Zweden: de ziekte van de welvaart 2 dagen Brussel Brandt heeft moeite met meerderheid in Bondsdag Bhoetto wil onderhandelen maar bereidt oorlog voor may Gevechten Libanese leger tegen Palestijnen arlement in Ulster op helling Mandel mag ook niet in zomer naar Frankfurt Jonger dan 21? Dan een maand door heel Europa sporen voor f240.- in vogelvlucht '"-HilJP in vogelvlucht ITERDAG 4 MAART 1972 he BONN (I>PA, AP, Reuter) aijnnen de Westduitse regerings- Helitie van socialisten en lilbera- is nog meer verzet gen de politiek van bondskanse- Willy Brandt tegenover de lijnden van het Oostblok die Steunt verdragen met Warschau en j öskou. at BUITENLAND Stumm kritiek op de verdragen uit- Na het overlopen van het socia- rtasohe parlementslid Herbert r de christen-democrati- ^he oppositie in verband met deze ne ilitiek, heeft nu ook de liberale Dj gevaarcligde Von Ktihlmann- K i! Von Kühlmann-Stumm diie tot de rechtervleugel van de liberale par- lementsfractie behoort, heeft zijn bedenkingen in het openbaar naar voren gebracht. Hierdoor is de kans groter geworden dat de coalitiere gering van Brandt nog maar op de kleinst mogelijke meerderheid van 249 stemmen kan rekenen bij de beslissende stemming over de ver dragen in de Bondsdag. Gisteren liep weer een lid van de SPD-fractie over. Het is de 68-ja- rige Westberlijner Franz Seume, die 46 jaar lid va-n de partij is geweest. Volgens het blad „Die Welt" heeft Seume zijn lidmaatschap opgezegd in een brief aan burgemeester Klaus van West-Beriyn. Een stemmingsuitslag wordt door het vertrek van Seume niet beïn vloed daar hij als Westberlijns af gevaardigde geen stemrecht heeft. Reden voor zijn vertrek is „de par lementaire behandeling van de ver dragen met het Oosten door de SPD-fractie". De Westduitse christen-democra ten hebben zich gisteren uitgespro ken voor nieuwe verkiezingen nu de meerderheid van de regering- Brandt tot het minimum is ver minderd. Oppositieleider Rainer Barzel (CDU) sprak zich gisteren op een persconferentie in Mtinchen uit voor „een nieuwe autoriteit" door middel van verkiezingen. Ook Franz Joseef Strauss, leider van de Beierse zusterpartij van de CDU, de CSU, zei nieuwe verkiezingen niet te vrezen. Zij zouden echter niet als uitgangspunt mogen heb ben dat alleen zij voor vrede zijn die zich voor de verdragen uitspre ken. Volgens de Westduitse kieswet kan de president op voorstel van de Bondskanselier binnen 21 dagen het parlement ontbinden als de regeringsleider de vertrouwens kwestie stelt en verliest. De Bonds dag belf kan nieuwe verkiezingen beletten door zelf met absolute meerderheid een nieuwe bondskan selier te kiezen. Binnen Willy Brandts regering botert het ook niet erg. Gisteren werd haastig een fractievergadering belegd nadat het tot een openlijk treffen was gekomen tussen „su- perminister" van Economische Zaken en financiën professor Karl Schiller en minister van Defensie Heimud Schmidt. Volgens rege ringskringen verweet Schmidt Schiller teveel hooi op zijn vork te nemen door twee ministeries te leiden en daardoor de belasting hervormingen te negeren. De belastinghervorming is het belangrijkste punt uit het verkie zingsprogramma van de regering Zij beoogt de lagere inkomensgroe pen soelaas te bieden. Professor Heinz Halier die als staatssecreta ris speciaal was belast met het uit werken van de belastinghervor ming, nam onlangs al ontslag. Te genstanders van Schiller vrezen dat de hervormingen dusdanig óp de lange baan zijn geschoven dat het niet meer mogelijk zal zijn met een wet te komen voor Brandts ambts periode volgend jaar verstreken is. Volgens regeringskringen heeft Brandt beloofd zich in de toekomst meer bezig te zullen houden met de economische en financiële be sluitvorming en dat een volledig wetsontwerp op de belastingher vorming na het zomerreces aan de Bondsdag zal worden voorgelegd. Gevoelskoude maatschappij (I) STOCKHOLM Sex cialisme voor de een, een op ka pitalistische grondbeginselen gebaseerde welvaartsstaat voor de ander. Daar ergens tussenin Hilifft Zweden, ruim 8 miljoen in woners. 