anochtend
Belfast
in
na een
vuurgevecht
rustige nacht
caballero
Vrijdag: tien jaar Berlijnse muur
Militaire rapporten geven premier Faulkner moed
Hongaarse vrouwen en
jongen lopen 500 km
naar vrijheid in Graz
NAVO-LANDEN
ZULLEN MALTA
AANBOD DOEN
DERDAG 12 AUGUSTUS 1971
LEIDSCH DAGBLAD
ike LFAST (AFP, Reuter, AP) Vanochtend vroeg hebben
yjj I militairen in de Noordierse hoofdstad Belfast gedurende
•y half uur een fel vuurgevecht geleverd met opstandelin-
er lie zich verzetten tegen het opruimen van barricades en
i(lfIdaten aanvankelijk met spervuur uit automatische wa-
»pn hinderden. De Britten gingen schielijk in dekking en
243 woorden op krachtige wijze het vuur. Tenslotte keerde
st plosteling terug, waarna militaire bulldozers de barri-
konden opruimen- Een vrouw moest met een schotwond
mfreen ziekenhuis worden gebracht.
30 vuurgevecht van vanochtend
taaakte 'n einde aan de rus-
or cht in Belfast sinds maandag
001 otste geweld sinds vijftig jaar
"he oofdstad losbarstte. Ook gis-
l4, id was het opvallend rustig
dag, die niet minder dan vijf
levens had geëist, waardoor
ital slachtoffers tot 23 is ge-
Gisterochtend wax-en de
ikai troepen in verscheidene wij-
en, q Belfast tot het offensief
aan. In de ochtenduren
hof zij twee leden van 't ver-
Ierse Republikeinse Leger
"Pï neer, dat, zoals bekend, op
"e adlge wijze vereniging van
ids rwegend protestantse Noord-
"e' (Ulster) met de Ierse repu-
lkk het zuiden nastreeft. Er wer-
- i mtallen arrestaties verricht,
hei ensief was een gevolg van 't
van de regeringen in Londen
du« xst om in de eerste plaats de-
>ad met het IRA af te reke-
n a de interneringsmaatregel
n), sdag waren al 230 perso-
htemeerd, onder wie diver-
itukken van de terroristen.
ndonderry was het vannacht
25( rustig dan in de hoofdstad
2' troepen moesten alles in 't
.lellen om r-katholieken en
[gei nten gescheiden te hou-
11 'ider 'n regen van stenen en
002 wmmen en onder het vuur
lpschutters plaatsten ze zich
icikeen woedende menigte in de
k Bogside en feestvierende
linten in de Fountain-buurt.
ming was rond middernacht
rt8ig aanzienlijk gestegen toen
istanten dansend en zingend
org it op trokken en vreugde-
'kej jntstaken, het traditionele
eer r het begin van de Jaarlijk-
'n xg van de overwinning van
"Jj1 -stadliouder Willem III op de
ling Jacobus II, bijna 300
ht leleden. Deze festiviteiten
i twee Jaar geleden de inlei-
de bloedige burgeroorlog die
>e ds gaande is. De protestant-
J.fs van de leerjongens," een
gtepunten van de viering, is
evenals vorig Jaar door de Noord
ierse regering verboden.
Vanochtend vroeg trachtten de
Bogsiders de protestantse wijk bin
nen te trekken, terwijl de protes
tanten uit de andere richting na
derden. De Britse militairen wisten
'n grootscheepse botsing te verhin
deren met traangas en chai-ges. In
Bogside werd 'n man als „verrader"
aan een lantaarnpaal vastgebon
den en met teer en veren overdekt.
Onze correspondent telefoneerde
vanochtend vanuit Londen:
Premier Faulkner van Noord-
Ierland toonde zich gisteravond op
timistisch toen hij verklaarde, dat 't
Britse leger bezig is de situatie on
der de knie te krijgen. Hij liet zich
ook optimistisch uit over de resul
taten van de interneringsmaatregel.
Na de gebeurtenissen van dins
dagavond en woensdagochtend toen
belangrijke arrestaties werden ver
richt, is er, volgens door Faulkner
van de militaire autoriteiten ont
vangen rapporten sprake van een
definitieve verbetering in de toe
stand.
Dit versterkt de mening van Lon
den dat afwachten op het ogenblik
het beste is en dat men vooral niet
overhaast verstrekkende politieke
beslissingen mag nemen. De Britten
zijn, zoals altijd, meesters in het
bewaren van him kalmte in momen
ten van crises.
