Arabische wereld
f44.-
NA GOLF GEWELD, STAATSGREPEN EN EXECUTIES
Veel vervalste oudheden
in de bekende museums
Humphrey
valt de
EEG aan
OM GELD VERLEGEN?
6.25 7.25
NS-Vakantie-
dagtochten
8 Dagen
kris-kras door
Nederland
Arbeiders bezetten
hun werf in Glasgow
in vogelvlucht
in vogelvlucht
Vraag naar
hetNS-
zomermenu
PAGINA 8
LEIDSCH DAGBLAD
ZATERDAG 31 JULI
Door
Herman Rolfes
uiting. Deze is nauwelijks af te rea-
geren door de angst voor de klei
ner wordende groep leiders, die
zich handhaaft door pure machts
factoren.
In de uitdrukkelijke beloften van
vooruitgang en opbouw van een
moderne samenleving, worden de
mensen aan de top nog verder on-
begrijpbaar. De burgers trek
ken zich terug in een fatalistische
berusting in de hoop dat daardoor
het lijfelijke leed van de mensen
in Soedan, de Palestijnen in Jor
danië of de mensen in Marokko aan
hen voorbij gaat.
Gebrek aan respect
De thans nog weifelend geuite ver
onderstelling dat de Arabische we
reld na de dood van Nasser een lei
der mist, betekent vooral gebrek
aan respect voor de mensen die
het gezag van Nasser proberen
over te nemen. Overwegingen van
progressiviteit en conservatisme
Terugval
(Van opze correspondent)
BEIROET Een gesprek met Arabieren valt de laatste
dagen plotseling stil als het aankomt op het punt van respect
voor menselijkheid. Ook blijven de sterk emotioneel bepaalde
beschuldigingen aan het adres van Israël uit over martelingen
van gevangen genomen Palestijnen of veroordelingen op mo
rele gronden van koning Hoessein door diens harde optreden
tegen de Palestijnen in Jordanië.
De gewone Arabieren weten het niet
meer na de Golf van geweld, mis
lukte staatsgrepen en de nog
voortdurende reeks van executies,
en arrestaties in Soedan. Wanneer
na de korte stilte, waarin het be
sef van afkeer, maar vooral de
zorg om eigen voortbestaan, bij
na voelbaar is, het gesprek voort
gaat, klinken de argumenten over
vreemde ideologieën en de een
heid voor de strijd tegen Israël als
lege leuzen.
De politieke crisis in het Arabische
deel van het midden-oosten komt
aldus ook in een morele kater tot
De neiging tot het terugvallen op
verouderde leefgewoonten komt
ook tot uiting in de stelllngname
van de leiders. Het executeren en
gevangen zetten van vrijwel elke
politieke tegenstander in Soedan
of eerder in Marokko en Jordanië,
Syrië en Irak is deel van het pri
mitieve ontzag voor kracht en dan
vooral de lichamelijke en mechani
sche.
Aan de noodzakelijke gehoorzaam
heid aan de sterkste appelleert ook
president Sadat met zijn eisen voor
speciale volmachten of kolonel
Kaddafi in Libië met het tot lan
den dwingen van het BOAC-vlieg-
doen in de afkeer van onderlinge
vijandschap en onbezonnen ge
weld nauwelijks ter zake. Beide stro
mingen maken zich schuldig aan
dezelfde, mensonterende praktijken
die weinig te maken hebben met
ideologieën of zoals dat in een
hoofdartikel van een Libane
se krant werd uitgedrukt:
„Het is voldoende om een moslem
broeder, maoist, revisonist, baat-
hist te zijn of gewoon een andere
opinie te hebben dan de man aan
de macht of de enig toegestane po
litieke partij om behandeld te wor
den als afvallige, berecht in enkele
tientallen minuten, ter dood veroor
deeld, geëxecuteerd voor een mis
daad tegen de staatsveiligheid, wat
wil zeggen tegen een despoot".
