Relatie met geloof en kerk
Slechts derde deel r.k. gaat naar kerk
Ontmoetingen voor gebed en genezing
Het leven op de korrel neme
WOORD
VAN
BEZINNINi
Kerkdiensten Leiden en omgeving
ZATERDAG 12 FEBRUAfi
LEIDEN In het koor van de Rotterdamse Laurenskerk wil een groep rooms-katho-
lieken, gereformeerden, hervormden en Pinkstermensen dit voorjaar „Ontmoetingen voor
gebed en genezing" houden. Die ontmoetingen gaan zo: op een woensdagavond (de eer
ste is 16 februari) is er vanaf half zes gelegenheid met elkaar kennis te maken en be
staat de mogelijkheid tot persoonlijk gesprek (ook voor eigen problemen) en gesprek in
groepsverband.
Om half acht wordt dit „onderling
verkeer" wat meer geconcentreerd:
samen stellen de aanwezigen zich in
gebed en zang open voor God. Hoe
het dan verder gaat hangt er vol
gens de werkgroep van af.
Het kan uitlopen op verkondiging,
of op catechese, maar men sluit ook
niet uit dat er handoplegging plaats
vindt.
Daarmee sluit de Rotterdamse groep
aan op een algemene ontwikkeling:
er komt in Nederland meer belang
stelling voor de „kerkelijke dienst
der genezing".
Men behoeft deze dienst niet direct
te verbinden aan verschijnselen als
de massale genezingsacties van bij
voorbeeld de Amerikaan Osborne.
Waarschijnlijk loopt Nederland op
het punt van de dienst der gene
zing internationaal gezien achter,
Juist omdat men gewoonlijk deze
zaak in verband brengt met dit
soort acties.
Verstek laten gaan
Dat wij als zgn. koplopers van ker
kelijke vernieuwing op dit punt
verstek laten gaan, is de overtui
ging van dr. K. J. Kraan, gerefor
meerd predikant in Rotterdam. In
de anglicaanse wereld functioneert
deze dienst wel, in nauwe samen
werking met de medische professie.
Ook in rooms-katholieke kring is
er beweging.
Men kan zich voor de dienst der
genezing beroepen op de bijbel: de
apostel Jacobus beveelt in zijn brief
gebed en zalving van zieken ter ge
nezing aan. Deze zalving is in r.k.
kring verschraald tot een stervend
sacrament. In de jaren zestig is
geprobeerd het element van gene
zing in ere te herstellen. Dat lukte
toen maar moeilijk, Juist doordat
eeuwenlang de zalving met sterven
in verband is gebracht.
Deze voorbeelden zouden kunnen
bewijzen dat het hier gaat om een
hoogkerkelijke zaak. Maar het kan
in allerlei spiritualiteiten (geestelijke
„liggingen") een plaats vinden.
Vanuit de Haagse hervormde ge
meente werken gebedsgroepen in
dezelfde geest; in de Grote Kerk
worden regelmatig diensten in deze
sfeer gehouden.
Geestesgaven"
De belangstelling voor „geestesga
ven" is trouwens stijgende. Deze
gaven (vervuld worden met de hei
lig Geest, tot uitdrukking komend in
profetie, tongen taal, genezing op ge
bed) zijn sinds de tijd van het
Nieuwe Testament vrijwel verdwe
nen in de christelijke kerk. Zij zijn
vooral door de pinksterbeweging
sterk geaccentueerd, zo zelfs dat zij
het enige leken te zijn. Uit die be
weging zijn pinkstergemeenten ge
groeid die deze „Geest-drift" in het
geheel van het gemeentelijk ge
loofsleven willen integreren.
Vanuit de gevestigde kerken is daar
geilst Ben Hoekendijk moest zich in
het laatste nummer van zijn blad
Opwekking verdedigen tegen broe
ders die niet wilde geloven dat een
roomskatholiek geestesgaven deel
achtig kon worden.
Toch was dat gebeurd in Nijmegen,
waar het gezelschap voor een der
de uit pinkstermensen, Voor een
derde uit rooms-katholieken en voor
een derde utt protestanten bestond.
Veel ambtsdragers waren dzaarblj.
Opvallend was. dat men van alle
zijden de ontmoeting zocht vanuit j
een gevoel van eigen eenzijdigheid.
Wat moet men nu onder genezing
verstaan? Niet zo zeer. aldus dr.
Kraan, het wegnemen van een sto
ring in het lichaam, zoals men in
ziekenhuizen een dosis genezing mee
krijgt.
In die storingen is de totaliteit van
het menszijn betrokken. En daarin
spelen, aldus dr. Kraan de relaties
met God en medemens een grote
rol. „Wij zijn vaak ziek aan de sa
menleving". Met de ontmoetingen
wil men mensen bereiken die nog
moeilijk een relatie met geloof en
kerk kunnen maken.
