Dit is een tragische zaak" vraagt
om spoedige
beslissing
over valuta
OEL NIEUWE
EDERATIE:
ÏOLEMENT
iRAELIËRS
Voorstellen voor herstel
r:;;
,Jffl
5 itwerp grondwet FAR getekend
Minder straf
voor Calley
in vogelvlucht in vogelvlucht
ERPAG 21 AUGUSTUS 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 9
Huister Malik over politieke gevangenen in Indonesië
JAKARTA (GPD) ,,Het probleem van de poli
gevangenen is een zeer tragische zaak, ook voor ons.
men moet niet vergeten dat er naast deze gevange-
nog 120 miljoen andere Indonesiërs zijn, die in grote
J, Sjkheden zouden zijn gekomen als de communisten
[tijd hun zin hadden gekregen. De belangen van die
ititatief zo verschillende groepen moeten we tegen el
afwegen. Natuurlijk willen we deze gevangenen be-
»i en. De vraag is: hoe doen we dat zo vlug mogelijk?
gaat dus niet zozeer om de gevangenen, als wel om
berechting".
gt de Indonesische minister
Buitenlandse Zaken, Adam
over deze nijpende kwestie
collega Schmelzer (in het
ivan Koningin Juliana) straks
pake zal brengen in Djakar-
kg .wmmige Nederlanders zijn
ids bdschappelijke betrekkingen
Indonesië moeilijk, zo niet on-
itu Mjk, Juist omdat uw regering,
ij als een militair regime be
ren, nog steeds een 70.000
;ke gevangenen zonder vorm
proces vasthouden. Bovendien
weinig aanwijzingen, dat uw
Jring werkelijk een begin heeft
Lia tikt met de oplossing van dit
„Men moet niet vergeten,
ff aanvankelijk zo*n 500.000
X MO gevangenen waren en dat
er nu nog maar minder dan tien
procent wordt vastgehouden.Het
doet me echt wel wat dat er men
sen in Nederland zijn, die er zo
over denken. Maar ik stel nogmaals
dat men moet kjken naar die 120
miljoen anderen, die niet gevangen
zitten. Ik geloof, dat het een ver
dienste van deze liberale regering
en de rechterlijke macht in Indo
nesië is, dat het aantal politieke ge
vangenen inmiddels zo sterk is ver
minderd".
Het is mij bekend, dat u meer dan
eens uw invloed heeft aangewend,
om sommige mensen, die al jaren
zonder opgave van redenen vastza
ten, vrij te krijgen. Dit is u tot nu
toe niet gelukt. Raakt u daardoor
niet gefrustreerd?
Malik: „Ik zou niets liever willen,
dan deze mensen zo gauw mogelijk
voor de rechter te laten verschij-
lent
ll^iSCUS (DPA, AFP, Reuter,
De staatshoofden van Egyp-
en Syrië, hebben gisteren
jpferentie in Damascus beslo-
het ondertekenen van het
van grondwet voor de fede-
drie landen.
20 n proclamatie zeggen zy dat
t vrede en geen onderhande
rullen komen met de „zionis-
rjjand" en dat er geen centi-
bezet grondgebied zal worden
rigen. Ook over de Palestijn-
ge, stie zal niet worden gemar-
<1 erd.
j ondwet van de „Federatie van
jjg he Republieken" bevat drie
en 72 artikelen. Op 1
jflier zal er in de drie landen
federatie een referendum
1 irden gehouden,
g ie landen hebben in hun ont-
rondwet geen interventie-
opgenomen. Het ontwerp
'«•chts dat de federatie de „be-
van de nationale veilig-
"lot taak heeft. Daartoe moe
plannen overeenstemmen met
ij Diten van het presidium. Voor
en militaire operaties wordt
ïilitair commando ingesteld,
nop Hen worden de drie bewape-
r ij idustrieën gecoördineerd.
