"God
nodig
heeft
gehad"
vrouwen
Wie zei er wat over occasions
Verder nog aanwezig
Kerkdiensten Leiden en omgeving
PAGINA 8
LEIDSCH DAGBLAD
ZATERDAG 6 NOVEMBER l!
3
Dominicanes Buisseret breekt een lans voor de vrouw in de kerk
(Van onze correspondent)
ROME (GPD) Voor de Pieterskerk stopt een taxi. Een
meisje van een jaar of twintig, met zwart haar en kwieke
ogen, rekent af. Ze draagt een tasje van peau de suède, zwarte
hot-pants en een zwarte maillot met vlindertjes. Als ze op de
hoge toegangsdeuren van de basiliek toeloopt, wemelt het daar
al van de mensen. Ze gaat even onder in een gesloten groep
toeristen en vlak voor de twee in blauwe uniformen gestoken
ordebewakers komt ze er weer uit te voorschijn.
Even is er een korte opstopping. De
mannen hebben het meisje gezien.
Uit de verte lijkt het korte gesprek
een mime. Het meisje kijkt even om
hoog, keert zich dan zonder iets te
zeggen om en wandelt kordaat weer
naar buiten. Als ze op het plein
terug is, is de taxi weg en ze ver
dwijnt in de menigte. Tussen de aan
komst van de ongewenste bezoekster
en haar vertrek zijn twee minuten
verlopen. Het Vaticaan houdt niet
van hot-pants.
Kort voor dit kleine incident is op
hetzelfde plein iets meer naar links
het huiswaarts keren van de heren
van de derde bisschoppensynode te
zien geweest, want rond het middag
uur is hun taak voor de ochtend
beëindigd. Tweehonder-en-tien bis
schoppen komen in groepjes, ande
ren alleen, onder de Arco delle Cam-
pane te voorschijn, in hun soutanes,
het rood en paars fladderend langs
hun lendenen, en in de hand de on
vermijdelijke zwarte actetas.
Het gezelschap heeft dezer dagen
in grote meerderheid weten te berei
ken, dat de priester celibatair zal
blijven. Tegen hun meerderheid valt
moeilijk op te boksen.
Bang voor vrouw
Aan de rand van de synode wordt
gevochten voor de nieuwe tijd. De
Paus noemt dit ongeoorloofde in
menging, het uitoefenen van scha
delijke druk, waartegen de synode
heren zich dienen af te sluiten.
Onder deze vechtjassen is een
vrouw, de Belgische dominicanes
zuster Valentine Buisseret. In een
brochure over .de vrouw en de kerk
merkt ze op: „De kerk koestert een
soort aangeboren wantrouwen
tegenover de vrouw, het symbool
van een altijd mogelijke verlokking
en verleiding en gecombineerd met
een projectie van het bijbelverhaal
dat in de geschiedenis van de zonde
val vertelt dat Eva de bemiddelaar
ster tussen de duivel en Adam was.
dat beeld heeft altijd zwaar gewo
gen in de houding van de clerus
tegenover de vrouw als een wezen
waarvoor je bang moet zijn en dat
dus zorgvuldig buiten de deur moet
worden gehouden als het om func
ties en posities gaan waar ze althans
eventueel en mogelijkerwijs enige
invloed zou kunnen uitoefenen".
Toch zijn er in de bisschoppen
synode drie bisschoppen geweest die
zelfs het thema van de vrouw als
priester hebben durven aansnijden.
Dit voorstel om ook de vrouw de
priesterwijding waardig te achten
gaat natuurlijk de doofpot in. Maar
de laatste die er met vuur over sprak
was de nog Jeugdige aartsbisschop
van Marseille, monseigneur Roger
Etchegaray. Hfl belegde voor
dit thema en andere thema's zelfs
een speciale persconferentie. Et
chegaray is een daadkrachtig en
helder man. Men fluistert dat hij
wellicht één van de pausen van de
toekomst zal zijn.
Paradoxaal
De verhouding tussen de R.K.
Kerk en de vrouw is op zijn
zachtst gezegd paradoxaal. Ter
wijl de verering zich concentreert
rond een vrouw, is de R. K. Kerk
zowat de enige instelling ter we
reld die op het ogenblik nog uit
sluitend door mannen ivordt ge
regeerd. Sommigen zeggen dat
hiervoor zowel theologische als
cultuur-historische redenen zijn
aan te voeren, anderen zeggef:
dat de theologie in zijn afwijzen
van de vrouw geen been heeft om
op te staanen dat het allemaal
alleen maar cultuur-historisch te
verklaren is.
Het Nederlands pastoraal concilie
heeft vorig jaar vastgesteld, dat er
géén theologische argumenten tegen
de vrouw als priester zijn aan te voe
ren. Maar dit concilie is niet het
zelfde als de Nederlandse bisschop
penconferentie. Als men bijvoorbeeld
kardinaal Alfrink, die de voorzitter
van deze bisschoppenconferentie is,
vraagt wat hij over de kwestie denkt,
dan trekt hij alleen maar zijn be
kende zuinig-guitige gezicht.
Bij problemen als deze moet het
verlossende woord natuurlijk binnen
de muren van het Vaticaan klinken
en dan kan men nog heel lang wach
ten. Hier speelt de traditie zo'n over
wegende rol, dat men er nauwelijks
meer in staat schijnt duidelijk te on
derscheiden tussen wat werkelijk we
tenschappelijk fundament is en wat
warrige traditie. Aan deze traditie
kan echter worden getornd en dat
gebeurt ook met de vertraging van
gemiddeld een eeuw. Men ziet dat
aan de manier waarop het Vaticaan
steeds wat tegen heeft op de dames
mode van het ogenblik, en waarop ze
tot voor kort iedere naar het Vati
caan gezonden buitenlandse vrouwe
lijke diplomate van hogere rang wei
gerde te accepteren.