Gezien de uiterst kritieke situatie
in Noord-Ierland is het bezoek dat
Patrick Hillery, de minister van
Buitenlandse Zaken van de Ierse
republiek, gisteren aan Londen
heeft gebracht, van het allergroot
ste belang. Hij voerde met de Britse
minister van Binnenlandse Zaken
GRAZ 'AP) Twee Hongaarse
vrouwen en een Jongen hebben zich
dinsdag bij de politie in Graz ge
meld nadat zij op hun vlucht uit Hon
garije meer dan 500 km hadden ge
lopen. De drie vluchtelingen waren
een week geleden te voet uit Miskolc
in het noordoosten van Hongarije
vertrokken en reisden voornameljik
's nachts om niet ontdekt te worden.
Bij Virovitica staken zij de Hon-
gaars-Joegoslavische grens over.
Ondanks het feit dat er op dat ogen
blik in Hongarije manoeuvres van
de troepen van het Warschaupact ge
houden werden, bleven zij onopge
merkt.
De drie Hongaren, die per dag on
geveer 70 km aflegden, zetten hun
tocht voort via Zagreb naar Maribor
in het noorden van Joego-Slavië. Zij
wisten ook de Oostenrijks-Joegoslavi-
sche grens over te steken, zonder
door de grenswachters te worden op
gemerkt en liepen toen in één ruk
door naar Graz, waar zij zich bij
de politie meldden.
De politie identificeerde de
Maudling, de onderminister van Bui
tenlandse Zaken Godber en met
Maudlings Labour-„schaduw" Ja
mes Callaghan besprekingen waar
over echter niets is losgelaten.
Dublin kan indirect veel bijdra
gen tot herstel van de vrede, hoewel
het door de jongste republikeinse
verklaringen, waarin het interne-
ringsbesluit fel werd afgekeurd en
nog eens tegen de regei'ing in Belfast
werd aangeschopt, Londen in hoge
mate heeft geprikkeld.
Dublin staat tenslotte tegenover
dezelfde vijand als Belfast en heeft
notabene nog in december zelf met
internering van het IRA gedreigd
toen de zaken in het zuiden uit de
hand dreigden te lopen. Evenals
Faulkner in het noorden moet ook
Lynch in het zuiden politiek uiterst
behoedzaam te werk gaan om zich
de dissidenten in zijn eigen Fianna
Fail-partij van het lijf te houden.
Vandaar de propagandataal. Men
weet echter dat Lynch een tegen
stander is van geweld.
Op korte termijn ziet niemand 'n
uitweg, vooral omdat de politieke be
wegingsvrijheid, zowel van Faulkner
(Ulster) als van Lynch (Ierland)
zo gering is.
In Londonderry stonden Britse
soldaten gisteren en vannacht
voor de moeilijk taak groepen
rooms-katholieken en protstan-
ten uit elkaar te houden. Foto:
Britse soldaten moesten zich op
zeker ogenblik tegen een muur
drukken toen ze door demon
stranten in de wijk Bogside met
benzinebommen werden bestookt.
Wel kan Dublin helpen door de
open grens met het noorden beter te
bewaken om te voorkomen dat het
IRA veilig van het zuiden uit kan
opereren of daarheen kan uitwijken.
Banda naar Pretoria President
Banda van Malawi gaat maandag
voor een officieel bezoek naar Zuid-
Afrika. Verwacht wordt dat president
Banda een week in Zuid-Afrika zal
blijven. Op 27 Juli hebben Zuid-Afri
ka en Malawi hun diplomatieke be
trekkingen op ambassadeursniveau
gebracht. President Banda heeft vaak
aangedrongen op ontspanning in
de verhouding tussen Zuid-Afrika en
de andere Afrikaanse landen.
Straffen voor vervuilers De
Oostduitse autoriteiten hebben in de
eerste helft van 1970 aan vijf grote
vervuilers van de rivier de Saaie geld
straffen tot een bedrag van 800.000
gulden opgelegd. Tot de bestrafte on
dernemingen behoren twee chemi
sche bedrijven cn de spoorwegdirectie
van Maagdenburg.
Doodstraffen geëist De officier
van justitie in het proces tegen de 83
personen die er van worden beschul
digd dat zij een komplot hadden ge
smeed om in maart van dit Jaar in
Turkije een linkse revolutie te ont
ketenen, heeft tegen 41 verdachten
de doodstraf geëist. In het proces
staan vroegere politiechefs, politici en
legerofficieren terecht.
vluchtelingen als de 34-Jarige Bona
Szabo, de 35-Jarige Bona Jenee en
haar 14-jarige zoon Sandor.
De vrouwen vertelden de politie dat
hun echtgenoten reeds enkele Jaren
geleden uit Hongarije waren ge
vlucht. De man van mevrouw Jenee
zou in Canada wonen en de man
van mevrouw Szabo had zich in Zwe
den gevestigd. De politie gaat op het
ogenblik dit verhaal na.
De drie vluchtelingen zijn voorlopig
gehuisvest in het vluchtelingenkamp
Traiskirchen ten zuiden van Wenen.