Politiek
sderatie zal een gemeenschap-
buitenlandse politiek voeren,
immed Hassaman Heykal,
ran wijlen president Nasser en
'van de huidige president Sa-
:yft vandaag in het semi-
Ail Achram uit-
doeleinden van die
3 nieuwe federatie
met zyn 43 miljoen inwoners,
ide van het feit dat de FAR
pin »tste militaire mogendheid L
id oosten van het Middellandse-
•ed is, meent Heykal dat de
ten reeks bondgenootschappen
fluiten met Frankrijk, Malta en
die een versterking van de
be positie tegenover Israël
betekenen. Heykal acht ook
■speciaal verdrag of regeling'
«t linkse regime in Zuid-Jemen
«lang ter versterking van de
iji op de Rode Zee door de
4Tfstie.
Zeeroutes
e bondgenootschappen tot
komen, aldus Heykal, zal de
We een machtige positie inne-
,1)1 Isngs alle grote zeevaartroutes
O van het Midden-Oosten,
fl^dat verband spreekt hy over de
Libië smeedt met de nieu-
fcring van Malta.
Weg J.l. bracht premier Dom
een kort bezoek aan Libië,
fle afgelopen weken is het een
onfen komen van regeringsfunc-
hssen geweest tussen Valetta
Ipolis.
fptes goede betrekkingen met
dent Makarios van Cyprus zou-
van nut kunnen zijn om een
^nootschap met Cyprus tot
'te brengen.
,-Jftere banden met Frankrijk
"^gens Heykal van essentieel
voor de nieuwe federatie „om-
Ns momenteel de politieke
hoofdstad van Europa is, Frankryk
de nieuwe supermogendheid in we
reldzaken en omdat Frankrijk het
land is dat het meest direct betrok
ken is by het handhaven van een
vloot-evenwicht in het oosten van
het Middellandse-zeegebied
Verder schrijft hij dat de nieuwe
federatie voorop moet lopen by het
streven naar oplossing van de ge
schillen die tussen de Sowjet-Unie
en de Arabische landen zijn gerezen
na de mislukte communistische
staatsgreep in Soedan.
Heykal zegt ook dat de nieuwe
federatie een plan zal moeten op
stellen voor een nieuwe strategie ge
richt op een „sterke confrontatie"
met de Verenigde Staten. Hij weidde
hierover niet uit.
Onmogelijk
Hoewel hy schrijft, dat een mili
taire botsing met Israël onvermijde
lijk is, voegt hy daaraan toe dat er
voor beide zijden in laatste instantie
geen militaire overwinning moge
lijk is.
.Daarom dient het doel te zijn
Israël maximale verliezen en uitput
ting toe te dienen, opdat het wordt
gedwongen te beseffen, dat het de
voorwaarden voor vrede met de Ara
bieren niet kan opleggen", aldus Hey
kal.
Gevaarlijk
Een gevaarlijk voorstel. Dit is de
mening van het Amerikaanse mi
nisterie van Buitenlandse Zaken over
de verklaring van de Israëlische mi
nister van Defensie Mosje Dajan, dat
Israël niet moet wachten op een
vredesregeling maar onmiddellijk in
de bezette Arabische gebieden een
permanente regering zou moeten in
stellen.
Volgens het State Department zou
een dergelijke stap niet in overeen
stemming zyn met Israëls aanvaar
ding van een VN-resolutie, waarin
wordt aangedrongen op uiteindelijke
ontruiming door Israël van de be
zette gebieden.
De Israëlische autoriteiten zijn be
gonnen met een-derde van de Pa
lestijnse vluchtelingen in de strook
van Gaza tussen de 60.000 en
70.000 mensen uit de vluchtelin
genkampen over te brengen naar
nieuwe behuizing.
Voor dit doel worden vier woning
bouwprojecten in de strook uitge
voerd.
WASHINGTON (DPA De le
venslange gevangenisstraf waar
toe de 27-jarige eerste-luitenant
William Calley wegens moord op
minstens 22 burgers in My Lai was
veroordeeld, is gisterren verminderd
tot 20 Jaar.
Calley is aanvankelijk het ver
moorden van 102 Zuidvietna-
mese burgers ten laste gelegd. Schul
dig is hij bevonden aan het doden
van 22 burgers.