Ander aspect
Voor ds. A. J. Hoorn, predikant van
het citypastoraat rondom de Lau
renskerk komt er nog een ander as-
lange tijd op neergezien. Maar dat i peet bij.
er beweging in de fronten is geko- De kerk moet het met minder
men bewijst een reeks conferenties I „mankracht" doen, dat is iedereen
in Nijmegen waar roomse en pro- na alle publicaties over de financië-
testantse „kerkelijken" samen met .le noodtoestand wel duidelijk. Daar-
pinkstermensen over deze dingen door is het beeld onstaan dat de [Uittrekt voor niets anders dan het
niet alleen hebben geproken, maar pastor wel weinig tijd zal hebben, laten uitpraten van iemand,
ze ook hebben ervaren. I De mensen verwachten niet meer Daarom ziet ds. Hoorn in de ont-
Die conferenties worden niet overal j dat zij „op verhaal kunnen komen" moetingen ook een compensatie
in de eigen kring aanvaard. Evan- doordat iemand een kostbaar uur voor huisbezoek.
In de Rotterdamse Laurens
kerk, waarvan op de foto het in
terieur, gaat men praten over ge
bed en genezing.
UTRECHT In de grote steden en stedelijke agglomeraties
in ons land gaat rond een derde van de r.-katholieke geloofsge
meenschap naar de kerk. Het kerkbezoek vertoont een dalende
lijn. De kerkgebouwen in de grote steden gaan gebukt onder de
schulden en komen veelal onder de hamer.
In steden met meer dan 100.000
inwoners is de liturgische capaciteit
in vier Jaar met ongeveer een der
de verminderd.
Dit staat te lezen in het rapport
„De opbouw van de plaatselijke
kerk" van het Sociaal Kerkelijk
Instituut (Kaski)
De mobiliteit van de stedelijke be
volking veroorzaakt een snelle door
stroming die te weinig tijd laat om
te burgeren en te wennen. Daarmee
gaat een grote mate van anonimi
teit gepaard. Pastorale contacten
met het merendeel van de gelovi
gen zijn sporadisch, oppervlakkig
en niet duurzaam. De parochie
structuur voldoet niet. men zoekt
naar andere wijzen van benadering,
aldus het rapport.
De geloofsgemeenschappen op
het platteland en in de kleinere ge
meenten geven veelal een ander
beeld, aldus het Kaski: de mens is
er niet anoniem, de herkenbaarheid
van de geloofsgemeenschap is niet
vaag. De contacten met het pasto
raat zijn veelvuldiger en duurza
mer. Het misbezoek daalt er ook
lang niet zo sneL Het aantal gelo
vigen, dat wegglijdt uit de ge-
m-nschap, is waarschijnlijk be
perkt en zeker niet meer dan een
derde.
De r-katholieke bevolking is sinds
1946 met meer dan de helft toege
nomen. Uit de parochiecijfers is ge
bleken. dat tussen 1960 en '70 het
aantal r. -katholieken in de grote
steden dalende is en in '70 nog maar
één procent boven het aantal van
1960 ligt- Op het platteland is het
aantal r.-katholieken sinds '60 toe
genomen met 16 procent. In de ver
stedelijkte gebieden (rond de grote
landskernen) zelfs met 25 procent
zodat daar nü rond twee milioen r.-
katholieken wonen. Wellicht is vol
gens het Kaski over een tiental Ja
ren ongeveer de helft van de r.-
katholieken van Nederland in het
laatste soort woongebieden gecon
centreerd.
Te verwachten valt verder dat
het percentage jongeren onder de
parochianen geleidelijk zal afnemen.
Het percentage 0- tot 16-jarigen be
droeg in 1960 in de grote steden 12,5
in de verstedelijkte gebieden 17,3 en
op het platteland 18,7 procent. Tien
Jaar en later waren deze percenta
ges respectievelijk als volgt: 9,6, 14.5
en 14.9 procent.
Kerkenbouw
Ten aanzien van de kerkenbouw
in nieuwe woonwijken signaleert het
Kaski grote moeilijkheden op het
gebied van de financiering. Het
geld voor nieuwbouw moet komen
uit aflossing van de parochies van
hun schuld aan het bisdom en uit
regelmatige bijdragen van de gelo
vigen. De kerkende gelovigen betalen
meer dan vroeger, maar de verlie
zen die worden geleden doordat
niet -kerkende gelovigen veelal niet
betalen, zijn veel groter. Een ge
zinsbijdrage kan dit wellicht eniger
mate compenseren. Men tracht nu
de kosten gedeeltelijk te dekken door
het gebouw een meervoudige be
geven of door het op te nemen in
een oecumenisch centrum. Maar in
de steden is theater- of vergaderac
commodatie vaak al ruimschoots I
aanwezig zodat men toch nog met 't
gebouw blijft zitten.
De gezamenlijke bisdommen bouw
den van 1966 tot 1970 126 nieuwe
kerken en sloten er 20. Tengevolge
van de teruggang van het misbe
zoek zal niet alleen het aantal nieu
we kerken dalen dat wordt gebouwd,
maar er wordt ook kleiner gebouwd.
In '69 werden er 23 kerken gebouwd,
in 1970 en '71 elk 18, in '72 worden
er 12 aanbesteed. Vorig jaar werden
er 12 kerken gesloten en dit Jaar
gaan er waarschijnlijk weer 12 dicht
Vorig jaar vergden de kerkgebou-
Na mijn lagere school ben ik
mijn studie begonnen op wat
men vroeger noemde: de La
tijnse school. Toen ik ging stu
deren sprak men van: hij gaat
naar het gymnasium, of hij
gaat naar het college. Meer mo
derne woorden, maar de laatste
resten van het Latijnse-school-
zijn van dat gebouw waren nog
duidelijk aanwezig. Je merkte
het aan de verschillende latijn-
se spreuken die in sierlijke let
ters boven de diverse ingangen
en lokalen stonden. Zo stond
er boven de recreatiezaal: „Du3-
ce est desipere in loco". Letter
lijk vertaald betekent dat: „Het
is zoet (aangenaam) op deze
plaats te vergeten". Onder de
studenten maakten we er een
wat vrijere vertaling van: Het
is goed op z'n tijd eens gek te
doen en (tot ergernis van sur
veillanten) hebben we dat ook
dikwijls in praktijk ge
bracht.
