'Wijn-drinken nog teveel een snobisme'
Bobbels in de straat
Tips
BALLY
10
Over precariorechten
0
Tips
ivccr CucT
iCnJVicaw1
Naast
de deur
(deel 2)
Delfts voorbeeld voor Leiden?
PONDERDAG 30 DECEMBER 1971
Leidse wijn-importeur Willem Noordman (59) schenkt klare wijn
Nederland met 5 liter ver onder Europees gemiddelde van 35 liter
advertentie
Schoenen
hei kenmerk, msuv hwa-lxteii
van Dalen
Donlcersteeq a» Leiden,
LEIDEN „Wijn moet je leren drinken". Dat is de
boodschap, die de Leidse „wijnboer" (plukker in Frank
rijk, importeur in Nederland) Willem Noordman in deze
tijd van feestdagen met een extra glaasje-op graag wil
schenken.
Noordman: „Wijn-drinken is in Nederland nog teveel een sno
bisme. Vroeger, rond 1900, werd er menig flesje ontkurkt. Maar
na de crisis-jaren en de jenever-periode is wijn niet meer zo
getapt. Vergeleken met het Europees gemiddelde van 35 liter
per hoofd per jaar, steekt Nederland met nauwelijks 5 liter toch
wel erg dunnetjes af. Alleen in IJsland wordt nog minder wijn
se ranglijsten waarop Johan
Cruyff vorige week de naam van
Nederland in "France Football" wèl
bovenaan heeft gebracht nauwe
lijks doen stijgen. Vertelt Noordman,
I De Nederlander is het wijn-drin
ken verleerd. Al zijn vorige week
r tijdens de kerstdiners heel wat glaas
jes rosé gedronken en al knallen
morgenavond mèt de rotjes en de
kanonslagen overal de kurken van
de champagne-flessen, toch zal dat
de positie van Nederland op de Fran-
Enkele tips voor wijndrinkers
9 leg fles(sen) altijd zo neer,
dat de wijn tegen de kurk aan
ligt (zonder luchtbel), waar
door er niet snel een kurkgeur
of kurksmaak zal ontstaan.
houdt het etiket altijd naar
boven. Het etiket is niet alleen
een aanduiding van de wijnsoort
maar ook van het bezinksel
Door bij het ontkurken en het
schenken het etiket boven te
houden, zal het bezinksel onder
in de fles blijven.
maak de drinkglazen altijd
schoon met water zonder chemi
sche middelen. "Afwaswater",
geeft een aanslag binnen 't glas
en dus een "vreemde" smaak
aan de wijn.
kijk eerst eens naar de
kleur van de wijn in het glas.
Een enigszins bruine kleur (bij
rode wijn) of geelachtig (bij wit
te wijn) ontstaat pas na 5-6
jaar.
de geur van een wijn valt het
beste te beoordelen met een
schone smaak-in-de-mond: niet
bij verkoudheid, na een sigaret
of na iets anders te hebben ge
dronken.
proef een wijn eerst op de
punt van de tong: voor zoet of
niet-zoet. Daarna aan de zijkan
ten van de tong: voor zuurgehal-
te. Vervolgens aan gehemelte:
voor smaak of bouquet. Ten
slotte achterin de keel: voor
rijpheid en kracht.
Door
Cees Onvlee
Foto
Holvast
die er persoonlijk voor schijnt te zor
gen, dat Nederland niet naar de al
lerlaatste plaats terugvalt: "Niet de
kersttijd is de drukste tijd, maar de
bollentijd. Natuurlijk wordt in deze
dagen thuis vaak een glas wijn ge
schonken. Maar in het voorjaar
wordt in de restaurants en de hotels
door de buitenlanders tenminste
evenveel gedronken".
Vakantiegangers
Toch neemt de wijn-omzet in ons
land langzaam-maar-zeker weer iets
toe. "Dankzij het feit, dat veel Ne
derlanders hun vakantie in 't buiten
land doorbrengen", aldus Noordman,
die zelf „als vakantie" jaar-in, jaar-
uit. een maand gaat oogsten in
Frankrijk. "De Nederlander, die de
grensdrempel overschrijdt, leert in
het buitenland ook andere gewoon
tes kennen. Hij leert dóór vaak naar
's lands wijs, 's lands eer eten en
drinken. Die vakantiesfeer proberen
velen thuis nog eens te imiteren.
