Kruiswoordraadsel
De schoonheid van het eindspel
Belangrijke partij in titelgevecht
,Leidse Sleutels" in
boeiende wedstrijd
VRIJDAG
1HAAKRUBRIEK
Pim en Pom
iMRUBRIEK
a,.
ï-A
IDGERUBRIEK
I
■■I
«DAG 13 NOVEMBER 197*.
LEIDSCH DAGBLAD
BRDAG 13
is een opmerkelijk verschijnsel dat eindspelen uit de
t waarin „iets uitmuntends" op het bord verschijnt, de
f]er niet alleen een groot genoegen verschaft, maar hem
il g een dosis kennis meegeeft, die hem in toernooien van
nut kan zijn. Uit dit alles blijkt onomstotelijk dat
haakspel onuitputtelijk is in zijn mogelijkheden, wendin-
surrealisme!
jtt u maar eens de nu volgen- Op Tf2. volgt Tg7! met winst) 12
(fragmenten U valt van de Tb6 13. Tf7 en zwart legde zijn koning
iazing in de andere! om. De volgende zet. Tf6, is dodelijk.
Een charmant eindspel!
Hartston
abcdefgh
1 1
i 1
E?
m
WA
natuurlijk beter, van-
Ijn fraaie vrijpion op d6, maar
naar de Olympus is nog lang
team! Er volgde.
Tb2 «Indien 1 a5 dan Kc6!
Kd7 3. Te7t Kd8 4. Tf7: Tc2t
Td2 6. Kc5 Tc2t 7. Kd5 Td2r
Te2' 9. Kd5 Td2* 10. Ke4ü
Of 10.... a6 11. Tf6 Kd7 12.
2: 13 Tg5 enz.» 11. Ta7: Tf6
M (Alleen de Goden komen
idee! Ziet u ook het fijne?
Penrose
Deze stelling doet sterk denken
aan een studie van prof.Berger. De
dame wint tegen een toren, maar
wanneer het kasteel een vrijpion
heeft komen er andere „grollen" om
de hoek kijken
1. Kh8-h7? «De beste zet is 1.
Tg7!» 2. Kf6-f7 Tg8-g5 3 Dd4-f6
Tg5-g8 4. Df6-e6 Tg8-g5 5. Kf7-f8
h6-h5 6. De6-f7t Kh7-h6 7. Df7-f6t
Tg5-g6 8. Df6-f4t Kh6-h7 9. Df4-e5ü
«Schot in de roos!» Kh7-h6 10. Kf8-
f7 h5-h4 11. De5-e4! en zwart staak
te het nerveuze gevecht!
S. Garcia
Op diagram 3 zien we een stelling
die dikwijls in de praktijk op het
bord verschijnt. In de meeste geval
len loopt het duel dan op remise
uit, maar in het onderhavige geval
loopt het anders, vandaar de titel
„De schoonheid van het eindspel!"
Gezien het zeer interessante ver
loop van dit eindspel zullen wij hier
wat uitvoeriger op ingaan. Wij vol
gen gedeeltelijk de analyses van de
Joegoslaaf Marlc.
1... Kg6-g5 2. Ke5-e4 h4-h3!
Legt de witte h-pion vast op de I
kleur van de raasheer
3. Ta3-b3
Op 3. Tal g3! 4. hg3. Kg4 enz. 3
Lb6-gl 4. Tb3-a3
Na 4. Tb2 g3! bevindt wit zich in
moeilijkheden.
4Lglxh2 5. Ta3xa7 Lh2-e5!I
Een geweldige zet! Minder goed is
5Lg3? 6 Tg7rt Kh6 7. Tg8ü
h2 8. Th8) Kg7 9. Th5 Kg6 10. Th8
Le5! 11. Th4! g3 12. Kf3 enz. «Ma
rio.
6. Ta7-d7
Zie ook de variant 6. Ke5: h2 7.
Tg7ï Kh6 8. Tg8 Kh7 enz Belang
wekkend is ook 6. Th7 g3! 7. Kf3 g2
enz. Men ziet dat er in eenvoudige
stellingen nog verrassende wendin
gen mogelijk zijn.
