NOODTOESTAND
S NIET NODIG
Het gaat
niet zo
best met
revolutie
in Latijns-
Amerika
VS Rode-kruishelikopters bewapend
Londen: troepen klaar
om Mintoff te dwingen
Proces tegen
Boekowski in
Moskou gestart
Partijen in West-Pakistan
WOENSDAG 5 JANUARI 1972
Biitten op Malta: inpakken en wegwezen
(Van onze correspondent)
LONDEN Het bericht dat za-
erdag de evacuatie zal beginnen
an alle 7.500 gezinsleden van Brit-
e militairen op Malta kwam dins-
!ag als een grote verrassing in
zonden. Ook het ministerie van De-
ensie was nog niet van de precieze
etails en data op de hoogte toen
eze wei den omgeroepen door de
iritse militaire radiozender op Mal-
Alle vrouwen en kinderen moeten
1 januari één dag voordat Min-
Dffs nieuwe ultimatum voor een
/Otale rjntruiming afloopt van het
iland zijn geëvacueerd. Dat wil
tellig niet zeggen dat de Britten er
vaart in zetten en hun oorspron-
elijke prognose van drie maanden
npakken en verhuizen hebben laten
chieten. Er zijn zelfs pessimisten
Londense regeringskringen die
nenen dat de Britten straks alleen
naar de handen meer vrij willen
ebben wanneer premier Mintoff
og onvriendelijker tegen hen zou
oen dan nu al het geval is.
Op Malta is de gegptdrift voor
lintoff's robuuste optreden geens-
geluwd. Ook gisteravond weer
er een grote demonstratie
laats om Mintoff's politiek te steu-
Direct vijandig tegenover de
ritse kolonie op het eiland is de
evolking van Valetta nog niet,
laar tijdens de demonstratie wer-
LONDEN Na Malta heeft nu
ook Libië er bij Engeland op aan
gedrongen, voor 15 januari zijn mi
litairen daar terug te trekken. Het
zijn er overigens maar 49: 12 offi
cieren en 37 manschappen. Zij
vormden de twee militaire missies
die nog in Libië waren achtergeble
ven. Het Britse ministerie van Bui
tenlandse Zaken deelde gisteren ia
Londen mee, dat aan het verzoek
zal worden voldaan.
den er wel de nodige anti-Engelse
spandoeken meegedragen. Als de
Britten voet bij stuk houden en in
derdaad de laatste bakenlamp uit
de landingsbaan van Lougua Air-
port zullen draaien, zal echter de
koelte in rechtstreekse vijandigheid
kunnen omslaan.
Engeland heeft nu in eigen land
850 man troepen in staat van pa
raatheid om onmiddellijk naar het
eiland te vliegen, zogenaamd om
bij het ontruimen van de militaire
kampementen te helpen, maar in
feite om gewapenderhand in de
buurt te zijn als er gewelddadige
botsingen zouden plaatsvinden,
wanneer Mintoffs termijn pp 15 ja
nuari afloopt en de Britten niet
vertrokken zijn.
De Britse militaire radio op Mal
ta gaf gisteren de echtgenotes van
de militairen het advies om zo snel
mogelijk te gaan inpakken. De vijf
Britse scholen (een middelbare,
drie lagere en een kleuterschool)
zijn na de kerstvakantie niet meer
opengegaan. Vanaf zaterdag zullen
10 vliegtuigen van de RAF dage
lijks het traject Valetta—Londen
vliegen om 750 vrouwen en kinde
ren per etmaal over te brengen,
In Engeland worden opvangcentra
in gereedheid gebracht. In totaal
gaat het om 2.000 gezinnen.
Er is nog een categorie Britten,
ongeveer 5000 in getal, die zeer
angstig de ontwikkelingen van de
laatste weken observeert. Het zijn
burgers die zich om fiscale rede
nen op Malta gevestigd hebben en
daar een schijntje aan belasting be
talen mits zij zich niet met de po
litiek bemoeien en er geen baan
hebben. Deze Britten, die aan de
subtropische atmosfeer van het
eiland via hun clubs en cricket-ge
woonten de "geur van "fish and
chips" hebben gegeven, vrezen nu
eveneens het slachtoffer van Mal
tezer vijandigheid te worden en
minstens straks hun fiscale uitzon
deringspositie kwijt te raken. De
Londense handel in Maltezer
ontroerend goed is in elk geval als
een onttakelde kerstboom in het
(Van onze correspondent)
MONTEVIDEO Hoewel het indrukwekkende bezoek van
Fidel Castro aan president Allende van Chili op het tegen
deel lijkt te wijzen, staat de marxistische revolutionaire be
weging in Latijns-Amerika er niet zo best voor.