Deze opvatting is al 2000 Jaar oud
en ze stamt uit de tijd, dat het
christendom zijn wortels sloeg. Het
was in het Nabije Oosten, aan de
rand van het Azië waar de vrouwen
gesluierd gingen en nog gaan, en ze
op de achtergrond stonden in de
maatschappij. Tzelfdertijd was in de
Griekse wereld de emancipatie veel
verder gegaan. De heidense wereld
kende priesteressen als bewijs van
volledige emancipatie. Maar juist dit
heidendom was voor het ontluikende
christendom een averecht voorbeeld,
tegen de oude Joodse. Semitische en
de hele oosterse wereld in.
Tweederangs
Niet alleen de cultuurhistorische,
maar vooral de religieuse overweging
in die dagen was dat men dit ver
schijnsel want in feite was het
sacrale hoererij niet kon overne
men. Ook als dit hellenistische hei
dendom verdwenen is. verlaat men
in de christelijke kerk de eenmaal
ingeslagen weg niet meer. De vrouw
bleef in het Westen in de ogen van
de kerk tweederangs. In onze tijd
met zijn veranderde opvattingen
over seksualiteit en huwelijk zit de
kerk en niet helemaal alleen de
rooms-katholieke met een tradi
tie van 2000 jaar.
De Belgische dominicanes Valenti
ne Buisseret merkt in haar brochure
die nu in Rome wordt verspreid bij
onder toeschouwers van de synode de vrouwelijke opkomst de enige
nog op: „De vrouw is nog steeds het troost die de priester heeft voor het
religieuze wezen bij uitstek en daar- wegblijven van de mannen"
Wie is de spelbreker?
meeste parochies
ADVERTENTIE
Ter gelegenheid van onze L.I.A.M. Mercedes Benz-show
is er ook een complete collectie gebruikte bestel- en vracht
wagens aanwezig.
Een greep uit onze voorraad:
10 MERCEDES BENZ bestelwagens, diverse uitvoerin
gen, bouwjaren '67, '68, '69 en '70.
3 VW personenbusjes, type Clipper, bouwjaar '68- 69
3 Zuster Buisseret vervolgt: ,,God
heeft vrouwen altijd nodig gehad
hij koos ze dan ook uit om het
goede nieuws van de opstanding
te verkondigen. Deze boodschap
I werd door de vrouwen aan de
apostelen overgebracht en hierin
U die op zoek bent naar een gebruikte bestel- of vracht-1 *i>n de enige verbinding tussen
i 1 het lege graf en het geloof van
wagen kunt nu slagende apostelen.
U bent van harte welkom op onze show die gehouden
FORD TRANSITS, ook met open laadbak.
OPELS met en zonder bak, FORD D trucks, BEDFORDS
en ook enkele MERCEDES BENZ vrachtwagens.
Valentine Buisseret-.,, Het
goede nieuws van de opstanding
van Christus werd door vrouwen
overgebracht"
Ze gaat elders in haar brochure
voort: „De kleine Maria van Naza-
reth wordt de mede-verlosser van de
wereld. Deze opdracht stelt haar op
een trap van waardigheid die geen
man. behalve Christus zelf, ooit zal
bereiken. Ook op het cruciale mo
ment (zo gaat zuster Buisseret voort
en ze voegt er aan toe: deze uitdruk
king is hier wel op verschrikkelijke
manier op zijn plaats» van passie
en dood van Jezus waren alle apos
telen gevlucht met uitzondering mis
schien van Johannes bij- één gele
genheid, maar aan de voet van het
kruis zaten Maria zijn moeder en de
vrouwen die Jezus waren gevolgd".
Nu hadden in die tijd getuigenis
sen van vrouwen en kinderen geen
enkel gewicht. Toch koos God vrou
wen uit om de triomf van zijn zoon
als eersten te onthullen".
wordt op 5, 6 en 7 november in eigen huis.
m lm J$L m 1%/E a
'ONOELLAAN 45 LEIOEN TEL. 44545
Zuster Buisseret merkt nog op:
„Wat de waardigheid van de vrouw
wel het duidelijkst onderstreept is,
i dat zij voor de kerk martelares mag
zijn. Maar waarom geeft een zo pijn-
j lijk recht niet meteen de mogelijk
heid ook andere rechten te krijgen
met. betrekking tot het getuigenis
van het geloof?"
Maria-verering
I Over de Maria-verering merkt de
dominicanes op: „In een soort poging
om de vrouw te vergoeden voor wat
Als de tekenen niet bedriegen,
zal het deze maand tot een
scherpe confrontatie komen tus
sen twee groepen binnen de Ne
derlands Hervormde Kerk, die
er beide aanspraak op maken,
de ware bedoeling van het Evan
gelie aan het licht te brengen.
