EATH KRIJGT
OLMACHT VOOR
ARD INGRIJPEN
MIJNSTAKING
S ER EEN DRINGENDE
WODZAAK VOOR NIXONS
REIS NAAR CHINEZEN?
Roemenie stelt VRIJDAG
spion terecht MAAN
AO: verdeel de aarde in drie functionele zones
Toenadering tot China (2 en slot)
Special Section: A Guide to Nixon's
Bedrieger
van het jaar
SPIONERENDE
RUS GEPAKT
lossing voor voedsel- en bevolkingsvraagstuk
\a t6 rapMMwr mt
BUITENLAND
WASHINGTON De reis
de Amerikaanse tafelten -
sers naar China en hun ont
ijst op 14 april '71 door pre-
•r Tsjoe En-lai was de eer-
openbare aanwijzing: dat er
dramatische ontwikkeling1
ien Washington en Peking
plaatsgevonden. Nog be
dijker misschien was het
dat de Chinese regering te-
jkertijd zeven Westerse jour
listen toeliet, die de eerste be
H. L. Leffelaar
grijke reportages over het
d leverden dat 25 jaar lang
ia hermetische afgesloten was
feest. China was na de grote
jrne omwentelingen kennelijk
af om aan het internationale
itieke verkeer deel te nemen,
[et geheime bezoek van dr-
iry Kissinger aan Peking in
1971 bevestigde die indruk,
leer omdat de Chinese leiders
eid bleken geen condities te
n voor de komst van presi-
Nixon. Dat betekende dat
a, na jaren van politieke
atie over de Amerikaanse
aan Formosa, meer prijs
de op Nixons komst dan op
mbuigzame principiële hou-
en aanzien van een
me on een eiland dat Pe
als onderdeel van het vas-
nd beschouwt.
Formosa. Vietnam, de
ating van China tot de
enigde Naties, Japan, Korea
aan de orde zijn gekomen
de eerste gesprekken tussen
Kissinger en premier Tsjoe
lai lijkt even onwaarschijn
lijk als onmogelijk, maar de ge-
dachtenwisselingen zullen vooral
ten doel hebben gehad om vast
te stellen dat er ook ten aan
zien van die onderwerpen geen
condities werden gesteld. Toen
Kissinger drie maanden later in
oktober, in het openbaar terug
keerde naar Peking, bracht hij
voor de tweede keer president
Nixons bezorgdheid over inzake
de Amerikanen die al sinds ja
ren door China gevangen wer
den gehouden.
Peking begreep dat Nixon
zich in een moeilijk parket
bevond om te gast te zijn in
'n land dat Amerikanen gevan
gen hield en liet op 13 december
1971 twee van de gevangenen
vrij, terwijl de levenslange ge
vangenisstraf van de derde werd
omgezet in nog vijf jaar.
Inmiddels had een andere
dramatische ontwikkeling plaats
gevonden, toen de Algemene
Vergadering van de Verenigde
Naties op 26 oktober met rui
me meerderheid van stemmen
besloot China toe te laten en
Formosa uit te wijzen. Hoewel
het recente rapport van presi
dent Nixon over de buitenland
se politiek in het hoofdstuk over
China geen melding maakt van
deze gebeurtenis, is 't duidelijk
dat Washington toelating van
China met meer instemming be
groet dat het treurde om
het verlies van Formosa. In het
rapport wordt onder de kop „te
leurstellingen" de uitwijzing
van Formosa als laatste vermeld
na de besnoeiing door het con
gres van de fondsen voor ont
wikkelingshulp.
Hoe positief men ook kan
9taan tegenover het
bezoek van de president aan
Peking, er blijven belang
rijke kernvragen bestaan:
is er een dringende noodzaak
voor de president van de Vere
nigde Staten om zelf naar Pe
king te reizen, terwijl normale
diplomatieve relaties tussen bei
de landen, niet bestaan, zelfs niet
op consulair niveau? Wegen
de resultaten ervan op tegen de
abrupte pressie die erdoor wordt
uitgeoefend op de positie van
zulke landen als Japan?
De regering-Nixon heeft zich
in het geval van Zuid-Vietnam
steeds beroepen op de geloof
waardigheid van de Verenigde
Staten in de rest van de wereld
als een van de belangrijkste re
denen om Saigon te blijven steu
nen. Geldt dit argument dan oo
niet ten aanzien van Formosa,
dat door de toenadering tussen
Washington en Peking on
herroepelijk klem komt te zit
ten? Zou het beoogde resultaat,
nameljjk een dialoog met Pe
king, niet even goed op andere
wijze bereikt kunnen worden?
