edereen is bang, doodsbang in Belfast
org voor landsverdediging
loet tijdig worden ingezien
Biljarten ook voor dames
zers schrijven
TEGENSTELLING
EN „BASIS"
Messcher's Modehuis
begonnen de kerstwe-
treurige, grijze regen
vanaf het vliegveld
binnenreed waren de eer-
sen die men in de ver-
straten zag Britse soldaten,
iten jonge, blozende ge
en automatisch geweren
een sergeant op een flui-
verdwenen ze op een suk-
in een nauwe zijstraat,
tgens en een geelachtige
,d namen de benen alsof
1 zelf om de hoek was
m, maar toen was de taxi
verder en reed men een
voort door uitgestrekte
en. doods en lelijk als de
srt
;li)É waren veel verlaten win-
jj puinhopen en uitgebrande
er hing een koude,
sfeer: zelfs de in alle
ieg|te kleuren van de toverbal
ten derde snoepwinkeltjes droe-
tlaier bescherming van peper
kerstkransen, traliegaas
erd|kke planken op de kleine
Het was vroeg in de
maar er had zich nog
niemand buiten vertoond,
verte doken soms legereen-
als grijze spookpatrouilles
mist op, maar verder schoof
straat na de andere leeg
■«fjkelukkig voorbij, in afwach-
an iets dat onherroepelijk
aar dat onmogelijk de geest
'SJ rstmis kon zijn.
Europa wordt het
est zo onafwendbaar uit de
ten van de mensen geban-
in Belfast, de verscheurde
,d die juist in de kerst-
de gruwelijkste opeenvol-
'^jan moorden en bomaansla-
de jongste Noordierse ge-
v$nis moet beleven. Elk uur
;e dag hangt het geweld als
fao van het noodlot boven
ng odsbange stad. Elke familie
zijn eigen drama vertellen,
nmige werkelijkheid van al
waar ook de heilsboodschap
erstmis en de cadeaus van
niet meer aan te
t li
3ri iti
in inen komen,
art
P£
23 DC,ojmvI3ER 1971
issies
Koopcentrum
irlands populaire koopcen-
indt men in de deftige om-
van Belfast's witte City
■on |e enige wijk die nog niet
lende lag te kreunen toen
embermaand in de hoofd
stad begon. Toen Kerstmis dich
terbij kwam zou ook dat snel ver
anderen.
Op en van de grauwe en stille
middagen van Belfast kwam een
hevig Engels ogende hoofdverko
per met een elegante snor, een
jacquet jas en een honingzoete
glimlach, die alle aanslagen on
vervaard overleefd had. handen
wrijvend op ons af. We hoorden op
onze vraag meedelen dat het in
het warenhuis met de kerstzaken
buitengewoon goed was gegaan.
Het snorretje danste met de plas
tic-glimlachjes uitgelaten op en
neer: daaronder weerden óf onbe-
sohaamde leugens, een oorvijg
waard, op ons afgevuurd óf het
Britse imperium wilde hier in een
laatste stukje overzee met Jac-
quetjas en diplomatenhoning nog
maar het liefst even toneelspelen.
Bijna niemand in Belfast had
kerstinkopen kunnen of durven
doen. dat stond immers al lang
vast. Bovendien had de winkel
zelf de werkelijkheid al onthuld:
al geruime tijd bevonden zich
slechts twee andere wezens op de
immense, klatergouden etage: een
Kleine Ierse grijsaard, zwak van
ouderdom, die met lege handen en
slepende pasjes de zaal trachtte
over te steken en het een of an
dere. door god weet wie achterge
laten schoothondje dat amechtig
op een rood tapijt lag te snurken.
Toen klonk er een donderende
knal. Van de Royal Avenue steeg
een luid en hoog gegil van vrou
wenstemmen op en meteen daarop
volgde een tweede explosie. Hier
was de dagelijkse werkelijkheid
van Belfast heel wat beter dan de
zoetsappige hoofdverkoper aan het
woordin een kledingmagazijn
naast het warenhuis waren twee
bommen ontploft.
Tientallen jeeps en groene vrach
tautootjes met tot de tanden ge
wapende soldaten kwamen aange
stoven en uit de ramen van de
winkel stegen zwarte rookwolken
omhoog Deze keer waren er in
het centrum van Belfast doden
noch gewonden gevallen, maar
nog urenlang reden militairen met
strakke gezichten en gillende
brandweerauto's af en aan en
sloeg men eerder een onheilspel
lend oorlogstafereel gade dan een
gezellige winkelstraat.
