KING
KONG
E LINKERARM VAN
EXTRA
Rod Laver over
Gonzales (links)
„Het inspireert
hem om ons te
beschouwen als
„de vijand
,,Ik ben geen indrukwekkende figuur om naar te kijken.
Niet erg groot, rood haar, 49.000 sproeten, een knik in
mijn neus, een kromming in mijn benen. Maar aan dat
weinig imponerende lichaam zit de linkerarm van King
Kong. De omvang daarvan kan de vergelijking doorstaan
met die van de beste zwaargewichtboksers". Dat zegt de
Australische tenniskampioen Rod Laver in zijn pas ver
schenen boek (geschreven in samenwerking met de Ame
rikaanse journalist Bud Collins) „The Education of a Ten-
nisplayer" (De opleiding van een tennisspeler). Met die
ijzingwekkend sterke linkerarm sloeg Laver in negen jaar
tijd twee keer groot slem (de kampioenschappen van Aus
tralië. Engeland, Frankrijk en Amerika) én een miljoen
dollar bijeen. Zijn verdiensten alleen in 1971, in sportief
opzicht zijn minst geslaagde jaar, bedroegen bijna 300.000
dollar. Op de imaginaire ranglijst van de beste tennisspelers
aller tijden staat Laver misschien niet bovenaan, maar on
getwijfeld wel zeer hoog.
iucation of a Tennisplayer" (uitgegeven door Pelham.
mden) is een bijzonder interessant en vlot geschreven
werk gaat voornamelijk over het voor Laver zo glo-
ir 1969 toen hij voor de tweede keer in zijn carrière
maakte. De eerste maal gebeurde dat in 1962, maar
was er nog geen scheiding tussen amateurs (nou
\n projs. Dat groot slem was dus van wat minder
jaar" 1969 verliep voor
zo op rolletjes als men
zijn te denken. In het
reeg hij last van een
essure. opgelopen bij een
I.r Hij tenniste door om
ctuele verplichtingen na
hoewel rust dringend
Na enige tijd vererger-
ijke pols tot een tennis-
adpleegde een specialist
Iviseerde vóór een partij
verwarmen en hem
te .plaatsen Van de arts
aarvoor spéciale appara-
schrijft daar ironisch
•al sleepte ik die potten
met me. mee". Bij het
Wimbledon-1969 had hij
last van zijn pols. Hij
7j G^ijn vrouw «stiekem, in
Z ncel.vlak voor een
ikkelen en door het be
ibandje bedekken. Hij
wordt gehouden. Laver zette de
bloejnen ferm buiten, wierp zich
krachtig op de alcoholica en kon
zich later van de avond alleen her
inneren dat hij tegen zijn vrouw,
die in verwachting was, had gezegd
dat hun kind geen „drop shot" kon
worden genoemd, omdat hun hond
immers al zo heette. De volgende
ochtend vond hij zichzelf terug, nog
geheel in smoking gekeed, in het
bad van zijn hotel. „Ik had
absoluut geen hoofd meer. Dat vond
ik paseen paar uur later terug..
Hét was naast het bad gerold. Ik
heb het maar weer op zijn plaats
geschroefd".
bank wegens inbreuk op de anti
trust wetten. Hij eiste 250.000 dollar
smartegeld of hoe je het ook wilt
noemen. Rosewall, Laver, Gimeno,
wier enig oogmerk was de speelom-
standigheden voor de profs, voor
alle profs, te verbeteren, stonden
doodsangsten uit. Zij wisten niet
eens van het bestaan van anti-
trustwebten af. Laver was, voor de
rechter nerveuzer dan hij .ooit op
Wimbledon was. „Als Gonzales" eis
werd toegewezen, waar haalden we
dan 250.000 dollar vandaan?" De
rechter gaf Gonzales gelijk. Laver
c.s. moesten ruim 20.000 gulden aan
proceskosten betalen, maar de eis
van 250.000 dollar werd tot hun
grote opluchting terzijde gescho-
aan gewend, ik maak al jaren het
gehuil van Gonzales mee".
