Zweden hevig verbitterd over
Tsjechische kinder dief stal
Manlio Brosio wordt
vooronderhandelaar
Massale
Parijse
staking
metro
Hoesak lapt Rechten van de Mens aan zijn laars
Porizka
sprak met
Zweedse
premier
PRIESTER MOET
NIET TROUWEN
RAINER BARZEL:
VOORZITTER CDU
DRIE DODEN
BIJ KAPEN
VLIEGTUIG
Dit jaar voor Peking
één zetel in de V.N.
IpiNSDAG 5 OKTOBER 1971
LEIDSCH DAGBLAD
STOCKHOLM De Zweed -
premier Olof Palme heeft
gisteravond gedurende bijna
één uur met Jiri Porizka ge
sproken echtgenoot van Anna
Porizka, die twee weken geleden
trachtte haar kind uit Tsjecho-
Slowakije te ontvoeren. Me
vrouw Porizka en de twee
Zweedse piloten zitten nog
steeds gevangen in de Tsjechi
sche stad Brno, waar ze op 21
september J.l. werden gearres
teerd. De zesjarige Pavlina, die
per privé-vliegtuig ontvoerd
had moeten worden, bevindt
zich nog steeds bij de grootou
ders.
Uit Tsjecho-Slowakije is de
berichtgeving mager. Een kort
telegram van het ministerie van
Buitenlandse Zaken in Praag
meldde dat moeder en kind, e-
venals de piloten, het goed
maken.
In Zweden is thans een mas
sale volksactie op gang geko
men waarbij hele voorpagina's
van dagbladen in beslag worden
Benoem door oproepen en sym
pathiebetuigingen. Ook de
Zweedse vakbonden en ouderver
enigingen veroordelen de hou
ding van de Tsjechische autori
teiten vrijwel unaniem. Premier
Palme verzekerde Poriz
ka alles in het werk te zullen
stellen zijn gezin en de twintig
andere families te zullen hel
pen. die thans van hun kinde
ren beroofd zijn. Vandaag zou
Porizka een verzoek indienen
bij het bureau voor immigratie
om zijn gevangen echtgenote de
Zweedse nationaliteit te geven.
Dit zal eventueel Zweeds am
bassadepersoneel het recht ver
schaffen indchtingen over An
na Porizka in te winnen. Bo
vendien zal haar baby dan ook
de Zweedse nationaliteit krij
gen en de daaraan volgens in
ternationale overeenkomsten
verbonden rechten.
In Zweden worden thans tal
van campagnes gevoerd om ijs-
hockey-wedstrijden met de
Tsjecnen te stoppen en actie
groepen ijveren vooi een han-
delsboycot van Tsjechische
waren.
I Dit is de Tsjech Jiri Porizka.
wiens vrouw nu in 'n Tsjechische
gevangenis vertoeft. Porizka staal
I hier voor de deur van het gebouiv
j in Stockholm, waar premier Pal-
me zijn bureau heeft. Porizka
heeft Palme gevraagd zijn vrouw
en dochtertje uit Tsjecho-Slowa-
kije te bevrijden.
(Van onze oorrespondent)
STOCKHOLM (GPD) Een mie-
lukte poging van twee Zweden en de
25-jarige Tsjechische Anna Porizka
om haar 6-jarig kind uit Tsjecho-
Slowakije te ontvoeren, was vrijdag
avond het onderwerp van een demon
stratie in de Zweedse hoofdstad
Stockholm. Honderden mensen, me
rendeel Tsjechen namen er aan deel
en incidenten deden er zich niet voor.
Onder de deelnemers waren ook an
dere wanhopige Tsjechische ouders,
die de door de regering-Hoesak ge
voerde politiek onbegrijpelijk vinden.
Na in 1968 in verband met de inva
sie gevlucht te zijn, bevinden zich 20
Tsjechische families in Zweden. Te
vergeefs heeft Zweden getracht de
achtergebleven kinderen met de fa
milies te herenigen. De Zweedse am
bassade in Praag verzocht vrijdag
voor de tweede keer om meer infor
matie over twee Zweden en de moe
der van het kind, die gezamenlijk een
mislukte poging hebben gedaan het
kind van de vrouw naar Zweden te
brengen. Aan Zweedse zijde is men
verbijsterd over de psychologisch on
juiste handelswijze van de Tsjechi
sche autoriteiten in deze zaak.
