Zo was Maurice Chevalier
C/iffl Wögmmma]
Foto-puzzel
r(^y) vandaag..
...e/7 gisteren i
Godot is niet meer van deze tijd
Brenger van blijheid en warmte
HERZIEN BETEKENT GEEN HERKENNEN
FOTO 4 - LETTERS 3 EN 7
Sandra Andres Bromfiets-ongeval
Na twee dagen
naar ziekenhuis
PETER DUEL
72 MMNPAQ 3 JANUARI 1972
RADIO - TV - KUNST
PAGINA 6
Maurice Chevalier, zoals
velen hem gekend hebben met
zijn befaamde strohoed. Rechts
een foto van vorig jaar.
Maurice Chevalier is niet meer
In ons midden. Hoe kunnen wij
hem het best in onze herinnering
vasthouden? Met zijn strohoed op
en in zijn dinnerjacket, de zelf
verzekerde, kwieke boulevardier,
de vrolijke vrijgezel, die „Chez
Maxim" met fooien strooide? De
grijzende roué in „Gigi", „sanking
'Eaven for leetle girls"? Of de
blozende mooie jongen uit de
vóór-oorlogse dagen met zijn
vooruitstekende onderlip, zijn
knipoogjes en zijn pikante chan
sons: „Ma pomme", „Valenti
ne" i
Elle avait de tout petits
petons
ValentiiiineValentiiiine
Elle avait de tout petits
tétons
Que je tdtais a tütons
Misschien had zyn stem wel de
grootste aantrekkingskracht: die
minzame Gallische klank, uitlopend
in een krakerig gegndffel, het publiek
strelend met het speelse tikje van
een lettergreej, het inpalmend door
het refrein, alles volkomen in balans,
zorgvuldig gedoseerd en op de show
afgestemd. Ik hoorde die stem voor
het eerst in de jaren dertig op oude
78 toeren-platen van mijn ouders,
hoofdzakelijk uit musicals, die Che
valier in Hollywood had gemaakt:
Chevalier en zijn chansons waren
gemeengoed voor iedereen. Lang vóór
De Gaulle symboliseerde hij Frank
rijk.
Door
Thom Olink
Ofschoon Maurice slechts éénmaal
getrouwd was, waren er vele vrouwen
in zijn leven. Zijn beroemdste liefde
was Mistinguett, die hem bij het op
bouwen van zijn carrière zozeer van
dienst is geweest. Maar zelfs die
idylle hield geen stand. De vrouw
van wie hij méér hield dan van wie
ook was zijn moeder, een Vlaamse
aan wie Maurice zijn amandelvor-
miige ogen en hoekige gelaatsstrek-
ken dankte. Hij werd in 1888 geboren
in Ménilmontant, een Parijse arbei
derswijk. Acht jaar later liep zijn
vader, die niet van de fles af kon
blijven, voorgoed de deur uit. Zijn
moeder werd werkster en Maurice
zocht buiten de schooluren allerlei
baantjes. Hij was bokser en acrobaat,
maar toen hij twaalf werd, ging hij
in plaatselijke cafés zingen.
Dit werd zijn wereld, de wereld van
Renié Clair, van de baretten en de
bistro's van Montmartre en Chez
Maxim. Van dat moment af ver
toonde zijn loopbaan een koortsach
tige curve omhoog.
Vakmanschap
Natuurlijk stond hij niet steeds
aan de top; als jongen zong hij uit
gesproken vals en later speelde hij
zowel in Frankrijk als in de Ver.
Staten in films, die kant noch wal
raakten. Maar afgezien van deze on
fortuinlijke momenten, waarbij de
avond gevoegd moet worden, dat hij
voor het eerst met sterke drank ken
nis maakte, was Chevalier altijd
serieus ten opzichte van zijn métier.
Hij lette op anderen en leerde van
hen; hij dreef zichzelf tot het uiter
ste en nog verder; hij vond nieuwe
dingen uit, experimenteerde en ver
anderde, naarmate de tijd dat eiste.
