doorstroming
mavo naar havo
Mellema (CHU)trekpaard van
de christelijke samenwerking
Minister waarschuwt
tegen studentenstop
Man (33) wurgt
zn ex-vrouw
met nylonkous
^ntwikkeling verrast ministerie en scholen
Zelfmoordproblemen
worden onderschat
ONDERDAG 9 SEPTEMBER 1971
LEIDSCH DAGBLAD
r is een opzienbarende doorstroming op gang gekomen
leerlingen die het einddiploma MAVO-IV of HAVO
>en behaald naar respectievelijk de HAVO en het athe-
n. Over deze ontwikkeling, die op de voorpagina is ge-
aleerd, zegt dr. P. J. Gathier, directeur algemeen vor-
d onderwijs van het ministerie van onderwijs:
selectie aan het eind van de
:hool is toch wat minder defi-
JlOl dte splitsing kan blijkbaar
igeerd worden." Hij maakt
>t voorbehoud dat de nu ge-
doorstroming nog wel
voornamelijk leerlingen be-
le van basisschool naar ULO
en die dus het nieuwe brug-
telsel hebben gemist. „Als ai
raks echt MAVO is geworden
MULO-examens werden dit
voor het laatst gehouden
et met die doorstroming ove-
nog beter gaan. Het zal dan
het brugjaar beginnen".
ÜBl
•cijfers over de situatie in
rige leerjaar gaven al een in
de toen op gang gekomen
roming, die nu nog veel gro-
formen aanneemt. Van de be-
i alle 4e en 5e klassen
was toen 37 procent der jon-
ifkomstig van MAVO-IV en 16
der meisjes.
Even groot
ssé
even het onomstotelijke feit
neisjes toch al in geringere
deelnemen aan het voortgezet
wijs, betekent die verhouding
uwweg 2 op 1 dan niet dat de
ie van de Nederlandse meisjes
if nog aan het verslechteren
heer Gathier meent dat men
iet zo kras mag zeggen; vol-
hem is er een evengrote door
van meisjes, maar in de
van (middelbaar en hoger)
«onderwijs.
juist de grote scholengemeen -
>en het sterkst de fikse
troming te zien geven, vindt
athier eenvoudig verklaarbaar:
voelt er zich verplicht om het
te te doen voor de eigen leer-
het is veel aantrekkelijker
en 4e klas HAVO te vormen
MAVO'ers van binnen de
dan outsiders die de school
noeten leren kennen; en in de
ingemeenschappen is men be-
wat meer risico te nemen met
leerlingen".
ekent het echter ook niet dat
scholengemeenschappen aan
legln, in de brugklas, wat meer
hadden kunnen nemen? Door
u doorstromenden rechtstreeks
aatsen in de „hogere" onder
arm, die ze thans bereiken? De
Gathier betwijfelt dit: „Aan-
tid dat de scholengemeenschap
functioneert is er een deugde-
selectie aan het eind van het
aar. Maar het is heel goed
lijk dat een leerling in de loop
[gjaren vervolgens grotere moge-
iden blijkt te hebben. Zoiets
ater blijken".
Gedeeltelijk
ar wie doorstroomt van MAVO
HAVO en van HAVO naar
leum verliest toch een Jaar
'leken bij degenen die recht-
ks zo'n onderwijsvorm volgen?
dat voor de samenleving geen
'are zaak? De heer Gathier
kt dit tegen: „Het economische
geldt maar gedeeltelijk. Het
immers om een denkbeeldige
Of rechtstreeks de „hogere"
maar dan misschien moei
en met een Jaar zitten-blij-
Of via de omweg en met dat
„verlies", maar dan wel in een
Due ontwikkeling die stimule-
is en psychologisch goed
A sgevraagd schat de heer Ga-
W zeer globaal de jaarkosten aan
'itatie en salarissen van een
W op ongeveer 50.000 gulden. Hij
dat door de onverwacht hoge
ftromingspercentages inderdaad
totaalkosten even onverwacht
verschil van miljoenen kunnen
„Maar leerlingen-aantal-
ramen is verschrikkelijk moei-
Dit effect geeft een afwijking
j minder dan 1%. Zo hebben we
hier op het departement lang ge
dacht dat het MAVO niet meer in
aantal zou groeien. Maar er zit nog
steeds groei in. Overigens te herlei
den tot de veranderde keus der ou
ders tussen lager beroepsonderwijs
en MAVO".
