Senaat VS
Ireigt nu
reer met
roepen-
eductie
SCHILLER WEET ZICH TE
HANDHA VEN
Cairo krijgt
nieuwe wapens
van Russen
coebergh
n Europa
INTENSIVE
CARE®
Hulp van Brandt op SPD-congres
Tsjechen
in arrest
coebergh is
beste maatjes
met up dranken
tonic of
sodawater
Kernproef
China in
atmosfeer
Staats
greep in
Bangkok
bevestigt
bestaande
situatie
[JDAG 19 NOVEMBER 197'
LEIDSCB DAGBLAD
PAGINA 9
ASHINGTON (DPA, Reuter, AP) De commissie voor
n p ijzingen van de Amerikaanse Senaat heeft met 14 tegen
temmen de resolutie van een subcommissie bekrachtigd
rin uit bezuinigingsoverwegingen aangedrongen wordt op
jtrekking voor 1 juli van 50.000 man Amerikaanse troepen
West-Duitsland gelegerd zijn.
Brosio
besluit dat de subcommissie
nam, is fel bekritiseerd
minister van Defensie Meivin
In congres-kringen meent
president Nixon er zijn
over zal uitspreken, zelfs al zou
foor het Congres worden aan-
aen.
groep senatoren, onder wie de
van de Democratische fractie.
Mansfield, streeft ernaar dat
aerikaanse troepenmacht in Eu-
in totaal 300.000 man in-
mpen wordt.
asfield en medestanders heb-
pezegd dat dit noodzakelijk is ter
tering van het tekort op de
ikaanse betalingsbalans, men
het geld dat dan wordt uitge-
nodig voor uitgaven in eigen
en het zal de NAVO partners
dwingen wat meer over te gaön
a van de eigen defehsie-last.
gens minister Laird zal het
Jdig ontwapenen de kansen ver
ten om met de Sowjet-Unie te
«n onderhandelen. Het zou er
vrienden van de V.S. toe lei
dat deze in hun vertrouwen Je-
Washington werden geschokt
•worts de indruk wekken dat de
niet voornemens is zijn beloften
iuden.
eze handeling waarvoor een
ogenblik is uitgekozen zou de
kunnen bedreigen die de NAVO
iropa meer dan een kwarteeuw
kunnen genieten",
voorzitter van de Senaats-
nissie, de Democratische senator
Ellender, maakte sterk be
tegen de door minister van
nsie Laird geuite kritiek.
gepraat over hoe het onze
zou kunnen schaden, ons zou
;n benadelen bij het onderhan-
met de Russen is Xvat mij be-
alleen maar propaganda", al-
Ellender.
(ADVERTENTIE)
Ichrale huid?
luwe handen?
CHESEBROUCH
helpt direkt.
Een paar druppels van
leze liquid skin cream
'olstaan om ruwe, droge
raid weer zacht en soepel
e maken. Intensive Care
miet vet, en trekt
«eteen in. Gebruik 't
•oor uw handen,ellebogen
hielen, knieën.
Intensive Care,
licht
p-M geparfumeerd
._l en bijzonder
SM heilzaam.
De voormalige secretaris-gene
raal van de NAVO Manlio Brosio
gaat binnenkort zijn voorgenomen
reis naar Moskou beginnen. Dit heeft
het Amerikaanse ministerie van Bui
tenlandse Zaken gisteren bekend ge
maakt.
Intussen verklaarde Brosio's opvol
ger, oud-minister Luns, in Ankara,
dat hij over het succes van de ver
kennende missie van zijn voorgan
ger minder optimistisch was dan een
maand geleden. Mr. Luns zei dat hij
na de verklaring van de Russische
partijleider Brezjnew in mei in
Tiflis hoop had gekregen, maar
dat er tot dusver van de zijde van
de Sowjet-Unie geen enkele gunstige
reactie was ontvangen, hoewel de
NAVO al ruim een maand geleden
haar jongste beroep op Moskou had
gedaan. Naar de woordvoerder van
het ministerie van Buitenlandse Za
ken meedeelde, zal Manlio Brosio, op
de NAVO-ministersconferentie die op
9 en 10 december wordt gehouden,
verslag kunnen uitbrengen van zijn
bevindingen in Moskou.
Bewapeningswedloop
De Sowjet-Unie is de Verenigde
Staten en hun bondgenoten in de
NAVO voorbijgestreefd in de ontwik
keling van nieuwe en technisch ver
fijnde wapens, zo büjkt uit de nieu- j
we uitgaven van „Jana's Weapon Sy-
stems" (Jane's wapenstelsels), een
Britse Jaarlijkse publikatie over be
wapening in de wereld.
