gevolgen van
elgië: stap verder naar een kernproef op
federatie
amsjitka
bleven uit
uitbreker
la Oostenrijk nog vrij
en spectaculaire verschuivingen bii verkiezingen
I nezen
jen weg
oskou
Castro
woensdag
naar Chili
EXPLOSIE IN
EERSTE TRAP
EUROPA-RAKET
CHINA BELOOFT
PAKISTAN STEUN
BIJ AANVAL
)AG 8 NOVEMBER 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 13
i -I -a Uitsterven protest heeft symbolische waarde
tyeense -politieman ver
een weinig benijdens-
n positie toen hij door de
itsnapte gevangenen
ch links en voorin Ne-
jedly, met pistool) gedwongen i gijzelaar van het tweetaldat ijl
werd als bestuurden van de poli- totaal twaalf personen tijdens
tie-patrouillewagen op te treden, hun periode van vrijheidin gij-
Hij ivas overigens niet de enigelzeling heeft gehouden.
(DPA)Drie dagen na
g ilaire uitbraak van- drie tot
straffen veroordeelde ge-
lit de gevangenis van het
b e Stein aan de Donau be-
t jvaarlijkste van het trio,
ge Adolf Schandl, zich
|e voeten. Zijn metgezel-
irsch en Nejedly, gaven
ag uitgeput en hongerig
nse politie over.
n zat een straf van tien Jaar
roofovervallen, gepleegd
ai 2-jarige vriendin Alexan-
n de „roverbruid met het
a nht", die zelf tot vier laar
rdeeld. In het proces leg
er van Alexandra destijds
ende verklaringen tegen
i Als voorzorgsmaatre-
h Ie politie deze getuige en
haar kinderen onder be-
werd moordenaar
]e - zijn in de Cambodjaan-
9 ld Phnom Penh acht per-
'n od en elf gewond door een
11 Ie handgranaat. In een
het centrum zat een tien-
ren een spelletje kaart
re terwijl een twintigtal
omheen stond. Een der
Mide militairen, die kenne-
sgen zijn verlies kon, trok
brte woordenwisseling de
K een handgranaat en wierp
de kaartspelers, met bo-
d gevolg.
It!
J (AFP. Reuter, AP)-
zen twee diplomaten en
lalisten zijn zaterdag
i van een bijeenkomst in
gelegenheid van de 54ste
van de oktober-revolutie.
?zen verlieten de zaal nia-
Grisjin, lid van het vijf-
tellende politieke bureau,
hl Peking verantwoordelijk
voor de huidige spanning
al ina en de Sowjet-Unie.
1° Hak voor een gehoor van*
1 en.
bben de Chinese leiders de
i Sowjet en de regering van
T^-Unie hun gelukwensen
[omen in verband met de
1 van de oktoberrevolutie,
ering van China is altijd
geweest, dat geschillen
en hcipiele kwesties tussen
de Sowjet-Unie niet van
>gen zijn op de betrekkin-
de twee staten", aldus de
die Peking naai' Moskou
waking gesteld om te voorkomen, dat
Sohandl zich eventueel op haar
wreekt.
De drie gevangenen ontsnapten
donderdag. Zij dreigden drie gijze
laars een rechter van instructie,
een politie-officier en een secreta
resse te doden, als zij geen vrije
aftocht kregen. De autoriteiten stel
SANTIAGO <AFP> De Cu
baanse premierFidel Castro zal
woensdagavond in Santiago in Chili
aankomen. Dit is in betrouwbare
kringen in Chili vernomen.
Het doel van het bezoek van Fidel
Castro is een plechtig karakter geven
aan de eerste verjaardag van het
herstel van de betrekkingen tussen
Chili en Cuba, dat president Allen de
op 12 november 1970, acht dagen na
de aanvaarding van zijn ambt, be
kendmaakte.
Men meent te weten, dat de Cu
baanse regeringsleider tien dagen in
Chili zal blijven. Op het programma
staan o.m. bezoeken aan kopermijnen
in Chuquicamata in het noorden,
kolenmijnen in het zuiden, belang
rijke industrieën in het centrum van
het land en besprekingen met stu
denten en vakbonden.