6h3-h2 7. Td7-dl, Le5-d4ü
Weer een mysterieuze zet, ditmaal
dodelijk want wit gaf het op Wan
neer wit de raadsheer met zijn
koning neemt staat de toren mach
teloos tegen het oprukken van de
twee zwarte pionnen. Twee vrij-
pionnen die de zesde rij hebben be-
reikt kunnen ook zonder hulp van
de koning winnen!
Op bijvoorbeeld 8. Thl volgt 8
Lgl 9. Kd3 g3 enz.
l Wit: Ka5, Lb7. pi: a6, b4.
Zwart: Kf4, Lg2. pi: g3. h3
(Klebanov-Kalinicenko).
Deze stelling mogen wij wel een
unicum noemen uit de praktijk. Wy
geven u het verloop beknopt. De
aanvallige varianten moet u zelf
maar eens „uitknobbelen"
1Lg2-hlü! «Hoe komt een
mens op zo'n idee!» 2. b4-b5 g3-g2
3. b5-b6 g2-glD 4. Lb7xhl Dglxhl
5. b6-b7 Dhl-blen wit gaf het op.
Vrouwe Caïssa. de charmante godin
van het schaakspel, had weer eens
haar laatste woord. De verliezers zijn
somtijds neerslachtig en kunnen
binnen enkele uren dertig jaar ouder
«in uiterlijk), maar Caissa straalt
nog in onverwelkbare schoonheid!
BISHOP
'ARTIKEL zal de laatste zijn
serie over het Europees kam-
ihap. Daarmee is geenszins
er niet zo nu en dan
komen zal worden op partijen
menten uit dit toernooi (wat
rat zit verzuurt niet: de he
roveringen over de eindspe-
de partijen Van der Sluis
Sij brandsTs j egole w
nog steeds tegemoet zien, al
nog wel een tydje duren
ik deze studie afgerond heb),
ie aandacht zal de eerstko-
iveken op meer actuele wed-
gevestigd worden,
'tijfragment en de geanaly-
partij die vandaag de revue
lasseren, hebben een belang-
in de strijd om de
e
8
9 9
8
8
9
M
a m
3"*'®
e
0
1 P
lelling van het eerste diagram
1 na 28 zetten in de partij
i—Andreiko. Dat zwart beter
ehoeft nauwelijks betoog, niet
eeft hij zich sterk op het
genesteld, ook de randschijf
mt een lastig obstakel voor
wanneer Bergsma erin zou
slagen via 50-45 en 44-40 de zwarte
stelling met 33-29 af te breken, zon
der dat de strategische punten 23
en/of 24 opnieuw door zwart bezet
worden, dan heeft wit volwaardig
tegenspel. Zover zal het echter niet
komen: 29. 50-45? Precies de ver
keerde. Eerst 44-40 was geboden, om
dat zwart bezwaarlijk 23-29 kan spe
len vanwege 25-20 en 35-30. 29...,
23-29! Doorkruist de witte plannen.
Op 44-40 volgt nu 18-23 en wit kan
op deze vleugel niet verder. 30. 33-28
18-23 31. 37-31 36x27 32 32x21 23-32
33. 38x27 11-16. Het is duidelijk dat
wit langs de rand van de afgrond
balanceert. 34. 43-38 8-13. Wit dreig
de met het verraderlijke 25-20!!
44-39, 27x38, 35-30, 38-32 en 42x22!!
35. 44-39 3-9 36. 45-40 17-22 37. 27x18
16x27 38. 42-37 13x22 39. 37-32 7-11
40. 32x21 11-16 41. 39-34 16x27 42.
