Israël zet uitdunning van
kampen in Gaza strook stop
Jgm
Oudste bejaardencentrum
ter wereld 450 jaar oud
Drum
Aanleg van patrouillewegen voltooid
Nathan Leopold (van
Leopold en Loeb") in
orto Rico overleden
DublinBelfast en
Londen beraden zich
over grensincidenten
IK MNKTÖcH PAÏIK
HEELWATMEER PW.
4o oir EEN PAKJE/.
Ned. katholicisme niet
gewenst in Porto Rico
De „Fuggerei" in het Zuidduitse Augsburg
Onderscheiding
Australische
Nederlander
dr. C. Wouters
DINSDAG 31 AUGUSTUS 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 9
ADVERTENTIE
ïlde in één
jessen in Amerika,
ad in San Juan op Porto Rico
de gevolgen van een hartaanval
•leden. Hij was 66 jaar. Destijds
den de 19-jarige Leopold en de
arige Richard Loeb in Chicago
ïldig bevonden aan moord op de
arige Bobby Franks.
jolgens de tenlastelegging hadden
twee verdachten, afkomstig uit
bestelde gezinnen, de Jongen uit
iatie in koelen bloede vermoord
een „perfecte misdaad" te ple-
Hun verdediger Clarence Darrow
laarde destijds, dat Leopold en
l> ten tijde van het misdrijf gees-
■k waren, ook al waren zij vol
de wet niet krankzinnig. Alge-
werd aangenomen, dat door
pleidooi de twee moordenaars
ter dood werden veroordeeld,
tot levenslang, met daarnaast
vonnis van 99 laar voor het ont-
en van Bobby Franks,
oewel de rechter aanbevolen had
niet op erewoord vrij te laten,
Leopold in 1958 uit de gevan-
ontslagen, waar hij toen 34 jr.
doorgebracht. Loeb had al in
het leven gelaten bij een steek-
ij in de gevangenis,
i zijn vrijlating ging Leopold,
in de gevangenis talen had ge
leerd, als laborant werken in San
op Porto Rico. Hij klom op tot
[dambtenaar op het ministerie
van Volksgezondheid. Al enige jaren
had hij hartklachten. Zijn stoffelijk
overschot heeft hij nagelaten aan de
medische faculteit van de universi
teit van Porto Rico. In de Tweede
Wereldoorlog had hij al als gevan
gene zich opgegeven als vrijwilliger
voor proeven met een middel tegen
malaria. Leopold was sinds 1961 ge
huwd.
ELFAST (Reuter) In Belfast,
ilin en Londen is vandaag door de
iriteiten gepraat over spoedmaat-
len om verdere moeilijkheden aan
ens tussen Noord-Ierland en de
republiek te voorkomen.
Dublin, de hoofdstad van de
republiek, vergaderde premier
ch met zyn ministers naar aan-
l van het incident van zondag.
Britse pantservoertuigen raak-
toen per ongeluk op het grond-
ed van de republiekc maar wer-
door verbolgen Ieren verjaagd,
terugkeer in Noord-Ierland werd
.trouille door leden van het ver -
Ierse Republikeinse Leger
4) onder vuur genomen. Hierbij
n een Britse militair om het le
en werd een tweede gewond. Bin-
het kabinet in Dublin zou on-
heid heersen over de houding die
regering tegenover het incident
nnemen. Gematigde leden
en dat de regering haar spijt over
lood van de Britse militair uit
drukt, doch minder gematigde mi
nisters zouden juist een protest wil
len laten horen tegen de grensschen-
ding door de patrouille.
In Belfast, de hoofdstad van Noord-
Ierland, zullen zeer waarschijnlijk
maatregelen worden getroffen om de
bewaking aan de grens met Ene te
verscherpen. Een Noordierse minister
drong er gisteren op aan de meeste
greswegen te sluiten en op de ove
rige controleposten in te stellen.
De Britse regering is doende het
rapport over het incident van zondag
te bestuderen. Men verwachtte dat zij
vanavond haar conclusies zou trek
ken.
Intussen duren de bomaanslagen
in Belfast voort. In de nacht van
gisteren op vandaag zijn aanslagen
gepleegd op een brouwerij, een trans
formatorhuisje en een ijzerwinkel, die
eilgendom is van de Noordierse mi
nister van Gezondheid. By deze aan
slagen zijn geen slachtoffers gevallen.
