'Einde
van een mooie reis
[/MS\ prögwmM]
koningin vermoeid terug op Schiphol: rffV)vandaag
OVERVALLERS
WASSENAAR
...e/7 gisteren l
Groep van 235 stuurt WEER THUIS
brief over abortus
TVmorgén\
..,ANDAG 6 SEPTEMBER 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 5
jsCHIPHOL/DJAKARTA In een DC-8 van de KLM
et koninklijk paar gisteravond om tien uur teruggekeerd
het officieel bezoek aan Indonesië. Op het platform
ren ter begroeting onder meer Prinses Margriet en mr.
n Vollenhoven, alsmede minister-president Biesheuvel
vice-premier Geertsema aanwezig.
(Kleur) Pip en Zip (NOS)
(Kleur) Journaal (NOS)
(Kleur) De Flaxton Boys. TV-serie voor de
jeugd (NCRV)
De brandstichter. TV-film (NCRV)
(Kleur) Journaal (NOS)
(Kleur) Arsène Lupin. Politieserie (NCRV)
De slag: om Moskou. Filmdocumentaire (NCRV)
Hier en nu (NCRV)
Ander Nieuws (NCRV)
(Kleur) Journaal (NOS)
Het einde van een mooie reis",
we koningin vermoeid aan 't ein-
van de lange dag. waarin zij met
jon mee in 18 uur naar Nederland
Op het donkere platform, be-
door tientallen politiemannen,
Ite ze met Prins Bernhard na
kort oponthoud in het ontvangst-
hum in een hof auto, waarin ze
3 reed naar Soestdijk.
Indonesië nog niet meeklinken. En
ook minister Schmelzer kon niet de
politieke munt uit het bezoek slaan
die hij geambieerd had. Malik bleef
beleefd glimlachen en ook hier
werd de waarnemers in de afgelopen
weken niet duidelijk dat Nederland
vooruitgang had geboekt in de re
latie met Indonesië.
Vriendschap
h het vertrek van het koninklijk
F van het vliegveld in Djakarta
••If de vraag of het bezoek ook zijn
telijke diensten heeft bewezen
de vaderlandse commercie op
luchthaven hangen. Al degenen,
met de koningin hebben meege-
1 op de culturele ronde door de
jrie en schatmakers van Indone-
jnoeten ons maar niet te hard
(n wanneer we het konmklijke
ptje op de belangen van het va-
md drukken. Zelfs een hoogge-
jste autoriteit uit het gevolg
koningin deelde ons op de
I ochtend in Djokjakarta mee:
i staatsbezoek heeft natuurlijk
t maar zin wanneer het econo-
vervolg voor beide landen
I hebben het al eerder vanuit
jtkyktoren bij het koninklijk be-
bericht: het handelsverkeer dat
jrland met het voormalige rijks-
en pindt vertoont al jaren de dalen-
jirve, die men gemakkelijk kan
Ijpen wanneer men de geogra-
13.9e positie van Indonesië op de
idmarkit bekijkt
t verkeer met landen als Austra-
h Nieuw-Zeeland is aanzienlijk
ioper, men doet er verder goed
te bedenken met welk een ver-
l en succesrijke kracht Japan
economische en politieke positie
^fe*e ontwikkelingslanden van
P| en Afrika aan het versterken
Rijkdom
lonesia met zijn bodemschatten
•••(i rijkdom op de vijfde plaats in
lereld staan, klampt zich vooral
Jartstochtelijke wijze vast aan
'U^japanse kapitaal. Minister Ma
lei ons niet te geloven in een
v bestel van economische kolo-
5atie, maar gaf aan de andere
te kennen dat voorzichtigheid
geboden is om Indonesië niet
bootmachten uit te leveren.
|ar met die schatrijke kaasiers
dollars bedrijven al evenzeer
overrompelende spel wil het
ne| ,jwel degelijk zijn toekomst ver
ren. We spreken ruim twee we-
lang met vele Indonesiërs: er
niemand die de versterking van
ponomische belangen met Ne-
,jnd propageerde. Indonesië heett
eini^Amerika en Japan gekozen: het
jt van het staatsbezoek, waarop j
itoriteit uit het gevolg doelde,
men in de toekomstmuziek van
Maar goed, het staatsbezoek heeft
in elk geval bewezen dat de Indone
sische regering er veel aan gelegen
was om duidelijk te maken hoeveel
hoogachting en vriendschap het ten
opzichte van het Nederlandse ko
ningshuis koestert, de geschiedenis
tussen beide landen kreeg er een
lief hoofdstukje bij vol van het
respect van de autoriteiten in de
hoofdstad en de gelukzalige gevoe
lens van de vorsten.
