Induideliik stakingsbeeld in
listig
tiriname
c
luid-Afrika is op goede weg"
WBS pleit voor
wet op sociale
dienstverlening
nikbond spreekt van onverdeeld succes
S J
"aantal diensten mag
tt weg uit Den Haag
Modieuze tapijtshow
bij Margie Keijzer
Negentig
ontslagen
in haven
Amsterdam
Laatste vlucht
vliegende oma
A. Geurtsen (VVD) - na bezoek van vier weken
o 7 SEPTEMBER lOTt
LEID8CB DAGBLAD
501 w
eenfiARIBO (ANP) Aan
iran de eerste stakings-
rinarne was het in Para-
Cfler rustig. Het verkrijgen
juüst sfcakingsbeeld is
zonder moeilijk. De Su-
televisie zond gister-
leenr uit en de radiosta-
missP1 door de minister van
Werken en Verkeer ir.
gewaarschuwd tegen
len van berichten, in-
RaJi communiqués, die de
rmejorde, de politieke rust
[gheid van het wettig
>n aantasten,
rmefc dag was het op de cen-
n ét noch in de binnenstad
?edetaribo te merken dat er
I aan de gang was. Er' de-
incidenten voor. De
op de stakingscentra
l(jten inschrijven, gingen
len van deze formaliteit
itoren hadden als voor-
'1 besloten het perso-
te geven. Vele werkne-
iten Paramaribo wonen,
het uitvallen van vele
busverbindingen, en
'an een deel van het per-
de Surinaamse lucht-
>ppij niet op het werk
Zo verviel ook de SLM-
Cayenne (Frans Guya-
iM-vlucht naar de An til -
rmaal doorgang,
nd bleek dat bij de over-
m procent had gestaakt,
tage bij het bedrijfsleven
geven. De grootste be-
Billiton, Kersten en
klC
t p4
Bruynzeel ondervonden geen hinder
van de staking. Een Juiste schatting
ls moeilijk aan te geven omdat niet
alle personen van een bedrijf bij een
bond zijn aangesloten. Zijn er van
de honderd werknemers tien lid en
gaan deze tien in staking, dan spreekt
het stakingscentrum van een suc
ces, want de staking bij de leden
is dan honderd procent.
Vanochtend dienden voor de rech
ter in Paramaribo vier korte gedingen
die aanhangig gemaakt zijn door
resp. de Surinam Aluminium Com
pany, de Billiton Maatschappij Suri
name, de Bruynzee Houtmaatschap
pij en de Stichting Machinale Land
bouw te Wageningen tegen de be
stuursleden van de bedrijfsbonden en
de vakcentrales waarbij deze bon
den zijn aangesloten.
Volgens de maatschappijen heb
ben de bonden een staking afgekon
digd die in strijd is met de bestaan
de cao's. De maatschappijen hebben
ook de vakcentrales gedaagd, omdat
zij de bonden tot staken zouden heb
ben aangezet. De maatschappijen
zeggen grote schade te zullen lijden
door een staking en zij verzoeken de
rechter deze staking af te gelasten.
Wanneer de bonden en vakcentra
les hieraan geen gehoor geven vor
deren zij een bedrag van honderddui
zend Surinaamse gulden per stakings
dag. De gedagvaarde bonden zijn: de
Par an am Werknemersbond, de Bil
liton Mijnwerkersbond, de Bruyn
zeel Werknemers-organisatie, de Wa
geningen Werknemersbond en ook de
Moederbond en C47.
Eerder op de avond verklaarden de
vier Surinaamse vakcentrales dat de
eerste stakingsdag een onverdeeld
succes was. Zij verklaarden dat de
staking onverminderd doorgang zou
vinden.
derde visie BenJVDen Haag
LG Het zou voor de ge-
[n stad en
iit zijn als de
werd verminderd, als
woorden een aantal
naar andere regio's in
worden verplaatst. Mits
ide Instellingen dan niet
Ijn voor het regeringsap-
jrioor Den Haag met zijn
het centrum moet blij-
rendienmits een derge-
ting" van de werkgele-
niet geforceerd en be
te snel voltrekt,
jongste standpunt van
en wethouders van
;n visie die iets is gaan
het uitgangspunt van
vorige colleges dat in feite niet van
het vertrek van welke overheidsin
stantie of semie-overheidsdienst ook
wilde weten.
