WAAROM IS LEIDEN ZO'N ARME STAD?
ollege contra raadsleden
CITROeN
SHOW
Burgemeester geeft antwoord op vraag:
VER GARANTIES VOOR DE STAF VAN TEUNS
u
Tv-portret „Louise de Coligny'
„Stunts" met auto
door Boskoopse slager
Raadsleden: zuinig
met het zakgeld
)INSDAG 26 OKTOBER 1971
LELDSCH DAGBLAD
Burgemeester Vis
LEIDEN „Een opeenhoping
van factoren heeft er toe bij
gedragen dat de financiële situatie
van onze stad zo somber is". Dat
zegt burgemeester Vis aan de
vooravond van een bezoek aan de
vaste kamercommissie voor Bin
nenlandse Zaken. De burgemeester
weet zich gesteund door een dele
gatie uit alle politieke partijen die
in de vaak zo verdeelde Leidse
raad zijn vertegenwoordigd.
Wat zijn dan die factoren?
De burgemeester sinds het
voorjaar in functie somt ze
moeiteloos op: „Leiden heeft een
functie als centrumgemeente, dat
betekent veel zorg voor mensen uit
andere gemeenten. Dan is er de
sociale samenstelling van de be
volking, die gerust zwak genoemd
mag worden en weinig welvarend.
Wij hebben de zorg voor de op een
na grootste binnenstad in Neder
land. Vergeet niet die veertien ki
lometer kademuren, waarvoor we
moeten zorgen. Dan is er het be
perkte grondgebied, waardoor
praktisch geen nieuwbouw meer
kan worden gepleegd. En de bo
demgesteldheid, die het noodzake
lijk maakt extra veel geld uit te
geven aan die gebieden waar nog
wel kan worden gebouwd. Tenslot
te: de teruglopende bevolking".
Geassisteerd door wethouder
Duyverman vertelt de burgemees
ter nog eens het verhaal van hon
derden jaren vefwaarlozing. Hij
wijst er op dat de sociale samen
stelling van de bevolking zo is ge
worden. dat de gemeente wat dat
betreft aan de rand zit. In 1670 tel
de de bevolking van een welvarend
Leiden 70.000 zielen. Maar hon
derd jaar later was dat teruggelo
pen tot 30.000. Burgemeester Vis:
„U kunt zich misschien voorstellen
wat dat toen al aan armoede, leeg
stand van huizen en verwaarlo
zing heeft betekend. Pas in 1917
waren de 70.000 weer bereikt. In
1966 zaten we boven de 100.000.
Nu zitten we daar weer onder". In
verhouding tot de buurgemeenten
heeft de Leidse bevolking minder
onderwijs genoten, en een lager
inkomen. Maar als bewoner van
éen centrumgemeente moet de
Leidenaar meebetalen aan voor
zieningen, die ten goede komen aan
de welvarender inwoners van die
buitengemeenten".
In de Jaren zestig is de Leidse
nood. ook al door de opvattingen
van het rijk over gemeentefinan-
ciën. snel naar een dramatisch
hoogtepunt gestegen.
Burgemeester Vis en de wethou
der zeggen daarover: „De ver
strekking van financiële middelen
wordt centraal door de overheid
geregeld. En nu is het beroerde
dat de normen die het rijk han
teert gewoon niet opgaan voor de
verhoudingen in Leiden. Die nor
men houden bijvoorbeeld geen re
kening met kademuren, met grach
ten die de stad doorsnijden, zodat
er veel extra verbindingen nodig
zijn. Er valt hier niets te dempen.
Wat dat betreft lijken we een soort
klein-Venetië".
Het feit, dat Leiden vol zit, heeft
ook andere consequenties. Wethou
der Duyverman daarover: „Dat be
tekent ook dat we geen industrie
kunnen aantrekken. Dat er een
voudig geen verdere ontplooiings
kansen zijn voor nijverheid in Lei
den". Dat zijn allemaal zaken die
de Leidse delegatie aan de tweede
kamerleden uiteen wil zetten.