Volgens het Peruaanse blad El
Commercio zal premier Castro naar
verwachting woensdag op doorreis
naar Chili vier a vijf uur op het
vliegveld van Lima doorbrengen voor
besprekingen met de Peruaanse pre
sident, Juan Velasco Alvarado. De
speculaties over het weer aanknopen
van betrekkingen tussen Peru en
Cuba nemen intussen toe.
den hun noodgedwongen een kleine
autobus ter beschikking. Nadat zij
donderdag en vrijdag achtereenvol
gens hun gijzelaars hadden vrijge
laten. ruilden Schubirsch en Ne
jedly (Schandl was al kort na de
ontsnapping zijn eigen weg gegaan)
de autobus in voor een politie-auto
waardoor zij tevens twee nieuwe gijze
laars in handen kregen. Zij dwongen
de autoriteiten een bedrag van 7.500
gulden te betalen en de toezegging
te doen, dat zij ongemoeid konden
vertrekken. De volgende ochtend lie
ten de vluchtelingen hun twee gijze
laars vrij en doken onder in een
woning in de Oostenrijkse hoofdstad.
Daar capituleerden zij tenslotte voor
de politie.
KOUROU (RTR) Ruimtevaart
deskundigen hebben verklaard, dat
de ontploffing, die de Europese
ruimteraket „Europa-2" vrijdag tot
de ondergang doemde, zich heeft
voorgedaan in de eerste trap, name
lijk de Britse „Blue Streak"-raket.
Op een film, die van de lancering
is gemaakt, was een grote ontplof
fing te zien in het bovenste deel van
de „Bleu Streak", 150 seconden na
de start. Dertien seconden later was
een tweede explosie zichtbaar, dit
maal in de tweede trap van de „Eu
ropa-2", de Franse raket „Coralie".
Volgens de Fransman Jean Cor-
beau, de „vluchtleider" van de Euro
pese ruimtevaartorganisatie ELDO
is ook vastgesteld, dat een fout zich
heeft voorgedaan in het navigatie
systeem van ,de raket en wel vóóx
de eerste explosie. Maar nog niet uit
gemaakt is, of er samenhang bestaat
tussen deze fout en de eerste explo
sie.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL De vervroegde parlementsverkiezingen in Bel
gië hebben géén spectaculaire verschuivingen te zien gegeven.
De regeringspartijen CVP (christen democratisch) en BSP so
cialisten) hebben niet verloren. De liberale PVV daarentegen
wel.
De in het Waalse land nogal op
merkelijke winsten van het extremis
tische Fransgezinde FDF en de min
der duidelijke vooruitgang die de
Vlaamse Volksunie in Vlaanderen
heeft geboekt, wijst er volgens Bel
gische politici op dat de tendens tot
federalisering van de staat sterker
wordt en ook in het nieuwe parle
ment nadrukkelijker tot uitdrukking
zal komen dan voorheen.
Premier Eijskens onderkende een
verlangen naar verdergaande regio
nalisering doch het woord „federa
lisering" nam hij nog niet in
de mond. De heer Eijskens die van
daag het ontslag van zijn regering
aanbood meent dat de regerings
partijen geenszins door de kiezers
zijn teruggewezen. Het feit dat er
geen verlies te constateren viel voor
alsnog noemde hij al veel want „als
een partij aan een regering deel
neemt volgt er gewoonlijk slijtage".
Het is echter de vraag in hoever
re de uitslagenn straks zullen beant
woorden aan zijn verlangen om door
vervroegde parlementsontbinding een
sterker kiezersmandaat voor moeilij
ke perioden met grote nationale en
internationale problemen te verkrij
gen.
De Belgische verkiezingen zijn
voorafgegaan door een rustige ver
kiezingspropaganda die sommige po
litici deed spreken van een klimaat
van politieke windstilte waarin voor
al de radicalere partijen als het
Waalse FDF en de Vlaamse Volks
unie niet zeer goed tot hun recht
zijn kunnen komen. Opmerkelij
ke actie: In het plaatsje Hombeek
reikte een der partijen aan de stem
mers gisteren een half brood uit met
op de verpakking de mededeling dat
men in 1968 voor de prijs van dat
halve bfood nog een heel kon ko
pen.
Gandhi en Nixon niet
dichter bij elkaar
WASHINGTON Op het eenzame
Aleoeten-eiland Amsjitka, tussen
Alaska en de Sowjet-Unie, hebben
de Verenigde Staten zaterdagavond
om 23.00 uur onze tijd op 1790 meter
onder de grond hun tot dusver
sterkste kernbom tot ontploffing ge
bracht. De door milieubeschermers
gevreesde catastrofale gevolgen van
de proef sterk verhoogde radio
activiteit, hevige aardbevingen en
vloedgolven zijn uitgebleven.
Door
Mr. H. L. Leffelaar
PEKING (Reuter, AFP. AP De
speciale Pakistaanse afgevaardigde
Bhoetto is na zijn bezoek aan Pe
king naar huis teruggekeerd met de
belofte, dat China zijn land steun
zal verlenen in geval van buitenland
se agressie.
