nicef werkt mee aan de fundamenten
an de Indonesische gezondheidszorg
lauwe samenwerking met nationale dienst en WHO
LEIDSCH DAGBLAD
Laird voor
bespreking
in Vietnam
AUTO OVER
DE KOP
iWOENSDAG 3 NOVEMBER 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 15
(Van onze correspondent P. Schumacher)
DJAKARTA (GPD) In verband met de financiële actie,
fiie de afgelopen maanden in Nederland is gehouden voor het
jyerk in Indonesië van het thans een kwart eeuw bestaande
nderfonds van de Verenigde Naties (Unicef), nam ik mij
fcnige weken geleden voor een paar Unicef-gezondheidscentra
bekijken. Op het Unicef-kantoor in Djakarta verze
kerde men mij, dat zoiets niet mogelijk was, omdat er geen
specifieke Unicef-projekten bestaan. „Alles wat wij doen", al-
Bus de heer Henk Lücker, een Limburger die al bijna 20 jaar
jroor de VN werkt, „gebeurt in nauwe samenwerking met de
Indonesische gezondheidsdienst. Er bestaat een zogeheten 'mas-
ierplan' waarin alle activiteiten zijn samengevat ter verster
king van de nationale gezondheidszorg. Dit 'masterplan' vormt
weer een onderdeel van het eerste vijf-jarenplan, hier te lande
fceter bekend als Repelita".
gara heet. In het enigzins verander
de gebouw Is een kliniek voor moe-
der-en-kind gevestigd waar de tien
tallen geduldig wachtende vrouwen,
met haar geboren en ongeboren kin
deren de hele dag via een luidspreker
worden getrakteerd op voorlichting
over geboortenregeling, afgewisseld,
met gezellige muziek. Overal hangen
bovendien nog biljetten over „fami
ly-planning".
Dokter Koesprapto bevestigt mijn
vermoeden dat de belangstelling voor
geboorten-beperking ste'rk toeneemt.
De voorkeur gaat uit naar „de spi
raal" maar op het platteland neemt
Iooruit kijken
|Maar hoe verleent de Unicef nu
3 steun"?
Lücker: "Dat „masterplan" heb-
len het Indonesische ministerie van
pezondheid, wij van de Unicef plus
i de Wereldgezondhei'ds-
irganisatie samen opgesteld. Daar
bij hebben wij gezegd wat, waar en
Ëoeveel we kunnen bijdragen. Zelf
standige projecten hebben we dus
>t".
'Maar wat voor hulp levert Uni-
rf hier in Indonesië nu precies"?
L&cker: „U kunt dat natuurlijk al-
dat plan terugvinden,
.aar laat ik een paar voobeelden
De belangrijkste bijdragen
lie wij leveren wat betreft de ge-
Hidheidscentra, waar ik speciaal
belast ben liggen op het gebied
de opleiding van personeel! in
strumentaria, moeder-en-kind ver-
irging en geboortenregeling. Daar-
het opstellen van plannen van
fundamenteel belang. Het heeft geen
ikele zin om hier en daar maar
at te doen. We kijken vier, vijf
laar vooruit met onze plannen om de
Rtyezondheidsdienst hier op een zo
ireed mogelijk gebied op te bouwen,
iet is nutteloos om ergens op een
luitenplaats een duur röntgenappa-
eer te zetten terwijl er geen
zijn die er mee om kunnen
Nog een voorbeeld: het is
ildverspilling om honderdduizend
eden pokkenvaccin te bestellen
ils de plannen er niet in voorzien
lit spul snel naar de plaats van
;temming te brengen of dat het
worden opgeslagen in vrieskas-
Wat ik hiermee zeggen wil is,
ut wij in die 25 jaar een doelmatige
irganisatie zijn geworden die welis-
vrij willige bijdragen van
landen leeft, maar liever niet ge-
wil worden als een liefdadige
istelling".
'Het klinkt misschien wat hard,
le ene kant streeft Uni-
dat zoveel mogelijk kin
deren in leven blijven waardoor de
levolking nog sneller toeneemt en
de andere kant levert Unicef
0(jeen belangrijke bijdrage bij de cam
pagne voor geboortenbeperking".
Lücker lacht en zegt: „Ik begrijp
wat u bedoelt, maar ons uitgangs-
!i punt is dat de kinderen die geboren
worden, gezonde kinderen zullen
Tenslotte vraag ik de heer
Ucker hoe ik ondanks de vervlech
ting van het werk van Unicef met
de Nationale Gezondheids
dienst toch een indruk kan krijgen
wat Unicef voor Indonesië betekent.
