KOOPAVOND JA OF NEE
Wandelen en kopen
St. Aagtenstraat „dicht"
Meningen van zaken in centrum
ZATERDAG 30 OKTOBER 1971
LEroSCH DAGBLAD
Binnenstad
onder
de loep
Door
Hans Melkert
Met bijdragen van
Sam Platteel
en Bert van Dommelen
Foto's Holvast
LEIDEN Vandaag een fikse aflevering van „Bin
nenstad onder de loep", maar er is reden toe, want de
Leidse binnenstad is in beweging. Zelf beperk ik me
tot enkele algemene opmerkingen over de actuele ver
groting van het semi-wandelgebied. Een collega gaat in
op een merkwaardig detail: de totale afsluiting van de
St. - Aagtenstraat.
Een andere collega heeft een klein onderzoek inge
steld naar de voorlopige resultaten van en de menin
gen over de koopavond, speciaal in het centrum van de
stad. Ik heb laatst gevraagd naar de mening over de
koopavond van consumenten in stad en streek. Geen
enkele reactie is gekomen en een oud gezegde is: wie
zwijgt, stemt toe. De consument is dus vóór en dat
bleek donderdagavond duidelijk, toen het heel druk
was in de binnenstad. Ik moest me door de Donk er-
steeg „wurmen", zag overal volle winkels en moest in
de rij staan voor de roltrap bij V. D.
e wil reageren over het onderwerp
welkom in „Binnenstad onder de loep",
er het wandelgebied zullen een plaats
krijgen in deze rubriek. Er is aanleiding genoeg, dacht
ik. om de discussie over de Leadse binnenstad voort te
zetten.
Enkele opmerkingen van mijn kant over dit wandel
gebied. In de Steenstraat, waar het trottoir nog niet is
verbreed, is het duidelijk een semi-voetgangersgebied.
De straat is opengebleven voor het openbaar vervoer
(taxi's inbegrepen) en (brom) fietsers. De Steenstraat
ls beslist geen promenade, waar men rustig kan wan
delen. Om het wat prettiger te maken zal het in de
eerste plaats nodig zijn de (in het algemeen hard-
Overigens,
„koopavond".
Ook reacties
rijdende) bromfietsen te weren en ook de .slalom"
van de autoroute over Nieuwe Beestenmarkt te laten
maken.
De Hoogstraat is een fijn stuk promenade. Op de
Nieuwe Rijn daarentegen is ondanks de verboden te
veel verkeer. Alleen bedienend verkeer mag er komen,
maar tal van auto's en ook (brom) fietsers rijden er nog
rustig rond. De aansluiting van de Oude Rijn by het
wandelgebied op marktdagen en koopavond was deze
eerste week woensdag- en donderdavond een flop. Nie
mand hield zich aan de inrijverboden. Controle was er
bijna niet en dat zal toch nodig zijn.
Hetzelfde geldt voor de Haarlemmerstraat, waar al
leen bedienend verkeer mag rijden tussen 0 en 12 uur.
Vooral in de ochtenduren, maar ook in drukkere uren,
rijden auto's en vooral brom fietsen gewoon door de
straat. Zo word,t het nooit een prettige promenade.
Duidelijk is, dat „aankleding" van het wandelgebied
veel goed kan maken. Met de winter in het vooruitzicht
doet de middenstand evenwel weinig op straat. Men
blijft binnen. Het voorjaar zal leren of de midden
stand de activiteit kan opbrengen om door terrassen
en uitstallingen op straat het wandelgebied tot een
promenade te maken.
Laatste punt: de Boommarkt. De aanpassing aan het
verbod om linksaf het Kort Rapenburg op te gaan
(voor auto's) en het maken van een speciale busbaan
heeft tot gisteren geduurd en het verkeer de hele week
parten gespeeld. Waarom is dit werk niet 's nachts
uitgevoerd? Over het resultaat van deze afleiding van
doorgaand verkeer is nog weinig te zeggen op dit mo
ment.
De met zoveel geharrewar tot stand gekomen koopavond
„loopt" nu al vijf maanden in de Leidse binnenstad. Hoe zijn
tot nu toe de ervaringen van de winkeliers en de grootwinkel
bedrijven met deze avond? Bevalt het, hoe is de omzet, zijn er
duidelijke verschuivingen in de koopgewoonten van de consu
ment te constateren die op de koopavond terug te voeren zijn?