Het is goed op z'n tijd eens
gek te doen. In deze dagen
brengen weer vele mensen deze
spreuk in de meest letterlijke
sin in praktijk. Niet alleen in
het donkere zuiden (waarom is
het zuiden toch altijd „don
ker"?) maar ook elders in ons
land is het overgewaaid. Naast
de feestvierders staan er echter
anderen die met een zekere af
keer in woord en gebaar kritiek
leveren op dit dwaze (in hun
jgen misschien wel .en ont-
arende) gedoe.
Waar gaat het met carnaval
om? Niet om Je alles te permit
teren wat in 't dagelijkse leven
niet kan en mag. En ook niet
om eens lekker „de beest uit
te hangen", maar om eens even
goed gek te doen, om het eens
even te laten zien en het zelf,
ook te ervaren hoe betrekkelijk
vele dingen in het leven zijn.
Wanneer men zo om zich heen
kijkt en zijn oor te luisteren
legt, dan lijkt het wel of de
mens gebukt gaat onder grote
en zware lasten. Allerlei me
dia helpen ons nog daarbij
Iedereen loopt met problemen of
moet er zo nodig over spreken.
Het water is vuil. De lucht is
niet meer zuiver. Dit te eten is
niet goed voor de gezondheid en
dat te gebruiken zou gevaar op
kunnen leveren. Je zou haast
bang worden om nog verder te
leven. Dan is het toch heer
lijk om eens even gek te doen.
Eens even die problemen, pro
blemen te laten zijn. Niet om 'n
rad voor de ogen te draaien,
watn de werkelijkheid is niu een
maal niet zo rooskleurig. Maar
altijd te leven met levensangst
is nu ook niet bepaald verhef
fend. Somberheid, pessimisme
en zwartkijkerij is in de grond
van de zaak onmenselijk en...
onchristelijk. In feite betekent,
het een afwijzen van het ge
schenk dat God ons gegeven
heeft, de goedheid van de
schepping ontkennen. Nee-zeg
gen tegen het leven is nee-zeg
gen tegen God. Als God het
moeite waard vindt om ons
leven te geven, dan kunnen
toch niet anders doen dan
ook van te genieten, dan
met beide handen aan te
men.
Carnaval is zo'n moment
het leven. Een paar dagen
even de zorgen vergeten,
zelfs, er om lachen dat we
zo druk maken over
en nog wat. Jezelf en het
beuren om je heen bespotte
maken, zoals die ene man.
was mank en met de Jai
ging het lopen moeilijker. Z
zwager had vanaf zijn geboe
een bult. Op een gegeven j
ment zaten ze samen in een;
zeischap waar onder andere i
gesproken werd over de gezoi
heid van de kinderen en de i
gen die zij nu eenmaal met 2
meebrengen. Plotseling zei
manke mijnheer tegen zijn zi
ger: Charles, overal is wel i
de een heeft een bult, de an
een manke poot, maar de ge
kenden des Heren zullen het i
der Hemelen binnengaan. Ch
tus zal dit woord (want
komt van Hem) voor deze
tuatie niet bedoeld hebben,
manke mijnheer heeft ook
ker niet de bedoeling gehad
het woord van de Heer besp
telijk te maken, maar hij he
de spot gedreven met zichz
met zijn eigen ongemak en
van zijn zwager en daard
kon hij leven en hoopte
waarschijnlijk ook dat z'n z\
ger zou leven.
„Dulce est despere in lo<
en carnaval. Twee begrippen
in deze dagen door velen bed
ven worden. Maar alleen in
ze dagen en dan maar weer
gefronsd voorhoofd rondlo]
en Jammeren dat alles toch
moeilijk is?
Ondanks alles is het le
toch wel waard geleefd te w
den. Het heeft ontegenzegge
ook zijn zon-zijde. Het is m
wat we er zelf van maken,
we het aandurven op zijn t
er eens afstand van te nem
het gewoon op de korrel te
men en er een klein beetje r
te spotten.
Men kan van échte oarnavj
vierders denken wat men
maar dit is waar: zij genie
van het leven omdat
de kunst verstaan van zich:
en de dingen en gebeurtenis
om hen heen de betrekkeli
heid inzien.
wen in totaal (nieuwbouw, onder
houd etc.) een investering van bij
na 21 miljoen exclusief bijdragen
van monumentenzorg.
Gegevens omtrent de kosten van
de dit Jaar aan te besteden kerkelij
ke ruimten zijn onvolledig. Men
kan de totale kosten schatten op zes
miljoen en de investeringen van de
gezamenlijke bisdommen op
miljoen. Rekent men dan he
deel van de bisdommen in
kerkelijke en pluriforme
legenheiden alsmede in bij:
onderhoudskosten op twee r
dan zouden zij samen ongeve
miljoen nodig hebben om de
nen uit te voeren, aldus het
Lelden Hervormde gemeente
Hooglandse Kerk 10 uur ds. C. H.
