NIEUW OVERLEG IN METAAL
Stijgend aantal Nederlanders
voor gratie 'drie van Breda'
CALORIE HEET
STRAKS JOULE
Gezichts
verlies
HONDERDZESTIG
MENSEN OUDER
DAN HONDERD
as
Na beroep voorzitters vakcentrales
Een uurtje praten
over goed werk
Hoogovens maakt het
u gemakkelijk
Leiden
HOOGOVENS IJMUIDEN
Kaarsenfabrieken
doen goede zaken
met Engeland
ppfSDAG frS FEBRUARf 1972
In het voorname Promenade-hotel
aan de rand van Scheveningen,
zondagavond het onverwachte tref
punt van alle bij het ingrijpende
metaalconflict betrokken partijen, is
het glashelder geworden dat de
confessionele metaalvakbonden
de ogen van vele metaalarbeiders
ernstig gezichtsverlies lijden. Het
ziet er naar uit dat in het vervolg
de opstelling van de machtige indu
striebond NVV, zo behendig geleid
door zijn voorzitter Arie Groenevelt,
nog meer gewicht in de schaal zal
gaan leggen dan al het geval was.
Hoe is de verliespositie van de con
fessionelen, nu min of meer een
speelbal in het gevecht tussen de
metaalwerkgevers en de industrie
bond NVV, waarin de laatste voor-
I lopig de beste papieren heeft, tot
stand gekomen?
Het begin lag bij de beslissing van
de confessionelen om bij het cao-
overleg in te gaan op het „uiterste
bod" van de metaalwerkgevers. De
industriebond NVV deed dat niet en
haalde zich daarmee de gram van
velen, ook al gezien de economische
teruggang, op de hals.
Het stakingsverbod van de Amster
damse rechtbankpresident mr
r[ Stheeman speelde daarna de indu-
tj striebond NVV in de kaart: tiendui
zend metaalwerkers, geladen met
onbehagen en gevoelens van mach
teloosheid, legden het werk neer.
Ook al wisten zij dat er géén uitke-
ring uit de stakingskassen te ver-
wachten was.
De geschrokken confessionelen de-
4 den daarna een bemiddelingspoging:
zij stelden een gesprek in de Raad
j van Overleg voor de Metaalindustrie
voor, maar verbonden daaraan een
I voorwaarde. De industriebond NVV
moest zijn afkeuring uitspreken
over „intimidatie en terreur" bij de
wilde stakingsacties. Zoals kon wor
den verwacht voelde de industrie
bond NVV daar niets voor.
Trouwens, de metaalwerkgevers wa
ren ook niet erg ingenomen met
deze voorwaarde. Ir. A. Prins, voor
man van de metaalwerkgevers:
„Terreur is niet het juiste woord.
Intimidatie wél, maar eigenlijk zijn
bepaalde rvormen van intimidatie
inherent aan stakingssituaties."
Deze poging mislukte en de confes
sionelen hadden het voor een goed
veel aan zichzelf te wijten dat de
eenheid van de vakbonden niet
werd hersteld. En zondag kwam de
verliespositie van de confessionele
bonden nog veel scherper naar de
voorgrond. NKV- en CNV-bonden
waren bereid in te stemmen in een
eventueel openbreken van de reeds
afgesloten metaal-cao. Met andere
woorden: er kwam vast te staan
dat er wel meer „inzat" voor de
metaalarbeiders dan eerder door de
confessionelen werd aangenomen.
Piet Brussel, topman van de indu
striebond NKV, en de zijnen, kun
nen nu weinig anders doen dan de
extra loonstijging van 0.7% waartoe
de werkgevers bij de bemiddelings
poging bereid bleken, alsnog op te
eisen.
Bovendien was het uitgerekend
Groenevelt, die onthulde dat de de
legatie van de NW-bond zaterdag
avond tijdens het bemiddelingsover-
leg naar de confessionelen is toege
gaan met het voorstel om de vak
bonden weer op één lijn te brengen.
De confessionelen zouden dan het
voorstel van de NVV-bond (ver
schuiving in het voorstel van de be
middelaars waardoor een vloer in
het vakantiegeld van 1200 gulden
werd bereikt) moeten steunen. De
confessionelen voelden daar aan
vankelijk wel voor. Zij lieten echter
hun steun afhangen van het oor
deel van de bemiddelaars. Die had
den echter al vastgesteld dat dit
voorstel voor de werkgevers niet
aanvaardbaar was. Nadien kozen de
confessionelen voor het bemidde
lingsvoorstel, waartegen de NVV-
bond „nee" zei.