'We zullen u meenemen naar wat
4 ïezondheidscentra in Djakarta en
daarbuiten, dan gaat ons werk mis-
echien wat meer voor u leven".
Dokter Koesprapto is hoofd van de
izondheidsdienst van Oost-Djakar-
a, dat een gebied van 150 vierkante'
9 tilometer beslaat en waar bijna een
miljoen mensen wonen. Het gezond
heidscentrum van Oost-Djakarta is
gevestigd in het huis van de vroegere
assistent-resident van het toenmalige
Meester Cornelis, dat nu Djatine-
men liever de pil. Vanuit dit ge
zondheidscentrum vertrekken elke
dag dertig vrouwen om bij de men
sen thuis voorlichting over geboor
tenregeling te geven. Ook gaan er el
ke dag zusters op pad om de school
kinderen geregeld te onder
zoeken. Niet meer dan 20 procent van
de lagere soholen kan worden bestre
ken. Er is nog niet voldoende ge
oefend personeel. Ook heeft het cen
trum een röntgenapparaat voor tbc-
onderzoek. Elke maand komen er
ongeveer 50 nieuwe gevallen bij. Het
centrum kent een kraamafdeling met
ongeveer 50 bedden. „In de eetzaal
van de assistent-resident liggen nu
21 vrouwen", zegt dokter Koes
prapto.
Na deée rondgang wil ik wel eens
weten wat nu de bijdrage van Unicef
is. „We hebben erg veel van onze du
re instrumenten via Unicef gekregen
en de „onzichtbare hulp" is natuur
lijk de opleiding van een groot deel
van ons personeel, zoals vroedvrou-
Dokter Koesprapto is een beetje
bang dat ik een te gunstig beeld
krijg, en stelt voor naar Belo Ga-
doeng te rijden waar een plaat
selijke MCH is (mother and child
Health: moeder-en-kind verzorgng)
Als we er aankomen zitten er ze
ker veertig vrouwen in alle stadia,
van zwangerschap of kinderen aan
de borst. Het is een zeer eenvoudig
houten huisje met bamboe muur
tjes en een aarden vloer. Er zijn tien
bedden bestemd voor bevallin
gen. Sommige vrouwen komen van
plaatsen tot tien kilometer van dit
centrum. Er is een ontwerp voor een
nieuw gezondheidsgebouw, maar het
zal nog zeker twee jaar duren voor
dat klaar is.
Weer stel ik de vraag in hoeverre
de hulp van Unicef hier te merken
is. De plaatselijk arts wijst op het
bescheiden instrumentarium waar
onder een tandartsstoel plus een met
de voetgedreven boor, want elektrici
teit is er niet. Ook is de opleiding
van de aan het centrum verbonden
vroedvrouw door een financiële bij
drage van Unicef mogelijk gemaakt.
En zo kent Djakarta nog enige tien
tallen van deze, in Westerse ogen zeer
primitieve maar door de bevolking
zeer op prijs gestelde gezondheids
centra.
Tjilandak
De volgende dag rijden we naar Tji
landak, een zuidelijke wijk van
Djakarta waar het grote Fatmawa-
ti-ziekenhuis is gevestigd. We gaan
daar speciaal naar toe om te spre
ken met dokter Manikori, die zal
Ter kennismaking: het
4 weken voor de halve prijs
Q Ik word abonnee per 18 nov. 1971 en ontvang
de krant reeds vanaf heden.
n Stuur mij 4 weken het Leidsch Dagblad voor
half geld en noteer mij aansluitend als abonnee
naam:
adres:
plaats:
Hokje zwart maken, bon invullen in open envelop (zonder
postzegel) sturen aan Leidsch Dagblad antwoordnummer
214, Lelden.
worden benoemd tot hoofd van het
Nationale Opeleidingscentrum voor
medisch personeel, dat binnenkort
gaat beginnen annex het ziekenhuis.
Het hele zuidelijke district, dat een
typisch overgangsgebied is tussen
stad en platteland, zal als "oefenter
rein" voor de leerlingen van het op
leidingscentrum worden gebruikt.
Voor wat betreft de opleiding van
vroedvrouwen, waarvan er op het
ogenblik ruim 5.000 zijn in heel In
donesië (op een bevolking van 120
miljoen) zal Unicef veel financiële
steun leveren, variërend van reis
kosten-vergoeding tot kostbare leer
middelen.
Een punt waar Unicef ook veel
aandacht aan schenkt is hygiëne.