Na de rel om het weekeinde
Kosmoskomplot, waarin ver
schillende politieke actiegroepen
hun strategie voor het komende
seizoen wilden bepalen, ver
scheen in oktober het zgn. "Ge
tuigenis", dat ten strijde trekt
tegen wat het noemt "verwereld
lijkt messianisme" en de oplos
sing van de maatschappelijke en
politieke problemen afhankelijk
stelt van de persoonlijke ver
nieuwing van de mens door
Christus. De opstellers van dit
getuigenis zyn nu weer door een
andere groep (om. Leidse) theo
logen tot een gesprek uitge
daagd. doordat deze een brief
van Karl Barth aan de Duitse
'Bekenntnisbewegung' voor Hol
landse verhoudingen hebben ge
varieerd. Een debat, dat mor
genavond op de Ikor-televisie
zou plaatsvinden, is door de op
stellers van het getuigenis afge
zegd, omdat men eerst de be
sprekingen op de november-sy-
node wil afwachten. Wie het
goed meent met de hervormde
kerk, hoopt, dat de muren van
onze kerk de spanningen van
deze discussies nog zullen uit
houden. De andere kerken, waar
soortgelijke problemen bestaan,
leven intens mee in de worste
ling over de vraag wie het Evan
gelie nu het meest authentiek
heeft verstaan. Ook het Leidsch
Dagblad heeft zich in de strijd
gemengd door de redactionele
bijdragen van C. J. Rotteveel in
het nummer van jl. woensdag:
Politieke Theologie en hogere
defensiekosten.
Uit geen van deze publikaties
krijgt men de indruk, dat de
opponenten eikaars diepere be
doelingen al in het vizier heb
ben. De verwijten vliegen over
en weer en het schijnt erg moei
lijk te zijn, een hoger gezichts
punt te vinden, van waaruit de
beide visies vruchtbaar op el
kaar worden betrokken. Mag ik
voor vandaag het volgende ter
bezinning doorgeven?
In het Evangelie van Mattheiis
(hfdst 11) horen we, hoe Jezus
"dit geslacht" vergelijkt met kin
deren. die op de markt zitten
en de anderen toeroepen: we
hebben op de fluit gespeeld en
jullie hebben niet gedanst, we
hebben klaagliederen gezongen
en' jullie hebben geen rouwmis
baar gemaakt! Jezus legt dan
deze vergelijking zo uit, dat ze
slaat op Johannes de Doper, die
door het volk werd gekritiseerd,
omdat hij een boeteprediker en
asceet was en op zichzelf, die
dooi- hetzelfde volk werd gekri
tiseerd omdat hij met de zonda
ren mee at en meedronk. De
uitleggers hebben er altijd grote
moeite mee gehad, wie nu in
de vergelijking de eigenlijke
spelbrekers zijn: zijn het Jezus
en Johannes, die met het volk
niet meedoen of is het het volk,
dat aan Johannes en Jezus geen
gehoor geeft? Ik geloof, dat het
diepzinnige van deze gelijkenis
juist is. dat het beide gezegd
moet worden. Jezus en Johan
nes, in wie het rijk van God
nabij is gekomen, zijn spelbre
kers zowel voor de seculiere als
voor de religieuze activisten van
het volk. Wij hebben van ons
zelf uit geen echte diepere bin
ding en daarom kunnen we. al
naar gelang de stemming of de
mode, het beide spelen: brui-
loftje en begrafenisje. Onze
"ernst", die schijnbaar recht
geeft tot verwijten, bestaat
daarin, dat, als het ene spel ge-
WOORD
VAN
BEZINNING
speeld wordt, ook iedereen mee
moet doen en als het andere
gespeeld wordt, evenzo.
Maar Jezus geeft, als spreker
van de gelijkenis, het verwijt
terug: dit geslacht is het, dat
zich met steeds nieuwe en ande
re argumenten, of ze nu wereld
lijk zijn of religeus, onttrekt aan
de boodschap van de komst van
het koninkrijk God. Al naar ge
lang de mode worden de maat
staven verschoven. Jezus, predi
ker van de vrije genade, van de
gerechtigheid door het geloof al
leen, wordt tegen Johannes, de
boeteprediker, die persoonlijke
en maatschappelijke ongerech
tigheid concreet aanwijst, uitge
speeld. Maar, zegt de gelijkenis,
wie dat doen, dié spelen. Zij zijn
het, die door de boden van het
Evangelie, die niet spelen, niet
dit of dat naar gelang de stem
ming doen, maar, in rechte ernst
en gebonden aan hun opdracht,
slechts het ene nodige doen, ge
meten aan dit koninkrijk van
God als spelbrekers ontmaskerd
worden. Bij deze confrontatie, bij
deze polarisatie, blijken we in
eens allemaal aan de verkeerde
kant te staan. En dat is een
goed uitgangspunt voor een
vruchtbaar gesprek.
Dr. A. Geense
Ned. Herv. predikant
Leiderdorp
Leiden. Hervormde Gemeente
Hooglandse Kerk 10 u. ds. C. H. Bijl,
Jeugddienst 11.45 u. Oecumenische stu-
dentendienst.
Marekerk 10.30 u. ds A J. de Jong.
5 00 u. ds. A. van Eyk. Gouda.
Maranathakerk 10.00 u., ds. H. J.
van Achterberg.
Koningskerk 10.00 u. dr, A. Geense.
Leiderdorp.
Bethlehemkerk 10.00 u. ds. E. M.
Pannekoek.
Bevrijdingskerk 10.30 u. ds. Joh.
Poort.
Vredeskerk 10.00 u. ds. A. J. Lam-
Pl%r.
Vrilz. Hervormden Aula Asser
straat) 10.30 u. dr. J. L. Springer.
Egllse Wallonne 10.30 u. Pasteur D.
Ribs.