Nu vrijwel elke Arabische leider zich
heeft gecompromitteerd, heeft de
afkeer en angst voor de „staat"
reeds tot gevolg dat de Arabier
zich weer nadrukkelijk gaat terug
trekken op het verdedigen van zijn
eigen belang en dat van zijn fa
milie. Dat houdt in dat de pogin
gen om de geslotenheid van de Ara
bische samenleving open te breken,
waardoor de basis moet worden ge
legd voor de opbouw van een so
ciaal ontwikkelde samenleving vol
ledig zinloos zijn. Het kan zelfs tot
gevolg hebben, dat het de inleiding
is voor het terugvallen op de ver
ouderde systemen, die na 20 jaar
revolutionaire regeringen wel wat
zijn aangetast maar niet geheel
gebroken zijn.
LONDEN (AP) Drie Britse ar
cheologen zijn van oordeel dat veel
voorwerpen van aardewerk waarvan
werd aangenomen dat zij prehisto
risch waren en als zodanig werden
gekocht door een aantal voorname
musea in de wereld, waardeloze ver
valsingen zijn die vermoedelijk uit
Turkije zijn gesmokkeld. Tot de mu
sea die dergelijke vervalsingen in
huis zouden hebben behoren, aldus
de drie geleerden, het British Mu
seum te Londen en het Metropolitan
Museum of Art te New York.
De vervalsingen zouden ongeveer
10 Jaar oud zijn. Het is mogelijk dat
men aan de echtheid van een aan
tal andere kunstvoorwerpen in het
Louvre te Parijs, het Museum of Pri
mitive Art te New York en het Mu
seum te Ankara eveneens moet wor
den getwijfeld.
In diverse grote musea en particu
liere verzamelingen in de wereld, al
dus de deskundigen, zou zich aarde
werk bevinden waarvan men aan
neemt dat het komt uit de anatoli-
sche neolitische tijd, tussen de 7000
en de 8000 Jaar oud is en, in 1956
werd ontdekt bij Halicaroin het
zuidwesten van Turkije.
De geleerden die een en ander
meedelen in een artikel in het blad
„archeometry" zijn dr. Martin Alt-
ken en dr. Roger Moorey van de
universiteit van Oxford, en dr. Pe
ter Ucko van het University Colle
ge te Londen.
Door middel van nieuwe technieken
hebben zij 66 antieke voorwerpen
uit musea en privé-verzamelingen
onderzocht en vervolgens vastgesteld
dat 48 ervan vervalsingen waren van
ADVERTENTIE
Een dagje naar
Scheveningen of de
Efteling, naar Volendam
of Avifauna, naar
Giethoorn of Texel.
Keuze uit 30
mogelijkheden.
Alle informatie in dè
brochure Vakantiedag
tochten op de stations.
^■v x voordelig
uit met NS
enkele Jaren oud. Onder die verval
singen bevonden zich, aldus dr. Ucko,
tal van wereldvermaarde stukken.
Het Londense dagblad The Times
heeft naar aanleiding van het arti
kel in „Archeometry" geschreven dat
de vervalsingen vermoedelijk uit Tur
kije komen en dat men de „antieke"
voorwerpen heeft vervaardigd uit
klei afkomstig van de streek van Ha-
livar
LONDEN (AP) Oud vice-pre
sident der Verenigde Staten Hubert
Humphrey heeft gisteravond in Lon
den een aanval gelanceerd op het
landbouwbeleid van de EEG en deze
betiteld als „een verstorende macht
op de wereld-landbouwmarkten".
Hij zei dit ln een toespraak tot
de T.PB-.C, een in 1968 in Londen
gestichte particuliere instelling die
zich bezighoudt met het onderzoeken,
analyseren en bespreken van com
merciële activiteiten en zaken de
buitenlandse politiek betreffende.
„Als het landbouwbeleid van de
EEG niet wordt veranderd dan kan
de uitbreiding van de gemeenschap
een verdergaande ontmoedigende
uitwerking hebben op de houding
van Amerika ten aanzien van het
nieuwe Eurdpa", aldus Humphrey.
