Katwijk strijdtoneel van vijf
politie-
korpsen
Documentatiecentrum vooif
lagere
Rustverstoorder met een zwaardsteek stil gemaakt
Leiden, Katwijk, Noordwijk, Wassenaar
en Amsterdam hielden nuttige oefening
WARMONDSE
POMP WEER
IN GEBRUIK
„Kinderen moeten leren waar ze iets kunnen vinden7
VRIJDAG 17 MAART 1972
Zij verstoorden de nachtelijke rust
op de camping met gejoel en ge
schreeuw. Wie er iets van zei. kreeg
scheldwoorden terug. En klappen. Zij
hadden gedronken. zy zochten ver
tier en zij waren vier man en drie
vrouwen sterk.
Door
Sybe Stamm
Voor een verzoek om stilte van
caravanbewoner Jacob van K. (32
ging deze uitbundige meute bepaald
niet uit de weg. De herrieschoppers
deinsden zelfs niet terug toen Jacob
van K. hen tegemoet trad met in
iedere hand een zwaard.
De onschuldig beginnen rel. in de
nacht van 14 op 15 augustus op de
camping van Kaageiland, liep uit op
een bloedig drama, waarbij de Wasse-
naarse autohandelaar Henri G. Jan
sen (33). vader van twee kinderen, op
even onverwachte als noodlottige,
wijze aan zijn einde kwam: met een
zwaardsteek dwars door zijn borst
been, zijn linkerlong en zijn hart.
Hanteerde Jacob van K. zijn
zwaard uit noodweer? Stak hij er
opzettelijk mee, gebeurde het per
ongeluk toen hij struikelde over een
scheerlijn van een tent. of kan het
slachtoffer met zijn borst in het bij
na één meter lange sierwapen zijn
gelopen?
Afzakkertje
Het zijn wagen waarvoor de
Haagse rechtbank zich gisteren ge
steld zag zonder antwoord te krijgen.
Het slachtoffer is begraven, de da
der herinnert zich weinig meer dan
dat hij in paniek verkeerde en de ge
tuigen spreken elkaar op essentiële
punten tegen.
Vast staat in elk geval dat het
groepje lawaaimakers in zeer vrolij
ke stemming uit café De Bonte
koe de camping was opgegaan om
nog een afzakkertje te halen in de
tent of caravan van een dame met
wie zij eerder in de avond hadden
kennisgemaakt.
Waar zij precies moesten zijn, wis
ten zij niet. Roepend, op ruitjes klop
pend en in tenten kijkend, banjer
den zij rumoerig over de camping vol
slapende vakantiegangers. Voordat
zij Jacob van K. op hun pad vonden,
hadden zij al gevochten met een an
dere verontwaardigde caravanslaper.
Jacob van K., particulier chauf
feur te Noordwijk, was gisteren nog
steeds duidelijk en diep onder de in
druk van het noodlottig gevolg dat
zijn zwaardvechterij heeft gehad ook
al zei hij te hebben gehandeld in een
panische angst voor de levens van
zijn vrouw en kind.
Toen rechtbankpresident mr. Berk
hout hem vroeg of hy zich zelf schul
dig achtte aan doodslag, schudde de
grote bedroefde man op de verdacb-
tenstoel zwijgend het hoofd. Zijn uit
leg van het afschuwelijke drama gaf
hij daarna op stille toon, zonder
wrok. maar ook zonder twijfel om
trent de vraag door wie het incident
was uitgelokt.
"Het was half twee in de nacht.
Zij joelden en schreeuwden. Zij wa
ren kennelijk op zoek naar iemand.
Ik ging naar hen toe en vroeg rus
tig of het wat minder luidruch
tig kon. Ik zei: jongens, denk om de
kinderen die hier liggen te slapen.
Maar ik kreeg geen kans om nog
meer te zeggen. Ze grepen me met
een bij m'n strot en gaven me nog
een paar stompen toe".
De president merkte op dat de spo
ren van de wurggreep om Jacobs
keel inderdaad later in de nacht,
door de politie nog zijn aangetroffen.
Maar hoe kwam verdachte met twee
zwaarden tegenover de groep te
staan?
„Ik deed niks terug. Dat leek me
het beste. Toen ik los was liep ik
naar mijn caravan. Hoe loop je dan?