Academisch Ziekenhuis 10.00 u. ds.
P. J. D. van Malssen.
Diaconessehuis 10.30 u. ds. H. W.
Hemmes.
Jeugdkapel Vredeskerk 10.00 u. dhr.
J. H. Segaar.
Jeugdkapel "De Goede Herder"
(Oude Vest 13) 10.30 u. Dhr, H. Over-
duln.
Oec. werkplaats, Jan Vossensteeg 17
10 30 u. samenkomst.
Gemeenschap van Kerken (Meren-
wljk) 10.00 u. oec. dienst pater Van
Well.
Geref. Kerk Zuiderkerk 10.00 u. dr.
v.d. Zwaan. 6.50 u. ds. G. Q. N. Veen-
huizen Alphen aan den Kijn Noord.
(Dienst met belangstellenden).
Petrakerk 10.00 u. ds. Bo'."en*>erg. 5.
u. dr. v.d. Zwaan.
Oude Vestkerk 10.00 u. ds »^eder-
veld. 5.00 u. ds. Bovenberg.
Beloftekerk( 10.00 u. ds. KronemeiJ-
er 5.00 u. ds. Brederveld.
Bevrijdingskerk 9.00 u. ds. V t-^ge-
ma, Oègstgeest, 5.00 u. ds, Kï*ne-
Groenhoven 10.00 u. dr. Dronkert.
Gezinsdiensten "Jeugdhaven" 10.00
u. "De Mint" de heer De Jong. 10.00
"Het Mierennest" ds. De Heer.
Geref. Kerk (vrljgem.) 10. u. ds. J.
v d. Haar 5. u. ds. H. W. Ophoff
Geref Gem 10 en 4.30 u. 1
Baptistengemeente (Oude Rijn 3)
10 u. samenkomst.
Doopsgezinde Remonstr. Gem. 10 u.
prof. dr. G. J. Hoenderdaal.
Evang. Luth. Gem. 10.15 u. ds. J.
Happéé.
Leger des Heils 10 u. Heiligings-
dienst 7.30 u. verlossingssamenkomst.
Chr. Science (Steenschuur 6) 10.30
u Hollandse Dienst.
Evang. Chr Gemeenschap Middel
stegracht 3) 10 u. ds. Durieux
RK Kerk H. Antonius (zat. av. 7 u.)
9.30. 11.00 en 12.15 u.
Hartebrug (zat. av. 7 u.) 8. 9. 10. 4
en 11.30 u.
Bijkerk Timorstraat 9.30 en 11 u.
St. Jozefkerk (zat. av. 7 u) 8, 9.30.
11, 12.15 en 6 u.
12 en 7 u.
Petruskerk (zat. av. 7 u.) 9. 10.30.
12 en 6 u.
Nieuwe Aopstolische Ker
Nieuwe Apostolische Kerk (Hoge
Rijndijk 24) 9.30 en 4 u. dienst (don
derdag 7.45 u.).
Oud Kath. Kerk (Zoeterwoudsesin-
gel 49 9.45 u. eucharistieviering, 5 u.
Verspers van St. Willibrord.
Vrije Kath. Kerk Vreewijkstr)
10.30 u. gezongen H. Mis.
Chr. Geref. Kerk 9 u. ds. Den Boer
te Sassenheim, 2.30 u. ds. Van der
Weele te Huizen.
Aaiianderveen Herv. Gem. 10 u.
ds. heer J. Goedhart te Nieuwkoop. 7
u. ds. G. van Hoegee; Geref. Kerk 10
u. en 6.30 u. ds. M. van Harmeien te
Alphen; Chr. Geref. Kerk 9.30 u.
Dienst des Woords, 7.15 u. ds. D. J.
Klein Onstenk te Maassluis; RK
Kerk (zat. 7 u.) 7.30 u. en 10.30 u.;
Dorpshuis Aardam Ter Aar 9 en 12
Alphen a.d. Rijn Herv. Gem. Ad-
ventskerk Julianastraat 10 u. ds. P. A.
Lefeber. 6.30 u. ds. M. Hanemaaijer,
Kruiskerk Gouwsluis 6.30 u. ds. A. J.
de Jong te Leiden voor de GB; Op-
standingskerk Prinses Marijkestraat 10
u. ds. M. Hanemaaijer. 6.30 u. ds. P
A. Lefeber; Gebouw Nabij Van Len-
nepstraat. 10 u. Jeugdkapel ds. J. H
Rogers; Zaal Opstandlngskerk Prinses
Marijkestraat 10 u. Jeugdkapel de
heer K. J. van Zwieten; Martha-
Stichting "Rijnstroom" 10.30 u. ds. I.
J. Walpot. In de Gymnastiekzaal
rechts voorbij de Kerk; Herv. Kerk
Oudshoornseweg 10 u. ds. A. Kalis te
Deventer; Herv. Slonskerk, Hooftstr.
9 u. ds. S. W. Verploeg. 6.30 u. ds. G.
J. Wlsgerhof te Bergschenhoek: Ge
bouw Onderweg Lijsterlaan 10.45 u.
Interkerkelijke Jongerendienst ds. N
J. M. Hoogendijk; Goede Herderkerk
Ten Hannsenstraat 9 u. ds. N. J. M
Hoogendijk; Dankdienst voor gewas
en arbeid. 6.30 u. Community-Singing
m.m.v. Koperkwartet Arti "en Chr,
Gem. Koor uit Bodegraven.