Men is in de dorpen begonnen met
verbeteringen aan te brengen in de
(niet-bestaande sanitaire voorzie
ningen. Dokter Manikoro wil ons zo'n
moderne w.c. laten zien in een na
burig dorp. Twee "sanitaire wer
kers" voeren ons naar een cement-
plaat van één bij één meter met een
gat er in. Het is een moderne w.c.,
en een grote vooruitgang vergeleken
bij de manier waarop de meeste
mensen al eeuwen hun behoefte er
gens in een ondiep gat in de hoek van
de tuin doen. Het gat in de cemen
ten plaat sluit aan op een pijp met
een bocht (een stankafsluiter), die
naar een zeker acht meter diep gat
voert. Om de cementen plaat heen,
die evenals de bochtige buis te plaat
se kan worden gemaakt, komt nog
een bamboescherm.
Volgens de sanitaire werkers is
de bevolking over het algemeen wel
blij met deze nieuwe voorzieningen.
Er is .weinig overredingskracht voor
nodig om ze van het nut ervan te
overtuifwn.
Vervallen couveuses
Voor een kijkje in een gezond
heidscentrum in de provincie valt
de keus op Krawang, 80 kilometer
ten oosten van Djakarta, een vrij
welvarend gebied dat overvloedig rijst
verbouwt. Het enige ziekenhuis in het
gebied van ongeveer één miljoen in
woners Krawang zelf telt nog
geen 90.000 inwoners is voorzien
van 150 bedden. Aan dit ziekenhuis
zijn twee artsen verbonden, vijf an
dere artsen staan aan het hoofd van
plattelandscentra, met elk 20 hospi
taalbedden.
Verder heeft elk van de 110 dorpen,
die het district Krawang kent, een
zeer eenvoudige polikliniek. Ook hier
strekt de zorg van Unicef zich voor
namelijk uit over MCH's, waarvan
er dertig zijn. Voor we echt nog die
per de dorpen ingaan, laat de dok
ter ons zijn ziekenhuis zien. Vergele
ken met wat in in Djakarta zag is
het hier erg armoedig. De lakens op
de bedden zijn vies, de matrassen
Als we op de kraamaf deling ko
men wijst de dokter op drie bijna
uit elkaar vallende houten couveu
ses. "Daar zouden we best een paar
nieuwe voor kunnen gebruiken", zegt
de dokter zonder veel hoop dat zijn
wens binnen enkele jaren in vervul
ling zal gaan, "bovendien zou nieuw
beddengoed ook zeer welkom zijn,
maar zolang we met een gemiddeld
verlies van bijna duizend gulden per
maand draaien kan ik bij de over
heid moeilijk om meer geld komen
vragen".
Het ziekenhuis is meestal maar voor
de helft bezet. "Dat komt niet omdat
de bevolking zo vreselijk gezond is,
maar omdat veel mensen nog te on
wetend zijn. Bovendien is voor veel
mensen het liggeld (inclusief eten),
van nog geen gulden nog te veel.
ke patiënten betalen drie gulden per
dag".
In het ziekenhuis worden op het
ogenblik veertig verpleegsters opge
leid. Ze werken er ook en krijgen
een "salaris" van vijf gulden per
maand.
Poliklinieken
De dokter wil ons ook nog een paar
poliklinieken in de dorpen laten zien.
Het eerste dat we aandoen, in Tele-
gasari, ziet er goed uit. Het is dan
Ook niet alleen een polikliniek, maar
ook een MCH en eens in de week
wordt er voorlichtinng gegeven over
geboorteregeling. Als ik me nogal
verbaasd toon over de goede staat,
waarin het eenn en ander verkeert,
geeft de dokter eerlijk toe dat het wel
een van de beste is van het hele dis
trict. Op mijn aandringen voert hij
ons naar een gemiddelde dorpspoli-
Fundamentele gezondheids
zorg: enorm moeilijk te realise
ren in een land waar de plaat
selijke kali niet alleen dient als
riool, maar ook als wasplaats en
daarnaast nog het noodzakelijke
drinkwat&r'levert.
(Foto Holvast)
kliniek. Het is niet meer dan een
wachtkamertje met een bank voor
drie personen en nog een kamertje
van twee bij drie meter met een me
dicijnkastje, een onderzoektafel en
een bureautje. Er komen gemiddeld
zo'n 15 mensen per dag.
