India heeft het moeilijk met
Vloek l i
iüropa£üpres5
ESCALATIE
IN ON-VREDE
Guerrillastrijders nauwelijks van massale wraakacties te weerhouden
£üropa^Kpress nu
REISPROGRAMMA 1972
Neger uit
delegatie
VS bij VN
PAUS PAULUS
WIL KIES
SYSTEEM
VERANDEREN
in vogelvlucht in vogelvlucht
jATERDAG 18 DECEMBER 1971
BUITENLAND
PAGINA 11
NIEUW DELHI (AFP/DPA/Reuter) De Indiase en Pa-
staanse troepen op het westelijk deel van het subcontinent
ebben gistermiddag zoals was overeengekomen de strijd ge-
o4 laakt. Het door India afgekondigde bestand, waar de Pakis-
president Jachja Chan gisteren mee instemde, werd om
.30 uur Ned. tijd van kracht. Sindsdien is er geen melding
gemaakt van gevechten.
Volgens Nieuw Delhi bezetten Pa-
aèt itaanse troepen ongf veer 120 vier-
küometer Indiaas grondgebied,
enzend aan het noordelijk deel van
st-Pakistan. Anderzijds zouden
sclpase troepen "verscheidene hon-
rden vierkanLe km" West-Pa-
grondgebied bezet houden,
bes Sisterochtend, voor het bestand
°n i kracht werd, hebben zich langs
et* westgrens nog op grote schaal
geveohten voorgedaan. Bei
partijen probeerden kennelijk zo-
!zej 1 mogelijk grondgebied van de an-
bezet te hebben op het ogenblik
het bestand zou ingaan, om een
rke onderhandelingspositie te heb-
In het gebied van Djakargarh
anêfcd melding gemaakt van een he-
?V£ tankslag. Radio Pakistan meld-
na «n luchtaanval op de stad Lahore
radio All India deelde mee dat
Pakistaanse Starfighters waren
igSgeschoten boven het gebied Ra
dian,
Probleem
.tussen is het grootste probleem
het Indiase leger in Oost-Faki-
beJjn de bescherming van de krijgs-
angenen en de minderheden en
voorkomen van eigen rechter
in. De Moekti Bahini hebben ge-
een neutrale p.ode-Kruis zone,
te vallen als ex-gouverneur Ma
niet als oorlogsmisdadiger aan
wordt uitgeleverd. Dr. Malik
na zijn aftreden zijn toevlucht
icht in dit hotel. Het Indiase le-
schijnt er voorlopig in geslaagd
"^Eijn de guerrillastrijders dit Dlan
het hoofd te praten, vertegen-
rdigers van de Moekti Bahini zijn
rkj] rleg begonnen met Rode-Kruis-
tctionarissen. maar de sfeer blijft
,ehi)annen. De leiders van de Moekti
v ïini zeggen dat ze hun volgelin-
niet onder controle kunnen hou-
;a$
lsteren had de Indiase generaal
Jacob de Moekti Bahini ge-
irschuwd dat "de machtsover-
:ht zonder bloedvergieten en zon-
incidenten moet verlopen". "We
en het proberen en ons best doen"
tiles het antwoord. „Niks" proberen-
i", riep de generaal daarop, "of
>ak jullie laten neerschieten".
0rti a de nacht van donderdag op vrij-
ook vrijdag nog speelden zich
straten van Dacca talrijke in-
et( nten af. Het voornaamste doel-
b van de Moekti Bahini zijn de
akers", collaborateurs met het
,eid( lstaanse leger, die door de guer-
Lstrijders verantwoordelijk wor-
gesteld voor het moorden, plun
deren, en verkrachten van de afge
lopen tijd en voor het platbranden
van dorpen, met inbegrip van
bewoners. Een Razaker sprong
schietend van een dak naast het In
tercontinental Hotel en viel dood
op straat. Anderen werden in de
straten achtervolgd. Drie van hen
werden terechtgesteld voor het Brit
se consulaat. Ook met achtergeble
ven Pakistaanse militairen hebben
de Moekti Bahini gisteren slag gele
verd. Voorts zijn wraakoefeningen
gemeld van Bengalen op niet-Ben-
gaalse minderheden en omgekeerd.