Volgens Jane's zijn de Sowjetrus-
sen de enigen die op het ogenblik
raketverdediglngsstelsel operationeel
hebben en zijn er aanwijzingen dat
zij voor liggen in de ontwikkeling
van een supersone bommenwerper en
enkele soorten vliegtuigradar, terwijl
hun oorlogsvloot een enorm gevaar
kan betekenen voor de vloten van
de landen van de Noordatlantische
(Van onze correspondent)
BONN In een congreszaal aan de Rijn verdedigt de West-
duitse bondskanselier als 'kameraad Willy Brandt' zijn beleid
en vooral ook dat van kameraad Karl Schiller, minister van
Economische Zaken en Financiën. Op een buitengewoon con
gres, door de linkervleugel tegen de zin van de regerende par
tij-elite afgedwongen, probeert de Sociaal-Democratische Partij
van Duitsland (SPD) tot en met morgen vast te stellen, in hoe
verre regering en partij in de pas kunnen lopen.
Met name de Jongeren zijn verre
van gelukkig met de regeringspoli-
tlek. De natie dient te weten dat de
sociaal-democraten aan de macht
zijn. Er ligt een keurig uitgewerkt
partijprogram voor een ingrijpende
belastinghervorming die tegelijk
meer rechtvaardigheid zal brengen
en zeven miljard per jaar extra zal
opleveren klaar om te worden ge
bruikt. Er zijn ook duidelijke
voorstellen voor een vermogensdeling
Een onderonsje van Willy
Brandt en Karl Schiller.
In een inleiding tot de nieuwe
Jaaruitga>ve zeggen de opstellers dat
de mening volgens welke de meeste
Sowjetrussische militaire ontwikke
lingen waren gebaseerd op ontwikke
lingen in het Westen, duidelijk niet
langer opgaat.
De samenstellers van het boekwerk
zien een nieuwe herbewapeningsgolf
over de gehele wereld, waarbij
het aanschaffen van wapens een
stijgende lijn vertoont. Jane bevat
voorts een speculatie dat India, Ja
pan en Israël zich willen aanslui
ten bij de kernmogendheden.
Het wordt waarschijnlijk geacht
dat een nieuwe Israëlische raket, de
Jericho, ontworpen is een kernla
ding te kunnen vervoeren.
Jane's Weapon Systems 1971 be
vat meer dan 900 foto's van het
nieuwste oorlogstuig en bevat zeer
technische gegevens over strategi
sche en tactische raketten, verfijnde
elektronische apparatuur de gelei
de systemen van aanvallende raket
ten te verstoren.
Bij de opening van het Attlee
House, genoemd naar wijlen pre
mier Clement Attlee, werd Konin
gin Elizabeth van Engeland o.m.
verwelkomd door de voormalige
minister van Defensie, John Pro-
fumo. Profumo werd bekend door
zijn relaties met call-girl Chris-
zijn relatie met call-girl Chris-
wijzing van een Russische diplo
maat. Profumo zit nu in het be
stuur van de Stichting Sociaal
Werk in Engeland.
Zwarte rook
vuilovens gaat weg
LEIDEN Negen heren, die net
zorgden voor voldoende vertegen
woordiging van de acht gemeenten,
die deelnamen aan de gemeenschap
pelijke regeling vuilverwerking Lel
den en omstreken, hebben gistermid
dag in het raadhuis van Oegstgeest
„Ja" gezegd tegen een positief stukje
milieubeheer.
Als algemene raad besloten ze in
deze spoedeisende vergadering een
lening te aanvaarden van .het Al
gemeen Burgerlijk Pensioenfonds,
groot f 1.880.000 tegen een rente van
Eenvoudig gezegd komt het erop
vangers te bouwen achter de ovens
van de vuilverbranding in Leiden
Eenvoudig gezegd okmt het erop
neer, dat de pijp dan geen zwarte
rook meer zal uitbraken.
Er werd nog wel even gepraat over
de hoogte van het rentepercentage
Het feit, dat de lening nu kan wor
den gesloten, waardoor in december
de opdracht kan worden verstrekt,
gaf de doorslag. Gedeputeerde staten
hebben in principe hun goedkeuring
toegezegd.
PRAAG (Reuter) In Praag en
Brno zijn in verband met een onder
gronds pamflet, waarin de Tsjecho-
slowaken tot boycot van de komende
nationale verkiezingen worden opge
roepen, enige personen gearresteerd,
zo is van welingelichte zegslieden In
Praag vernomen.