Spot
Belfast is dit jaar een stad gewor
den die men al niet meer een ge
lukkig kerstfeest kan toewensen:
dat zou een vorm van boosaardige
spot zijn. Piepjonge straatver
kopertjes. met grauwe dekens om
de magere schouders, vertelden
ons dat ze zelfs al geep kerstkaar
ten meer hadden kunnen verko
pen: de haat en de onverschillig
heid hebben ook die traditionele
groet het zwijgen opgelegd.
„Iedereen is bang, doodsbang, nie
mand in Belfast is dit jaar in
Kerstmis geïnteresseerd.zei de
hotelportier. Als zovelen in zijn
stad droeg hij een streng, ver
moeid gezicht en een revolver. Hij
had plaatsgenomen in een soort
schildwachthuisje dat zich in de
frontlinie vijftig meter voor het
hotel bevond. „Mijn vrouw bidt
elke ochtend voor mijn leven" zei
hij, „mag ik u nu fouilleren."
Men hoeft er het gruwelijke dag
boek van Belfast maar op na te
lezen om maar weer eens te be
seffen hoe gelukkig men mag zijn
bfj de kalkoenen en kerkkoren
van Nederland. Uit eigen ervaring
kende men het huiveringwekkende
beeld al na enkele dagen
de bommen in de warenhuizen, de
grimmige barricades in de lege
buitenwijken, het kleine jongetje
dat ergens in een straat voor drie
soldaten wegvluchtte, de militairen
die hun kerstinkopen deden ter
wijl een peleton met de geweren
in aanslag de wacht op de stoep
hield, de lange begrafenisstoeten
die overal zwijgend en boos door
de stad voorttrokken en de hui
lende moeder bij een ziekenhuis:
acht soldaten omringden haar ter
wijl een van hen haar baby uit de
kinderwagen optilde; hij wilde
zien of zich onder de dekentjes
een bom bevond.
Geen vreemdeling in Belfast die
niet meteen wordt opgenomen in
de sfeer van angst en dreiging die
als een nachtmerrie op alle stra-
.ten en wijken rust. We- kunnen
tientallen voorbeelden geven maai
we zullen nog slechts onze alle
reerste ervaring aanhalen. We
verlieten meteen na aankomst
ons hotel om de kerstètalages te
bewonderen van Belfast meest be
faamde winkelstraatje, de over
dekte Queens Arcade, een juwe
lendoosje vol kleurige winkeltjes
en verfijnde boetiekjes.
We besloten de korte inspectie
met een praatje met een kleine,
magere jongen die een nare, droge
hoest had en bij de uitgang kran
ten en kerstkaarten verkocht, We
kwamen terug bij het gebarrica
deerde hotel, lieten ons opnieuw
fouilleren en hoorden toen, dicht
bij onze eerste explosie. Buiten
was de mist opgetrokken, alsof ze
slechts op deze knal gewacht had.
Volgend jaar
Er stond een harde, natte wind en
we behoefden slechts het spoor
van de troepen en de brandweer-
sirenes te volgen om weer bij
Queens Arcade te belanden.
Het winkelgalerijtje was door twee
bommen opgeblazen. Helse vuur
tongen likten de koude avond
lucht. vrouwen lagen kreunend op
de grond en ergens midden tussen
hen in lag als een donkere vlek in
«en bloedplas het hoestende jon
getje van de kerstkaarten.
Kraters
We bezochten de katholieke en
protestantse wijken. De taxi reed
langzaam voort door een land
schap dat door bombardementen
of aardbevingen getroffen leek.
Golfijzeren platen, uitgebrande
auto's en stalen hekken sloten de
ingangen van de straten af en
onze taxichauffeur vertelde met
trage, woedende stem het verhaal
van de straten van Belfast: „Hier
is een café de lucht ingevlogen
15 doden... hier twee soldaden
neergeschoten.hier was een ga
rage... dit was een busstation
hier is een winkelende vrouw
neergeknaldde monotone en
pindeloze klaagzang van een stad
die tot het Verenigde Koninkrijk
behoort.
Belfast begraaft met Kerstmis
zijn doden. Vanaf de heuvel van
Peters Hill kwam met trage bewe
gingen een lange begrafenisstoet
naar beneden. Twee lijkauto's
droegen reusachtige kronen van
bloemen en daarachter marcheer
de het volk van Belfast met harde
en uitdrukkingloze gezichten de
heuvel af. Het waren er vele
honderden, katholieken die een
moeder en haar dochter naar hun
laatste rustplaats brachten. „Ge
dood bij een bomaanslag in een
café," vervolgde de chauffeur zijn
opsomming over het leven van een
stad in kersttijd.
