eidse musea in bijzonder
bang voor souvenirjagers
;rote inbraken komen zelden voor
Dreigende crisis binnen PAK
Wat nu?
Reclassering doet
beroep op burgerij
IV
Zeven laatste leden
U-raad nu aangewezen
rn^L
PvdA-maandblad: oppositie is niet geslaagd
JJJSDAG 22 SEPTEMBER 1971
LEIDSCH DAGBLAD
Dit Jaar vallen de Vredes week als tragische verschijnsel in de sa-
sten £IDEN Zijn de Leidse musea voldoende tegen dief-
beveiligd? Komt een situatie zoals bijvoorbeeld in de
idemie voor Beeldende Kunst in Venetië, waar kost-
15^ 5 werken in een donkere en zeer slecht bewaakte ruim-
laj, ten makkelijke prooi vormen voor dieven en verniel-
rd. htigen, ook in Leiden voor?
w vragen komen naar voren naar aanleiding van de recente
itdiefstallen in Italië, Frankrijk en West-Duitsland, ivaarbij voor
miljoenen aan schilderijen en andere kostbaarheden uit kerken
ïing rnea, die in die landen veel rijker zijn dan hier (de ,Beelden-
estri ui" w daar in ons land voor een groot deel debet aan) werden
en.
kostbaarheden van de Leidse (katholieke) kerken zijn dan ook
die Beeldenstormgrotendeels verlóren gegaan. De rest is op-
»n Irgen in de musea.
die
te fn
•ouï
I
m
Onverkoopbaar
ote inbraken zijn er in museum
viert Lakenhal" nooit gepleegd. Wel
Mo en er wel eens kleine dingen ge-
i, zoals tegen en (vorig jaar
doe'J enkele zilveren penningen,
ir", zegt museumdirecteur Wurf-
„dat zijn geen echte dieven,
id meer souvenir jagers of verza-
irs, die een bepaalde tegel in
verzameling missen. Dat geval
lie penningen zal wel niet opge-
Jiorden, omdat het geen unieke
plaren ziin. Met schilderijen
at anders, die zijn uniek en daar-
onverkoopbaar. Er is >wel eens
tchilderijtje gestolen (van Frans
ilieris) maar dat is later terug-
iden. Ik ben voor diefstal niet
g bang, eerder voor beschadiging
d niet moedwillig.
fótallen zoals in Italië komen
niet voor, omdat de bewaking
veel beter is (in de „Laken-
i bewaking van 8 man en ook
chts is het museum bewaakt),
mdien zijn de Italiaanse mu-
el rijker, hoewel het drieluik
laatste oordeel" van Lucas van
met een waarde van
linus 8 miljoen, ook niet om
moderner het museum is, des
'fjiler is de bewaking. Het Histo-
Museum aan de Kalverstraat
Insterdam is beveiligd door een
isiecircuit en in het Frans Hals
te um wordt gedacht aan „elektro-
suppoosten".
de „Lakenhal" denkt aan een
mere bewaking. Wurfbain: „Er
ie plannen, waarin
televisiebewaking ter sprake
uil Misschien kunnen dus in de
ook alle tegels en pennin-
oor de Lakenhal behouden wor-
Kleinigheden
het museum aan het Rapen-
eeft een enkele keer iets ge-
Dit waren echter geen werke-
as3diefstallen, maar meer souve-
rij. Veel kans hebben inbre-
it in het museum van Oudhe-
Jsant, zo vertelt directeur Kla-
11 alle kostbare Griekse vazen, als-
de gouden en zilveren sieraden,
veilig achter glas. Extra dik
nog wel.
is dus bij kleinigheden geble-
t oei wals een kettinkje van een ka-
Pogingen om het museum van
binnen te dringen zijn er,
ins in de 25 Jaar, dat de heer
1 uufens de leiding heeft, niet ge-
wat zou iemand met een
imie van een krokodil moeten
J men?
Eruit
het Legermuseum, wordt, ken-
nooit iets gestolen of zelfs
beschadigd. Men keek tenmin-
ADVERTENTIE
Onttrekkinq aan het
openbaar verkeer.
teling
?en
rt: I
Burgemeester en wethouders
eiden brengen ter kennis van
elanghebbenden, dat van 23
eptember tot en met 7 oktober
ter gemeentesecretarie, af-
ng Volkshuisvesting en
nbare Werken (Stadhuis,
aer 112) ter inzage zal lig-
het bij beschikking van
Gedeputeerde Staten der pro-
nncie Zuid-Holland van 1 sep-
lember 1971, G.S. no. 246. goed
keurde raadsbesluit van 21
1971, nr. 126, tot onttrek-
aan het openbaar verkeei
een gedeelte van de Peli-
aanstraat, gelegen tussen de
der Werfstraat en de
Vest.