Een woordvoerder van de Zweedse
communistische partij verklaarde al
les in het werk te zullen stellen de
beide Zweden en Anna Porizka te
helpen. Vervangend minister van
Buitenlandse Zaken mevrouw Alfa
Myrdal gaf te kennen, dat de hou
ding van de regering-Hoesak perti
nent in strijd is met de Conventie
voor de Rechten van de Mens van de
Verenigde Naties. Het is onbegrijpe
lijk, dat een regering kan weigeren
dat kinderen met hun ouders her
enigd worden, verklaarde mevrouw
Myrdal. Vanuit ons oogpunt is het
beangstigend te zien dat blijkbaar
geen andere oplossing kan worden
gevonden dan alleen maar wanhoops-
acties. Hierbij doelde ze op de mis
lukte ontvluchtingspoging en op eer
der gehouden hongerstakingen. Me
vrouw Porizka, die over drie maanden
een baby verwacht, zit thans in de
Tsjechische stad Brno in de gevange
nis.
Ouders weigerden
De bedenkers van het plan het
kind te ontvoeren waren twee jonge
Zweden, die, onder de indruk van
haar vergeefse gevecht tegen de au-
i toriteiten besloten of aanboden met
een vliegtuig, een Pipercup met vier
zitplaatsen haar dochtertje te gaan
halen in Tsjecho-Slowakije. Een van
hen, C. Larsson is in het bezit van
een vliegcertificaat en C. G. Wiken-
berg fungeerde als co-piloot. In de
tweede week van september vertrok
men van het vliegveld Jököping in
Zuid-Zweden met bestemming Brno
waar een luchtvaarttentoonstelling
plaatsvond wat him een uitstekend
alibi verschafte. Zij zouden vertellen
geïntresseerd te zijn in kleine Tsje
chische vliegtuigen. Als kopers-in-
spe werden ze dan ook met alle eer
bied behandeld.
Het drama begon toen de ouders
van Anna Porizka weigerden het kind
mee te geven. De brieven van moeder
Anna en vader Jiri waarin verzocht
werd hun dochter te laten vertrekken
hadden geen effect op de ouders, die
de beide Zweden verweten onmoge
lijke risico's te nemen. Na nogmaals
getracht te hebben de ouders te over
reden, gaven Larsson en Wikenberg
het op en vlogen terug naar Stock
holm.
Geweldig risico
In Lund in Zuid-Zweden waar de
familie Porizka woonde was de te
leurstelling natuurlijk enorm. In haar
vertwijfeling besloot Anna Porizka
toen een tweede poging te wagen,
maar nu zou zij zelf meegaan. Vrien
den. kennissen en Tsjechische ver
enigingen financierden het plan. De
beide piloten en Anna waren zich
terdegen bewust van het geweldige
risico dat zij namen. Voor de vliegers
betekende het waarschijnlijk een ge
vangenisstraf, terwijl Anna Porizka
wegens haar vroegere vlucht in 1968
bij verstek tot 18 maanden gevange- j
nisstraf werd veroordeeld, die ze nu
waarschijnlijk ook nog moet uitzitten, j
On dinsdag 21 september j.l. ver-
trok het groepje met de Pipercup
naar Brno. Anna was inmiddels voor-
zien van een Zweedse pas van een
meisje dat sterk op haar leek, de
echtgenote van Wikenberg. Tevoren
wa6 besloten de 6-jarige Pavlina op
te wachten wanneer ze 's morgens
in het stadje Prostejev naar school
zou gaan. Haar moeder zou haar dan
opvangen en na een rit van een half
uurtje zou men op het vliegveld zijn
geweest. Daar had het toestel klaar
moeten staan op weg naar de vrij
heid, namelijk Wenen.
Snel gearresteerd
In werkelijkheid zit het drietal nu
reeds bijna een week gevangen. Hoe
weet men niet met zekerheid, maar
volgens Tsjechische bronnen bestaat
de mogelijkheid dat de grootouders
van Pavlina, Anna's vader en moeder
dus, na de vorige vluchtpoging de
politie hebben verteld wat er was ge
beurd. Vermoedelijk werd het drietal
dan ook direct na aankomst in Brno
gearresteerd. Beloofde ansichtkaarten
met een code die verzonden zouden
worden, kreeg niemand in de vrien
denkring in Zweden.
In een gesprek met Jiri Porizka op
woensdagavond zei deze wanhopig te
zijn. Behalve zijn vrouw heeft hij nu
ook twee kinderen verloren waarvan
één ongeboren. Hij vertelde te heb
ben voorgesteld zelf te zullen gaan.