Ook in deze dagen is de haat, de
onverschilligheid tegenover het le
ven van de „andere groep," in
Belfast onvoorstelbaar groot. Wat
die morgen op Peters Hill gebeur
de was het volgende: plotseling
klonk er een schot en een soldaat
stortte van een bakstenen muurtje
naar beneden. De zwarte stoet
leek even te aarzelen, maar dat
duurde niet langer dan het ogen
blik waarin het schot van de
sluipschutter was gevallen.
Toen trok de stoet in dezelfde
zware, regelmatige stap verder de
heuvel af; niemand die op of om
keek naar het lichaam dat als een
gebreken pop op de stoep lag In
het donkere licht van die ochtend
was het toen alsof de beul zelf
voor het lichaam van een van zijn
slachtoffers defileerde
„Maar." gromde in zijn huisje in
het katholieke ghetto Falls Road
Dan McGall." volgend jaar zullen
mijn kinderen weer Kerstmis kun
nen vieren. De protestantse bas
taards zullen dan verloren hebben.
Als ze niet naar ons willen luiste
ren zullen we ze een voor ons
land uitdrijven." „Of de grond
in," voegde zijn zoon Harry daar
met een glimlach, koud als een
scheermes, aan toe. „Natuurlijk.'
zei zijn vader op een toon alsof
hij zich voor een nalatigheid ex
cuseerde. „natuurlijk, de grond in,
plaats genoeg in Ierland." Beide
mannen barstten in een smakelijk
gelach uit.
We bezochten in Belfast meerdere
gezinnen; het is ondoenlijk om al
hun vloeken, verzuchtingen, woe
de-uitbarstingen en moordplannen
tegen de andere geloofspartij weer
te geven. Die argumenten vol van
de driften van de wreedste straat
terreur, die zich maar denken
laat, zijn bekend genoeg.
De McCanns waren echter in
hun onverzoenlijkheid tegen pro
testanten en Engelsen niet alleen
een pittig voorbeeld van de ge
dachten die men in Belfast ten
opzichte van zijn naaste koestert,
hun sociale achtergrond kon men
tevens niet over het hoofd zien.
Dann Mc Cann was al twee Jaar
werkeloos en ontving aan uitke
ring voor zijn vrouw en twee kin
deren nog geen ƒ250 in de week.
De opstandige zoon was onlangs
met 500 andere werknemers op
straat komen te staan nadat de
tapijtfabriek. waarin hij al drie
jaar werkte, de lucht in was ge
vlogen. „En dus,' zei Harry, „is
het enige dat ik nu nog doen kan
met flessen naar de Engelsen
gooien." En hij brulde van het la
chen toen hij zijn vetkuif naar
achteren gooide en uitriep: „Voor
Kerstmis koop ik een goede fles
whisky. Weer een benzinebom,
weer een bastaard minder."
Geen wonder
Zo denken, praten en doen de
straten van Belfast; het is geen
wonder dat men er de vrede van
Kerstnis niet kan en niet wil be
leven - ergens in het centrum
droeg een winkel toch maar het
uitdagende neon-etiketje „Merry
Christmas." De volgende dag had
den stenen het opschrift verbrij
zeld: men wilde maar liever niet
aan Kerstmis herinnerd worden.
Wife* Zr cevt okstt
ole. FftSSlST g*
C<rt o*ci«r«*<jws«M.de «t.g. -
•genzin van ons volk voor
redigende defensie te zorgen
bij de ondermijning van
jsmacht. wekt de indruk dat
nd maar heel weinig ge-
eeft van het leéd, dat het
de vijf Jaren van bezet-
K>r de nazi's heeft moeten
an. Er wordt niet alleen ge-
aan het nut van een
acht, maat ook aan de
daarvan. Met een
acht behoort krijgstucht
an, en in tijd van vre-
igt dat problemen mee, die
and, dat oorlog voert,
ut. Ondermijning van die
icht is daarbij een geliefd-
niddel van hen, die met po-
X)gmerken verzwakking van
eer kracht beogen .Thans is,
it het doel een dam op te
tegen kwalijke invloeden in
;r in Amersfoort de BVVV
ericht (artikel C. J. Rotte-
het L.D. van 16 december),
iet probleem van de hand
van een voor een behoor lij-
rijgsmacht onontbeerlijke
cht moet worden opgelost.