Burgemeester Vis weer: „Ons
uitgangspunt is: we lopen vast
met de restauratie van onze histo
rische schouwburg aan de Oude
Vest. Eerst hebben we op aandrang
van de heren, die aan de koorden
van onze beurs zitten Gedepu
teerde Staten van Zuid-Holland en
het departement van Binnenlandse
Zaken afgezien van het bouwen
van een nieuw theater. Wel hebben
we een reserve gekweekt voor de
schouwburg-restauratie en voor de
bouw van een zwembad. Toch ook
iets dat voor de hele bevolking
vruchten afwerpt. Nu rijst de
vraag en de regering vraagt zich
dat ook af. of die reserve niet in
het gat van de gemeentebegroting
moet worden gestopt Maar dan
vraag Je Je af of Leiden geen ge
meente wordt, waar eenvoudig
niets meer kan. Als we alleen maar
willen proberen een redelijk voor-
zieningspeil voor onze bevolking
te handhaven, zitten we moei
teloos op een begrotingstekort van
13,5 miljoen gulden".
En om de getallen nog even af te
ronden: burgemeester Vis heeft er
nog enkele tot zijn beschikking
„Ieder jaar is er maar een geringe
uitbreiding van het gemeente
fonds. Wij krijgen per jaar twee
procent meer. Maar die wordt op
geslokt door automatisch terugke
rende zaken, neem alleen maar de
sociale uitkeringen die een ge
meente moet doen. Voor iets
nieuws is dus geen plaats. Het rijk
stelt tot nu toe voor zioh zelf ook
de Zijlstra-norm. Een groei van
de uitgaven van zes procent per
jaar?"
Wethouder Duyverman
Vervolg van pag. 1.
iEIDEN De strijd die gisteren in de raad werd gevoerd
'aj r het voortbestaan van de staf-Teuns liep vast op de finan-
e garanties. De raadsleden vonden dat als zij zich uitspra-
dai voor voortzetting van het werk van Teuns daar ook finan-
£|j e consequenties aan vast zaten. Het College van B. en W.
bereid allerlei bemiddelingsrollen op zich te nemen, maar
krachtig „nee" toen er over geld gesproken werd.
verder te gaan met de
artenissen in de raad eerst een
■ge nvatting van - deze zaak: dr.
zei is is directeur geweest van het
fich Opvoedkundig Bureau
del B) van 1962 tot 1969. In Juni-
ho kwam een conflict naar buiten
e|Bi hem en het bestuur van het
over het in de toekomst tq.
m beleid. Teuns, die de,- steun
zijn staf, werd ontsla-
st.iuma, dat ontslag werd niet ge-
'itueerd. vooral door toedoen van
uders, die vreesden dat de be-
leling van hun kinderen zou wor-
onderbroken. De zaak sleepte
bijna 2Vs jaar voort. Tenslotte
Teuns en zijn wat uitgedunde
per 1 november a.s. definitief
lag aangezegd.
if-Teuns, die na het ultbre-
i het conflict een' eigen leven
gaan leiden ("alternatief
s®! 1") heeft echter nog zo'n 60 pa-
behandeling, een deel er-
Is afkomstig van buiten Lei-
De vraag is nu wat gaat daar
november mee gebeuren. Het
iterie van Volksgezondheid heeft
taf-Teuns uitgenodigd een plan
ppi dienen om te komen tot een re-
centrum voor geestelijke
gezondheid teneinde het huidi-
ien erk voort te zetten.
r bij een op 20 oktober jl. ge-
gesprek eiste de departemen-
vertegenwoordiger dat de staf-
de behoefte aan een dergelijk
rum zou aantonen, alvorens sub
kon worden gegeven. Teuns
laarde daar de mankracht niet
te hebben en het zeker niet in
tijdsbestek te kunnen doen. En
sen nadert de datum van 1 no-
ler.Het MOB-bestuur wil de
■Teuns wel toestaan tot 1 maart
pand Rijnsburgerweg 163 te
en (het pand is eigendom van
MOB), mits zij aan bepaalde
waarden voldoet. Eén ervan is
de leden van de staf-Teuns
Iftelijk verklaren dat zij met het
lag akkoord gaan. Maar daar
ert de staf-Teuns niet over.
motie, waarmee Van Aken ter
kwam, nadat hijzelf (voor het
Lamers (sprekend voor Prot.