Deze vragen zijn daarom belangwekkend, omdat de koopavond
tot eind volgend jaar nog „proefdraait", en daarna pas beslist
wordt of zij wel of niet definitief wordt.
Voor de hand ligt om bij het on
derzoeken van de ervaringen met de
koopavond tot nu toe enig onder
scheid temaken tussen de grootwin
kelbedrijven, zoals C en A, Hema,
V en D, Peek en Cloppenburg en de
kleine middenstanders. De groot
winkelbedrijven waren van het begin
af aan voorstander van een koop
avond, terwijl van de kant van de
detailhandel nogal wat oppositie te
gen het plan bestond.
Een aantal middenstanders is nog
altijd niet gelukkig met de koop-
apond. De oorzaken van hun onge
noegen liggen niet altijd zozeer in
het zakelijke vlak. De stoffenzaak
Madeleine bijvoorbeeld heeft volgens
eigenaar Planje niet te klagen over
zakelijke resultaten. Toch zegt hij:
pWe gaan terug naar 100 jaar vóór
Christus. Je personeel is vrij, maar
zelf moet je werken".
Tapijten^ en gordijnenhandel Kla-
renbosch evenals „Madeleine" geves
tigd aan de Haarlemmerstraat, is
eveneens „vierkant tegen". „Werkge
vers hebben ook een privéleven", al
dus de heer Klarenbosch. „En trou
wens, wat we op' donderdagavond
verkopen, verkopen we andere da
gen minder. De koopavond loopt nu
nog aardig, maar ik moet nog zien
wat het wordt als het weer slechter
gaat worden".
Compensatie van de koopavond door
op zaterdag vroeger te sluiten achtte
de heer Klarenbosch een goed idee.
„Misschien zou dat mooi kunnen als
de KNVB op zaterdag betaald voet
bal gaat spelen".
Opticien Van den Burgh vertelt over
de omzet geen klagen te hebben,
maar toch geen voorstander te zijn
van de koopavond. „De klok terug
zetten is het", luidde zijn oordeel.
„Trouwens, die koopavond van ons is
niet meer interessant, want de hele
bmgeving heeft er één. Je moet dit
Soort dingen niet alleen zakelijk zien,
ik heb ook nog een gezin. Vroeger
sluiten op zaterdag? Daar ben ik wel
voor, Ja. Overigens denk ik dat de
omzet van de koopavond wel terug
zal gaan lopen als het weer slechter
gaat worden. Maar in principe vind
ik een koopavond hetzelfde als wan
neer ze zouden zeggen dat de fa-
briekenzaterdag weer open gingen".
Juwelier Brouwer heeft tot nog toe
feoede ervaringen met de koopavond.
Hij merkt op dat er ook veel men
sen uit de buitengemeenten komen,
uit Katwijk, Rijnsburg, Voorhout,
Valkenburg etc. Grote verschuivin
gen in de koopgewoonten van het pu
bliek ziet hij echter niet. Op zater
dag vroeger sluiten vindt hij niet
zo'n gelukkige gedachte: „Zaterdag
is nog altijd één van de drukste da
gen, zo niet de drukste".
Regelingen
Bij de groot-winkelbedrijven spe
len de persoonlijke bezwaren een
minder gpote rol, er wordt over het
algemeen wel rekening gehouden met
de wensen van het personeel, in de
meeste gevallen worden er wel rege
lingen getroffen om de koopavond
voor het personeel zo min mogelijk
tot een nare last te maken.
Bij C en A bijvoorbeeld werken de
meisjes om de twee weken op de
koopavond. Wanneer zij op donder
dagavond werken, beginnen ze des
middags pas om half twee. „Wij heb
ben tot nog toe geen enkele nega
tief geluid over deze zaak gehoord",
vertelt de bedrijfsleider, mr. Van
Willigen. De meisjes vinden het wel
plezierig om 's avonds te werken. Het
is dan wel gezellig en druk." Omdat
slechts de helft van het personeel op
donderdagavond beschikbaar is, heeft
C en A gehuwde dames ter aanvul
ling. „We hadden deze dames voor
het opscheppen, er was een enorme
werk", aldus mr. Van Willigen. .Do-
stortvloed van aanmeldingen voor dit
vendien betaalt het avondwerk 50
meer, wat een wettelijke verplichting
is".