bij voorkeur moeten toe
ven aan degenen, die door
functie bij onderdelen,
over een kennis van zaken
beschikken, die de buiten-
r mist.
verband zou ik willen on-
en. dat in Nederland de
w een goede landsverdedi-
et een bedreiging inhoudt,
n 'n mogelijke aanvaller is
Het is wèl een poging om
ADVERTENTIE
deze te doen inzien, dat hij op te
genstand kan rekenen, die hem,
wellicht van een aanval zal weer
houden. Dit dient men tijdig in
te zien en niet wanneer het in feite
te laat is. Dat kan ons het geval
leren van de ordonnans Chotzen,
die in 1940 in de loopgraven be
sefte wat hij z'n land misdaan had
door zich in vredestijd aan de of
ficiersopleiding te onttrekken en "n
petitionnement tegen onze defen
sie te tekenen. Majoor Brongers
maakt daarvan melding in zijn
boek „Grebbelinie 1940". waaraan 't
blad „Zeewezen" (no 12, lopende
Jaargang) een aantal feiten toe
voegt. Daaruit blijkt, dat de ordon
nans. dr. Th. M. Chotzen een bril
jant geleerde was. van wie nog veel
op zijn gebied werd verwacht maar
die in februari 1945 door de bezet
ter is gefusilleerd.
Nu kan men zijn vertrou
wen stellen op onderhandelin
gen, mits die niet door de moge
lijke tegenstander worden mis
bruikt de andere partij te verlei
den tot stopzetting van zijn af
weer. terwijl hij zelf heimelijk
doorgaat met de uitvoering van zijn
plannen. Verder dient men reke
ning te houden met het historische
feit, dat verdragen herhaalde
lijk zijn geschonden.
Nog een punt van Nederland,
wordt volstrekt geen te grote bij
drage aan de gemeenschappe
lijke krijgsmacht van de NAVO-
bondgenoten geëist. Het neutra
le Zweden met zijn 8 miljoen inwo
ners (tegen Nederland 13 miljoen')
en een links-socialistische regering
begroot voor 1972/1973 zijn de-
fensiekosten op 4.6 miljard gulden.
Verhoudingsgewijs zou dat voor
Nederland neerkomen op een
eindcijfer van 7.3 miljard gulden
(werkelijke uitgaven thans 4.5 mil
jard gulden)Zweden wan
trouwt de bedoelingen van de Sow-
jet-Unie en wil allereerst in staat
zijn om zichzelf te verdedigen.
Tegen deze achtergrond dient
m.i. een actie te worden gezien als
van de BVVVDM tegen ondermij
ning van de krijgsmacht.
DR. F. P. MULLER
Leiden
Uit de reactie van K Gisolf
(L.D. 16 december) leid ik af,
dat ik nog niet duidelijk genoeg
ben geweest met mijn "Begin
bij de basis" in het L.D. van 9
december Naai- mijn mening
bestaat er in zuidelijk Afrika
geen echte tegenstelling tussen
blank en zwart maar veel meer
een tegenstelling tussen onder
drukten en onderdrukkers. Om
de winsten veilig te kunnen stel
len moeten de arbeidskrachten
dom en onderontwikkeld blijven.
Vandaar dat het onderwijs zo
beroerd is voor de inheemse
volkeren van Rhodesië. Zuid-
Afrika en de Portugese winge
westen Angola. Mozambique en
Guinee.
Toen de kolonisten kwamen
werd de inheemse bevolking van
haar middelen van bestaan be
roofd. Ze werden van hun land
bouwgronden verdreven en in
veel te kleine reservaten ge
stopt. Om in hun levensbehoef
ten te voorzien werden ze ge
dwongen voor een hongerloontje
in de mijnen en fabrieken van
de blanken te wreken, die daar
door een sterke positie verwier
ven. Die positie willen de blan
ken koste wat kost behouden.
Alleen met de steun van de lan
den, waar ze gehoor vindt (dus,
in Oost-Europa) kan de Afri
kaanse bevolking pogen zichzelf
vrij te maken.
Dat bedoel ik met de "ba
sis".
En als Lord Goodman 'even
eens in het L.D. van 16 dec al
le verhalen waarin de overeen
komst van Home en Smith een
bewust verraad wordt genoemd,
als grove leugens betitelt, dan is
dat precies wat ik onder een
grove leugen versta. Door de
overeenkomst wordt de toe
stand maar geconsolideerd, wat
n uit verkoop van de Afrikanen
betekent.