Hij was een onbegrensd vakman. De
natuurkracht, die door de groene
stengel de bloem voedt, ebde pas weg
op het eind van zijn leven, toen hij
als tachtigjarige, opgepept door pil
len, nog doorging zong hij met zijn
droeve, krakende stem „Jusqu' au
bout" op een liefdadigheidsplaat. In
zijn latere one-man-shows was elk
gebaar, elke beweging ingestudeerd,
teneinde spontaniteit te kunnen uit
stralen. Nooit liet hfj zijn publiek op
zettelijk in de steek.
Aardig
was een Don Juan en een senti
mentsmens, ook een man, die door
zijn ambities werd voortgestuwd,
maar dan nog bleef hij aardig. Sommi
gen beschuldigden hem van krente
righeid. Hij was zeer spaarzaam,
maar gaf ook royaal uit, en was
zeker niet gierig wanneer het om
giften ging aan instellingen die zich
om gesjeesde acteurs bekommeren.
Er zijn ook mensen, die het hem
kwalijk namen, dat hij bleef werken
tijdens de bezetting, maar ofschoon
hij geen verzetsheld was, kon hij
toch zeker niet als collaborateur ge
brandmerkt worden. In de eerste
wereldoorlog zat hij in Duitsland ge
vangen.
Hoe dan ook, hij was een man ,die
overal waar hü kwam blijheid en
warmte bracht. Hjj maakte zich veel
zorgen over armoede, over het
liezen van zijn talenten, over
ouder worden en over de dood. In
dit opzicht was hij als zijn eerste
bistro-publiek en misschien wel als
elk publiek, wanneer de toneellich-
ten zjjn gedoofd en het tijd is ge
worden naar huis te gaan, door het
duister.
De wereld verandert snel. Dat is
geen originele waarheid, maar zij
komt in gedachten bij het kijken
naar Samuel Becketts „Wachten op
Godot", dat na zijn Parijse première
in 1953 een wereldsucces werd en
De eerste foto in deze serie in het nieuwe jaar zal
/ooral de jeugd niet veel moeilijkheden opleveren. Maar
je weet het nooit van tevoren: wanneer je zelf eer.
dergelijke foto hebt helpen maken, en weet wat het
voorstelt, kan je je niet meer indenken, dat een ander
het niet direct ziet. Misschien is het dus toch wel moei
lijker dan we dachten. Enfin, er komen (naar ons in
zicht) nog moeilijker en makkelijker opgaven.
U weet het: vindt de juiste benaming voor dit voor-
verp en neem daarvan de aangeduide letters. Die let
ters van alle twaalf foto's in deze serie vormen tezamen
ien slagzin. Hoe luidt die zin en wat waren de afge
beelde voorwerpen? Goede antwoorden (pas na 12 ja
nuari inzenden) kunnen beloond worden met een van
de zestien uitgeloofde prijzen van 100 tot 10 gulden
vrij algemeen is aangeduid als een
mijlpaal in de dramaturgie, omdat
niemand tevoren zo ver was gegaan
In het consequent ontluisteren van
de menselijke situatie.
Tegen veler verwachting In sloeg
het ondanks zijn ontmoedigende
boodschap bij een groot publiek
destijds aan en dat laat zich mede
verklaren als een tijdverschijnsel:
de idealen welke de vrede van 1945
met zich hadden gebracht maakten
plaats voor scepsis en nog erger,
desillusies. Men behoeft Beckett in
zijn werk de belangrijke plaats, die
het inneemt niet te ontzeggen. Hij
is er te consequent en integer geob
sedeerd mee doorgegaan en de
waarde van de hervertoning nu ligt
zeker voor een groot deel besloten
in het feit, dat „En attendant Go-
dot" laat zien hoe de later toege
spitste onttakeling van het mense
lijk bestaan in „Fin de partie",
„Happy days" en „Film" al met ter
loopse aanduidingen in deze tekst
aanwezig is.