Ter gelegenheid van het bezoek
dat koningin Juliana aan Indonesië
gaat brengen, had onze correspon
dent in Djakarta een vraaggesprek
met minister Adam Malik van Bui
tenlandse Zaken. In dit gesprek
kwam ook het vraagstuk van de po
litieke gevangenen in Indonesië uit
voerig aan de orde.
nen. Het zijn vaak goede vrienden
van me, wapenbroeders uit de
tijd van de revolutie. Ik doe mijn
best en zal blijven proberen deze
zaak langs legale weg tot een op
lossing te brengen. Ik ben er zeker
van dat het uiteindelijk zal luk
ken". t
Beschouwt u het bezoek van konin
gin Juliana als een hoogtepunt in de
Nederlands-Indonesische betrekkin
gen? Relaties, die nog maar tien
Jaar geleden hun dieptepunt leken
te hebben bereikt.
Malik: „Uit het oogpunt van onze
traditionele banden met Nederland
is dit bezoek van koningin Juliana
erg belangrijk. Ik geloof dat dit
staatsiebezoek de laatste bladzijde
is in de geschiedschrijving van een
niet altijd even goede verstandhou
ding tijdens de afgelopen drie
eeuwen. Daaraan is het bezoek van
president Soeharto aan Nederland
voorafgegaan. Inderdaad. Het is
een indrukwekkende bekroning".
Kent u uw nieuwe Nederlandse col
lega van Buitenlandse Zaken al?
Denkt u dat de buitenlandse politiek
van Den Haag zal veranderen, nu
minister Luns na al die Jaren het
veld heeft geruimd?
Malik: „Nee. Ik geloof niet dat het
beleid, met name wat Nederland-
Indonesië betreft, zal veranderen.
Ik verwacht dat de verhouding tus
sen onze landen goed zal blyven".
Onderdeel van dat beleid is de
steun aan Indonesië in zijn economi
sche ontwikkeling, samen met de
andere zogenaamde donor-landen.
Bent u niet bang, dat deze hulp en
de groeiende buitenlandse investe
ringen uiteindelijk tot een vorm
van economische kolonisatie zullen
leiden?
Malik: „Die buitenlandse investerin
gen zien wij graag, maar toch wel
binnen bepaalde grenzen. Als de in
vesteringen over de door ons ge
trokken rode lijn komen zullen we
"stop" roepen. Zoals de situatie nu
is, hebben we ze echter nog hard
nodig. We willen echter niet, dat
de buitenlandse belangen in de toe
komst een te sterke stempel druk
ken op onze economie".
Naast de economische is er de cul
turele samenwerking. Gelooft u dat
het een goed initiatief van uw re
gering en de Nederlandse ambas
sade is om het leven van de Ne
derlandse taal te stimuleren? (ge
bleken zou zijn dat de passieve be
heersing van het Nederlands voor
verschillende academische studies
nog essentieel is). Of vindt u dat
men zich toch beter zou kunnen
concentreren op het leren van een
wereldtaal als het Engels?
Malik: „Dit taalprobleem is niet zo
eenvoudig als u het voorstelt. Je
moet je eerst afvragen waar de be
langstelling van de Jongeren naar
uitgaat. Als blykt dat iedereen graag
Nederlands zou leren, dan doen ze
dat maar. Je moet ze vrij laten in
die keus. Maar ik geloof wel, dat
het Engels in wijder verband be
langrijker is".
Als we nu overgaan naar de bin
nenlandse politiek, dan wil ik aller
eerst de verkiezingsoverwinning
van de golkar (een door de rege
ring gesteunde groepering) ter
sprake brengen. Tijdens de verkie-
zingstoernee voorspelde u in een
gesprek met mij, dat de Golkar 50
tot 60 pet van de stemmen zou krij
gen .Samen kwamen we toen tot
de conclusie dat een uitslag van
meer dan 60 pet in het buitenland
als een "beetje verdacht" zou
kunnen worden uitgelegd. De Gol
kar blijkt nu ongeveer 65 pet te heb
ben gehaald.
Malik: „Ik heb tijdens de verkie
zingscampagne het hele land
doorgereisd en ben daarbij tot de
conclusie gekomen dat het enthou
siasme van de mensen veel groter
was dan tijdens de vorige verkie
zingen, 16 jaar geleden. Het ver
rassend hoge percentage voor de
Golkar heeft ook mij verbaasd. Ik
ben er blij mee. Praten met de
mensen wekt blijbkaar vertrouwen.