De Indiase militairen gaan er van
uit dat de officieren van het Oost-
bengaalse bevrijdingsleger de
Moekti Bahini zullen ontwapenen,
om verder bloedvergieten te voorko
men. Niettemin waren gisteren de
straten van Dacca nog vol gewapen
de guerrillastrijders.
Verliezen
De veertiendaagse oorlog tussen In
dia en Pakistan heeft volgens India
se opgaven, de volgende verliezen
opgeleverd:
Indiase functionarissen, onder wie
Gandhi, hebben altijd
dat de vluchtelingen terug
zouden keren als hun veiligheid ge
garandeerd zou kunnen worden. Nu
het Indiase leger verantwoordelijk
de ordehandhaving in de
provincie schijnt Nieuw Delhi in
eerst instantie zelf daaraan te wil
len voldoen. Een woordvoerder van
de regering van de Indiase staat West
heeft in Calcutta gezegd,
dat de Indiase functionarissen een
Gesneuvelde soldaten
Vermisten
Gewonden
Krijgsgevangenen in Oost-Pakistan
Neergeschoten vliegtuigen
Vernietigde tanks
Tot zinken gebracht
oorlogsschepen (oppervlakte)
Onderzeeboten
1978
1662
meer dan 5000
geen opgave
42
81
Pakistan
'veel meer'
'veel meer'
onbekend
ongeveer 90.000
plusminus 90
plusminus 230
Pakistan heeft het neerschieten
van meer dan 100 Indiase vliegtui
gen gemeld tegen een eigen verlies
van 2.
Volgens Indiase schattingen werd
per dag ongeveer 25 miljoen roepl
(11 miljoen gulden) uitgegeven om
de vluchtelingen te voeden en op
zeer onvoldoende wijze onderdak te
bieden.
Toen de oorlog uitbrak had de inter
nationale gemeenschap slechts 720
miljoen dollar aan vluchtelingen
hulp beloofd een hoeveelheid die
functionarissen in Nieuw Delhi als te
verwaarlozen beschouwen. De havi
ken in de regering hebben toen
naar voren gebracht dat het goedko
per voor India zou zijn een oorlog te
voeren dan voort te gaan met voor
de vluchtelingen te zorgen.
De grote vraag voor de toekomst
is of de vluchtelingen, die voor 80
procent hindoe zijn, nog wel willen
ADVERTENTIE
is reeds verschenen met het
het betere genre
Door persoonlijke inzet, waarbij onze ervaring met personen
vervoer reeds 100 jaar oud is, is Ëuropa Express een begrip
geworden voor Reizen met een hoofdletter. De uitvoering der
reizen geschiedt met hoogst moderne autocars uit ons eigen
groot wagenpark. Naast de reeds bestaande vertrekplaatsen is
voor een groot aantal reizen nu ook Maastricht of Heerlen als
vertrekplaats opgenomen.
AANTREKKELIJKE
NIEUWE
REISDOELEN
REISERVARING
Vraag! on« gratis, prachtig geïllustreerd»
m la fuR-color uitgevoerde
AUTOCAR-en
VLIEGPROGRAMMA1972
kn van neerlands oudste en grootste touroperators
Hoofdkantoor:
j&a SCHIEDAMSEVEST 59 - ROTTERDAM
TEL. 117070-1306 00 (ufïUF)
Ïï'jvj/S en de plaatselijke A.N.V .R.-agenten. \UWtL£J
vrijwillige terugkeer van de vluch
telingen zullen aanmoedigen totdat
"een georganiseerde terugkeer kan
beginnen".
