Rijke sjeik bood een
'habbekrats' voor me
MANSHOLT TERUG
IN PARTIJPOLITIEK
Centrale ontharding niet voldoende
ERIKA, DE
SPIONNE (5)
Run bij
grens op
Duitse
benzine
Koningin
gaat naar
Frankrijk
STUDENTEN WINNEN GEDING
DR.GOLTERMAN (SPECIALISTWATERONDERZOEK):
WOENSDAG 5 JANUARI 1972
BINNENLAND
Als lid van adviescommissie
Het koude zweet breekt me nog
steeds uit als ik er over nadenk hoe
ik bijna voorgoed in de harem
een sultan was terechtgekomen. Ik
werkte in een restaurant in Field
Street in Durban. Er kwam een
man naar me toe die zei: „Jij ziet
er goed uit. Een prachtig figuur en
een prettig gezicht. Wat zou Je er
van denken om fotomodel te
den?". De man was klein en had
een buikje. Hij kwam uit Singa-
„Blanke slavin!" Deze woor
den suizen nog steeds na in mijn
oren. Ik herinner mij, dat ik
naar een stoel greep die achter
my stond, toen een politieman
ui't Durban mij vertelde hoe
dicht ik bij het noodlot was ge
weest."
Dit is slechts één van deont-
snappingen-op-het-nippertj e van
Erika Kiss, die later Erika Os
sendrijver zou heten. De mooi
ste spionne die ooit van achter
het IJzeren Gordijn naar het
westen was gekomen.
Na haar vlucht uit' het op
standige Hongarije kreeg de
blonde Erika door haar huwelijk
„uit noodzaak" de papieren om
naar Zuid-Afrika te reizen.
Meer drama's en gevaren wacht
ten daar voor het negentien jaar
jonge bruidje.
pore zei hij. Ik had er geen
idee van dat hij zijn vriendelijkheid
gebruikte om mij in zijn macht te
krijgen.
Ik was 's avonds in dat restaurant
danseres. Hij nam ritsen foto'
me en hij maakte zelfs een kort
filmpje. Hij liet me zijn polshorloge
zien. Het was tegelijkertijd een hele
kleine bandrecorder. Een dasspeld,
die hij altijd droeg, wa^ een mini-
tieuze microfoon.
Zelfs toen ik dat allemaal wist be
sefte lk nog niet wat hij werkelijk
Ik had hem in geen dagen gezien
toen twee rechercheurs van de poli
tie in Durban in het restaurant
kwamen en me allerlei vragen
mijn „vriend" stelden»
Waarschuwing
De politiemannen waarschuwden
me. Hij was iemand die er zijn be
roep van maakte jonge Europese
meisjes als slavinnen te verhande
len. Hij had me al aan een sultan
aangeboden. Voor 250 gulden! Het
ging gelukkig niet door. Misschien
was ik nooit met die man
king gekomen als ik in Durban
maar iemand had gehad die op me
lette.
Mijn „echtgenoot" Oszkar Kiss liet
ik al drie maanden na ons „huwe
lijk" in de steek. Gewoon omdat ik
tot de ontdekking kwam dat ik niet
van hem hield. Hij was voor mij
overigens wel een goeie man.
In mijn hart was ik nog steeds bij
mijn grote liefde: Antal Kotasz, de
liefde die ik in Hongarije had moe
ten achter laten. Sinds ik in Zuid-
Afrika was had ik niets meer van
hem gehoord.
Ik geloof dat niemand zich kan
voorstellen wat ik die eerste tijd in
Durban doormaakte. Geen vrienden,
nauwelijks een woord Engels spre
kend.
Ik zegde mijn baantje op als dan
seres in het restaurant en vond een
ander in een bioscoop. Ze draaiden
de eerste weken een film van Tom
my Steele. Ik zag de film drie keer
per dag. Stomvervelend. Ik leerde
er wel Engels door. Maar dit nieu
we baantje, als ouvreuse, beviel me
niet.