In het slotcommuniqué
het
IARATSJI De drie politieke
rtijen van Pakistan hebben geëist
de noodtoestand ln het land on-
ddellijk zal worden opgeheven,
voorzitter van de Nationale Awa-
Party (NAP) verklaarde in Pes-
dat president Bhoetto de be
lingen van de noodtoestand niet
a moeten hebben omdat zijn
tering "een regering van verte-
nwoordigers van het volk is".
De Jamaat Islaami Partij heeft in
hore een resolutie aangenomen,
arin er bil Bhoetto op wordt aan
drongen om de "noodtoestand on-
ddellijk op te heffen", omdat hij
)or hij aan de macht kwam,
tegenstander van was.
Karatsij nam de Pakistaanse De-
jcratische Partij ,een dergelijke
solutie aan. Ook deze partij ver-
:ht Bhoetto "de noodtoestand in
kistan op te heffen".
Radio-Pakistan heeft gisteravond
ïgeroepen dat de Oostbengaalse
der Sleik Moedjiboer Rachman
loedig naar Oost-Pakistan zal te-
igkeren om regelingen te treffen,
de terugtrekking van de India-
troepen uit het gebied, en om "de
toestand in Oost-Pakistan in
gen handen te nemen".
Gesprek
Regeringskringen in Rawalpindi
ibben te kennen gegeven dat de
ijlating van Rachman niet voor het
Inde van deze week wordt ver
acht. De sjeik zal noe enkele ge-
irekken met president Bhoetto voe-
en deze is intussen naar ziln se-
öorteplaats Larkhana gereisd om
zijn 44ste verjaardag te vieren.
loudhury, meegedeeld dat de spe-
le VN-afgezant Guicciardi met de
:istaanse regering over de terug-
de sjeik onderhandelt. "Wij
'achten de afloop van de onderhan-
:lingen met spanning af", zo ze
loudhury. Een vertegenwoordi-
an Internationale Rode Kruis
met Choudhury terugkeert*
en bezoek aan Dacca, verklaar
"Wij willen naar Rawalpinli
legen om sjeik Moedjiboer Raci-
lan terug te brengen naar Banfla
ij, als de Pakistaanse rege»ng
dat toestaat".
Pioot
Bij de Indiase stad Hosjiarper is
steren een Pakistaans rrlitair
fliegtulg geland. De piloot indntifi-
eerde zich als tweede-luitenar> Hoe-
ajoen Raza, een Oosbenga?se of-
cier in het Pakistaanse legei en zei
at hij het toestel gekaapt hal.
De met een verkenning>diegtuig
laar India uitgeweken offiier ver-
lelde dat hij de oorspronklijke pi-
Westpakistaan? majoor
Jasim, bij een Worstelingnad dood
geschoten. Nadat het toestel in
t&ianwali, in West-Pakism, was op
gestegen, had hij de roJoor gezegd
Hulp
De regering van Bangla-DesJ schat
dat een bedrag van ruim 9,3 mil
jard gulden nodig is voor hulp aan
de vluchtelingen en de mensen die 9
maanden lang onder het militai
re bewind van West-Pakistan heb
ben geleden.
De minister van Binnenlandse Za
ken, A. H. Kamaroezzaman, zei gis
teravond op een persconferentie in
Dacca dat bijna alle hulp uit het
buitenland zal moeten komen, want
de regering heeft zelf niets. Hij zei
te geloven dat andere landen de
problemen en moeilijkheden van
Bangla-Desj zullen begrijpen. "Wij
doen een beroep op de hele wereld
en op alle mensen die boven de poli
tiek staan", aldus Kamaroezzaman.