12 keer groter dan Ne derland en sedert 40 jaren vrij wel onafgebroken onder een so cialistische regering. Wordt echter de balans opgemaakt ditmaal van de geestelijke welvaart en niet van de uiterlij- te kant van de statusmaat- ichappij dan is er weinig reden voor tevredenheid. Op verzoek van het departe ment voor Sociale Zaken heeft ^de Zweedse psychiater dr. Hans Lohmann een rapport over wj het geestelijk welbevinden van ^1e Zweden samengesteld. Onze daden berichtten cToar don derdag j.l. al over. Hot rapport geeft een antwoord op de vraag of de Zweden zich lekker voe- en tussen hun Volvo's en kleu rentelevisies. Dat antwoord is duidelijk nee. Meer nog: nenselijk afgeschilderd. Geen )OiW Joor nHenk Ruysenaars lamenleving meer, zo luidt de lij ïonclusie, eerder een keihar - concurrentiemaatschappij, j^ivaarin het individu te gronde jij ;aat aan carrière jacht en het T(j jphouden van status. Uiterlijk klopt het allemaal: Ie doorsnee-Zweedse familie leeft een aardige flat, auto, te levisie, telefoon en koelkast: leer dan in welk ander Euro- iees land. Maar de prijs voor leze welvaart begint te hoog te rorden: de mens raakt volle- lig in de verdrukking. Alarmerende cijfers over de (tijgende kosten voor volksge- indheid waren een eerste ken aan de wand. Uit dr. Loh- nann's rapport blijkt dat er prake is van een vicieuze cïr- ondheidszorg iri Zwe ien is in staat alle „kneusjes" >p te vangen, zij het soms met norme wachttijden, maar het fkomstig van de belas- ingbetaler. De belastingbetaler eds efficiënter en harder noet gaan werken om zijn ge wenste standaard te kunnen phouden. Het gevolg daarvan een vergroting van het aan- patiënten en dat eist steeds (eer nieuwe ziekenhuizen en telastingverhogingen. Een cir- el, die steeds meer slachtoffers iïst, volgens het rapport, en mei doorbroken zal moeten wor- al ■m ne. Vooral de man in de Zweedse Jnaatschappü wordt het slacht- Dffer van de status- jacht en de daaraan verbonden od ïegatieve psychische gevolgen, tol Ruim 80 pet. van de Zweedse werknemers is van mening in ien ongezonde en soms ge- i>m 'aarlijke omgeving te werken: lei volgend jaar wordt een wets- °Jvoorstel verwacht dat hierin |verandering gaat brengen. Ondertussen koelt men het verhitte voorhoofd met loon- 0 «strookje en kredietkaart, de as- Jirines van de consumptiemaat schappij. De Zweedse vrouw is er vol gens dr. Lohmann al even erg aan toe: de dubbelrol die haar is opgedrongen meewerken aan het economische welzijn van de familie en tevens moeder zijn werkt vervreemdend. Dr. Loh mann: „die dubbele rol wordt steeds moeilijker. De maat schappij gaat steeds meer ei sen: eenzelfde uithoudingsver mogen als de man, ze moet flink en effectief zijn. Maar uitein delijk mag ze meedoen op voorwaarden die voor mannen gelden. „Daarbij moet ze ook nog vrouwelijk zijn: als ze allebei moe gewerkt in hun betonnen schulp kruipen in een voorstad, is zij het die het huishouden voor haar rekening moet ne men. Ze moet een reservevoor- raad aan emoties bezitten: lief kunnen zijn, lekkere hapjes klaarmaken, de kinderen verzor gen en huishoudelijke proble men oplossen". De Zweedse psychiater wijst erop dat de vrouw, die niet deel neemt aan de arbeidsmarkt in Zweden, doorgaans als „luxe vrouw" wordt omschreven: bij na alle