De wethouder van Stadsontwikke
ling W. H. A. Nuij hield deze geëvo
lueerde opvatting aan de gemeente
raad voor in een nadere toelichting
op het daa'r gisteravond besproken
memorandum „Den Haag als rege
ringscentrum".
De gemeenteraad reageerde op
deze koerscorrectie niet afkeurend.
Een door zes fracties onderschre
ven en door het college overgeno
men motie-Dettmeijer onderstreepte
de noodzaak van degelijk overleg
'rijk-gemeente over spreiding van
rijksdiensten.
„Wonen in mode. mode in wonen"het tableau de la trou
pe bij Margie Keijzers show.
ADVERTENTIE
(Philips batterijen die in een zaklantaarn kruipen,
veroorzaken een zee van licht.
DEIN HAAG Een wet voor de
sociale dienstverlening. Dat wordt
bepleit in een vandaag gepubliceerd
rapport van de Wiardi Beekman
Stichting het wetenschappelijk bu
reau van de Partij van de Arbeid.
Het tweede-kamerlid C. Egas, de
vroegere tweede-kamerleden mr. F.
H. J. M. Daams en mevrouw D. He
roma-Meilink en de Zuidhollandse
gedeputeerde prof. dr. J. P. van
Praag hebben aan het geschrift mee
gewerkt.
Om aan te duiden hoe groot de
behoefte aan sociale dienstverlening
is, worden in de inleiding enkele
voorbeelden gegeven. Het Jongeren
Advies Centrum in Amsterdam
krijgt maandlijks bijna vijfhon
derd aanmeldingen, waarbij zich
vraagstukken voordoen als drugs,
abortus, geldgebrek, kamernood, ge
neratieconflicten er zelfmoord.
De inrichtingen voor de kinderbe
scherming krijgen jaarlijks een klei
ne dertigduizend gevallen te ver
werken, waarbij de gemiddelde ver
blijfsduur anderhalve maand is.
Zeer groot is, volgens het WBS-ge-
schrift. de behoefte aan sociale
dienstverlening voor bejaarden. Per
31 december 1969 verbleven 108.000
bejaarden in verzorgingstehuizen.
In dat jaar werd aan alle bejaarden
in de huizen een totaal aan bijstand
van 240 miljoen gulden uitgekeerd.
Zelfstandig wonende bejaarden kre-
geen in 92.000 gevallen bijstand voor
een totaal bedrag van 82 miljoen
gulden.
In een slotbeschouwing wordt ver
wezen naar de "eerste alternatieve
vormen van sociale dienstverle
ning": de stichting Release, het
Jongeren Advies Centrum, het Ka
bouterdepartement voor bejaarden
zorg, de Sosjale Joenit, anti-autori
taire creches. "Zo moet wellicht
iedere subcultuur haar eigen sociale
dienstverlening kunnen krijgen", al
dus het WBS-geschrift.
Door onze moderedactrice
AMSTERDAM Er zijn men
sen die denken dat mode bij een beel
dig jurkje ophoudt. Ex-mannequin
Margie Keijzer, de echtgenote van
een bekende tapijtenfabrikant, heeft
daar andere ideeën over en liet dat
gisteren tijdens een modieuze tapij
tenshow in het Amsterdamse Hilton
Hotel zien. Het hele hippe modewe
reldje kwam kijken hoe de dans
groep van Helen le Clercq en de Mil
ton Irons creaties van de nieuwste
soorten vloerbedekking showden. En
dat allemaal omdat Margie er van
overtuigd is dat vrouwen zo kleurge-
voelig zijn dat ze het liefst stoffe
ring kiezen in dezelfde tint als hun
favoriete najaarsjurkje
Vandaar dus dat er de komende
herfst vrij naar Yves Saint Lau
rent gifgroene, rode, paarse en zonne-
bloemgele vloerbedekking te koop
zal zijn. En om de klanten net als
in de haute-couture zo veel mogelijk
BONN <GPD> De Nederlandse
journalist Bert Stoop is zonder op
gaaf van redenen uitgewezen door
de regering van de DDR. De heer
Stoop, correspondent van Het Vrije
Volk in Bonn, was zaterdag ter ge
legenheid van de najaarsbeurs naar
Leipzig gereisd.