Bijl, Jeugddienst (m.m.v. Leldse Can-
torlj) 11.45 uur Oecumenische studen-
tendlenst, 5.00 uur ds. A. J. de Jong.
Marekerk 10.30 uur ds. A. J. de Jong
(Heilig Avondmaal).
Maranathakerk 10 uur ds. J. A.
Eekhof.
Konlngskerk 10 uur ds. G. C. Post.
Bevrijdingskerk 9 uur ds. J. Poort.
Bethlehemkerk 10 uur ds A. J. Lam-
fjoïft
Vredeskerk 10 uur dhr N. K. Elder-
Egllse Wallonne 10.30 uur Pasteur D.
Rlbs.
Ver. VrlJz. Hervormden (aula Asser
straat). 10.30 uur ds. T. Brulnsma.
Den Haag.
Academisch Ziekenhuis 10.00 uur ds
P. J. D. van Malssen.
Dlaconessenhuls 10.30 uur ds H. W
Memmes.
Jeugdkapel Vredeskerk 10.00 uur
dhr. A. Lagerwerf.
Jeugdkapel „De Goede Herder" 10.30
uur. Dhr. M. van der Zee.
Jan Vossensteeg 17 11.00 uur Oecu
menische Werkplaats.
Gemeenschap van kerken 10 uur oe
cumenische dienst pastoor van Well.
Geref. Kerk:
Zulderkerk (Lammenschansweg 15)
10 uur dr v. d. Zwaan, 5 uur dr. Dron-
Petrakerk (Surlnamestr) 10 uur ds
kert.
Hortenslus, 5 uur Dr. v. d. Zwaan.
Oude Vestkerk 10 uur dr Dronkert
5 uur ds G. de Zeeuw Voorschoten
Beloftekerk (Robijnstraat) 10 uur
de heer Brouwer Katwijk aan Zee.
6 uur ds Hortenslus.
Bevrijdingskerk (Aerent Bruunstrj
10.30 uur ds J. D. te Winkel Sassen-
helm 5 uur ds Kronemeljer, (Dienst
met belangstellenden).
Huize „Groenhoven": 10 uur ds. Kro
nemeljer.
Gezinsdiensten „Jeugdhaven": 10 u.
„De Mirt" de heer De Koning. 10
uur „Het Mierennest" De heer Bakker.
Clubhuls „De Tamboerijn" Valerlus-
straat 73 10.30 uur Jeugddienst voor
kinderen van 4 tot 13 Jaar.
Geref. Kerk (vrljgem.) In Chr. Ge
ref. Kerk 8.30 en 3 uur ds. J. v. d.
Haar.
Geref. Gem. 10 en 4.30 uur R. Boo
gaard.
Baptistengemeente 8 (Oude Rijn 3)
10 uur ds R. Relllng.
Doopsgezinde Remonstr. Gem. 10 u
ds. H. van Bilderbeek (gezlnsdlenst
m.m.v. kerkkoor)
Evang. Luth. Gem. 10.16 uur ds.
Happee.
Leger des Hells 10 uur Helliglngsdlenst
7.30 uur verlossingssamenkomst.
Chr. Science (Steenschuur 6) 10.30
uur Hollandse Dienst.
Evang. Chr. Gemeenschap Mlddel-
«tegracht 3) 10 uur dhr. Dlkkes.
R.K. Kerk H. Antonlus (zat. av. 7
uur) 9.30 en 11.00 12.15 uur, 5 uur oe
cumenische dienst.
Hartebrug (zat. av. 7 u) 8, 9. 10, 11,
12.15 en 6 uur.
Stud, parochie (zat. av. 7 uur) 8,
9. 11, 12.15 en 6 uur.
Stud, parochie (zat. av. 7 uur).
Lodewijkskerk 11.45 uur ln Hoog-
landschekerk.
Leonarduskerk (zat. av. 7 uur) 9.
10.45 4 en 11.30 uur.
Petrakerk (zat. av. 7 uur) 9, 10.30
12 en 6 uur.
Nieuw Apostolische Kerk (Hoge Rijn
dijk 24) 9.30 en 4 uur dienst donder
dag 7.45 uur.
Oud Kath. Kerk (Zoeterwoudseslngel
49) 9.45 uur H.M.
Vrije Kath. Kerk Vreewijkstr) 10.30
uur gezongen H.M.
Chr. Geref. Kerk 10 u en 5 u ds.
Carller.
Aarlanderveen Herv. Gem. 10 u
en 7 u ds G. van Hoegee, Geref. Kerk
10 uur en 6.30 uur ds M. van Harme
ien te Alphen Chr. Geref. Kerk 9.30
uur Dienst des Woords, 2.30 uur ds H.
de Graaf te Maarsen, R.K K. Kerk
(zat. 7 uur) 7.30 uur en 10,30 uur
Dorpshuls Ter Aar Aardam 9 en 12 u.
Alphen aan den Rijn Herv. Gem.
Adventskerk Jullanastraat 10 uur ds.