Dr. Gathier beaamt dat maat
schappelijke invloeden (milieu,
huisvesting) een rol kunnen spelen
bij de toegankelijkheid van het on
derwijs en de doorstroming van de
ene vorm naar de andere. „Sociolo
gisch onderzoek om welke leerlingen
het gaat, laat ik echter liever aan
anderen over. Daarop moet maar
eens iemand promoveren. En gesteld
dan nog dat je echt ontdekt dat
het juist het kind uit de sociaal-
zwakkere gezinnen is, dat de lange
weg via de doorstroming aflegt.
wat doe Je dan nog met zo'n gege
ven in de school zelf?"
Mr. C. M. M. van Hooff, chef van
de afdeling MAVO op het departe
ment, meent in gelijke mate het
doorstromingseffect te bespeuren bij
jongelui die MAVO-III hebben ge
haald: „MAVO-III werd wat teveel
gezien als redmiddel voor de zwak-
sten, nu komt ook daar het accent
meer te liggen op: een snelle me
thode om vlug te kunnen doorstro
men". Op de opmerking dat daar
mee MAVO-m eindelijk gaat
beantwoorden aan de oorspronkelij
ke bedoeling glimlacht men fijntjes.
Dr. Gathier: „We vragen ons na
tuurlijk wel af of de doorstroming
een tijdelijk of een permanent ver
schijnsel zal blijken te zijn. Bij
onze prognoses houden we altijd
een marge aan, van bijv. enkele lo
kalen per school. Maar die marge
wordt nu grotendeels opgesoupeerd
door dit verschijnsel". Hij zegt ook:
„Inderdaad, als u me wijst op scho
len die plotseling van één 4e klas
HAVO moeten overstappen op drie
of vier 4e klassen naast elkaar, dan
is dat een verschijnsel dat wij mo
menteel landelijk aantreffen via de
indrukken die de inspectie heeft".
Maar pas in de loop van het jaar
j komen de harde feiten.
DEN HAAG (ANP) De lo-
tingen, wachtlijsten en andere j
maatregelen die verscheidene
sub-faculteiten de laatste tijd
hebben afgekondigd om de ge-
vreesde overvloed van eerstejaars
studenten te keren, zijn onver
enigbaar met de huidige wette
lijke bepalingen en bovendien
door het gebrek aan landelijke
coördinatie onbillijk ten opzichte
van de individuele student. Dit
heeft minister De Brauw (Weten
schapsbeleid) woensdag in een
brief aan de universiteiten en ho
gescholen geschreven.
In deze brief verzoekt hij deze in
stellingen met klem "er niet aan te
willen medewerken, dat binnen uw
instelling op een landelijk ongecoör
dineerde en niet op de wet geba
seerde wfjze wordt vooruitgelopen op
aangekondigde wettelijke voorzie
ningen".
Hij wijst daarbij op de regerings
verklaring en het daarover gevoer
de debat. De regering heeft zich bij
de gelegenheid op het standpunt ge
steld, dat een beperking van de toe
loop tot het wetenschappelijk onder
wijs waarschijnlijk onvermijdelijk is,
maar dat een dergelijke beperking
een wettelijke basis nodig heeft.
"Alleen dan zal de individuele
vraag naar wetenschappelijk onder
wijs op aanvaardbare wijze in even
wicht kunnen worden gebracht met
de vereisten, die voortvloeien uit de
verantwoordelijkheid van de facul
teiten voor het onderwijs- en onder-
zoekniveau", aldus de minister.