En mindere hoofden in het binnen
land. Hier was de vreugde om het
bezoek van de koningin het grootst.
Men merkte inmiddels wel op dat
het slechts een deel van de oudere
generatie was die bij het aanschou
wen van de vorstin in blijdschap ont
stak. De laatste dansvoorstelling bij
voorbeeld, die vrijdagavond op Bali
geheel in het duister plaatsvond,
werd door honderden Jongeren bijge-
oond.
Toen de lichten na afloop aangin-
gen en een eenvoudig ceremonieel be
gon verdween iedereen weer: men
was voor het dansen gekomen. In
Djakarta stonden zaterdagmiddag I
slechts meisjes en jongens onder de
16 jaar langs de route, duizenden
weliswaar maar toch, zoals onze j
vrouwelijke gids in de bus ons toe
vertrouwde, op hoger bevel naar
buiten gestuurd.
6.45 (Kleur) Pip en Zip (NOS)
6.55 (Kleur) Journaal (NOS)
7.05 Kunstsignalering (NOS)
7.30 (Kleur) Coronation Street (VARA)
8.00 (Kleur) Journaal (NOS)
8.20 (Kleur) Met de muziek mee (VARA)
9.20 De sombere rivier. Russisch tv-feuilleton. Deel
De Gromows. (VARA)
10.25 (Kleur) Journaal (NOS)
10.30 EHBO: inleidende les. Herhaling (TELEAC)
Verklaring
Zaterdagmiddag las de koningin
een verklaring voor aan de interna
tionale pers. Men zag het haar op
nieuw aan hoe diep ze onder de in
druk was geraakt van het bezoek aan
het fascinerende land met zijn
vriendelijke bevolking. "Ik ben er
dankbaar voor", zei ze, "dat we zo
veel mooie dingen hebben mogen
zien. Als ik terugdenk aan dit ver
blijf zal ik voor me zien mensen,
veel mensen, ongelooflijk veel men
sen. met hartelijke, vriendelijke ge
zichten. Dat heeft een diepe indruk
op me gemaakt".
Ze zei ook: "Ik heb enkele perso
nen ontmoet met wie ik heb gespro
ken. Ik heb daar veel aan gehad. De
studenten zeiden tegen medag
oma Dat beschouw ik als een eer".
De koningin noemde het s..i.Gooe-
zoek de "bezegeling van een nieuwe
vriendschap". Ze besloot: „In de hui
dige wereld met zijn tegenstellingen
en conflicten beschouw ik dat als een
waardevol aspect". En Prins Bern
hard voegde daar o.m. aan toe:
"Een ervaring als deze hebben wij
nog nooit gehad. We willen graag
nog eens terug naar dit volk".
Zichtbaar vermoeid keerde Schiphol werden koningin Ju-
het koninklijk paar gisteravond liana en prins Bernhard verwél-
in Nederland terug van het offi- komd door minister-president
dele bezoek aan Indonesië. Op Biesheuvel.
Geen feestvreugde
in IJsselourd
jute
I Liza Minelli, de dochter van
Judy Garland, is binnen-
te zien in een nieuwe film.
het verhaal zich afspeelt
dertig. De film heeft
'Cabaret' en wordt in
opgenomen. Liza Minel-
in deze film de rol van
Sally Bow-
van het
in de beginperiode van het
DEN HAAG (ANPi In een open
brief aan de Tweede Kamer hebben
235 artsen, psyohologen en juristen
kritiek geleverd op de paragraaf over
abortus in het regeerakkoord. Zij
vinden dat ae voorwaarden die de
regering aan abortus provocatus wil
stellen een ernstige beperking in
houdt van de handelingsvrijheid
van de vrouw die abortus wil en van
de medicus.