Theo v. Heukelom,
Leiderdorp.
ovtofetooWroJk'feS o»
C.3.2 «aar
Over democratie gesproken: het kan niet in de bedoeling van deze
krant liggen om meningen te monopoliseren. Aan de vaste rubriek
van onze redacteur Rotteveel ligt de volgende gedachtegang ten
grondslag. Ip deze tijd gaan verschillende kranten in de economische
strijd om het bestaan ten onder. Dat betekent een verschraling van
de meningsvorming. Waar in deze en andere kranten het gematigd
en uitgesproken linkse standpunt nogal eens naar voren komt, lijkt
het nuttig ook een ander geluid te laten horen. De heer Rotteveel
heeft een aantal eigen opvattingen die de hoofdredacteur niet deelt.
Maar juist daarom vindt hij het belangrijk dat die opvattingen in
deze krant die ook een podium wil zijn, gehoord worden. Vandaar
de instelling van een pagina MENINGEN, waarvoor de heer Rotte
veel eens per week een stuk schrijft. De anonieme actievoerder moet
maar denken, dat er gezien andersluidende reacties ook vele lezers
zijn, die het met de standpunten van C. J. Rotteveel eens zijn. Als
hij. of anderen, wil argumenteren tegen de standpunten van de
heer Rotteveel, staan de kolommen op de pagina MENINGEN open.
J. R. Soetenhorst,
hoofdredacteur.
ADVERTENTIE
BREESTRAAT 175 - LEIDEN
TELEFOON: 22095
Leidenaar, die met wereldkampioene speelde:
Naar aanleiding van het in stuk
over de biljartende dame uit Den
Helder, zij het mij vergund enige
toelichting te verstrekken.
Niettegenstaande de laatste Ja
ren steeds meer vrouwen aan tak
ken van sport gaan doen, die van
oudsher meer geëigend zijn door
mannen beoefend te worden, heeft
schrijver dezes steeds voorgestaan
dat de biljartsport, die in het ge
heel geen grote lichamelijke
kracht vereist, juist voor vrouwen
een harmonieuze ontspanning van
lichaam en geest geeft. Als bewijs
diene, dat wij ook een wereldkam
pioene biljarten hebben gehad n.l
Lies Schrier uit Domburg, die
ruim 50 Jaar geleden uit een in
Berlijn gehouden wereldkampioen
schap biljarten voor dames als
winnares te voorschijn kwam.
Zelf heeft ondergetekende des
tijds tegen deze in binnen en bui
tenland demonstraties gevende bil-
j artster gespeeld toen zij in het
toenmalige cafe De Bijenkorf aan
de Steenstraat van de heer Som-
merse een partij over 500 car.
speelde, waarbij ik een voorgift
van 250 car. kreeg, die ik destijds
slechts kon winnen door zelf mei
een gem. van 1250 te spelen.
Enige Jaren na de oorlog heeft
ondergetekende samen met de we
reldkampioene een geheel winkel
seizoen biljartdemonstraties gege
ven, de eerste in het toenmalige
cafe restaurant De Harmonie aan
de Breestraat toen nog voorzien
van twee biljarts.
Biljart is een klassieke sport, die
bij onze zeer op kunst gestelde
voorouders zeer verbreid was. Om
streeks 1900 bevonden zich in bij
na elk Horeca-bedrijf afhankelijk
van de beschikbare ruimte één of
meer biljarts. In café „De Kare-
boom" aan het Rembrandtplein in
Amsterdam stonden in de biljart
zaal destijds 32 biljarts.
Na de eerste wereldoorlog gaven Ja
renlang Amerikaanse biljarters in
de wereld de toon aan o.a. de Aple-
by Cokgran Jack Schaefer en de
legendarische biljarter Willy Hop
pe, die destijds door president
Taft werd uitgenodigd op het Wit
te Huis om een demonstratie te
geven. In Europa was toen in op
komst de later bijna onverslaan
bare biljarter Roger Conti.
Hoe lang het biljartspel beoe
fend wordt, kan men afleiden uit
het feit, dat reeds de Schotse ko
ningin Maria Stuart sprak van
een table de billard. Het muziek
genie Mozart moet een vaardig
biljarter zijn geweest, waarschijn
lijk gefascineerd door de eveneens
in dit spel voorkomende ontelbare
variaties.
In schrijvers bezit is nog een
uitgebreid verslag in het Leidsch
Dagblad van 5 april 1922 over de
strijd om het wereldkampioen
schap tussen Jack Schaefer en
Willy Hoppe in New York over
1500 car, verdeeld over 3 speel
avonden.
I. Pardon
Leiden