Rltlderveld "Het Kasteel" Veld-
bloemweg ds. S. W. Verploeg; Aula
Morgensterschool 5 u. ds. N. J. M.
Hoogendijk; J. F. Kennedyschool 11.15
u. Zondagschool: Geref. Kerk Marana
thakerk Raadhuisstraat 10 u. ds. Fr.
de Jong. 6.30 u. ds. SJ. Tlemersma te
Zwammerdam; Salvatorikerk W. de
Zwijgerlaan 10 u. ds. A. Borman. 6.30
u. ds. W. P. H. Pouwels te Hillegom;
De Goede Herderkerk 10.30 u. ds. W
P. H. Pouwels te Hillegom, 6.30 u
Open Deurdienst. ds. N. J. M. Hoogen
dijk: Kasteel Ridderveld Veldbloem-
weg 9 u. ds. G. O. N. Veenhuizen, 6.30
u ds. A. Borman: Geref. Kerk (Vrij
gemaakt) 9.30 u. leesdienst. 7 u. ds.
K. Wesseling; Chr. Geref. Kerk Jeru-
zalemkerk Grijpenstelnstraat 9.30 u.
Dienst des Woords. 5 u. ds. P. Sneep,
Oud. Geref. Gem. 4 u. Leesdiensten;
Kerkgebouw Hooftstraat 240 9.30 u.,
Rem. Geref. Gem. Geen opgaaf ont
vangen; Baptisten Gemeente 10 en
6.30 u. ds. Koekkoek;Leger des Heils
Gebouw Corn, de Vlamingstraat 9.30
en 7.30 u.; RK. St. Bonifacluskerk
(zat, 7 u. Jongerendienst ds. J. Velt-
huijse 8.30. 10 u. (Nederlandse) en
11.30 u.; RK. Pius X Kerk (zat. 7 u.)
7.30. 9.10. 11.45en 5.30 u.; Parochie
Ridderveld (zat. 6.30 u.) 8.45, 11.15 en
5.30.
Benthuizen Herv. Gemeente 9.30
u. ds. Den Dikken, 6 u. ds. M. van
Rennes te Oud Beljerland; Geref. Ge
meente 9.30 u, leesdienst, 3 u. ds
Honkoop (woensdag 9.30. 2,30 en 7 u.
ds. Honkoop dankdag voor het gewas).
Bodegraven Herv. Gemeente 't
Anker 9 en 10.30 ds. G. J. van Emb-
den. 6.30 u. ds. J. H. Cirkel; Salvator-
kerk 10 u. ds. W. Balke. 6.30 u. ds. van
Embden; Bethlehemkerk 9.30 u. ds. J.
H. Cirkel. 6.30 u. ds. B. Schroten,
Langerak: Geref. Kerk 10 u. ds. L.
Buitenhuis. 6.30 ds. B. J. F. Schoep
(Nleuwerbrug) 10 u. ds. Schoep. 6.30
u. ds. Buitenhuis; Geref. Kerk (vrij-
gem.) 10.30 u. ds. H. J. de Vries. Am
sterdam. 4.15 u. Leesdienst: Geref. Ge
meente 10 en 6.30 u. Leesdienst (don
derdag 7.30 u ds. G. Schipaanboord.
Rotterdam): Evang. Luth. Kerk 9 u
ds. D. Pobuda; Evangelisatiekring 10 u.
eredienst 6.45 u. Jb. Klein Haneveld.
Boskoop Herv. Gemeente 9.30 A
de Leeuw. 6.30 u. ds. W. L. Heijmans
(Jeugddienst); Geref. Kerk 9.30 en 5 u.
C. van der Tas; Maranatha-mavo 11
u. ds. C. van der Tas: Chr. Gerèf.
Kerk 9.30 en 4.30 u. leesdienst; Geref.
Gem. 9.30 en 7 u. ds. R. Boogaard;
Vrijz. Prot. 10 u. in Rem. kerk de P.
v.d. Laarse; Evangelie-centrum
"Nieuw Leven" 9.30 u. ds. heer Th.
Verwoerd; Verg. van gelovigen 9.30
en 5 u. samenkomsten in lokaal Nieuw
straat 27; Volle evangelie Bethel 9.30
tl. de heer J. Modderkolk; RK. Kerk
(dorp) (zat. av. 7 u.) 8.45, 10 en 11.30
u.; Ontmoetingscentrum Snijdelwijk
(zaterdagmiddag 5.30 u.) 9.30 u.
HazerswoudeHerv. Gem. 9.30 u.
6.30 u. ds. L. Boer; Geref. Kerk 10.45
u. ds. Brink; RK St Bernarciuskerk
Rijndijk (zat. 7 u.) 9.30 en 11 u.: RK
St. Michael kerk Rijndijk (zat. 7 u.)
9 u. en 11.30 u.; RK kerk Dorp (zat.
7 u. 8. 10 en 11.30 u.).
Ilillegoni Herv. Gemeente 10 u.
ds. J. Bronsgeest Jr (H.A.); 7 u.
H L Boonstra; Ger. Kerk 10 en 5 u. ds
P Is; Chr. Geref. 10.30 en 5 u. ds.
D H. Bicsma van Lisse; RK. kerk St.
Martinuskerk (zat. 7 u. 8.30 u 10 u
11.30 u. 12.45 u. 5.30 en 7 u.; St. Jozef
kerk (zat. 7 u.) 8.30, 10, 11.30 en 5 u.;
Kapel Bloemswaard (zat 7. u 8 10
1 u.