Humphrey zei ook dat de hoge
voedselprijzen in de EEG de verbrui
kers vermoedelijk tot 7 miljard dol
lar per Jaar kosten „boven wat zij
zouden moeten betalen voor voedsel
beschikbaar tegen wereld-marktprij-
Hoge voedselprijzen ontketenen in
flatoire krachten, doen arbeiders
strijden om hogere lonen en vijzelen
daardoor de productiekosten op, al
dus de senator uit Minnesota.
Draagvleugelboot De „Norfolk
Line" in Scheveningen gaat van
woensdag 4 augustus af veertien da
gen proefvaren met een Russische
draagvleugelboot. Dagelijks zullen
vier afvaarten uit Scheveningen
worden gemaakt. De boot, die een
snelheid van 70 km per uur kan
bereiken, voert de passagiers o&.
langs Noordwijk, Katwijk, Veronica
on Radio Noordzee. Aan boord is
plaats voor 120 passagiers.
De conservator van de afdeling
West- Aziatische Antiquiteiten van
het British Museum, dr. R. D. Bar-
nett, heeft tot een verslaggever ge
zegd dat hij er vrijwel geheel van
overtuigd was dat het resultaat van
het onderzoek der drie genoemde ge
leerden Juist was ofschoon hij hoop
te dat er kans bestond dat de stuk
ken onder zijn beheer toch authen
tiek zijn. Alles was op de Londense
markt gekocht, zei hij. „Wij zouden
niet iets kopen dat een land' was uit
gesmokkeld".
Namens de bekende kunstveiling
Sotheby is verklaard: „Wij waren
ervan op de hoogte dat in veel ge
vallen voorwerpen uit Halicar waren
vervalst, en wij nemen het eenvoudig
niet meer voor verkoop aan".
tuig. Zoals reeds blijkt uit de vij
andigheid tegenover elkaar, be
moeienis en interventies, beperkt
de zucht zich niet alleen tot de in
dividuele koningen en presidenten
tegenover de eigen bevolking. In de
onderlinge relaties op het niveau
van staatshoofden geldt eenzelfde
machtsstrijd.
Dat wordt wellicht duidelijk door 't
plan van een president om tijdens
de topconferentie, die vorig jaar
september de burgeroorlog in Jor
danië beëindigde, Koning Hoessein
in Cairo zijn adviezen. De uitvoe
ring van dit plan kon volgens be
trouwbare bronnen alleen door per
soonlijke druk vail Nasser worden
voorkomen, die in Cairo onder geen
beding bloed wilde zien stromen.
Maar ook om andere redenen mag
worden verwacht dat de vijandig
heid tussen de Arabische leiders
onderling voortduurt en zo moge
lijk nog toeneemt. In deez sfeer kan
een Arabische topconferentie wei
nig ten gunste veranderen. Zeker
niet wanneer deze conferentie tot
doel heeft om een algemene veroor
deling tegenover één van de leiders,
in dit geval Koning Hoessein, uit
te spreken.
Bezinning
Een veel gehoord advies van Arabie
ren, die niet alle hoop op het
doorbreken van de keten van ge
weld hebben opgegeven, is, dat
iedere president of koning zich te
rugtrekt en zich bezint op de eigen
problemen.
De kans op het zich verenigen voor
de strijd tegen Israël wordt toch
reeds verkeken geacht
ontlenen toch alle revoluties
Nasser, leider die "pijnlijk
wordt gemist
de militairen hun recht. Wellicht
kan door het zich bezinnen op de
problemen in eigen gebied
voortduren van de golf van geweld
binnen de Arabische wereld eei
halt worden toegeroepen. De kwes
tie van vrede of oorlog met Israël
is daaraan geheel ondergeschikt.
ADVERTENTIE
Wie 8 dagen lang veel in
ons land wil reizen, is het
voordeligst nit
met een 8-daags kris-kras-
ahonnement.
In juni, juli en augustus
extra plus, half geld op
de interlocale bus.
"v voordelig
V. CJ uit met NS
ADVERTENTIE
gametuwtjjdmee-ganaardenmb!
Ook als het om een per
soonlijke lening gaat,
kunt u onbevangen
binnen stappen bij de
NMB. Daar wordt het als
de gewoonste zaak van
de wereld gezien u te
helpen. Om enkele
bedragen te noemen:
3000,— kunt u aflossen
in 24 X 144,20 en
ƒ4000,— in 24 X 192,26.
