arel van den Berg
Kruiswoordraadsel
e..
[om er ACHT-er
In
memonam
dH
J
H. W. Filarski's bridgerubriek
Geloof in kansberekening
De dik-ste kat van het land
L E
WS'W!1!
ITerpag 10 juli 1971
LEIDSCH DAGBLAD
zijn geboortestad Leiden overleed aan een hartverlam-
de 47-jarige internationale schaakmeester Carel B. van
^CBerg. in de nacht van dinsdag 29 juni.
ft alleen in Leidse en Amsterdamse schaakkringen, maar
juiten onze grenzen verwekte zijn onverwacht overlijden
verslagenheid. Hij was doctorandus in de filosofie en
deel aan vele belangrijke toer
Daarbuiten deed hij in sa-
frking met dr. Euwe veel theo-
werk. Hij was o.a. vaste re-
van de „Losbladige Schaak
ten" en schaakredacteur van
'blad De Telegraaf. Zo lang
laakte was hij een trouw lid
it Leidsch Schaakgenootschap,
ffsoonlijk kende Carel van den
ranaf mijn veertiende jaar. Wij
tijdgenoten en precies even
)ok de laatste jaren had ik we-
contact met hem
goed is b.v. 17. Pe4 Pe4: 18. Te4
Lf5 19. Tel Tae8! eh zwart heeft
remise.
17. Lg4xf3 18. Ddlxf3 Dd6xd4
19. Pg3-f5 Dd4-d8 20. Tel-e7 g7-g6
21. Df3-c3 Pb6-d5 22. Lb3xd5 Dd8xd5
Natuurlijk niet 22 Pd5:??
wegens 23. Dg7 mat!
23. Pf5-h6 Kg8-g7 24. Ph6-g4 Dd5-
d6 25. Te7-d7!
Wederom fijn gespeeld.
25. Dd6-e6 26. Tcl-dl b7-b5
27. Tdl-d6 b5-b4 28. Dc3-d2! Pf6xd7.
Zwart moest kiezen, maar in zijn
boekhandel in Amsterdam, keuze was hij zeer beperkt! 29. Td6x
de vele aspecten van e6 f7xe? 30. Dd2xd7 - Tf8-f7 31.
haakspel spraken. Zijn heen- j Dd7-d4-f en zwart gaf het op.
tókent ook voor mij het ver- j Een overwmnln met „.„voudjge
n een groot schaakvriend. H« j middelen: Van den Berg
en voeten
i vrede. ult,
ere aan de sterkste schaakspe-
Leiden ooit heeft gekend heeft
ubriek vandaag enige van zijn
sprod ukten"
de match EngelandNeder
land 1947.
C. B. v. d. Berg
t: B. H. Wood
Damegambiet
4 d7-d5 2. c2-c4 e7-e6 3. Pbl-
f6 4. Lcl-g5 Lf8-e7 5. e2-e3
6 Pgl-f3 0—0 7. Tal-cl
den Berg was een geboren
vandaar dat de wijze van
veel geleek op die van Max
n vroegere jaren. Hij bouwde
«Hing zeer solide op. maar ge-
daarbij zoveel bedenktijd,
vel eens belangrijke partijen
door tijdsoverschrijding! De
ozen opening was in 1947 erg
1945 nam hij met wisselend onverwacht tot aanval komt. Minder
Wit: dr. M. Euwe
Zwart: C. B. van den Berg
C'aroKann
LSG-toernooi. Leiden 1947.
1. e2-e4 c7-c6 2. d2-d4 d7-d5 3 e4xd5
c6xd5 4. c2-c4 Pg8-f6 5. Pbl-c3
Pb8-c6 6. Lcl-g5 e7-e6 7. c4-c5
Zonder deze opmars is de Panof-
variant slechts een flauw aftreksel
van bekende voortzettingen van het
Aangenomen Damegambiet, aldus
Euwe in het Tijdschrift van de
KNSB. Wij volgen hier de analyses
van de oud-wereldkampioen.
7. Lf8-e7 8. Lfl-b5 0-0 9
Pgl-e2
Sterker is waarschijnlijk 9. Pf3, om
de nu volgende afwikkeling te voor
komen.
9. e6-e5!
Leidt tot volkomen gelijk spel, zoals
het vervolg leert.
10. d4xe5
Na 10. Lf6: Lf6: 11. de5. Le5: is
er evenmin iets aan de hand.