Met een buitenlands etentje en zf'n
buitenlands drankje. Maar dat mee
gebrachte Franse of Italiaanse wijn
tje valt helaas in Nederland zo vaak
tegen. De wijn, die daar lekker was,
is het hier vaak niet meer. Veel wijn
kan namelijk niet tegen het reizen.
Het is precies dezelfde fles. maar
lijkt meestal een ander. Een wijn,
die daar nauwelijks drinkbaar was,
kan hier net lekker en rijp zijn.
Maar niemand koopt in Frankrijk
natuurlijk een paar liter wijn van
een soort, die niet-te-drinken is. Ook
al zegt een eerlijke wijnboer dan:
neemt u die maar gerust mee. die is
thuis net lekker. Dan worden er toch
Noordman daarover: "Dat was
toch wel een belevenis. Die zaal was
net zo groot als de Stadsgehoorzaal
in Leiden en er stonden liefst tach
tig verschillende flessen. Wij waren
met acht Juryleden en hebben toen
al die wijn doorgeproefd. Tenslotte
hielden wij tien flessen over. Daar
hebben wij nog eens een uur over
gedaan, om tenslotte de beste aan te
wijzen. Maar ik heb toen die eerste
prijs wel uitgereikt met de bood
schap, dat zij de volgende dag nooit
meer nummer één geweest zou zijn.
Zo gering was het verschil".
Onbegrip
een paar van die heerlijke, zoete,
zachte wijnen ingeslagen. En die ha
len het niet.
Kritisch wijn proeven, kiezen en
drinken is een vak apart. Een vak,
dat Willem Noordman (.59 jaar, de
oudste van de "Frères Noordman")
al ruim veertig jaar uitoefent "In
1929 ging ik naar Frankrijk, in 1941
werd ik in Duitsland in de wijnen te
werk gesteld en pas na de oorlog
kwam ik terug" maar nog altijd
niet helemaal beheerst.
"Kón beheersen", verduidelijkt
hij, "omdat zoiets nagenoeg onmo
gelijk is. Frankrijk is een enorm
groot land. En iedere boer heeft wel
zijn eigen wijn. Ik heb jaren ge
werkt in de Elzas, de Bourgogne, de
Beaujoulais, de Medoc, de Saint
Emilion, de Graves, de Bordeaux,
de Champagne, de Midi en aan de
Rijn. Maar het gebied is zo kolos
saal, dat je het eigenlijk nooit volle
dig kunt afwerken".
Waardoor het ook kan voorkomen,
dat zelfs beroepswijnproever Willem
Noordman "In Leiden heb ik het
grootste respect voor amateur-ken
ners als dr. Kostelijk en dr. Wij-
dicks" wel eens in miskoop doet.
Herinnert hij zich: "Een paar jaar
geleden was ik eens in Duitsland aan
de Rijn. Toen dacht ik echt mijn
wijn te hebben gevonden. Ik heb
toen twee flessen mee naar huis ge
nomen en tegen mijn broer Jaap ge
zegd: dit is 'm. Hij proeft die wijn,
kijkt mij aan en zegt: niet-te-drin
ken, heb je soms nog meer van dat
bloemenwater gekocht.
(De verklaring-achteraf: "Sómmi
ge wijnen worden veel te zwaar be
handeld. Al het depot, bezinksel,
wordt uit de wijn gefilterd, omdat
de klanten anders zeggen, bij het
zien van die troep in de fles: houd
die Doggersbank maar bij je! In
Frankrijk-zelf vindt men dat afzet
sel alleen maar gunstig. Daar wordt
de fles ook helemaal leeg geschon-
Willem Noordman keurt met
een kaarsje en een scherp oog een
van zijn flessen in de wijnkelder
achter de Houtmolen aan de
Haagweg.
ken in het glas. "Le fond pour le
bon", heet het daar. De droesem is
voor de kenner"
In jury
Toch heeft eenvoudige Willem
Noordman "Ik ben van Jongs af
aan tussen de wijnen opgegroeid:
mijn vader was getrouwd met de
dochter van een wijnhandelaar, net
als mijn grootvader" zich niet al
leen in Nederland (leverancier van
veel gerenommeerde restaurants in
Leiden en verre omgeving), maar
ook in Frankrijk een naam verwor
ven als wijnproever: vorig Jaar
kreeg hij de voor een buitenlander
zeer vererende uitnodiging om in
Macon zitting te nemen in de jury,
die de nationale Beaujolais-prijzen
moest toekennen.