DEN HAAG In de Nederlandse i
partijpolitiek valt nieuw leven te
bespeuren. Dr. Mansholt (63), nu
nog lid van de Europese commissie
in Brussel, heeft zitting genomen in
een commissie die de Partij van de
Arbeid, de Politieke Partij Radikalen
en D '66 moet adviseren over de op
richting van een progressieve volks
partij- Andere leden van de commis
sie die ook een inventaris opmaakt
van de hedendaagse problemen zijn.
onder meer prof. De Galan (PvdA)
en drs. Gruyters (D '66). Ook de
fractievoorzitters Den Uyl en Van
Mierlo en het PPR-kamerlid De
Gaay Fortman zitten in de commis
sie. Als rapporteurs van de commis
sie, die al enkele malen bijeen is
geweest treden op W. L. Brugman,
hoofdredacteur van de Haagse Post
VAALS Na de prijsverhoging
in Nederland van 1 januari is de
benzine in West-Duitsland nu zoveel
goedkoper, dat vele automobilisten
de grensgebieden het de moeite waard
vinden een eindje om te rijden om
de tank in Duitsland te laten vullen.
De Nederlandse merkbenzine super
kost nu 72,7 cent per liter (in
Duitsland 64,9 cent)merkbenzine
normaal 70,0 cent (58,9); witte su
per 69,9 (59,9) en witte normaal 66,6
(57.9)
n het tweede kamerlid Pronk
(PvdA).
Mr. Van Mierlo heeft al laten
blijken dat hij als dit initiatief
slaagt verder niets meer ziet in
een zelfstandig voortbestaan van
'66.
Hij heeft zich steeds zeer geïnteres
seerd betoond in de kwestie van het
milieu. De voorspellingen van de
'club van Rome", die deze zomer 'n
voorlopig rapport uitbracht, dat zeer
sombere toekomstverwachtingen in
hield, heeft de D '66-fractieleider bij
voorbeeld geïnspireerd tot een pessi
mistische rede bij de algemene be
schouwingen in de Tweede Kamer
dit najaar.
Ook dr. Mansholt heeft zich de
laatste Jaren in toenemende mate
bezorgd getoond over het leefmilieu-
De laatste maal heeft hij hiervan
nog getuigenis afgelegd in enkele te
levisieinterviews die het afgelopen
weekeinde zijn uitgezonden. Mansholt
heeft toen onder meer gesuggereerd
dat er een Europese "zuiverings"
politiek zou komen en dat Europa
een tarievenoorlog zou beginnen te
gen andere werelddelen, die nog vui
le produkten op de markt zouden
brengen.
De terugkeer van dr. Mansholt op
het vaderlandse politieke toneel,
komt niet geheel onverwachts. In
dit voorjaar hebben de drie oppositie
partijen al moeite gedaan om deze
gewichtige politicus te interessren,
voor de positie van "premier" in hun-
schaduwkabinet. Op dat moment
Scientology
weg uit Leiden
LEIDEN De stichting Scientolo
gy (de pseudo-wetenschappelijk-
religieuze beweging van de Ameri
kaan Ron Hubbard) trekt weg uit
Leiden. Hier was het hoofdkantoor,
gevestigd, aan de Oude Vest 73. De
verhuizing vindt vrijdag plaats. De
stichting heeft 'n nieuw onderkomen
gevonden in Amsterdam.
Dr. Mansholt
heeft dr. Mansholt echter nog ge
weigerd de overstap in de vaderland
se politiek te maken. Deze zomer is
hij aan de beurt om af te treden als
lid van de Europese commissie.
PARIJS Koningin Juliana zal
in de loop van dit jaar een staats
bezoek aan Frankrijk brengen.
Frankrijks president Pompidou
heeft dat gisteren gezegd. Hij noem
de geen exacte data.
De koningin zal van 11 tot en
met 14 april een staatsbezoek aan
Engeland brengen.
Gelukkig ontmoette ik
me meenam naar Johannesburg. Al
gauw vond ik een baan en een flat.
Ik verdiende goed geld. Er werden
toen, daar in Johannesburg, twee
Erika's geboren: één die overdag
hard werkte en één die 's nachts
vrolijk en onbezorgd door het leven
vlinderde.
Ik weet het van mezelf; iedere
avond als ik de deur van mijn flat
achter me dicht gooide, was ik een
andere vrouw. Een uitgaanster en
ik hield er van met mijn hele hart.
Later, na een paar maanden, dacht
ik dat ik het uitgaansleven beu
was. Ik had genoeg gezien, genoeg
beleefd en ik was weer wat ouder.
Maar toch niet veel wijzer gewor
den. Want voor de zoveelste maal
viel ik in handen van een man, die
me in de diepste afgrond van het
leven wilde storten.