De voormalige Gaullistische
Minister André Malraux heeft
onlangs in een particulier ge
sprek met senator Edward Ken
nedy gezegd dat hij vreest dat
Nixons bezoek eerder nadelige
dan voordelige resultaten zal op
leveren. Hij wees er daarbij op,
dat de Chinezen, zoals anderen,
minder achting hebben voor 'n
gast die zichzelf uitgenodigd
heeft dan voor een die uitgeno
digd is. Het is een terzake
doend punt, want in deze eer
ste ouverture tussen Washing
ton en Peking staan de Chine
zen in de politiek gunstigste po
sitie. Zij zijn het die zich het
bjpf lieten maken. Zij zijn het
die de gastheren zijn en zij zijn
het tenslotte die het minst heb
ben te verliezen.
Deze overwegingen werpen
vragen op, niet over het onbe
twistbaar belang van de door
braak in de verouderde star-be
vroren relaties tussen beide lan
den, maar over de waarde van
juist deze benadering van het
vraagstuk van een dialoog en
't is op dit punt dat veel Ame
rikanen, hoewel ze de toenade
ring toejuichen, zich gereser
veerd opstellen.
Er is dan ook iets onwezen
lijks aan het spectaculaire tafe
reel van een president van de
Verenigde Staten, die zijn po
litieke carrière gemaakt heeft
met bittere anti-communisti
sche uitvallen, die binnen een
half jaar na de eerste drama
tische onthulling van geheime
contacten met Peking persoon
lijk naar China reist, die zich
op die reis laat vergezellen door
80 journalisten en wiens doen en
laten in China dagelijks recht
streeks via satellieten de we
reld wordt ingezonden.
Dat dit alles zich bovendien
afspeelt in het verkiezingsjaar
waarin de eerste harde woorden
al zijn gevallen over Democra
tische opponenten die door een
zeer naste adviseur van de pre
sident beschuldigd worden van
landverraad en wier vader
landslievendheid door hem in
twijfel werd getrokken, dat alles
verleent een jjle, ironische sfeer
aan Nixons expeditie naar Pe
king.
EN (GPD, AFP, AP) Door het goedkeuren van de
ing van de noodtoestand heeft het Britse Lagerhuis
ng-Heath gisteravond bijzondere volmachten verleend
dagen.
)dtoestand zal het kabinet o.m. in staat stellen mili-
te zetten, om de kolenvoorziening voor, elektriciteits-
en andere ondernemingen op gang te brengen.
tie in de elektriciteitsvoor-
jvoor de Britse industrie op
lik rampzalig. Zeker acht-
Izend arbeiders konden
et aan het werk, omdat
oven de poorten sloten,
(ld voor de situatie was de
die op een bepaald mo
kt Lagerhuis tijdens het
de noodtoestand intrad,
eerhuis-leden trachten die
taarns te verdrijven.
was weer ongewoon fel.
Labour-oppositie stemde
het regeringsvoorstel,
oppositieleider Wilson
king zelf door haar hard-
de onhoudbare si-
'van Binnenlandse Zaken,
pf 'n voorproefje van de
p de regering, toen hij
dat de regering meende
dat de meerderheid van het publiek
opheffing van de mijnstaking wil.
Waarnemers destilleren daaruit, dat
hij niet aal schuwen harde maatre
gelen tegen de mijnstaking en de
succesvolle boycot tegen koleninvoer
van elders, te nemen.
Uitspraak
Tegen het eind van deze week
wordt, pas een uitspraak verwacht
van de commissie-Wilberforce die 'n
onderzoek instelt naar de eisen van
de, stakers. Tegen die tijd zal de si
tuatie in Groot-Brittannië echter
rampzalige vormen hebben aangeno
men, omdat door de beperking van
de stroomleveranties niet alleen par
ticulieren en industrieën maar ook
utiliteitsbedrijven als de waterleiding,
spoorwegen getroffen worden. Nu al
wordt de Britten verzocht zo zuinig
mogelijk met het leidingwater om te
springen. Zelfs al bereikt men het
aanstaande weekeinde een akkoord
over de mijnstaking dan nog is de
vraag of op korte termijn de staking
kan worden opgeheven. De bonden
hebben laten weten een akkoord, dat
zij onvoldoende achten ter goedkeu
ring te zullen voorleggen aan hun
leden. Deze procedure kan een week
of twee in beslag nemen. Volgens
mededeling van John Davies, minis
ter van Handel en Industrie, beschik
ken de Britse elektriciteitscentrales
echter nog maar over voorraden
voor enkele weken.