In antwoord op schriftelijke vra
gen van het PvdA-kamerlid Masman
heeft de minister gezegd dat de oor
zaak van de capaciteitsmoeilijkheden
dieper zit dan in het optreden van in
cidentele knelpunten. De koers van
het beleid zal daarom niet op inci
dentele maatregelen worden gericht.
maar op structurele veranderingen, i
Gezocht zal worden naar mogelijk-
heden om de verschillende proces-
sen in de faculteiten beter op elkaar
af te stemmen. Bij voorrang zal een
instrumentarium worden ontworpen j
om het geheel van die processen te i
kunnen beheersen. Daarbij moet ook j
rekening worden gehouden met het
feit, dat het voor het onderwijs be- j
nodigde personeel niet beschikhaar
is, ook al zouden de middelen daar-
toe aanwezig zijn. Minister De
Brauw wijst er met nadruk op, dat
een extra steun in de vorm van toe-
Postorderbedrijven
opgelicht door
invalide echtpaar
AMSTERDAM De Amsterdamse
politie heeft een gescheiden levend
invalide echtpaar aangehouden, dat
ervan wordt verdacht enkele postor
derbedrijven voor ongeveer tiendui
zend gulden te hebben opgelicht
Het postorderbedrijf Keurkoop in
Rotterdam werd voor 7400 gulden
benadeeld. Het echtpaar ontkent.
De 56-jarige H. K. en zijn 42-jari-
ge ex-vrouw E. M. B. leven beiden
van een invaliditeitsuitkering. Voor
het krijgen van de goederen, die
niet werden betaald, zouden ze in
het totaal 25 valse namen hebben
gebruikt.
wijzing van personeelsplaatsen boven
het normaal accres slechts een zeer
tijdelijke verlichting kan brengen.
Een dergelijke stap kan niet, zo
zegt hij, als ^en oplossing voor de
problematiek worden beschouwd.
Bij de Rijksuniversiteit van Leiden
bestaan wachtlijsten bij de subfacul
teiten Psychologie, Pedagogie en
Andragogie. Een zegsman verwacht
te studentenstoppen voor Spaans Ge
schiedenis en Biologie, dit laatste on
danks het feit dat er een landelijke
plaatsingscommissie voor biologie
bestaat.
Prinses Margriet heeft gis
termiddag in Heemstede het te
huis voor gehandicapte kinderen
'De Hartekamp' officieel geopend.
Bij aankomst kreeg de Prinses
bloemen aangeboden van het
patiëntje Tonnij Rietbroek en
Ineke de Groot, tweedejaars leer
lingverpleegster. In de ochtend
uren opende de Prinses het nieu
we Juliana-ziekenhuis in Ede.
Blussen met
helikopter
ARNHEM De Veluwse bos-
brandweer en het leger zullen
gaan experimenteren met een
blushelikopter. De daarvoor be
nodigde apparatuur is gisteren
uit Californië op Schiphol aan
gekomen.
In Amerika maakt de brand
weer bij het bestrijden van bos-
;n heidebranden al jaren gebruik
van blushelikopters. De appara
tuur bestaat ondermeer uit een
watertank met een capaciteit
van 1700 liter die onder een
zeer grote helikopter wordt ge
hangen.
De tank kan tijdens het vliegen
worden bijgevuld. Eigenaar van
het uit Amerika overgevlogen
blusmateriaal is d e KLM
Noordzee-helikopterdlenst.
STADSKANAAL Tijdens
een nevige ruzie heeft gister
avond om zeven uur in Stads
kanaal de 33-jarige chauffeur
Elzo S. zijn 37-Jarige ex-vrouw
Gerda gedood. De dader is
daarna naar een telefooncel in
de buurt gereden en heeft zelf
de politie gebeid.
Huilend -'ertelde hij dat zijn
vrouw waarschijnlijk dood was,
waarna hij de hoorn op de haak
legde. Even na tien uur kwam
S. tenslotte zelf in zijn auto
naar het politiebureau toe om
zich aan te geven.
Met een nylonkous heeft S. zijn
ex-vrouw, waarmee hij sinds
vorig Jaar wee'r samen woonde,
gewurgd. Het echtpaar heeft
drie kinderen, van vijf, zeven
en twee Jaar, die al geruime
tijd bij familie waren onderge
bracht.
Geregeld had het echtpaar
hooglopende ruzie, waar de po
litie van Stadskanaal vaak aan
te pas moest komen. Gister
avond vond er weer een woorden
wisseling plaats, nadat Gerda en
Elzo S. beiden thuis waren ge
komen.