Aan de DDR-grens was hem het ge
bruikelijke "Messe-visum" ver
strekt. Bij de aanmelding in Leipzig
werd hem echter meegedeeld dat hij
het land voor zondagmiddag 12 uur
weer moest hebben verlaten. Een re
den kon men hem in Leipzig niet ge
ven. die zou hij "zelf wel het beste
kennen".
exclusiviteit te bieden maakte het
Keijzer Bonaparte concern gebruik
van een speciale computer die in
staat is om driekleurige tapijten in
elk gewenst patroon te vervaardigen.
Boze prinses
Show-organdsator Bum Verbiesen
had traditiegetrouw weer voor de
nodige „Vips" gezorgd. Actrice Wil-
leke van Ammelrooy, top-mannequin
Tanya Trijbels, mode- ontwerper
Edgar Vos, tabaksmagnate mevrouw
Orlow en vele andere bekende per
soonlijkheden konden weer even bij
praten aan het begin van de Neder
landse modemarathon. De manne
quins zullen het dit seizoen met nog
een showt je minder moeten doen
want prinses Beatrix, die vaste klant
is bij de Amsterdamse modezaak
Theresia Couture, heeft de directie
laten weten dat ze geen prijs meer
stelt op een speciale show, die ieder
half jaar in het kasteeltje Draken-
stein wordt gehouden. De prinses is
boos dat de zaak in de publiciteit is
gekomen, maar het Amsterdamse
modewereldje vindt dat de textiel
branche best een steuntje in de rug
verdient temeer omdat ook het En
gelse Koningshuis als „sponsor" van
de Britse mode-industrie optreedt.
AMSTERDAM De Stichting Sa
menwerkende Havenbedrijven <SHB)
in Amsterdam gaat negentig haven
arbeiders ontslaan. Geprobeerd zal
worden elders werk voor hun te
vinden.
De jaarcontracten van de vijftig
Spanjaarden die bij de SHB werken
zullen niet worden verlengd. De re
den voor de ontslagen is een onvoor
ziene terugloop van het werk, waar
van volgens de SHB ook de andere
Westeuropese havens last hebben.
Bij de SHB werkt ongeveer veertig
procent van alle Amsterdamse haven
arbeiders, vijftienhonderd mensen.
De laatste maanden was er voor ge
middeld 450 mensen per dag geen
werk. De oorzaak daarvan is volgens
de SHB van conjuncturele aard.
SCHIPHOL Het stoffelijk over
schot van de 74-jarige mevr. Kras-
noff uit Amerika, die vorige week
na maandenlang tussen New York
en Schiphol te hebben heen en weer
gevlogen in het Frommer-hotel over
leed, is gistermiddag naar New York
gevlogen.
De schoonzoon van de vrouw, de
44-jarige Leonard Gelfand, heeft te
lefonisch alle maatregelen voor
haar begrafenis genomen. Hij zou
zich samen met zijn 14-jarige zoon
Mitchel op een geheim adres schuil
houden en de begrafenis niet bijwo
nen.
Vluchteling
uit jeugdhuis
weer gepakt
DEN HAAG Rechercheurs van
de Haagse politie hebben gisteren in
de Katerstraat een 19-jarige Hage
naar zonder beroep aangehouden die
samen met nog vier andere gedeti
neerden op 28 augustus uit het
jeugdhuis van bewaring De Sprang
in Scheveningen ontsnapte.
De 19-Jarige die een straf moet
uitzitten wegens enkele inbraken had
samen met de anderen een bewaker
overmeesterd en deze in een cel op
gesloten.
Na het wegnemen van een houten
schot waren zij op een dak terecht
gekomen. Een van hen werd op een
binnenplaats door inmiddels gealar
meerde bewakers aangehouden. Een
dag na de ontsnapping werden nog
twee gedetineerden in de PieterLan-
gendijkstraat gearresteerd.
De vijf gevangenen uit het huis
van bewaring die dit weekeinde de
vlucht namen zijn nog niet gevon
den.
