Echtgenotes van de „drie
bereiden thuiskomst voor
Utrechtse adjudant wil
eerherstel van Defensie
„Drie van Breda
niet bij uitstek
aansprakelijk
v oor deportatie"
55
Vrije Volk-editie weg:
redactie protesteert
Antilliaan (26)
neergeschoten
De Poort"
in
LEVENSLANG
VOOR MOORD
IN A'DAM
Vermiste kat bleek
in Parijs te huizen
De eerste
kastomaten
DINSDAG 22 FEBRUARI 1972
Geen grootse ontvangsten
ADVERTENTIE
Dat de ontwikkeling, die in Neder
land zoveel gespreksstof levert, in de
Bondsrepubliek slechts een heel
zwakke echo heeft, is niet verrassend
Voor de Westduitsers is het lot van
de drie van Breda een van de zeer
vele erfenissen uit de nazitijd. Bij de
uiterste rechtervleugel in de politiek
wekt een „Aktion Kameradschaft"
van tijd tot tyd op om „hen die nog
in de kerkers zuchten" niet te ver
geten.
Door
Wim Timmers
BONN Het is maar een kleine groep Duitsers die met
spanning uitkijkt naar het komende parlementaire debat in
Den Haag over „de drie van Breda". In die kring onthoudt men
zich graag van commentaar. Ds. Ernst Wilms, die als vertegen
woordiger van de Evangelische Kirche contact met de drie
mannen en met hun vrouwein in de Bondsrepubliek onderhield:
„Ik geloof niet dat het goed is van Duitse kant aan de discussie
deel te nemen".
De thuiskomst van Aus der Plin
ten bij zijn 62-jarige echtgenote Ma
ria, die een flat in Duisburg-Meide-
rich bewoont, zal nog minder de aan
dacht trekken. Ook in Fulda, waar
mevrouw Margareta Kotalla woont,
is men niet van plan de thuiskomst
groots te vieren. In dat laatste ge
val bestaat de bijzondere situatie dat
de zakenvrouw Margareta Kotalla-
Somal pas in 1966 in de Bredase ge
vangenis is getrouwd met haar vroe
gere schoolkameraad.
Waarvan de drie nazimisdadigers,
als zij zijn vrijgelaten, zullen leven,
is voor de Westduitse overheid nog
niet te bepalen. Er bestaat een alge
mene wet die „Heimkehrer" bij
grensoverschrijding een som van
4000 mark toekent. De regeling werd
echter onder Adenauer getroffen
voor krijgsgevangenen uit de Sow-
Jet-Unie. Het is de vraag of de drie
van Breda voor die uitkering-ineens
in aanmerking komen, ook al vallen
zij onder „krijgsgevangenen".
Voorts zijn er wettelijke bepalin
gen voor het uitkeren van pensioe
nen en zelfs van achterstallig sala
ris (als politieman bijvoorbeeld).
Maar pas als na thuiskomst de aan
vragen zijn ingediend en de com
plete aktes voorliggen, zal kunnen
worden onderzocht of de drie van
Breda voor zulke regelingen in aan
merking komen. Er zijn namelijk tal
van uitzonderingen o.a. voor oud
leden van organisaties die al in hun
opzet misdadig waren.
Als de drie mannen uit hun Ne
derlandse gevangenis zijn ontslagen,
is het aantal nazimisdadigers, dat
sinds het einde van de oorlog
gevangen zit, tot drie gereduceerd. In
de Berlijnse Spandau-gevangenis
woont nog altijd 's werelds duurste
gevangene Rudolf Hess. Zijn vrijla
ting is tot dusver verhinderd door de
Sowjet-Unie, met de drie westelijke
overwinnaars uit de Twéede We
reldoorlog verantwoordelijk voor de
vroegere plaatsvervanger van Hitier.
Met de Bredase gevangenene te ver
gelijken, zijn eerder de beide ande
ren: de SS-officieren Kappler en
Reder, die in het Italiaanse Gaeta
gevangen zitten.
Zo'n activiteit trekt echter niet
meer aandacht dan het protest van
een eenzaam familielid van Aus der
Pünten, dat in Düsseldorf op een
spandoek de vrijlating van de drie
eiste, toen Koningin Juliana op be
zoek was.
