Thank
Een nieuwe
godenleer
e.a. essef
DICK BOS
NIET OP
NON-ACTIEF
BOEKEN - BOEKEN - BOEKEN - BOEKEN - BOEKEN - BOEKEK
en
kleuren
foto's
Aristo
phanes
in goéde
nieuwe
vertaling
NOG MEER
VAN DE
GEBOREN
VERTELLER
ALISTAIR
MCLEAN
NIEUW BELASTING-ABC
AFSPIEGELING DURE TI
PAGINA 14
EXTRA
i i 'f~_a
„Het Paard" In gedichten en kleu
renfoto's, verschenen in de serie
miniaturen van N.V. Gebr. Zomer
en Keunings in Wageningen
(f 10,90).
Het vijfde boekje in de serie minia
turen heeft het paard als onder
werp. Na liefde, moeder, kinderen
en dieren dus het dier, dat door de
eeuwen heen door de mensheid
steeds als „edel" is betiteld. Die
waardering, die hoogachtiging zelfs,
vindt men bij herhaling terug in de
vele gedichten, die samensteller W.
van Drimmelen heeft bijeenge
bracht. Tweeënveertig verzen van
bekende, voornamelijk Nederlandse
dichters onder wie Gerrit Achter
berg, Hans Andreus, J. B. Charles.
Ed Hoornik, Jacques Perk, Michel
van der Plas, Guido Gazelle en an
deren.
Deze op zichzelf reeds verrukkelijke
verzameling gedichtjes zijn ge
plaatst om een decor van waarlijk
schitterende kleurenfoto's, meester
lijk afgedrukt op geplastificeerd pa
pier. Voor het snel groeiende aantal
liefhebbers van paarden en paar-
desport is dit naar Zwitsers voor
beeld samengesteld boekje een bij
zonder attractief bezit.
KP
In de „Fibula Klassieke reeks"
(Van Dishoeck. Bussum) verscheen,
na „De tocht van de tienduizend"
van Xenofon en de „Gallische Oor
log" van Caesar, nu ook een verta
ling van twee stukken van Aristo
phanes, De Kikkers, en De Wolken
(prijs f 19,90). De Nederlandse tekst
verlucht met zestien pagina's in
teressante zwartwit foto's op kunst
druk —is van mevr. drs. M. d'Ha-
ne-Scheltesma, lerares klassieke let
teren in Rotterdam. In „De Kik
kers" is Dionysos zelf de hoofdper
soon, de god ter ere van wie het
toneelfestival van 405 voor Chr.
werd gehouden, waar het stuk voor
het eerst werd opgevoerd. Typerend
voor de Griekse godsvoorstelling is
dat Dionysos hier de rol vervult
van een verwaande lafaard, bela
chelijk gemaakt door zijn slaaf en
het duidelijk tegendeel van een „in
tellectueel". Voor de Grieken was
daarin niets aanstotelijks, gewend
als zij waren aan een voorstelling
van de goden, die „een zeer breed
spectrum van verering tot platvoer-
se gemeenzaamheid kon doorlopen"
Voor de moderne lezer is het inte
ressant te zien, dat reeds 24 eeuwen
geleden de literaire kritiek een on
derdeel vormde van het toneel. Niet
minder „modern"' is in „De Wol
ken" de strijd tussen de geslachten,
de tweespalt tussen vader en zoon,
een verschijnsel waarvan sommigen
denken, dat het speciaal van deze
tijd is. maar, zoals deze komedie
van Aristophanes aantoont, reeds
tientallen eeuwen geleden de ge
woonste zaak van de wereld. De
vertaling laat zich vlot lezen, al is
hier tra daar het naslaan van" de
noten achter in het boek niet over
bodig. Mevr. d'Hane zit niet verle
gen om raak-vertaalde, spits-gevon-
den woorden. Daarvoor niets dan
lof. Minder gelukkig achten wij het
moderniseren van enkele uitdruk
kingen, zoals het vervangen van de
naam van Kleónumos door die van
Gerard K. van 't Reve (pagina 128)
en het remplaceren van „Dipoliën-
feest" door „Sinterklaas" (144). Af
gezien van het feit dat de vervan
gende namen elkaar niet dekken
(Kleónumos en Van 't Reve) vraagt
men zich ook af waarom Dipoliën-
feest niet gehandhaafd is, terwijl
dat bijv. met „Panathenaeënleesf
wel het geval we?. CJR
Bij Elsevier Nederland N.V. in Am
sterdam verschenen van de auteur
Alistair McLeanBereneiland
(f 12,90), Het Satanskruid (f 9,90).