Hard of kalm? Ik liep rustig, maar
ze kwamen achter me aan en riepen:
we steken je boeltje in brand, we
vermoorden je wijf en je kind, we
verkrachten ze! Ik dacht natuurlijk,
dat het zo'n vaart niet zou lopen,
maar toen begonnen ze op mijn ca
ravan te bonken en te schoppen. Mijn
vrouw en kind gilden van angst".
Paniek
"Tegen een man of vijf, zes, kan
Je niet op. dan trappen ze je zo on
der de grond. Daarom greep ik in
de caravan die sierzwaarden van de
wand. Alleen maar om ze te gebrui
ken als afschrikwekkend middel.
Met die zwaarden in mijn hand zeg
ik nog: jongens, hou op, wat heb
je daar nou aan. Maar ze hielden
niet op en toen heb ik er één een
klap gegeven".
Jacobs stem haperde van emotie.
"Ik raakte hem aan een oor en ik
begreep meteen hoe gevaarlijk het
was. Dus heb ik dat niet nóg eens ge
daan. Maar ze kwamen met de hele
groep op me af, in bokshouding. Ik
liep achteruit, steeds verder, ach
teruit. en toen struikelde ik over een
scheerlijn.
Wat er daarna is gebeurd weet ik
niet. Misschien heb ik al struikelen
de een beweging met het zwaard ge
maakt. Het is mogelijk, maar weten
doe ik 't niet. Ik weet alleen dat ik
in paniek was omdat ik dacht dat
zij hun bedreiging tegen mijn vrouw
en m'n kind zouden uitvoeren.
De lijkschouwer heeft een wondka-
naal van 22 centimeter lengte ge
vonden in de borst van Henri Jan
sen. Uit het feit dat het zwaard
dwars door het borstbeen is gestoten,
kan worden afgeleid dat waarschijn
lijk een krachtige steekbeweging is
gemaakt, aldus de deskundige, die het
niet aannemelijk acht dat het slacht
offer op het wapen is ingelopen.
Naar aanleiding van het drama zijn
door de politie vele getuigen ge
hoord. Hun verklaringen waren te
genstrijdig. De meeste campingbe
woners zeiden dat Jacob van K. op
zeer correcte wijze om rust en stilte
had verzocht en dat hij ook daarna
op geen enkele manier ruzie had
uitgelokt.
Leden van het groepje lawaaima
kers vonden echter dat verdachte
hun duidelijk had uitgedaagd en
dat hij belust was geweest op vech-
Getuigen
Naar de Noord
KATWIJK/LEIDEN/NOORD WIJK/WASSENAAR We
hebben gisteren een dagje tussen gemeentepolitiemannen ver
toefd. Tussen agenten van de korpsen Amsterdam. Katwijk.
Noordwijk en Wassenaar. Ze behoefden geen dienst te doen in
hun eigen gemeente, maar waren in de morgenuren eerst naar
Noordwijk en toen naar Katwijk gekomen. Om daar te oefenen.
Compleet met overvalwagens, waterkanon en behendige motor
rijders. Katwijks inspecteur L. A. Provily had deze nuttige pa
raatheidsoefening georganiseerd en hij had ook de leiding. Zij
bestond uit drie onderdeleneen zoekactie, het nemen van een
barricade en het zuiveren van een straat van ongewenste ele
menten. Het is, zo merkten we uit gesprekken met politie-auto-
riteiten. een bijzonder geslaagde oefening geworden. Trouwens,
dat hebben we zelf ook kunnen constateren.
Na de stevige lunch in het recrea
tiegebouw van de camping "Noord"
volgde het laatste onderdeel van de
ze oefendag: het zuiveren van een
kleine stadsbuurt van ongewenste
elementen. Nu waren het de Am
sterdamse politiemannen die deze
straat moesten schoonvegen en fun
geerden de mannen van de korpsen
van Leiden, Katwijk, Noordwijk en
Wassenaar als oproerkraaiers. Op
'net parkeerterrein had men met
dranghekken een twintig meter bre
de straat afgebakend met verschil
lende nauwere zijstraten of stegen.