De 24-jarige Belgische stu
dent Michel Vangeluwe heeft
deelgenomen aan de rallye voor
kleine Citroëns van Parijs naar
Perse-polis in Perzië, en terug. Bij
zijn terugkeer in de Parijse voor
stad Rungis bleek de Belg een on
gewoon souvenir te hébben mee
gebracht: een ezeltje, dat hij tij
dens een kort oponthoud in Tur
kije had aangeschatf
LEIDEN In verband met de
grote belangstelling, die bestaat voor
de tentoonstelling "Honderd jaar
openbaar vervoer in en om Leiden",
die momenteel in de Lakenhal wordt
gehouden, wordt de expositie met
veertien dagen verlengd (t.e.m. 19
september). Met ingang van maan
dag komen de dia- en filmvoorstel
lingen echter te vervallen.
(Van onze correspondent)
GAZA (GPD) De Israëlische regering heeft besloten de
uitdunning van de vluchtelingenkampen in Gaza stop te zetten.
Volgens de bekendmaking is de eerste fase, te weten het aan
leggen van wegen in de kampen om patrouillering te vergemak
kelijken, voltooid.
Van begin af aan hebben de mili
taire autoriteiten er de nadruk op
gelegd, dat het doel van de acties is
de veiligheid in de kampen te ver
groten, en niet om het vluchtelingen
probleem op te lossen. Desalniette
min is door velen de evacuatie van
vluchtelingen uit een aantal kam
pen als een verkapte poging be
schouwd een bijdrage te leveren tot
de oplossing van het vluchtelingen
probleem. Het oorspronkelijke plan
was om 80.000 vluchtelingen een an
dere woonplaats te geven, bij voor
keur buiten de Gazastrook.
De militaire autoriteiten hebben
gunstige arbeids- en leefvoorwaar-
den aangeboden op de westoever
van de Jordaan, maar van de 15.000
vluchtelingen die tot nu toe de kam
pen hebben moeten verlaten waren
er maar 250 bereid op de westoever
te gaan wonen. Als er dus een plan
heeft bestaan om iets aan het vluch
telingenprobleem te doen. dan moet
dat als mislukt worden beschouwd.
Wellicht een andere reden waarom
de regering de activiteiten in de Ga
zastrook althans voorlopig heeft
stopgezet, is een nota van secretaris
generaal van de Verenigde Naties
Thant aan de Israëlische regering,
waarin hij eist de gedwongen ver
huizing van de vluchtelingen onge
daan te maken. Deze nota is niet ge
publiceerd, en het ministerie van
Buitenlandse Zaken deed daar nogal
mysterieus over. Men wilde alleen
zeggen dat beide partijen dat waren
overeengekomen.
Het is niet onmogelijk dat de Isra
ëlische regering Thant heeft beloofd
de werkzaamheden te zullen staken
onder voorwaarde dat de nota niet
gepubliceerd wordt. In de Veilig
heidsraad en in de Algemene Verga
dering van de Verenigde Naties
komt de toestand in Gaza zeker ter
sprake, en een nota is dan alleen
maar lastig voor de Israëliërs.
Tot z
correspondent.
"Er zijn nog twee staten die front
maken tegen Israël: Egypte en Sy
rië. Dit heeft president Anwar Sa-
dat gisteravond gezegd in een televi
sietoespraak waarin hij de Egypti
sche bevolking vroeg zich woensdag
tijdens het referendum uit te spre
ken voor de voorgenomen nieuwe
federatie met Libië en Syrië.
Volgens de Egyptische president
vormt Libië de achterhoede in het
westen en Soedan in het zuiden.
„Jordanië neemt niet meer deel aan
het conflict. Zijn strijdkrachten zijn
samengetrokken aan de Syrische
grens in plaats van aan het Israëli
sche front. Irak heeft zijn troepen
helemaal teruggetrokken. Daarom
kan men de federatie van Arabische
republieken openlijk zien als de
hoeksteen van de strijd tegen de vij
and".
Sadat wees erop dat het drievoudig
bondgeootschap meer dan de
helft van de bevolking van de Ara
bische wereld verenigt en een vaste
keern zou vormen voor verdere stap
pen naar Arabische eenheid. Hij
waarschuwde dat gebrek aan onder
linge saamhorigheid het Arabische
front nog verzwakt.
„De verklaringen van de Egypti
sche president Sadat, getuigen van
een algemene miskenning van de
nobele rol van het Jordaanse leger
in dienst van de heilige Arabische
zaak".
De Jordaanse premier Wasfi Tall
verklaarde dit in antwoord op de op
merkingen, die Sadat zondag in een
rede tot het centrale comité van de
Arabische Socialistische Unie had
gemaakt. Deze zei toen, dat de V.S.
Jordanië onlangs grote aantallen
wapens hadden geleverd voor even
tuele strijd tegen Syrië. „Jordanië
speelt in de Arabische wereld inder
daad eeii rol die aanleiding geeft
tot twijfel," zo meende hij.