Ook hier hebben de confessionele
bonden een kans op herstel van de
eenheid gemist. Groenevelt had bo
vendien het voordeel dat een on
gunstige beginindruk (door het
cao-akkoord te weigeren heeft de
NVV-bond de gepensioneerden in de
kou laten staan) kon worden gecor
rigeerd want het opkrikken van de
vloer in het vakantiegeld zou juist
voordeel hebben betekend voor de
arbeiders met een inkomen beneden
de 16 mille, de lager betaalden. Zo
is nu een situatie ontstaan, waarin
werkgevers en industriebond NVV
een krachtige hoofdrol spelen, ter
wijl de confessionelen een nogal
droevig stemmende bijrol vertolken
Ook de metaalwerkgevers zijn niet
erg glansrijk uit de bemiddelingssi-
tuatie gekomen. De bemiddelaars i
bevestigden de uitlatingen van i
Groenevelt dat de werkgevers tegen
de verschuiving in het voorstel van
het driemanschap was. Woordvoer
ders van de werkgeversorganisatie
weigerden een argumentatie voor
die opstelling omdat het alleen ging
om het „officiële bemiddelingsvoor- I
stel", afgewezen door de industrie
bond NVV. Naar alle waarschijn
lijkheid hebben de werkgevers be-
zwaar tegen het element van inko
mensnivellering in het voorstel van
de NVV-bond, terwijl een hoge
vloer ln het vakantiegeld ook moei-
lijk is voor bedrijven met veel lager
betaalden.
Bovendien levert de bereidheid van
de metaalwerkgevers om het al af
gesloten contract na zeer korte tijd
onder druk van de situatie open te
breken om op enkele punten verbe
teringen aan te brengen een be
langrijk precedent op.
UTRECHT (ANP) Werkgevers- en werknemers
organisaties in de metaalindustrie zijn vanmorgen opnieuw
bij elkaar gekomen met de drie bemiddelaars in het Metaal
conflict. Het gesprek vindt plaats in het jaarbeurs Con
grescentrum in Utrecht.
PYROMAAN
(14 JAAR)
GEPAKT
DOKKUM (ANP) De Rijkspo
litie, geholpen door burgers, is er gis
teravond na dagen posten in ge
slaagd de pyromaan te pakken die
in het dorp Ee 'gem. Oostdorogera-
deel) verscheidene malen brand heeft
gesticht, enkele keren met veel
schade.
Gisteravond gooide hü brandende
kranten door een raam van een
school naar binnen. Het bleek de 14-
jarige E. de H. uit Ee te zijn. Hij had
o.a. 19 januari brand gesticht in zijn
ouderlijke woning.
De jongen heeft door zyn enigs
zins beperkte verstandelijke vermo
gen de gevolgen van zijn daden niet
overzien, zo vermoedt de politie.
Deze nieuwe ontwikkeling is het
vervolg van een voorstel van de vijf
confessionele werknemersorganisa
ties, die partij zijn bij de cao in
de metaalindustrie. Zij hebben
gisteravond langdurig vergaderd
over een antwoord op het telegram
waarin de voorzitters van de vak
centrales erop aandringen, weer
met de werkgevers en de industrie
bond NW om de tafel te gaan zit
ten
Na afloop van de vergadering
deelden de confessionele bonden
mee, dat zij bereid zijn deel te ne
men aan een gesprek van partijen
bij de cao 1972 en de Industrie
bond NVV, mits dit gesprek kan
worden beschouwd als een voortzet
ting van de bemiddeling door de be
middelingscommissie.
De bijeenkomst zal volgens hen
derhalve onder leiding moeten staan
van de drie bemiddelaars.
Dit voorstel van de vijf bonden is
inmiddels aangenomen door alle
andere partners, evenals door de
drie bemiddelaars.
De directie van het Rijn-Schelde-
Verolmeconcern heeft het gesprek
met de centrale ondernemingsraad
verschoven naar donderdag. Het
overleg over een eigen cao zou dins
dag in Utrecht plaatsvinden. Aange
nomen wordt dat de directie de re
sultaten van de onderhandelingen
tussen werkgevers en werknemers
wil afwachten.
President - directeur Langer -
berg heeft de leden van de onder
nemingsraad gisteravond telegra
fisch op de hoogte gebracht, zo is
meegedeeld door de heer B Blom-
mers, secretaris van de centrale on
dernemingsraad van het RSV-con-
cern.
In Landsmeer is gisteren een
grote opslagplaats van meubelen,
plastic artikelen en autobanden
uitgebrand. De gehele opslag
plaats werd door het vuur vernie
tigd.
