mWWmtm
i sluit de deur voor
uropa
Premier Lynch
wil toch wel
opnieuw praten
CDU nerveus op zoek naar oppositie-rol
KAPING JORDAANS
VLIEGTUIG DOOR
LID EL FATACH
tegen EEG en nee tegen premier Heath
[O 9 SEPTEMBER 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 9
ADVERTENTIE
ARSBEURS (beatrixgebouw)+INTER DECOR (bernhard-en irenehal)
OPENINGSTIJDEN ALLE BEURZEN
werkdagen van 9-18 uur,
zondag 5 september van 10-18 uur
voordelige trein-toegangsbiljetten
op ca. 170 stations verkrijgbaar
(Van onze correspondent)
N De Britse vakbeweging, het machtige blok van
merendeels zeer zelfbewuste werknemers, heeft zich
jarcongres in Blackpool met een massieve meerder-
Engelands toetreden tot de EEG verklaard onder de
or de conservatieven bedongen voorwaarden. De uit-
voorzien, maar dat de drie hiermee samenhangende
n met hand opsteken en binnen de minuut waren
had toch niemand verwacht.
Isteren voor het eerst dat
fls de officiële afgekorte
ae Britse vakbeweging
jtiek van afwachten los-
ronduit tegen de verge-
|age met de zes uitsprak.
ri raad van de TUC, het
iiurscollege, had al in een
lort gezegd, dat de con
ceding ongewenst maak-
die TUC-top was de
ifvan 15 tegen 11, toen
l vraagstuk aan de orde
Bter imponerend voor de
Lnen geweest,
de „pro-marketeers"
Itici, zoals Labour partij
p Mikardo ze noemde
in het operagebouw van
leens niet veel meer te
waren de zwijgende
en alleen Roy Grantham
>orbediendenbond en een
ite boord-vakbondsman
hartstocht enargumen-
1EEG te pleiten. De
ergelijkende cijfers tus-
en de zes over natio-
tn en levensstandaard,
m gaf om zijn betoog te
tn, vielen echter als ver-
p het zilverstrand van
djn resolutie pro-Europa
Btemd en weggehoond,
fervente anti-pleiter was
de secretaris-generaal
iportarbeidersbond, met
jeden de grootste van het
bninkrijk. Zijn resolutie
jar gramschap tussen de
conservatieve machtheb-
[estminster. Jones ver-
jechts de EEG, maar bo-
ttwe algemene verkiezin-
felijk het kiezersvolk de
te geven om zich uit te
'kiezers zijn niet geïnfor-
r in tegendeel misbruikt,
De propaganda-campag-
overheid had gemeen-
1 gebruikt om de eigen
Hangen te behartigen,
ïten waren niet aan de
«even.
Oude argumenten
en zijn geestverwanten
ekgestoelte op hun beurt
utig waren met hun fei-
ptbaar. Het waren de ou-
fcen van hogere voedsel-
jekorten op de betalings
een hoofdschotel vormen,
jekruid met een snuifje"
t of vreemdelingenvrees,
log wel niet zo ver gaan
rvakbonden in de landen
gemanipuleerde domoren
maar veel scheelde dat
zei dat de vakbonden in
liswaar hunkerden naar
oetreden, maar dat die
er vooral was gebaseerd
an de eigen positie in de
len. „Ze kunnen die tien
ons best gebruiken," zo
end naar achteren, waar
landoek met het ledental
hele podiumrand vul-
legenwoordiger van een
kwam het gehoor waar-
it de vrijheid van, arbeid
jemeenschap weldra En-
nke krijtrotsen een prooi
enten
in moeder
rik
AGEN (AFP) In een
|in Kopenhagen heeft zich
op woens-
ihanasiedrama afgespi
5 van 26 en 21 Jaar, die
I van hun al enkele jaren
verlamde moeder niet lan-
>nden zien, gaven haar
e injectie.
studenten, hadden
gekregen de nacht aan
1 van hun 56-jarige moe-
brengen. De vrouw kon
I maar een paar vingers
Verscheidene malen al had
k naar de dood te verlan-
zal maken van gastarbeiders uit
Zuid-Italië, Frankrijk en België, een
argument dat zwaar gaat wegen nu
hoe langer hoe meer toeristen de lig
stoelen aan de Serpetine in Hyde
Park bezet beginnen te houden.