De Chinese plaatsvervangende mi
nister van Buitenlandse Zaken, Tsji
Peng-fei, zei aan een lunch die aan
Bhoetto werd aangeboden, dat on
ze Pakistaanse vrienden ervan ver
zekerd kunnen blijven, dat de Chines
regering en bevolking in geval van
buitenlandse agressie zoals steeds
resolute steun zullen verlenen aan
regering en volk van Pakistan in hun
rechtvaardige strijd voor de verdedi
ging van hun staat, soevereiniteit en
nationale onafhankelijkheid. Hij be
schuldigde de Indiase regering van
grove inmenging in de binnenlandse
zaken van Pakistan. Tegelijkertijd
wees hij er op, dat de Pakistanen een
redelijke oplossing moeten trachten
te vinden voor de kwestie Oost-Pa-
kistan. Maar. zei hij, dit is een bin
nenlandse aangelegenheid en inmen
ging door een ander land is ontoe
laatbaar.
Op een persconferentie weigerde
Bhoetto te antwoorden op vragen of
zijn bezoek had geleid tot beloften
inzake uitbreiding van de militaire
hulp van China aan Pakistan. „Wij
kunnen onze kaarten niet op tafel
leggen en u meedelen welke maatre
gelen wij hebben genomen om onze
nationale onafhankelijkheid en
staatssoevereiniteit te waarborgen".
De Chinese premier van Buiten
landse Zaken, Tsjoe En-lai sprak aan
een diner over dé vriendschap en sa
menwerking tussen China en Pakis
tan. Hij maakte melding van de „be
vredigende resultaten" van de be
sprekingen die hij met Bhoetto had.
Geen uitspraak
De Indiase premier mevrouw In
dira Gandhi, heeft gisteren haar be
zoek van vijf dagen aan de Verenig
de Staten beëindigd. Zij reisde door
naar Parijs, waar zij vandaag het
standpunt van haar regering in het
conflict met Pakistan uiteen zal zet
ten.
In Washington heeft mevrouw
Gandhi tweemaal van gedachten ge
wisseld met president Nixon. Zij
slaagde er niet in hem tot een uit
spraak te bx-engen, dat Pakistan ver
antwoordelijk is voor de gespannen
situatie. Op zijn beurt heeft de pre
sident mevrouw Gandhi niet kun
nen bewegen tot een terugtrekking
van de Indiase strijdkrachten langs
de grens met Pakistan.
In een vraaggesprek met het tele
visienet NBC verklaarde de Indiase
premier nog eens dat haar land zoals
altijd vrede wil. Volgens haar was er
in feite geen conflict tussen India en
Pakistan, maar alleen 'n geschil fus
ten West-Pakistan en de wetig ge
kozen leiding van Oost-Pakistan. Dit
geschil had de reusachtige stroom
vluchtelingen naar India in bewe
ging gezet, waardoor dit land in de
crisis was betrokken. De oplossing
van deze crisis hing dan ook uitslui
tend af van de totstandkoming van
een akkoord tussen „het militaire be
wind in West-Pakistan en het volk
van Bengalen en zijn gekozen ver
tegenwoordigers." aldus mevrouw
Gandhi.
De Sowjet-Unie heeft Pakistan de
verzekering gegeven de Pakistaanse
eenheid en souvereiniteit te steunen.
Dit heeft een woordvoerder voor het
Pakistaanse ministerie van Buiten
landse Zaken in Karatsji bekend ge
maakt.
Pakistan had de Sowjet-Unie in
augustus, na het bezoek van de Rus
sische minister van Buitenlandse
Zaken, Andrej Gromyko, aan India,
om opheldering over het Russische
standpunt gevraagd.
I De Sowjet-Unie heeft Pakistan
I verder meegedeeld te streven naar
vrede in net Zuid-Aziatische sub
continent.
Wel veroorzaakte de kernbom van
5 megaton of 5 miljoen TNT plaat
selijke aardschokken. In de seismo
logische centra in Tokio, Honoloeloe,
Washington en Uppsala (Zweden)
werden schokken met een sterkte
tussen de 5.5 en 7.4 op de schaal van
Richter geregistreerd. Als een schok
van een dergelijke sterkte een be
woond gebied treft, betekent dit een
alles verwoestende aardbeving. Het
epicentrum van de schokken van
zaterdag lag echter ver van de be
woonde wereld. De aardschokken
die na de ondergrondse proeven in
Nevada werden geregistreerd, ver
toonden op de schaal van Richter
een waarde van 6.25.