34x23 19x28 43. 30x10 4x15. Wit, heeft
het materiële evenwicht weten te
bewaren, maar zwart heeft nog
steeds het beste van het spel. 44. 40-
34 28-32? Het staat vast dat zwart
met 12-18 aanmerkelijk betere kan
sen verkregen zou hebben. Enkele
mogelijkheden: 1 47-41 18-23 35-30
28-32! 41-36 «op 38-33 23-28!) 32x43
34-29 23x34 30x48 22-28 36-31 27x36
26-21 36-41 21-17 41-47 17-12 47-29
12-8 9-13 8x19 29-18 en wint na 19-14
en 18-23 door oppositie. 2 47-41 18-
23 41-37 9-14 35-30 15-20 38-33 (op
34-29 beslist 27-31) 28x39 34x43 22-
28! 43-38 «het beste is waarschijnlijk
nog 37-31 etc 14-19! 25x14 19x10 en
zwart wint. 3 35-30 28-32 38-33 18-
23- 34-29 23x34 30x39 39-34 9-14 14-19
34-30 19-23 30-24 32-37 25-20 23-29
24-19 15x13 33x24 27-31 26-21 31-36
21-16 36-41 16-11 41-46 met goede
winstkansen. 45 38-33 32-37 46 26-21
27x16 47. 34-30! Gaat tot de tegen
aanval over. 47.... 22-27. Op 9-14
volgt 33-29-24, terwijl eerst 22-28 en
dan 9-14 evenmin iets oplevert van
wege 30-24, 25-20 en 24-19. 48. 25-20
15x24 49. 30x19 27-31 50. 35-30 31-36
51. 30-25 37-41 52. 19-14 9x20 53. 25x
14 12-17? Een onnauwkeurigheid,
waarvan wit echter niet zal profi
teren. 54. 14-10 41-46 55 10-4? Op
fraaie wijze kon wit remise forceren:
10-5 17-22 33-28! «47-42 verliest door
22-27» 22x33 47-42 36-41 5-32 33-39
42-37! met de dreiging 32-49 55
17-21 56. 4-15 21-27 57 15-20! 46-10
58 20-3! Bedreigt de zwarte schijf op
27. 5827-32 59 47-42! 10-19 60
3-25 32-38 61. 25-20 38x47 62. 20-15
en na nog elf zetten berustte
Andreiko in remise. Thans de partij,
die mij de beslissende voorsprong
verschafte.
P. BERGSMA—T. SIJBRANDS
I. 33-29 17-22 2. 39-33 11-17 3. 44-39
6-11 4. 50-44 1-6 5. 32-28 19-23 6.
28x19 14x23 7. 38-32 10-14 8. 42-38
14-19 9 32-28 23x32 10 37x28 19-23!
II. 28x19 13x24. Waarschijnlijk heeft
zwart nu reeds de betere stelling.
12. 38-32 9-13 13. 43-38. Wel erg on
nauwkeurig gespeeld. 13.... 22-27!
14. 31x22 17x37 15. 41x32 13-19! Wit
kan nu wel de formatie 41-37-32
maken en de zwarte schijf op 23
afruilen, maar alle witte basis-schij
ven zullen daarvoor opgespeeld moe
ten worden, terwijl zwart een bij
zonder elastische halve hekstelling
verkrijgt 16 32-27 19-23 17. 27-22
18x27 18. 29x18 12x23 19. 34-30 24-29
20. 33x24 20x29 21. 39-33 7-12 22. 33x
24 23-28. Veel schijven zijn er uit
de strijd genomen, maar zwart heeft
nog steeds invloed in het centrum.
23. 44-39 11-17 24. 40-34 12-18 25. 39-
33 28x39 26 34x43. Na deze terugruil
is het evenwicht min of meer her
steld, al blijft wit vanwege de for
matie 35-30-24 wat moeilijker staan.
26. 5-10 27. 46-41 10-14 28. 41-37
6-11! Om het sterke 37-31 met 8-13
en 17x28 te ontkrachten 29. 45-40
16-21! Zwart wil zich wel met 17-22
in de richting van het centrum ont
wikkelen, maar schijf 16 mag dan
niet op non-actief komen te staan.
30. 30-25 4-9 31. 35-30 17-22 32. 40-35.
Bergsma speelt te primitief dan dat
hij van zyn eigen genialiteit slacht
offer zou kunnen worden: 43-39
schakelt 14-20 uit door 36-31 en
47-41) 21-26 36-31 27x36 40-35 (ziet
er schitterend uit) 11-17! en 24-20
verliest door 9-14 en 18-23. 32
14-20 33. 25x14 9x29 34 48-42 11-17
35. 38-32 27x38 36. 42x24 22-28! De
opmerking, die ik bij de 2e zet
maakte is, ook hier van kracht. Nog
steeds heeft zwart de beste perspec
tieven 37 43-39 17-22 38. 36-31. Niet
a
S
0.
a
a
0
e
a
9
8
9
9
0.