De minister zei dat 30 miljoen
mensen in Bangla Desj dit is on
geveer 40 procent vin de bevolking
hulp nodig hebben. Onder hen zijn
de 10 miljoen mensen die naar In
dia zijn gevlucht en nu beginnen te
rug te keren.Too op heden z(jn 500.000
vluchtelingen in het land terug. De
meesten zijn op eigen gelegenheid
gekomen; ongeveer 70.000 in het ka
der van het repatriëringsprogram
ma van de regering.
Over hetgeen hersteld moet wor
den gaf de ministers de volgende cij
fers: 5 tot 6 miljoen huizen zijn to
taal vernield, ongeveer 1.400.000 boe
rengezinnen hebben geen vee of land
bouwwerktuigen meer en bijna
200.000 ambachtslieden en vissers,
zijn bun gereedschap en uitrusting
verloren. Verder hebben 200.000 win-
kelieis en zakenlieden behoefte aan
hulp en moeten enige duizenden
ovemeidsambtenaren en werkne
mers bij particuliere bedrijven aan
geil worden geholpen om zich weer
te'runnen installeren.
Voor de uitvoering van het huipro
gramma van de regering zijn onge
veer 600.000 vrijwilligers nodig, al
dus de minister.
bezoek signaleren Castro en Al-
lende een* tendens over de hele we
reld om het socialisme in Latijns-
Amerika een kans te geven Afge
zien van Cuba en Chili zfjn er
echter na de ineenstorting van
Juan Jose Torres' bewind in Bolivië
nog slechts twee landen die een
koers varen die men als links zou
kunnen bestempelen.
Die twee landen. Ecuador en
Peru, voeren weliswaar een politiek
die sterk afwykt van de Ameri
kaanse, maar ideologisch en eco
nomisch wijzen zij het marxisme af.
Castro gaf in Santiago eindelijk
toe dat het marxisme in Latjjns-
Amerika ook vla de stembus aan
de macht kon komen. Zijn positie
was echter uiterst moeilijk tijdens
de gesprekken met vertegenwoordi
gers van MIR (Moviemento de
Izqueierda Revolucionarialinks-
revolutionaire beweging), die met
Allende overhoop liggen, omdat
deze geweld afwijst.
MOSKOU (Reuter, UPI) In
Moskou begint vandaag het proces
tegen de jonge activist Wladimir
Boekowski, die onder meer bekend
werd door zijn protesten tegen het
opsluiten van dissidente intellectuelen
in psychiatrische inrichtingen. Vrien
den van Boekowski zeiden dat diens
moeder een mededeling van de ad
vocaat had ontvangen dat het pro
ces op 5 januari 's morgens zou be
ginnen in Moskou.
Boekowski is in maart gearresteerd
en daarna een maand lang onder
zocht in het psychiatrisch Serbski
instituut in Moskou waar hij "nor
maal" is verklaard. De beschuldiging
tegen hem is niet bekend, maar aan
genomen wordt dat hij terecht zal
staan wegens anti-Russische activi
teit.
In 1963 werd Boekowski voor twee
jaar opgesloten in een ziekenhuis voor
geesteszieken. In 1967 werd hij tot
drie jaar dwangarbeid veroordeeld
wegens het organiseren van een il
legale demonstratie voor vrijlating
van jonge Russen die waren beschul
digd van anti-Sowjet propaganda.
Na zijn vrijlating begon hij onmid
dellijk opnieuw met protestacties.
Openbaar
Volgens vrienden van de schrijver
hebben de kerngeleerde Andrei Sa-
charow, twee andere geleerden en een
schrijver de procureur-generaal en het
ministerie van Justitie verzocht het
proces open te stellen voor het pu
bliek.
De andere ondertekenaars van het
schrijven waren de natuurkundige
Michail Leontowitsj, de wiskundige
Igor Sjafarewitsj, winnaar van de
Lenin-prijs voor de vrede, en de
schrijver Alexander Galitsj) de
laatste werd vorige week als lid van
de afdeling Moskou van de Russische
schrijversbond geroyeerd omdat hij
Russische Joden zou hebben overge
haald verzoeken om emigratie naar
Israël in te dienen, aldus de zegs
lieden.