Alistair McLean pretendeert geen
literatuur te scheppen. Hij behoort
alleen tot dat kleine groepje men
sen, die zich plotseling als geboren
verteller ontpoppen. Van de ene dag
op de andere bijna van onbekend
leraar ergens in Schotland naar be
kend schrijver van veel gelezen
avonturen - r om ansVan zijn eerste
boek „Zr. Ms. Ulysses" waren in
een ommezien 350.000 exemplaren
verkocht. Het bleek de ouverture tot
een succesvolle carrière als auteur.
De titels volgen elkaar snel op. En
natuurlijk heeft ook de filmindu
strie zich meester gemaakt van zijn
verhalen boordevol spanning en
avontuur. We noemen slechts „De
kanonnen van Navarone".
Bij Elsevier zijn er nu weer twee
vertalingen van zijn werken ver
schenen. „Satanskruid" heeft een
actueel gegeven tot onderwerp: de
voorbereiding van de bacteriologi
sche oorlogvoering.
In „Bereneiland" zet McLean een
zeer heterogene filmploeg neer op
een verlaten poolstation in de Ba-
rentz Zee. De spanning tussen de
verschillende hoofdfiguren is vaak
te snijden. In beide boeken brengt
McLean alle elementen tezamen
voor enkele uurtjes boeiende ont
spanning. Mag men er dan nog
over vallen dat hij literatuur le
vert
In de Prismaireeks van Uitgeverij
Het Spectrum (Utrecht/Antwerpen)
verscheen de afgelopen maand be
halve een herdruk van de klassieke
sf-topper Fahrenheit 4451 ook Phi
lip Dicks „Vlucht in visioenen?" The
ma van dit boek (prijs f3) vormt
de psychische spanning tussen de
bemanning van een ruimteschip dat
reddeloos verloren voortraast tussen
de sterren. Het schip heeft de be
schikking over een apparatuur
waarmee zich een fantastische we
reld laat programmeren en de wer
kelijkheid kan worden ontvlucht in
visioenen.
In het onderhavige verhaal pro
grammeert de bemanning een denk
beeldige planeet Delmak-O waarin
de verschillende personen gediri
geerd worden voor een haast on
menselijk experiment. Dit visioen
blijkt tenslotte een grote overeen
komst te hebben met de realiteit,
waarin de deelnemers zich bevin
den. Er gaat dan ook een bijzonde
re verlossende werking van uit.
Dicks boek bevat naast een groot
aantal klassieke essef-veel theologi
sche elementen. De schrijver zegt in
zijn voorwoord dat hij en een colle
ga in een „Vlucht in visioenen?"
geprobeerd heeft een abstract sy
steem van religieus denken te ont
wikkelen. Een pikant detail daarbij
is dat hij daarbij grote hulp heeft
gehad van de in de V.S. nogal om
streden bisschop James A. Pike, die
onder tragische omstandigheden an
derhalf jaar geleden bij de Dode
Zee om het leven kwam.
Behalve op de gesprekken met bis
schop Pike baseerde hij zich o.m.
ook nog op de Germaanse godenleer
waarvoor hij de gegevens haalde uit
Wagners versie van Der Ring der
Nibelungen.
Als leek lijkt mij Dicks theologische
systeem, ondergeschikt aan hetgeen
hij er mee doet binnen het kader
van zijn boek. D.w.z. dat de theolo
gie in Vlucht in visioenen niet uit
eindelijk een doel vormt, maar een
middel om frustratie en onderlinge
wrijving te compenseren. Hoe Dick
ook misschien gepoogd heeft van
zijn personages, mensen te maken
binnen een nieuwe religie, het komt
allemaal niet zo over.
Desondanks is Vlucht in visioenen
verrassende sf.
Nog even een opmerking terzijde:
de laatste tijd is mij gebleken dat
in de Prisma-reeks een indrukwek
kend aantal, essef-titels verschijnen.
Het valt te betreuren dat de redac
tie van Prisma Essef. zo weinig in
formatie over de schrijvers van het
fonds in de boeken zelf doet. De
meer gerichte essef-lezer zou dat ze
ker verwelkomen.
Nederland
Bij Uitgeverij De Fontein in De
Bilt, verschenen twee essef van ei
gen bodem, van Felix Thijsen, die
gezien zijn taalgebruik Belg of
Zuidnederlander moet zijn. „De
dreigende zon" en „Schaduwen op
Aries". De laatste ligt in het ver
lengstuk van de eerste en het is
waarschijnlijk de bedoeling dat er
nog meer in deze serie zullen vol
gen. Het gaat in beide boeken om
een poging de dreigende vernieti
ging van de aarde door een steeds
dichterbij komende zon tegen te
gaan. In de dreigende zon worden
via een nogal ingewikkeld systeem
door topwetenschapsmensèn de
meest betrouwbare personen gere-
cruteerd voor het uitzoeken van
nieuwe planeten waarheen de
mensheid kan verhuizen.