Bij alle geweld aan woorden kon
secretaris-generaal Vic Feather van
de TUC de stoom gerust op matige
snelheid afblazen. Hij was van me
ning dat de Conservatieven onvol
doende hard hadden onderhandeld
in Brussel en zich door de Fransen
en hun verafgode landbouwpolitiek
in de luren hadden laten leggen:
„Geen wonder dat president Pompi
dou lachte. Geen wonder dat hij ie
dere dag meer op de Mona Lisa
begint te lijken".
De uitslag van de EEG-stemming
sluit elk misverstand uit: de Britse
vakbeweging zegt nee tegen Europa
en in de vergrotende trap neen
tegen de regering-Heath. Of zoals
Jones ze formuleerde: „met schrik
barende arrogantie durft deze rege
ring te zeggen dat de beslissing die
Groot-Brittannië voor eeuwig zal be
ïnvloeden, zal worden genomen door
volksvertegenwoordigers gekozen bij
algemene verkiezingen. Bij ver
kiezingen, waarbij de EEG nauwe
lijks genoemd is en waarvoor der
halve geen mandaat bestaat".
Einder
De dilemma's voor de LabourpartiJ
doemen reeds op aan de einder. De
vakbonden blijken onverzoenlijk Je
gens de EEG. Een stem in de Labour
partij is bij de jaarlijkse politieke
conferenties beslissend. En zowel fi
nancieel als electoraal kan Labour
het knellende harnas van de vakbe
weging niet missen. De radicalen
zullen op het Labour-congres, volgen
de maand in Brighton, proberen om
de parlementaire fractie in het La
gerhuis vast te binden op een her
roeping van het EEG-verdrag, zo
gauw zij weer aan de macht zijn. Of
schoon de Labour-vertegenwoordi-
gers in het Lagerhuis formeel geen
orders behoeven af te wachten van
een conferentie kan men er ook weer
niet ongestraft tegen in gaan.
Het massale fiat in Blackpool voor
een insulaire politiek, heeft opposi
tieleider Harold Wilson opnieuw een
stuk manoeuvreerruimte ontnomen.
Dat is temeer pijnlijk voor hem nu
elk nieuw opinie-onderzoek uitwijst
dat de wind aan het ruimen is in
Engeland en nu elk ogenblik de
voorstanders van toetreding tot de
EEG de tegenstanders in getal kun-
gaan overvleugelen.
Volksfront ontkent bomsmokkel
AMMAN (AFP, Reuter) Een
ltfntoestel van de Jordaanse lucht
vaartmaatschappij Alia is gisteravond
veilig in Amman teruggekeerd na
een gedwongen vlucht naar Bengha
zi in Libië. Passagiers vertelden dat
de Caravelle was gekaapt door een
Palestijnse commandostrijder.
De kaping speelde zich af toen het
vliegtuig van de Libanese hoofdstad
Beiroet was naar Amman. De Jor
daanse toestellen op deze lijn moe
ten een grote omweg over Egypte
maken omdat Syrië zijn luchtruim
voor Jordanië heeft besloten. De Ca
ravelle bleef twee uur op het vlieg
veld van Benghazi en kon daarna
naar Amman vertrekken.
De kaper was gewapend met een
handgranaat. Toen het vliegtuig
Alexandrië naderde was hij over
eind gesprongen en had hij geroe
pen: "Laat niemand zich bewegen.