Familie krijgsgevangenen in Noord-Vietnam: Nixon liegt
De tegenstellingen binnen de
Chileense marxistische beweging
zijn des te gevaarlijker voor de re-
gering-Allende, omdat een een
heidsfront tussen christendemocra
ten en een aantal Rechtse groepe
ringen steeds meer vorm begint te
Door
dr. Hermann Gebhardt
krijgen. Die dreiging zou wel eens
een spaak in het wiel kunnen
steken van Allende's pogingen om
langs parlementaire weg zijn her
vormingen doorgevoerd te krijgen.
Veelbetekenend is de weigering
van het Chileense parlement om
de totale volksvertegenwoordiging
onder te .brengen in één 'kamer'.
Het harde optreden van de rege-
ring-Allende tegen een vredige de
monstratie van huisvrouwen, die
protesteerden tegen het levensmid
delentekort zou men kunnen zien
als een eerste teken van nervosi
teit.
Buitenland
Ook in het buitenland heeft men
op het ogenblik de nodige beden
kingen wat betreft de toekomst van
Allende's linkse kabinet. Van on
verdachte zijde, door de Chinese
premier Tsjoe En-lai, werd onlangs
gezegd dat Chili 's ochtends best
eens kon opstaan en bemerken dat
een rechtse regering de macht had
gegrepen. Paradoxaal genoeg hoort
men in Washington soortgelijke
geluiden.
Chili protesteerde onlangs bij de
VS tegen uitlatingen van Herbert
Klein, een van de topfunctionaris
sen van het Witte Huis, die na een
bezoek aan Latijns-Amerika met
Nixons speciale afgezant Robert
Finch tegenover journalisten zei.
dat de Amerikaanse missie tot de
overtuiging was gekomen, dat het
regime-Allende geen grote toekomst
was beschoren.
Het voortbestaan van een socia
listische Chili, dat merkwaardiger
wijs op een voor Latijnsamerlkaan-
se begrippen belangrijke parlemen
taire traditie kan bogen, Rjkt op
het ogenblik in sterke mate afhan
kelijk van het leger, waarvan de
leiding gunstig heeft gereageerd op
het bezoek van Fidel Castro. Een
ingrijpen van het leger ten gunste
van Chili's socialistische experi
ment zou echter het echec van
Allende's geweldloze theorie nog
eens extra onderstrepen.
Argentinië
Tijdens zijn bezoek aan Chili
ontving Castro in Santiago ook drie
vertegenwoordigers van de Encuen-
tro Nacional de los Argentinos
(Argentijns Nationaal Ontmoe
tingscentrum) Deze organisatie
overkoepelt een aantal groeperin
gen, waartoe behalve communisten,
linkse peronisten en radicalen be
horen.
In de Argentijnse binnenlandse
politiek vormt het links Nationaal
Ontmoetingscentrum de natuurlijke
tegenpool voor de Hora del Pueblo
(het Uur van het Volk), waartoe
het gros van de peronisten, radi
calen en een aantal kleinere orga
nisaties zijn toegetreden. Het is de
Hora del Pueblo die al geruime tijd
met wisselend succes praat met
president Lanusse over de vorm
waarin Argentiniës terugkeer naar
de democratie zal worden gegoten.
Fidel Castro heeft de vertegen
woordigers van het Argentijnse
Nationale Ontmoetingscentrum
aangeraden Lanusse en het Uur
des Volks met een volksfront naar
Chileens voorbeeld tegemoet te
treden. Maar het hangt in sterke
mate af van Juan Peron, die zal
moeten kiezen tussen beide vleu
gels van zyn aanhang, welke groep
uiteindelijk aan het langste eind
zal trekken.
Ondanks de acute crisis van de
Argentijnse economie en de groei
ende werkloosheid is het echter wel
duidelijk dat de overwegende meer
derheid van de Argentijnse arbei
dersmassa geen revolutie wil.
Eén van de meest vooraanstaan
de Argentijnse economische ex
perts. Rogelio Frigerio vatte de
situatie in het land als volgt sa
men: „Argentinië houdt de pas in,
maar is tot een overeenkomst (met
de regering) bereid. Juist omdat
Lanusse de begrenzingen van een
ideologie afwijst en het met Allende
eens is geworden over een "vreed
zame coëxistentie van verschillende
politieke systemen', is het dan ook
niet waarschijnlijk dat Argentinië
zich tot het marxisme bekeert".