In Nederland bestaat nog veel on
begrip over de Franse "wijnbouw"
en haar produkten. Legt Noordman
geduldig uit: "Het is ongelooflijk
zwaar werk. Zes maanden achtereen
snoeien, in weer-en-wind. Zelfs bij
temperaturen onder nul moeten de
druivenstokken worden behandeld. Ik
heb het vroeger ook als Jongen ge
daan. Je stond te huilen van de kou.
Enorm zwaar en ondankbaar werk,
dat toch juist enthousiasme kweekt.
Want na de oogst is er altijd de
voldoening een goede wijn te hebben
gemaakt. Maar lang duurt die vol
doening nooit. Neem dit jaar: 28
september was de oogst binnen, maar
5 oktober begon het snoeien al weer".
Het afgelopen jaar, 1971, zal in
Frankrijk bekend blijven als een
"bijzonder gunstig" wijn-jaar. Wat
na de korte, krachtige bloeiperiode
met veel zon ook reeds was voor
speld deze zomer. Rekent Noordman
na: "Tussen de bloei en de oogst
van de druiven ligt honderd dagen.
Toen na de ideale bloeitijd een
mooie, droge zomer kwam, met af
en toe een regenbuitje in augustus,
wist iedereen dat het een record-
oogst zou kunnen worden. De drui
ven waren absoluut gaaf".
(Voor de verder geïnteresseerden:
na de pluk worden de druiven ge
perst. Alle druiven geven wit sap.
Er ontstaat dan most.
Daarna begint het beslissende gist-
proces. De suiker wordt dan in alco
hol omgezet, waarbij de tempera
tuur echter niet boven de 2830 gra
den mag oplopen, omdat anders
azijnvorming optreedt.
Bij rode wijnen gist de schil mee
om de kleur te krijgen. Witte wijn
gist zonder schil. In sommige stre
ken gisten ook de pitten mee. In de
Elzas, de Beaujoulais, de Champag
ne en de Bordeau worden echter de
pitten eruit gehaald. Het gistingspro-
duurt ongeveer 10 dagen. In het
voorjaar vindt een tweede gisting
plaats, waarna de wijn rijp is om te
bottelen).
Prijzen-oorlog
De beste wijnen van dit jaar zijn
overigens al niet meer in Frankrijk.
Sinds enkele jaren koopt Amerika
die top-kwaliteit op. Noordman: "Het
gaat vooral om de etiketten met de
grote namen. De Amerikanen heb
ben de prijzen zo hoog opgeschroefd,
dat die echte kwaliteitswijnen niet
meer te betalen zijn. Ook niet meer
voor de Fransen-zelf'.
In Nederland is ook zo'n soort "prij
zen-oorlog je" uitgebarsten. Weet im
porteur Noordman: "Waar die wijn
allemaal vandaan komt is een groot
raadsel. Maar er wordt hier in Ne
derland bijvoorbeeld Beaujoulais
verkocht beneden de prijs, waarvoor
de gerenommeerde Franse wijnboer
ze verkoopt. Als een Parijzenaar
hoort, hoeveel een rosé hier kost,
komt hij onmiddellijk in Nederland
zijn wijn inkopen. Maar als hij dan
die Beaujoulais proeft, zal hij on
middellijk zijn geld terug vragen.
Want een Fransman laat zich niet
bedotten. Een Nederlander is wat
dat betreft nog te weinig wijn-be
wust".
Willem Noordman schenkt ook in
dat opzicht "klare wijn".
advertentie
1) Garnalencocktall
1 dl. room,
1 2 dln. tomatenketchup,
3 dln. mayonaise,
1 dl. sherry of cognac, zout
en kruiden naar smaak.
Per coupe 15 a 20 garnalen.y
f 2) Mosselen-saté
10 gekookte mosselen a
J saté-stokje rijgen en in
dampend frituurvet
dompelen.
Opdienen met saté-s
3) Paling snack
Crackers beleggen met plakjes
i gefileerde paling. Eventueel garneren
met schijfje augurk.
4) Hartig hapje
Dun gesneden plakjes gerookte
makreel of bokking op sneetje
wit brood. Garneren met
.streepje tomatenketchup.
Tekst:
Vera Gaikhorst
en Hans Melkert
Foto's:
Jan Holvast
Waarom een foto van een hotel
in Delft in een Leidse rubriek?