GRONINGEN Negen medische
studenten in Groningen hebben een
kort geding tegen hun faculteit ge
wonnen. Zij moeten worden toegela
ten tot het kandidaatsexamen en de
daarvoor vereiste tentamens kunnen
afleggen. Dat heeft de president van
de Groningse rechtbank gisteren be
paald.
Het faculetiesbestuur had de stu
denten die voor het tweede studiejaar
op een wachtlijst waren geplaatst op
l september per brief meegedeeld dat
ze niet aan het kandidaatsexamen
zouden mogen deelnemen.
Volgens de president van de recht
bank is het aan de aarzelende hou
ding van het faculteitsbestuur bij de
invoering van de wachtlijst te dan
ken dat deze studenten nu een kort
geding hadden aangespannen. Door
deze houding hadden de studenten
al enkele malen praktioa in het
tweede ji
Het bericht over de wachtlijst
kwam toen de studenten vlak voor
hun eerste tentamen stonden. Hen
daarvan uitsluiten zou een onrecht
matige daad zijn, vond de president.
Centrale ontharding van het lei
dingwater, waardoor in grote delen
van ons land de kalkgraad met
méér dan de helft wordt vermin
derd, is nuttig maar gaat niet ver
genoeg. Het betekent weliswaar, dat
de huisvrouw voor haar gezinswas
wasmiddelen met lager fosfaatge
halte zal kunnen gebruiken, maar
fosfaten blijven nodig. Het verdient
daarom de voorkeur uit te zien
naar andere stoffen, die dezelfde of
een betere wateronthardende wer
king vertonen dan fosfaten, maar
zonder schadelijke werking voor het
oppervlaktewater.
Door
Ewout Janse
Dit is de opvatting van dr.
H.L.Golterman, directeur van het
Limnologisch Instituut (voor che-
misch-biologisch zoetwateronder-
zoek) in Nieuwersluis. Enige weken
geleden deelde hij in het vaktijd
schrift H20 in wetenschappelijke
maar stellige termen mee. dat zo'n
fosfaten vervangende stof bestaafc:
NTA (nitrili-tri-azijnzuur)
Dr. Golterman schreef: „Er is thans
geen twijfel meer over mogelijk dat
NTA in zuiveringsinstallaties en in
de natuur wordt afgebroken." Des-
gevraagt voegt hij er aan toe, dat
het vermogen van deze synthetische
stof om kalk te binden eveneens
buiten twijfel staat. In zeer zuivere
vorm worden dergelijke stoffen al
geruime tijd door instituten ge
bruikt voor bepaling van het kalk-
gehalte van water.
Voldoende
Voor huishoudelijk gebruik is NTA
van geringere zuiverheidsgraad (en
aanzienlijk lagere prijs) voldoende,
aldus dr. Golterman. NTA heeft
overigens het getij nog steeds niet
mee, constateert hij spijtig. In de
Verenigde Staten zijn er proeven
mee genomen o.a. in combinatie
met cadmium en kwik - op dieren,
die na enige tijd ernstige ziektever
schijnselen vertoonden. Maar vol
gens dr. Golterman waren die proe
ven in hoge mate onwetenschappe
lijk. De bij die proeven aangetoonde
giftigheid is zo gering, dat geen
mens bij normaal gebruik van deze
stof in wasmiddelen voor schade
aan zijn gezondheid beducht zou
hoeven te zijn.
Intussen heeft de onrust over de
bevindingen van deze dierproeven
in de Ver.Staten er toe geleid, dat
NTA. aanvankelijk aan wasmidde
len toegevoegd, daaruit is verwij
derd om weer plaats te maken voor
fosfaten. De paniekreactie bleek wel
tot dat land beperkt en komt daar
ook al weer snel tot een ommekeer
In Canada zal op 1 januari 1973
nagenoeg alle fosfaat uit de was
middelen zijn verdreven vermoede
lijk wel door NTA. In Zweden heeft
de gezondheidsraad verklaard, dat
aan die stof geen medische risico's
verbonden zijn. NTA wordt daar
tlrans in vier wasmiddelen toege
past.
Aarzelende stappen
Ook in Nederland zijn, zoals be
kend, de eerste aarzelende stappen
gezet. Een kleine wasmiddelenfa-
briek in Deventer brengt - voorlo
pig bij wijze van proef - een pro
duct in omloop, waarin fosfaten
hebben plaats gemaakt voor NTA.