Ik hoop dan ook, dat bij volgende
verkiezingen veel meer Golkar-lei-
ders het land in zullen gaan om
met de kiezers te praten".
U heeft steeds gezegd, dat het van
MINISTER MALIK
essentieel belang is dat het volk
meewerkt bij de opbouw van het
land. Bent u optimistisch over de
mogelijkheden van een dergelijke
nauwe samenwerking?
Malik: „Het ligt heel eenvoudig. De
Golkar heeft een grote meerder
heid verworven. Die zal ze de vol
gende keer kwijtraken als ze haar
beloften niet nakomt. Doet ze dat
wel, dan zal ze zich kunnen hand
haven. Het accent ligt daarbij spe
ciaal op de economische ontwikke
ling van de dorpen".
U bent niet bang dat de veelzijdig
samengestelde Golkar door interne
verdeeldheid uiteen kan vallen? Ik
denk met name aan de tegenstel
lingen tussen militairen en techno
craten.
Malik: „Natuurlijk, dit is een grote
organisatie, waarmee we nog niet
eerder ervaring hebben opgedaan.
Ik ben er echter zeker van dat de
militairen, de technocraten en de
gewone burgers weten wat hen te
doen staat. Waar het nu om gaat,
is hoe de mensen te organiseren.
Ik geloof, dat als de technocraten
en de bevolking gelijkelijk mee par
ticiperen het programma van Gol
kar kan worden uitgevoerd. Daar
over ben ik bepaald optimistisch"
WASHINGTON (Reuter. DPA. AFP.
AP) Na het mislukken van het
EEG-overleg over herstel van de mo
netaire crisis, wordt van alle kanten
druk uitgeoefend om toch nog tot
een spoedig akkoord te komen. Pierre
Paul Schweitzer, algemeen directeur
van het Internationale Monetaire
Fonds (IMF), verzoekt in een eerste
officiële reactie na president Nixons
maatregelen om onmiddellijke stap
pen. Hij acht anders wanorde en dis
criminatie in monetaire en handels
betrekkingen niet uitgesloten. Het ge
volg daarvan, zo zegt hy in een te
legram aan de ministers van Finan
ciën van alle 118 bij het IMF aan-
I gesloten landen zal een ernstige ver
storing van de wereldhandel bete
kenen. Naar verluidt heeft Schweit
zer een aantal voorstellen voor her
stel gedaan.
In een algemene verklaring later
op de dag door het IMF uitgege
ven wyst het Fonds er op dat de
deviezenhandel deze week in strijd is
geweest met het reglement. Het IMF
zal nauwe contacten onderhouden
met de Verenigde Staten en met an
dere landen om zo spoedig mogelijk
te komen tot een structuur van wis
selkoersen waarmee gewerkt kan
worden volgens de vastgestelde regels
aldus de verklaring.
Van geheel andere dan monetaire
zyde is gisteren eveneens gewezen
op het gevaar van de huidige crisis
in de wereldgeldhandel. Een dozijn
Europese vakcentrales, waaronder het
NW en het Britse TUC zien op het
ogenblik niet alleen een bedreiging
voor de internationale handel maar
ook voor de economische groei. De
vakcentrales achten een internatio
nale handelsoorlog niet uitgesloten,
met alle gevaren voor werkgelegen
heid en levensstandaard van dien.
De bonden roepen eveneens op tot
.Stabiele duurzame en realistische in
ternationale betrekkingen op mone
tair gebied".
West-Duitsland is het eerste land
dat zich officieel bereid heeft ver
klaard om nog voor 13 september te
komen tot nieuwe onderhandelingen.
Na afloop van kabinetsberaad in
Bonn zei regeringswoordvoerder
Ahlers dat de Bondsrepubliek van
plan is om onmiddellijk tweezijdige
onderhandelingen te beginnen om de
impasse te doorbreken.
Bonn zal vooral contacten opnemen
met Parijs. Dit initiatief wordt in de
Westduitse regeringshoofdstad gezien
als een poging de kloof tussen het
Franse en Westduitse standpunt te
overbruggen.