Rosewall
Explosie
Vroegi
er
tegenstanders er
t hij niet ,100 pet.
wetenschap mo-
putten. Nee, van
ging het in dat
In het seizoen
259 dagen „on the
kris-kras in alle
het lieve af-
kilometer.
Dubbeltje
Hills 'de kampi-
Amerika) zijn 4e
en het groot
kreeg hij als prijs
uigereikt, meer dan
Opgewonden als hij
ogenblikkelijk zijn
maar..bleek geen
hebben. Hij leende,
een dubbeltje van
peinzend de cheque
bekeek, even aar-
voxid dat hij dat
er wel aan kon
dat Laver noch
uit zijn directe om-
het gi'oot
een beschei-
ïiiet over praten
als showfiguur te
een rol die hij
Mary voelde intuï-
j er maar beter over
11 pn Lavers zakelijke ad-
naam voor reela
te gelde maakten,
a woord over te zeg-
zij waren dat daar
op hem te groot zou
in al die hoofden zal
teftig met dollartjes
Onbewogen
bekend als een
vechter, een
tegenstelling tot
- zijn emoties goed
heeft. Maar ook hij
toe stoom afblazen. Dat
hem niet op, maar bui-
In het succesjaar 1969
één keer, op het Wim-
dat altijd ter afsluiting
Engelse kampioenschappen
Ofschoonde inspanningen die een
tennisprof moet leveren niet gering
zijn, is zijn leven tegenwoordig ta
melijk comfortabel. Dat wil zeggen
met de huidige hoge geldprijzen
kan ook een matige prof zich een
uitstekend inkomen verwerven. En
de omstandigheden waaronder hij
speelt, zijn aanzienlijk beter dan
een jaar of zes, zeven terug, toen
de z.g. amateurs en profs nog een
strikt gescheiden leven leidden.
Laver doet daar, met niet helemaal
weggewerkte bitterheid, een boekje
over open. Hij werd prof in 1963 als
de onbetwist sterkste amateur ter
wereld. Het profkamp, dat dringend
fris bloed nodig had, haalde hem
met open armen binnen. Zodra La
ver beroepsspeler was, merkte hij
dat zijn status begon te dalen. Bij
voorbeeldhet Wimbledonbestuur
Zond hem een brief waarin het hem
verzocht de speciale das, die iedere
Wimbledon kampioen krijgt, niet
meer te dragen nu hij prof was.
„Alsof ik me schuldig had gemaakt
aan uiterst oneervol gedrag". Zo
waren er meer dingen. Laver begon
zijn profcarrière met eexi serie wed
strijden in Amerika tegen doorge
winterde figuren als Hoad en Rose
wall. Avond aan avonh, steeds weer
in eeix axidere plaats, stond dat
drietal, aangevuld met een wisselen
de vierde man, tegenover elkaar,
's Avonds spelen, 's nachts reizen, niet
zelden op spiegelgladde wegen,
maaltijdexi in dorpshotels. Zestig
wedstrijden in tachtig dagen.
Voortdurend dezelfde tegenstaxidex-s
Hoad of Rosewall. „Het was", zegt
Laver, „of je met je hoofd in een
cementmolen zat. Ik dacht: Jezus,
is dat nou proftennis".
Rod Laver en de linkerarm van King Kong.
Garantie
Goed, Laver deed het niet voor
xxiets. Hij had een garantiebedrag
bedoxigen van 110.000 dollar. Maar
zakelijk zat het triest in elkaar.
Want als het garantiebedrag niet
werd gehaald, dan zouden zijn me
despelers Hoad en Rosewall, die er
toch ook hard tegen aan moesten,
uit eigen zak dienen bij te sprin
gen. Er was geen manager ('de gro
te Kramer had zich teruggetrok
ken), er was nog geen oliemagnaat
als Lamar Hunt, die zijn profs een
ongestoord bestaan garaxideerde, er
waren nog geen sponsors. De spelers
deden het allemaal zo'n beetje zelf.