De Aboe Ali Ajad-groep heeft het
vliegtuig overgenomen en we gaan
nu naar Benghazi".
Aboe Ali AJad was een comman
doleider die bij de gevechten van vo
rige maand tussen Palestijnen en re
geringstroepen in Jordanië is ge
sneuveld. Op het vliegveld van Beng
hazi werd de kaper door de politie
weggeleid, waarna het vliegtuig
werd doorzocht.
Bij de terugkeer van de Caravelle
in Amman was Koning Hoessein op
het vliegveld aanwezig ter begroe
ting van de inzittenden.
Er waren 46 passagiers en 10 be
manningsleden aan boord. De kaper
had gezegd dat hij opdracht had,
het vliegtuig na de landing leeg op te
blazen. De Libische politie wist hem
daarvan te weerhoudeji.
Volgens de Jordaanse premier
Wasi Teil was de kaper een luite
nant van de commando-organisatie
El Fatach, mohammed Djaber. "Als
de leiders van de Palestijnse com
mandogroepen denken voordeel te
kunnen trekken uit dergelijke acties.
De Hallenin de zienswijze
van Emil Zola de buik van Parijs,
waar eertijds vlees en groenten
dagelijks werd aangevoerd voor
de Patrijse miljoenenbevolking
liggen, bijna definitief tegen de
vlakte. Het zal niet lang meer
duren of de kerk van Saint
Eustache zal onbelemmerd kun
nen worden gadegeslagen.
dan vergissen zij zich zwaar", aldus
de eerste minister.
Kort voordat het Jordaanse lijn-
toestel na twee uur wachten toe
stemming kreeg van de Libische
autoriteiten, naar Amman terug te
keren, haalde een Libische functio-
nares een portret van Koning Hoes
sein uit de cabine. Na enige minuten
bracht hij het terug, met rode verf
besmeurd en met aan de achterkant
enige beledigingen aan het adres van
de Jordaanse vorst gekrabbeld.
Bommen
Een lid van het Volksfront voor de
Bevrijding van Palestina <FPLP>,
Tayssir Kobaa, heeft op een pers
conferentie in Beiroet met klem te
gengesproken dat zijn organisatie
misbruik van het vertrouwen van
passagiers zou hebben gemaakt om
bommen aan boord van vliegtuigen
van "El Al" te krijgen.
"Onze beweging is voorstander
van het kapen van vliegtuigen om de
aandacht van de wereld op het lot
van de Palestijnen te vestigen, maar
wij zijn gekant tegen het plaatsen
van bommen aan boord van v iegtui-
Vredesplan Wilson voor Ulster
DUBLIN (AFP. AP) De pre
mier van de Ierse republiek. Jack
Lynch, wil toch wel een gesprek
met de Britse premier Edward
Heath en de Noordierse premier
Brian Faulkner. Heath had begin
deze week tijdens zijn onderhoud
met Lynch een dergelijk gesprek
voorgesteld. Volgens de Britse le
zing had premier Lynch het voorstel
afgewezen. Gisteren verklaarde
Lynch dat hij het aanbod in ernsti
ge overweging wil nemen, maar dat
er naar zijn mening ook vertegen
woordigers van de parlementaire op
positie in Belfast aan een dergelijk
gesprek zouden moeten deelnemen.
De Britse oppositieleider Harold
Wilson heeft gisteravond voorge
steld een deel van de bevoegdheden
van de Noordierse regering over te
dragen aan een speciale parlementai
re commissie. In de commissie zou
Overstromingen
in dichtbevolkte
Indiase staat
NIEUW DELHI (DPA) De gro
te overstromingen in de dichtstbe
volkte Indische staat Oettar Pradesj
hebben in de hoofdstad Lucknow
chaos gebracht.