KVP), mevr. Van der Blom
j, Gerkema (PSP) en Z under -
(DS'70) de kwestie nogmaals
doorgenomen, bestond uit
tukken. Wat drie van de vier
betrof, waren er geen moei
al. Ook het College kon zich
•d verklaren met het besluit
'de bevoegde universiteitsorga-
te verzoeken een onderzoek in
de behoefte aan een
lotherapeutische behandeling
kinderen in de regio Leiden,
'an de resultaten aan de raad
uitgebracht". Ook op het
gedeelte van de motie Van
hadden B. en W. geen com-
itaax. Dat behelsde een persoon-
onderhoud met de minister van
B tegezondheid om hem op de
te brengen van de bevindin-
K I van de ad hoe raadscommissie
*2 te het MOB en "om de minister
verzoeken het gemeentebestuur
J 3° oktober 1971 te machtigen
jjl Hens drie personen aan te zoe-
om zitting te nemen in een
r& lelijk) bestuur voor het aan de
•Teuns toevertrouwde werk op
gebied van psychotherapeutische
t 1 indeling".
discussie viatte vlam op het der-
Punt van de motie, de financiële
,pe ttties van de gemeente Leiden
lU?J de staf-Teuns om het huidige
k voort te zetten Garanties
een tijdelijk karakter dragen,
lat uit "praktijkervaring" moet
I ken of er "behoefte" is aan het
van de staf-Teuns. Zodra die
is aangetoond, zijn de problemen op
gelost, want dan kan er immers
rijkssubsidie volgen. In de motie no
digde Van Aken College en raad uit
te besluiten om financiële verplich
tingen, aan te gaan ter voortzetting
van het werk van de staf-Teuns, te
garanderen voor een zodanig per
centage van 160.000 gulden (het ge
raamde tekort waarmee de staf-
Teuns Jaarlijks te kampen zou krij
gen) als er Leidse patiënten zijn.
En voorts om voor het Jaar 1971
een bedrag van tev.i hoogste 30.000
gulden beschikbaar te stellen en de
begroting 1971 dienovereenkomstig te
wijzigen. Tegen dit voorstel stelde
het College zich (na schorsing van
het beraad) met klem teweer. Wet
houder mevrouw Den Haan had al
eerder gezegd: "Het MOB is een
rijksaangelegenheid. Ik ben tot al
les bereid waartoe ik in staat ben.
We kunnen voor de staf-Teuns even
tueel zoeken naar andere huisves
ting, we kunnen de zaak bepleiten
bij Gedeputeerde Staten, we kunnen
naar de minister gaan. Kort ge
zegd: we kunnen, mét de raad, de
zaak leggen op de tafel waar hij
hoort: op die van de overheid. Maar
kunnen als gemeente geen finan
ciële steun geven. In deze kwestie
hebben wij nu eenmaal geen subsi
diebeleid".
Wethouder Harmsen van Finan
ciën dikte deze woorden nog iets
zei dat G.S. het Leidse voorstel
zeker niet zouden laten passeren
<"De begrotingen over 1970 en 1971
van Leiden zijn nog altijd niet goed
gekeurd") en wees er op dat de
raadsleden voor eventuele financiële
verbintenissen hoofdelijk aansprake
lijk zouden zijn, want het College
,ou unaniem tegenstemmen.
In 't Veld (PAK) sputterde tegen.
Waarom kan de raad in dit geval
zijn budget-recht niet gebruken?"