De weinige perscommentaren ver
schillen nauwelijks van inhoud: „de
Nederlanders hebben begrepen dat
er eens een moment van genade
moet komen, ook al worden daardoor
natuurlijk de misdaden, die begena
digden hebben gepleegd, niet onge
daan gemaakt" (Stuttgarter Zei-
tung). Een kritische toon gaat niet
verder dan: „De te verwachten par -
lementsdebatten zullen opnieuw het
voor en tegen van het geval duidelijk
maken en zeer zeker tot een brede
discussie leiden in Nederland. Daar-
bij blijft echter te hopen dat dè in
het verleden naar voren gebrachte,
sterk gevoelsmatige argumenten
plaatsmaken voor een zakelijke dis
cussie" (Neue Ruhr Zeitung).
De reacties van de familieleden
zijn eigenlijk van gelijke aard. De 70-
jarige mevrouw Fischer heeft in
Bigge- in het Sauerland de terugkeer
van echtgenoot Franz voorbereid,
maar wenst daar verder niet over te
praten voor het definitief zeker is.
In het dorp stelt men zich vooor dat
Franz Fischer over enige tijd onop
gemerkt zijn gang zal gaan. Hij
heeft zijn kerkelijke contactman ge
zegd, dat dit zijn beeld van de toe
komst is.
Dr. L. de Jong:
HILVERSUM (ANP) "Als
listorious zeg ik: het is niet
uist om te stellen dat Ko-
alla, Aus der Fünten en
Fischer bij uitstek ver
antwoordelijk zijn voor de Jo
dendeportaties. Het is niet juist,
celfs niet als het zo staat in de
sententies en de arresten van de
bijzondere rechtspleging". Dat
zei gisteravond dr. L. de Jong,
de directeur van het Rijksinsti
tuut voor Oorlogsdocumentatie,
tijdens een interview, uitgezon
den door AVRO's televizier-ma-
gazine. (Zie ook televisiecom-
mentaar).
Dr. de Jong ziet de "drie van
3reda" als de uitvoerders van
een beleid', waarvoor de verant
woordelijkheid lag bij Seyss-In-
quart en zijn naaste medewer
kers, in het bijzonder de zoge
naamde generalkommissare met
wie Seyss-Inquart iedere vrijdag
placht te vergaderen. Op dit ho
ge niveau werd, aldus dr. De
Jong, in de zomer van 1940 be
sloten om de Joden in Nederland
te isoleren en aan de bedelstaf te
brengen. Op datzelfde niveau is
in de zomer en in de herfst van
1941 besloten om die Joden te
deporteren.
"De verantwoordelijkheid voor
ie Jodendeportaties ligt in de
'erste plaats op het beleidsni
veau, dat beleidsniveau, waar bij
jebrek aan bewijsmateriaal en
doordat de mensen van de bij
zondere rechtspleging ondanks
al hun ijver en toewijding toen
de verantwoordelijkheidsverhou
dingen niet goed konden over
zien, nauwelijks adequate von
nissen geveld zijn", aldus dr. De
rong.
Volgens het tweede-kamerlid
nej. mr. A. Goudsmit (D'66)
staat nog niet vast of er wel
'^kamermeerderheid voor vrij
lating van de drie oorlogsmisda
digers te vinden is. "Circa vijf
tig man zijn per Sé voor vrijla
ting, vijftig man zijn per sé te
gen, en vijftig man weifelen
nog".
De Joodse jeugd, waarin alle
Joodse jeugd- en studentenorga
nisaties zijn verenigd, heeft een
brief gestuurd aan de leden van
de vaste kamercommissie van
Justitie van de Tweede Kamer
waarin zij zich afvraagt hoe in
de toekomst verzoeken tot gra
tieverlening kunnen worden af
gewezen indien men de notoire*
oorlogsmisdadigers van Breda
tot tweemaal toe gratie verleent.
In een brief aan mr. Andries-
sen van de KVP protesteren het
bestuur van de Nederlandse Zio
nistenbond en 't bestuur der Ne
derlandse studentenorganisatie
met kracht tegen het voornemen
van de regering de "drie van
Breda" hetzij en bloc, hetzij af
zonderlijk in vrijheid te stellen.