Tegen de beschikking van Ge-
u deputeerde Staten kan -
p uiterlijk tot op de dertigste dag
datum van deze aankon-
g - beroep worden inge
- by H.M. de Koningin.
beroepschrift moet worden
ingediend by de Commissaris
der Koningin in deze provincie
telden, 22 september 1971.
liging
ïeld I
Set t
ste wat verbaasd op de vraag of er
weieens iets uit dit museum gestolen
is.
„Diefstal, meneer? Daar hebben
we toch bewakers voor. Als ze probe
ren iets te stelen, gooien we ze er
gewoon uit".
Wel een beetje merkwaardig, om-
datjuistde daar uitgestalde voorwer
pen (oude pistolen bijvoorbeeld) 'n
gewijde prooi lijken te zijn voor ver
zamelaars en souvenirjagers. „Maar,"
zo verzekerde een woordvoerder, „al
les zit in vitrines en er zijn suppoos
ten, die elk drie zalen in de gaten
houden".
Modellen
In het Rijksmuseum voor de ge
schiedenis der Natuurwetenschappen
is voor, zover directeur Gogelein zich
weet te herinneren, nooit een serieu-
poging tot diefstal ondernomen, of
met opzet iets beschadigd. Weliswaar
werden vorig Jaar een paar toets-
naaldjes ontvreemd, maar dat was
„meer een beetje kleptomaanachtig",
aldus drs. Gogelein. „Kunstdiefstal-
Reportage
Bert van Dommelen
en Jan van der Nat
Foto's
Holvast
en de nationale collecte voor de re
classering samen.
De beleving van de Vredesweek ls
in het algemeen gericht op Vrede
met een hoofdletter, vrede tussen
landen, de afwezigheid van oorlog.
In deze betekenis is vrede een be
grip dat de relaties tussen verschil
lende samenlevingen betreft, niet in
de eerste plaats de betrekkingen tus
sen individuële mensen die binnen
dezelfde samenleving wonen, binnen
Nederland, Zuid-Holland of Leiden.
In een land is altijd een klein aan
tal personen dat de tussen de men
sen overeengekomen en in wetten
nergelegde spelregels niet in acht
neemt. De redenen hiervoor zijn er
heel erg veel. Een heel belangrijk
deel van de mensen die handelen in
strijd met de regels, is geestelijk ziek,
ziek. misvormd of tijdelijk ont
wricht. Een ander deel is niet in
staat een moeilijke situatie het hoofd
te bieden, verliest de zelfcontrole en
Iaat de agressie de vrije teugel.
Om de parallel met het oorlog
vrede vraagstuk nog door te trekken,
er bestaan opvallende overeenkoms
ten tussen de oorzaken die tot oorlog
leiden en de zichtbare oorzaken van
misdaad in de samenleving Men
denke aan Hitler en zijn Derde Rijk.
Nadat Duitsland de oorlog had ver
loren is het via Marshall-hulp etc.
in staat gesteld weer een welvarende
natie te worden.
Datzelfde wil de Reclassering met
degenen die hun gerechtvaardigde
straf hebben ondergaan, hen in staat
stellen om weer een menswaardig
bestaan op te bouwen.
Net zo als de waarborgen voor een
duurzame wereldvrede gevonden
dienen te worden in de erkenning en
totstandkoming van gelijkwaardig
heid tussen de naties, zal de misdaad
len," meent hy, „zyn meestal ge
richt op dingen met een algemeen
e'rkende waarde. De instrumenten
die wij hier hebben zijn niet zo be
kend en ook niet voor iedereen even
waardevol. De meeste schade lijden
tentoongestelde instrumenten
door het transport als we ze uitlenen
en door het vele gebruik, want ieder
instrument wordt pas aardig als je er
aan mag komen. Vandaar dat we er
steeds meer (oe overgaan om model
len te maken voor demonstratie. Als
deze modellen er eenmaal zijn ber- I
gen we de originele toestellen veilig
in vitrines".
Maniakken
Er zijn bepaalde hoofdregels te
geven voor bewaking van musea.