Het is wel aardig om even stil te
staan bij de recruteringsmethode
omdat die, ondanks Thijsens wat
archaisch taalgebruik niet helemaal
van originaliteit en essef-inventivi
teit ontbloot is.
De aarde is verdeeld in zones die
onderling geen of nauwelijks con-
taot hebben. De bewoners van elke
zone worden tevreden gehouden met
een moderne versie van brood en
spelen, waarbij getracht wordt iede
re wrijving die een stimulans zou
kunnen vormen tot een bewustzijn,
dat om iets anders, een totale
maatschappijvisie, vraagt te vermij
den.
Dit om te voorkomen dat de mens
heid zich bewust zou worden van
het gevaar dat de aarde bedreigt
Wanneer dat wel het geval zou zijn
ligt het gevaar van paniek voor de
hand en elke ontsnappingskans zou
verkeken zijn. Behalve deze massa
die bewust dom gehouden wordt en
een top van wetenschapsmensen die
het gevaar proberen te omzeilen
vult Thijsen nog een exponent in:
de subcultuur. Deze wordt gevormd
door vluchtelingen uit de brood-
en-spelen-cultuur die zich het ge
vaar dat de menshe
bewust zijn.
De creatie van een
schappijbeeld getuigt
sef-feeling en maat
weliswaar nog
auteur, maar vormt
wijzing voor talent. I
volg op „De dreigen
duwen op Aries" ka
een aantal frisse idf
herinneringen opwek
het fantasy-genre
met andere dimensie
teert ze echter opnk
verdienstelijk.
Samenvattend kan
een aardige poging
genoemd worden al
hier en daar nog
bruik en psychologi
ling.
Thank you Bwana, graag gedaan
Afrika, door Kees Hartog, uitg. C.
de Boer, Bussum als ontwikke-
lingsvrijwilliger is de schrijver twee
jaar lang verbonden geweest aan
een opleidingskamp voor Jonge boe
ren en een landbouwcoöperatie van
„afgestudeerden" in een voormalige
Engelse kolonie in Afrika. Hartog,
vlot met de pen, beschrijft in zijn
boek (prijs f 9,90) de voornaamste
wederwaardigheden van die bewo
gen tijd, die eindigt met een le
vensgevaarlijke episode. Groot zijn
de moeilijkheden als hij in het be
gin te maken krijgt met een klas,
die, in tegenstelling tot twee andere
groepen, geen woord Engels ver
staat. En nog groter worden die als
de praktijk van de landbouw aan
de orde komt. Telkens botsen twee
beschavingen met elkaar en de cor
ruptie van de Afrikaanse omgeving,
tengevolge van de zichzelf tegoed
doende bovenlaag die bovendien ge
bruik maakt van politieke agitatie,
is een ernstige hinderpaal bij de
pogingen de Jongeren een behoorlij
ke landbouwopleiding te geven. „De
goedbedoeld lij kende ontwikkelings
hulp in de vorm van het opleiden
van Jonge boeren leidde uiteindelijk
tot het ontwikkelen van politieke
agitatie, politieke tegenstellingen en
het leren omgaan met wapens",
zegt de schrijver ergens aan het
slot van zijn boek. Min of meer te
leurgesteld verlaat hij Afrika. „De
beschaving, die er reeds is, zou als
basis genomen moeten worden van
een ontwikkeling, die pas dan even
wichtig zou kunnen zijn als de be
staande, eigen Afrikaanse maatsta
ven hun recht van bestaan gelaten
wordt", heet het verder, hoewel
deze conclusie nogal idealistisch
klinkt tegen de eerder geschetste
achtergrond van eigen ervaring. Hoe
dan ook, als ideaal ziet Hartog, in
een van zijn slottirades na de le
vendige schets van zijn ondervin
dingen, het zó: ,,'n Afrikaanse leider
die zich werkelijk kan vereenzelvi
gen met z'n volk; die alleen die
maatstaven hanteert die de maat
staven zijn van zijn volk; en die
bovendien, zonder de machtsmidde
len die de rijke wereld hem aan
biedt en de daaraan verbonden in
vloed, zich als leider weet te hand
haven als zo'n leider bestaat
dan moet hij wel een zeer groot
leider zijn".
Historische documenten liggen niet voor het
opscheppen, maar
Als u gewoon naar uw boekhandelaar stapt, kunt u er wel een in
handen krijgen. Want daar is de uitgave van het boek
„DE LEIDSE HOFJES"
verkrijgbaar. Dit historisch document is in een kleine oplage
uitgegeven door het Leidsch Dagblad en bevat foto's van alle
hofjes met een beschouwing over elk hofje.