In de afgelopen vijf jaar is ej-
sprake van een toenemend aantal
Nederlanders, dat positief staat te
genover verlening van gratie aan de
drie Duitse oorlogsmisdadigers in
Breda. Het lijkt waarschijnlijk, dat
deze ontwikkeling zich in de naaste
toekomst zal blijven doorzetten.
Deze conclusie laat zich trekken
uit een onderzoek, dat sinds 1966
vijf maal is ingesteld door het In
stituut voor Psychologisch Markton
derzoek in Schiedam. Daarbij werd
een representatieve groep Nederlan
ders, variërend van 899 tot 1300
deelnemers, gevraagd naar hun me
ning over gratieverlening aan Ko-
talla, Fischer en Aus der Fünten.
Deze kwestie is de laatste weken
weer in hoge mate actueel gewor
den, omdat de- ministerraad zich
thans weer beraadt over de moge
lijkheid om de drie levenslang ver
oordeelde Duitse oorlogsmisdadigers
in vrijheid te stellen.
Het meest opvallende cijfer uit de
reeks tabellen, die deze reeks van
vijf onderzoeken heeft opgeleverd, is
de duidelijke verschuiving ten gun
ste van gratieverlening. In 1966 ver
klaarde zich 31 procent der onder
vraagden in de leeftijdsgroepen van
18 tot 59 jaar voorstander van
spoedige gratie. Vijf Jaar later was
bij dezelfde groepen (toen dus 25-65
jaar) het percentage voorstanders
van gratie op korte termijn niet
minder dan 42.
Precies het tegenovergestelde ver
schijnsel doet zich voor bij degenen,
die van mening zijn dat de drie
van Breda nooit voor gratie in aan
merking moeten komen: 36 procent
in 1966 tegen 25 procent vijf jaar
later.
Het aantal mensen, dat wel vóór
gratie is. maar voorlopig niet, bleef
ongeveer gelijk: 16 en 14 procent.
Hetzelfde geldt voor de mensen die
het niet weten of geen mening heb
ben: 17 en 19 procent. In aanmer
king genomen, dat bij dergelijke
onderzoeken een betrouwbaarheids
marge van ca. vijf procent in acht
moet worden genomen, kan men bij
deze twee categorieën nauwelijks
van verschuivingen spreken.
Tweemaal - in 1966 en in 1969 - is
ADVERTENTIE
Knip uit of noteer datum en plaats.
Woensdag 16 februari, 's avonds tussen 7 en 8 uur, in
Restaurant Old Dutch, Steenstraat 2
Eén uurtje of een half uurtje, hangt ervan af wat u
wilt weten van Hoogovens.
In een persoonlijk gesprek praten wij dan over de
mogelijkheden, over de verschillende functies,
waarvoor wij u kunnen opleiden, zoals smelter,
havenwerker, bedieningsman, enz.
Er zijn aantrekkelijke kansen. Ook al hebt u nog
nooit in de industrie gewerkt. Wij informeren u
over de aard van het werk, salaris, arbeids
voorwaarden, enz. Redenen genoeg om even te
komen. Waarom eigenlijk niet?
Maximale leeftijd voor indiensttreding 50 jaar.
gevraagd naar de mate waarin de
ondervraagden van hun mening
overtuigd waren. In 1969 bleek ruim
de helft van degenen, die een
standpunt over gratieverlening had
den, een hoge overtuigingsgraad te
hebben. Die mensen met een vaste
overtuiging werden - zoals waar
schijnlijk ook wel te verwachten
was - méér aangetroffen onder hen,
die gratie volstrekt afwezen dan
onder Nederlanders met een opvat
ting ten gunste van gratieverlening.
Het meest recente rapport van het
Instituut voor Psychologisch Markt
onderzoek verbindt daaraan de
conclusie, dat „de afbrokkeling van
het kamp van mensen met een ne
gatieve houding hooguit geleidelijk
zal zijn." Een tweede slotsom is
misschien, dat het kamp van de
voorstanders genuanceerder denkt,
omdat onder hen minder mensen
met een sterke overtuiging voorko
men. Dat genuanceerde denken
hoeft overigens niet te betekenen,
dat die ondervraagden makkelijk
van him standpunt progatie afstap
pen. „De trend in de stijging van
j het aantal personen met een posi
tieve mening op zichzelf is vrij
sterk," aldus het jongste rapport.
Overigens is het Instituut bij zijn
meest recente onderzoek ln 1971
niet aan het peilen van de overtui
gingsgraad toegekomen - de conclu
sie omtrent de vermoedelijk geringe
veranderlijkheid bij ben die voor
gratie zijn. heeft daarom een be
perkte voorspellingskracht.