Zwervers
Het gaat om twee clowneske zwer
vers, Estragon en Vladimir, in een
tijdloze ruimte bij een kale boom
wachtend op een zekere Godot, die
zij niet precies kennen. Zij ver
wachten van hem misschien een ze
kere plaatsbepaling een vast punt
in een uitzichtloos voortbestaan. Zij
houden elkaar ondertussen maar
zo'n beetje bezig en het verschijnen
van de circusdirecteur Pozzo en zijn
slaafse knecht Lucky beleven zij als
een de tijd dodend intermezzo. Een
knaapje komt vertellen dat Godot
niet zal verschijnen, maar zeker
morgen. Het tweede bedrijf laat een
herhaling zien met onbetekende va
riaties, even banaal en triest.
In de beperktheid van de gekozen
situatie een knap stuk, dat ook in
zijn herhaling vermag te boeien. Er
is destijds eindeloos gediscussieerd
over of met Godot wel dan niet
God zou zijn bedoeld enz. Inmiddels
is God overleden (wat dat dan ook
mag betekenen) en het ondergaan
van „Wachten op Godot" nu werpt
de toeschouwer heen en weer tussen
de korzelige overweging, dat het om
niet meer dan een modieuze truc
gaat, een soort veredelde uitwerking
van de caféwaarheid „Wie wil bor
gen komt morgen" en de overwe
ging, dat Beckett diep naar het
naakte bestaan doorprikt. Maar
hebben we het zo naakt? Er is Wil
lem Duys, er is de voetbalpool, er is
de afwasmachine en noem maar op.
Wim van Rooy heeft het zich bij
de Haagse Comedie in het HOT ex
tra moeilijk gemaakt. Op een open
toneel is niet gemakkelijk een geï
soleerd, vervreemdend klimaat op te
bouwen. De regisseur had daar de
nuchtere consequentie van gekozen
en zijn aanpak getuigde van veel
meer visie dan de braaf bizarre uit
voering waartoe Theun Lammertse
in het begin van dit jaar bij de
Nederlandse Comedie kwam. Kees
Coolen en Jaap Wieringa maakten
van de twee zwervers doorwerkte fi
guren, die steeds meer troosteloze
inhoud kregen. Guus Verstraete
verrastte met een raak getroffen
meester en Hans Culeman deed
knap de zieltogende knecht. Michiel
Kerbosch speelde de jongen met de
noodzakelijke onschuld.
P. Ruivenkamp
HILVERSUM (ANP) Aan het
Eurovisie songfestival 1972, dat op
25 maart in Edinburgh word gehou
den, nemen achttien landen deel, de
zelfde die dit jaar in Dublin verte
genwoordigd waren.
De loting voor de volgorde waarin
de solisten van dieze landen zullen
zingen heeft als resultaat gehad, dat
Nederland de rij van deelnemers zal
sluiten.
Zoals bekend zal het duo Sandra
en Andres Nederland in Edinburgh
vertegenwoordigen. Het liedje dat zij
zullen zingen wordt gekozen tijdens
het Nederlandse songfestival, dat op
16 februari wordt gehouden. De in
zending van liedjes voor dit festival
staat open tot 10 januari a.s.
RIJPWETERING Renee Spring
in 't Veld reed donderdagavond met
zijn bromfiets de sloot in langs een
weg in Oud Ade. Hij werd naar huis
gebracht, maar de eerste dag van
dit jaar bleek zijn toestand zo te
zijn verslechterd, dat hij naar een
ziekenhuis molest worden overge
bracht. Renee liep bij het ongeval
een hoofdwond op en kon zich van
het voorval niets meer herinneren.
Kees Coolen (zittend), Jaap
Wieringa, Guus Verstraeten en
Hans Culeman (achtergrond) in
„Wachten op Godot".
Kerstbomen
mee met
vuilnisman
LEIDEN Nu de Jaarlijkse kerst
boomverbranding niet plaatsvindt
op het Schuttersveld, doorkruist een
wagen van de Gem. Reinigingsdienst
de stad om de bomen op te halen.
Het is ook mogelijk om de boom mee
te geven op de dag, dat het huisvuil
wordt afgehaald.