Premier Tall verklaarde, dat het
Jordaanse leger zich van 1948 af
aan de zijde van het Egyptische le
ger geschaard had. „De verklarin
gen van president Sadat zijn van
die aard, dat zij op een beslissend
tijdstip de pogingen om de Arabische
gelederen te mobiliseren en te ver
enigen, kunnen aantasten. Ik be
vestig, dat de Jordaanse strijdkrach
ten slechts bestaan om de vijanden
van het Arabische volk te bestrijden.
Dit leger werkt om ons bezette ge
bied: de westelijke oever van de Jor
daan, de Sinai en Golan, te bevrij
den".
„Ongegronde bewering" China
heeft de verklaring van de president
van Oeganda, dat bij de recente
grens gevechten met Tanzania een
Chinese kolonel was gedood, „een on
gegronde bewering" en een .volsla
gen leugen" genoemd.
héle beste halve zware.
SCHIPTHOL (ANP> Te
leurgesteld over hun mislukte poging
om vrede te sluiten tussen twee Por-
toricaanse bisschoppen en een aantal
Nederlandse paters Dominicanen,
die zich daar na Jaren werken het
ongenoegen van deze bisschoppen op
de hals hebben gehaald, zijn giste
ren twee provinciaals der Dominca-
nen in Nederland, de paters Van
Waesberge en Vijverberg, bestuursle
den van hun orde, op Schiphol te
ruggekeerd.
Ondanks langdurige gesprekken
met de bisschoppen Grovas van
Caguas en Torres van Ponce blijft
het ontslag van 7 Nederlandse do
minicanen en 2 Portoricaanse pa
ters. die geheel aan de zijde van de
Nederlanders stonden gehandhaafd.
Ook de aartsbisschop van Portorico
wil daaraan niets veranderen.
Op grond van welke redenen de 9
Dominicanen zijn ontslagen, kon
den op beide provinciaals niet pre
cies zeggen. Wat hen wellicht het
meest irriteert is, dat de bisschoppen
gebruik hebben gemaakt van canon
454 paragraaf 5 van het kerkelijke
wetboek, waarbij paters door bis
schoppen mogen worden ontslagen,
zonder opgaaf van redenen. De bis-
(Van onze correspondent
W. P. Timmers)
BONN (GPD) 's Werelds oud
ste bejaardencentrum is bovendien
's werelds origineelste. De huur be
draagt er al een eeuw lang
1.72 mark per jaar! Het huurcon
tract verplicht de bewoners dagelijks
te bidden voor het zieleheil van de
familie Fugger. die het centrum 450
Jaar geleden stichtte. In deze maand
augustus vierde de „Fuggerei" haar
Jubileum.
De Fuggers waren eeuwen geleden
de schatrijke bankiers van het Zuid
duitse Augsburg. Het waren bur
gers, die keizers en kunstenaars fi
nancieel op de been hielden. Dat
Augsburg nu nog een van Duits-
lands fraaiste steden is, komt voor
een goed deel voor rekening van de
Fuggers.
Eén van hen. Jacob de Rijke, heeft
het lumineuze idee gehad een so
ciaal centrum te bouwen voor
„schuldloze, in nood geraakte ka
tholieke burgers van de stad Augs
burg". Fugger-kenners verdenken de
rijkaard ervan dat hij bij die nobele
daad zeer bijzondere verwachtingen
heeft gekoesterd: Jacob de Rijke, die
zijn broers Ulrich en Georg voor het
plan wist te winnen, was in staat al
het aardse te kopen, tot en met de
hoogste adellijke en wetenschap
pelijke titels; hij zou vastbesloten
zijn geweest zich óók bijtijds te ver
zekeren van een royale plaats in het
hemelrijk
Als een stadje in de stad bouwde
hij een ommuurd centrum van 55
drie-kamer-huisjes, alleen voor
rooms-katholieken. Die werden '-er-
plicht dagelijks voor hun wp' ~s
te bidden. Om het gewieht va.i .o'n
gezamenlijke actie ten bate van
Fuggers ziel zo groot mogelijk te
maken, bouwde Jacob als enige ge
legenheid voor bijeenkomsten der
bewoners een eigen kerkje. De huur
prijs van de woningen bedroeg één
Rijnlandse gulden per Jaar.
Omdat een Augsburger niet mor
relt aan het machtige woord van een
Fugger, worden de poorten van de
Fuggerei 's avonds nog altijd trouw
gesloten, zijn de bewoners nog altijd
allemaal rooms-katholiek en wordt
in de geelgekalkte huisjes nog altijd
gebeden voor Jacob de Rijke en
diens familieleden. De Rijnlandse
gulden raakte in onbruik. In 1873
heeft men zich daarom verstout de
tegenwaarde in goudmark in reke
ning te brengen. Het werden 1.72
mark, die ook nu nog per Jaar wor
den betaald.