Financieel
India staat nu voor de taak om
Oost-Paklstan dat Nieuw Delhi er
kend heeft als Bangla Desj, finan
cieel te steunen. In kringen van de
Indiase deskundigen wordt geschat
dat er voor de belangrijkste weder-
opbouwingswerkzaamheden in Oost-
Pakistan en de terugkeer van de bij
na tien miljoen vluchtelingen bij
na 3200 miljoen gulden nodig zal
zijn.
Een groot deel van het geld zal
nodig zijn om bruggen, wegen ei
het verbindingsnetwerk te herstel
len dat in de oorlog of de negen
n burgeroorlog is ver-
Maar voor India moet deze finan
ciële steun een koopje lijken in ver
gelijking met wat het zou hebben ge
kost om de vluchtelingen voor onbe
paalde tijd in eigen land te houden.
De woordvoerder verklaarde dat tot
dusverre meer dan 60.000 vluchtelin-
Bangla Desj zijn terugge
keerd.
Gisteravond vond in Bonn
de ondertekening plaats van het
verkeersverdrag tussen de Bonds
republiek en de DDROp de foto
zien we na de ondertekening
de DDR-riunister Koihl (ïinKs)
die de hand drukt van Egon Bahr
zijn Westduitse tegenspeler.
NEW YORK (Reuter) De neger
Charles Diggs jr. heeft bedankt als
lid van de Amerikaanse afvaardiging
bij de volkerenorganisatie in New
York. Hij deed dit uit protest tegen
de politiek van de regering-Nixon
tegenover Afrika.
Charles Diggs, een Democratisch
lid van het Amerikaanse Congres,
zei tegen verslaggevers, dat hij de
huichelarij niet meer kon verdragen
van de Amerikaanse regering die
voortdurend mondeling getuigt van
haar afschuw van de apartheids
politiek, maar toch altijd maar stemt bisschopssynode aan de verzamelde
(Van onze correspondent)
ROME Paus Paulus de zesde zou
ernstig overwegen het systeem van
de verkiezing van zijn opvolger in
grijpend te veranderen. Nadat Paus
Paulus al kardinalen van toekom
stige conclaven had uitgesloten die
ouder zijn dan 80 jaar, staat er nu
een veel revolutionairder plan op
stapel. Het houdt in dat voortaan
ook bisschoppen die geen kardinaal
zijn en ook leken aan de verkiezing
van de nieuwe paus zouden kunnen
meedoen.
tegen elke poging om handelend op
te treden tegen Ziuid-Afrika.
Diggs verklaarde de functie van
afgevaardigde bij de V.N. pas aan
vaard te hebben toen hem verzekerd
was dat men met zijn visie en zorgen
rekening zou houden. Maar minister
van Buitenlandse Zaken Rogers had
zijn verzoek genegeerd om nader
overleg te plegen over de houding
van de VS in verband met resoluties
over Afrika.
hoogwaardigheidsbekleders voorge
legd dienen te worden. Het verzet
tegen de hervorming is vanuit de Va
ticaanse curie echter zo groot, dat
Paus Paulus eerst bereid blijkt te
zijn over 't plan opnieuw na te den
ken. Volgens de mededelingen van de
correspondent van het rechtse Ro
meinse dagblad „II Messaggero", aar
welk blad deze gegevens worden ont
leend, is het ontwerp nu weer bij de
paus op tafel,
In Londen is een boekje verschenen
van een Schotse hoogleraar, John
Erickson. Het heet „Svoiet milita
ry power" en beoogt enig inzicht
te geven in de gedachtenwereld
van hen, die met de leiding van
het Russische militaire apparaat
zijn belast. Er staat natuurlijk ook
een hoofdstuk in over de Sowjet-
vloot. Lange tijd de Assepoester
van de Russische strijdkrachten
en nu opeens een der meest ge
duchte formaties op de wereld
zeeën. Het aardige van deze studie
is dat de schrijver uiteenzet dat
de afbouw van deze vloot een
noodzakelijk gevolg was van ont
wikkelingen op het terrein van de
Amerikaanse strategie.