J. H. Bogers 6.30 uur ds. M. Fokkema
Kruiskerk Gouwsluls 10 uur ds M. Ha-
nemaaljer Opstandlngskerk Pr. Ma-
rll kestraat 10 uur ds M. Fokkema 6.30
uur ds J. H. Bogers Gebouw Nabil
Van Lennepstraat 10 uur Jeugdkapel
mej. Buggraaf, Zaal Opstandlngskerk
Prinses Marijkestraat 10 uur Jeugd
kapel De heer Van Zwleten. Martha-
Stichtlng „Rijnstroom" 10 uur ds I.
J Walpot m.m.v. de combo en zang-
froep" Gospel Train". Oudshoornseweg
0 uur ds P. A. Lefeber, Hervormde
Sionskerk Hooftstraat 9.30 uur ds. P.
A. A. Klusener te Zeist, 6.30 uur ds
D van Vliet te Waddlnxveen. De Goe
de Herderkerk Ten Harmsenstr 10.30
uur ds. N. J. M. Hoogendijk, Ridder-
veld „Het Kasteel" Veldbloemweg 9.15
uur Candldaat A. Jonges te Rijswijk,
Aula Morgensterschool Parelstr 5 uur
ds G. J. van Embden te Bodegraven,
j F. Kennedyschool, Luplnensln-
gêl 11.15 Zondagschool. Geref. Kerk
Maranathakerk Raadhuisstr. 10 uur
ds Fr. de Jong, 6.30 uur ds J. Vos.
Salvatorlkerk G. W. de Zwijgerlaan 10
uur ds. A. Borman, 5 uur ds Fr. de
Jong. De Goede Herderkerk Ten Harm
senstraat 9 uur ds G. O. N. Veenhui-
zen, 6.30 uur ds A. Borman, Kasteel
Ridderveld Veldbloemweg 10.30 uur ds
J. Vos, 6.30 uur ds G. O. N. Veenhul-
zen, Geref. Kerk (Vrijgemaakt) 9.30 en
6.30 uur leesdlenst. Oud Geref. Gem
Kerkgebouw Hooftstraat 240 9.30 uur
en 4 uur leesdlenst. Rem. Geref. Gem
Geen dienst. Chr. Geref Kerk 9.30 uur
en 5 uur ds P. Sneep, Grljpenstelnstr
Baptisten Gemeente 10 en 6.30 uur ds
Koekkoek, Leger des Hells Kerkgebouw
Corn, de Vlamingstraat 10 uur en 7.30
uur R. K. Sint Bonifaciuskérk (zat.
7 uur) 8.30, 10 en 11.30 uur. Pred. J.
Velthullse, R.K. Plus X kerk fzat. 7
uur) 7.30. 9. 10.30, 11.45, en 5.30 uur.
Pred. J. Schoenmaker, Ridderveld zat.
6.30 uur 8.45, 11.15. Met koorzang en
5.30 uur Pred. J. Seljsener.
Benthuizen Herv. Gem. 9.30 en 6
uur ds. Den Dikken Geref. Gemeente
9.30 uur leesdlenst 3 uur ds RIJksen
e Zoetermeer.
Bodegraven Herv. Gem. Dorpskerk
9.30 uur ds. J. H. Cirkel, 6.30 uur ds.
N. J. M. Hoogendijk, Oudshoorn Sal-
vatorkerk 10 uur ds G. J. van Emb
den. 6.30 uur ds W. Balke, Bethlehem
kerk 9.30 uur ds W. Balke. 6.30 uur
ds. J. H. Cirkel, Geref. Kerk 10 uur ds
L. Buitenhuis, 6.30 uur ds M. J. Swlert
Koudekerk aan den Rijn, Nleuwerbrug
10 uur ds H. J. Swlert, 6.30 uur ds L.
Buitenhuls, Geref. Kerk (vrljgem) 9.30
uur leesdlenst. 2.30 uur ds. H. W. Op-
hoff, Gouda, Geref. Gem. 10 en 6.30
uur leesdlenst (woensdag 7.30 uur ds.
A. F. Honkoop, Moerkapelle) Evang.-
Luth. Kerk 9 uur ds D. Pobuda, Evan
gelisatiekring 10 uur eredienst, 6.45 uur
victory Trio Hilversum Verg. van ge
lovigen 10 uur eredienst 6.30 uur woord
verkondiging.
Boskoop Herv. Gem. 9.30 uur ds.
W. L. Heljmans en 6.30 u ds. T. H.
Oostenbrug, Geref. Kerk 9.30 en 5
uur ds C. van der Tas. Marantha-ma-
vo 11 uur ds. C. van der Tas, Chr.
Geref. Kerk 9.30 en 4.30 uur lees
dlenst, Geref. Gem. 9.30 en 6 uur lees-
dlensten VrlJz. Herv. 7 uur in Remon.
Kerk de heer Van der Laarse Evan-
gellecentrum „Nieuw Leven", 9.30 uur
in Concordia de heer Th. Verwoerd;
Verg. van gelovigen, 9.30 en 5 uur sa
menkomsten ln lokaal Nleuwstraat 27
Volle evangelie Bethel, 9.30 uur de hr.
J. Modderkolk, R.K. kerk (dorp) (zat.
av. 7 uur) 8.45 10 en 11.30 uur Ont
moetingscentrum Snljdelwijk (zat.
mld. 5.30 uur) 9.30 uur.