De jonge assistent-vroedvrouw, die
voorlichting over geboortenregeling
geeft, dankt haar opleiding voor een
deel aan de hulp van Unicef. En hoe
belangrijk die geboortenregeling is,
bewijst de recente uitspraak van mi
nister Widjojo van het Nationaal
planbureau, dat het bevolkings
vraagstuk. wat eigenlijk wil zeggen,
de overbevolking van Java, de ko
mende tien jaar een goed eind naar
een oplossing moet worden gebracht
anders ziet de toekomst van Indone
sië er zeer somber uit. Of, om de
gedachten van Unicef's gezondheids
chef in Djakarta, Lücker, nog eens
kort samen te vatten: "Minder,
maar gezonder en gelukkiger kinde
ren". Bij dat streven kan Unicef hier
in Indonesië nog best een steuntje
in de rug gebruiken, want met een
jaarlijks budget van zeven miljoen
gulden doet men in zo'n groot land
niet zo verschrikkelijk veel.
WASHINGTON (AFP/AP) Van
daag is de Amerikaanse minister van
Defensie Meivin Laird uit Washington
naar Saigon vertrokken met het voor
nemen „de Vietnamezen gerust te
stellen" wat de vastbeslotenheid van
de Amerikaanse regering aangaat
haar vietnamiseringsprogram tot een
goed einde te brengen.
Minister Laird zei vóór zijn vertrek
nog ervan overtuigd te zijn, dat het
Amerikaanse Congres zich reken
schap zal geven van de betekenis van
de hulp aan Vietnam en de kredieten
zal herstellen, die kort geleden door
de Senaat werden geschrapt toen die
het program voor de Amerikaanse
hulp aan het buitenland ter züde
schoof.
Laird legde er de nadruk op, dat
de sterkte van de Amerikaanse troe
pen in Vietnam vanaf 1 dececmber
minder dan 184.000 man zal bedra
gen. In april 1969 had de omvang der
Amerikaanse strijdkrachten in Viet
nam met 543.000 man een ongeken
de hoogte bereikt.
Van zijn bevindingen zal Laird ver
slag uitbrengen aan president Nixon,
die op 15 november het verdere
schema van de vermindering der
troepensterkte in Vietnam bekend zal
maken.
LEIDEN Een door een 27-Ja-
rige inwoner van Leiderdorp be
stuurde personenauto vloog vanoch
tend omstreeks negen uur bij de
Haagse Schouw uit de bocht van
de Ommedijkseweg.
De auto reed de berm in en sloeg
vervolgens over de kop. De bestuur
der bleef ongedeerd, maar zijn 24-
jarige vrouw kreeg een hersenschud
ding. De EHD bracht haar naar het
Diaconessenhuis.
Burgerlijke Stand
van Leiden
GEBOREN
Angelica Rosalina Margrietha, dr.
van C. van Aarden en D. P. Boender;
Diana Elisa, dr. van P. F. A. Korea
en C. Rljsbergen; Nicole Martlne. dr.
1 Ravesteljn en H. G. Dil;
Spaanderman en W.
terus Cornelis, zn. van T. J. Jacobs en
M. C. Rotteveel; Fiona Sonia, dr. van
A. R. Baron van Heemstra en M. T.
M. van Zinnicq Bergmann; William,
zn. van D. Haasbroek en L. Slappendel;
Nicolette Apolonia Johanna Maria. dr.
van W. H. Hogenboam en J. J. Vuur-
Rooy; J. van Ees en E. C. J. Dlkkee.
OVERLEDEN
J. Bijleveld, 72 j., man; H. Spek.
Neuteboom, 53 J.,
J. Chaudron. 48 J., man; A. de Groot,
71 J., weduwe van J. Schreuders; O.
Oosterhoff, 59 J., man; K. Tisseur, 79
M. Verbooij, 61 J.,
J. Diks, 57 j., man; L. A. M. Noppe-
ney, 50 J., man; M. van Galen, 69 1.,
weduwe van N. J. van der Krogt; D.
de Mooij, 47 J., man; R. J. Coordes.
E. de la Bije 82 J., man;
H. Jansen, 87 J.,
Heijden, 11 J., zoon; A. Vlanen, 65 J.
"jchtgen. van T. Paauw; C. van Eljk. 65
i; L. C. Geschlere, 52 J., echt-
J. H. Geschlere; W. Schalks,
Sonia McMahon chaimante gast op Witte Huis
President en mevrouw Nixon i echtgenote te gast. Mevrouw So- avondjurk met een zeer forse
hebben de Australische premier \nia McMahon deed gisteren de dubbele split te verschijnen Me-
McMahon en zijn charmante adem van mode-verslaggevers in vrouw Nixon deed het wat kalmer
het Witte Huis stollen door in een I aan.