Door Henk Neuman
directeur instituut
voor vredesvraagstukken
Toen In 1956 de 46-jarige admiraal
Sergei Gorsjow, een van de groot
ste vlootvoogden van onze tijd, het
bevel over de Russische marine
aanvaardde, ging men er alge
meen van uit dat zich het meren
deel van de acties, die zijn zee-
strijdkrachten zouden uitvoeren,
ging afspelen onder dekking van
vliegtuigen die hun bases hadden
op het land. De kruisers van de
Kynda-klasse, die toen in aan
bouw waren, en de door dieselmo
toren voortgestuwde onderzeebo
ten pasten in die conceptie won
derwel.
Maar in de daarop volgende vijf
Jaar werden twee dingen duide
lijk. De Verenigde Staten brachten
vliegdekschepen in de vaart die in
staat waren veel grotere afstanden
af te leggen dan vroegere typen en
hun door kernenergie voortgestuw
de onderzeeboten konden ook ope
reren buiten de poolzeeën. Ame
rikaanse aanvalscarriers zouden
belangrijke delen van de Sowjet-
Unie onder schot krijgen, wan
neer zij posities innamen aan de
zuidkust van Noorwegen en in het
oostelijk bekken van de Middel
landse Zee.
Dreiging
Ook van de Polarts-onderzeeboten
ging een immense dreiging uit. Bo
vendien hadden de Amerikanen een
onderwater—opsporings—systeem
ontwikkeld, dat de bestaande Sow-
jet-onderzeeboten het leven bij
zonder zuur zou kunnen maken.
Voor de Russische oppervlaktesche
Duits reporter
in Barcelona
gearresteerd
MADRID (AP) In Barcelona is
de medewerker van de Beierse tele
visie, Rainer Allerdt, gearresteerd.
Allerdt werd gegrepen toen hij
zat te praten met advocaat, het
gesprek ging over de arbeidstoestan
den in Barcelona.
Ineens stormden er agenten het
vertrek in, zij rekenden Allerdt en
de advocaat in maar lieten kort
daarop de laatstgenoemde heengaan.
In Barcelona doen zich al een
tijdlang stakingen en ongeregeldhe
den voor, die begonnen waren met de
staking bij de autofabriek Seat, in
november. Seat maakte de Spaanse
versie van de Italiaanse Fiat.
De strijd tussen India en Pakistan
is, althans officieel, ten einde en dat
betekent, voorlopig, het slot van een,
drama, waarin huichelarij, domheid,
laksheid en het grofste egoïsme om
de voorrang streden. Met de kroon
der schijnheiligheid gaat ongetwij
feld India strijken, dat zich al ten
tijde van Nehroe placht te presente
ren als een uitermate vredelievende
staat. Maar zowel in Kasjmier als te
genover minderheden als de Naga's,
de Mizo's en de Westbengalen heeft
de regering in Nieuw-Delhi die voor
de buitenlandse propaganda bestem
de reputatie met voeten getreden. De
eerste prijs voor politieke domheid is
bestemd voor president Jachja Chan
van Pakistan, die, ofschoon zijn land
militair verre de mindere was van
India, zich toch in een strijd heeft
laten betrekken waarvan de uitslag
al bij voorbaat vaststond. Chan blijft
achter met een geamputeerde staat
waarvan de bevolking van ver over de
honderd miljoen tot minder dan de
helft is gedaald. Inplaats van nog
tijdig zaken te doen met de gevan
gen genomen Oostpakistaanse leider
sjeik Moedjiboer Racliman is Jachja
Chan in zijn starre houding blijven
volharden, ofschoon hij geweten kon
hebben, dat de sjeik, in tegenstelling
tot andere Oostbengaalse leiders tot
de gematigden gerekend kan worden.