Hazerswoude Herv. Gem. 9.30 uur
en 6.30 uur ds L. Boer. Geref. Kerk
10 en 5 uur ds Brink, R.K. St. Ber-
nardus kerk Rijndijk (zat. 7 uur) 9.30
uur en 11 uur R.K. 8t. Mlachaelkerk
Rijndijk (zat. 7 uur) 9 uur en 11.30
uur. R.K. kerk Dorp (zat. 7 u) 8, 10
en 11.30 uur.
Hlllegom Herv. Gem. 10 u ds. J.
Bronsgeest Jr. (bediening H. Doop) 7
u. ds. H. L. Boonstra, Geref. Kerk 10
en 5 uur ds. W. P. H. Pouwels (H.A.)
Chr. Geref. Kerk 10 en 5 u. Drs. v.d.
Kamp, RK Kerk St. Jozef (zat. av. 7
uur) 8.30, 11.30 en 5 uur, St. Martlnus
(zat. av. 7 uur) 8.30, 11.30, 12.45 en
5.30 uur.
Hoogmade Herv. Gem. 10 uur
Katwijk aan den Rijn Hervorm
de Gemeente Dorpskerk 10 uur ds
Wlne Rijnsburg 6 uur ds Makkenze.
Ontmoetlngskerk 10 uur ds MakkeD-
ze 6.30 uur cand. Pronk Katwijk aan
Zee School Narcisstraat 10.30 uur ds
Van Buuren Wassenaar, Geref. Kerk
9.30 uur ds Pijlman Katwijk aan Zee
5 uur ds. Elderman, RK Kerk (zat.av.
7 uur; 8. 9.30 en 11.15 uur.
Katwijk aan Zee Herv. gem. Nwe
Kerk 10 u ds J. P. van Roon 6 uur
ds. C. van den Bergh, Oude Kerk 10
uur ds C. Treure 6 uur ds E. M. Pan-
nekoek uit Leiden, Ichthuskerk 10 u
ds. H. Talsma uit Den Haag 5 uur
ds. Jac. de Vos (Jeugddienst) Pnlël-
kerk 9.30 uur ds Jac. de Vos 6 uur ds.
C. Treure Groen van Prlnstererschool
10 uur ds W. Vroeglndewey, Zeehospi
tium (Longkliniek) 8.45 uur Geeform.
Dienst Ziekenhuis „Overduin" 2 uur
XDs. J. P. van Roon, WIJkgebouw „de
Hoeksteen" 10 uur Dovendlenst, Geref
Kerk Vredeskerk 10 uur ds R. de
Vries 5 uur ds. F. Pijlman, Trlumfa-
torkerk 10 uur ds D. H. Slderman
5 uur ds R. de Vries, Chr. Geref Kerk
10 en 5 uur ds H. C. van der Ent,
Gereform Kerk (vrljgem.) kerkgebouw
Gereformeerde Gemeente. Remlsestr
8.30 en 3 uur ds Th. Hoff. Geref Kerk
(vrljgem.) 9.30 uur ds Smeeling. uit
Ove'rschle 7 uur ds G. Roukema, Ge
reformeerde Gemeente (Remlsestr) 10
en 5 uur leesdlenst Soefibeweging -
Universeel (Sportlaan) 3 uur bijeen
komst voor belangstellenden 4 uur uni
versele eredienst formeel thema waar
achtigheid „Volle Evangellsatiegem.
(Voorstraat 100) 10 uur dhr Bulthuis,
RK Kerk (in Vredeskerk) 7 uur.
Koudekerk Herv. gem. 10 u ds. J.
Th. W. Quak, van Vlanen (HD) 7 uur
ds Heljmans, van Boskoop. Geref Kerk
10 uur en 7 uur ds G. van Halsema,
van Katwijk aan Zee, RK Kerk (ln
't Voorhof) 10.15 uur.
Leiderdorp Herv. Geref. Kerk
Dorpskerk 10 uur ds A. Geense, Hoofd-
straatkerk 10 uur ds J. A. van Netten,
6.30 uur ds. J. P. Honnef 9.30 uur
Scheppingskek ds. J. P. Honnef 11 uur
ds G. van Loenen, 5 uur mevr Geen-
se RK Kerk (zat. av. 7 uur) 9 10.30
en 12 uur.
Lelniulden Herv. Gem. 9.30 uur
en 6.30 uur ds J. H. de Vree, Geref.
Kerk 9.30 uur ds Jos. G. Los, 6.30 uur
ds Jan de Waard te Zandvoort RK kerk
(zat. 7 uur) 7.30 9.30 en 11.16 uur.
Llsse Herv. Gem. Grote Kerk 10
uur ds J. van der Velden 7 uur ds B.
W. Vermaat van Haarlem Jeugdd.)
Helvetiakapel 10 uur ds. H. G. Oostln-
ga Geref. Kerk 10 en 5 uur Cand. H
de Boer van Veenendaal, Chr. Geref.
Kerk 10 en 4.30 uur ds G. C. van de
Kamp van Hlllegom, Geref. Gemeen
te 10 en 4 uur ds W. Suyker (dond
7.30 uur ds W. Suyker) Geref. Kerk
(Prlnsessestr.) 10 uur ds J. van der
Haar van Lelden 3.30 uur ds K. Ded-
dens van Rllnsburg. Oud Geref. Gem.