BRUSSEL <DPA. AFP) Enge
land en zijn bondgenoten in de NA
VO zijn het gisteren in Brussel
eens geworden over een aanbod,
dat aan Malta zal worden gedaan in
ruil voor verder gebruik van de
Britse vloot- en luchtmachtinstalla
ties op het eiland. Dit is van gezag
hebbende zyde in Brussel verno
men. Bijzonderheden over het aan
bod kon men niet meedelen. Het
bedrag zou echter „tamelijk veel
minder" zijn dan de tien miljoen
pond (ongeveer 85 miljoen gulden)
waarover onlangs is gesproken. Op
ht ogenblik betaalt Engeland nog
geen vijf miljoen pond. De nieuwe
linkse premier van Malta, Dom
Mintoff, zou dertig miljoen pond
hebben gevraagd.
Engeland vindt dat zijn bondge
noten een deel van de kosten moe
ten dragen als de NAVO de militai
re installaties op Malta van belang
acht. Verscheidene lid-staten heb
ben er echter geen geheim van ge
maakt, dat zij hier niet veel voor
voelen. VaJetta is het hoofdkwartier
van het NAVO-vlootcommando in
Zuid-Europa.
Van de 320.000 inwoners van Mal
ta werken er ongeveer 5.000 op de
bases die Engeland en de NAVO ge
bruiken. Libië, dat al eerder de
Britse en Amerikaanse bases op
zijn grondgebied heeft laten ont
ruimen, heeft Malta financiële steun
aangeboden om het verlies te onder
vangen, dat het eiland zal lijden
als de Britse enandere NAVO-mili-
tairen eventueel wegtrekken.
Ihpeler en TV-acteur Henk van Ulsen
anders dan andere
Ed. Laurens Continental
constante kwaliteit
BERLIJN In de Bernauerstraat
heeft de muur een afwijkend pa
troon. Het zijn daar geen grauwe be
tonblokken, maar solide dichtgemet
selde en op uniforme hoogte afge
hakte voorgevels van huizen die
Oost- en West-Berlijn van elkaar
scheiden. Onooglijke houten monu
mentjes herinneren er aan misluk
te vluchtpogingen.
In de Bernauerstraat- lag tien Jaar
geleden de ene huizenrij in de Sow-
jetrussische sector. Op 13 augustus
1961 begonnen Ulbrichts gewapende
bedrijfseenheden met de afgrende
ling van deze brede vluchtweg naar
het Westen (3.6 miljoen mensen
hadden de boeren- en arbeidersstaat
verlaten!). Wanhopige mensen
sprongen in deze straat uit de ra
men naar vangzeilen in het Westen,
namelijk op de stoep voor hun wo
ningen. Hier overleed de oudste
vluchtelinge, Olga Segler <80), toen
zij van de tweede verdieping af
naast het vangzeil was gesprongen.
De Bernauerstraat, in een verval
len arbeidersbuurt, is wellicht het
meest aangrijpende „monument"
van de muur-bouw. Ze is echter
overdag vrijwel verlaten, omdat dit
deel van de muur niets biedt. Het
muur-toerisme concentreert zich op
Checkpoint Charly, de grenspost in
de Friedrichstrasse. Checkpoint
Charly, waar Westelijke touringcars
zich langs de versperringen wurmen,
biedt uitzicht op de wachttorens (to
taal: 189) met hun door veldkijkers
turende Vopo's. In de aangrenzende
Charlottestraat staan de toeristen op
de houten verhogingen tegen de
muur oog in oog met twee Vopo's in
hun wachttoren.
Schutzwall
In Oost-Berlijn wandelen de toe-
ristengroepen uit Oost-Europa op
royale afstand langs de „anti-fas
cistische Schutzwall", want een bre
de grensstrook is er ontruimd en af
gezet. Zij worden door hun gidsen
bij voorkeur naar de Brandenbur
ger Tor geleid in het verlengde van
de sfeervolle Unter den Linden. Door
Ulbrichts bril bekeken leent die
plaats zich beter dan het levendige
Checkpoint Charly voor een „toeris
tische" uiteenzetting.
Tien jaar geleden, zo vertelt de Oost-
berlijnse gids, stonden de tanks van
de „fascisten" ginds, de kanonnen
dreigend naar het oosten. Wie haar
fijn wil weten aan welke gevaren de
hoofdstad der DDR heeft blootge
staan, krijgt in een klein documen
tatiecentrum terzijde van de Bran-
denburger Tor details over „de op
agressie beluste kapitalisten" in het
onovertroffen „spionagecentrum
West-Berlijn".