Tegelijkertijd heeft president Nixon
met onbegrijpelijke laksheid ver
zuimd de Pakistaanse president tijdig
tot koersverandering te manen. Ge
volg: India is daardoor in de armen
van de Sowjet-Unie gedreven, terwijl
Washington thans, na het einde van
de strijd, aan Pakistan een zeer ver
zwakte en bovendien dubieuze bond
genoot heeft overgehouden. De Sow
jet-Unie tenslotte heeft haar eigen
belang laten prevaleren en wel op
zo'n grove wijze, dat het de vraag is,
of zij er tenslotte veel wijzer van zal
worden. Gold het Kremlin voorheen
in kwesties betreffende het Indische
schiereiland als een soort scheids
rechter, die nuttige diensten kon be
wijzen en inderdaad ook bewezen
heeft, thans heeft Moskou duidelijk
partij gekozen ten gunste van India.
Zoals wij vorige week schreven: het
Kremlin zal niet nalaten India zijn
rekening te presenteren om zich op
die manier aan de Indische Oceaan
te nestelen. Maar daar staat tegen
over, dat andere mohammedaanse
staten, voornamelijk dus in het Mid
den-Oosten, deze rol van Moskou
moeilijk zullen kunnen vergeten. Ver
moedelijk heeft de Sowjet-Unie, bij
het afwegen van pro en contra, voor
namelijk gedacht aan omsingeling
van China. Met een miljoen soldaten
aan de grens van Siberië en nu een
aanzienlijk versterkte positie op het
Indische schiereiland zijn de Krem-
lin-leiders erin geslaagd Rood-China,
sterker nog dan tevoren, in een ver
dedigende positie te dringen. De
vraag is echter of dit alleen maar
voordeel genoemd kaïi worden. Nau
were betrekkingen met India kunnen
zeker ook zwaardere lasten gaan be
tekenen. Want Peking zal niet nala
ten op een gepast tijdstip een tegen
offensief te openen. En dat zal het
waarschijnlijk niet doen door een
grote oorlog, maar veeleer door infil
tratie in onrustige gebieden van In
dia. Peking heeft de tijd. Het heeft
tientallen Jaren kunnen wachten al
vorens zich te laten uitnodigen voor
een zetel in de Verenigde Naties, het
heeft ook jaren de tijd om de schijn
overwinning van India en Sowjet-
Rusland in het tegendeel te doen ver
keren.
De wereldorganisatie heeft intus
sen weer eens een kans gemist een
gevaarlijk conflict tot een goed ein
de te brengen. Verder dan woorden
zijn de gedelegeerden in de Veilig
heidsraad niet gekomen. Alleen de
Pakistaanse minister van Bui
tenlandse Zaken, vice-premier
Bhoetto, heeft nog voor enige vuur
werk gezorgd door de andere afge
vaardigden te beschuldigen van op
zettelijk uitstel met het oog op de
aanstaande val van Daqca. Hij sloeg
de spijker daarmee op de kop, al had
hij ais woordvoerder van president
Jachja Chan zelf natuurlijk heel
wat boter op het hoofd. Want men
kan wel verwijzen naar de Nigerl-
aanse vernietiging van een naar zelf
standigheid strevend Biafra en, om
dichter in de buurt te blijven, ook
de houding van India kan allerminst
als een lichtend voorbeeld worden
gezien, dit alles neemt niet weg, dat
dergelijke feiten Pakistan niet de
vrije hand geven tegen de Bengalen.
Tenslotte was ook Bhoetto, met zijn
dramatische toespraak in de Veilig
heidsraad, een kortzichtig man, die
tevoren de internationale complica
ties van de gewelddadige onder
drukking in Oost-Pakistan en de
vluchtelingenstroom naar India had
behoren in te zien. Hoe indrukwek
kend het brok toneel was, dat hij
In de Verenigde Naties ten beste af,
als toneelspeler was hij van aanzien
lijk groter formaat dan als politicus.