De voorzitter van de KVP, dr
De Zeeuw, heeft op een gister
avond in Alkmaar gehouden ver
kiezingsbijeenkomst van de kring
Den Helder gezegd, dat de drie
van Breda vrijgelaten moeten
worden. De heer De Zeeuw is
van mening dat langer .vasthou
den van de drie geen straf, maai
een wraakoefening is.
De afdeling Amsterdam van
DS'70 heeft na afloop van haar
vergadering gisteravond een
communiqué uitgegeven, waarin
zij met klem protesteert tegen
het voornemen van de regering
om de drie Duitse oorlogsmisda
digers in Breda in vrijheid te
stellen. De afdeling meent, dat
een eventuele vrijlating het
rechtsgevoel van de overleven
den van de Duitse bezetting en
de nabestaanden van oorlogs
slachtoffers ernstig zal krenken
ROTTERDAM De redactie
Het Vrije Volk wenst niet dat de
Vlaardingse editie van de krant
wordt opgeheven. Directie en hoofd
redactie hadden dit besloten zonder
hierin de redactie te kennen. Het
in de bedoeling van de directie
Het Vrije Volk de eigen editie in
Vlaardingen te laten vervangen door
de Nieuwe Vlaardingse Courant, een
editie van het Algemeen Dagblad,
al twee maal per week ver
schijnt. Abonnees op het Vrije Volk
zouden deze bijlage dan ook twee
maal per week gaan ontvangen. De
volgende maand zal de exploitatie
van Het Vrije Volk voor rekening
komen van de Nederlandse Dagblad
Overvaller wil
leven beteren
bij Indianen
MAASTRICHT Ik zal drie jaar
hard werken en daarna ga ik bij
een pas ontdekte indianenstam in
het Amazonegebied werken. Dat
schreef een 25-jarige man uit Ge
leen bij zijn verzoek om clementie
aan de officier van justitie bij de
Maastrichtse rechtbank.
De jongeman stond gisteren te
recht omdat hij geprobeerd had een
juwelierszaak te overvallen. Hij zou
daarbij onder invloed van LSD zijn
geweest. Het personeel wist hem te
overmeesteren.
De officier eiste negen maanden
gevangenis en voorwaardelijke ter
beschikkingstelling van de regering
met een proeftijd van drie jaar (uit
spraak op 6 maart)
Unie (uitgeefster van onder meer
Algemeen Dagblad) en de Perscombi
natie (Volkskrant en Het Parool).
De redactie van Het Vrije Volk
vreest dat de opheffing van de editie
Vlaardingen een regelrechte
aantasting kan worden van de (ge
waarborgd geheten) identiteit van
Het Vrije Volk. Daarom eist de re
dactie in een motie dat de beslis
sing wordt teruggedraaid. Het be
stuur van de Nederlandse Vereniging
van Journalisten heeft ook gepro
testeerd tegen de wijze waarop de
samenwerking tussen Het Vrije Volk
de Nieuwe Vlaardingse Courant
tot stand is gekomen. Volgens de
NVJ is de cao voor Journalisten niet
Bestormd door zijn drie zoon
tjes, Alexander, Johan Friso en i
Constantijn en hartelijk omhelsd
door Prinses Beatrix is Prins
Claus gisteravond op Schiphol te
ruggekeerd van zijn reis door
Tanzania.
'ap, ga mee op de roltrap",
riepen de drie blonde prinsjes op
getogen. Tevoren hadden zij al in
het brandpunt van de vele foto
lenzen gestaan, terwijl ze op een
KLM-transportautootje door lan
ge pier naar de aviobrug waren
gereden.
„That's enough Alexander", zei
aan het einde van de lange rit
op het elektrische wagentje de
Britse kinderver zorg ster van de
prinsjes, mej. D. Colvill. en ze til
de de jongens van de wagen. De
bedoeling is hen zo jong als ze
zijn al tweetalig op te voeden.
DEN HAAG In het centrum voor
buitenlandse werknemers De Poort
aan de Brouwersgracht in Den Haag
is gisteravond de 26-jarige uit Cura-
pao afkomstige Winston D. Carring-
ton, met 'n pistool in de linkerzij ge
schoten. Zwaar gewond werd de man
met een politiewagen naar het zie
kenhuis Westeinde gebracht, waar
hij onmiddellijk na aankomst werd
geopereerd.