Hij merkte op dat het College in het
verleden wel meer gelden op grond
van noodsituatie had uitgekeerd of
schoon zij niet op de begroting voor
kwamen. Maar Harmsen was onver
murwbaar: "Ik moet formeel rede
neren". Van Aken vond dat formeel
praten alleen maar kon als de raad
tijdig op het MOB-conflict was ge
sprongen, "dan hadden we de zaak
binnen de gebruikelijke termijn van
twee maanden bij Gedeputeerde Sta
ten kunnen indienen. Maar dat is
niet gebeurd. We hebben nu nog
naar vijf dagen, dan is het één no
vember en dient er een oplossing
voor de staf-Teuns te zijn. Laat G.S.
maar afwijzend beschikken, dan
kunnen wij straks tegen de minister
zeggen: u ziet het, Leiden wil wel
helpen, maar krijgt de kans niet,
zegt u nu maar hoe het wél moet.
Dat is de achterliggende gedachte
van dit besluit".
Harmsen meende uit Van Akens
woorden te bespeuren dat hij er als
puntje bij paaltje kwam toch ook
zelf geen geld in wilde stoppen. Van
Aken nijdig: "U chanteert mij op
mijn uitlatingen".
De standpunten bleven zoals zij
waren: bij stemming was de gehele
raad voor financiële garantie en het
hele college tegen. k
Het vierde punt van de motie
Van Aken leverde geen problemen
op. Dat gold een verzoek aan het
College van B. en W. om overleg te
doen voeren met besturen van ge
meente, waarin eveneens patiënten
van de staf-Teuns woonachtig in
om de verdere financiële verplich
tingen ter voortzetting van het werk
van de staf-Teuns mede te garande
ren. En verder om voor bepaalde
ouders van patiënten tot een zo soe
pel mogelijk regeling via de Bij
standswet te komen.
LEIDEN De AVRO-tv heeftheeft ..De mooiste Jaren van Je le-
voor 19 november een programma j ven". Het is een programma van
over het voortgezet onderwijs op het j Adelheid van der Most, die bij de
programma, dat als voorlopige titelsamenstelling „aanliep" tegen de
Leidse kantonrechter
LEIDEN „U had tevoren acht <t
negen glazen bier gedronken. Toen u
het café verliet gaf de kastelein u nog
de raad het kalm aan te doen". Deze
woorden richtte de Leidse kanton
rechter mr. W. de Koning, gisteren
tot een 22-jarige slager uit Boskoop,
die terecht stond, omdat hij met zijn
auto op de Hoge Rijndijk enkele ge
vaarlijke stunts had uitgehaald. Na
door een rood stoplicht te hebben ge
reden, vervolgde hij zijn weg via een
stuk rijstrook, dat wegens werkzaam
heden aan het wegdek was afgezet
reed daarbij tegen een mechanische
stamper op en drie waarschuwingske
gels omver, ontweek tenauwernood
twee wegwerkers om vervolgens met
zijn inmiddels gekantelde auto nog n
flink stuk over het wegdek te glijden
alvorens tot stilstand te komen. Ach
teraf stelde een politiedeskundige
vast. dat de remmen van de auto in
ondeugdelijke staat verkeerden.
De slager vond, dat hij ondanks die
hoeveelheid bier, die hij had '„ge
tankt" nog best in staat was z'n au
to te besturen. Voor zijn „stunts
voerde hij als reden aan: „Toen ik
voor dat stoplicht wilde stoppen,
trapte ik door de rem met alle gevol
gen van dien". Waarop de kanton
rechter aan de hand van het politie
rapport kon repliceren: „Dat u niet
meer kon remmen is geen wonder
want het onderzoek wees uit, dat
onder andere de remvoering tot op
de draad versleten was".
De officier, mr. A. S. M. Horstink,
legde in zijn requisitoir de nadruk
op het feit, dat verdachte de 2 weg
werkers tenauwernood had ontweken
en achteraf nog van geluk mag
spreken, dat hij niet voor een mis
daad werd vervolgd.