Plannen
Gisteren werd in de Europese
hoofdsteden vooral veel tyd besteed
aan het uitwerken van plannen voor
Bijna vijftig Jaar geleden werkte
een jonge Bantoe uit Njassaland als
beambte aan een goudmijn bij Jo
hannesburg. Woensdag Jl. bracht die
zelfde man, het 65-jarige staatshoofd
van zijn nu onafhankelijke en Mala
wi geheten land, opnieuw een bezoek
aan de mijn, waaraan hij in zijn
jeugd gewerkt had. Om 2 redenen
dit bezoek van dr. Banda opmer
kelijk. In de eerste plaats, omdat
Banda, die later medicijnen ging stu
deren, blijkbaar geen onaangename
herinneringen of althans gevoelens
van wrok aan die achtjarige periode
in Zuid-Afrika heeft overgehouden.
Anders zou hij die wel hebben geuit
door de herinneringen aan die blad
zijde uit zijn leven maar liever over
te slaan. Een soepel mens dus, die
president Banda, die het leven heeft
genomen zoals het kwam en zich
niet heeft laten verstrikken in even
tuele gevoelens van rancune. Zijn sa
laris van vijftien gulden per maand
(ongeacht bepaalde voorzieningen
van de mijn voor alle personeel) zal
immers wel geen vetpot zijn geweest.
Veel belangrijker is intussen het feit,
dat hij als eerste zwarte staatshoofd
de moed heeft opgebracht naar Zuid-
Afrika te reizen als antwoord op de
„uitwaartse politiek" van de regering
in Pretoria, met name van premier
Vorster en zijn minister van Buiten
landse Zaken dr. Muller. Die
daad verdient daarom aandacht, om
dat hij daarmee de woede trotseerde
van een aantal mede-Afrikaanse
staatshoofden, die van een dialoog
met Zuid-Afrika niet willen weten.
Omstreeks juni Jl. noteerde de Parij-
se „Le Monde" de volgende voorstan
ders van een gesprek met Zuid-Afri
ka: Tsjaad, Sierra Leone, Oeganda,
de CenCraal-Afrikaanse republiek,
Ghana, Madagascar, Dahomey, Togo,
Niger, Gabon, Swaziland, Lesotho,
Botswana en natuurlijk Ivoorkust,
welks president Houphouet-Boigny
de eigenlijke gangmaker van contac
ten met Zuid-Afrika is geweest. Te
genover de 15 voorstanders ston
den en staan vermoedelijk nog, 23
andere landen, die min of meer
zwaarwegende bezwaren tegen een
dialoog hebben, terwijl van Marokko,
Roeanda en Boven Volta niet zeker
is welk standpunt zij innemen. Ge
zien het feit, dat Zuid-Afrika nog
maar enkele jaren geleden een ver
eenzaamde positie innam, is deze om
mekeer een moeilijk te overschatten
succes, dat nu dus zijn voorlopige be
kroning heeft gevonden in het staats
bezoek van president Banda. „Ik ben
het met uw politiek (van „gescheiden
ontwikkeling" of „apartheid") niet
eens", verklaarde president Banda
dezer dagen tijdens een bezoek aan
Soweto, een Bantoe-voorstad van Jo
hannesburg, „maar toch geef ik er de
voorkeur aan met u te praten. Ik ver
wacht niet, dat u het met mij eens
zult worden. Het is naar mijn mening
niet goed als Afrikaanse leiders van
Addis Abeba uit (de Ethiopische
hoofdstad, waar de Organisatie van
Afrikaanse Eenheid, OAE, enige
maanden geleden vergaderde) tegen
de blanken hier staan te schreeuwen.
Ik ben niet naar Zuid-Afrika geko
men om u te prijzen, toe te Juichen
in mijn handen te klappen, maar ik
ben hier om zelf te zien". Een rea
listisch standpunt, dat zich dus na
drukkelijk onderscheidt van de
afwijzende-houding-zonder-meer van
verscheidene Afrikaanse staatshoof
den.
Overigens is het bezoek van dr.