De ervaringen met de koopavond
zijn ook zakelijk tot nog toe uitste
kend. „Wij zouden niet meer terug
willen. Het succes overtreft onze ver
wachtingen. Kijkt u trouwens zelf
maar eens hoe druk het is op don
derdagavond. Met name de confectie-
en de schoenenbranche spinnen ga
ren bij deze avond. De herenafdeling
bij ons is uiteraard druk, omdat de
heren overdag meestal weinig tijd
hebben. De damesafdeling loopt ook
uitstekend. Op de koopavond ligt het
accent sterk op de twennie-afdeling,
de groep Jonge, dikwijls werkende
vrouwen, die overdag ook slecht de
stad in kunnen.
Een vrije zaterdag ter compensa
tie van de koopavond zie ik nog niet.
De zaterdag is nog altijd dermate be
langrijk dat ik van een vrije zater
dag geen voorstander kan zijn. Ver
schuivingen in de koopgewoonten
constateren wij wel enigszins, ja. De
vrijdag is iets minder geworden. De
zaterdag is echter vrijwel gelijk ge
bleven". Mr. Van Willigen merkt wel
op, dat het weer tot nu toe mee heeft
gezeten.
Ook bij V en D is men niet onte
vreden over de voorlopige resultaten
van de koopavond. Weliswaar is het
de volgende dag iets rustiger, maar
de verkoop op donderdagavond maakt
dit goed.
Het personeel heeft de koopavond
gewoon geaccepteerd. Directeur
Kerckhoff: „Men ziet de noodzaak
van een koopavond, omdat Den Haag
er ook één heeft en bovendien een
aantal buitengemeenten. Leiden kan
geen zwarte plek blijven in deze
streek. Zelf ben ik eigenlijk geen
voorstander van een koopavond,
maar Je moet gewoon mee".
Grote behoefte
De bedrijfsleider van P en C, de
heer Brummer. is tevens voorzitter
van het Leids City-Centrum.
Voor P en C sprekend, merkt hij
op dat de koopavond voorziet in een
grote behoefte. Dit blijkt uit de gro
te verkoop die in zo korte tijd op de
koopavond te zien is. In de 3-okto-
berweek bijvoorbeeld: op de eerste
zaterdag van oktober heeft P en C
meestal een verkooppiek. Dit jaar
was het op zaterdagmorgen minder
druk dan voorgaande jaren, maar op
de dónderdagavond werd er een re
cord-omzet geboekt. Bij P en C heeft
de koopavond zonder meer tot een
versteviging van de omzet geleid. Er
is wel een verschuiving van de don
derdag- en de vrijdagochtend naar
de koopavond te zien. Een vrije za
terdag is echter nog een zeer discu
tabele zaak".
Als voorzitter van het City Cen
trum kan de heer Brummer het vol
gende mededelen: „Er is een groot
verschil te zien tussen diverse zaken.
Over het algemeen is men over de
koopavond wel enthousiast. Het meer
of minder druk zijn is voor een groot
deel afhankelijk van de branche. Uit
eindelijk moet echter het publiek be
palen wanneer een zaak wel of niet
open moet zijn.
De koopavond heeft als voordeel d
Je een betere spreiding krijgt, waar
door de klant individueel hopelijk
beter geholpen kan worden, terwijl
we ook de trek van de buitengemeen
ten naar Leiden zien toenemen, zo
dat het afzetgebied groter wordt".
Redelijk
De heer Van Ravenswaay, bedrijfs
leider van de Hema. noemt de erva
ringen voorlopig „nietonvriendelijk".
Weliswaar zijn de zomermaanden
wat minder gunstig gekeest. vermoe
delijk door de vakanties, maar in het
algemeen loopt de koopavond rede
lijk. De donderdag is iets terugge
lopen, de vrijdagmorgen ook.
Opvallend is dat ook de Jeugd op
de koopavond in grote getale aanwe
zig is.
nimum leeftijd van 18 jaar. die dege
nen die ,s avonds werken bereikt
moeten hebben. Daarom hbben we
extra mensen moeten aantrekken".
Het sluiten op zaterdag vindt de
heer Van Ravenswaay geen gelukki
ge gedachte. „Ik vind dat je op za
terdag een dubbele taak hebt, niet
alleen zakelijk, maar ook als vorm
van „amusement", d.w.z. die open
winkels brengen wat leven in de
stad. Als je ze sluit wordt het waar
schijnlijk doodstil. Maar dit is een
persoonlijke overweging".