NEDERLAND I
18.45 De Fabeltjeskrant (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 Lippy de leeuw (KRO)
19.10 Pebbles en Bamm-Bamm (7) (KRO)
19.30 Op blote voeten in het park (KRO)
20.00 Journaal en weekoverzicht (NOS)
20.21 De winkel op de hoek (KRO)
21.10 Heinz Rühmann, acteur: De kapitein i
nick (KRO)
22.40 Journaal (NOS)
22.45—23.25 Vamos a ver (TELEAC)
NEDERLAND II
18.45 De Fabeljeskrant (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 AVRO's toppop (14) (AVRO)
19.30 Een verhaal met een staartje (AVRO)
20.00 Journaal en weekoverzicht (NOS)
20.21 Peyton Place (AVRO)
21.10 André van Duin Show (AVRO)
22.00 AVRO's Televizier Magazine (AVRO)
22.50—22.55 Journaal (NOS)
Ik heb op oudejaarsavond ge
biologeerd naar het AVRO-pro-
gramma gekeken. Neem Willem
Duys. Tien dagen voor de uit
zending nodigt hij Frans Hal-
sema uit om het liedje „Onder
de wollen deken" te komen
zingen, dat hij ook in zijn ra
dioprogramma heeft gedraaid.
Twee dagen voor de uitzending
krijgt Frans Halsema te horen
dat Ger Lugtenburg het niet
goed vindt, omdat het dubbel
zinnig is en ook om de regel
„schijt aan de buren". Er zou
den wel eens bedankjes kunnen
komen op dat liedje.
Dus wat doet Willem Duys?
Hij slaat met zijn vuist op ta
fel en dreigt over te stappen
naar de TROS? Vergeet het
maar. Dus geen Halsema-liedje
in de vuist. Wat wel? Een stel
mooie meiden in mini-bikini's,
met dubbelzinnige commenta
ren van Willem Duys over
knoopjes die hij nooit los kan
krijgen en de freudiaanse ver
spreking dat hij nooit zoveel
schoonheid voor zich „uitge
spreid" heeft gezien.
Henk van Ulsen, die in een
Brel-liedje van zichzelf zingt
dat hij „een zak" is en nog
wat snuisterijen die deze
„vuist" tot een slap programma
maakten op de oudejaarsavond.
Vervolgens kwam de grote
AVRO-troefSeth Gaaikema.
De ene dubbelzinnigheid na de
andere: „Adam Eva in, Adam
Eva uit': „De erectie aan
vaardt geen aansprakelijkheid"
en semi-grapjes over de stof
wisseling, waarbij de uitdruk
king „schijt aan de buren" in
het niet zinkt.
Waarom mocht Seth wel, wat
Halsema niet mocht? Omdat
Seth natuurlijk gezegd heeft:
„Aan mijn programma geen
polonaise. Als jullie het niet
leuk vinden zoek Je maar een
ander". Daar kwam dan nog
bij, dat Seth zijn programma
had laten sanctioneren door
hoogwaardigheidsbekleders als
Pieter van Vollenhoven en
prinses Margriet, minister Van
Agt, staatssecretaris Vonhoff,
bisschop Zwartkruis, Gré Brou-
wenstijn, Hans van Mierlo, Be
rend Boudewijn en dat soort
hoge piefen.
Hun functie was tweeledig.
Enerzijds dienden zij (zoals
een tv-regisseur het treffend
uitdrukte) als de „strobalen die
het circuit waar Seth overheen
raasde een indruk van veilig
heid moesten geven". Als hij al
eens uit de bocht raakte (spot
op de katholieke bijbel of spot
op Billy Graham) was er altijd
wel een „strobaal" in de per
soon van bisschop Zwartkruis
of van Leger des Heils-kolonel
Nijman die hem en de AVRO
voor letsel behoedde en onder -
zijds mochten zij de grapjes
extra reliëf geven. Want met
een hoog stemmetje een opera
zangeres imiteren is maar een
beetje leuk, maar als Je dan
het verbaasde gezicht van Gré
Brouwestijn af en toe laat
zien, krijgt de grap een soort
heilig sacrement mee.