Gezien de ernst van de feiten,
waarbij hij het alcoholgebruik als 'n
strafbezwa'rende omstandigheid aan
merkte, eiste hij zowel drie geldboe
ten van respectievelijk f 80, f 100 en
f70 subs. 25 dagen als de onvoor
waardelijke intrekking van verdach-
tes rijbevoegdheid voor de tijd van
zes maanden.
De kantonrechter was eveneens
van mening, dat verdachte enige
tijd als automobilist van de
weg dient te worden verwijderd en
vonniste inzake de intrekking con
form. De boeten bepaalde hij op res
pectievelijk f 50, f 100 en f 50 subs.
20 dagen.
ideeën van rector Bakker van de
Leidse Louise de Coligny-scholenge
meenschap. Hierop wordt het pro
gramma nu helemaal geënt. Het
wordt een soort „portret van een
school".
Deze hele week is een opname-
ploeg in Leiden. Er worden opna
men gemaakt van lessen, van ge
sprekken met schoolleiding, docen
ten, ouders en leerlingen. Gisteren
werden de eerste opnamen gemaakt
op de Jaarlijkse ouderavond in de
aula. Er zal wel iets komen uit het
leuke cabaret van de eindexamen-
klassers, die een liedje hebben over
de verdeling van de school over vier
gebouwen (op foto Holvast). Dit pro
gramma werd charmant aangevuld
met een optreden van IC, de „ben
jamins" van de school.
Er zijn ook opnamen gemaalct tij
dens de discussie, die hoog opliep bij
een bespreking van de communi-
oatie tussen school en ouders. De
schoolleiding probeerde begrip te
wekken voor de moeilijkheden, die
het geven van onderwijs op een
meer dan duizend leerlingen tellende
school geeft. Ouders willen meer
contact en dat zal worden verwe
zenlijkt door het organiseren van
ouderavonden per klas.
Zakelijk puntje: in de oudercom
missie werden de heren Y. Fok en C.
L. Stafleu vervangen door de heren
J. W. R. N. de Vroom uit Leider
dorp en R. Artsema uit Voorhout.
Mevr. A. E. Melai-de Moor werd her
kozen.
ADVERTENTIE
{Gehoord van een vakman:
elke Philips batterij komt geladen de fabriek uit.
Door
Ruud Paauw
KRO-Brandpunt was gisteren in Leiden voor een reportage over
het MOB-conflict. Er werden o.a. opnamen gemaakt van de raads
zitting. De bedoeling is dat de beelden in het Brandpunt-programma
van zaterdag worden uitgezonden. De Brandpunt-redacteur heeft
met tal van personen gesproken over het ontstaan van het conflict
en de loop der gebeurtenissen. Hij had geruime tijd nodig om
a> zich een weg te banen door het oerwoud van feiten en meningen
en b) om zijn verbazing meester te worden.
De raadsleden dienen in de komende weken zorgvuldig met hun
zakgeld om te springen. Want als de zaken voortgaan zoals ze er
nu voorstaan, zijn de gemeenteraadsleden hoofdelijk aansprake
lijk voor de financiële garanties aan de staf-Teuns. Nu is het zover
nog niet (al keek wethouder Harmsen zeer dreigenden het zal
zeker ook niet zover komen. Van Aken heeft me verteld hoe het zit
Eerst moeten G.S. hun oordeel geven, daarna het ministerie. Pas als
zij afwijzend beschikken, komt de zaak nogmaals in de raad. Zetten
de raadsleden hun tuil door tegen de wens van het College dan
treedt artikel 248 (ik kan een cijfertje fout zitten) van de gemeente
wet in iverking, die bepaalt dat de raadsleden maar zelf moeten
dokken voor hun plannen. Ik zie het zo'n vaart niet lopen. Het Col
lege zou niet alleen de oppositie treffen, maar ook de partijen waar
op het steunt. Dat lijkt me met het oog op de toekomst géén ijzer-
sterke zet.