Hij werd weerhouden door Anna, die
dacht een betere kans te hebben.
Maar het is de vraag of Jiri Porizka
zijn vrouw en kinderen nog ooit zal
terugzien. De beide Zweedse piloten
wisten blijkbaar welk risico ze na
men. Familieleden bevestigden dat ze
volmachten en testamenten in Zwe
den hadden achtergelaten.
ADVERTENTIE
NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK
Eenbank
waarje mee wegfoopt
Meerderheid achter Paus
VATICAANSTAD (AP) Een grote meerderheid van de
bisschoppen die tijdens de vierde dag van de synode gisteren
het woord hebben gevoerd, heeft het standpunt van Paus Pau-
lus, dat priesters niet toegestaan moet worden te huwen, ge
deeld.
(Van
correspondent)
SAARBRUCKEN (GPD) Rainer
Barzel, leider van de oppositie in de
Westduitse bondsdag, is gisteravond
met grote meerderheid gekozen als
voorzitter van West-Duitslands
Christendemocratische Unie. Barzel,
die Kiesinger aflost, kreeg op het
partij congres van de CDU in Saar-
brücken de steun van 344 afgevaar
digden. Zijn enige rivaal, Helmut
Kohl, minister-president van Rijn
land-Palts, verwierf 177 stemmen.
Voor Barzel is deze verkiezing een
belangrijke stap naar de onbetwiste
leiding over de christendemocraten.
Hij had maandagochtend nog eens
zijn standpunt onderstreept dat de
CDU dringend verlegen zit om een
man, die zowel partijleider is als kan
didaat voor het bondskanselierschap.
„Iedereen zal vragen: „Wie is uw
nummer één?" Dat kan er maar één
zijn, zo verdedigde hi/ zijn kandida
tuur voor beide functies. Helmut
Kohls ambities beperkten zich tot de
partijleiding. Zijn favoriet voor de
kanselierskandidatuur was oud-mi
nister Gerhard Schroder. Zij betoog
den beiden met sterke argumenten,
dat de CDU een voorzitter dient te
hebben, die zijn tijd niet behoeft te
verdelen tussen het politieke spel in
Bonn en de interne partijpolitiek.
Maar de partij dacht er blijkbaar an
ders over.
De bedoeling is dat nog in de loop
van dit jaar op een gemeenschappe
lijk congres van CDU en de Beierse
zusterpartij CSU. De kandidaat voor
het bondskanselierschap, de man
dus die in 1973 moet proberen Brandt
te verslaan, zal worden gekozen.
CSU-voorzitter Franz Josef Strauss
liet er gisteren geen twijfel over be
staan, dat Barzel ook op de steun
van de CSU kan rekenen.
DEN HAAG (ANP) De Ver
enigde Staten hebben het volle ver
trouwen in oud-secretaris-generaal
van de NAVO Manlio Brosio, indien
deze zou worden benoemd tot voor-
onderhandelaar van de organisatie
om de gedachten te peilen van de
Oosteuropse landen over wederzijdse
evenwichtige vermindering van strijd
krachten. Dit heeft de Amerikaanse
JACKSONVILLE (AP) Drie per
sonen zdjn gisteren doodgeschoten
tijdens het kapen van een particulier
vliegtuig in de Amerikaanse staat
Florida. Onder hen bevonden zich de
kaper en diens vrouw. Volgens de
federale reoherche (FBI) heeft de
kaper eerste zijn vrouw doodgescho-
I ten, daarna de piloot van het toestel
I en tenslotte zelfmoord gepleegd.
Agenten van de FBI schoten de
banden van het toestel lek toen het-
in Jacksonville landde. Het toestel
was een twee motorlg toestel met
turbo motoren, dat gehuurd was in
Nashville. Tennessee
De piloot maakte even buiten At
lanta in Georgia per radio bekend
dat een man met een pistool hem
bevolen had naar de Bahama's te
vliegen. De piloot zag kans de man
ervan te overtuigen dat het toestel
brandstof nodig had en dat hij in
Jacksonville moest landen. Een pas
sagier en de tweede piloot overleefden
het incident.
(Van
s correspondent)
PARIJS (GPD) Qe vier miljoen
Parijzenaars, die elke dag met de
metro naar en van hun werk plegen
te gaan hebben gisteren weer eens
van andere middelen van vervoer ge
bruik moeten maken, zoals de eigen
of andermans auto, de gratis mili
taire vrachtwagens, soms een fiets en
in verreweg de meeste gevallen hun
wat stramme, want want het lopen
ontwende benen.