Onder de gearresteerden is de wijs
geer dr. Ladislav Heyd'anek en de ge
schiedkundige Jan Tesar. Tesar was
één van de 7 beklaagden die er in
1969 van werden beschuldigd, in een
petitie te hebben geprotesteerd tegen
het verloren gaan van vrijheden in
het land.
Nu zijn ook gearresteerd de predi
kant en curator van de Evangelische
Kerk in de Praagse buitenwijk Vrso-
vice. Drie geestelijken werden in Brno
gearresteerd nadat daar een grote
hoeveelheid pamfletten was aange
troffen, zo werd gezegd.
De pamfletten waren in Tsjechisch
en Slowaaks gedrukt en ondertekend
door zes ondergrondse groeperingen,
die nu samenwerken.
(Van onze correspondent)
WASHINGTON Het Amerikaan
se ministerie van Buitenlandse Za
ken ziet weinig hoop voor een spoe
dige interim-regeling voor de her
opening van het Suezkanaal. Joseph
Sisco, de Midden-Oosten expert van
het ministerie, die gisteren een on
derhoud had met de Israëlische am
bassadeur Isaac Rabin, verstrekte
gegevens waaruit blijkt dat de Sow-
Soiree
in Oegstgeest
LEIDEN/OEGSTGEEST By
Thea EkkerVan der Pas (Lange
Voort 44) wordt a.s. zondagmiddag
het eerste concert van dit seizoen ge
geven. Deze muzikale soiree gaat uit
van de Vrienden Van het Lied, afde
ling Leiden-Oegstgeest. Medewerking
verlenen de mezzo-sopraan Inge
Fröhlich, de tenor Ralph Beckers en
de pianist Ton Hartsuyker.
ADVERTENTIE
Neem de proef maar op de som:
Bij elke literfles Coebergh bes
senjenever - van bovenstebeste
bessen - krijgt u een fraai long
drinkglas cadeau, 'n Scheutje
Coebergh beste bessen met
'Seven Up, tonic of sodawater - en
als u wilt een blokje ijs - maakt de
feestdagen nóg feestelijker!
Jet-Unie 10 tot 15 straalbommenwer-
pers en verkenningsvliegtuigen le
verde aan Egypte.
Deze gegevens waren in lijnrechte
tegenspraak met de verklaring van
minister William Rogers eerder deze
week in een vraaggesprek met een
weekblad, dat Moskou zich beperkin
gen had opgelegd in zijn wapen-leve
ranties aan Egypte. Rogers voerde
dat aan als een argument om voor
lopig af te zien van het leveren van
de "Phantom"-straaljagers die Is
raël verlangt.
De Israëlische ambassadeur, on
langs teruggekeerd van besprekin
gen in Jeruzalem, viel opnieuw Ro
gers" verklaring aan dat de mili
taire balans in het Midden-Oosten
ongewijzigd was gebleven. "Israël
stelt zich op het standpunt", aldus de
ambassadeur, "dat er al voor Ro
gers" verklaring geen sprake was
van een balans".
Rabin maakte verder gewag van
Sowjetwapen-leveranties niet alleen
aan Egypte, maar ook aan andere
Arabische landen. Washington heeft
zich over deze andere leveranties tot
nog toe niet uitgelaten.
Volgens uit Jeruzalem afkomstige
berichten zou de Amerikaanse rege
ring de Israëlische minister van De
fensie Mosje Dajan uitgenodigd heb
ben voor besprekingen in Washing
ton, wanneer hij naar de Verenigde
Staten komt op uitnodiging van een
aantal Joodse organisaties als spre
ker op bijeenkomsten waar fondsen
voor Israël worden ingezameld.
Dajans bezoek kan het begin wor
den van een hernieuwde Israëlische
poging om Washington onder druk te
zetten om de begeerde Amerikaanse
straaljagers vrij te geven. De Ame
rikaanse regering heeft zich tot nog
toe op het standpunt gesteld dat een
dergelijke leverantie de pogingen In
gevaar kan brengen om Caïro en
Jeruzalem tot een tijdelijke afspraak
te brengen over het Suezkanaal.
waarmee de werknemer eindelijk re
delijk aan zijn trekken komt.
Dat laatste is echter iets, waar
prof. Schiller in deze tijd van econo
mische spanning liever weinig over
praat om de industrie niet nog ver
der af te schrikken. Schiller, in de
ogen van veel kameraden een indu-
striëlenvriend, verwerpt de ingrijpen
de hervormingen. Zijn optreden als
„afremmer" kreeg een extra accent
toen een paar dagen geleden staats
secretaris Rosenthal, de porceleinfa-
brikant, Schiller plotseling de bons
gaf en naar de linkervleugel afzwaai
de met de beschuldiging dat de ar
beiders van Schiller niet veel te ver
wachten hebben.