Het is duidelijk, dat de koopavond
een zaak is waar de nodige haken en
ogen aan zitten. Wie de enorme
drukte bekijkt, die er donder
dagavond heerst, zal moeten toege
ven dat er bij het publiek kennelijk
behoefte bestaat aan deze avond. De
meeste winkeliers hebben over de
omzet niet te klagen. Dit is echter
min of meer afhankelijk van de
branche. Opvallend is in dit verband
de ervaring van de luxe-artikelen-
winkel ,3onaparte". Men zou mis
schien verwachten dat daar op de
koopavond een forse omzet geboekt
zou worden. Dit is geenszins het ge
val. De zaak ligt op het moment on
gunstig door de verbouwing die er tef
plaatse wordt uitgevoerd. Bovendien
is de winkel 's avonds geblokkeerd
door fietsen van de bezoekers van het
Kreatief Sentrum. Dit soort facto
ren speelt kennelijk ook een rol bij
de koopavond.
De winkeliers die tegen gebleven
waren hadden hiervoor echter voor-
NZH-cijfers: trek
naar Leiden maar
Zaterdag
minder druk
Op de koopavond rijden
voor de gezamenlijke ver
voersmaatschappijen in de
omgeving van Leiden 15 bus
sen meer dan normaal.
Hoe druk het is valt min
oj meer af te leiden uit de
cijfers die de heer Jongejan
van de NZH geeft over de
donderdagavond. Tussen 9
uur en half 10 bijvoorbeeld
worden van Leiden naar
Katwijk 300 a 350 mensen
vervoerdvergeleken met an
der avonden ongeveer 330
meer. Naar Noordwijk en de
Bollenstreek worden in de
zelfde tijd 250 tot 300 mensen
vervoerd. Naar Voorhout en
Noordwijkerhout 150 tot 200,
naar Voorschoten evenveel,
en naar Leiderdorp 200 tot
250. Voor de Rijnstreek geldt
dez enorme toename van de
drukte in mindere mate ook.
Ook vanuit de verschillen
de wijken van Leiden, met
name Morskwartier en Zuid-
West, is de drukte groot.
De heer Jongejan vertelt
echter dat vaststaat dat deze
vervoerspiek ten dele gnat
ten koste van de zaterdag. Op
zaterdag is het merkbaar
minder druk in de bussen
dan vroeger. Niet in ontstel
lend grote mate, maar duide
lijk zichtbaar.
Wel is de situatie van za
terdag tot zaterdag verschil
lend. maar het is volgens de
I heer Jongejan toch merkbaar
I dat de consument een gulden
j maar één keer meer kan uit
leven.
ADVERTENTIE
GEMEENTE LEIDEN
De Burgemeester der gemeente
Leiden brengt ter openbare ken
nis, dat het College van Burge
meester en Wethouders voor
mens is aan het bestuur
het Sint Bonaventura-lyceum,
Mariënpoelstraat 4. alhier_ i
gunning te verlenen tot het
voor een tydvak van 5 Jaren
plaatsen van een houten school
gebouw, bestaande uit achttien
leslokalen c.a. op het Schutters
veld aan de Maredijk nabij de
Willem de Zwijgerbrug, zulks
met vrijstelling ingevolge arti
kel 17 van de Wet op de Ruim
telijke Ordening van de voor
schriften van het geldende be
stemmingsplan .Deiden 1933".
Rechthebbenden op aangren
zende en nabijgelegen percelen
kunnen gedurende veertien da
gen bij Burgemeester en Wet
houders schriftelijke bezwaren
indienen. De bouw- en situatie
tekeningen liggen gedurende
genoemde termijn voor een
ieder ten Stadhuize (kamer 111)
ter inzage.
Leiden, 30 oktober 171
ADVERTENTIE
Middenstanders protesteren
auto-inzittender
lenden
brand
$as
vibrrkik
ongeyalkn
rechtsbijstand
reis
storm
wettelijke aat isprakdijkhad voor
particuliemn
..om zéker te zijn 7
vraag ow assurantieman Inlichtingen over
Rijnmond-verzekeringen of I -j^T]
wend u rechtstreeks tot 1 >-?>1 >-*,
namelijk persoonlijke argumenten.
Zakelijk zien kan men zoals, het er
tot nu toe uitziet, nauwelijks ontken
nen dat de koopavond een succesvol
experiment te noemen is.