P. H. Pott, directeur van het
museum voor Volkenkunde, noemt
allereerste stap het brengen van
overzichtelijkheid in de plaatsing
van de voorwerpen, zodat de bewa
kers gemakkelijker een oogje in het
zeil kunnen houden. Bovendien is zyn
ervaring dat het oppassen geblazen is
zodra men op het gebied van de sex
terecht komt. Het is voorgekomen,
geslachtsdelen van beelden of
schilderijen werden bekladderd of
beschadigd. 'Duidelijk werk van
maniakale figuren", aldus dr. Pott.
Naast deze maniakken onder
scheidt hij nog twee voor musea ge
vaarlijke groeDen mensen. "Er zijn
mensen die lit alleen maar een
soort spel gaan proberen om iets te
stelen, om te iijken of het lukt; dit
soort mensen begint vaak met hele
kleine dingen en komt van kwaad
tot erger. Daarnaast heb Je de ech
te kleptomanen, die plezier hebben
in het stelen, maar die zich daarbij
ook verheugen over het bezit van
het gestolene".
Overigens ls men ook in het mu-
Het beroemde „Laatste Oor
deel" van Lucas van Leyden, het
kostbaarste stuk 8 miljoen
uit de rijke collectie van de La
kenhal.
(Foto Holvast)
seum voor Volkenkunde het meest
bevreesd voor beschadiging door het
gewone publiek, door onoordeelkun
dige aanraking, baldadigheid, etc.
Echt grote diefstallen komen niet
zo veel voor, omdat de beveiliging
van de belangrijke voorwerpen zeer
degelijk is. Bovendien zijn dingen die
een gVote waarde hebben dikwijls
voor de niet-specialist niet als zoda
nig te herkennen; al veel dieven
hebben zioh hierin vergist.
Conclusie
Hoewel wij enigszins tot onze
verbazing, in bijna alle musea te
woord werden gestaan, was men
over het algemeen niet bereid om
veel informatie te geven over de vei
ligheidssystemen die men gebruikte.
Dit onder het begrijpelijke motto:
"geen slapende honden wakker ma
ken".
Wel is gebleken dat er in deze mu
sea over het algemeen meer werk
van de beveiliging wordt gemaakt,
dan in Italië het geval is, hetgeen
voor een groot deel komt doordat de
kunstschatten hier een grotere zeld
zaamheid zijn dan in Italië waar in
talloze kerken °n musea zeer kostba
re kunstwerken te vinden zijn. Wij
hebben er minder en zijn daarom
kennelijk zuiniger op de dingen die
we bezitten.
Bovendien hebben wij ervaren dat
naarmate het museum groter is, de
beveiliging beter en moderner wordt
aangepakt. De grootste angst van de
directies betreft dan ook niet de ech
te grote diefstallen, maar hoofdzake
lijk souvenir-iagerij en psychopa-
menleving pas kunnen worden ge
dwongen als de ontwikkelingsmoge
lijkheden van de mensen werkelijk
gelijk zijn geworden en als de maat
schappij zo verdraagzaam is ge
worden dat zij ook aan degenen die
fouten hbben gemaakt een nieuwe
kans geeft. Bij dit ontwikkelingspro
ces zijn de reclasseringsinstellingen
onmisbaar.
Als U wilt medewerken aan de tot-
.Ttandkoming van een volwassen,
waardige en vredige samenleving,
geeft dan aan de Nationale Reclas-
seringscollectie (bestemd voor reclas
seringsinstellingen van alle ge
zindten).
Namens het plaatselijk comité
Mr. J. Th. de Wit.
ZIJ die bereid zijn mee te werken
aan de straatcollecte op zaterdag 26
september kunnen een collectebus
afhalen in het zaaltje naast de St.
Petruskerk aan de Lammenschans-
weg. vrijdagavond tussen 7 en 8 uur
en zaterdag van 9.00 uur af.
Provinciale
vergadering
PPR is tegen
Leidse Baan
LEIDEN De provinciale verga
dering van de Politieke Partij Radi-
kalen in Zuid-Holland betuigt haar
instemming met de aktie, die is ge
richt tegen de aanleg van de pro
vinciale weg 16 bis. de zogenaamde
Leidse Baan. Zij wijst nadrukkelijk
op het belang van het behoud van
de Duivenvoordse en de Papenwegse
polder als recreatief en educatief
gebied. "De in het vooruitzicht ge
stelde samenwerking tussen de open
baar vervoer-ondernemingen HTM.