De zalen waarin de profs 's winters
speelden waren in vele gevallen
verre vaxi geschikt om 's werelds
beste tennissers oxiderdak te bieden.
Het kwam voor dat ze zich moesten
verkleden in auto's en na afloop
niet kondexx douchen. In de nogal
eens voorkomende lage zalen leerde
Laver wat Hoad en Rosewall al
koxiden: lobben op een heel speciale
manier, over de balken van de zol-
deriixg. Zijn mooiste lob was in een
partij tegen de Spanjaard Gimeno:
een schoonheid van een slag waar
bij dè bal over exi tussen de hane-
balken doorvloog. Belachtelijke toe-
standen.
Het clubje profs speelde eens in La
Paz, dat op grote hoogte ligt. Prij-
zenbedrag2000 gulden..Laver,
Hoad. Rosewall waren totaal niet
geacclimatiseerd toen ze de baan op
kwamen. Het spel moest herhaalde
lijk worden gestopt, omdat de spe
lers last hadden van een bloedneus.
Ze inden hun geld, een schijntje als
je het met xxu vergelijkt met het
bloed xxog op hun gezicht.
Het ploegje speelde in Khartoum.
Daar waren juist wilde straatge
vechten aan de gaxig. De spelers
vreesden het ergste. Maar nog erger
was het spelen daar. Dat gebeurde
's avonds op verlichte banen. Ze
trokken zoveel insecten aan dat
goed tennissen nauwelijks mogelijk
was.
Het ploegje speelde in Altrincham
(Engeland) op een met eexi tennis-
vloer bedekte ijsbaaxi. De condens-
druppels vielen van het plafond, de
spelers gleden, sliptexi en vielen en
dorsten zich te langen leste nauwe
lijks nog te verplaatsexi.
Het ploegje speelde in Nottingham.
Laver kwam uit tegen Sedgman en
zag zich aan het net links en
rechts gepasseerd, ook op zijn
scherpste slagen. Trouwens als
Sedgman eens naar voren kwam,
gebeurde hetzelfde. De spelex-s voel
den dat er iets niet in de haak
was. Dat bleek inderdaad het geval
te zijxi: de op het hout uitgeteken
de baan was een meter te breed.
Het is de andere kant van het
proftennis uit het begin van de ja
ren zestig, een kant die zelden of
nooit is belicht.
Blote voeten
„Na vijf Jaar", zegt Laver, „was ik
in staat op elke vloer en in elke
zaal te spelen. Van ons profs werd
niet ten onrechte gezegd: ze zijn
desnoods bereid met blote voeten op
glassplinters te spelen".
Het spreekt vanzelf dat het xxiet
overal zo slecht was, maar men kan
zich toch de „ontroering" (Laver)
voorstellen toen in 1968 aan de gro
teske huichelarij van het z.g. ama-
teurtennis een einde kwam exi het
open tenxiis zijn intrede deed. De
profs mochtexi eindelijk, zoals Laver
zegt, uit hun holen en spelonken te
voorschijn komen. „Het leek alsof
er een algemene amnestie werd af
gekondigd". Wimbledon zwaaide zijn
poorten weer voor hexi open en
Wimbledon heeft ook voor geharde
profs nog een grote bekoring. De
prijzen op Forest Hills zijn stukken
beter, maar de sfeer, de entourage,
het respect voor de spelers op
Wimbledon wordt nergens ter we
reld geëvenaard. Het verschil tussen
Wimbledon en Forest Hills is te
vergelijkexi met het verschil tussen
Raquel Welch en Twiggy. Een
boeiende vergelijking, maar zij zal
wel van Collins en niet van Laver
afkomstig zijn.