9.30 en 3.00 uur Leesdlenst (donderdag
avond 7.30 ds M. A. Mieras van Krim
pen aan de IJssel) Ned. Prot. Bond
geen dienst geref kerk vrijgem. (bui
ten verband) gebouw Salvatori 9.30 en
5.00 uur ds J. J. Verleur, Aktie Kruis
tochten Nederland: Maandagavond 8.00
uur ds J. Gravendeel ln Welkom maan
dagmiddag 4.00 uur Jeugdbljbelcub -
St. Agatha Parochie RK Kerk (zater-
dagav. 7 uur) 10 en 11.30 uur Depen
dance Poelpolder (zat. av. 7 uur)
9.00 en 11.30 uur H. Mis, Maria Pa
rochie (zat. av. 7 uur) 8.30 uur 10.30
uur 12.00 en 5.30 uur. H.H. Engelbe
waarders Parochie (zat. av. 7 uur) 7.30
uur 9.30 uur 11.00 uur en 5.45 uur.
te Opljnen Jeugddienst Geref. Kerk 10
uur en 6.30 uur drs J. Végh te Aals
meer Chr. Herv. Kerk 9.30 uur Dienst
des Woords, 2 uur ds P. Sneep te Al
phen aan den Rijn Rem. Geref. Gem.
10 uur ds E. J. Kuiper te Haarlem RK
Kerk (zat. 7 uur) 7.30 9 10.45 en 7 uur
Nleuwveen Herv. Gem. 9.30 uur
ds R. J. Reijenga 6.30 uur ds E. Bou-
man te Doorn Geref. Kerk 9.30 uur en
6.30 uur ds. G. Maneschijn te Am
stelveen RK Kerk (zat. 7 uur) 9. 10.45
en 5 uur.
Noord wijk Binnen Herv. Gem. in
geref. kerk 10.30 uur ds E. M. Pan-
nekoek te Leiden. 7 uur dr J. G B
Jansen (gem. dienst), (De Vonk) 7 u
ds A. L. Lapré Geref. Kerk 9 uur dhr.
H. E. BIJleveld te Oegstgeest 7 uur gem
dienst RK^Kerk (zat. av. 7 uur) 8
9.30 11 e
i 12 i
Noordwijk aan Zee Herv. Gem. 10
uur ds J. Snijders te Warmond (De
Rank) 10 uur gezlnsdlenst ds. A. L.
Lapré (Kapel Hoofdstraat) 5 uur ds.
Lapré Geref. Kerk 10 uur ds Bouma
5 uur dhr. H. E. BIJleveld te Oegst
geest (Sole Mio) 9.30 uur dhr. Baren-
drecht Herv. Geref. Evangelisatie -
(Schoolstr) 10 uur ds W. Westland 3.30
uur ds G. Post te Lelden RK Kerk
(zat av 7 uur) 7.30 9 10.30 12 en 7
uur.
Noordwljkerhout Herv. Gem. 10
uur de heer J. W< Hoffenaar uit Voor
hout (Jongerendlenst) 10 uur ln De
Zilk, aula rk meisjesschool ds J. Streef-
land uit Noordwljkerhout RK Kerk,
St. Jozef (zat. av. 7 u.) 8.00 10.00 11.30
en 7.00 uur St Viktor (zat. av. 7 uur)
8 9.30 11.00 en 6.00 uur H. Hart van
Jezus ln De Zilk (zat. av. 7 uur) 8.30
10.00 en 1.30 uur.
Oegstgeest Herv. Gem. (Groene
Kerk) 10.30 ds Ch. de Beus te Voor
schoten (Pauluskerk) 10 uur ds. J.
Irik (Gem. centrum) 10.30 uur Jeugd -
kerk ds P. Sierat VrlJz. Herv. (Gem.
centrum) 10.30 uur ds A. Werner te
Wassenaar Geref. Kerk 10 uur ds
Heemskerk 5 uur ds H. W. Hemmes,
Geref. Kerk (vrijgemaakt 8.30, en 3 u
dienst Geref. Kerk (vrljgem. bulten
verb.) 8.45 uur ds M. R. v. d. Berg
2.30 uur ds H. de Jong RK Kerk zat
av. 7 uur) 10.30 en 12 uur Bonaven-
turakapel (zat. av. 7.30 uur) 8 en
Oude Wetering Herv Gem. 10.30
uur Lalleman (HD) Geref Kerk 9.30
uur en 5 uur ds J. Czirla Rem. Geref.
Gem. Geen dienst RK Kerk Meerkreuk
(zat. 7 uur) 8.15 9.45 en 11.30 uur.
Rljnsaterwoude Herv. Gem. 9.30
uur ds T. H. Oostenbrug 7 uur ds A.
de Leeuw te Boskoop Chr. Gereform
Kerk 9.30 uur Dienst des Woords 1.15
uur ds G. Bouw te Schevenlngen,
RK Kerk (zat. 7 uur) 7.30 9.30 en 11.15
uur.