Het is zelfs de vraag of er voor de
Pakistaanse regering ook nog maar
Iets te redden valt door alsnog con
tact op te nemen met Sjeik Moedji
boer Rachman. Intussen hebben na
melijk veel fanatieker Bengalen dan
hij het heft in handen genomen, fi
guren, die zich van Pakistan noch
India veel zullen aantrek
ken. maar uitsluitend aan de
ming van een Bengaals rijk zullen
denken. En onder die groep nieuwe
leiders, die de bloedige strijd oe
vrijheid hebben meegevochten zijn
niet weinigen, die zo nodig
steun van Peking zullen aanvaarden
om hun doel te bereiken. Misschien
kan alleen de sjeik nog voor enig te
genwicht zorgen. Ook in Nieuw Delhi
ziet men liever Moedjiboer Rachman
als leidende figuur dan politieke wil
demannen, die door hun actie in Ben
galen ook in de rest van India on
rust veroorzaken. Overigens, wat de
gevoelens ook mogen zijn van alle
andere partijen, één land is gelukkig
met de toestand in Voor-Indië. Voor
Israël kwam de oorlog zeker te jui
ster tijd. De Arabieren waren na
melijk van plan Israël voor het fo
rum van de wereldorganisatie wee?
eens aan de kaak te stellen. Maar
Juist toen het debat over het Mid
den-Oosten, waarvan Israël alleen
maar een algemene veroordeling kon
verwachten, op het punt stond los te
barsten, stak de oorlog tussen India
en Pakistan een spaak ln het Ara
bische wiel. Voor Israël ls er nog een
ander voordeel. Velen, ook onder
hun vrienden, hebben het de Israë
liërs kwalijk genomen resoluties
van de Verenigde Naties in het Mid-
denoostelijk conflict te hebben afge
wezen. India heeft thans hetzelfde ge
daan, daarbij gesteund door het ve
to van de Sowjet-Unie. Waardoor
de houding van Israël een schijn
van rechtvaardiging heeft ondervon
den.
rl.
pen was het natuurlijk onbegon
nen werk om, onder constante
dreiging van luchtaanvallen, 400
zeemijlen af te leggen teneinde
een strategisch gevaar voor de
zuidkust van Noorwegen uit de
weg te ruimen.
Ook de dieselonderzeeboten zouden,
als ze gedwongen werden aan
de oppervlakte te varen, een ge
makkelijk doelwit vormen. Ad
miraal Gorsjkow moest andere
maatregelen kunnen nemen. Er
kwamen oppervlakteschepen met
andere mogelijkheden en met
kracht werd de produktie ter
hand genomen van door kern
energie voortgestuwde onderzeebo
ten.
Wanneer nu Iemand als de Ameri
kaanse admiraal Elmo R. Zum-
walt Jr. „chief of naval operations',
zich zorgen maakt over de uit
breiding van de rode vloot, en wan
neer admiraal Hyman G. Rickover
zich afvraagt waar dat allemaal
naar toe gaat, dan zullen ze niet
altijd bedenken, dat er in de Rus
sische krachtontplooiing óók een
stuk reactie zit op Amerikaanse
nieuwigheden, dit „reactieve ka
rakter" van de Sowjet-bewapening
wordt tegenwoordig ook wel aan
geduid als het „faseverschil," dat
optreedt tussen de Amerikaanse
en Russische strijdkrachten.
De Verenigde Staten hebben ge
ruime tijd voorgelegen ln het uit
werken van de consequenties, die de
opstelling tegenover elkaar van twee
kernstrijdmachten meebracht. Niet
algemeen bekend is, dat ze de be
sprekingen met de Sowjet-Unie over
een vermindering van de strategi
sche bewapening hebben aangegre
pen om ook het strategisch denken
aan de overzijde zo up-to-date mo
gelijk te maken.