Banda aan Zuid-Afrika, ofschoon tot
nu toe het hoogste, niet het eerste
contact tussen het blanke bewind en
niet-blanke Afrikaanse staten. Afge-nomische wetten zijn hard. De ach-
zien van het bezoek, dat premier Vor
ster enige tijd geleden aan Malawi
bracht, bestaan er ook contacten van
Pretoria met b.v. Madagascar (offi
cieel de Malagasische republiek), dat
begin deze maand een diplomatieke
en economische missie van acht voor
aanstaande figuren naar Zuid-Afrika
zond. Dit was een antwoord op het
bezoek, dat minister van Buitenland
se Zaken Muller vorig jaar novem
ber aan Madagascar bracht. Het
spreekt vanzelf, dat econm. hulp
van het rijke Zuid-Afrika bij derge
lijke relaties een rol van betekenis
speelt. Madagascar wenst namelijk
het vissersdorp Narinda te transfor
meren in een diepwater-haven. Vol
gens een Franse schatting zullen over
enkele Jaren, of het Suezkanaal dan
weer open is of niet, jaarlijks twee
honderd supertankers van tenminste
200.000 ton door de Straat van Mo
zambique varen.
Kosten van dit project
ruim 200 miljoen gulden. Bovendien
verleent Zuid-Afrika steun aan het
toerisme op Madagascar, waarin het
reeds vele miljoenen guldens heeft
geïnvesteerd. Ook met andere Afri
kaanse staten onderhoudt Pretoria
goede verbindingen, zowel econo
misch als bijv. door medische hulp.
Die verbindingen zijn heel wat om
vangrijker dan men doorgaans in de
rest van de wereld veronderstelt. Zij
strekken zich trouwens niet alleen uit
tot de hierboven genoemde landen die
tot een dialoog bereid zijn,
maar zelfs tot staten, die officieel
een vijandige houding aannemen.
Een zeer kras voorbeeld is Zambië,
dat onder leiding van president
Kaoenda geen gelegenheid laat
voorbijgaan zijn afkeer van de Zuid-
afrikaanse en Rhodesische politiek
tot uiting te brengen. Maar de eco-
teruitgang van de maisoogst in Zam
bië ten dele een gevolg van het
feit. dat vele blanke boeren, vooral
Zuidafrikanen, het land hebben ver
laten heeft president Kaoenda ge
noodzaakt tot het besluit anderhalf
miljoen zakken mais van..Rho-
desië te kopen, tot een bedrag van
ongeveer 65 miljoen gulden. Voor
Kaoenda een pijnlijke kwestie. Zo
als de Londense "Guardian"
schreef: "De sterke achteruitgang
van Zambië's deviezenvoorraad als
gevolg van de lage kopermarkt con
fronteert het land met de economi
sche werkelijkheid, die tot nu toe
door politieke overwegingen kon wor
den verdoezeld". Het blijkt dus in de
praktijk gemakkelijk tekeer te gaan
tegen de "blanke racisten", maar de
economie dwingt Kaoenda nu bij die
zelfde "racisten" om mais aan te
kloppen. Er bestaan trouwens niet
alleen <door de nood gedecreteerde)
handelsbetrekkingen tussen Zam
bië en Rhodesië, maar ook tussen
Zambië en Zuid-Afrika en dan zon
de economische noodzaak. Zambië
importeert namelijk uit Zuid-Afrika
méér dan uit welk ander land ook.
Wanneer Kaoenda dus afgeeft op
de blanke regeringen in zijn omge
ving neemt hij een dubbelzinnige hou
ding aan. Hoe dit zij, Vorster en Mul
ler gaan voort met hun dialoog-
met-de-zwarte-staten. Lang niet
iedereen in Zuid-Afrika is daar he
lemaal gelukkig mee, zoals bleek uit
de afscheiding van de Nationalisti
sche partij onder Hertzog, die echter
bij de verkiezingen geen succes
kon behalen. Voor de regering in
Pretoria een reden te meer haar
„uitwaartse politiek" voort te zet
ten.
RL
de opening van de wisselmarkten a s.
maandag. Tot nu toe heeft alleen
Zwitserland laten weten zyn valuta
markt (van Zürich) gesloten te hou
den.