Hoogmade Herv Genv 10 u. ds.
P. Schoonenboom; RK Kerk (zat. 7
u.) 9 en 11 u.
Katwijk a.d. Rijn Herv. Gemeen
te Dorpskerk 9.30 u. ds, A. van Buu-
ren, van Wassenaar; 6 u. ds. M. Hey-
mans: Ontmoetingskerk 10 u. ds. M.
Heymans; 6.30 u. ds. A. Makkenze:
School Narcisstraat 10.30 u. Kandidaat
Hoek. van Katwijk aan Zee; Geref.
Kerk 9.30 u. ds. G. van Halsema; 5 u
ds. R. de Vries; RK. Kerk Kerkstraat
72 (zat. 7 u.) 8. 9.30 en 11.15 u.
Leiderdorp Herv. Gem/Geref.
Kerk (Dorpskerk) 10 u. ds. J. P. Hon-
nef (Hoofdstraatkerk) 10 en 6.30 u. ds
G. van Loenen (Schepplngskerk) 9 en
10.30 u. ds. J. A. van Netten, 5 u ds.
Honnef; RK. Kerk (zat. av. 7 u j 9
10.30 en 12 u.
Leimuiden Herv. Gem. 9.30 u. ds.
P. J. Mackaay te Oegstgeest. 7 u. ds.
J. A. van Boven te Den Haag Interker
kelijke Jeugddienst; Geref. Kerk 10 u.
ds. Jos G. Los, 7 u. Jeugddienst in de
Herv. Kerk ds. van Boven Den Haag:
RK. Kerk (zat. 7 u. 7.30. 9.30 en 11.15
Katwijk aan Zee Herv. Gemeente
Nieuwe Kerk 10 u. ds. W. Vroeginde-
wey (H. D.) 6 u. ds. Jac. de Vos;
Oude Kerk: 10 u. ds. J. P. van Roon
(H. D.) 6 u. ds. J. Kooien, van Wer
kendam; Ichthuskerk 10 u. ds C A
Helms, van Delft (H D.) 5 u. ds C.
Treure; Phlëlkerk 9.30 u. ds. c. van
den Bergh <H. D.) 6 u ds. J. P. van
Roon; Groen van Prlnstererschool 10
u. ds. W Kool; Zeehospitium 8.45 u.
Geref. dienst; Ziekenhuis "Overduin"
2 u. ds. J. G. van Ieperen; Wijkge-
bouw "De Hoeksteen" 10 u. Doven
dienst; Geref. Kerk Vredeskerk 10
ds. F. Pijlman 5 u. ds. G. van Halse
ma Trlumfatorkerk 10 u. ds. R.
Vries 5 u. ds. F. Pijlman; Chr. Geref.
kerk 10 en 5 u. ds. H. C. van der Ent
(woensdag 3 en 7.45 donderdag ds
van der Ent); Geref. Kerk (vrijge
maakt) 9 en 7 u. ds. G. Roukema
10.30 en 5 u. ds. T. Hoff) Geref. Ge
meente Remisestraat 10 en 5 u. Lees
diensten (woensdag 3 en 7.30 u. dank
dag ds. v. d. Bijl); Soefi Bewegln
(Sportlaan) 3 u. bijeenkomst voor be
langs tellenden, 4 u. universele ere
dienst, thema 'de Goede gedachte' vol
le Evangelie Gemeenten Voorstraat
100) ds. Bulthuis).
Lisse Herv. Gemeente Grote Kerk
10 u. ds. H. G. Oostinga. 7 u. ds. J. van
der Velden (Zangdienst).; Helvetleka-
pel 10 u. ds. J. van der Velde; Geref.
Kerk 10 u. en 5 u. ds. J. J. Kuiper van
Zuidlaren (H. Avondmaal); Chr. Ge
ref. Gemeente 10 en 4.30 u. ds. D. H.
Blesma van Veenendaal; Geref. Ge
meente 10 en 4 u. ds. W. Suyker (don
derdag 7.30 u. ds. W. Suyker; Geref.
Kerk (vrijgemaakt) 10 u. ds. Ophol
van Gouda 4.30 u. Leesdienst: Geref.
Kerk vrijgemaakt (buiten verband Ge
bouw Salvatori 9.30 u. ds. J. J. Ver
leur. 5 u. ds. J. J. Verleur; Oud Ge
ref. Gemeente 9.30 en 3 u. Leesdiens
ten (donderdag 7.30 u. Leesdienst);
Ned. Prot, Bond geen dienst; Aktie
Kruistochten NederlandMaandagav.
8 u. ds. J. Gravendeel in Gastenhuis
Welkom Bondstraat maandag 4 u.
Jeugdbijbelclub in Welkom: RK. Kerk
St. Agatha parochie (zat. av. 7. U.)
8.30 u. 10.15 u. 11.45 en 7 u.; Dependan
ce Poelpolder (zat. av. 7 u.) 9 en 11.30
u.; Maria-Parochie (zat, av. 7 u.) 8.30
u. 10.30, 12.00 en 5.30 u.; Engelbewaar
ders-Parochie (zat. av. 7 u 7.30 9.30
u. 11.00 u. en 5.45 u
Nieuwkoop Herv. Gem. 10 u. ds.
G. van Doorn, 6.30 de heer J. Goed
hart; Geref. Kerk 10 u. ds. J. Snoev te
Katwijk aan Zee. 6 30 ds. J. A.C. Rull-
man te Maarssen: Chr. Geref. Kerk
9.30 en 6.30 u. Dienst des Woords;
Rem. Geref. Gem. Geen opgaaf ont
vangen; RK. Kerk (zat. 7 u.) 7.30. 9,
10.45 en 7 u.