10. Pf6-g4 11. Lg5xe7 Dd8xe7
12. Ddlxd5 Tf8-d8 13. Dd5-e4 De7xc5
14. 0-0 Pc6-d4 15. Pe2xd4 Td8xd4
16. De4xd4 Dc5xd4 17 Tal-dl Dd4-bfi
18. Tdl-d6 Db6-a5 19. b2-b4 Dd5xb4 j
20.Td6-d8 Db4-f8 21. Td8xf8
Kg8xf8 22. f2-f4 Lc8-f5 23. Pc3-dl
I Ta8 -d8 24. h2-h3 Lf5 -c2!
Zwart manoeuvreert zeer fijn en
doet elke kans van wit teniet. De rest
is niet moeilijk meer.
25. Le2 Ldl: 26. Tdl: Tdl:~ 27. Ldl:
Pe3 28. Lb3 h5 29. Kf2 Pf5 30. g4
hg4: 31 hg4: Pd4 32. Ld5 b6 33. Ke3
Pb5 34 Lc6 Pc7 35. f5 Ke7 36 g5 g6
37. Ke4 gf538. Kf5: Pe6 39. Ld5
Pc5 Remise.
Carel van den Berg kwam vele ma
len uit in het Nederlandse tiental,
in de Olympiade in Leipzig in 1961
en in enkele buitenlandse kleine
toernooien. Zijn beste resultaten wa
den o.a.: 1946 Zaandam 3e; 1946
Leiden gedeelde 3e; 1946 Hoogoven
toernooi 4e; 1947 Amsterdam ge
deelde 4e; 1963 Amsterdam gedeelde I
2e imet Donnert. In het laatstge
noemde toernooi versloeg hij de Rus
sische grootmeester Averbach op ge
decideerde wijze en verkreeg de titel
„internationaal meester" van de
FIDE.
Zijn heengaan acht ik ook een zeer
zwaar verlies voor de Koninklijke
Nederlandse Schaakbond!
BISHOP
In een stal staan vijf schapen, twee zwarte en drie witte.
Dan zegt de hoer tegen zijn knecht: zet één schaap langs de
dijk, de andere vier in de wei. Vraag: Hoe groot is de kans dat
het schaap aan de dijk zwart is??
zet is van Euwe afkomstig.
134. Ook Aljechin speelde het
malen.
Pd5-f6?! 12. Pe4-g3 e6-e5
et rustig zijn ontwikkeling
)e zet 13. Pf5 haalt niets uit
Db4+ met schaak,
op e5 geef zwart vrij spel.
e5xd4 14. e3xd4 Pd7-b6 15.
De7-d6 16. Lc4-b3 Lc8-g4 17.
Stelling na 17. h-h3!
Nuchtere lieden zullen zeggen
veertig procent kans terwijl an
deren misschien ingewikkelde theo-
riën opbouwen die moeten bewijzen,
dat de grote voorkeur van de knecht
natuurlijk uitgaat naar een zwart <c.
q. wit) schaap Wat niet opgaat, want
de knecht is blind
Wat heeft dit alles met bridge te
maken? Zoveel, dat men tijdens dat
spel soms diverse kansen tegen el
kaar moet afwegen en dan moet men
wel iets van de meest simpele kans
berekening begrijpen. En er ook in
geloven en naar handelen! Dan blijkt
dat de aanhangers der kansbereke
ning vaak gelijk krijgen althans
vaker dan de ongelovigen! Een leuk
schapenprobleem uit de beslissings
wedstrijd Buitenhof—ABC laat dit
zien:
AH 10 8732
10 2
O V
HV6
met vier schoppen. West kwam uit
met harten vier, noord won de slag
en speelde schoppen negen na. oost
speelde een kleine bij. Indien de
schoppens 3:2 vallen, zal zuid altijd
slechts één schoppenslag verliezen en
dus zijn contract winnen. Heeft west
vier schoppen met VB dan is het ho
peloos. Maar als oost eens vier schop
pens heeft! Welke?! Dat weten we
niet met dichte kaarten, maar we
kunnen wél zo berekenen: OW heb
ben twee hoge schoppens en drie klei
ne. Als west één schoppen heeft, hoe
groot is dan de kans dat dit een hoge
schoppen is?? Inderdaad: 40% kans
op een hoge. 60% kans op een kleine.