Gonzales
Op Lavers groot slem zal niet ver
der worden ingegaan, „The Educa
tion of a Tennisplayer" vertelt er
genoeg over. In deze kolommen is
het nuttiger en aardiger de dingen
op te spitten die Laver er „omheen"
schrijft, over tennis van alledag
met spelers als Rosewall. Emerson
en Gonzales. Over de laatste hoe
kan het anders wijdt Laver eexi
apart hoofdstuk. Gonzales heeft nu
eenmaal, om eens een cliché ter
hand te nemen, een heel speciale
plaats in de terxxiiswereld. Hij werd
prof in 1950 en is, zij het inciden-
teel, nog altijd van de partij. Toer-
nooispel gaart: hem, de nu bijna 44-
jarige, niet zo best meer af. Het li
chaam herstelt zich op die leeftijd
niet zo snel meer van vermoeienis
sen. Maar in een 10.000 dollarwed
strijd kan niemand van de huidige
top het zich permitteren hem te
onderschatten. Het oog van de oude
wolf is nog scherp, de armen kun-
nexi nog alles, alleen de benen zijn
niet helemaal meer wat ze geweest
zijn. Zijn manen zijn grijs, het ge
zicht draagt de sporen van meer
dan twintig jaar zwaar proftennis en
een woelige levenswijze. Laver
spreekt over hem met bewondering,
maar kan voor de mens Gonzales
niet veel sympathie opbrengen. Uit
voerig gaat Laver in op het gedrag
van Gonzales. „Hij is altijd een
eenzame jager geweest, werd door
zijn mede-spelers nooit als „one of
the boys" beschouwd, gedroeg zich
meestal vijandig". Gonzales sleepte
zijn collega's zelfs een keer voor de
rechter en de boosheid daarover is
bij Laver nog niet helemaal gezakt.
Het gebeurde in 1963 toen de profs
een bond in het leven hadden ge
roepen om him belangen in toer
nooien te behartigen. Dat was in
die tijd bepaald geen overbodige
luxe. Een van de bepalingen van de
bond luidde da t aan prof toernooien
alleen mocht worden deelgenomen
door spelers die lid van de bond
waren. Gonzales weigerde en maak
te de zaak aanhangig bij de recht-
Er is. zegt Laver, altijd de dreiging
van eexi explosie, als je met hem op
de baan staat. Hij is xiog altijd be
reid een lijnrechter voor idioot uit
te maken, zijn racket zodanig weg
te slingeren dat het een toeschou
wer zijn hoofd kan kosten of een
fotograaf die hem hindert in de
houdgreep te nemen.
„Het helpt hem, ixispireert hem
kennelijk om ons te haten, om aan
ons te denken als „de vijand". Ik
kan me best indenken dat dat zo
nu en dan werkt bij een team
sport of een bokspartij. Maar bij
proftennis, waar je dagelijks met
elkaar optrekt, kon niemand het,
alleen Gonzales". In het spel trekt
hij die lijn van vijandigheid door.
„Pancho ziet graag dat je je kalm
te. je geduld verliest. Hij wil je
concentratie breken met zijn eigen
gerommel en geruzie met scheids
rechter en lijnrechter. We zijn er
aan gewend geraakt, maar we blij
ven toch baxig uit ons ritme te ra
ken, terwijl hij staat te schelden
tegen een linesman of, dreigt een
toeschouwer op zijn neus te mep
pen. Normaal raakt een speler die
boos wordt uit zijn doen, maar niet
Gonzales, die gaat er juist geweldig
door spelen".
Gonzales heeft zelfs kans gezien de
rustige, correcte Laver woedend te
maken. Lang slikte de Australiër
alles wat Gonzales aan ongenoegen
veroorzaakte. Tijdens een toernooi
in New York barstte de bom. Goxi-
zales verweet Laver in de derde
set te serveren terwijl hij nog niet
klaar was. „Dat doe je al de hele
middag". Laver schreeuwde woest
terug waarom hij daar xiu pas mee
aaxikwam. „Ik schrok van mijn ei
gen stem toen ik me daar te keer
hoorde gaan".