vrouwen werken om dc huishoudelijke economie op de been te houden. In een sociologisch rapport over een voorstad van Stock holm, Skaerholm, een soort Bij- mermeer, krijgt Schopenhauer weer eens gelijk. De mens wordt gevormd door zijn om geving en in Skaerholm is dit een puur betonnen, grijsgrauw brok woonellende. In dit slaap- getto verlangt 80 pet. van de bewoners naar een andere wo ning. Dr. Lohmann levert de bewijzen dat deze produkten van moderne architectuur psy chisch schadelijk zijn. Hij trouwens niet alleen: de Sociologische Hogeschool in Stockholm concludeerde in een rapport dat de kinderen er het ergste aan toe waren. „Ze groei den op in een omgeving die ze koud en hard maakt. De door snee woordvoorraad van de kinderen in Skaerholm was beduidend kleiner dan die van vergelijkbare leeftijdsgroepen in andere steden". „We zijn erin geslaagd een keiharde en gevoelskoude maat schappij in elkaar te zetten," zei dr. Lohmann, „en kinderen die het prototype kunnen zijn voor het nieuwe, levende, wor den er het slachtoffer van". De diagnose is duidelijk, maar welk tovermiddel staat ter be schikking? Dr. Lohmann: „dat is er niet en we weten nauwe lijks wat we wel moeten doen Deze zaken zijn geen typisch Zweeds fenomeen, maar symp tomatisch voor de algemene on lust gevoelens in de moderne maatschappij. We zijn aan een herwaardering toe, we zullen de bestaande situatie moeten ver anderen". „We weten nu dat dit soort van super-industrialisering tot verpletterde mensen leidt en moeten de zaak verder analyse ren en de oorzaken wegnemen Dat is van enorm belang voor de toekomst. De prijs, die nu betaald wordt, is definitief te MADRID (AP) De voormalige Argentijnse dictator, Juan Peron, heeft gisteren kenbaar gemaakt dat hij van plan is om terug te keren in het politieke leven in Argentinië. Zijn vrouw (links op de foto) zei dat zijn terugkeer nog dit jaar zou plaats vinden „Ik kan nog niets zeggen, maar we moeten het rustig aan doen", verklaarde Peron tijdens een van zijn zeldzame ontmoetingen met verslaggevers, terwijl hij in af- ADVERTENTIE Uitgaan, winkelen, eten en drinken in het Parijs van België. Volledig verzorgd, dus incl. hotel, maaltijd en reis: /S van elk i fcliH station. Alle informatie in de NS-reiskrant op de stations. voordelig X uit met NS TEL AVIV (AP) In het gebied in het zuiden van Libanon waar het Israëlische leger in actie is gekomen tegen de Palestijnse guerrillastrij ders, is gisteren het geluid van ex plosies en vuurgevechten gehoord. De gevechten schijnen plaats te Viniden in een gebied dat bekend is onder de naam „Fatachland". „Men neemt aan dat gevechten zijn uitgebroken tussen de Palestij nen en het Libanese leger", zo ver klaarde de Israëlische radio. Het Libanese leger is volgens be richten begonnen de controle over het zuidelijke grensgebied over te nemen van de Palestijnen na de vierdaagse Israëlische strafexpe ditie in dat gebied. 'ast (AFP) De premier van l-Ierland, Brian Faulkner, te kennen gegeven, dat er bin- »rt wijzigingen in het parle- aire stelsel van Ulster zouden h HIJ zei dit op de Jaarverga- van de partijraad van de listische Partij. premier verklaarde, dat deze imgen een rol zouden kunnen 11 bij het „versterken" van de regeringsinstellingen van noord-Ier- larud. Hij liet dit als een uitnodiging aan de gekozen vertegenwoordigers van de katholieke minderheid die het parlement boycotten, de dialoog met de regering in Belfast te her vatten, doorschemeren en zei verder, dat Noord-Ierland een onlosmake lijk deel van het Verenigd Konink rijk is. In Londen wordt door premier Heath ook aan een regeling voor Noord-Ierland gewerkt maar die had al gereed moeten