Juiste stemming
De Juiste stemming voor een
krachtmeting was er bovendien om
dat voorzitter Brandt het con
gres had laten weten: het is Je goed
recht eigen programma's aan te ne
men, maar ze kunnen niet worden
overgenomen door een regering die
met de liberale FDP samenwerkt en
bovendien steunt op een programma,
dat in het parlement 'n meerderheid
heeft gevonden. Nogal geëmotioneerd
vertelde Brandt dat gisteroch
tend persoonlijk aan het congres.
„Men behoeft mij niet te herkie
zen", heeft Brandt de gedelegeerden
toegeroepen. Daarmee werd eigen
lijk goed duidelijk in wier voordeel
een dialoog tussen de „ideeën-uit-
broeders" en de „machtuitoefenen
den" in de SPD moet uitvallen, nu
de partij regeert. Want er 4s geen al
ternatief voor de Bondskanselier, nu
in 1973 de volgende verkiezin
gen moeten worden gewonnen. En
Brandt wiens positie trou
wens onomstreden is maakte het
congres verrassend scherp duidelijk,
waar de beperkte taak ligt: in het
ontwikkelen van plannen op lange
termijn. Regeren zullen hij en Schil
ler aan de hand van het met de
FDP gesloten compromis-pro
gramma.
Schillers aandeel aan de eerste dag
van het congres was dan ook in
tegenstelling met alle voorspellingen
allerminst die van een benarde
politicus. In een toespraak gaf hij "n
duidelijk overzicht van het voorzich
tige beleid, waarmee naar zijn over
tuiging de huidige teruggang in de
conjunctuur weer vrij snel kan wor
den overwonnen. Hij onthulde zelfs
het plan om al in de eerste helft van
het volgende jaar de conjunctuur
weer wat aan te wakkeren door re
serves, waarover de regering beschikt
op de markit te brengen.
Opmerkelijk was de manier waar
op Schiller de gedelegeerden vertel
de, dat ook via zijn omweg, en pro
fiterend van de ongelukkige gebeur
tenissen der laatste maanden, ten
slotte de hervormingsplannen van
de SPD kunnen worden gediend. Na
de vijftiende augustus, toen Nixon
de convertibiliteit van de dollar op
hief, zal het economische beeld in
de wereld nooit meer het oude wor
den. Er zal een groter deel van het
economische groeipotentieel in de
Bondsrepubliek beschikbaar komen
voor de binnenlandse markt, aldus
prof. Schiller.
WASHINGTON (AFP) De Chi
nese Volksrepubliek heeft gisteren
omstreeks 19 uur onze tijd in het ge
bied van Lop Nor in midden-China
een kernontploffing in de atmosfeer
teweeg gebracht, ter sterkte van cir
ca 20 kiloton TNT. Dit heeft de
Amerikaanse Commissie voor kern
energie bekendgemaakt.
De Amerikaanse woordvoerder zei
dat het de twaalfde Chinese kern
proef was. Elf proeven werden in de
atmosfeer genomen en één op het
aardoppervlak.
John Foster, hoofd van de afdeling
wapenontwikkeling van het Ameri
kaanse ministerie van Defensie,
verklaarde op 8 oktober dat China
op het gebied van het kernwapen-
onderzoek sneller vooruitgaat dan
Engeland en Frankrijk.
Volgende week dinsdag zal China
tijdens de debatten over ontwape
ning en het gebruik van kernenergie
in de VN zijn standpunt over kern
proeven nader uiteen zetten. Peking
heeft onlangs een ocnferentie van
de vijf kernmogendheden voorgesteld.
De Chinese vertegenwoordiger
Tsjiao Kwan-hwa verklaarde maan
dag in een rede tot de Algemene
Vergadering dat China nooit als
eerste kernwapens zal gebruiken. Chi
na is in beginsel voor afschaffing
van atoomwapens, aldus Tsjiao
Kwan-Hwa. De kernproeven dienen
volgens hem slechts om het atoom
monopolie te doorbreken.
De aanleiding tot de staatsgreep
van woensdagavond in Thailand is het
onderwerp van vele speculaties.
Heel simpel zegt de „Partij van de
Revolutie" van veldmaarschalk
Thanom Kittikatsjorn (de oude en
de nieuwe sterke man) dat de
machtsovername ten doel had „het
grote gevaar te keren dat het land
van buitenaf en van binnenuit be
dreigde".