Nieuwveen Herv. Gem. 9.30 u. ds.
G. van Hogee te Aarlanderveen. 6.30
u. ds. L. Lagerwey te Den Haag Jeugd
dienst; Geref. Kerk 9.30 u. en 6.30 u.
ds. H. Kaptevn te Reeuwijk; RK. Kerk
(zat. 7 u.) 9. 10.45 en 5 u.).
Xoordwijk Binnen Herv Gemeen
te (in geref. kerk) 10.30 u. dr. J. G. B.
Jansen (H. D.) 7 u. ds. D. Kcuning;
Geref. Kerk 9 u. ds. H. Lijesen (af
scheid) 5 u. ds. H. Elderman v.d.
Berghstichting) 11 u. ds. H. Lijesen;
RK. Kerk (zat. av. 7 u.) 8. 9.30 en 11.15
u.
Noordwijk aan Zee Herv. Ge
meente (Oude Kerk) 10 u. ds. J de
Vos (Kapel Hoofdstraat) 5 u. dr. Jan
sen (De Rank) 10 u. ds. A. L. Lapré
gezinsdienst met H. D Geref Kerk
10 u. ds. J. D. Koers, 5 u. ds. Lijesen
(afscheid); Herv. Geref. Evangelisa
tie 10 u. ds. C. Treure, 3 u. ds. G. van
Kooten; RK. Kerk (zat. av. 7 u.) 7.30.
9. 10.30 12 en 7 uur.
Wassenaar Herv. Gemeente
rpskerk 10 u. d
4.30
veen. 7 u. ds, J. T. Wiersma, Kieviet-
kerk 10 u. ds. J. T. Wiersma. Messias-
kerk 10 u. ds. J. A. G. van Zanten,
Dorpscentrum 9.30 u. ds. G. Boer,
Zoetermeer, Shalom 10 u. Jeugdkapel,
Chr. school Middelweg 10 u jeugd-
kerk; Geref. Kerk (Bloemcamplaan)
10 u. en 7 u. ds. L. Bech, Zijllaan) 10
en 5 u. ds. A. Vos. Baarn: Ned. Prot,
Bond (Lange Kerkdam) 10.30 u. prof.
dr. J. Sperna Weiland.
Sassenheim Herv. Gemeente (in
geref. kerk) 9 u. ds. A. Wertha; Ont
moeting 6.30 u. ds. J. Streefland. van
Noordwijkerhout; Geref. Kerk 10.30 u.
ds. H. v.d. Berg. 5 u ds. J. D. te
Winkel; Chr. Geref. Kerk 10 en 5 u. ds.
L. S. den Boer: RK. Kerk 8. 9.30 11
en 5.30 u
Noordwijkerhoui Herv. Gem. 10
u. ds. J. Streefland; RK. Kerk St. Jo
zef (zat, av. 7 u.). 7.30. 8.45. 10.15.
11.30 en 7 u.; St. Viktor (zat. av. 7 u.)
8.00 9.30, 11.00 en 6 u H. Hart van Je
zus in De Zilk (zat. av. 7 u 8.30, 10
en 11.30 u.
ze op het gebied van openbare func
ties miste, kwam de langzaam groei
ende vervoering voor vrouwelijke
maagdelijkheid, het type van alle
maagdelijkheid en algemeen begre
pen als- het ontkennen van de sek
sualiteit.
Naarmate de vrouw haar seksua
liteit opgaf zich als het ware ont-
vleséiijkte steeg ze hoger op het
erpodium. Een piëdestal dat, naar
men zegt, de geestelijkheid maar al
te graag steeds hoger bouwde omdat
het voor hen het symbool betekende
van hun monopolie op de gebieden
van jurisdictie en bestuur".
Oegstgeest Herv. Gemeente
(Groene Kerk) 10.30 u. ds. W. E. Ver
donk (H. D.) (Pauluskerk) 10 u. dr. F.
O. van Gennep te Driebergen (Ge
meentecentrum) Jeugdkerk 10.30 u. ds.
J. de Haaf: Vrijz. Herv. (Gemeente
centrum) 10.30 u. prof. dr. M. de Jonge
Geref. Kerk 10 u. dr. J. M. Vlijm (Ge
meentecentrum) 7 u. dr. Vlijm: Gerf.
Kerk (vrijgemaakt) 8.30 en 3 u. ds.
K. Deddens; RK. Kerk (zat. av. 7 u.)
10.30, 12 en 6 u. Bonaventurakapel
(zat. av. 7.30 u.) 8 en 10 u.
Ouriewetering Herv. Gem. 9.30 u.
dr. Lalleman; Geref Kerk 9.30 u. ds.
B Bouma te Noordwijk, 6.30 u. ds. F.
Pijlman te Katwijk aan Zee: Rem.
Geref. Gem. Geen dienst.; RK Kerk
Meerkreuk (zat. 7 u.) 8.15, 9.45 en
11.30 u.
Rijnsatcrwoude Herv. Gem. 9.3
ds. A. de Leeuw te Boskoop, 7 u. ds. T
H. Oostenbrug; Chr. Geref. Kerk 9.30
Dienst des Woords, 2.15 u. ds. A. van
de Weerd te Apeldoorn; RK Kerk
(zat. 7 u.) 7.30. 9.30. en 11.15 u.