„Gonzales liep langzaam naar me
toe, zijn racket als een tomahawk
boven zijn hoofd,als een indianen-
opperhoofd dat zijn jachtgrond wil
beschermen tegen de bleekgezich-
ten". Na enig geschreeuw werd de
partij hervat. En Laver ontdekte
toen dat ook hij een stuk sterker
speelde als hij nijdig was. Hij ver
sloeg Gonzales met 61 in de vier
de set.
Maar je kunt, volgens Laver. Gon
zales duizend keer verslaan, de ge
middelde Amerikaan beschouwt hem
nog steeds als de sterkste ter we
reld. Gonzales is trouwens de enige
tennisspeler die hij bij naam kent.
Het is iets wat Rosewall en Laver,
die sinds 1965 duidelijk sterker zijn
dan de oude wolf, nogal heeft geïr
riteerd. In 1968 versloeg de Rus
Metreveli Gonzales op Wimbledon.
De Rus was daar net zo verbaasd
over als de Amerikaan. "Ik las al
over hem toen ik nog een kind
was", aldus Metreveli. „Gonzales is
de enige termisser wiens naam al
mijn landgenoten kennen". Laver:
„Moeten we dat nou ook al van een
Rus horen?"
Hoe zeer Gonzales zijn stempel op
het proftennis drukte in de jaren
vijftig en zestig blijkt wel uit een
stukje dialoog tussen Mary en Rod
j Laver, toen hun pas geboren baby
in de wieg huilde. Mary: „Heb Je er
last van?" Rod: „Oh nee, ik ben er
De man tegen wie Laver het meest
heeft gespeeld, is zijn landgenoot
Ken Rosewall, eveneens een man
met een lange, glorieuze staat van
dienst. In 1953 op zijn 17de Jaar,
won hij al de interxiatioxiale kam
pioenschappen van Frankrijk. Acht
tien jaar later deed hij het nog
eens. Niemand speelt graag tegen
Rosewall, omdat hij altijd gevaar
lijk is, nooit een off-day heeft. Ook
Laver gaat liever een straatje om.
Vorig Jaar nog verloor Laver van
Rosewall die roemruchte partij om
50.000 dollar (een onfatsoenlijke
hoeveelheid geld voor één wed
strijd). Rosewalls groundstrokes zijn
z'n sterkste wapens. Met zijn back
hand kan hij, zoals dat heet, een
bal door het oog van een naald
slaan. „Bij Kenny kun je alleen
naar het net gaan als een bal ge
schoten is uit een .50 mitrailleur".
Rosewall is zeer rijk, zegt Laver, al
weet niemand hoeveel hij heeft.
„Maar hij bezit in elk geval genoeg
1000 dollar biljetten om zijn huis
mee te behangen". Desondanks is
Rosewalls zuinigheid bijna spreek
woordelijk. Laver maakt daar een
Ken Rosewall
erg zuinig
grapje -over. Iemand had tegen hem
gezegd dat Rosewall en hij voor
taan hun partij wel per telefoon
konden spelen, omdat zij elkaar zo
door en door kennen. „Ja", zei La
ver, „dat zou best kunnen, maar
dat kost mij dan een dubbeltje om
op te bellen, want Je denkt toch ze
ker niet dat Kenny dat doet".
„The Education of a Tennisplayer"
zonder enige twijfel het beste
tennisboek dat de laatste vijf Jaar
is verschenen bevat vele vorste
lijke verhalen over het toptennis.
En daarnaast op een zinnige wijze
(en niet op die schoolmeesterachti
ge manier van Nederlandse tennis-
boeken) een aantal praktische wen-
kexi voor huis-tuin-en keukenspe
lers.
Het jaar 1969 was een groot jaar
voor de Lavers. Groot slem voor
Rod en een zoon voor Mary. Toen
verslaggevers Laver vroegen wat
hij de grootste prestatie van het
groot-slemjaar vond, zei hij: Het
winnen van de Franse kampioen
schappen". Commentaar van Ma
ry: .Typisch een opmerking van
een man, die niet goed weet wat
het krijgen van een kind voor
prestatie is".