De indruk wordt bedoeld of on
bedoeld gewekt, dat de regering
het aantal abortussen wil verminde
ren, aldus de ondertekenaars Zij
vinden dat bij de hulpverlening cen
traal moet staan dat de vrouw, die
abortus wil ondergaan, al tot een
besluit is gekomen dat haar zwan
gerschap niet gewenst is.
De eerste voorwaarde die de rege
ring stelt behandeling in een er
kende ziekenhuisinriching is vol
gens de 235 strijdig met de ontwik
keling zoals op vele plaatsen in ons
land op gang gekomen. Er moet vol
gens hen voldoende ruimte worden
gelaten voor poliklinische behande
ling.
Ook zijn de ondertekenaars hei
niet eens met de twee andere voor
waarden, voorafgaand advies van een
wettelijk erkend team, samengesteld
uit vertegenwoordigers van verschil
lende beroepen, en meldingsplicht by
de regionale inspecteur van de volks
gezondheid. Deze voorwaarden dra
gen er volgens de 235 weinig toe bij
de abortus uit de taboesfeer te halen
Zy twijfelen er aan of leden van
zo'n team de wettelijke bevoegdheid
moeten hebben te oordelen over een
abortus-ingreep. Ook voor de mel
dingsplicht zien zij geen reden, omdat
die voorwaarde volgens hen niet in 't
belang is van de vrouw en van de
behandelende arts.
ROTTERDAM Selama Pemu-
da (welkom jongens) stond op
een groot spandoek in de met
slingers versierde kantine van het
Ambonezenkamp JJsseloord in
Capelle aan de IJssel. waar zater
dagmorgen zeven uit Vught ont
slagen Zuidmolukkers. die in dit
kamp wonen, aanschoven voor
een uitgebreide rijsttafel met
honderd vijf tig genodigden.
Het zevental kreeg de ereplaats,
werd toegesperken door ir. Manusa-
ma en een aantal leden van de kamp-
raad en lieit zich door allen uitvoerig
de hand schudden. Mena Muria klonk
het een paar maal door de zaal, maar
tot een spontane vreugde-uitbarsting
kwam het niet.
Even tevoren waren de zeven met
hun verwanten in een bus het kamp
binengereden. Het werd doodstil toen
zy uitstapten. Niemand reageerde of
riep hen iets toe. Zwijgzaam vormden
de paar honderd bewoners een ere
haag. Sommigen bogen hun hoofd,
anderen lieten hun tranen de vrije
loop.
In het eenvoudige houten kerkje bij
de ingang van het woonoord was
slechts een handjevol mensen aan
wezig voor de dankdienst. Dominee
Matulessy las temidden van zijn ker-
keraad een bijbeltekst, men zong een
psalm en bad en daarmee was het
eigenlijk bekeken.
Jonge Ambonezen keken grimmig
toe toen even later de stoet zich ver
plaatste van de kerk naar de kantine.
"Wij zijn blij dat jullie weer terug
zijn", zegt hun "president" ir. Ma-
nusama. "maar onze gedachten zijn
bij de elf die nog vastzitten. Zolang
zij niet in ons midden zijn, past een
feest niet".
Gespannen
De wat gespannen sfeer in het
kamp wordt veroorzaakt door de
diepe twijfel van de meeste Ambone
zen, dat zij het verre Ambon ooit nog
zullen "terugzien". Dat maakt hen
verdeeld en brengt voorstanders var
de harde lijn om Ambon te "bevry
den" bijna tot radeloosheid. "Laat
deze zeven jongens, die in de gevan
genis getoond hebben een echte een
heid te zijn, jullie tot voorbeeld strek
ken", roept een opgewonden kamp
raadslid. En wanhopig voegt hij er
aan toe: "Waarom de jongeren wèl
en niet de grote massa?"
Ir. Manusama zegt dat de zeven
"helden" iets hebben gedaan dat
diepe indruk op de buitenwereld
heeft gemaakt. "Alle ogen zijn nu op
jullie gericht" zegt hy "en daarmee
is jullie taak zwaarder geworden dan
voorheen. Jullie zult straks wel mer
ken hoe moeilijk de situatie is ge
worden."