Als meest waarschijnlijke concrete
aanleidingen liggen voor de hand
de verhouditng Thailand-China, de
afwijzing van de regeringsbegroting
door het parlement en de kritiek
die een lid van de regering heeft
geoefend op enige collega's.
Om met het laatste te beginnen: de
minister van Economische Zaken At-
thakor heeft onlangs in zijn me
moires felle kritiek geleverd op en
kele leden van de regering-Kitti-
katsjorn en deze kritiek heeft geleid
tot heftige tegenstellingen binnen
het kabinet. Vooral de Partij van
de Revolutie zou op Atthakors ont
slag hebben aangedrongen. Voldoen
de aanleiding voor een greep naar
de macht lijkt dit echter niet.
Dan de kwestie-China. Sinds China
tot de Verenigde Naties is toegela
ten, is de discussie over Thailanda
houding ten opzichte van Peking
weer opgelaaid. In het land gingen
stemmen op voor toenadering tot
China en enkele kleinere partijen
:n het parlement pleitten ervoor dat
Thailand zioh zou terugtrekken uit
de SEATO (de Zuidoostaziatische
Verdrags Organisatie) en dat het
land de zeer nauwe banden met da
Verenigde Staten wat losser zou
maken.
Door
Jaap Timmers
Dat hierin de aanleiding tot de
staatsgreep is gelegen is waar
schijnlijker. Thailand is een zeer
trouw bondgenoot van de VS. In
het noordoosten van het land zijn
onderdelen van de Amerikaanse
luchtmacht gestationeerd die van
daar vluchten ondernemen naar de
buurlanden Laos en Cambodja en
naar Vietnam. Verder helpen tegen
de duizend Amerikaanse adviseurs
het Thaise leger bij de strijd in het
noorden, noordoosten en zuiden van
het land tegen uerillastrijders die van
uit China materiële en morele steun
zouden krijgen. Toenadering tot
China en een onafhankelijker koers
ten opzichte van Washington zou
een radicale ommezwaai van pre
mier Kittikatsjorn vergen.
Een derde mogelijkheid tot slot is,
dat Kittikatsjorn en zijn partij (ge
steund door het leger) tot de coup
hebben besloten om een tweede be
handeling van de begroting in het
parlement overbodig te maken. Na
de eerste nederlaag zou een tweede
nederlaag het parlement zou
maandag de voorstellen nog eens
behandelen de positie van de re
gering ernstig ondergraven. De op
lossing is dan het parlement naar
huis te sturen.
Overigens is daar mee niet zo erg
veel veranderd. Een parlementaire
traditie is er nog lang niet in Thai
land. Pas drie jaar geleden kwam
het parlement na een afwezigheid
van elf jaar weer tot leven, een le
ven dat bovendien nooit bijzonder
florissant is geweest. Feitelijke
macht bezat het parlement slechts
weinig.
Sinds 1932 berust de werkelijke
macht in het vroegere Siam bij de
legerleiding en een kleine groep
burgers. In dat Jaar hadden zij een
eind gemaakt aan een tijdperk van
absolute monarchie, waarin de vorst
als bijna goddelijk wezen zyn
macht slechts een beetje deelde met
de hoge adel.
Deze kleine groep machtigen werd
bij de staatsgreep van 1932 alleen
maar vervangen door een andere
kleine groep machtigen; het groot
ste deel van de bevolking heeft
nooit enige greep op het bestuur
van het land gekregen.
Vrijwel alle bestuursposten gingen
naar Thais die in het relatief wel
varende centrum van het land le
ven, in de vruchtbare omgeving van
de hoofdstad Bangkok. De bewoners
van het noorden (bergvolken als
Meo's, Kimous en Yaos zuiden (veel
al van Chinese en Maleise af
komst) en noordoosten (ongeveer
voor de helft van Laotiaanse origi
ne) werden sterk achtergesteld, al
is daar de laatste tijd enige veran
dering in gekomen.
In dit licht bezien is de staatsgreep
van de veldmaarschalk en zijn leger-
aanhang" niet meer dan de bevesti
ging van een al lang bekend gege
ven: ondanks een parlement, een
grondwet en een koning (Boembi-
lx>l) is er maar één echte macht
hebber in Thailand, het leger. En
om dat te bevestigen hebben het
parlement en de grondwet het leven
moeten laten; de koning mag blij
ven, want zijn macht heeft al ge
ruime tijd geen wezenlijke inhoud
meer.