Gisteravond stond de ongeveer 1,5
miljoen inwoners tellende stad voor
de helft onder water. Het water van
de rivier de Gomti, die door hevige
moessonregens buiten haar oevers is
getreden, dreigt de gehele stad on
der water te zetten. Duizenden mili
tairen en vrijwilligers pogen koorts
achtig de mensen te evacueren, die
het meest gevaar lopen. Honderddui
zenden hebben inmiddels hun hui
zen verlaten.
Volgens officiële opgaven zijn in
de afgelopen dagen in Oettar Pra
desj meer dan 300 mensen om het le
ven gekomen. Maar niet-officiële
ramingen van het aantal slacht
offers zijn veel hoger.
Een vijfde van de oogst in de staat,
waarin bijna 90 miljoen mensen le
ven is vernietigd.
SCHADE AAN
MINIATUUR
WALCHEREN
MIDDELBURG Vandalen heb
ben gisteren voor tweeduizend gul
den schade aangericht op Miniatuur
Walcheren in Middelburg, het
Zeeuwse evenbeeld van Maduro-
Gebouwtjes, havenwerken, visser
scheepjes en vele andere mini-ob
jecten werden vernield. Miniatuur
Walcheren is een van de grootste
toeristische trekpleisters in Zeeland.
een gelijk aantal parlementariërs uit
Londen en uit Belfast zitting moeten
hebben. De commissie zou met na
me de bevoegdheid moeten krijgen
nieuwe webten voor te stellen om de
gelijke rechten van de katholieke en
protestantse gemeenschappen in
Noord-Ierland te garanderen. Als
het Noordierse parlement deze wets
voorstellen zou afwijzen zouden ze
door het parlement in Londen op
gelegd kunnen worden.
Wilson veroordeelde krachtig het
partijdige aspect van de vorige
maand genomen interneringsmaat
regelen en eiste onmiddellijk daden
om te verhinderen dat de paramili
taire protestantse organisaties wa
pens bezitten. Hij citeerde het blad
"Daily Telegraph" dat heeft gemeld
dat de .B-specials", ex-leden van
het speciale protestantse politie
corps, over meer dan 100.000 wapens
zouden beschikken.
Wilson stelde ook de vorming van
een raadgevende vergadering voor
heel Ierland voor, die de parlemen
ten van Dublin en Belfast zou moe
ten vertegenwoordigen.
Wilsons LabourpartiJ heeft opnieuw
terugroeping van reces van het par
lement gevraagd om de crisis in Ul
ster te bespreken.
Stenen
Tijdens een protestbijeenkomst in
Londonderry tegen de internerings
maatregelen is net gisteren tot on
geregeldheden gekomen. Een menig
te van rond 1000 betogers bekogelde
soldaten met stenen. De militairen
gebruikten traangas en rubberko
gels om demonstranten te versprei
den. Tijdens de bijeenkomst riep het
parlementslid Bernadette Devlin de
inwoners van Bogside op tot solida
riteit en burgerlijke ongehoorzaam
heid. Ze vroeg hen geen geweld te
gebruiken. Niet de protestantse ar
beiders zijn de vijanden van de ka
tholieke arbeiders, zo zei ze, maar
alleen de regering en de Oranje-orde
zijn verantwoordelijk voor de bur
geroorlog.
Onder de andere sprekers was me
vrouw Farrow, de vrouw van een van
de geïnterneerde leiders van de be
weging voor de burgerrechten. Ze
verklaarde dat ze tijdens een bezoek
aan haar man in de gevangenis van
Crumlin Road in Belfast had ge
hoord dat de gevangenen door het
Britse leger en de politie worden ge
folterd om inlichtingen uit hen te
krijgen.
Ultimatum
Na een betrekkelijk kalme dag
groeide gisteren tegen de avond de
spanning in Londonderry, omdat om
middernacht het ultimatum van het
Ierse Republikeinse Leger (IRA) af
liep. De IRA heeft ontbinding van
het Noordierse parlement en vrijla
ting van alle geïnterneerden geëist.