Na plusminus arie kwartier za
gen buren S. in zijn auto weg
gaan, daarna weer thuiskomen,
en kort daarna opnieuw vertrek
ken. Toen de politie bij de flat
aankwam, vond zij het levenloze
lichaam van de vrouw in een
leunstoel.
Naderhand bleek dat S. na zijn
daad naar het plaatselijk Refaja
ziekenhuis is gereden en enkele
uren voor de deur heeft staan
wachten. S. hoopte, volgens de
politie, dat hij daar zou horen
of zijn vrouw misschien nog
leefde.
S. bekende zijn daad onmiddel
lijk tegenover de politie en zei
dat het niet de bedoeling was
geweest om zijn vrouw te do
den.
Buurvrouw De Groot, die on
der de familie S. woont, vertelt
dat ze vaak op haar benen heeft
staan trillen als er boven weer
ruzie was. "Ik was bang voor
hem", verteld "Als hij de
trap afkwam, durfde ik de deur
niet uit".
De verdachte staat bekend
als een zwaarmoedig man. Hij
werkte als chauffeur op de
werkplaats voor minder-validen.
NIJMEGEN (ANP) In Neder
land wordt de zelfmoordproblema-
tiek niet op de juiste wijze aange
pakt. Wanneer men zelfmoord en
zelfmoordpogingen wil voorkomen,
is wetenschappelijk onderzoek naar
de factoren die hiermee in verband
staan noodzakelijk. Ondanks enke-
Dit is voor de vakgroep klinische
psychologie van de Katholieke Uni
versiteit in Nijmegen het uitgangs
punt geweest om op 30 september en
1 oktober een symposium te houden
met als onderwerp het probleem
van de preventie van zelfmoord en
zelfmoordpogingen.
Prof. dr. K. J. M. van de Loo,
hoofd van de vakgroep, hoopt dat
hierdoor het wetenschappelijk onder
zoek naar de dieper liggende oorzaak
van zelfmoord wordt gestimuleerd
en een aantal vooroordelen wordt
weggenomen,
j Het jaarlijks aantal doden ten ge-
J volge van zelfmoord komt overeen I
met het aantal sterfgevallen als ge
volg van auto-ongevallen, ruim 2000.
Het aantal zelfmoordpogingen zon-
der dodelijke afloop met min of
j meer ernstig letsel als resultaat is
I naar schatting zeven tot acht keer
zo groot. In feite beschikt men niet,
aldus drs. R. P. W. Diekstra, een
van de organisatoren van het sym
posium, over de Juiste aantallen.
Daar komt bij, dat de zelfmoord
statistiek van het CBS pas begint te
tellen bij 15-jarigen. Het is bekend,
dat ook bij nog Jongeren zelfmoord
voorkomt.
Dat preventie mogelijk is, bewijst
het resultaat van Engelse en Ameri
kaanse zelfsmoordpreventiecentra,
die reeds vele Jaren actief zijn. Uit
een onderzoek van dr. C. Bagley, die
op het congres zal spreken, is geble
ken, dat in Engelse steden, waar de
"Samaritans" werkzaam zijn, het
aantal zelfmoorden en pogingen
daartoe is gedaald, de Samaritans
werken in ongeveer 100 Engelse ste
den met ongeveer 11.000 speciaal op
geleide vrijwilligers.
Het is gebleken, dat in speciale
leeftijdscategorieën meer zelfmoor
den of pogingen daartoe voorkomen
dan in overige, zoals mannen tegen
hun pensionering en jongens van 16
en meisjes van 18 jaar. Vooral voor
adolescenten geldt, aldus prof. Van
de Loo, dat zowel een zeer strikt
ouderlijk gezag als het volledig ont
breken daarvan een funeste uitwer
king kan hebben op de ontwikkeling
van het karakter. In crisis-situaties
kan dat tot zelfmoordpogingen lei
den.
Van de drie politieke leiders die
drie jaar geleden voor het eerst
uitspraken, dat de drie grootste
christelijke partijen, KVP, ARP en
CHU, naar elkaar moeten toe
groeien, zitten er nu twee in het
kabinet: Biesheuvel (ARP), de
premier, en Schmelzer (KVP) de
minister van Buitenlandse Zaken.