De 2.000 machinisten van de onder
aardse treinen staakten namelijk om
dat de directie niet bereid was op hun
looneisen in te gaan. Aan die sta-
I kingsproclamatie waren lange on-
I derhandelingen voorafgegaan, waar-
I bij de zestiend) verschillende vak-
organisaties het onderling ook niet
I voortdurend met elkaar eens bleken
1 te zijn.
Voor de beide grote communistische
en ex-katholieke, doch tegenwoordig
scherp linkse vakcentrales was deze
metro-staking de eerste veldslag van
betekenis, die ze sinds het einde van
I de vakantie op het sociale front tegen
de regering lanceerden. Financieel en
technisch gezien is hun positie eerder
sterk, omdat ze met slechts 2.000 sta
kers het economische leven in Parijs
voor een goed deel weten te ont
wrichten. Een tijdslimiet hebben ze
voorlopig dan ook niet aan deze me
tro-staking gesteld, die mogelijk ver
scheidene dagen kan duren.
Niettemin zal de uitslag van die
sociale krachtmeting tussen vakcen
trales en regering voor een ruim deel
weer in handen liggen bij het publiek.
En de vraag is thans, of die vier mil
joen Parijzenaars bereid zullen zijn
en blijven al het ongerief van hun
afstandsmarsen te aanvaarden uit
sympathie of solidariteit met de sta
kers. En op dat punt had de rege
ring gisterochtend enige reden het
einde van deze eerste stakingsdag
niet zonder vertrouwen tegemoet te
zien. Wamt premier Chaban-Delmas
was zeker nog niet vergeten hoe de
communistische vakcentrale vorig
jaar in allerijl een elektriciteitssta
king moest beëindigen, toen bleek dat
het grote publiek de t.v.-loze avon
den en andere beproevingen ter wille
van de stakers niet langer wenste te
nemen.
onderminister van Buitenlandse Za
ken John N. Irwin, gisteren gezegd
op een persconferentie in Den Haag,
nadat hij besprekingen had gevoerd
met premier Biesheuvel en staats
secretaris van Buitenlandse Zaken
drs. T. E. Westerterp.
Gesproken was onder meer over de
kwestie van troepenvermindering, de
economische moeilijkheden en bila
terale onderwerpen. Onderminister
Irwin noemde zijn gesprekken „open
hartig en constructief".
Irwin en Westerterp legden de na
druk op het grote belang van de po
litieke betrekkingen tussen de Ver
enigde Staten en de Europese bond
genoten. Zij waren het erover eens,
dat deze niet zouden mogen worden
verstoord door economische proble
men van tijdelijke aard.
Volgens de Amerikaanse onder
minister zouden de besprekingen over
wederzijdse evenwichtige verminde
ring van strijdkrachten tussen de
NAVO en het Warschau-pact wellicht1
eerder op gang kunnen komen dan j
een Europese veiligheidsconferentie, J
omdat de Westelijke mogendheden
aan deze conferentie de voorwaarden
hebben gesteld dat de kwestie-Berlijn
tussen West- en Oost-Duitsland rond
moet zijn binnen het kader van de
raamovereenkomst van de vier grote
mogendheden.
Na Nederland en België reist de
Amerikaanse bewindsman nog naar
West-Duitsland, West-Berlijn, Rome
en Parijs voor besprekingen op rege
ringsniveau.
Palestynen opgehangen Gister
ochtend zijn in Amman, de Jordaanse
hoofstad, drie Palstij nen leden
van het Volksfront voor de bevrijding
van Palestina opgehangen. Zij wa
ren ter dood veroordeeld wegens het
doden van vijf mensen in december
vorig jaar.
Opstand in gevangenis Ruim 800
gevangenen te Dallas hebben gister
avond hun matrassen verbrand. Een
der gevangene is door nog onbekende
oorzaak overleden. Twee andere ge
vangenen werden gewond. Een dei
bewakers kreeg tijdens de rel, die
twee uur duurde, een hartaanval.