Als deze eisen niet worden ingewil
ligd zullen de acties tegen de Britse
troepen op nog grotere schaal wor
den hervat, zo dreigt het ultimatum
van de IRA. De katholieken in Lon
donderry hielden een proteststaking
tegen de interneringen en het me
rendeel van de winkels en café'»
bleef gesloten.
BONN In het parlementaire
spel is de zwaarste en meest ty
perende rol die van de oppositie.
Daarom mislukt export van het
spel naar Jonge landen. Dictators
en communistische partij-regimes
houden het buiten de grens. De
weelde van de. in het systeem in
gebouwde kritiek menen alleen Wes
terse democratiën zich te kunnen
veroorloven.
Door
Wim Timmers
De rol is zwaar, omdat de opposi
tie de activiteiten van de hoofdrol
speler, de regering, zo geloofwaar
dig moet kritiseren dat ze op een
grote groep kiezers de in
druk maakt ln feite een betere re
geringspartij te zijn. In twee West-
europese landen blijkt hoe moeilijk
het is het evenwicht te vinden als
het partij-politieke doel (de val
van de regering) moet worden af
gewogen tegen mede verantwoorde
lijkheid voor een politiek die „van
nationaal belang" is.
In Engeland en in de Bondsre
publiek werden regeringspartijen
bij verkiezingen tot hun eigen gro
te verrassing verslagen. In Lon
den nam een conservatieve partij,
het program van de vroegere so
ciaal-democratische regeringspartij
voor toetreding tot de EEG in gro
te trekken over. Niettemin opende
de nieuwe oppositie partij frontaal
de aanval op het EEG-beleid van
de Conservatieve regering.
In de Bondsrepubliek versloegen
sociaal-democraten de conservatie
ven, die geregeerd hadden sinds de
stichting van de staat en hun ne
derlaag daarom als een vergissing
beschouwden. Evenals in Londen
stond in Bonn de oppositie een al
lesoverheersend doel voor ogen: het
zo spoedig mogelijk ten val bren
gen van de regering.
Omdat het spel van Britse origi
ne is en aan de kwaliteit van de
Duitse versie nogal eens is getwij
feld. toont vooral het optreden van
de oppositie in Bonn hoe zwaar en
ook gevaarlijk de rol is. Van bete
kenis is'daarbij dat het parlemen
taire spel werd ingestudeerd onder
leiding van de ietwat autoritaire
Conrad Adenauer, wiens schaduw
nog altijd over de conservatieve
partij (de CDU) hangt.
Dat socialisten Adenauers rol
zouden overnemen, leek veel con
servatieven oprecht onmogelijk. En
dat sloot goed aan bij de radicale
oppositie, waarin de partijpolitiek
alle voorrang zou moeten hebben.
Sinds de sociaal-democraten in
Bonn regeren is op alle fronten on
verzoenlijk gestreden.
Zo'n optreden kan mogelijk suc
ces hebben onder leiding van een
sterk dominerende aanvoerder. De
deel van Adenauers erfenis heeft
echter de CDU nog altijd niet
verdeeld. Het zou bovendien succes
kunnen hebben, wanneer de rege
ring had getobt met bijvoorbeeld
onoplosbare economische problemen.
De sociaal-democraten slaagden
er echter in succes te boeken op
één door vroegere conservatieve re
geringen verwaarloosd gebied, na
melijk de toenadering tot Oost-Eu
ropa. Een eerste overeenkomst ln
Moskou, waarbij de sociaal-demo
craten het opbrachten de huidige
machtsverhoudingen in Europa
verregaand te erkennen, kan nog
met kans op enig succes verdacht
worden gemaakt. Voor een te zwa
re opgave kwam de oppositie te
staan, toen de sociaal-democraten
erin slaagde in de kwestie Berlijn
ook de Sowjet-Unie de status auo
verregaand te laten aanvaar
den.