Om twee dingen tc kunnen zeg
gen. In de eerste plaats geeft de
foto een voorbeeld van hetgeen
Delft verstaat onder verbetering
van de straat bij herbestrating
Het trottoir vóór de hotelingang
wordt onderbroken door zen "lo
per" van oude IJsselsteentjes. Dat
kost niets, want die steentjes ko
men ergens anders vandaan,
waar tegels beter op hun plaats
zijn.
Op die foto staan twee bakken
met platen naast de ingang. De
hoteleigenaar heeft die buiten
gezet. Eerst stonden ze op witte
tegels op het trottoir. Bij de her
bestrating zijn die tegels verzon
ken aangebracht, een voorbeeld
van samenspel tussen gemeente
lijke dienst en bewoners.
Leidenaars vragen dan meteen
wat dat buitenzetten van potten
met planten kost. In midden
standskringen is men in de Sleu
telstad niet anders gewend dan
dat er een rekening komt als men
zoiets doet. Precariorechten heet
dat en het is een gehate uitgave.
Alles wat op straat wordt gezet,
kost in Leiden geld. Natuurlijk
doen middenstanders dat in de
eerste plaats om de aandacht te
vestigen op hun eigen zaak. Maar
ze willen ook het aanzien van de
stad ermee dienen. En een bak
met bloemen of planten kan leuk
staan.
Vooral in het centrum (wan
delgebied) zal de verordening
precariorechten heel soepel moe
ten worden gehanteerd. Natuur
lijk kan de gemeente een reke
ning sturen voor een reclame
bord, maar het kan gewoon niet
voor iets fleurigs als een vlag of
zo. Daar werk je saaiheid mee in
de hand.
LEIDEN Verbetering van het woonmilieu begint naast de
deur. Voor de deur ook, in de eigen straat. Bewoners van
(smalle) straten hebben last van auto's, maar ze willen zelf wel
voor hun deur komen. Niet elke straat kan speelstraat worden.
In wijken zijn sommige straten gewoon noodzakelijk, ook als
ruimte voor de auto. Maar die straten zijn er met orn hard te
rijden. Wat doe je daartegen.
Delft doet er iets tegen en de Jonge stedebouwkundigen Broeksma,
Meinders en Piret, die suggesties moeten doen voor verbetering van woon
buurten, voelen voor dit systeem. Delft grijpt in. Er wordt een duidelijk
zichtbare bobbel gemaakt aan begin en eind van de straat (op foto boven).
Vroeger waren bobbels uit den boze voor het verkeer, maar deze bulten
worden expres gemaakt en gemarkeerd.
Zoek dan nog maar eens de automobilist, die er wil blijven "scheuren".
Niemand wil immers met zijn hoofd tegen de voorruit of het autodak? Als
hU over zo'n bobbel gaat, weet de automobilist, dat er iets aan de hand is.
Dat hij zijn snelheid moet aanpassen, omdat hij de straat moet delen
met de wandelaar en het spelende kind. Dat vraagt aanpassing van belde
kanten, dat vraagt begrip voor eikaars moeilijkheden.
Toch zijn er in die Delftse straten ook stoepen, al ziet de automobilist
die niet meteen. Hij is ook anders dan andere: gelijk met de straat, soms
aangegeven met witte paaltjes, voor elk huis één.
Er worden verschillende soorten tegels gebruikt om de stoep te markeren.
Op speelse wijze zyn oude klinkers verwerkt. Het is dusdanig gedaan, dat
iedereen zijn eigen stoepje voor zijn huisdeur heeft.
's Avonds als vaders auto weer op zijn eigen plekje wil. dan kan dat ln
het aangegeven vak voor de deur. Een autohandelaar, die zijn auto's over
de hele straat wil verspreiden, krijgt hier geen kans. De auto ln zo'n straat
kan nog wel het geliefde huisdier zijn, maar getemd en met een muilkorfje
op. En de bewoners hebben weer een beetje hun straat terug, zoals eerst,
toen de auto er nog niet was.
Meinders: „Je kan niet zeggen 'mensen doe Je auto weg want zo gaat het
niet langer'. Daar luistert geen kip naar, maar door drempels te maken
bijvoorbeeld oefen je veel meer invloed uit. De automobilist kan bijvoorbeeld
bepaalde straten gaan mijden, waar hU vroeger even vlug ln kon schieten",
(Volgende keer: Bewoners van de binnenstad moeten aan de slag).