NS en NZH is zeer toe te juichen",
stelt de provinciale vergadering. "Het
is van groot belang dat de geboden
alternatieven in de vorm van bijvoor
beeld semi-metro en intensieve
spoorverbindingen werkelijkheid
kunnen worden".
ADVERTENTIE
overal verkrijgbaar
LEIDEN De gekozen leden van
de eerste universiteitsraad hebben
zoals de Wet Veringa voorschrijft
zeven personen voorgedragen, die als
maatschappy vertegenwoordiger zit
ting in de raad zullen nemen. Minis
ter De Brauw moet zijn goedkeuring
aan het voorstel hechten. De ver
wachting is dat hij dat snel zal doen.
De zeven voorgedragen leden, die
reeds hebben toegezegd hun benoe
ming te aanvaarden zijn: Mr. Ch.
M. J. A. Moons, Raadsheer bij de
Hoge Raad en Curator van de Rijks
universiteit te Leiden; Drs. G. van
Benthem van den Bergh, Lector in
de internationale betrekkingen aan
het Institute of Social Studies in Den
Haag; Dr. D. Dolman, lid van de
Tweede Kamer voor de Partij van
de Arbeid: Drs. F. Gransch, redac
teur wetenschapsbeleid van het Che
misch Weekblad; D. J. van Kooten.
conrector en schooldecaan van de
Louise de Coligny-scholengemeen-
schap te Leiden; Dr. H. M. de Lan
ge. directeur van het Interuniversi
taire Instituut tot onderzoek van
normen en waarden in de geïndus
trialiseerde Samenleving te Rotter
dam; mevrouw dr. H. Verwey-Jon
ker, kroonlid van de Sociaal-Econo
mische Raad.
Mej. Ankie Verlaan. die zitting
heeft in de eerste universiteitsraad
heeft inmiddels aangekondigd ver
der van haar zetel in de raad te
zullen afzien. Ankie Verlaan meent,
dat zij de voorkeur moet geven aan
haar functie binnen de faciliteit der
letteren, omdat het daar moeilijker
is op korte termijn een opvolger te
vinden dan voor haar plaats in de
universiteitsraad.
Een overzicht van de Schat
kamervan het museum voor
Volkenkundewaar al het goud en
zilver veilig in vitrines is opge- Drier
borgen.
(Foto Holvast)
Burgerlijke Stand
van Leiden
GEBOREN
Mathleu. zn. van J. J. A. M Jan
sen en J. C. M. J. van der Poel; Nan-
na Wllleke. dr. van A. T. A. M. de
Waele en D. W. van Rooijen; Agatha
Juliana, dr. van H. J. van der Kamp
en Ca H. C. Bollen; Wilhelmus, zn.
van J. Passchler en T. W. Duln; Ceci
lia Frederick, dr. van J. J. Petit en
a. C. Grond; Harmen Jorls, zn. van
I'. J. J. Buijtendijk en M. M. Petit;
Marcel, zn. van N. Ravensbergen en
C. van Egmond; Marcus Nlcolaas, zn.
van J. I. J. Disseldorp en M. E. van
der Salm; Kai, zn. van W. Lelbrandt
en E. von der Helde; Hubertus Petrus
Maria, zn. van H. J. van der Krogt en
J. M. J. Onderwater; Hendrik Febe.
zn. van F. Dannijs en H. W. J. van
Krulstum; Martlne Alberta, dr. van
W Vos en M. A. van Drlel; Petra Wil-
ma. dr. van W. Vos en M. A. van
ADVERTENTIE
Vriend van Velasques
Costilla K) stuks/3 gulden
LEIDEN "Binnen enkele maan
den zal het PAK in Leiden de ern
stigste crisis doormaken sinds zijn
één-jarig bestaan". Deze profetie is
niet de meesmuilende constatering
van een het PAK onwelgevallige fi
guur, maar een waarschuwing aan
eigen adres.
Ze wordt gedaan in het september
nummer van De Partijgenoot, het
maandelijkse lijfblad van de PvdA
in Leiden. In een hoofdartikel con
stateert redacteur Menno Wolters
dat het de PvdA, PSP en D'66 (die
tezamen het PAK vormen) nog
steeds niet is gelukt een oppositie te
voeren die effect sorteert en die bij
de bevolking aanslaat.