De bedoeling was de demonstranten
uit elkaar te slaan en te zorgen, dat
zij niet via die zijstraatjes het strijd
toneel weer konden bereiken. Zeer
gedecideerd traden de jeugdige Am
sterdamse agenten op. Bijgestaan
door de "motorduivels". die op hun
witte motoren van g;een wijken wil
den weten en het waterkanon. Ook
werd gebruikt van traangas. Uitein
delijk werd na veel rake "klappen"
de rust hersteld.
Provily aan het slot van de mid
dag: "Dergelijke oefeningen en con
tacten zijn zeer nuttig. We hebben
zoveel mogelijk getracht de realiteit
te benaderen, doch. nadrukkelijk ge
steld, dat er geen slachtoffers moch
ten vallen. Het was een geslaagde
dag en de stemming onder de man
schappen was zeer goed. We hebben
er allemaal heel veel van geleerd.
Dat is het pluspunt. Fijn voor het
j Katwijkse korps zoveel collega's te
mogen ontvangen. Prettig ook dat
j er van officiële zyde. zowel van de
gemeentebesturen als van de hoof-
den van de korpsen, zoveel belang
stelling voor deze oefening bestond.
Dat heeft ons goed gedaan. Vooral
de komst van vertegenwoordigers
van het ministerie van Binnenland
se Zaken en het provinciale be
stuur".
't Was dan wel een oefening, maar
we hebben ons toch steeds op een
behoorlijke afstand gehouden, na
dat we 's morgens hadden gemerkt
wat de uitwerking van traangas
was. Een troost was het, dat we niet
de enige waren die met tranende
ogen over het toneel van de strijd
rondliepen. Ook tegen elkaar opere
rende agenten en demonstranten
hadden er last van. Veel schade is
er niet aangericht: een gevoelige
duim of pols, een schram op het ge
zicht en een aan "diggelen" geval
len en vertrapt horloge. Daar bleef
het bij. Ook in het heetst van een
"vriendschappelijke" strijd kan men
wel eens wat al te enthousiast door
dringen en daardoor wat onzacht in
aanraking komen met een wapen
stok of ander voorwerp. Dat hoort er
nu eenmaal bij. Trouwens de EHBO
was aanwezig. Een pleister of zwach
tel doen heel wat. Meer heeft men
op deze dag aan verbandmiddelen
niet gebruikt.
De rechtbank hoorde gisteren twee
getuigen. Een van hen verklaarde
dat ook Jacob van K. had geschol
den en dat hij zijn jasje had uitge-
trokken op een manier die duidelijk
leek te maken dat hij best op de
vuist wilde. De andere getuige zei
het precies andersom. Jacob van
K. had zich voorbeeldig gedragen
tegenover een meute agre;
vechtersbazen: „Als hij geen zwaard
had gehad, zou hij hier nu niet
hebben gezeten".
De fatale zivaardsteek hadden zij
echter geen van beiden gezien.
Slechts één getuige zou precies heb
ben waargenomen wat er is
beurd. Hij schitterde gisteren door
afwezigheid. In opdracht van de
rechtbank heeft de deurwaarder ge-
tracht hem telefonisch alsnog le
ontbieden. Te vergeefs. De recht
bank besloot toen hem opniemv te
dagvaarden. De verdere behandeling
van de zaak moest worden uitge-
steld tot 13 april.
Expositie van
kreatief werk
LEIDEN Leerlingen van de Rem-
brandt-scholengemeenschap afde
ling Van den Brandelerkade 24a)
houden vanavond en morgen in hun
schoolgebouw een expositie van krea
tief werk. Vanavond is de tentoon-
stelling van 8 tot 10 uur geopend
en zaterdag van 10 tot 1 uur.
WARMOND Toen Warmond
nog geen waterleiding had, die Is
in 1923 aangelegd, maakten de in-
gezetenen veelvuldig gebruik van
de pomp op het Raadhuisplein. Nu
de riolering ook daar ter plaata
vernieuwd is, zal de pomp weer iij
gebruik werden gesteld. Burgemeester
Langemeijer doet dit op de zater-
dag vóór Pasen 's morgens om hall stuc
elf. Het is de bedoeling dat deze (Ad
plechtigheid met muziek zal
opgeluisterd.