Het middel wordt thans toegepast
in wassalons in Zwolle en Kampen
en volgens de eerste berichten zijn
de resultaten bevredigend.
Zal NTA op den duur de fosfaten,
die de verstikkende algengroei in
ons oppervlaktewater bevorderen,
kunnen uitbannen? „Voor een
deel," zegt dr. Golterman. „Onge
veer éénderde van de afval aan fos
faten komt voor rekening van het
huishoudelijk gebruik. De hoeveel
heid geloosde fosfaten kan dus be
langrijk worden verminderd."
Het geeft hem tevens aanleiding tot
een scherpe aanval op de adverten
tie, waarmee enige tijd geleden de
Vereniging van Zeepfabrikanten de
stellingen beklom om het publiek te
vertellen hoezeer zij haar best doet
en hoe onvermijdelijk die fosfaten
in de wasmiddelen nog zijn. „Die
advertentie is ernstig misleidend,"
zegt Golterman. „Het is een baga
tellisering van het fosfaatprobleem.
Die fabrikanten verstoppen zich
achter andere vervuilingsbronnen,
zoals de Rijn en de menselijke uit
werpselen. Maar als je op een zeker
moment tegen cholera machteloos
staat dan kun je toch zeker wel
maatregelen nemen tegen de pok
ken?"
Overgedoseerd
Hij wijst er ook op, dat bij de hui
dige stand van zaken de hoeveel
heid fosfaten in wasmiddelen ge
middeld overgedoseerd is. „De fabri
kanten hebben zich ingesteld op ui
tersten. Zolang fosfaten nodig zijn
is het gewenst wasmiddelen met
verschillende dosering te maken,
voor streken met zacht en met
hard water. Iedere beduidende hoe
veelheid fosfaat, die je er uit kunt
krijgen, is van groot belang."
Ook aan de klerenwasmachines is
volgens hem veel te verbeteren.
„Vaatwasmachines zijn voorzien van
een ionenwisselaar, waarin doodge
woon keukenzout moet worden ge
daan. Als het harde water daar
langs loopt wordt het natrium uit
het zout uitgewisseld tegen de kalk
uit het water. Waarom een dergelij-
wisselaar ook niet in de gewone
wasmachine? Te duur, zeggen de
fabrikanten. Maar bij algemene toe
passing zou de prijs, die nu nog een
vijftig, zestig gulden bedraagt tot
de helft kunnen zakken."
Veel wordt er gesproken van de
„derde zuiveringstrap", die de wa
terleidingbedrijven zouden moeten
invoeren om fosfaten uit het afval
water te halen. „Die derde trap
moet er komen," zegt Golterman,
„en in beginsel overal. Er is op het
ogenblik een duidelijke neiging al
leen de tweede trap (biologische
zuivering) voorrang te geven. Maar
ik zou die tweede en derde trap da
delijk willen combineren."
Centrale ontharding van het lei
dingwater, centrale zuivering van
het afvalwater zijn belangrijke bij
dragen tot het terugdringen van de
watervervuiling, maar dat ontslaat
de fabrikanten niet van een plicht
een vervanging te zoeken voor de
schadelijke fosfaten. NTA is zo'n
middel. „Door de (vermeende) be
zwaren tegen NTA moeten wij ons
niet laten weerhouden. De bezwaren
van fosfaten zijn reëler en groter."
Onder zeer grote belangstel
ling is gisteren in Den Haag oud
minister-president J. M. L. Th.
Cals begraven. Tot degenen die
naar de Paschalis kerk waren ge
komen voor de uitvaartdienst be
hoorde Prins Claus.
H. M. de Koningin en Prins
Bernhard hadden zich laten ver
tegenwoordigen.
Het Nederlands episcopaat was
vertegenwoordigd door de bis
schop van Haarlem, mgr. Zwart
kruis. De uitvaartdienst werd ook
bijgewoond door de pauselijke
nuncius Angela Felici.
De Nederlandse regering werd
vertegenwoordigd door minister
president mr. B. W. Biesheuvel,
terwijl voorts ministers, staats
secretarissen. oud-ministers en
-staatssecretrissen uit het kabi
net Cals, oud-premier De Jong
ministers van Staat, leden van de
Raad van State, de voorzitters
van Eerste en Tweede Kamer
Eerste en Tweede Kamer-leden
en vertegenwoordigers van poli
tieke en maatschappelijke groe
peringen in ons land, in de kerk
aanwezig waren.