Overigens heeft De Partijgenoot
ook geen hoge dunk over de burge
meester en de zes wethouders: "Een
mengsel van brand- en waaibomen-
hout. De gemiddelde wethouder in
deze stad is een initiatiefloze, niet
Onder het motto "Eén Jaar PAK.
wat nu?" wordt in het artikel opge
merkt dat dit college-beleid gemak
kelijk ontmaskerd had moeten wor
den. Dat dit niet is gebeurd, wijt/ de
bijster slimme en luie zetbaas van
de regering met twee elkaar tegen
sprekende taken: enerzijds het zuini
ge regeringsbeleid uitvoeren, ander
zijds door weinig effectieve protes
ten de indruk geven dat daartegen
wordt geageerd".
schrijver aan de verdeeldheid binnen
het PAK. Stromingen tegen de PAK-
samenwerkingsvorm zijn vooral te
vinden bij de "vleugels", PSP en
D'66, maar ook binnen de PvdA
Gesteld wordt, dat het PAK de af
gelopen tijd veel te druk bezig is ge
weest met het erdoor drukken van
allerhande kleine wensen, zonder
aan een brede strategie toe te ko
men: "Met drie wethouders zou het
PAK nog meer invloed hebben ge
had".
Bovendien heeft het PAK zijn
zaakjes slecht aan de buitenwacht
(de krantenlezende kiezer) verkocht,
vindt hoofdredacteur Wolters. Zijn
slotopmerking is, dat de PAK-partiJ-
en binnenkort elkaar maar eens
goed de waarheid moeten gaan zeg
gen in een gezamenlijke vergade
ring, wil men een crisis vermijden.
In een beschouwing over de moei
lijkheden stelt ook het PvdA-raads-
lid Hans van Dam vast, dat er orde
op zaken moeten worden gesteld.
Nog voor de komende begrotingsbe
handeling zullen de drie progressie
ve partijen hun gezamenlijke opposi
tie-strategie moeten uitstippelen.
Van Dam vindt, dat een hardere
lijn moet worden aangehouden: geen
compromissen, maar alle verschil
len tussen "de rechtsen" en het
PAK aan het daglicht brengen. Po
larisatie dus, in welke houding ook
past dat er geen onderonsjes meer
plaats vinden tijdens raadsvergade
ringen met leden van de rechtse
fracties.
Van Dam dringt voorts aan op
een beter contact met de achterban
van partijleden, die hij meer wil in
schakelen, bijvoorbeeld bij de orga
nisatie van wijkhearings etc.
GETROUWD
OVERLEDEN
A. Vermeulen, 46 J., man: J. Gem-
ser, 80 J.. weduwe van L. Klinkhamer;
A. van Houten. 61 J., man; A. G
Fakkel, 82 J.. man; J. J. E. Schultz.
80 J.. man; G. Z. Jol. 56 J.. man; L
van den Elkhoff. 82 J„ man; W. van
der Heijden, 85 J.. man.
Kritiek
Het Progressief Akkoord (PAK)
heeft in de Leidse gemeenteraad
nu een jaar lang oppositie be
dreven. De raadsvergaderingen
werden slepender en veelvuldiger,
veel details werden overhoop ge
haald. Er is diep gegraven, maar
helemaal geslaagd is de oppositie
toch niet.
De belangstelling voor de plaat
selijke politiek is buiten de nauwe
kring van betrokkenen eerder
verflauwd dan aangewakkerd.
Met andere woorden: de politici
zijn er niet in geslaagd de poli
tiek te vertalen voor de gemid
delde burgers.
Dat heeft geleid tot interne kri
tiek voor het PAK. En nu na een
jaar staan de fracties van Partij
van de Arbeid, PSP en D'66 in de
Leidse raad voor de vraag hoe
het dan wel moet.
Zelfkritiek kan een pijnlijk
maar ook zinvol proces zijn. Nie
mand twijfelt eraan, dat de PAK-
mensen in de raad hard hebben
gewerkt en bereid zijn zich te blij
ven inzetten. Vanuit de raadsle
den zelf zijn er wel suggesties
voor een veranderde werkwijze.
Aan de drie samenwerkende
fracties nu de taak om die werk
wijze ook om te buigen en aan de
inwoners van de gemeente Leiden
duidelijk te maken dat oppositie
zinvol kan zijn. Ook al is het ver
leidelijk om te stellen dat een ar
me gemeente als Leiden met tal
loze problemen meer gebaat is bij
een zekere eenstemmigheid bin
nen de gemeenteraad.