Alle respect dus voor de handi
ge manier waarop de show in
elkaar zat en ook alle respect
voor Seth Gaaikema als thea
terdwingeland, want hij had de
zaal volledig in de hand en
dwong Pieter van Vollenhoven
zelfs enkele keren zijn piano
spel te herhalen. En terwijl de
zaal staande een ovatie bracht
en voor de helft voor Pieter
klapte, nam Seth ongegeneerd
alle toejuichingen in ontvangst
en snelde de trap op, zonder
zijn vorstelijke begeleider nog
maar een blik waardig te keu
ren, laat staan met een enkel
gebaar zijn dankbaarheid te
Dat noem ik flair, dat noem ik
klasse. En het allergekste daar
bij is, dat Seth's teksten als Je
goed luistert en niet blinde
lings afgaat op de „rechtse"
zetting, in feite nogal linksge-
richt zijn.
Hij valt, net als Feyenoord
vroeger, veelal aan over de lin
kervleugel, zonder natuurlijk
op rechts Toon Hermans hele
maal te verwaarlozen
NICO SCHEEPMAKER
Dinsdag 4 Jannari
HILV I 402 m. en FM-kanalen
7.00 KRO
(7.30 Nieuws; 7.41-7.50 Actualitei
ten). 8.24 Overweging. 8.30 Nieuws.
8.41 Voor de huisvrouw. 10.00 (S)
Nieuws). 11.00 Voor de zieken.
11.30 Bejaardenprogramma. 11.55
Mededelingen. 12.00 (S) Van twaalf
tuinbouw: 12.30 Nieuws; 12.41-12.50
Actualiteiten; 13.00-13.05 Raden
7.00 Het bankweze;
17.30 Nieuws, 17.32 (8)
Actualiteiten. 18.00 (S) Licht
Cant a Antiyas
9.30 Doo<'
leven. 19.45 De zingende kerk
(Antilliaans Koor). 19.30 Dood doet
weging. 22.30 Nieuws, 22.38 Den
Haag vandaag. 22.50 Actualiteiten.
23.15 (S) Licht muziekprogramma.
23.55 Nieuws.
HILV II 298 in. en FM-kanalen
7.00 AVRO. 15.00 NOS. 17.00 AVRO
7.00 Nieuws. 7.11 Ochtendgymnastiek.
7.20 (S) Dag met een plaatje (gr.).
8.00 Nieuws. 8.11 Radiojournaal.
8.20 (S) Dag met een plaatje (ver
volg). (Om 8.30-8.33 De groente-
n). 8.50 Morgenwijding. 9.00 (s)
pianokwartet (opn.). 9.35
beidsvitamlnen met om 11.00
Nieuws. 11.30 Rondom 12: (Om
11.55 Beursberichten). 12.30 Uitzen
ding voor de landbouw. 12.40 Knip
perlicht. 13.00 Nieuws. 13.11 Radlo-
7.00 Mobiel
19.00 (S) Big Beat: Dansorkest The
P(Om
Skmasters. 19.25 Paris
19.30 gevarieerd
2.55 Medede-
FM-kanalen
Nieuws. 9.03 Plaatjes
(10.00 Nieuws). 11.00 Nieuws, ll.é
Een opvallend vrolijke gevarieerde
5.00 Nieuws. 15.0
alias Smith)
OVERLEDEN
HOLLYWOOD ((Reuter) De
Amerikaansce televisie-acteur Peter
duel, één van de hoofdrolspelers uit de
televisie-serie "Alias Smith en Jones"
is vrijdagmorgen dood aangetroffen
in zijn huis in Hollenwood. Volgens de
politie had hij een schotwond in zijn
hoofd.
De 31-jarige acteur Peter Duel, die
zich vermoedelijk zelf van het leven
heeft beroofd, speelde de rol van
Hannibal Heyes (alias Joshua
Smith). De televisie-serie wordt op
het ogenblik uitgebracht door de
KRO. Duel speelde ook rollen in an
dere televisie-series zols "The Fu-