Rijpwetering RK. Kerk (zat. av.)
7.30, 9 en 10.30 u.
Rijnsburg Herv. Gemeente (Grote
Kerk) 9.30 u. ds. Wisse. 5 u. dr. M.
van Egmond (bethelkerk) 9.30 u ds.
Makkenze. 5 u. ds. Wisse; Geref Kerk
Petrakerk 9.30 ds. Hulsman. 5 u. ds.
Bijleveld; Immanuëlkerk 9.30 u. ds.
H. Rooze, Valkenburg, 5 u. ds. C.
Warner, Noordwijk; Maranathakerk
9.30 ds H. Elderman. Katwijk aan den
Rijn. 5 u. ds. Huisman; Geref. Kerk
(vrijgemaakt) 10 en 5.15 u. ds. K. Ded
dens; Chr. Geref. Kerk 9.30 en 5 u.
dienst; RK. Kerk tuinbouwschool (zat
av. 7 u.) 10.30
Woubrugge Herv. Gemeente 9.30
u. ds. Franken. 6.30 D. Quak. Koude
kerk; Geref Kerk 9.30 en 6.30 u. ds.
D. Hortenslus. Lelden.
Zevenhoven Herv. Gem. 9.30 u
ds. Reijenga, 7 u. ds. Rijenga (Dank-
uur voor het Gewas); Geref. Kerk 9.30
Ün 7 u- ds' A- G- Baaljen te
Rijnsburg: RK, Kerk (zat. 7 u.) 7.45,
9 en 10.45 u.
Zoeterwoude Herv. Gem Geen op
gaven ontvangen; RK. St. Janskerk
Zuidbuurtseweg (zat. 7.30 u.) 7.30, 10
en 11 u.; RK. Christus Dienaarkerk
(zat. 7 u.; 8.30, 10, 11.30 en 6 u.; RK
Parochie Meerburg (zat. 7 u.) 8.45
10.30, 12 en 6 u.
Zwammerdam Herv. Gem 10 u.
en 6.30 u. ds. D. Goudzwaard; Geref.
Kerk 10 u. ds. Sj. Tlemersma, 6.30 u.
ds. A. C. Langendijk; Rem. Geref.
Gem. Geen dienst; RK. Kerk (zat, 7
u.) 8. 10. 11.30 en 5.30 u.
Waddinxveen Herv. Gemeente
Brugkerk 9.30 ds. T. van 't Veld, 6.30
ds. D. v. Vliet; Herv. Wijkgebouw 10.
ds. D. van Vliet. 6.30 ds. C. van de
Bergh; Herv. Bethel 9.30 ds. C. de
Boer, 5 u. ds. H. C. Bultman; Imma-
nuë. 10 ds. N. J. Flink 5 u. ds. S. van
der Land. Jeugddienst: Geref. Vereni
gingsgebouw 9.30 en 5 u. ds D. J
Men noemt Maria wel de perfec
vrouw, aldus zuster Buisseret, ma
men bedoelt daar dan mee het
peet van haar „verborgen leven", va
haar onderdanige, zwijgende. I
scheiden, teruggetrokken houding
men voegt er nog aan toe, dat
niet eens een poging deed om pri€
teres te worden, hoewel het mogel:
is' haar de titel te geven van med
verlosser. De conclusie is dan o<
dat dit model van wat een vrouw zi
moeten zijn overeenkomt met
men als perfectie ervaart: een w<
doende uitstraling, maar in de sch
duw en beter nog: in het klooster!"
Interieur van de Oud-Kath
lieke Kerk in Leiden.
(Foto Holvas
Modderaar H A. 9.30; Geref. On
moetingskerk 9 45 en 5 u. ds. B Koe
koek (H. A. 9.45 u.); Oud. Ger. in N<
Zuidkade 158 10 sn 6.30 u.
dienst; Chr. Afgesch. Gem 9.30
u. ds. A. P. Verloop.
Voorschoten Herv. Gem. Dorp
kerk 10 u. ds. Wagenvoorde. Leide
7 u. ds. Meijering; Hulp en Heil 10
drs. A. van Duuren, Wassenaar; Ai
Noord-Hofland 9.45 u. ds. de Bei
Rijndijk 10 u. ds. Meijering; Ger
Kerk 9 u. en 10.30 u. ds. Reedijk. 5
ds. de Zeeuw: Geref. Kerk vrijg
maakt) 10 u. en 5 u. ds. J. Bloklan
Rotterdam; RK. Kerk Laurentius (zi
av. 7 u.) 7.30, 9. 10.30, 12 en 5 u. mo
der Gods (en zat. av. 7 u.) 8, 10, 11.
u. en 6 u.
Valkenburg Herv. Gemeente 10
en 6.30 u. ds. G. Zonneveld; Ger
Kerk 9.30 ds. Bijleveld. 6.30 u.
Rooze; Geref. Kerk (vrijgemaakt)
u. ds. Th. Hoff, 5 u. leesdienst.
Warmond Herv. Gemeente 10
ds. A. Oskamp uit Oegstgeest. 7 u. i
J. Hogenkamp uit Voorhout; R
Kerk (zat. av. 7 u.) 8, 10 en 11.30 u.
Voorhout Herv. Gemeente 10
ds. J. Hoogenkamp; Geref. Kerk
H. Kerk) 7 u. ds. J. D. te Winkel
Sassenheim: RK. Kerk (zat. av. 8 1
7 u.), 9. 10.30, 11.45 en 5 30 u.