Veel formulieren komen
er niet aan te pas. Op elk
NMB kantoor is
vlotheid en plezierige
behandeling het
wachtwoord.
nederlandsche
middenstandsbank
de bank waar óók u
zich thuis voelt!
GLASGOW (RTR/DPA/AFP)
Arbeiders hebben vrijdag de werf
„Upper Clyde Shipbuilding" in Glas
gow bezet. Zij verklaarden desnoods
met. geweld de door de regering
aangekondigde sluiting van de werf
te zullen verhinderen.
Een van de leiders van de actie
zei: „We bluffen niet. We hebben het
bedrijf in onze macht en zonder toe
stemming mag er niemand ln of
uit". Hij waarschuwde dat de arbei
ders voor hun werkgelegenheid zul
len strijden met een vastberaden
heid die sedert 1945 in Engeland nog
niet is vertoond.
De mededeling die de conservatie-
Oeganda nam
vliegtuigen
van Tanzania
DAR ES SALAAM (DPA/RTR)
Vier uit Zweden afkomstige hef-
schroefvliegtuigen zijn door Oegan
da in beslag genomen. De hef-
schroefvliegtuigen waren voor Tan
zania bestemd. Zij bevonden zich
aan boord van een transportvlieg
tuig van de Ierse luchtvaartmaat
schappij Aer Lingus, dat op weg
naar Dar Es Salaam wegens mo-
torpech begin deze week op het
vliegveld Entebbe in Oeganda een
noodlanding moest maken.
Het transportvliegtuig mocht na
herstel doorvliegen, maar de hef-
schroefvliegtuigen werden uitgela
den en op bevel van de regering van
Oeganda in beslag genomen. De
Ierse regering zou al een scherp
protest in Kampala hebben inge
diend. De hefschroefvliegtuigen wa
ren bestemd voor het opsporen van
wilddieven in Tanzania.
Minister van binnenlandse zaken
Maswanya van Tanzania zei vrijdag
in een officiële verklaring dat zijn
land door „deze luchtpiraterij niet
getroffen wordt". Het is een kwes
tie voor Zweden, Oeganda en de fa
briek, zei hij.
De woede van Moskou over de
„communistenjacht" in de Afrikaan
se staat Soedan na de mislukte
staatsgreep is ongetwijfeld het
lachertje-van-het-jaar. De nieuwe be
windhebbers, die het na het verjagen
van generaal Noemeiri maar een paar
dagen konden volhouden, waren im
mers openlijk voor hun communisti
sche sympathieën uitgekomen. Door
Libië's ingrijpen, dat een vliegtuig uit
Londen met enige leiders tot landen
dwong, verloren de aanvoerder van de
coup Atta, kolonel El Noer, majoor
Hamadallah en hun medestanders
het duel met Noemeiri. En nadat deze
in harde Afrikaanse stijl korte met
ten had gemaakt met hen en hun
aanhang, begon de Sowjetrussische
propaganda te schreeuwen over het
„vervolgingsschandaal", waaraan de
communisten in Soedan ten prooi
zyn. Alsof het Kremlin niet met gro
te voldoening de winst zou hebben
opgestreken van een wèl-geslaagde
staatsgreep, zonder ook maar één vin
ger uit te steken voor de slachtoffers
van een door communisten geleide
nieuwe regering Of dacht Moskou,
dat de wereld de ook nè. Stalin be
staande werkkampen in Siberië is
vergeten, waarin niet in de pas lo
pende schrijvers en ontelbare ande
ren opgesloten zitten? Of het bloe
dige optreden van Sowjetrussische le
gers en hun handlangers in Polen,
Hongarije en Tsjecho-Slowakye? Of
de deportatie van vooral Jonge inwo
ners van de Baltische landen naar
het oosten van de Sowjet-Unie, om
nog maar te zwijgen van wat er zich
elders in de wereld afspeelt aan on
derdrukking en misdaad, door het
Kremlin geïnspireerd? Nu is het voor
Sowjet-Rusland niet prettig als twee
duizend Sowjetrussische technici in
Soedan plotseling zonder emplooi ko
men te zitten, als de Oostduitse des
kundigen voor de veiligheidsdienst
daar terzijde worden geschoven en als
de uitgaande post van alle ambassa
des maar in het bijzonder die van de
communistische landen eerst ter in
zage aan de Soedanese autoriteiten
moet worden aangeboden. De infil
tratie via militaire en economische
hulp liep juist zo vlot en geruisloos.