Zielig
Het is natuurlijk zielig voor al die
oude en zieke mensen in de kou,
maar nauwelijks een Engelsman kan
het diep in zijn hart ontkennen: er
is eindelijk weer een stukje spanning
in bestaan: Huisvrouwen houden
een race met de tijd, of ze elektrisch
koken of niet. om de lamspoot daih-
pend op tafel en in de magen te
krijgen voordat een meneer vian de
elektriciteit in een ver kantoor aóh-
ter een bureau met veel knoppen zijn
hebberige vinger op het toetsenbord
drukt. Uit vliegt het licht, het brood
rooster en Coronation Street op de
televisie.
Die 56 miljoen Britten voelen zich
stuk voor stuk ook weer een beetje
held. „Britan can take it", zoals we
dat ook zeiden in de donkere dagen
van de Slag om Engeland. Alleen zijn
het nu geen Messerschmitts en Hein-
kels die de eilandbewoners naar het
leven staan, maar al naar de bol
hoed of pet die men draagt de
weriiweigerige deivers van 't zwarte
goud of die vreemde vrijgezel uit
Downingstreet nr. 10 wiens wil ge
schiede op aarde en als het aan
hem ligt bij voorkeur ook nog in
de hemel.
Dit stukje wordt geschreven onder
het schijnsel van een petroleumlamp,
geschenk van continentale vrienden
tijdens de vorige stroomrantsoenering
in december 1970, en van een rode
gedraaide kaars, spilziek restant van
kerstmis, feest van het licht en der
halve angstig populair in dit land.
Voor noodgevallen is er ook altijd
nog een knijpkat binnen handbereik.
Londen is onwezenlijk van de duis
ternis. Zelfs vaste herkenningspun
ten zoals de zuil van Nelson op Tra
falgar Spuare of de Big- Ben zijn
vormeloze klompen geworden. Alleen
bij Heath voor de deur in Downing
street branden vijf grote lantaarns.
NEW YORK BERN (UPI, AFP)
De Amerikaanse schrijver Clif
ford Irving heeft president Nixon op
feet laatste moment verdrongen,
van de omslag van het weekblad
Time, dat Irving heeft uitgeroepen
tot "Bedrieger van het jaar".
Time was van plan geweest deze
week z"n voornaamste artikel te wij
den aan Nixons komende reis naar
China, maar besloot eind vorige
week daarvoor in de plaats het ver
haal te brengen van Irvings boek,
over de kluizenaar-miljonair Ho
ward Hughes. Dit boek is voorge
steld als "autobiografie", maar in
tussen als een vervalsing gebrand
merkt. Het portret van Irving op
de omslag van Time is een kopie
van een schilderij van Elmyr de Ho-
ry, een kunstvervalser die de hoofd
persoon is van Irvings boek "Ver
valsing". De schrijver vond hot
"een beroerd portret".
UPI Volgens Time putte Irving
de gegevens voor zijn biografie uit
het manuscript van de binnenkort
verschijnende memoires van de 83-
Jarige Noah Dietrich, jarenlang
Hughes naaste medewerker. De
journalist James Phelan, die sa
men met Dietrich aan de memoires
werkte, heeft gezegd dat het manus
cript het skelet vormt van Irvings
boek. Wie Irving het manuscript in
handen heeft gedeeld is niet be
kend.
Irving, zal binnenkort het verhaal
van zijn eigen leven publiceren. Een
vriend, de schrijver James Sherwood
die dit meedeelde, zei dat Irving al
is bestormd door uitgevers die na
de recente publiciteit rondom de
auteur groot succes van de pubM-
katie verwachten.
Voor de Sowjet-Unie LOENA
1 MOSKOU De Russen hebben
WENEN De Roemeense generaal
Ion Serb is eind januari wegens
hoogverraad door een vuurpeloton in
Boekarest terechtgesteld. Serb, die
bevelhebber van Boekarest was en
tevens lid van het parlement, is
eind december van het vorig jaar ge
arresteerd, omdat hij geheime gege
vens over de Roemeense defensie
aan de Sowjet-Unie had doorgege-
De Russische militaire attaché in
Boekarest. A. F. Moessatöw. werd
meteen na de terechtstelling ver
zocht het land te verlaten. De Roe
meense pers heeft van deze zaak
geen melding gemaakt en in Boeka
rest is alles in het werk gesteld om
de affaire niet aan het daglicht te
brengen.