Rijnsburg Herv. Gemeente
(Grote Kerk) 9.30 uur kand. R. H. M.
de Jonge te Lelden 5 uur ds. M. Ha-
nemaaljer te Alphen (Bethelkerk) 9.30
uur ds G. van Asselt te Schiplulden,
5 uur ds J. v. d. Velden te Llsse Ge
reformeerde Kerk Petrakerk 9.30 uur
ds Bijleveld 5 uur ds Hulsman Imma-
nuëlkerk 9.30 uur ds Hulsman 5 uur
ds Baayen Maranathakerk 9.30 uur ds
Baayen Maranathakerk 9.30 uur ds
Baayen 5 uur ds BIJleveld Gereform.
Kerk (vrljgem.) 10 en 5.15 uur ds. K.
Deddens Evang Chr. Gemeente (aula
mavoschool) 10 uur ds J. A. Visser te
Amsterdam RK Kerk tuinbouwschool,
(zat av 7 uur) 10.30 uur.
RIJpwetering RK Kerk (zat. av. 7
uur) 7.30 9 en 10.30 uur.
Valkenburg Herv. Gem. 10 uur en
6.30 uur ds G. Zonneveld Geref. kerk
9.30 en 5 uur (Jeugddienst) ds Rooze,
Geref (vrljgem) 5 uur ds Th. Hoff.
Voorhout Herv. Gem. 10 uur ds
Westra van Sassenheim RK Kerk zat.
8 7 uur 9 10.30 11.45 5.30 uur.
Voorschoten Herv. Gemeente:
Dorpskerk 10 uur ds v. d. Geest 7 uur
ds Meljerlng (HA) Hulp en Heil 10 u
ds Verheule Rijndijk 10 uur d melje
rlng Geref. Kerk 9 10.30 en 5 uur ds.
Reedijk Aula Noord-Hofland 9.45 uur
ds de Zeeuw Geref Kerk (vrljgem) 10.1
en 4.30 uur ds A. W. Boxman, Ede,
Remonstrants Doopsgezinde kring,
(cultureel Centr.) 10.30 uur ds. J. J.
van Hille Amsterdam.
Waddlnxveen Herv. Gem. Brug-
kerk 9.30 uur ds L. A. Klootwijk, Ede,
6.30 uur ds T. van 't Veld, WIJkgebouw
9.30 uur ds. J. v. d. Heuvel 6.30 uur ds
G. Post, Arnemulden Bethelkerk 9.30
uur ds T. van 't Veld 5.00 uur ds J.
v. d. Heuvel Immanuelkerk 10 uur ds
N. J. Flink 7 uur ds J. Poort, Geref
Kerk Kruiskerk 10 uur ds D. J. Mod
deraar 5 uur ds P. v. d. Beukei teVoor-
burg Ontmoetlngskerk 10 uur ds P. v.
d. Beukei 5 uur ds D. J. Modderaar
Chr. Afgesch. Gem. 9.30 uur en 5 uur
ds A. P. Verloop Oud Ger. Gem. in
Ned. 10 uur en 6.30 uur leesdlenst rk
St Vlctorkerk 8 uur en 10 uur (zat.
av. 7 uur) Ontmoetlngskerk 8.30 uur
11.45 uur en 6.30 uur (zat. av. 7 uur)
Warmond Herv. Gem. 10 uur dr
J. G. B. Jansen uit Noordwijk 7 uur
ds. J. M. Snijders RK Kerk (zat. av.
7 uur) 8.30 en 11.30 uur.
Wassenaar Herv. Gem. Dorps
kerk 10 uur drs A. van Buuren Was
senaar 4.30 uur J. den Besten Hul
zen 7.00 uur ds J. T. Wlersma Kle-
vletkerk 9 uur Jeugdkerk 10 00 uur ds
J. T. Wlersma. Messiaskerk 10 uur
kand. M. C. van der Mees 's Grave-
zande Dorpscentrum 9.30 uur
G. J. v. d. Sluys Moerkapelle
Shalom 10 uur Jeugdkapel (12
Deylerhuls 10 uur Jeugdkerk
Kerk 10 en 5 uur ds Van der
(zuid) 10 en 5 uur ds Bech.
Prot. Bond (Lange Kerkdam)
prof. dr. J. Sperna Welland R:
Wlllibrordus zat av 7 uur) 8,
12.15 en 5 uur Goede Herder
5 uur) 8.30 10 en 11.30 uur H.
(zat. av. 7 uur) 7.30 8.45 10.30 1
7 uur.
Woubrugge Herv. Gem. 9
ds. Franken 6.30 uur ds. Van
Zuillchem, Geref. Kerk 9.30 en
ds Hengeveld. Amersfoort.
9.30 uur ds H. Mulder te Ams
7 uur ds A. P. Heiner te Wadd:
RK Kerk (zat. 7 uur) 7.45 9 e
uur.
Zoeterwoude Herv. Gem,
ds Schock RK St. Janskerk
buurtseweg (zat 7.30 uur) 7.3C
11 uur RK Christus Dienaarke
7 uur) 8.30 10 11.30 en 6 uur E
Meerburg (zat 7 uur) 8.45 10.31
Zwainmerdam Herv. Gem
en 6.30 u ds D. Goudzwaard Ge
Kerk 10 uur en 6.30 uur ds S
mersma Heilig Avondmaal, Rei
reform. Gem. 10 uur Mevr. I
gartz RK Kerk (zat 7 uur) 8 1
en 5.30 i
Het altaar in de Leidi
dewijkskerk. (Foto Ho