Dat zijn er 35 in totaal
Over al die 35 hofjes schreef de heer R. J. Spruit; duidelijke
teksten, die uitvoerig informatie geven over de geschiedenis van
een stuk lokaal verleden. Een verleden met een romantisch tintje.
Zoekt u een geschenk
Geef een boek, geef een historisch document, een bedrag van
f 15,is waarachtig niet veel voor een historisch geschenk.
In de eerste Jaren van de Tweede
Wereldoorlog vlogen van de persen
bij de uitgeverij Ten Hagen vele
duizenden exemplaren van de
Dick Bos-beeldverhalen. Voor een
paar stuivers kon Je genieten van
de avonturen van deze superheld.
Allerlei rapaille was hij steeds te
snel af en geen enkele misdadiger
hoe groot ook slaagde erin de
grote Dick Bos te pakken.
Op het schoolplein zo herinner
ik me gingen de boekjes van
hand tot hand. Ze werden letterlijk
stuk gelezen. De Arbeiderspers
kwam op het idee om een aantal
zeer bekende strips opnieuw uit te
geven. Een goede greep van deze
uitgeverij was het gebruik maken
van de oude clichés waardoor de
sfeer van „toen" bewaard is geble
ven. Want van een zinnetje als
„Nog al onvoorzichtig van den ou
den heer" gaat iets klassieks uit dat
bij modernisering onmiddellijk ver
loren zou gaan.
Terwijl James Bond rondrijdt in
splinternieuwe Austin Martins, tuft
de vertrouwde Dick Bos weg in een
oude schicht. Geen sensatie met al-
lerlie futuristische toestanden maar
gewoon een paar ingestudeerde
jiu-jitsu-grepen en een conventio
neel blaffertje. Vreemd eigenlijk te
bedenken dat de verschijning van
de eerste Dick-Bos-deeltjes zoveel
stof deed opwaaien. Het werd beti
teld als „vergif voor de jeugd" en
de films die over Dick Bos werden
gemaakt waren slechts geschikt
voor personen boven de achttien
Jaar.
Tijden veranderen snel; dat blijkt
niet alleen uit de serie Dick Bos
verhalen, maar ook uit de prijs van
het nieuwe Dick-Bos-boek. Het be
vat vier deeltjes (Het geval „Kleijn,
„Li-Hang", „De Raaf" en „Texas".)
Dat zou in de oorlogsjaren een uit
gave van ruim een
gekost. Nu ligt het
del voor de prijs
zullen de inflatie er
van geven, maar dui
sentiment wel. Dick
beeldverhalen, Uitg
Wie iets wil weten
ca-wezen in Nederlai
te direct het officiëli
Lasschuit aanschafl
een schat aan gegev
tels-motels en restau
land. Tevens zijn in
ristische gegevens
bezwaar, dat we al f
den, is dat niet all(
ven in het boekje i
Overigens niets dan
gave van Lasschuii
56ste jaargang bezij
boekhandel f 2,75
adresboek: Hotels, m
;ants in Nederland.
Weet u wat een
Nog niet? Dan word
dat u zich het boek
paludarium" aanscli
uitgegeven door L. J
ludariuim is in feit*
en een aquarium in
praktijk noemt mei
een tropisch oeverj
experts op dit g
Aleven en C. van d*
ven het boek en ge
viezen over de boui
rium. Het opent de
in uw huiskamer ee
te creëren dat overe
leven in een tropisc
Het boek, dat voorz
delijke tekeningen
f 15,90. BRAM
.Het belasting-abc" uitgegeven door
de N.V. Uitgevers Maatschappij
„Bonaventura" in Amsterdam.
„De belastingwetten zijn ingewik
keld, doch Juist daardoor zijn er tal
van belastingbesparende mogelijk-
den, óók voor u.
5o begint het voorwoord van deze
.mini-consulent in maxi-formaat".
.oals steeds de eerste belastinggids
n het nieuwe jaar. Er is weer heel
vat veranderd in de belastingwetge-
'ing. En wie kent al die wetswijzi-
Lngen, die dit Jaar voor het eerst
an kracht zijn?
Je talrijken, die zelf het aangifte
biljet gaan invullen,
zonder een betrourcl
nen stellen. Bonav
ting-abc" is er zo
dig worden alle
aangiftebiljet op
Vragen (met de aai
gingen) worden dui
zichtelijk behandeld
aftrekposten over h*
gezien, wordt zo tot
bereikt. Wat in dei
langrijker dan ooit
duurte van deze ti
gesymboliseerd in di
jaar nog f 2,95, dit Jai