9
*9
u^ A r\
El-ke vrij-dag-mor-gen
komt me-vrouw De Veer.
Pom, die haar het eerst hoort,
zucht: daar is ze weer.
Met de gro-te be-zem,
met de af-was-kwast,
dwei-len, em-mers. boen-der
Pom kruipt in een kast.
Pim zegt: lek-ker wer-ken
met me-vrouw De Veer.
Zij zegt: jij bent sterk, zeg,
Je lijkt wel een beer.
En als Pom komt kij-ken,
roe-pen ze: pas op.
an-ders krijg Je zo nog
wa-ter op Je kop.
Maar Pim vindt het prach-tig
bij me-vrouw De Veer.
Als een klein druk baas-Je
is hij in de weer.
Pim zit in de em-mers,
in de gro-te teii,
Pim sjouwt met de be-zem,
Pim sleept met een dweil.
's Mid-dags te-gen vle-ren
drinkt me-vrouw De Veer
nog een kop-Je thee mee
en dan gaat ze weer.
Pim zegt: hè, wat Jam-mer.
uit met het ge-plas.
Ik wou maar dat het mor-gen
ook weer vrij-dag was.
Pom zucht: o, ge-luk-kig.
al-les is weer schoon,
al-les wreer als an-ders,
al-les weer ge-woon.
MIES BOUHUYS
beslissing in een kritieke situatie beslist veelal over het
'ttee van één spel soms zelfs over de gehele wedstrijd,
opzicht zijn Hamlet1s beroemde wóórden „to be or not
that's the question'", ook voor bridge geldig.
issingen in kritieke situaties zijn vaak héél lastig. Wat
1 tan dit adembenemende geval uit de oyilangs gespeelde
tussen landskampioen ABC I en het pas gepromoveerde
Sleutels t?
A H 9
9 A 10 8 7 6
1 0 5 4 2
I A 9 4
N A V 10 3 2
(V qp
IV9876 W O B 10 3
z 4. B 10 87 2
f 7 6 5 4
9 B 9 5 4 3 2
H V 5
J gever, niemand kwetsbaar.
opende het noordspel voor
tutels met één halten oost
poppen zuid vier harten,
"u eens naar het westspel!
blijkt de sterkste hand van de
^lers te hebben, maar wat
moet hij doen? Er zijn vier mogelijk
heden; passen, doubleren, vier schop
pen of vijf ruiten zeggen. Zoals men
ziet. wordt vyf ruiten gemaakt, maar
west denkt natuurlijk tenminste één
harten en twee klaveren te moeten
verliezen. Max Rebattu jr. stond voor
deze beslissingen hij pasteDat
bleek 5 matchpunten waard, want
aan de andere tafel bood Max Kurt
in gelijke situatie thans: doublet. De
minst gunstige, alhoewel zeer begrij
pelijke beslissing. Een bod van vyf
ruiten zou De Sleutels i.p.v. 5 mp
verlies, 10 winst hebben opgebracht.
Vier harten werd natuurlijk zonder
moeite gewonnen.
Soms helpt de vijand, ongewild,
een handje bij het bereiken van het
beste contract. Evenals uit voor-
I noemde match:
West Oost
2 A A V763
9 H 10 9 AV752
O B 10 2 O 8 5
A V 10 9 5 4 *8
De Leidenaren v. d. Burg—Kuyt
(OW) boden: oost één schoppen
west twee klaver oost twee harten
west drie harten. „To be or not
tot be?" m.a.w. moet oost vier
zeggen? Hij deed het niet en er zijn
kaartverdelingen denkbaar waarbij
hij gelijk zou kunnen krijgen. Maai
de zuidspeler had S H1054, H'84,
RAV976, Kl'HB en dus was het
kinderwerk om tien slagen te winnen
(het werden er zelfs 12). Maar aan
tafel II bood de Jongh «zuid) na één
schoppen van oost nu één Sansatout.
west doubleerde, oost zei twee harten
en daar Rebattu nu wel wist. dat de
klaverheer goed zou zitten, bood hij
vier harten. Wederom 10 mp. voor
ABC. dat Vina Bisht dankbaar mag
zijn dat hij de betere beslissing nam
door «als zuid) over één schoppen te
passen.