De schutter is vermoedelijk in
de verwarring ontkomen. Het schot
werd gelost op een binnenplaats. De
kogel drong door een ruit en door de
gesloten gordijnen en trof "de bezoe
ker, die aan de bar stond. Het is
nog de vraag of de Antilliaan opzet
telijk is neergeschoten, of dat hij het
slachtoffer is geworden van een ver
dwaalde kogel.
Sazte/i doetiMgatm
7fiz,/ietmagdm sea. oud
gekeade zga, maak,, spakea doet
dekgakea"gaat oog attg'do^.,
doolaf ats atassea
Mfe&luakéea 30 maait ma
ógdêDMB.
Waatücdtmadaa/nóumaaf
f35- óitegt, kkggtu dm cms
em spaaiïpotmttovHsM
I Dat doeatdezmaak, dool
eeagoed óegia. Komt u,
maak-ee/ts tg'ons taags atsa
tgd/ieót. Dm hataea ide
u, attes dektenten, ot/ek
cm. sgacMekmtag.Bü'deA/MB
teataatttd ideekom.
NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK
BONN DPA/ANP) Een recht
bank in Bonn heeft gisteren de 29-
jarige huisschilder P .W. D tot le
venslange' gevangenisstraf ver
oordeeld wegens moord op 16 april
vorig Jaar op de voormalige rooms-
katholieke prieser Josef Anton Stör-
mann (58) in Amsterdam.
D.'s medeplichtige, de 31-jarige
Karl Wiegand, kreeg tien jaar.
Störmann, die als apothekersbedien
de in Amsterdam werkte was door
de politie gewurgd aangetroffen na
dat buren hadden gewaarschuwd dat
zij hem enkele dagen niet hadden ge
zien of gehoord.
De daders, bekenden van Stör
mann, hadden hun slachtoffer in
zijn woning opgezocht om hem te
beroven. Toen hij zich verbette had
den zij hem met de ceintuur van zijn
ochtendjas gewurgd. Begin mei wa
ren D. en W. die zich evenals Stör
mann in homofiele kringen bewogen,
j in Frankfort en Karlsruhe gearres-
I teerd.
PARIJS (AFP) Dankzij
Amsterdamse helderziende en een
bevriende stewardess heeft de Ne
derlandse mevrouw De Bruin haar
angorakat „Sussandra" terug, die
anderhalve maand geleden in Parijs
Mevroud De Bruin, die meer kat
ten bezit, was op 8 januari met „de
mooiste uit het nest" in Parijs aan
gekomen om Sussandra aan een
tentoonstelling te laten deelnemen.
De nacht daarop ontsnapte de poes
uit haar gecapitonneerde kooi, en
bleef onvindbaar. Haar bazin keerde
een paar dagen later verdrietig naar
Amsterdam terug, waar zij direct
contact opnam met de helderziende
Werner Tholen.
Deze zei zonder aarzelen dat hij
Sussandra had zien ronddwalen in
het tentoonstellingsgebouw bij de
Champs Elysées. Mevrouw De Bruin
vroeg een vriendin, die stewardess is,
of zij daar eens een kijkje wilde ne
men maar de speurtocht leverde
niets op.
Een maand later echter, op 12
februari, vroeg zij de stewardess het
gebouw toch nog een keer te door
zoeken daar de helderziende vol
hield dat de kat zich daar bevond.
En toen werd Sussandra inderdaad,
bijna uitgehongerd op een oude di
van in een hoek van de zolder ge
vonden. De kat werd direct onder
behandeling van een dierenarts ge
steld, en keert vrijdag onder de hoe
de van de stewardess per vliegtuig
naar Amsterdam terug.
DEN HAAG Wordt een mili
tair, die weigert mee te doen aan
de strafbare praktijken van zijn
superieuren en deze rapporteert
met regelrechte vernietiging van
zijn persoonlijkheid en maat
schappelijk bestaan bedreigd?
Deze vraag kwam gisteren voor
het ambtenarengerecht te Den
Haag naar voren tijdens het pro
ces, dat adjudant C. den D. (51)
uit Utrecht had aangespannen
-tegen het ministerie van Defen
sie.