Het is de eerste keer dat in een
van de lidstaten van het Warschau
pact voor het doorgeven van mili
taire geheimen aan de Sowjet-Unie
dergelijke strafmaatregelen zijn ge
nomen. Het illustreert de diepte van
de kloof, die er is ontstaan tussen
Roemenië enerzijds en de trouwe sa-
tellietlanden anderzijds.
Sinds de Russische invasie in
Tsjecho-Slowakije in 1968, hebben tie
Roemenen zich voorbereid op een
soortgelijke inval van de grote broer
in hun eigen land, met dit verschil
dat de Roemenen in tegenstelling tot
de Tsjechoslo waken van plan zjjn te
rug te vechten.
Maar de opbouw van een 100 pro
cent betrouwbaar leger, is een van
Ceaucescu's grootste problemen ge
weest. In verband met de collaboratie
met de Duitsers tijdens de Tweede
Wereldoorlog zijn na 1945 bijna alle
hogere officieren ontslagen De nieu-
officieren moesten hoofdzakelijk
worden gerecruteerd uit de Roe
meense divisie "Toedor Vladimires-
coe' van het rode leger. Ook Ion
Serb, die aan het eind van de oorlog
onderofficier was, maakte zodoende
snel promotie, studeerde aan de mi
litaire Worosjilow-academie in Mos
kou en werd al in 1954 totoverste van
het Roemeense leger bevorderd.
1969 kreeg hij het commando
van de elite-eenheden van de Gra-
niceri, de grenstroepen. Hij werd" al
tijd beschouwd als een overtuigd
communist en even competent als
ambitieus. Maar al in de loop van
1971 wekte Serb verdenkingen door
zijn relaties met de Russische mili
taire attaché overste Moessatow,
die sinds twee jaar in Boekarest was
geaccrediteerd. Moessatow is niet al
leen militair adviseur van het Oost-
duitse leger geweest, maar staat ook
bekend als officier van de Russische
contra-spionage.
In zijn kantoor in de Russische
ambassade in Boekarest schijnt hij
j een onvervalst controlecentrum te
j hebben ingericht. Bij een huiszoe
king werden bij Serb, die de rang
van generaal-majoor bekleedde en
J die direct onder de Roemeense mi-
I nister van Defensie, Serban Tirca,
ressorteerde, belastende documenten
I gevonden. Dit leidde al in het afge-
j lopen, najaar tot ontslag van Serb
j uit het leger. Het is tevens één van
de redenen geweest, waarom Roeme
nië vorig jaar zomer niet deel heeft
genomen aan de manoeuvres van
het Warschau-paot in Bulgarije. De
betrekkingen tussen Roemenië en de
Sowjet-Unie zijn dóór deze affaire
tot op het nulpunt gezonken.
WASHINGTON (Reuter) De
32-jarige Sowjetrussische employé
bij de VN Waleri Markelow is giste
ren in New York gearresteerd op
beschuldiging van spionage, zo heeft
de Amerikaanse federale recherche
meegedeeld.
Markelow werd aangehouden in
een restaurant in Patchogue op Long
Island, nadat hem daar geheime do
cumenten over de F-14-straaljager,
die voor de Amerikaanse marine
wordt gebouwd, waren overhandigd
door een ingenieur die bij de vlieg
tuigbouwmaatschappij Grumman
werkt. De ingenieur en de directie
van Grumman hadden volledig met
de FBI samengewerkt. De zaak be
gon in 1970 toen Markelow, vertaler
bij de VN, kennis maakte met de in
genieur. Hij gaf de ingenieur een
draagbare copieermachine en een 35
mm camera waarmee het geheime
materiaal moest worden gereprodu
ceerd. Markelow moet voor de rech
ter verschijnen. De maximum straf
voor spionage is tien Jaar gevange
nis en een boete van 10.000 dollar,
aldus de FBI.
Meer belasting in België De
nieuwe Belgische regering heeft
vrij omvangrijke belastingmaatre
gelen aangekondigd teneinde de in
komsten voor 1972 met 2,94 miljard
gulden op een totaal van 24,5 mil
jard gulden te kunnen verhogen. De
directe belastingen moeten 12 mil
jard gulden gaan opbrengen, dat is
1.4 miljard meer dan de werkelijke
uitkomsten over het jaar 1971.