Een merkwaardig verschijnsel dat
zich bij de onderzoeken herhaalde
lijk heeft geopenbaard is. dat geen
duidelijk uit te leggen positief of
negatief verband bestaat tussen me
ning en leeftijd. In tegenstelling tot
wat men zou verwachten is het niet
Juist aan te nemen, dat degenen
„die de oorlog zelf hebben meege
maakt" sterker neiging zouden ver
tonen dan de jongeren, „die het al
leen van horen zeggen hebben."
Het onderzoek strekte zich, zoals
gezegd, vijf jaar lang uit over een
groep Nederlanders in de leeftijd
van 18 tot 65 Jaar. Dit had tot ge
volg, dat na verloop van die onder
zoeksperiode een oude leeftijdsgroep
was afgevallen en een groep jonge
ren aan de steekproef werd toege
voegd. Die „nieuwkomers" in 1971
blijken zich niet van de overige
leeftijdscategorieën te onderschei
den, evenmin trouwens als degenen,
die sinds het eerste onderzoek de
steekproef hebben verlaten. Daaruit
aldus het rapport-1971 valt te con
cluderen, dat de invloed van de
toe- en uitgetredenen nihil is ge
weest.
Het Instituut voor Psychologisch
Marktonderzoek is niet geheel zon
der voorbehoud over de gegevens,
die in zijn rapporten zijn verza
meld. Er is sprake van een „redelij
ke betrouwbaarheid," maar „helaas
ontbreken voldoende achtergrondge
gevens om zowel de trend in de af
gelopen jaren meer aannemelijk te
maken en aldus ook een betere toe
komstvoorspelling te kunnen doen."
DEN HAAG Honderdzesti»
mannen en vrouwen in dit land zijn
thans honderd jaar of ouder. Het
Centraal Bureau voor de Statistiek
houdt ze scherp in de gaten. Niet zo
als bijvoorbeeld het aantal te wei
nig klaar gekomen huizen in een
jaar en het voorkomen van abortus
bij koeien, maar meer voor de aar
digheid.
Het is trouwens toch wel oomer-
kelijk: honderdzestig mensen die
twee wereldoorlogen dik hebben
overleefd en zich ook niet door de
luchtverontreiniging hebben laten
kisten. Die zich in hun jeugd ver
baasden over ijzeren stoompaarden,
zeppelins en de gruwelijke strijd te
gen de rode man in het verre Ame
rika.
Hoe houdt het CBS hen ln de ga
ten? De heer Straatsma van dit on
ontbeerlijke instituut steunt op in
formatie van gemeenten en krante
knipsels. Eeuwlingen ontgaan hem
wel eens bij hun leven, maar bij
overlijden ontglippen zij hem zeker
niet. Het getal honderdzestig is dus
aan de voorzichtige kant. het kun-
GOUDA De Nederlandse kaarsenindustrie doet goede
zaken in Engeland, dat tengevolge van de staking in de
Britse kolenmijnen, voor een groot deel 's avonds in het don
ker zit. In de afgelopen twee weken zijn miljoenen kaarsen
naar Engeland verscheept.
De N.V Koninklijke Stearine Kaarsenfabriek „Gouda-
Apollo" heeft in twee weken honderd ton twee miljoen kaar
sen) naar Groot-Brittannië verscheept.
„Onze export naar dit land is doorgaans vrij gerirtg". aldu
een woordvoerder van deze fabriek, „niet meer dan enkeh
tonnen per jaar".
Ook de overige 34 fabrieken ln ons land. die kaarsen produ
ceren, werken op volle kracht. Bij verscheidene fabriekei
heeft men ijlings extra krachten aangetrokken om aan d'
Britse aanvragen te kunnen voldoen. Bij de meeste fabrieker
zijn de voorraden klein omdat in feite het kaarsenseizoen ne<
achter de rug is.
Naast Nederland doen ook de kaarsenfabrieken uit West
Duitsland. Frankrijk en Zweden goede zaken met „donker
Engeland.
nen er echter volgens hem hoog
stens vier meer zijn.
Onvermijdelijke vraag: wie is de
oudste? Dat is de Amsterdamse me
vrouw E. L. van der Burg-Leusveld,
die op 25 maart honderdacht Jaar
hoopt te worden. In het rusthuis
„Uitzicht" is zij volgens kennissen
nog steeds „goed voor een praatje".
Recordhoudster in Zuid-Holland is
mevrouw J. Leeuwenburg-Hordijk
uit Rotterdam. Zij is 105 jaar.