De Amerikaanse Commissie voor
de Atoomenergie verklaarde na de
proef dat er geen radio-activiteit
was ontsnapt. Het door de Amerika
nen gegeven alarm voor vloedgol
ven kon een half uur na de explosie
weer woi'den ingetrokken. De vloed
golven die ruim zes minuten na de
proef op Amsjitka in Japan waren
waargenomen, bleken niet van de
Amerikaanse kernproef afkomstig te
zijxi. Volgens Japanse seismologen
zou een van de Aleoeten afkomstige
vloedgolf eerst drie uur later de
kust van Japan kunnen bereiken,
maar volgens hen bestond er weinig
vrees dat dit zou gebeuren.
De proef op Amsjitka werd uitge
voerd met een waterstofbom van
4% meter lang, die op 1790 meter
onder het aardoppervlak tot ontplof
fing werd gebracht. De explosie
had een kracht van 5 miljoen ton
TNT en was daarmee 250 maal zo
sterk als de atoombom die in 1945 de
Japanse stad Hirosjima verwoestte.
Symbool
Het belang van de ondergrondse
proef met de superkernbom is ech
ter niet dat er geen catastrofes
plaats vonden, maar dat het mis
schien symbolisch sen keerpunt is
geweest in de Amerikaanse protest
bewegingen van de afgelopen ja
ren. Want ondanks een proces waar
over het Hooggerechtshof op het al
lerlaatste ogenblik nog een uit
spraak moest geven, was het actie
ve protest tegen de kernproef, op
verspreide acties na, te verwaarlo
zen.
In die weken die aan de proef
vooraf gingen, bleek dat de mili-
tantse acties tegen de kernbom niet
op touw werden gezet in de Verenig
de Staten, maar in Canada.
In Amerika bleef het protest be
perkt tot actie-groepen van "milieu-
beschex-mers", en zij waren het ook
die tenslotte een proces aanhangig
maakten dat in alle instanties werd
verworpen, tot het Hooggerechtshof
toe. dat vijf uur voordat de explosie
zou plaats vinden met 4 tegen 3
stemmen geen redenen aanwezig
zag om de proef uit te stellen.
Nog maar enkele dagen tevoren
was een poging het protest tegen de
oorlog in Vietnam opnieuw opgang
te brengen op zo goed als niets uit-
Een uur nadut de kernbom
op Amsjitka was ontploft bekijkt
het hoofd van de Amerikaanse
Commissie voor Atoomenergie
Schlesinger de scheuren in de bo
dem van het eiland. Schlesinger
kwam met zijn gezin naar Am
sjitka om aan te tonen dat de
protesten tegen de ontploffing
niets om het lijf hadden:
gelopen, toen het Pentagon 4000 man
in staat van alarm bracht om nog
minder dan 1000 demonstranten in
toom te houden. Dit waren de over
gebleven activisten van de "mei-
dag"-beweging die eerder dit Jaar
de autoriteiten van Washington er
toe brachten om 12.000 betogers zon
der vorm van proces te arresteren.
Eenzelfde betoging aan de westkust,
de bakermat van de anti-oorlogs de
monstraties en waar eerder dit Jaar
een kwart miljoen demonstranten
op de been kwamen om tegen Viet
nam te protesteren, liep ook uit een
flauw aftreksel van het oor
spronkelijke enthousiasme.
Oudste
Van alle demonstraties is die te
gen de kernbom misschien wel de
oudste (men denke aan de aller
eerste acties onder leiding van Ber-
trand Russell). Deze acties waren
in elk geval de eerste die een 6oort
collectief internationaal bewustzijn
creëerden, waaruit alle latere de
monstraties mogelijk werden, inclu
sief die tegen de oorlog in Vietnam,
en vermoedelijk ook die in Frankrijk
in de zomer van 1968 tegen het regi
me van generaal De Gaulle.
Dat zelfs het magische symbool
van de "kernbom" (dat tenslotte
met zijn doorsneden en omgekeerde
"Y" ook het symbool werd van alle
andere protest-bewegingen), ook nu
niet meer dan verspreide tegen-ac
ties wist op te roepen, moet dan ook
gezien worden als een afscheid van
een historische periode.
ADVERTENTIE
uixrd.
Istelling tot de boodschap-
Hdere communistische lan-
het Chinese telegx'am uit-
jpricht tot het presidium
_)perste Sowjet exi de Sow-
l8- De Sowjetrussische
itische partij werd niet ge
kt telegram was dan ook
van het permanente co-
te assemblee van volksafge-
ln en de Chinese staatsraad-