Katwijks inspecteur Provily: "Bij
het ontwikkelen van dit plan heb ik
veel medewerking ondervonden van
de korpschefs van Leiden. Noordwijk
en Wassenaar en niet te vergeten
Amsterdam. Het doel was het uit
proberen van verschillende nieuwe
commando's en het doorbreken van
groepen demonstranten. In totaal
namen er een 150 politiemannen aan
deel. Leiden met een peloton van 30
man. Katwijk. Noordwijk en Wasse
naar hadden samen een peloton van
eenzelfde sterkte gevormd en Am
sterdam was gekomen met een para
te eenheid van ruim 40 man. Daar
bij komen dan nog de chauffeurs,
de motoragenten en de mannen, die
de speciale M.E.-verbinding tussen
de "strijdende" manschappen en de
commandopost verzorgden. Het was
een pittige oefening, doch ik mag
wel zeggen dat we er allemaal veel
van hebben geleerd".
Eerst Noordwijk
't Begon 's morgens al in de bos
rijke duinen van Noordwijk. Daar
werd een speuractie gehouden. In
het bos had zich een groep van
zo'n twintig infiltranten verschanst.
Deze moest onschadelijk worden ge
maakt. Er zat niets anders op dan
het bos omsingelen en daarna uit
kammen. Dat vergde heel wat moei
te, want toen de mannen goed in de
klem zaten gaven ze zich maar niet
zo zonder meer aan de politie over.
Er werd een fiks robbertje gevoch
ten. Waarbij gummistokken, ijzeren
staven en allerlei ander "vechtmate-
riaal" niet ontbraken. Tenslotte
moesten de infiltranten zich na
tuurlijk toch overgeven.
Door
Lees Combee
boto
Van Duijn
Neen, beste lezer, stel u gerust,
erg hardhandig ging het er niet aan
toe. Het was bepaald niet de bedoe
ling, dat er enige deelnemers aan
deze oefening het ziekenhuis zouden
worden ingeslagen. Scheidsrechters
bepaalden wie buiten gevecht waren
geraakt. Dat was ook het geval tij- j
dens de beide andere onderdelen,
die op Katwijks grondgebied werden
afgewerkt, 's Morgens op en rond
het gebied van het kampeerterrein
Zuid en 's middags op de camping
Noord. In een lange stoet begaven
zich de blauwgekleurde politieauto's
vanuit Noordwijk voorafgegaan door
een witte sjeep van de Katwijkse
politie naar het "strijd-toneel" in de
vissers- en badplaats.
Eerst naar de Zuidduinen, waar
Katwijkse politiemannen de toegang
van het kampeerterrein hadden ver
sperd met \ier auto's, die door ket
tingen aan elkaar waren geklon
ken. Een barricade dus. Met daar
achter het waterkanon en de twee
pelotons uit Leiden en Katwijk.
Noordwijk en Wassenaar. Alle man
schappen waren bewapend met rie
ten. schilden én wapenstokken. De
opstandelingen (het parate peloton
uit Amsterdam» zagen er aanvanke
lijk een zacht gekookt eitje in om
het de politie lastig te maken en
dachten de barricade zonder meer te
kunnen nemen.
Dat liep anders uit. In eerste in
stantie reageerden de politieman
nen niet op de met tomaten en rot
te eieren gooiende jongelui voor
die tomaten en eieren werden tulpe-
bollen gebruikt en lieten hen rus
tig hun gang gaan. Toen zij echter
meer geweld gingen plegen en bran-
i den gingen stichter was het geduld
snel ten einde. Er werd lustig op
losgeslagen en met traangasbommen
gegooid. Uiteindelijk gaf de veertig
man sterke groep zich aan de poli
tie over. Met betraande ogen".
Hoofdinspecteur L. Dorst van de
Amsterdamse politie, die de leiding
had over de parate eenheid, vertel
de dat het aanvankelijk de bedoeling
was geweest, dat de opstandelingen
zich hadden verschanst op het ter
rein zelf, vxardoor er meer spreiding
zou zijn ontstaan. Toch vond hij dat
dit onderdeel succesvol was verlo
pen. De mannen van de Amsterdam
se parate eenheid in vaktermen
ook wel mobiele eenheid genoemd
hebben na de politieschool in Am
sterdam te hebben gevolgd vier
maanden lang met elkaar "geope
reerd" en zullen nu worden onder
gebracht bij de verschillende afde
lingen van de hoofdstedelijke poli
tie. Hij noemde deze vorm van in
tergemeentelijke samenwerking zeer
nuttig en was blij met het door zijn
collega Provily genomen initiatief,
dat werd gesteund door de korpsen
uit de onmiddellijke omgeving. Dat
Leiden erbij was noemde hij mach
tig. "We steken er allemaal wat van
op en kunnen op deze wijze nieuwe
methoden beproeven" zei hij.