Na oorlogen zijn beschadigingen
aan de Fuggerei steeds in stijl her
steld. De inmiddels wat al te sim
pele maar pittoreske huisjes hebben
dan ook in de afgelopen 450 Jaar
nauwelijks veranderingen onder
gaan. Bij restauraties zijn er enkele
bijgekomen. Ter gelegenheid van het
Jubileum is onlangs het 68-ste door
de pastoor ingewijd.
De ongeveer 250 bewoners, in leef
tijd variërend van 60 tot 94, genie
ten 's zomers niet meer de rust die
de Fuggers hun hadden toegedacht.
De Fuggerei is een van Augsburgs
toeristische attracties geworden. Bij
een rondwandeling van een groep
bezoekers kom al gauw een van de
bejaarden, met een standaardwerk
over de stichters onder de arm, een
bijdrage leveren aan de voorlichting.
In de woning Middensteeg 14 her
innert een opschrift aan een ge
denkwaardige bewonerniemand
minder dan de overgrootvader van
Mozart. Deze Franz Mozart was in
1681 in moeilijkheden geraakt omdat
hij het lijk van een beulsknecht op
het plaatselijke kerkhof had laten
begraven. Zonder beul was het leven
in die dagen niet goed denkbaar,
maar op de christelijke begraaf
plaats behoorde zo'n individu nu
eenmaal niet. Wel. Franz Mozart
had zijn daad met verlies van baan
en aanzien moeten bekopen. Toen
zijn het Jacobs machtige kleinkin-
De Herensteeg in de Fugge
rei in Augsburg, rechts achteraan
het kerkje.
deren geweest, die de openbare me
ning aan de laars lapten en Mozart
in de Fuggerei onderbrachten. Het
geen de bewondering voor de Fug
gers nog moet vergroten, want zo'n
aanwinst zal in de gedachtengang
van die tijd als „voorbidder" op zijn
minst riskant zijn geweest.
schoppen weigerden ook tegenover de
twee provinciaals de werkelijke rede
nen uit de doeken te doen. De in
druk is echter gevestigd, dat de kerk
leiding van Porto Rioo in dit
negental Jeugdige vertegenwoordigers
ziet van de nieuwe stroming in het
Nederlandse rooms-katholicisme,
waarvan de Portoricaanse bisschop
pen niet gediend zijn.
De ontslagen paters worden door
sommigen beschouwd als zielzorgers
„die politiek links zijn georiënteerd",
maar volgens pater Van Waesberge
wordt die uitdrukking al te snel ge
hanteerd. „Het zijn Jonge paters, die
een nieuwe pastorale aanpak heb
ben en die gedreven worden door een
grote sociale bewogenheid. Dit
heeft wellicht bij traditioneel wer
kende confraters weerstanden opge
wekt. Waarschyniyk zien de
bisschoppen in hen vertegenwoor
digers van het Nederlands rooms-
katholicisme en vinden zij deze pro
gressieve mentaliteit voor hun land
niet geschikt. Hoe men het ook be
kijkt, naar onze mening staat de
maatregel van ontslag in geen en
kele verhouding tot de fouten die de
9 confraters hebben gemaakt.
Zij hebben zich met him werk enorm
verdienstelijk gemaakt voor Por
to Rico". Wat de ontslagen paters nu
zullen gaan doen, weten ze nog niet.
SYDNEY (ANP) De taalkundi
ge dr. Cornells Wouters, die in
Australië vele Jaren een leidende rol
heeft gespeeld in het verenigingsle
ven en het integratieproces van de
immigranten, is op zijn 75-ste ver-
Jaardag benoemd tot ridder in de
orde van Oranje-Nassau. De bij de
ze onderscheiding behorende versier
selen werden hem door de consul-
generaal van Nederland drs. J. H.
Delgorge uitgereikt tijdens een intie
me viering, welke hem werd aange
boden door de Nederlandse Volks
dansgroep waarvan hij destijds de
oprichter was en waarvoor hij uit
eigen zak fraaie Nederlandse natio
nale klederdrachten kocht.
Dr. Wouters, die vele Europese ta
len spreekt en als tolk werkzaam is,
ontving al eerder hoge onderschei
dingen van andere landen. Als Neer
landicus ontving hij destijds ook de
Visser-Neerlandia prijs.
Duizend Russische
Joden per maand
naar Israël
PARIJS (Reuter) Volgens een
Franse deskundige voor het Mid
den-Oosten zijn in de afge
lopen twaalf maanden ongeveer
15.000 Joden uit de Sowjet-Unie in
Israël aangekomen. In een tweede
artikel over Israël van de hand van
de Journalist Yves Cuau meldt het
Franse blad „Le Figaro", dat thans
gemiddeld duizend Joden per maand
uit de Sowjet-Unie in Israël arri-
veren.