Het laatste woord is aan één van
de vrijgekomen ambassade-bezetters:
"De Nederlandse regering heeft met
ons een loopje genomen door niet te
reageren op het gratieverzoek. Dat zal
nieuwe acties tot gevolg hebben", zegt
hy. "We zijn er trots op dat de actie
van vorig jaar vanuit IJsseloord is
begonnen en dat wij onze straf heb
ben uitgezeten voor Ambon. We gaan
door".
Het is middag als een ieder weer
naar zijn barak terugkeert. Een
stadsbus laadt wat meiven in die nog
gauw in het centrum wat inkopen
willen doen. De rust keert weer, maar
de sfeer blijft gespannen.
Kapitein ging
als een wilde
tekeer in haven
BRESKENS (ANP) De kapitein
van een sleepboot uit Wemeldinge
heeft in de nacht van vrydag op za
terdag voor enorme paniek gezorgd
in de haven van Breskens. Kapitein
W. moest 's nachts bij hoogwater een
reparatieschip van de werf naar de
haven van Breskens verhalen. Daar
aangekomen begon hij als een dolle
man rondjes in de haven van Bres
kens te draaien, links en rechts vis
sersschepen rammend
Men was zelfs bang. dat de sleep
boot de jachthaven van Breskens zou
binnenvaren. De reddingsboot „Java-|
zee" uit Breskens wist echter voordien
langszij de sleper te komen. Schipper!
W. werd door de rijkspolitie te water
van Terneuzen in hechtenis genomen
en voor verhoor en ter ontnuchtering
in het politiebureau te Breskens op
gesloten.
De rijkspolitie te water van Wemel
dinge stelt een onderzoek in naar de
schade.
Meisje gedood
door beschonken
automobilist
TEN BOER <ANP> Zaterdag
avond heeft de politie de 30-jarige
G. W. E. uit Woltersum aangehou
den. omdat de man ervan verdacht
wordt in beschonken toestand in het
naburige Ten Boer een 6-jarig meis
je te hebben doodgereden en daarna
te zijn doorgereden
De man, die in een café in Ten
Boer negen glazen bier had gedron
ken en vervolgens in zijn auto was
gestapt om naar huis te rijden, ont
kent iets met het ongeluk uit te
staan te hebben.
Volgens de politie is hij echter de
gene, die even voor zeven uur
's avonds slingerend op de Bouwer
schapsweg in Ten Boer reed en
daarbij het meisje dat daar me*
twee kinderen aan het fietsen was
schepte. Het kind. Elisabeth A. M
Bijman uit Ten Boer, was op slae*
dood. De twee andere kinderen kon
den zich redden door bijtijds een in
rit in te vluchten.
„Onder een dak" vermocht een
kleine vier jaar geleden een
groot deel van de kijkers te
ontroeren of minstens te tref
fen. zoals in hetzelfde genre
bijvoorbeeld ook de serie „Een
glazen stad" zijn eigen grote
en trouwe publiek trok. Willy
van Hemert, de man die alle
registers van het grote orgel
..sentiment" zo doeltreffend
weet te bespelen, was regisseur
van zowel „De glazen stad" als
van „Onder een dak". Ook ik
was in november 1967 heel te
vreden over het stuk en ik
knoopte daar toen deze be
schouwing aan vast: „Toneel is
niet alleen afhankelijk van
nuances, geschakeerdheid, to
neel kan ook een sterke wer
king hebben als het direct is.
overzichtelijk, onmiddellijk ver
staanbaar.
Het was. dit soort toneel dat
we gisteren te zien kregen.
Men onderschatte het niet. het
is weliswaar eenzijdig toneel,
het mist de subtiliteiten van
het ware grote toneel, maar
ook dit grote toneel schuwt de
grove effecten en de directe
verstaanbaarheid niet. waarmee
Fabricius ons gisteren confron
teerde".