BERT VAN DOMMELEN
NED. HERV. KERK
Beroepen te Wekerom, J. C Schuur
man, te Putten.
GEREF. KERKEN
Benoemd tot geestelijk verzorger van
„De Breukelderhof" te Bennekom en
„De Hartenberg" te Wekerom, A.
Trapman, te Velp.
GEREF. KERKEN
(vrijgemaakt buiten verband)
Beroepen te Zeist, tevens studenten
predikant te Utrecht, J. M. Smelik,
te Rotterdam.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Almelo, Chr. van de
Poel, te Yersetoe.
LEIDEN Het bestuur van de
Vereniging voor chr. beroepsonderwijs
voor Leiden en omstreken heeft be
richt ontvangen van het ministerie
van Onderwijs en Wetenschappen,
dat de m.t.s„ die was opgenomen op
het scholenplan 1971/1973, in 1972 in
aanmerking komt voor bekostiging uit
's rijks kas.
In de eindfase wordt gerekend op
ongeveer 300 leerlingen. Èr zijn reeds
besprekingen gaande met betrekking
tot een bouwterrein voor de nieuw te
stichten school.
Voor 1972 is eveneens gunstig be
slist op de aanvraag van het bestuur
voor een Inas-opleiding aan de chr.
nijverheidsschool voor meisjes „Bos
huizen".
..De gemeente Leiden haalt ons
middenstanders het brood uit de
mond". Tot deze conclusie komt het
handjevol middenstanders, dat een
bedrijf aan de St. Aagtenstraat
heeft. Nu sinds maandag de Steen
straat opgenomen is in het wandel
gebied. kunnen hun relaties met de
auto de St.-Aaagtenstraat niet meer
bereiken. Hun straat is tot „verbo
den gebied" verklaard. Voor enkele
garagehouders, die er hun benzine
pomp en werkplaats hebben, is dit
funest. En waarom? Vanaf de Bees
tenmarkt mag men de St. Aagten
straat niet meer inrijden (foto
rechts) terwijl deze straat vanaf de
Nieuwe Beestenmarkt is afgesloten
voor alle verkeer (foto links). Welis
waar is voor het bedienend verkeer
een oplossing gevonden: dit kan via
de Beestenmarkt (langs garage De
Groot) en de Steenstraat hoe ge
vaarlijk om dan in tegengestelde
richting te moeten rijden de St.
Aagtenstraat bereiken, maar voor
particulier autoverkeer is deze straat
taboe. Voor de heer J. J. Dekker van
Garage Tip Top de man staat niet
alleen in zijn klachten betekent
deze afsluiting een grote financiële
strop.
„Dat scheelt mij per week ik
kan het nu reeds merken de ver
koop van vele honderden liters ben
zine en tal van reparaties. Een auto
kan ik nog wel verhuren dit is
deze week met het oog op het week
einde ook reeds minder maar men
komt de straat wel uit, doch in feite
niet meer in, tenzij men straks een
procesverbaal riskeert. Tel uit Je
winst....wie betaalt mij het gelach?"
Wethouder Kret zegt nu wel„Indien
de mensen bij Je willen zijn, komen
ze toch wel" lk moet het nog af
wachten „maar wat geeft dat als
Je straks in het moeras zit. Voor mij
behoeft het allemaal niet"
Dit is ook de mening van een groot
aantal winkeliers in de Steenstraat,
die het voor de voetgangers maar
gevaarlijk vinden, dat zij temidden
van bussen (één per anderhalve mi
nuut), bromfietsers en wielrijders de
weg naar de overkant moeten vin
den. De Steenstraat zien zij meer als
een trottoir dan een wandelgebied.
Ben Huinink: de wethouder en dat
geloof ik graag mag dan een goed
wethouder zijn. in zijn jeugd is hij
beslist een padvinder geweest, die zich
bezig hield met het uitzetten van
speurtochten. In dit geval verkeers-
puzzels. Huldigen verkeersdeskundi-
gen de mening, dat in verkeersroutes
zo min mogelijk bochten moeten
voorkomen, voor het ontwijken van
de Steenstraat, worden er ineens drie
moeilijk te nemen bochten in de rou
te opgenomen. Ook de heer Coster
„ziet het beslist niet zitten". De af
sluiting kan ons klanten gaan kos
ten, is zo zijn oordeel. En nu maar
afwachten wie gelijk krijgt
Sam Platteel