Dus had, in theorie, de spelleider de
snit moeten maken en zou hij zijn
contract hebben gewonnen.
Hfj zou natuurlijk voor aap gestaan
hebben, indien west de vrouw of de
boer sec had, want dan gaat zuid
juist down zónder dat het nodig is!
Het publiek zou dan gezegd hebben,
wat speelt die man slecht, want het
publiek heeft geen benul van kans
berekening en vindt, dat een goede
speler in feite door de kaarten héén
moet kunnen kijken. Nu is die kans
van 3:2 dat een eventuele singleton
bij west een kleine schoppen is. na
tuurlijk niet indrukwekkend. Niette
min is die beter dan niets. Of beter,
dan de redenering: west heeft één
schoppen, dat kan een kleine of een
Kansberekening deed aan tafel II
niet mee. Daar kwamen OW in drie
gedoubleerde ruiten terecht en verlo
ren 100 punten. In totaal 150 punten
(4 mp.i. maar het zou er wel wat
anders uitgezien hebben als de vier-
schoppenspeler een vaster geloof in
de kansberekening getoond zou heb-
BRIDGEVRAAG
Oost gever, OW kwetsbaar, paren
wedstrijd. Oost opent met één har
ten zuid zegt drie ruiten waar
na west aan noord vraagt "is drie
ruiten sterk of zwak?" Noord ant
woordt: "sterk" en daarna gaat
het bieden pas, pas, pas. Na af
loop blijkt dat zuid zeven ruitens had
van AVB 10987 maar niets ernaast.
OW hadden tenminste elf slagen in
schoppen kunnen maken. OW roepen
de wedstrijdleider wat moet deze
beslissen? Antwoord elders op deze
pagina
Kom er ar lil er
tmu apuazaj laoAJanpaj 8
fuapiiqos ui ueui jous i
Haajqiuo laqouwui dooun 9
afdo:i ja^un s
ui afaojq
japuai«3i do 11 ju g
T003J UT afaOÏS Z
japujui ^.mf ut dou uaa 1
Pim en Pom
Pim is in 'n dol-le bui. Roetsj
...roetsj....rent hij door de ka
mers en zingt: ik ben de dik
ste kat van 't. land. ik weeg wel
hon-derd pond en wie er met
me vech-ten wil, die gooi ik op
de grond.
Ha ha...zegt Pom, die hem
hal-ver-wege de trap te-gen-
komt, hon-derd pond? Nog niet
eens ze-ven pond weeg Jij,
kleintje. Wat is we-gen?,
vraagt Pim Pom kijkt hem met
gro-te o-gen aan. En Je zingt
zelf dat Je honderd pond
weegt!, roept hij. Ja-wel, zegt
Pim. dat weet ik wel. maar dat
is zo maar een lied-Je. Dat heb
ik van mijn moe-der ge-leerd.
Dan had Je ook aan Je moe-der
moe-ten vra-gen wat we-gen
s, zegt Pom. Nee hoor, zegt
Pim, daar heb ik toch ze-ker Jou
voor. Jij weet al-les. Wat is
we-gen. Pom?
De sla-ger weegt en de vis
boer en de vrouw weegt, zegt
Pom, heb Je dat nooit ge-zien?
Pim zit heel stil. O, na-tuur -
lijk, zegt hij, nou weet ik het.
Als de vrouw zegt: een pond-je
vlees-Jes, dan pakt de sla-ger ze
en doet ze in een zak-je. Hij
legt het op een Schaal op de
toon-bank. En op die toon
bank staat ook een soort huis-
Je met een raam-pje er-in. De
vrouw en de slager kij-ken
er al-le-bei naar. Voor 't raam
pje van het huis-Je zwaait een
klein hand-Je heen en weer.
Op-eens staat het stil en wijst
iets aan. En dan zegt de sla
ger: e e n pondje, me-vrouw.
En de vrouw zegt: Goed zo. sla
ger Is dat we-gen. Pom? Pom
knikt Dat hand-je telt de
pond-Jes. be-grijp Je, zegt hij,
dat is het werk van die hand
jes in al-le win-kels. Pond-Jes
vlees, pond-Jes vis, pond-Jes
Ja maar wacht e-ven. zegt
Pim, Je zei daar-starks dat de
vrouw ook woog. Wat voor
pond-Jes weegt de vrouw dan?