Mevrouw Van der Blom (CPN) kreeg gisteren de meeste lachers
op haar hand. En een applausje van de volgestampte (en zich keu
rig gedragende) publieke tribune. Speurend naar gelden om de staf-
Teuns te helpen, riep zij mevrouw Den Haan toe dat de subsidie
voor de Bescherming Bevolking (groot 80.000 gulden, naar ze later
meedeelde) er maar aan moest geloven, „want die zit me toch al
hoog"
Lamers (Prot. Chr.) en Zunderman (DS'70) maakten melding van
het feit dat het officiële MOB-bestuur de laatste tijd dreigbrieven
heeft ontvangen en onvriendelijke telefoontjes. Beide raadsleden we
zen er terecht op dat de staf-Teuns daar niet mee gediend is. De staf
van Teuns moet werk vinden naast, niet ten koste van het officiële
MOB. Het woord gangstermethodenviel, ik meen door Gerkema.
Hij keurde dit soort acties af. maar was er niet van ondersteboven.
„Drie jaar geleden was het MOB van Teuns een „modelboerderij"
daarna is het door een aantal hooggeplaatste figuren de vernieling
in geholpen. Als we dan toch over gangstermethoden spreken, dat
was er ook één".
Vreemd: ruim twee jaar geleden maakten drie hoogleraren van
de Leidse universiteit, die met enkele anderen het bestuur van het
MOB vormden, het de staf-Teuns tamelijk zuur. Hun daden waren
naar de mening van staatssecretaris Kruisinga zo aanvechtbaar dat
hij hen later de laan uitzond.
Gisteravond vroeg de raad aan de bevoegde organen van de uni
versiteit mee te helpen de behoefte te peilen in de regio Leiden
voorde staf van Teuns. Het zal ivel goed bedoeld zijn. En
latn we hopen dat het plezierig afloopt.
Van Aken. die weer een zeer grote rol speeldeZonder kranten-
publikaties en zonder ingrijpen van individuele raadsleden zou
Teuns geruisloos zijn verdwenen uit Leiden". Met andere woorden-
het College zou geen hand hebben uitgestoken. Van Aken had nog
meer kritiek. „In de raadscommissies voor de MOB-zaak zijn alle
vertegenwoordigd, alleen een vertegenwoordiger van de
VVD hebben we node gemist"De VVD-fractie zat er gisteren gede
cimeerd bij: Wiebenga was nog in het buitenland, Portheine en mej.
Kappeyne v. d. Coppello hadden bericht van verhindering gezonden.
Alleen De Jong was aanwezig. De liberalen moeten toch maar weer
eens de discussie openen over de (on) ver enigbaarheid van tweede-
kamerlidmaatschap en raadslidmaatschap.
nZ aflo°P' "Pe raad heeft er uitgehaald wat er inzat,
Lr ers ?Men. maar ik Wit toch zitten met de vraag-
ermet ons°P 1 november? We vertikken het om aan
VSen va7l MOB-bestuur te voldoen. Moeten we er
dan toch op 1 november uit?"
hJhfLWL't ve™oede,yk nog zal een aantal raadsleden een gesprek
mnar nuf V VolksgezondheidDaar hangt weer
irotm voort lintwormacM'Se affaire van het MOB gaat onver-
Ned. Herv. Kerk
ADVERTENTIE
(Philips batterijen die in een zaklantaarn kruipen,
veroorzaken een zee van licht.
ADVERTENTIE
A.S. WEEKEND
Modellen 1972.
VAN DER VELDE - Citroen
Zoeter woudse weg, Leiden
Schoolschaak-
competitie
LEIDEN De grote krachtsver
schillen bij de schoolrchaakcompe-
titie zijn zeer opvallend. Het Visser 't
Hooft lyceum kraakte de Willem
Alexander MAVO '6-0) en het Rijn
lands Lyceum veegde de vloer aan
met de Chr. Scholengem. Zuidwest
(6-0). Het Sted Gymn had nog wat
moeite met de Chr. Scholengem.
Katwijk 3Vfe—2H.