Maar Noemeiri zal niet gemakkelijk
vergeten, dat de tanks van regerings
getrouwe troepen op het beslissende
ogenblik door sabotage van „deskun
digen" niet van him plaats konden
komen, al zegt hij nu, om olie op de
golven te gooien, dat „er geen bewijs
is van Sowjetrussische deelneming
aan de mislukte staatsgreep". Geen
wonder, want het Kremlin gebruikte
de Bulgaarse ambassade als bolwerk
van infiltratie. Van tweeën één: de
Sowjetrussische hulp was „onbaat
zuchtig" of zij had een bijbedoeling,
n.l. de vestiging van een satellietstaat
in Afrika. In het eerste geval was
het achteraf toch wel merkwaardig,
dat Moskou het nodig vond een pro-
paganda-aotie tegen de ln zijn macht
herstelde Noemeiri te ontketenen. En
als die hulp in feite toch niet zo héél
belangeloos was, dan gedroeg het
Kremlin zich voor de zoveelste maal
als een „koloniale uitbuiter" met het
beginsel „voor wat, hoort wat" en
komt de Sowjetrussische woede neer
op een schaamteloze poging tot chan
tage. Maar wat wil men? De gebeur
tenissen in Soedan hebben de repu
tatie van Moskou in de Arabische we
reld alleen maar kwaad gedaan en
door het ontketenen van een propa-
ganda-storm poogt het Kremlin nog
zijn geschonden
redden.
De staatsgreep in Soedan heeft in
eens aangetoond, waar
toe het kan komen als communis
tische sympathisanten woren onder
schat. Nu was Noemeiri in zekere zin
wel op zijn hoede. Terwijl hij Sow
jetrussische hulp aanvaardde, ver-,
volgde hy reeds vóór de staatsgreep
de communistische partij in Soedan.
Toch heeft hij dezer dagen moeten
toegeven niet te hebben geweten, dat
de Soedanese communistenleider
Maghoeb intussen door de strop
aan zijn einde gekomen vermoede
lijk de belangrijkste communist in de
gehele Arabische wereld en Afrika
was, een man die grote bekendheid
buiten de grenzen van zijn land ge
noot, niet het minst door de fanatieke
trouw aan zijn opdrachtgevers in het
Kremlin. Veinsde Noemeiri dit niet te
hebben geweten of was hij inderdaad
niet op de hoogte? In het laatste ge
val heeft hij de kracht van de com
munistische party in zyn land wel
heel sterk onderschat. Intussen
heeft niet alleen Moskou maar ook
Londen een protest laten horen tegen
de gebeurtenissen rondom de staats
greep. De Britse regering heeft zich
ni. boos gemaakt over het feit, dat
de Libische luchtmacht, kenneiyk in
opdracht van de regering-Kaddafi,
het toestel van de BOAC tot landen
dwong dat kolonel El Noer en majoor
Hamadallah naar Chartoem ver
voerde. Maar dergeiyke kapingen van
vliegtuigen met belangrijke politieke
figuren aan boord hebben zich al
eerder voorgedaan. In oktober 1956
werd het persooniyke vliegtuig van
de sultan van Marokko, dat de Alge
rijnse rebellenleider Ben Bella ver
voerde. door de Fransen in Algerije
tot landen gedwongen. Inplaats
naar Tunis te kunnen gaan, zoals de
bedoeling was, werd Ben Bella in
Frankrijk gevangen gezet. Er w
wat diplomatieke schermutselingen
tussen Marokko, Frankrijk en Tune
sië. maar daar bleef het by. Een
sprekender voorbeeld van uit Lon
den gezien was het geval van he
Britse toestel, dat in 1967 de Kongo
lese leider Moise Tsjombe naar Mal-
lorca vervoerde en door Algerijnen
tot landen genoopt werd. Tsjombe
overleed tenslotte in gevangenschap.