De vrouw heeft toch geen win
kel? Pom lacht. De vrouw weegt
haar ei-gen pond-Jes. Pim z'n
bek-Je gaat o-pen. Wat, vraagt
hij, wdt voor pondjes dan.
Pom? Haar ei-gen pond-Jes,
zegt Pom nog eens. pre-cies wat
ik zeg. Kijk, dat is weer zo-iets
mals van de men-sen, Pim. Die
zijn, de hele dag bang dat ze te
veel e-ten. Hoe be-staat het!,
roept Pim, ik ben de he-le dag
bang dat ik te wei-nig eet!.
Daar zijn 't men-sen voor, zegt
Pom, dat weet Je nou toch zo
lang-za-mer-hand wel. El-ke
keer als ze den-ken dat ze weer
een pond-Je te veel ge-ge-ten
heb-ben gaan ze op zo'n weeg
schaal staan en vragen aan 't
hand-Je of hij het aan-wijst.
En als het hand-Je dan zegt:
een pond-Je te veel, me-vrouw
of me-neer, dan e-ten die
men-sen ge-woon een he-le
dag e e n of twee pond-Jes min
der. Ik kan het bij-na niet ge-
lo-ven, zegt Pim, het is het
gek-ste wat ik ooit heb ge
hoord: e-ten la-ten staan!
Kom maar mee, zegt Pom,
dan zal ik je het hand-Je la
ten zien. Hij tript voor Pim uit
naar de slaap-kamer. Daar, zegt
hij, daar staat de weeg-schaal.
Een plat huis-Je. roept Pim, dit
hand-Je woont in een plat huis
je en niet in een hoog huis-je
zo-als bij de sla-ger. Ja, zegt
Pom, maar het is toch het-zelf-
de. Kijk maar. Hij springt op
de weeg-schaal. Het hand-Je
zwaait vro-lijk heen en weer
ach-ter de ruit van zijn huis-
Je en als Pom stil zit zit het
hand-Je ook stil. Zes en een
half, zegt Pom die met een heel
ern-sti-ge kop naar de cij-fer-
tjes ach-ter het hand-Je kijkt,
ik weeg zes en een half pond!
Nou ik! roept Pim. Hij duwt
Pom van de schaal en springt
er zelf op. Hon-derd, roept hij,
ik weeg hon-derd pond! Pom
lacht: dom-kop, jij kunt niet
eens cij-fers le-zen! Zes! Het
hand-je zegt dat Je zes weegt!
En sa-men...hij springt naast
Pim op de schaal: sa-men we
gen we twaalf en een half! Is
dat veel? vraagt Pim, Meer dan
honderd? Ont-zet-tend veel
zegt Pom, en precies goed voor
twee kat-ten sa-men.
Pim is he-le-maal te-vre-den.
Hij slaat 'n poot om Pom heen
en zingt: wij zijn de dik-ste kat
van het land, van twaalf en 'n
half pond, en wie er met ons
vech-ten wil, gooi-en we op de
grond!
Hoi!, zegt Pom, zó is het, sa
men zijn wij de dik-ste kat van
het land!. Er kan ons niets ge-
beu-ren!
MIES BOU-HUYS
Noord was gever, niemand kwets- j
baar. Haagse speler Piet Boender
oriect pionoffer, waarmee wit j opende het zuidspel in der^e hand grote zijn. dus is er 50% kans. Dat
is dezelfde redenering als de man
volgde die zichzelf met één loterij
briefje 50% kans geeft op de hoofd-
H n de acht afwijkingen In de beide bovenstaande tekeningen
vinden? De juiste oplossing vindt n elders In de pagina.
a-in
Truitjes
Het schijnt dat er op het ogenblik
in Engeland heel wat meisjes rond
lopen in gebreide truitjes die
zo krap zijn dat ze bij elke adem
tocht dreigen open te springen Vol
gens maandblad Nova hoeft niemand
bij die aanblik in verlegenheid te
raken, want die truitjes worden met
opzet zo gebreid voor meisjes die
willen suggereren dat ze meer boe
zem hebben dan in werkelijkheid
aanwezig is. De breisels hebben die
pe camisoolachtige halsuitsnijdin
gen en worden van voren met knoop-
en- knoopsgat gesloten, wat het
strakgespannen effect nog verhoogt.