ADVERTENTIE
Gehoord van een vakman:
elke Philips batterij komt geladen de fabriek uit...
Bijna vier weken
1 Geurtsen, lid van de
ner voor de VVD, op
j van het departement
[tingen op bezoek ge-
jiid-Afrika. Als een van
nentariërs die dezer
t verblijven: CHU-voor-
j Hulst was er vrijwel
nu is kamerlid Van
LJ) er en binnenkort
Van Riel.
5 het een vrij verwar-
die ik heb opgedaan,
'f heen met de vooropge-
dat al die apartheids-
uit den boze is. Het is
ijverwarrend als je met
a, de minister van
j de Transkei, praat over
iet terrorisme en de wet
ïrarrest van 180 dagen
■kt en Je krijgt dan te
heb je eigenlijk be-
(jdie zich gedraagt zoals
ïeft daar toch geen last
i die zich onbehoor-
hebben het aan zich-
„Je verwacht dat
vaar zal hebben te-
die gemengde huwelij
ken verbiedt, maar hij stelt die wet
alleen op prijs; het beschermt de
zwarte vrouw, zegt Mantanzima. En
ook de Indiërs willen geen gemeng
de huwelijken. Zij zeggen: als de
blanken daarvoor een wet nodig
hebben, dan doen ze dat maar."
Bij de blanke oppositie is er toch
„In hoofdzaak is de meerderheid in
Zuid-Afrika en ook de meerderheid
van de blanken van mening dat de
zogenaamde kleine apartheid zo
snel mogelijk moet verdwijnen. De
meest hatelijke bordjes zijn die van
„slechts voor blonken." Maar als Je
dan in de praktijk ziet dat de blan
ken er geen bezwaar tegen hebben
als de gekleurden op „blanke" ban
ken zitten en gebruik maken van
„blanke" liften, dan valt dat toch
nog wel mee."
Maar waarom dan niet die bepalin
gen afgeschaft?
„Dat heb ik ook gevraagd. Het ant
woord was eigenlijk meer een ge
grinnik, zo iets van Je moet niet zo
kijken naar de theorie maar naar
de praktijk."
Gelooft u dat Zuid-Afrika op de
goede weg is?
„Zeer duidelijk ja. En ik geloof veel
sneller dan wij ons hier realiseren
en dat vele Zuidafrikanen zich rea
liseren. Als Je ziet hoe de funoties
worden opengebroken bij de poste
rijen, de spoorwegen en het open
baar vervoer in Johannesburg, als
Je ziet dat de mijnen de lonen met
veertig tot zeventig procent willen
verhogen al zijn de lanen dan
nog niet even hoog als voor de
blanken dan is het duidelijk dat
Zuid-Afrika op de goede weg is."
Is dat niet noodgedwongen, omdat
er anders onvoldoende werkkrachten
zijn?
„In de mijnen zeker niet. E)r stro
men uit alle omringende landen
mensen toe. Maar bij de doorbre
king van de voor blanken gereser
veerde posten wel. Het middenkader
begint te ontbreken en dat kan
geer. enkele economie zich permitte-
Ik geloof dan ook dat de economie
een van de belangrijkste breekijzers
zal zijn in de relaties tussen blan
ken en gekleurden. De economische
wetten laten zich niet dwingen en
hebben ook een politieke uitwerking."
Leden van de zwarte oppositie heeft
mr. Geursen niet ontmoet („nou is
dat eerlijk gezegd ook niet zo vre
selijk,'want het standpunt van die
Jongens ken Je toch wel"). Een van
de grieven tegen de regering van
die oppositie is de pasjesregeling,
die bepaalt dat gekleurden een pas-
Je moeten hebben voor gebieden
buiiten de thuislanden. Hoe is uw
oordeel over die pasjes?
„De pasjesregeling is een hoogst
ongelukkige affaire, waarvan geluk
kig de scherpste kantjes zijn afge
haald. In de eerste plaats worden
de regio's waar je met een pasje
mag verbijven vergroot en in de
tweede plaats komen er hulpbu
reaus. Overtreders van de pasjesre-
gels komen dan niet meer voor de
rechter, maar worden verwezen
naar zo'n bureau. Dat overlegt met
de leiders van het volk waartoe de
overtreder behoort wat er met de
man zal gebeuren."