Ik was benieuwd of ik het. ten
aanzien van „Onder een dak",
nog steeds met deze tirade
eens zou zijn. Voor alle zeker
heid heb ik me tot het eerste
kwartier en het laatste halfuur
beperkt iwant ook roggebrood
moet je niet tegeneten). maar
wat waar is is waar: het was
schonkig toneel. Lena en Jacob
waren een en al slechtigheid
en Wolter en Dora een en al
goeiigheid, terwijl Jan Lemaire
(zo'n neus kan je niet verzin
nen. die kan je alleen krijgen)
een en al „hoofdigheid" was.
Maar dat neemt allemaal niet
weg dat het krachtig toneel
was, gericht op directe emoties
en in dat opzicht uiterst effec
tief. Geen toneel met karakters
maar met prototypes en als zo
danig door Kitty Janssen, Jan
Hundling en Jan Lemaire met
verpletterende duidelijkheid tot
leven gebracht.
Na „Onder een dak" kwamen
er twee programma's op Neder
land 1 en -2 die de titel van
het stuk in de praktijk huldig
den, in zoverre dat ik ze alle-
twee graag wilde zien. maai- ze
elkaar door hun gelijktijdig
heid voor de voeten liepen
Toch pasten ze nu en dan
plotseling in elkaar, bijvoor
beeld met de „zwaluwstaart"
Veenwouden. Want nog maar
nauwelijks was in „Wijen
de wereld" opgesomd welke
dorpen Bonifacius bekeerd had
(Hardegarijp. Veenwouden en
Giekerk) of op de andere zen
der vertelde Theun de Vries
over zijn geboortedorp Veen
wouden. Zoiets kan toeval zijn,
maar ik verwed er toch wat
onder dat Veenwouden de eer
ste drie jaar niet meer op de
televisie genoemd zal worden.
Met alle restricties vanwege
het dubbelkijken. moet ik zeg
gen dat mijn eerste indruk van
„Wij.en de wereld" slechts
gematigd optimistisch is ten
aanzien van het vervolg. Er
zaten enkele aardige onderwer
pen in, maar ik kreeg soms het
idee dat men halverwege de
uitkering van een hoofdstukje
al was opgehouden.
Het werd daardoor vaak meer
een aanstippen van bepaalde
realiteiten op school, dan het
„omturnen" van die realisten
in amusementsnummers. Ik
lees dat men de gulden mid
denweg tussen informatie en
verstrooiing hoopt te volgen,
maar informatie zat er niet in
voor zover ik kon nagaan
(misschien weet ik teveel) en
het amusement bleef nogal
bleekjes.
Ik had meer plezier met Theun
de Vries, al bracht hij geen
amusement. Dit „onvergetelij-
ken"-portret was geloof ik het
eerste dat echt goed uit de
verf kwam.
NICO SCHEEPMAKER
7.00 Nws. 7.11 Het levende woord.
7.16 (S) Klassieke en amusements
muziek. (gr). 7.25 Horen en zien.
7.30 Nws. 7.32 Hier en nu. 8.00 Nws.
8.11 Te Deum laudamus (gr.): gewij
de muziek 8-30 Nws. 8.32 (S) Voor
de huisvrouw. 9.35 Schoolradio. 10.00
De Bijbel in de kinderbijbel. 10.15
Geestelijke liederen. 10.20 (S) Ope
rafragmenten igr.) 11.00 Nws. 11.03
(S) Opera-aria's (gr.) 11.15 Voor de
zieken. 11.55 Mededelingen. 12.00 (Si
Gevarieerd programma (12.22 Wij
van. het land: 12.26 Mededelingen
t.b.v. land- en tuinbouw; 12.30 Nws.
12.41 Actualiteiten. 13.00 Raden
maar....) 11.05 Schoolradio. 14.30 (S)
Interlokaal: muzikaal middagmagazi
ne. (16.00 Nws.) 17.00 Overheidsvoor
lichting: Folkloristische muziek van
Bonaire, eeh klankbeeld van Ray-
mundo Debrot. 18.30 Nws. 18.41 Ac
tualiteiten. 19.00 (S) Eigen fabrikaat:
lichte muziek. 19.30 Oud en vergeten
nieuw geheim, practlsche informatie
voor mensen die creatief bezig ziln
met de liturgie. 20.00 (S) Klassieke
muziek (gr.) 21.30 (S) Klassieke
frammofoonmuziek. 21.55 Documen-
air programma over Sir Walter
Scott. 22.25 Overweging. 22.30 Nws.