Te meer omdat Lanusse van plan
is, na zijn rondreis langs een aan
tal Latijnsamerikaanse landen,
binnenkort een bezoek aan de Ver
enigde Staten te brengen Deze heb
ben al laten doorschemeren dat
wanneer Lanusse een lening van
500 min dollar ter bestrijding van
de economische crisis zou vragen,
hij kans maakt een willig oor te
vinden.
De guerrillastrijders zowel van
rechts als van links zijn in
Buenos Aires in niet geringe mate
actief, zonder echter het regime
noemenswaardige schade toe te
brengen. De weg naar het socia
lisme lijkt in Argentinië dan ook
wel voorlopig afgesneden.
Brazilië
Dat geldt nog sterker voor Bra
zilië. Het bezoek van president Me
dici aan Nixon toont aan dat de
Verenigde Staten Brazilië zien als
de eerste onder de Latijnsameri
kaanse mogelijkheden en hoeksteen
ln de bestrijding van het marxisme
in Zuid-Amerika.
De Braziliaanse president heeft
Washington moeten beloven de ter
reurmethode, waarvan de Brazi
liaanse politie gebruik maakt by
haar actie tegen guerrillastrijders,
onder controle te krijgen. Al moe
ten de Verenigde Staten erkennen
dat Juist door deze methoden en
het systematisch executeren van
de guerrillastrijders het grootste
gevaar voor een revolutie in Bra
zilië tot het verleden behoort.
Wie Brazilië bezoekt, vindt over
al hetzelfde beeld: een groot deel
van de intellectuelen en priesters
beklaagt zich over de dictatuur en
willekeur en ageert fel tegen de
regering. De kleine groep econo
mische machthebbers en de grote
massa zien de economische vooruit
gang als een succes voor het dicta
toriale regime en bagatelliseren het
machtsmisbruik. Voor Brazilië ie
het socialistische paradijs nog lang
niet in het verschiet.
Bolivië
Na de rechtse putsch van kolonel
Banzer is Bolivië een heel andere
kant opgegaan dan onder president
Torres. Het politiek panoroma is
daar in korte tijd zo veranderd, dat
het niet uitmaakt of Banzers macht
blijvend zal blijken te zijn. Revolu
tionairen noch contrarevolutionai
ren zullen Bolivië nog een belang
rijke stem in de politieke ontwik
keling van Latijns-Amerika kun
nen bezorgen.
Uruguay
Van de grootste betekenis voor de
beoordeling van de kansen van het
marxisme op het Latijnsameri
kaanse half continent zijn de ver
kiezingen ln Uruguay. Het Brede
Front dat acht maanden geleden
eenheid bracht in de versplinterde
gelederen van de christendemocra
ten, communisten en nog vijftien
andere partijtjes heeft zich met
ontzaglijk veel energie in de strijd
geworpen.
Hoewel Het Brede Front de voor
malige militaire gouverneur van
het eerste district, generaal Liber
Seregni als kandidaat voor het
presidentschap naar voren schoof,
kreeg het front nog geen 20 pet.
van de stemmen. Al moet echter
wel gezegd worden dat 300.000 van
de 1,6 min een aardig begin is.
Fidel Castro heeft daarna ln
Santiago gezegd, dat de verkie
zingszege van het Brede Front door
druk van buitenaf, door militaire
manoeuvres en dreigementen met
invasie door Brazilië is verhinderd.
Verder zei hij dat het Brede Front
en de links-intellectuele stadsguer-
rillabeweging Tupamaros nog maar
één weg open bleef: geweld.
SAIGON (UPI, AP. Reuter)
Amerikaanse Rode-Kruishelikop-
ters zijn sinds tien jaar al uitge
rust met machinegeweren. Dit
heeft een Amerikaanse militaire
woordvoerder dinsdag in Saigon
onthuld.