zijn. Het is ook mogelijk dat men een plan heeft opgesteld te Londen maar het wachting was van de terugkeer \nië. Het is zoals het is en niet van zijn vrouw Isabel Martinez zoals we zouden willen dat het is. Peron van haar oriëntatiebezoek Ik heb nog geen idee, wanneer van drie maanden aan Argenti- I ik terug ga", zei Peron. FRANKFURT (AP, Reuter) De president van de universiteit van Frankfurt heeft vrijdag een voorstel de Belgische professor Er- nest Mandel uit tenodigen voor het geven van gastcolleges onwettig President EThard Kantzenbach van de Johann Wolfgang Goethe universiteit verklaarde dat Man del geen gasthoogleraar kan zijn in het zomer semester omdat de West duitse regering hem voor onbepaalde tijd de toegang tot het land heeft De sociologische faculteit van de Goethe universiteit had Mandel wil len uitnodigen voor het geven van vier gastcolleges. De econoom Mandel is door het Westduitse ministerie van Binnen landse Zaken een ectieve trotskys- tische revolutionair genoemd. Hem werd maandag op het vliegveld van Frankfurt de toegang tot de Bonds republiek verboden. Mandel was maandag op weg naar een teach-in aan de vrije universiteit van West- Berlijn. Zijn benoeming aan de economische faculteit van diezelfde universiteit is verleden week geweigerd door de af deling onderwijs van het Westber- lijnse stadsbestuur. Volgens de minister zou Mandel in West-Berlijn een bureau van, de „vierde internationale" hebben willen oprichten. Deze vierde in ternationale, aldus de Westduitse mi nister, streeft naar gewapende strijd voor de val van de internationale bougeoisie en richting van een in- NIEUW DELHI (Reuter. AP) President Bhoetto van Pakistan hoopt dat spoedig onderhandelingen kunnen beginnen met Nieuw Delhi en de Bengaalse leider premier Sjeik Moedjiboer Rachman om tot een wer kelijke vrede te komen op het sub continent. Tegelijkertijd maakte hij enige mutaties bekend bij de Pakis taanse strijdkrachten, die "bedoeld zijn om van het Pakistaanse leger de grootste strijdmacht in Azië te maken". Zo zijn luchtmaarschalk Rah in Chan en generaal Goel Has san de laan uitgestuurd en is generaal Tikka Chan, die voor de afscheiding van de Westpakistaanse troepen in Tilkka Chan samen met andere Pa- dat gebied, benoemd tot stafchef van het Pakistaanse leger. De Bengaalse regering heeft vorige maand aangekondigd dat zij generaal Tikka Khan samen met andere Pa kistaanse officieren ter verantwoor ding wil roepen voor de oorlogsmis daden. Goel Hassan en luchtmaarschalk Rahin Chan stonden op vriendschap pelijke voet met Bhoettoe en hadden hem vergezeld bij zijn bezoek aan Peking in november van het vorig jaar. zy waren ook Bhoöttoe's hel pers by de opvolging van Jahja Chan Waarnemers in Nieuw Delhi ver- Niet naar Grenoble WENEN De Oostenrijkse we reldrecordhoudster hoogspringen Ilona Gusenbauer, zal niet deelne men aan de Europese indooratle- tiek-kampioenschappen, die op 11 12 maart in Grenoble zullen worden gehouden. De Oostenrijkse, ternationale raden-republiek. De se- I die kortgeleden het wereldindoorre- naat van de Vrije Universiteit van I cord hoogspringen tot 1.89 meter West-Berlijn heeft met een meer- verbeterde, verklaarde haar afwe- derheid van es tegen vijf stemmen zigheid met: „Ik wil me helemaal geprotesteerd tegen het inreisver- I toeleggen op de Olympische Spelen bod en tegen de afwijzing van de be- in München. Intensieve training noeming van Mandel tot hoogleraar, voor indoorwedstrijden stoort daar bij". dat Tikka Chan het van Goel Hassan e.a. heeft afgedwongen na depolitie-stakingen in Pakistan» Bhoetto zei een "hoop ballast" Uit het leger te hebben weggeworpen in het belang van dat leger en van het land. Bhoëtto deed herhaaldelijk, en op zeer emotionele wtyze, een beroep op de bevolking hem tyd te geven d® rust in het land te herstelen. Daar- by doelde hy duidelyk op de reek» stakingen en demonstraties die zich nog steeds voordoen als gevolg van de militaire nederiaag in de oorlog met Inldia. ADVERTENTIE De Internationale Spoorweg Unie bestaat 50 jaar en trakteert! Wie nog geen 21 jaar is mag van 1 maart t/m 30 november onbeperkt per trein door 19 Europese landen reizen voor f 240.