22.38 Parlementsoverzlcht. 22.50 Rels-
oogst: toeristische magazine. 23.15
(S) Lichte muziek (opn.) 23.55 Nws.
HILV. li -*:»« m. en FM-karialen
7.00 AVRO. 9.00 NOS. 10.00 AVRO.
13.30 NOS. 13.10 AVRO. 22.55 NOS.
7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymnastiek.
7.20 (S) Dag met eon plaatje (gr.).
8.00 Nws. 8.11 Radiojournaal 8.20 (S)
Pag met een plaatje igr (8.308.33
De groenteman). 8.50 Morgenwijding
9.00 Uitgebreide reportage. 9.35 Wa
terstanden. 9.40 Muziek uit de Mid
deleeuwen en Renaissance. 10.00 Voor
de kleuters. 10.10 Arbeidsvitaminen:
populair verzoekplatenprogramma.
(11.00 Nws.) 11.30 Rondom 12: pro
gramma voor de vrouw. (Om 11.55
Beursberichten). 12.80 Overheidsvoor
lichting: Uitzending voor de laifcl-
bouw. 12.40 Knipperlicht, wekelijks
verkeersmagazine. 13 00 Nws. 13.11
Radiojournaal. 13.30 Spiegel van Bel
gië: muziek en nieuws van onze zui
derburen. 14.00 Jazz uit het histo
risch archief. 14.30 (S) Licht orkest.
15.00 Van ta-ta tot totale taal: een
rubriek over het leven ln de taal.
15.10 Muziekmlddag waarin om: 15.10
(S) Nieuwe grammofoonplaten; 16.00
Nws.; 16.03 (S) Vrouw en partituur
(II)serie uitzendingen over vrouwe
lijke componisten; 16 40 (s) Kerkor
gelconcert; 17.10 (S) Koorzang. 17.30
(S) Koninklijke Militaire Kapel 17 55
Mededelingen. 18.00 Nws. 18.11 Radlo-
lournaal. 18.25 (S) Licht orkest 18.55
(S) Amateurs musiceren. 19.25 Paris
vous parle. 19.30 Nws. 19.35 Van
avond. gevarieerd programma 22.30
Nws. 22.40 Mededelingen. 22.45 Radio-
Journaal. 22.55 Agit - prop op de
vice spot 20.21 (K) Eén schilderij per
dag. documentair portret van de
kunstverzamelaarster en museumdi
rectrice Peggy Guggenheim. 21 20 Jan
de Hartog en de film: De Inspecteur,
speelfilm naar de gelijknamige ro
man. 23.15—23.20 (K) Journ.
Nederland II
NOS: 18.45 (K) Pip en Zip. NOS:
18.55 (K) Journ. NOS: 19.05 Den Haag
vandaag 19.10 (K) VrlJ-ult: program
ma over het wel en wee van ae recrea
tie AVRO: 19.30 (K) Operatie minus
5. TV-serle. NOS: 20 00 (K) Journ
NOS 20.20 Service spot. AVRO: 20.21
Peyton Place 21.10 (K) Ra I Pyra-
miden en Papyrus, de eerste RA-expe-
ditie yan Thor Heyerdahl. 22.10 AV-
RO's Televizler Magazine. NOS: 23.00
23.05 (K) Journ.
DEN HAAG (ANP) Op de hoek
van de Laan van Nieuw Oost-Indlë
en de Bezuldenhoulseweg. twee ver
keersaders ln Den Haag, zijn zon
dagmorgen om kwari over drie ze
ven mensen bij een autobotsing ge
wond. Zes van hen waren sport
vissers. die er gezamenlijk met een
busje op 'iit waren getrokken. Van
de zes konden er twee na behande
ling in het ziekenhuis naar huis te
rugkeren, de andere vlei werden op
genomen. Ook de bestuurder van de
andere wagen, een personenau
to, moest ln een ziekenhuis worden
opgenomen Volgen^ de politie was
het ongeluk gebeurd, doordat de au
to met de vissers had verzuimd
voorrartg te geven.