Omspringen
Zo voeden de supermogendheden
elkaar, uit welbegrepen eigenbe
lang, op tot een verantwoordelijk
omspringen met de vervaarlijke wa
pens die tot hun beschikking staan.
Van meer algemene betekenis la
het faseverschil, dat een groot deel
de gebeurtenissen van 1971 heeft
beheerst, namelijk het Amerikaans-
Russische verschil van opvatting
over het gebruik van militaire macht
tot het bereiken van politieke doelen.
De Verenigde Staten hebben zes Jaar
lang een "beperkte oorlog" in Viet-
gevoerd met het doel een ver
onderstelde opmars van het commu
nisme tot staan te brengen en in Sai
gon een niet-communistische rege
ring op de been te houden. Zes Jaar
lang hebben de politieke en militai-
dilemma's zich voor Amerika op
gehoopt. De zgn. "beheerste escala
tie" van militair geweld heeft geen
succes gebracht.
Onder invloed van die omstandig
heden ls de zgn. Nixon-doctrine tot
stand gekomen, die leert dat de Ver
enigde Staten nog wel bereid zijn an
dere landen te helpen hun onafhan
kelijkheid te bewaren, maar dan
toch liever met economische en poli
tieke dan met militaire middelen.
Het is een doctrine van de kat uit de
boom kijken en vooruitgeschoven po
sities opheffen. President Nixon is
niet alleen bezig zijn legers terug te
trekken uit Vietnam, hj vermindert
ook de militaire aanwezigheid van
zijn land in Korea, Thailand, Japan,
Okinawa en de Philippijnen. De die
pere ondergrond wordt gevormd door
de overtuiging, dat de Amerikaanse
buitenlanders politiek niet langer be
hoefte heeft aan de imposante expe-
ditielegers van weleer.
Merkwaardig
Het merkwaardige is nu, dat de
Sowjet-Unie blijkbaar nog in een
heel andere richting denkt. In de Ja
ren zestig heeft de rode vloot niet al
leen haar mogelijkheden uitgebreid
om naar afgelegen punten op de we
reldbol te varen, ze is ook m&ar al te
graag bereid geweest de vlag met
de hamer en de sikkel te tonen. De
Russische strategen hebben zich ba
ses verschaft rond het oostelijk bek
ken van de Middellandse Zee en ze
zijn tot over hun oren betrokken ge
raakt in het conflict tussen Israël en
de Arabische landen.
Dat dergelijke "commitments" een
drijfzandkarakter dragen, met an
dere woorden dat de ene toezegging
de andere uithaalt, is een les die de
Amerikanen in Vietnam al eerde»
hebben geleerd.
Waar de opvattingen van de belde
supermogendheden over 't politieke
nut van macht overzee (met uit
zondering van Europa?) blijkbaar zo
sterk uiteenlopen, valt de mogelijk
heid van instabiliteit en zelfs van
ernstige moeilijkheden niet te ont
kennen. Welke factoren geven ta
denken dat het hier slechts gaat om
een faseverschil?.
Ook in Moskou zal op een gegeven
moment wel gewaarschuwd worden
tegen het gevaar van "overexten
sion" (het tegelijkertijd aanvaarden
van teveel militaire verplichtingen
overzee), zoals dat vroeger al in
Washington is gedaan.
Het staat niet vast dat de Ameri
kanen op den duur zo'n strikte ab
stinentie zullen handhaven als do
Nixon-doctrine nu suggereert. De ad
miraals hebben tenminste al uitgere
kend, dat er, als er wat minder
wordt uitgegeven voor het leger, er
wat meer overschiet voor de vloot
en de tactische luchtstrijdkrachten.
Dat bevestigt weer eens de erva
ring, dat er geen ontspannings- of
vredestheorie kan zijn, of een beetje
militair destilleert daaruit een argu
ment voor hogere defensie-uitgaven#