MOSKOU De Russen hebben
de onbemande ruimtesonde Loena-
20 naar de omgeving van de maan
gelanceerd. Het persbureau Tass
I meldde niet of het de bedoeling is,
I dat deze nieuwe Loena een landing
j op de maan zal maken.
De lancering vanuit een baan om
de aarde vond in de nacht van zon
dag op maandag om 04.28 Ned. tijd
plaats, maar werd eerst veel later
bekend gemaakt. Het Loena-project
heeft naast enkele opzienbarende
successen ook ernstige tegenslagen
te zien gegeven. De Loena-15, gelan
ceerd ten tijde van de start van de
eerste Amerikanen naar de maan,
in 1969, had daar een zachte lan
ding moeten maken en had met ma
teriaal naar de aarde terug moeten
komen. Het gevaarte viel bij de lan
ding te pletter. De Loena 16. slaag
de er in het najaar 1970 wel in,
maanmateriaal op aarde af te leve
ren, waarna korte tijd later de Loe-
na-17 het wagentje Loenochod-1 op
de maan plaatste. Dit was een volle
dig succes. Maar de Loena-18 slaag
de er vorig Jaar niet in een zachte
landing en ging verloren. De Loe-
na-19, gelanceerd op 28 september
vorig jaar, maakte tot eind januari
j.l. 1358 rondjes om de maan, waar
na de Russen geen bericht meer
hebben gegeven over de lotgevallen
van de sonde. Het is niet bekend
of aanvankelijk ook voor deze Loe
na-19 een landing op het program
ma heeft gestaan.
Volgens berekeningen van het
ruimteobservatorium in het West-
duitse Bochum moet de Loena-20
vrijdagochtend in de omgeving van
de maan aankomen. Het is moge
lijk, dat de Loena-19 tot voornaam
ste taak heeft gehad een fotografi
sche verkenning om de geschiktste
landingsplaats voor de nieuwe Loe
na uit te kunnen kiezen. De vorige
landingspogingen werden niet door
uitvoerige verkenning vooraf ge
gaan. Dit was overeenkomstig het
Amerikaanse programma, waarin
weliswaar de Orbiters 70 procent
van de maan nauwkeurig in kaart
brachten voordat zij het Apollopro-
gramma uitvoerden, maar pas na
de succesvolle landingen van onbe
mande Surveyors.
Ontploffing in Manilla In een
buitenwijk van Manilla (PhillippiJ-
nen) is gisteren een fabriek van
plasticprodukten in de lucht gevlo
gen. Zestien personen kwamen om
en zeker 61 werden gewond. Onder
de doden zijn acht kinderen uit
een school in de buurt. De oorzaak
van de ontploffing is niet bekend.
DE FAO, de voed-
idbouworganisatic van de
Naties heeft in een rap-
rcvolutionaire oplossing,
bevolkings- en voedsel-
voorgesteld.
dat in samenwer
king met de Wereldgezondheidsor
ganisatie en de Wereldorganisatie
voor meteorologie werd geformu
leerd door de Griek Constantinos
Doxiades voor de conferentie van
de VN over mH'aubescherming,
die in juni a.s. ih Stockholm zal
worden gehouden, komt neer op de
verdeling van de aarde in drie
„functionele zones".
Ongeveer de helft van de aarde j
zou de functie van natuurgebied
moeten hebben, bestaande uit gro- j
te wouden, bergen en vlakten die j
als waterreservoir zouden moeten
dienen. Er zou daar alleen het
strikt noodzakelijke personeel mo- i
gen wonen. Ongeveer 45 procent I
van de bewoonbare streken zou
'ïoeten worden gebruikt voor land-
'n tuinbouw. Daar zouden twee i
ïiljard mensen met de modernste I
liddelen moeten zorgen voor de j
oeding van de totale wereldbevol
king van 21 miljard mensen. De j
derde zóne die Doxiadis „Occume-1
nopolis" (wereldstad) noemt, zou
bestaan uit stroken langs de van
zeeën en oceanen en de oevers van
rivieren en grote meren, waar ne- I
gentien miljard mensen kunnen le
ven van hetgeen de twee andere zo
nes opleveren. Volgens de Griekse
planoloog moet men er op rekenen
dat er tegen het midden van de 21
ste eeuw geen zoet water meer te
vinden zal zijn, als men de mens
heid niet drastisch hergroepeert.