Hoe vindt u de gedwongen hergroe
pering van de bevolking?
„Op zich is dat geen verwerpelijke
zaak, zeker niet als de bevolking
zelf dat aanvaardt. Overigens is het
mijn ervaring dat de bantoes de
hergroepering aanvaarden als op
één na beste oplossing.
Mantanzima zei me, dat volledige
politieke integratie de beste oplos
sing zou zijn. Maar niemand kan
het de blanken kwalijk nemen, dat
zij huiverig zijn voor zwarte over
heersing. In Afrika zijn vele voor
beelden waar het niet goed is ge
gaan."
Komt het er uiteindelijk niet toch
van?
zijn. Als Je daar bent, blijk je toch
andere maatstaven te moeten aan
leggen dan wij in Europa gewend
zijn."
Hebt u niets gezien dat op een na
derend verzet duidt van de zwarte
bevolking?
„Nee. Maar ik geloof wel, dat als er
ergens een potentiële bron van on
rust ligt, dat dat op het economi
sche terrein is: de gelijke beloning
en de mogelijkheden om een baan
te krijgen. Maar ik heb een ontwik-'
keling gezien waarvan ik hoop dat
het in een redelijk tempo zal luk
ken."
In de thuislanden zijn de economi
sche mogelijkheden toch nog niet
zo florissant?
„Inderdaad, maai- er wordt een in
drukwekkende poging ondernomen
om de industrie daarheen te krij
gen. Ik kan niet beoordelen of de
regering voldoende doet, maar wel
kan ik zeggen dat ze verrekt veel
doet. Als Je bijvoorbeeld tien Jaar
belastingvrijdom kan krijgen en
subsidie op alles wat Je daar doet,
dan zeg Je: de overheid doet wel
verrekte veel. Met Groningen heb
ben we dat zelf kunnen merken dat
het niet makkelijk is de industrie
te dwingen."
Is het op gang houden van de dia
loog van belang?
„Op gang houden van de dialoog
acht ik essentieel. Als we enige in
vloed willen hebben op het tempo
waarin de hervormingen worden
voltrokken, moeten we de dialoog
op zo hoog mogelijk niveau voeren.
Ik geloof dat het uitgesloten is dat
het vorstenhuis op bezoek gaat,
maar ik heb de indruk dat het veel
effect zou hebben. Maar politiek is
dat in Nederland een onhaalbare
zaak".
„Uiteraard. Ik ben van mening dat
alle mensen principieel gelijk zijn.
Dat standpunt zal ik nooit verande
ren. Maar dat je in overleg met
alle groeperingen tot oplossingen
komt die de suggestie van apartheid
wekken, maar door iedereen worden
aanvaard als een praktische opde
ling van de beschikbare mogelijkhe
den, dat hoeft op zichzelf geen ver
werpelijke zaak te zijn. Maar dan
moet je niet zeggen wat Varster nu
nog zegt als een bantoeleider pleit
voor een gespreksgroep van alle
rassen. Varster antwoordt daarop:
met hem heb ik niets te maken. Je
kunt als blanke niet bezig blijven te
zeggen wat goed is voor anderen.
De bantoes blijken in leder geval
mondige leiders te hebben.
Met de verschillen in opvattingen,
opvoeding en dergelijke moeten wij
wel degelijk rekening houden. We
moeten niet de verwatenheid heb
ben te zeggen hoe alles moet. Dat
is een hele goede les die ik daar
heb geleerd."
Hoe lang zal het duren voor er
sprake is van enige gelijkschake
ling?
„Ik heb eens intern voorspeld dat
het vijf tot tien Jaar zou duren
voor de economie aelijkscb-vkeling
kan verdragen. De blanken fhoeten
dan bereid zijn hun reële wel
vaartsverbetering de eerstkomende
Jaren op te zouten en de salarissen
van de gekleurde bevolking moeten
dan versneld omhoog. Maar dan
moet er wel binnenkort een con
creet programma komen, met uit
zicht op politieke en economische
gelijkschakeling Anders zou die
zaak op geforceerde manier tot
stand worden gebracht en ik vraag
me af of Zuid-Afrika dat kan red
den."