Dat „museumpje" heeft zijn veel
uitbundiger Westelijke tegenhan
ger bij Checkpoint Charly. Hier
fungeert dr. Rainer Hildebrandt als
boekhouder van moorden, vluchtpo
gingen, tunnels en wachttorens. Aan
de vooravond van de tiende verjaar
dag heeft dr. Hildebrandt zijn expo
sitie uitgebreid met een documenta
tie van schandalige uitspraken en
verdraaide waarheden uit de DDR.
Bankroet
Wat Adenauer als de bankroetver
klaring van Ulbrichts regime be
schouwde, wordt vrijdag in Oost-
Berlijn gevierd als een historisch
moment in de geschiedenis van Ber
lijn. Wie nu met Oostduitse com
munisten praat over de afschuwelij
ke daad van tien jaar geleden,
krijgt te horen dat de DDR econo
misch zou zijn geruïneerd als de
vlucht van mensen en kapitaal niet
definitief onmogelijk was gemaakt
(sinds '61 kwamen overigens toch
nog 30.000 Oostduitsers naar het
Westen). Wie er zelf de morele ge
volgen aan toevoegt de gedwon
gen berusting in een leven onder
communistisch bewind moet er
kennen dat de bouw van de muur
een historisch keerpunt is geweest
voor Ulbrichts regime.
Juist deze week lijken de vier over
winnaars uit de Tweede Wereldoor
log voor een tweede historisch be
langrijk feit in Berlijns naoorlogse
geschiedenis te staan. Ter gelegen
heid van de dertiende augustus heb
ben in het Westduitse parlement de
partijen gemeenschappelijk ver
klaard: „De muilr zal pas vallen als
het gelukt de spanningen tussen
Oost en West weg te nemen. Daar
om richt onze hoop zich op een suc
ces van de onderhandelingen der vier
mogendheden".
De drie Westelijke landen preten
deren te praten over geheel Berlijn,
maar de regeling die zij treffen kan
alleen nog voor West-Berlijn be
stemd zijn. De muur is ook voor de
Westelijke landen reeds lang een
vast gegeven. De grote Berlijn-crises
dateren van vóór 1961. De muur
heeft de onzekerheid van het Oost-
berlijnse regime verkleind en het
zijn uiteindelijk de Russen geweest
die hebben voorgesteld over een re
geling voor (West-)Berlijn te gaan
onderhandelen. Bepleit het Oosten
de laatste tijd niet krachtig de tota
le afgrendeling van de DDR naar
het Westen? Er bestaat nauwelijks
enig verband tussen de muur en een
regeling voor West-Berlijn.
Twee steden
De Westelijke geallieerden on
derhandelen over de positie en de
verbindingen van West-Berlijn, een
stad die niets meer gemeen heeft
met de communistische stad aan de
andere kant van de muur. Toen de
muur was gebouwd, heeft Ulbricht
gezegd: „Het is nu tijd om te begin
nen aan een voorbeeldige ontwikke
ling zoadt Berlyn weer echt lachen,
ik bedoel hartelijk lachen, kan".
In Oost-Berlijn is het nog altijd
niet zo dol gezellig als in West-Ber
lijn en het is moeilijk vast te stellen
wat nu precies het facet is van de
«Oostberlijnse wederopbouw, maar
er is (en wordt) sinds 1961 met man
en macht gebouwd. De Alexander -
Een overzicht van Check-
point Charly", de grenspost in de
Friedfrichstrasse.
platz met zijn terrassen en fontei
nen, is aan de voet van de hoge tv-
toren een sfeervol centrum van een
nieuwe stad.
Oost-en West-Berlijn zijn elkaar
na de bouw van de muur totaal
ontgroeid. En wat de sfeer betreft is
de afstand na verloop van jaren
juist in Berlijn even groot gebleven.
Voor de 13de augustus, de verjaar
dag van de muur. heeft de West-
berlijnse politie zich voorbereid op
demonstraties van de "Heimattreuer
Jugend", van de Nationaal-revolutlo-
naire jeugd en andere rechts-radi-
cale groepen die elkaar vinden in de
"Aktion Widerstand" tegen de ver
zoeningspolitiek van Brandt en de
nadruk leggen op de ..scheiding, ter
reur en moord" van andere zyde.
In Oost-Berlyn, waar speciale
muur-postzegels verschijnen, zullen
de mannen die zich tien Jaar gele
den „verdienstelijk" maakten bij de
bouw van de muur, vrijdag worden
onderscheiden. Pioniers van de
Jeugdorganisatie zullen een spel spe
len: een terrein, waarop een grens
is gemarkeerd, wordt bliksemsnel
bezet en van tegenstanders, wapens
en vijandelijk propagandamateriaal
gezuiverd. Beschermend door gewa
pende kameraden bouwen de pio
niers snel een stevige muur.
Er zijn Westberlijners, die geloof
den dat zoiets alleen in Peking
voorkwam: zover zijn de beide de
len van de vroegere rijk'hoofdstad
uit elkaar gegroeid.