De in ere herstelde landbouwer uit
Nieuw-Scheemda (na het vertrek
van de als politieke leider mislukte
ADVERTENTIE
vanavond
praatavond
van 18.00 tot 22.00 uur
Vanavond staat het LOI-ge-
bouw open voor alle vragen
over schriftelijk èn mondeling
onderwijs die u eigenlijk altijd
al overdag had willen stellen.
leidse onderwijs
instellingen
Leiderdorp, Leidsedreef
vlakbij de Zijlbrug in het ver
lengde van de Willem de Zwij
gerlaan
Telefoon (01710) 44451*
drs. B. J. Udink kreeg hij de voor
zittershamer van de Tweede-Ka
merfractie der CHU weer in han
den) heeft zich de laatste weken
ontpopt als trekpaard van de chris
tendemocratische samenwerking.
Mellema heeft zonder veel omhaal
geconcludeerd, dat het zijn taak als
fractieleider, na de gevoelige verkie
zingsnederlaag, die de CHU terug
wierp van dertien op tien zetels,
niet zozeer meer was om het chris-
telijk-historische geluid in het par
lement naar voren te brengen. Met
alle energie die in hem is. heeft hij
zich geworpen op wat hij wel als
zijn belangrijkste politieke taak
ziet: het doen uitmonden van de
samenwerking van KVP, ARP en
CHU in één christelijke volkspartij.
Klare taal
Mellema schroomt niet de twee
christelijke partners in klare taal
dit doel voor ogen te houden. Hij
weet. dat hij niet in staat is deze
gevoelige zaak met omzichtig gefor
muleerde redevoeringen te begelei
den. Zijn kracht ligt in de directe
benadering. Zo riep hij in het afge
lopen weekeinde voor het forum
van de jonge achterban van de
CHU: „Laat de ARP niet het lef
hebben om in de huidige constella
tie niet mee te doen aan een sa
menwerking van de drie confessio
nele partijen. Anders zullen KVP
en CHU wel het juiste moment we
ten te vinden verkiezingen uit te
lokken en een voorsprong te nemen
op de antirevolutionairen".
Zo'n uitspraak klinkt dreigender
dan Mellema bedoelt. Hij wil alleen
maar zeggen: de politieke realiteit
gebiedt KVP, ARP en CHU samen
te werken. Als zij dat niet doen
verliezen zij de politieke macht.
Enkele weken na de verkiezingen
heeft hij over dit thema een rede
gehouden voor de Unieraad. Hij
vroeg zich toen af wat de CHU wil
terugvallen tot een geestelijke stro
ming met een politiek accent, of
een werkelijke politieke partij zijn?
De politicus Mellema koos voor het
laatste. Hij zette zich af tegen een
man als drs. J. G. van Leijenhorst
die getuigde, dat het hem meer
ging om het beginsel dan om dc
politiek. In tegenstelling tot Van
Leijenhorst was Mellema niet bereid
een mini-CHU te accepteren. „Voor
mij is politieke invloed belangrijker
zonder dat ik al mijn beginselen
overboord wil zetten", verduidelijkte
hij later in een verweerschrift tegen
Van Leijenhorst.
Geheel in deze lijn past het streven
van Mellema om nu zo snel moge
lijk de samenwerking uit te bouwen.
Daarbij staat hem voor ogen een
geïntegreerd optreden van de Twee
de-Kamerfracties van KVP, ARP en
CHU. Vermoedelijk nog deze maand
worden de besprekingen over het
zoveel mogelijk in elkaar passen
van de werkzaamheden van de drie
fracties geopend.
Mellema ziet als volgende fase het
bij de verkiezingen uitkomen met
één lijst en één programma. Een
volledige fusie van de drie partijen
is de laatste fase. Wat Mellema be
treft mogen de laatste en voorlaat
ste fase samenvallen. Het risico dat
een fusie leidt tot afsplitsingen van
groepen leden die het getuigen
vooropzetten, neemt Mellema op de
koop toe. „Ik hecht meer aan eigen
inbreng, dan aan eigen identiteit",
schreef hij aan Van Leijenhorst.