Begin 1967 had de adjudant bij zijn
onderdeel het Territoriaal Comman
do Utrecht malversaties geconsta
teerd. Er werd in diensttijd met ge-
gebruik van diensttelefoon en -enve
loppen in de Duitse lotto gespeeld en
handel gedreven in drank, koffie en
levensmiddelen. De adjudant zag het
als zijn plicht één en ander te rap
porteren met als resultaat dat hij
zes tot zevenmaal werd overgeplaatst
In een naar zijn zeggen sergeant-ma
joorfunctie.
Tot driemaal toe schreef hij een
request aan de minister van Defen
sie over het naar zijn mening aan
gedane onrecht. Volgens hem zonder
enig resultaat.
Vertrouwen
„Het gaat mij er in de eerste
plaats om, dat ik het vertrouwen in
de rechtsstaat terugkrijg", aldus gis
termiddag de adjudant. „Een rechts
staat, waarin ik wil geloven, omdat
ik er in de oorlog bloedig strijd voor
heb geleverd. Maar hoe kan ik als
instructeur nu nog jonge mannen
vertellen, dat zij voor een goede zaak
strijden als er op deze manier wordt
gehandeld. Als mijn commandant
naar aanleiding van mijn rapport
opmerkt": Jongen doe maar mee. Wij
doen het allemaal". En als de minis
ter van Defensie naar de door mij
geconstateerde praktijken geen on
derzoek laat instellen?"
De adjudant, thans werkzaam als
kazerne-adjudant in de Hotelkazeme
in Utrecht, zei dat terugplaatsing
niet meer mogelijk was. Het TCU te
Utrecht is inmiddels opgeheven. Wel
verlangde hij eerherstel van zijn
goede naam, herstel van de aan zijn
gezin toegebracht schade en herstel
van het vertrouwen in een rechts
staat te leven.
Defensie
Mr. W. A. H. Asser liet namens de
minister van Defensie weten, dat er
wel degelijk een onderzoek naar de
praktijken op het TCU was ingesteld.
„Dit onderzoek leidde er toe. dat de
deelname aan de lotto moest worden
TCU een gespannen sfeer. Collega's
namen het de adjudant kwalijk dat
hij een rapport had opgemaakt. Een
van de twee partyen moest worden
overgeplaatst". Het werd de adjudant
C. den D. „En hy kreeg geen ser
geant-majoorfunctie, maar een func
tie die door vele adjudanten wordt
waargenomen", aldus mr. Asser.
Overgeplaatst
Dat de adjudant meerdere malen
was overgeplaatst, kwam volgens
Asser doordat de militair telkenmale
beklag tegen een overplaatsing had
ingediend. Hy was van mening, dat
de adjudant door de manier waarop
de zaak op het TCU was afgedaai
niet in persoon was getroffen en e
zeker geen schade van had onder
vonden. Hy achtte 't beroep dan ook
ongegrond.
Het ambtenarengerecht zal
drie weken uitspraak doen.
GRUBBENVORST Op de
groenteveiling in Grubbenvorst zyn
de eerste kastomaten aangevoerd.
Dat is by na een week later dan in
het vorige seizoen.
Het waren overigens maar een
paar kilo tomaten die op de veiling
werden gebracht. Ze gingen weg voor
de lieve prys van tien tot vyftien
gulden per kilo.
KLM helpt de
Joegoslaven
bij onderzoek
ramp DC-9
SCHIPHOL De KLM helpt
Joegoslavië by het onderzoek naar
de ooi-zaak van het ontploffen van
een DC-9 op 26 Januari boven
Tsjechoslowakye De teruggevonden
vluchtrecorder zal in een laborato
rium op Schiphol worden afgedraaid
en geanalyseerd.
De DC-9 was eigendom van de
Joegoslavische luchtvaartmaatschap-
py JAT. Van de 28 inzittenden over
leefde alleen de stewardess het on
geluk zy wordt nog steeds in een
Praags ziekenhuis verpleegd.
Verondersteld word' dat de Oes-
tasji-beweging, een extremistische
organisatie van Kroatische emigran
ten, een bom in het vliegtuig heeft
geplaatst. De Joegoslavische sabo
tage-expert kolonel Jovan Popovlc
zou in verband daarmee voor het
laboratoriumonderzoek naar Schip
hol komen.