H. W. FILARSKI.
onaardig gespeeld, maar voor het
taxeren van een doorbraak naar
dam is Bergsma niet in de wieg
gelegd. 3821-27! Het is waar dat
zwart niet beter heeft: op 3-9 31-36
is 21-27 verboden, terwijl wit op 8-13
met 24-19 13x24 30x19 3-9 19-13!
9-14 39-33! en 31-26 remise maakt
39. 24-19? In tijdnood kan er van
bezinning geen sprake meer zyn en
Bergsma zet zijn doorbraakpoging
door. Toch geloof ik niet dat wit 11a
31-26 8-13 uiteindelijk toch nog re
mise zou hebben gemaakt. Daarvoor
is het stellingsverschil naar mijn
mening thans te groot geworden.
39.27x36 40. 19-14 22-27 41. 30-24
27-32 42. 37-31 36x27 43 24-20 15x24
44 14-10 18-22 45 10-5 8-13 46 39-33
28x39 47. 5x37 24-30! 48. 35x24 22-28
en wit gaf op.
TON SIJBRANDS
OrLOSSING VORIGE PUZZEL
RÉ|EN)
Hv L OH A
TADI El
PARD0NB
IiBTBLÉ?
NIEMAND
'■rJHaBe
^■A.STERBS'
R|l ÏE |f
Ti'J L
De eerste prijs van f 10 werd toe
gekend aan mevrouw M. C. E. v.
Houten-v. d. Heden, Graaf Willem
II laan 6, Hoogmade; de tweede prijs
van f7.50 aan de heer G. Honsbeek.
Anna van Burenhof 9, Leiden; prijs
van f 5 de heer N. van Namen, Leid-
seweg 427, Voorschoten; en prijs van
f 5 mevrouw F. J. van Dalen, Jacht
slotpad 4, Leiderdorp.
De prijzen zullen aan de winnaars
«essen.) worden toegezonden.
Horizontaal
1. tuingereedschap
4. gebod
8. plantengeslacht
11. uiting van pijn
13. vrucht
14. monddeel
15. scheepsleuning
18. weekdier
20. cijns
21. element
22. gesteente
23. stel
25. stier
27. elasticiteit
28. bouwland
30. afscheiding
32. vreemde munt
34. plaats in West-Duitsland
36. lidwoord
37. nalatigheid
38. rondreis
39. bijwoord
40. insekt
42. lengtemaat
43. gewicht
44. Europese rivier
45. zoogdier
47. bijwoord
50. spoedig
52. sluiskolk
53. borstel
55. liefkozing
57. vermindering
59. vreedzaam
61. eikeschors
62. vordering
64. masker
65. rivier in Frankrijk
66. steekorgaan
67. resonantie
Verticaal:
1. stoot
2. breker
3. rolsteen
5. getijde
6. overeenkomst
7. toon
8. plant
9. verhoging
10. kunstmest
12. zijrivier van de Donau
14. vis
16. mythologische figuur
17. mineraal
18. diepte tussen twee zandbanken
19. alvorens
24. strofevorm
25. trouweloze handeling
26. vis
28. draagvat
29. ketting
31. vis
33. eilandbewoner
34. boom
35. gevangenis
36. Schotse rivier
41. hatend
43. windstreek
46. letsel
47. strandmeer
48. werktuig (hijs-)
49. heen
51. lokspijs
52. palmmeel
53. muil
54. vertragingstoestel
56. evenzo
58. ankerplaats
60. vis
62. voegwoord
63. symbool voor selenium
Oplossingen onder 't motto KRUIS
WOORDRAADSEL dienen voor
woensdag aanstaande te 9 uur in net
bezit te zijn van de redactie van
het Leidscb Dagblad. Witte Singe) l,
Leiden. Wy stellen vier prfjzen be
schikbaar: één van f 10, één van
17.50 en twee van elk f5. Alleen
abonnees kunnen meedingen.