Tegen beter weten in had de
DU de regering aangewreven
door de "Ostpolitik" de Westelijke
bondgenoten van zich te verwijde
ren. In werkelijkheid isoleerde zij
zichzelf. In Nederland publiceerde
bijvoorbeeld de KVP, in zekere
zin een zusterpartij van de CDU,
een rapport over "de Duitse kwes
tie" dat best door de regering in
Bonn geschreven had kunnen zijn.
Voorts was de sociaal-democra
ten tegen beter weten in alweer,
aangewreven dat zij een brok na
tionale politiek bedreven zonder
medewerking van de oppositie.
Adenauer had het zelden nodig
gevonden zijn eigen parlements-
fractie over grote besluiten in te
lichten, laat staan de oppositie. In
het parlementaire spel verwachtte
de CDU niettemin dat de regels
correct zouden worden toegepast.
Dat heeft de regering gedaan. De
parlementaire oppositieleider, Rai
nier Barzel, is steeds geïnformeerd.
In werkelijkheid is de huidige op
positie de best geïnformeerde uit
de geschiedenis van de Bondsre
publiek.
De kern van de zaak was dat
de conservatieven de capaciteiten
der huidige regering op geen enkel
punt erkenden en van te voren
wensten, te worden geraadpleegd.
De argumentatie dat daarmee
veel onheil had kunnen worden af
gewend, past in het spel van een
oppositie-door-dik-en-dun.
De al bestaande twijfel aan de
Juistheid van die oppositie bereik
te het hoogtepunt toen de nogal
verrassende overeenkomst over
Berlijn bekend werd. Uit persoon
lijke ambitie (want Adenauers er
fenis ligt er immers nog) en uit
twijfel aan de huidige partijpoli
tiek besloot een aantal vooraan
staande CDU-politici nog snel op
de. rijdende trein naar het oosten
te springen.
De man. die in de praktijk de
onverzoenlijke oppositie had moe
ten leiden. Barzel, zat plotseling
met de brokken en haastte zich de
schade nog te vergroten met de
verklaring dat door de Westelijke
geallieerden rekening was gehou
den met voorstellen die de CDU
vertrouwelijk had ingediend, zo
dat ondanks het beleid van de so
ciaal-democraten een Berlijn-ak-
koord uit de bus was gekomen,
waarover weliswaar niet te Jui
chen viel. maar dat tenminste en
kele bemoedigende facetten ver
toonde.
Juist in dezelfde tijd bleek in de
monetaire problematiek, dat de in
ternationale politiek van de sociaal
democraten ook niet zo verwerpe
lijk was geweest als de oppositie
het steeds had doen voorkomen.
Onder druk van ontwikkelingen in
het buitenland en alweer om de
trein niet te missen, erkenden
vooraanstaande CDU-politici ver
rassend dat minister van Econo
mische Zaken en Financiën Schil
ler een goede politiek bedreef.
Eenmaal zover, explodeerde in het
diepe zuiden van de Bondsrepubliek
de man. die consequent de onver
zoenlijke oppositie had willen voort
zetten en in feite ook de aangewe
zen krachtpatser was geweest,
om zo'n oppositie te leiden. Franz-
Josef Strauss. Voor hem kon het
Berlijn-akkoord niet goed zijn, een
voudig omdat het niet goed mocht
zijn. Hetzelfde gold voor de mo
netaire politiek van de regering.
Het spel is nu zover gevorderd,
dat de oppositie, die de zware rol
verkeerd heeft beoordeeld, uit
haar rol valt en nerveus zoekt naar
een minder radicale, genuanceerde
politiek om de eigen geloofwaardig
heid te vergroten. De kans is ver
keken dat zij de kern van haar rol
nog overtuigend laat overkomen,
namelijk de kritische en remmen
de begeleiding van een nieuwe rege
ring. die in de roes van een ver
rassend snel succes de ln het sys
teem ingebouwde kritiek wellicht
hard nodig heeft gehad.