De woordvoerder gaf dit ant
woord op vragen over een Ameri
kaanse patrouille die maandag op
65 kilometer van de hoofdstad in
een hinderlaag is gelopen. Hierbij
is een militair gedood en zijn veer
tien gewond. Vier helikopters wa
ren de aangevallen militairen te
hulp gekomen om de slachtoffers
af te voeren. Drie van deze toestel
len zijn bij de medische hulpactie
neergeschoten.
„Het militaire opperbevel acht
deze bewapening niet in strijd met
de Conventie van Genève,
in die zin dat ze niet met wapens
zijn uitgerust met het doel aan te
vallen, maar alleen om de beman
ning en patiënten te verdedigen,"
aldus de woordvoerder.
Leugen
Een groep verwanten van Ame
rikaanse krijgsgevangenen in
Noord-Vietnam heeft president Ni
xon gisteren verweten, dat hij de
publieke opinie over zijn inspan
ningen voor de vrijlating der ge
vangenen maar wat voorliegt.
In een tv-interview had' Nixon
zondag verklaard, dat Hanoi vrij
lating der krijgsgevangenen in ruil
voor vaststelling van een definitie
ve datum voor terugtrekking der
laatste Amerikaanse troepen had
afgewezen. „Dat is volslagen on
waar," verzekerden de verwanten
in een verklaring die ze in Was
hington publiceerden. Volgens hen
hebben de Amerikanen zo'n ruil
nimmer aangeboden. „Men kan de
protocollen van de Parijse onder
handelingen van begin tot eind
napluizen, en de enigen die zo'n
ruil te berde hebben gebracht, zijn
de Noordvietnamezen en het Na
tionale Bevrijdingsfront," zo ver
klaarden ze.
Het democratische congreslid
Robert Leggett bestempelde de uit
lating van Nixon over de afwijzing
van de ruil als „een fantastische
verdraaiing van de waarheid".
Gisteren nog heeft de Ameri
kaanse minister van Buitenlandse
Zaken William P. Rogers daarop
verklaard dat Noord-Vietnam altijd
heeft geweigerd de vrijlating
van Amerikaanse krijgsgevangenen
als een apart onderdeel van on
derhandelingen te bespreken.
De Noordvietnamezen, aldus de
minister „hebben de vrijlating van
krijgsgevangenen altijd vastge
knoopt aan een politieke regering".
Senator George McGovern de de
mocratische kandidaat voor het
presidentsohap heeft gisteren ge
zegd dat de Noordvietnamezen te
genover hen te kennen hadden
gegeven wel iets voor zulk een ruil
te voelen. McGovern sprak verle
den Jaar in Parijs met leden van
de Noordviebnamese delegatie.
Chemisch
De Vietcong heeft de VS beschul
digd van voortzetting van de oor
logvoering in Zuid-Vietnam met
gebruikmaking van chemische wa
pens. In 1971 werden meer dan
173.000 mensen „vergiftigd" aldus
een bericht van het Noordvietna-
mese persbureau.
In een communiqué van de Viet
cong heet het verder dat „de Ame
rikaanse agressors en him Zuid-
vietnamese handlangers" 475.000
ha bos, boomgaard, rijst
velden en te velde staande gewas
sen vernietigd hebben.
Ellsberg
Districtsrechter Matthew Byrne
heeft de berechting door een Jury
van Daniel Ellsberg en Anthony
Russo op 7 maart bepaald.
De twee mannen verklaarden zich
gisteren onschuldig aan onverant
woordelijk handelen met geheime
documenten van het ministerie
van defensie over Vietnam. Hun
verdedigers verwachten dat het
proces drie maanden zal duren.
De pro-Sihanoek guerillastrij-
ders in Cambodja hebben in 1971
byna 80.000 tegenstanders gedood,
gewond of gevangengenomen, zo
meldt het persbureau Nieuw China.
Het persbureau haalt deze gege
vens uit een rapport van het Na
tionaal Verenigd Front van Cam
bodja.
Onder de 80.000 slachtoffers zou
den 29.000 Zuidvietnamezen en on
geveer 100 Amerikanen zijn. Voorts
hadden de guerillastriJders en hun
aanhangers meer dan 600 vijande
lijke vliegtuigen neergeschoten of
op de grond vernietigd, 200 voer
tuigen vernietigd en tienduizen
den wagens vernietigd of in ba-
slaggenomen.