Ook truien met ingebreide taferelen
op het voorpand idierfiguren. pal-
menstrandjes met ondergaande zon)
vliegen weg in sommige Londense
boetiekjes. Er horen broeken bij
met opgenaaide stukjes breiwerk op
zitvlak en knieën, of geruite midi-
rokken in Mondriaankleuren.
HORIZONTAAL
1. doordringend van klank
4. levenslucht
7. vis
11. dakbedekking
12. muziekterm
l 14. eikeschors
15. kledingstuk
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
ANTWOORD OP BRIDGEVRAAG
Een moeilijke zaak. OW hebben 1
natuurlijk verkeerd geboden maar
anderzijds heeft noord een onjuiste I
inlichting gegeven. Want hoewel zuid
aanvoerde dat hij deze ruitenkleur
zéér sterk vond en daarom 3 ruiten
bood. moet. de wedstrijdleider aan- 1
nemen dat in zo'n geval onder "sterk" j
verstaan wordt: tenminste de kracht1
van een gezond openingsbod én een
goede lange kleur. De WL kan nog
bekijken op wat voor een kaart of
noord paste, maar als die kennis
geen oplossing geeft, zal de WL er
goed aan doen dit spel met een "mid
denscore" voor beide partijen te belo
nen.
H
0
T
t
L
L
U
K
N
A
A
P
0
0
G
R
0
E N
T
E
S
T
A
A
R
E
n
k
E
N
T
E
N
f
KJ
P
1
E
P
E
RE
u
S
T
G
E
T
A
G
L
1
S
c h
1
E
1
E
T
A
L
L
A
R
V
AA
R
P
E
L
T
L
B
A
A
A
E
E M
A
A
K
A
E
0
G
T
T
T
G
t|
k
m
E
N
n
N
A
S
R
0
u
0 IT
E
A
M
P
k
E
P
U
A
n
RIEiT
K
R
A
R
E
G
r
n
A
e
P
0 k
k
0
R
E
le
E
A
A
T 5
TI0IR
1
0
S
S
V
R
A
A
1 iUAlTiE
1
R
P
u
0
1
K.üjRiE jVjLiOiV
E
R
E
1
v
Het invulraadsel leverde een groot
aantal oplossingen op. Als prijswin
naars kwamen uit de bus: Eerste
prijs van f 10,- de heer P. Ammer-
laan, Ruysdaelhof 4, Voorschoten;
tweede prijs van f7.50 de heer H.Th
la Rivière, De Laat de Kanterstr. 4.
Leiden; prijs van f5,- mevrouw mr.
W. F. Klasens-v. d. Loo, Dr. Kuyper-
laan 9. Voorhout en prijs van f 5.- de
heer C. de Jager, Boslaan 161, Kat
wijk a. Zee De prijzen zullen aan de
winnaars <es) worden toegezonden.
17. ijsheuvel
19. aanwijzend voornaamwoord
20. bijbelse figuur
22. boom
24. drinkgerei
26. voorzetsel
27. hoofddeksel
29. overzetplaats
30. bouwland
31. kopersnede
33. nadelig
35. tijdstip
37. verlaagde noot
40. vogel
41. ogenblik
42. kloosteroverste
44. moskeehoofd
45. houding
46. grondsoort
47. eikeschora
48. mythologische figuur
50. nauw
51. vruchtvocht
53. dierlijke geurstof
55. punt
57. gard
58. bergnimf
59. Interval
60. spruit
61. wedspel
62. kiezel
VERTIKAAL
2. kampeerwagen
3. plaats in Gelderland
5. vis
6. korf
7. talent
8. plaats in Gelderland
9. opgenaaid lapje
10. heester
13. gesloten
16. flink
18. voorzetsel
20. arbeidsvermogen
21. vaartuig
23. rijpaard
24. biljartstok
25. aangenaam
31. oude vreemde munt
32. plant
34. schicht
38. muggelarve
39. ouderwets kledingstuk
42. drank
43. onder
48. zoogdier
49. aanzien
51. scherts
52. plezier
53. munt
54. gevoelig
55. noot
56. mythologisch figuur
Oplossingen onder 't motto KRUIS
WOORDRAADSEL dienen voor
woensdag aanstaande te 9 uur in het
bezit te zijn van de redactie van
het Leidsch Dagblad, Witte Singel 1,
Leiden. Wij stellen vier prijzen be
schikbaar: één van f10, één van
f 7,50 en twee van elk f 5. Alleen
abonnees kunnen meedingen.