Ds. J. v.d. Haar
beroepen
LEIDEN Ds. J. van der Haar.
geref. predikant (vrijgemaakt) al
hier. heeft een beroep ontvangen Aran
de Geref. Kerk (vrijgemaakt» te Alk
maar Broek op Langendijk.
LISSE Zou je veel mensen mogen geloven, dan sukkelt de
mensheid met toenemende vaart naar de afgrond. Er blijft vol
gens hen niets meer over van wat vroeger als goed en nuttig
gold. Het is ..kassie kijken" en patat eten. Er zijn echter juist
tekenen, dat het steeds beter gaat. De heer J. Cats, hoofd van
de Openbare Lagere School aan de Ruishornlaan in Lisse gaat
minstens een jaar met behulp van een groot aantal ouders
werken aan de inrichting van 'n documentatie-centrum voor de
leerlingen van de hoogste klassen. De bedoeling is, dat die
kinderen al zo vroeg mogelijk gaan leren waar ze gegevens
moeten zoeken. ..Het is dwaas te veronderstellen, zoals men nu
nog doet, dat een mens een feilloze computer met een geheu
gen is. Ons hebben ze vroeger volgestampt met gegevens. Dat
heeft nu geen zin meer. want op het moment, dat we stampen
zijn ze al weer achterhaald. En wij zijn niet meer de school
meesters van vroeger, die alles weten. Wij durven nu tegen
„een deskundige" in de klas van elf jaar te zeggen, dat hij maar
moet vertellen hoe een raket de lucht ingaat". Aldus deze en
thousiaste onderwijzer.
Deze ontwikkeling heeft niets te
maken met de Mammoetwet. De we
reld om ons heen blijft wel hetzelfde,
maar de ontwikkelingen gaan snel
ler dan vijftig jaar geleden. Kon
men vroeger een jaar of tien. vijf
tien teren op de op school ingestamp
te kennis, nu gaat dat niet meer. Na
tuurlijk is er nog „aap. noot. mies"
en het normale rekenwerk. Zelfs
zinnen ontleden doet men nog steeds
maar met groeiende tegenzin. Het is
pompwerk, waarbij niemand gebaat
is. En zeker niet als men gaat probe
ren andere talen te leren volgens
moderne methoden.
Door
André Geljon
De leerlingen van deze en andere
lagere scholen in Lisse. die ook be
gonnen zijn met het opbouwen van
een „documentatie-centrum" zullen
ééns naar de kaartenbak lopen, een
tape pakken, die aangeeft waarover
de daarachter staande kaarten, iets
kunnen vertellen, bijvoorbeeld zoog
dieren" Alfabetisch even de kaar
ten doorlopen en kijken onder welk
nummer de hond staat en zien waar
de gegevens over de hond in de ency
clopedie te vinden zijn. Voor hij
echter naar de documentatiehoek
j loopt kan hij nagaan of de gegevens
ergens in die hoek zijn, of dat hij
moet zoeken in boeken of in enve-
ioppen, waarin knipsels van tijd-
schriften zijn gepakt Kaarten met
verschillende kleuren vertellen in
I één ogenblik alles. De leerling moet
1 gewoon weten, waar hij iets kan
i vinden. Maar de documentatie van
deze lagere school blijkt nogal arm-
zalig te zijn, wat betreft de moderne
boeken. Verouderde werken zijn wel
te vinden.
Daar men gaat werken volgens
een systeem dat bij bibliotheken
I wordt gebruikt, kan de leerling, als
hij een spreekbeurt heeft, simpelweg
naar de bibliotheek lopen en daar
gaan kijken. Daarmee wordt de
drempelvrees voor bibliotheken weg
genomen. Van de hoogste klasse van
deze school zijn bijna alle leerlingen
lid van de bibliotheek. Lisse gaat een
heel goede bouwen en dat is hard
nodig, aldus de heer Cats, die de be
langstelling voor die nuttige instel
ling in de toekomst enorm ziet
groeien.