(Van onze correspondent)
WASHINGTON (GPD) De
Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken Rogers heeft de Alge
mene Vergadering van de Verenigde
Naties gewaarschuwd voor "het
haohelijke pad" naar de uitwijzing
van Formosa als VN-ild om daardoor
deze zetel in de Algemene Vergade
ring vrij te maken voor Peking. Hij
duidde er sterk op dat Peking in deze
eerste ronde genoegen zou nemen met
een zetel in de Veiligheidsraad. Ro
gers zette in zijn rede ook het Ame
rikaanse voorstel uiteen voor een in
terim-oplossing voor de heropening
van het Suez-kanaal, een voorstel
dat vrijwel onmiddellijk door Israëli
sche en Egyptische afgevaardigden
werd aangevallen.
Minister Rogers' rede van een half
uur was niet alleen ongewoon be
langrijk als verklaring over het bui
tenlandse beleid van de Ver. Staten,
maar was tegelijkertijd ongebruike
lijk scherp van toon over de toewij
zing van zetels in de Verenigde Na
ties. Rogers zei dat de Verenigde
Staten niet van plan zijn een "per
manente" twee-China-politiek in de
V.N. voor te staan (dat wil zeggen:
Peking in de Veiligheidsraad en For
mosa in de Algemene Vergadering),
en hoopte daarmee kennelijk stem
men te winnen voor het Amerikaanse
voorstel. Maar bevoegde bronnen in
V.N.-kringen zyn van mening dat de
Amerikaanse resolutie een zware dob
ber zal hebben, wanneer die over twee
weken tot stemming zal komen.
'Uit de verklaring van de Ameri
kaanse minister viel op te maken
dat Washington niet ongenegen is
om mettertijd, bijvoorbeeld volgend
jaar, zijn standpunt ten aanzien van
Formosa te wijzigen, maar dat de
VS vinden dat het zich in deze eer
ste ronde niet kan veroorloven For
mosa zonder meer te laten vallen.
De Paus heeft maandag voor het
eerst sinds de synode donderdag is
begonnen de zitting niet bijgewoond.
Het Vaticaan heeft doen weten dat
de Paus een lichte kou heeft.
Hoewel de meeste sprekers zich
verzet hebben tegen het denkbeeld,
dat priesters zou worden toegestaan
om te trouwen, begint zich volgens
bronnen een meeroerheid te vormen,
die er voor is dat gehuwde mannen
van rijpere leeftijd dient te worden
toegestaan priester te worden.
Gedelegeerden van de Oosterse
Kerken, die toestsan dat getrouwde
mannen tot priester worden gewijd,
hebben gezegd dat hun bisschoppen
conferentie het celibaat van grote
waarde acht.
De Oosterse Kerken staan niet toe
dat priesters trouwen nadat ze tot
oriester zijn gewijd.
Een bisschop merkte op, dat in de
Oosterse Kerken gehuwde priesters
aan veel beperkingen onderhevig
zijn
Aartsbisschop Gregorius Varghe-
se Thangalathil van Trivandrim. in
India, van d<» malabar- christenen,
zei "Bij ons mogen priesters gehuwd
zijn. Maar een gehuwde priester
mag de avond voor hij de mis op
draagt geen geslachtsgemeenschap
hebben".
Volgens een expert van het Vati
caan dragen deze gehuwde priesters
meestal een maal per week de mis
op. Op zondag.
Geen taboe*
De generaal van de Jezuïeten, Pe
dro Arrupe heeft gezegd dat de sv-
node alle aspecten van de crisis be
treffende het priesterschap onder
ogen dient te zien.
"Er kunnen geen taboes zijn", zo
zei hij, „tenzij wij willen dat onze
priesters voor ons taboe worden
Hij wenste oplossingen die voor de
gehele wereld konden gelden, maar
irad niet in bijzonderheden.
In een verklaring, die het verbod
van de Paus onderschreef zei Pa
triarch Antonio Ribeiro van Lissa
bon: De wet op het celibaat dient
ongewijzigd te blijven, de wet zal de
priester heipen zich te verdedigen te
gen de bekoring en tegen hen die zijn
zwakheden wensen uit te' buiten".
Leek en ambt
,De Vaticaante „Lekenraad", een
orgaan dat zich bezig houdt met de
problemen van de rk. leken, heeft in
een document dat aan de synode ia
voorgelegd, gepleit voor een nauwe
re samenwerking op aUe gebieden
tussen priesters en leken, speciaal
de vrouwen. Het is dringend noodza
kelijk, aldus de Lekenraad, dat er
betere middelen worden gevonden
voor inpassing van de leek in het ge
heel van het herderlijke ambt en
wel vooral in die gebieden waar een
priestertekort bestaat.
ADVERTENTIE