-. Bovendien: reducties op vele autobuslijnen, bootverbindingen enz. en 50% reductie op treinreizen in eigen land. Vraag op 't station naar de folder over de kaart Inter- Rail '72. Enige duizenden Palestijnen heb ben rich ruim twee jaar lang op gehouden in het bergachtige gebied van zuidelijk Libanon. In novem ber 1969 gaf de regering in Beiroet, zeer tegen haar zin, toe aan de druk van Egypte om de Palestijnen daar een steunpunt te geven. Zij was, mede door innerlijke tegenstellingen, niet bij machte zich tegen die on gewenste toestand te verzetten. En zo vormden de Palestijnse guerrilla strijders in deze Libanese uithoek, dichtbij de Israëlische grens, een militaire stelling van talrijke dor pen; die voortdurend versterkingen uit Syrië ontvingen. Aan de Pales tijnse aanvallen uit dit gebied heeft Israël nu in een vierdaagse actie een einde gemaakt door een krach tige tegenaanval met vliegtuigen en tanks. Het „Fatach-land" bestaat nu niet meer, want de Libanese troepen hebben snel van de hun door Israël geboden gelegenheid ge bruik gemaakt om het gebied weer ln handen te krijgen. De Palestij nen rijn naar het Libanees-Syrische grensgebied vertrokken, waardoor de mogelijkheid van duels met Is raëliërs teniet is gedaan. De Liba nese dorpsbewoners rijn terugge keerd en zolang zij de steun genie ten van het leger bestaat er aan him kant geen enkele behoefte de Palestijnen weer tot hun gebied toe te laten. En daarmee heeft rich in Libanon een „zuivering" voltrokken zoals die vorige zomer ook in Jor danië heeft plaats gehad. Het land van Koning Hoessein heeft dat ove rigens wèl geweten: Syrië en Irak j „blokkeerden" het Jordaanse lucht te vroeg vindt dit bekend te maken, verkeer boven hun gebied en ook de De Ierse premier, Jack Lynch, Jordaanse boeren werde?- de dupe heeft verklaard, dat de Britse troe-1 Van Syrische en Iraakse maatrege- pen in Noord-Ierland moeten blij- ien. Hun werd niet langer toege ven om zowel de katholieken als de staan hun produkten naar die lan- protestanten te beschermen. 1 den uit te voeren. Ook de export van Jordaans fosfaat leed ernstig onder het vijandige optreden van de Syrische „broeders". En Libië en Koeweit, die voorheen jaarlijks 240 miljoen gulden steun aan het Jor daanse koninkrijk ter beschikking stelden, hebben na het optreden vna Koning Hoessein tegen de Palestijn se guerrillastrijders die financiële steun ingetrokken. Voor Jordanië betekent dat alles een zware slag, al hebben de Verenigde Staten het gat ten dele gevuld door het ver strekken van financiële en militaire steun tot een bedrag van 400 mil joen gulden. Overigens heeft die „Arabische boycot tegen Arabieren" onder de Jordaanse bevolking niet de ontevredenheid teweeg gebracht, die beoogd was. Integendeel, de Jor- daniërs rijn onder de druk van hun mede-Arabieren sterker tot eenheid gekomen dan tevoren, zoals Koning Hoessein aan een correspondent van het Amerikaanse weekblad „Time" meedeelde. En hij voegde daaraan toe: „WIJ dulden geen enkele vorm van inmenging in onze binnenland se zaken". De boycot begint trou wens af te brokkelen: Irak staat de Jordaanse vluchten door rijn lucht ruim weer toe