Minister Nelissen van Financiën
deelde bij zijn thuiskomst uit Brus
sel mee dat de gulden in ieder ge
val nog 13 september, wanneer het
monetaire EEG-overleg zal worden
hervat, blijft zweven. Ook met de
mark zal dat het geval zijn. In te
genstelling tot zyn Westduitse collega
kon minister Nelissen niet meede
len of de Nederlandsche Bank als
centrale bank tussenbeide zal komen
als het met de dollar mis mocht
gaan. Minister Schiller zei in Bonn
dat hij dat onwaarschijnlijk zou
achten. „Volgens financiële deskun
digen in Londen en Frankfort is het
speculeren tegen de dollar vrijwel
voorbij", aldus de Westduitse minis
ter.
De Italiaanse bank gaat een rege
ling treffen waardoor de officiële
dollarpariteit zich maandag op 625
lire kan handhaven. De Belgische
premier Gaston Eyskens verklaarde
gisteren in Brussel dat de koers van
de Belgische frank tot op zekere
hoogte vrfj zal worden gelaten. In
België zal daardoor het verschil tus
sen beide delen van zyn tweeledige
wisselmarkt (voor handels- en finan
ciële transacties) by na geheel zyn
opgeheven en de frank praktisch
zweven.
Minister Nelissen noemde deze
vorm van zweven van de frank gis
terenmiddag een stap dichterbij naar
een gelijk optreden van de Benelux-
partners. Overigens zei premier Eys
kens gisteren nog te hopen op ver
dere monetaire samenwerking tussen
de Benelux-landen op basis van het
WASHINGTON General Mo
tors en andere grote ondernemin
gen in de Verenigde Staten hebben
voorkennis gehad van de loon- en
prijsstop die president Nixon zon
dagavond heeft afgekondigd. Dit
heeft Ralph Nader, bekend voor
vechter van consumentenbelangen
in de Verenigde Staten, gisteren te
genover de gezamenlijke economi
sche commissie van het Huis van
Afgevaardigden en de Senaat ver
klaard.
Hy beschuldigde de Amerikaanse
regering ervan dat zij haar econo
mische beslissingen ten nadele van
't Amerikaanse volk geheim houdt'.
compromis wat de EEG-ministerraad
donderdag werd voorgelegd.
In Londen verwacht men dat het
pond sterling maandag ook zal gaan
zweven. De Franse premier Giscard
d'Estaing bevestigde echter gisteren
nog eens dat Frankryk zyn plan voor
twee wisselkoersen maandag ten uit
voer zal leggen. Deviezenhandelaren
zullen een vaste koers moeten ge
bruiken bij handelstransacties en een
schommelende bij andere transacties,
zoals voor kapitaal- en speculatieve
transacties en bij het inwisselen van
toeristenvaluta's. 75 Procent van de
deviezenhandel zou naar schatting
van Giscard onder de vaste wissel
koers vallen.
Vrees
De huidige monetaire crisis behoeft
geen enkele vrees op te roepen voor
het goed functioneren van de ge
meenschappelijke landbouwmarkt.
Dit heeft de vice-voorzitter van de
Europese Commissie dr. S. L. Mans-
holt gisteren verklaard in een vraag
gesprek in een voor het buitenland
bestemde uitzending van de West
duitse radio. Hij zei te hopen dat m de
komende maanden geen enkele wijzi
ging van het agrarisch beleid der
„zes" nodig zal zijn.
Japan
Japan is gisteren begonnen met
voorbereidingen voor monetair over
leg met de Verenigde Staten, dat
waarschijnlijk volgende week zal
worden gepleegd. Daarna hoopt Ja
pan te praten met andere belangrijke
landen - waaronder Frankrijk, West-
Duitsland en Groot-Brittannië. Die
contacten zullen voorafgaan aan
eventuele vergaderingen van de mi
nisters van Financiën van de „groep
van tien" rijke landen.
In het Japanse bedrijfsleven en
onder de bankiers is men het er wel
eens dat verandering van de yen
pariteit nu onvermijdelijk is. Of daar
een periode van vrije koersvorming
zonder ingrijpen van d9 Centrale
Bank aan vooraf zou gaan, wist nog
niemand te vertellen.
De verwachtingen ten aanzien van
de hoogte der revaluatie lopen uiteen
van acht tot twaalf procent. Som
migen menen dat een revaluatie van
ongeveer tien procent nodig zal zijn
wil Japan de Amerikaanse regering
kunnen overreden tot intrekking van
de toeslag van tien procent op de
invoer in de Verenigde Staten.