Kabinet: niet
afwijzend
Het kabinet-Biesheuvel staat
niet afwijzend tegenover gra-
tiëring voor ae "drie van Bre
da". Een definitief besluit zal
pas worden genomen als minis
ter Van Agt van Justitie een
brief heeft opgesteld, bestemd
voor de Tweede Kamer over deze
zaak. De minister zal daarin een
opsomming geven van de motie
ven die voor de regering van
doorslaggevende betekenis zijn
om aan de Kamer voor te stel- j
len de drie oorlogsmisdadigers
gratie te verlenen.
Demonstratie
van IJsselmeer-
vissers
STAVEREN (ANP) Donderdag
zullen 150 IJsselmeervissers, afkom
stig uit Urk. Volendam en Enkhui
zen in Den Haag een protestdemon
stratie houden tegen het voornemen
van minister Lardinois de maas
wijdte van de netten waarmee ge
vist mag worden op 104 millimeter
te brengen.
Deze maaswijdte is thans 96 mm.
De vissers zijn van mening, dat ze
door deze maatregel minder snoek
baars zullen vangen en dat de ex
port door deze maatregel sterk te
rug zal lopen, daar men in de Ver
enigde Staten liever de kleine snoek
baars heeft. De grote snoekbaars ia
voor de handel veel minder waard.
Aan minister Lardinois en de be
trokken vaste commissie van de
Tweede Kamer zal een petitie hier
over worden aangeboden.
Harmonisatie maat en gewicht
DEN HAAG (ANP) Over enige
Jaren zal men niet meer behoeven
te letten op het aantal calorieën, die
men dagelijks tot zich neemt. Men-
j sen met aanleg tot corpulentie zul
len dan dc Joules in het oog moeten
houden, die zij bij het eten, drinken
en snoepen naar binnen krijgen. Ca
lorie zal namelijk ophouden een ge
oorloofd woord te zijn; samen met
paardekracht en nog wat benamin
gen van maten en gewichten zal dit
woord uit het woordenboek ver
dwijnen
Dit zal gebeuren krachtens een
richtlijn van de Raad van Ministers
van de EEG. waarbij Nederland en
de andere lidstaten worden verplicht
hun maten en gewichten te harmo
niseren. Die harmonisatie zal in 1977
een feit moeten zijn. Na dat Jaar zal
men de kracht van een motor niet
meer in pk, maar in watts uitdruk
ken. De harmonisatie gaat uit van
het zogenaamde „Internationaal Sy
steem" (IS) van maten, dat zeven
basismaten telt. Deze maatregel, een
onderdeel van het programma tot
harmonisatie van wetten die van in
vloed zijn op de handel, zal ertoe
bijdragen, dat de produktie van goe
deren eenvoudiger en goedkoper
wordt
Verstrekkend
Zij heeft verstrekkende gevolgen
voor handei, industrie en vele beroe
pen, zo wordt in een publikatie van
De zeven basismaten zijn: de meter
(m) voor lengte; de kilogram <k)
voor massa of gewicht; de seconde
(s) voor tijd; de ampère (a) voor
elektrische stroom; de keivin (k)
voor thermodynamische tempera
tuur; de candela (cs) voor licht
sterkte en ie mole (mol) voor de
quantiteit van materie.
In totaal moeten er 12 maten te
gen het einde van 1977 verdwijnen,
daar zijn er ook bij, waarvan het
grote publiek geen weet heeft, zoals
de „stilb". waarmee lichtsterkte
wordt uitgedrukt, de „torr", die druk
aangeeft en het kilopond. dat nu
wordt gebruikt om kracht uit te
drukken. Daarnaast zijn er nog 13
maten, waarover de deskundigen het
nog niet eens zijn of ze moeten blij
ven of verdwijnen (o.a. de curie. d«
roentgen, de dyne. de erg. de ang
strom en de quintal). Een beslissing
over het al of niet handhaven zal
pas tegen het eind van 1977 worden
genomen.
De bedoeling is om in de hele ge
meenschap een uniform systeem van
maten en gewichten te krijgen, be
staande uit de zeven basismaten en
erkende afgeleide maten. Uitzonde
ringen zullen die maten zijn, die zo
veel praktische waarde hebben, dat
men ze wel moet aanhouden, ook al
kan men ze niet herleiden tot
basiseenheden. Voor de hand liggen
de voorbeelden zijn de maten van
tijd zoals dag, uur en minuut. Maar
ook de ton en de liter, de are en de
i de Europese Commissie uiteengezet, karaat zullen blijven bestaan.