en de tomaten uit de Jordaanse vallei liggen weer op de markten van Bagdad omdat ze veel goedkoper rijn dan die uit het eigen land. De vraag is intussen gewettigd of ook Libanon nu aan „strafmaat regelen" van Syrië en Irak onder worpen zal worden. Want de Libane se regering heeft dan toch maar profijt getrokken van de anti-Pales tijnse militaire actie van Israël. En dat zal haar door de Arabische re geringen in Damascus en Beiroet zeker niet in dank worden afgeno- bied (Bangladesj) nog altijd som ber uit. De regering van premier Bhoetto worstelt nog met vele pro blemen, zoals het pijnlijke vraag stuk van de bijna twee miljoen vluchtelingen. Die zijn ten dele af komstig uit de streek van Sialkot bij Lahore, in het noorden van West- Pakistan gelegen. Door de Indiase bezetting en tengevolge van de lege ring van Westpakistaanse troepen heeft de bevolking in dat gebied haar toevlucht in andere streken ge zocht. Het ontbreekt haar, door het snelle vertrek, grotendeels aan voed sel, kleding en behuizing, al wordt er door het Internationale Rode Kruis wel hulp geboden. Ook elders bevinden zich Westpakistanen in el lendige omstandigheden, hoofdzake lijk als gevolg van de recente oor log met India. En verder is er nog een half miljoen Bengalen in de om geving van Karatsji, die, evenals de Biharis in Bangladesj, als vijandige minderheid worden beschouwd. In theorie zou men die Biharis in Bangladesj en de Bengalen in West- Pakistan kunnen uitwisselen, maar de praktijk van een dergelijke „ruil" schynt zoveel moeihjkheden te zul len opleveren, dat daarvan nog geen sprake is. Alsof die vluchtelingen- en minderhedenzorgen nog niet erg genoeg zijn voor het verminkte land, heeft Pakistan bovendien nog te maken met een opstandige actie ln het noordwesten. In Baloetsjlstan en de Noordwestelijke Grensprovin cie zijn het vooral de strijdlustige Pathanen, die daar in het geweer zijn gekomen tegen de regerinp- Bhoetto. Him leider is Abdoel Wali Chan, voorstander van provinciaal zelfbestuur. Men zou hem kunnen vergelijken met Moedjiboer Rach- man, de man die Oost-Pakistan om zette in Bangladesj. Nu zou men denken, dat premier Bhoetto die destijds nota bene pleitte voor auto nomie van Oost-Pakistan en als zo danig een tegenstander was van president Jachja Chan de les van het recente verleden toch wel ge leerd heeft. Het verlies van Oost- Pakistan zou een voldoende waar schuwing moeten rijn, dat iets der gelijks in het vervolg tijdig voorko men dient te worden. Maar helaas, Bhoetto die dus wel tijdig het gevaar voor afscheuring -van Oost- Pakistan zag is blijkbaar niet be reid snel tot overeenstemming te ko men met de Pathanen. Zo dreigt er zich dus in het westen van Pakistan iets dergelijks voor te doen als kort geleden in het oosten. Want zoals India de actie voor autonomie van de Bengalen steunde, zo staat de westelijke buurman Afghanistan niet onsympathiek tegenover de autonomie-eisen van de Pathanen, al telt het onder de eigen bevolking eveneens leden van die stam. Nog is Wali Chan op het ogenblik bereid de eenheid van Pakistan zoveel mo gelijk be bevorderen, maar dan wel op voorwaarde, dat de staat van oorlog wordt opgeheven en dat het Pathaanse gebied een eigen provin ciaal bestuur krijgt. Opnieuw heeft de Pakistaanse regering, maar dit maal in het westen inplaats van in het oosten, met een sterk-reglona- iistische beweging te maken. Er zijn zelfs al portretten van Bhoetto in het openbaar verbrand, een duide lijke waarschuwing voor de huidige premier, dat hij het gevaar van een „herhaling van Bangladesj" zeker niet mag onderschatten. RL

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1972 | | pagina 11