Noord-Afrika is dus wel een gebied
waar dergeiyke politieke kaap-activi
teiten zich by voorkeur afspelen.
Londen heeft nu dus by Libië ge
protesteerd tegen het incident met
de Soedanezen, maar daarby zal het
wel biyven. Want wat kan de Britse
regering in feite ondernemen? Zou zy
maatregelen nemen, dan zal Libië
niet aarzelen tot tegenacties ove
gaan, büv. een verbod van Britse
luchtvaartmaatschappyen gebruik te
maken van Libische vliegvelden of,
een veel ernstiger sanctie, stopzetten
van de levering van olie aan Groot-
Brlttannië. Omdat de Britse regering-
Heath zich bewust is van wat Libië
eventueel in petto heeft, heeft zy
zich beperkt tot een wrevelige op
merking over „schending van de re
gels". De tegen-coup in Soedan be-
wyst dus weer eens, dat grote staten
als Groot - Bri ttannië en zelfs super-
grote als de Sowjet-Unie betrekkeiyk
machteloos staan tegenover een doel
bewuste politiek van kleinere landen
die Over middelen beschik-
„met geiyke munt te betalen".
RL
ve regering donderdag in het Li
huis deed en waarin werd gi
dat „Upper Clyde ShipbuiL
een bedrijf met een schuld
geveer' 32 miljoen pond
wordt geliquideerd, veroorzaakl
de banken van de oppositie
storm van protest.
De opheffing kost onmiddellij:
geveer 400 werknemers hun
Voor 4.500 andere arbeiders
werkeloosheid binnen afziei
tijd. Men vreest dat de sluiting!
gevolgen zal hebben voor toe]
ringsbedrijven in Schotland,
beiders van de werf hebben besl
het werk, sluiting of niet,
zetten. Volgens de curator zal
werk aan de dertien schepen d:
de diverse werven in aanbouw
worden afgemaakt,
heeft verklaard slecht dan flnanT
steun te willen verlenen als de
rendable werven van „Upper C
Shipbuild" worden afgestoten,
zou betekenen dat aan het eind
dit Jaar nog maar 2500
8.290 arbeiders over zijn.
Bij „Upper Clyde Shipbuild
zyn de bekende „Queen1
voor de Cunard scheepvaartm
schappij gebouwd.
Arabische
presidenten
waarschuwen
Jordanië
CAIRO (AP) Vijf Aral
leiders hebben Jordanië ge1
schuwd geen aparte vredesove:
komst met Israël aan te gai
heeft het Egyptische persbi
voor het Midden-Oosten (Mena)
uit de Libische hoofdstad
meegedeeld. De vijf leiders hel
verder de huidige Jordaanse
regelen tegen de Palestijnse gu<
lastrijders veroordeeld.
President Anwar Sadat
te, president Moammer Kaddafi
Libië, president Hafez Assad
Syrië, president Qadhi Abdel
man El Iryani van Noord-Yem*
president Salem Robaye
Yemen zeiden dat het noodzak
de commando's te besc
men tegen de herhaalde acties
het Jordaanse leger.
De vijf presidenten, die in Tr
bijeen zijn, zijn het volledig
over die Arabische zaken, die
daag besproken werden, aldus
Op de achter gesloten dei ed
gehouden vergadering heeft p aa
dent Sadat een overzicht gegl W*
de jongste ontwikkelingen iij&d
crisis in het Midden-Oosten. Hy
haalde dat „de uiteindelijke
ling" met Israël, door vrede of
log. in de komende vijf maanden
vonden zal worden, aldus Mena.
or
I!
:ak 1
esc 1
ies
ADVERTENTIE
Deze zomer kunt n in
60 stationsrestaurants
een oompleet menu
krijgen voor de
aantrekkelijke prijs van
voordelig
VW eten bij NS