Alles door elkaar
Afgezien van de vakken, waarvan
vaststaat dat men ze in het hoofd
moet prenten rekenen is daarvan
het beste voorbeeld zijn er ook,
waarbij stampen geen zin heeft. Wie
weet nog iets van jaartallen; behal
ve: 1600 Slag bij Nieuwpoort" Het
gaat nu anders. In de drie hoogste
klassen gaat men „klassegesprek-
ken" houden. Aardrijkskunde en ge
schiedenis gaan door elkaar lopen,
als men bijvoorbeeld het rassen
probleem van de VS gaat bespreken.
Uit het documentatiecentrum kun
nen de leerlingen tijdens het ge
sprek gegevens halen, want ze heb
ben ze zó. Kaarten leren de kinde
ren de weg, die de negerslaven heb
ben moeten afleggen. De naam Bos
ton spreekt hen veel meer aan als
havenstad, waar de schepen land
den met hun trieste last. En de Mis
sissippi wordt een transportkanaal.
„Waarom moeten kinderen precies
weten waar al die plaatsen liggen?"
Als ze beslist willen weten in welke
staat een plaats ligt dan kijkt hij het
De heer Cats zegt veel hulp van
de ouders te krijgen Er is geen geld
om een documentarist te betalen en
dus zoekt men alles wat men aan
materiaal heeft nauwkeurig na. Alle
onderwerpen worden onder de daar
voor bestemde rubriek van de lan
delijke „Siso - Jeugdcodering" ge
bracht. Later komen moeders van
leerlingen alles netjes uittikken.
Er komt ook veel steun uit de
Poelpolder, waar nog vrij jonge ge
zinnen betrekkelijk kort wonen.
Vooral ouders die middelbaar onder
wijs hebben gevoigd begrijpen de
moeilijkheden van hun kinderen, als
die over zoveel jaar in de maatschap
pij komen.
Men is nu 2 maanden bezig en
schat een jaar nodig te hebben. Men
tracht de schamele middelen, die de
gemeente ter beschikking stelt, iets
aan te vullen met bijdragen uit het
ouder-fonds. Duizend gulden is voor
de aanschaf van boeken en ruimten
om ze op te bergen, helemaal niets.
Men kan het niemand duidelijk ma
ken. die er zelf niet mee bezig is.
„Het is echter belangrijk." zegt
de heer Cats, „dat we het aanpakken.
Hebben we het begin dan kunnen
we rustig voortbouwen. Het is moei
lijk werk, maar het vordert en we
hebben hoop straks kinderen voor te
bereiden op het werken op middel
bare scholen, zodat de overgang niet
zo groot is. Vijftien van de vijfen
twintig kinderen uit de zesde klas
kunnen naar de havo".
Leren léren
Bij het horen van het ontstaan en
het zien van de uitwerking hebben
we aan onze eigen Jeugd gedacht.
De meester wist alles, kon alles en
deed alles en wij wij stampten ons
hoofd vol met volslagen nutteloze
kennis. We kunnen ons herinneren
de jaartallen te hebben opgedreund
We gingen ze pas nodig hebben toen
Er wordt hard gewerkt l
het tot stand komen r
cumentatiecentrum va
bare Lagere School ai
hornlaan in Lisse, Hier een 4
tal moeders aan het iverk.
(Foto Holv$
we andere geschiedenis-bot
gen lezen dan de domme oi
uit onze leerboeken. Het wa
kelijk om een gebeurtenis r
paalde tijd te kunnen i
nadat we de school hadden a
compleet met een diploma in de 4
begonnen we te beseffen, dat f
had vergeten ons te leren léreD
ren later pas begonnen
hangen te zien.
De heer Cats pioniert nogj
beetje. Hij moet niet van d
moetwet, maar vindt het
kinderen noodzakelijk. Uit
van Jonge mensen, die zo va
komen, hebben wij wel b
dat nog veel mensen verg
jonge kinderen te leren, waa
kunnen vinden. En dat is
langrijker dan te weten, dat ij
sterk bijgekleurde geschiet
stond dat een Prins Wills
Oranje een Keizer Karei de 1
hielp de troon te bestij gen. 1
Goed onderwijzend personeel'
staan door de ouders maken vatl
ke kennis verleden tijd. Wie lest
alles vroeger beter was? F ki
