'Russisch theaterleven gebaseerd op techniek' rfjy) vandaag I ...en gisteren i programma] Schouwburgdirecteur Hans van Dam TV morgen] LETOSCH DAGBLAD LEIDEN Met 2y2 uur vertraging vertrok dan eindelijk de 'oepolew van Aeroflot met aan boord een aantal schouwburg- irecteuren en directieleden van theatergezelschappen, die een tudiereis door de Sowjet-Unie zouden maken. De mogelijkheid m hiermee mee te gaan had ik te danken aan het college van en W. dat hiervoor de reis- en verblijfkosten voor zijn reke- ing nam. Het doel van de reis was tweeledig, enerzijds een ennismaking met de theatermogelijkheden in een land waar rij eigenlijk weinig van weten en aan de andere kant door liddel van een informeel contact op collegiaal niveau het be preken van Nederlandse theaterproblematiek. Reeds de eerste avond werden wij jconfronteerd met handel drijvende [oskovieten, een euvel dat zich ge urende de gehele week voor zou oen. Voor een buitenlander is het iet mogelijk om ongestoord op raat te lopen, telkens wordt men angesproken door Russen die uebels willen wisselen tegen 'n voor voordelige koers, die om auwgum vragen, die kledingstukken illen kopen of die ikonen ter ver- oop aanbieden. Het zwart wisselen van roebels lijkt jp het eerste gezicht voordelig maar ilras blijkt dat het bijna onmogelijk fe om ze uit te geven: nagenoeg alle ktikelen die voor ons waardevol zijn unnen uitsluitend met westers geld torden gekocht, waarbij vaak een ogere prijs betaald moet worden, [an men voor hetzelfde artikel in jfederland betaald. 's Avonds na half elf zijn slechts iafé's open waar men uitsluitend, Westers geld kan betalen. iarbij kunnen zich monetaire pro voordoen die op z'n minst rrassend genoemd mogen worden, kocht ik eens voor f4 een ilaasje jus d'oranges en betaalde met briefje van f 10. Het was een tientje en het kostte heel wat (verredingskracht om dit te laten lepteren. Als wisselgeld kreeg ik rug een gulden, een honderd yen- uk, een Finse mark, een onduidelij- geldstuk uit Korea of China en aantal Canadese dollarcenten. De eerste Moskouse nacht ^erd besteed aan een verhitte dis- de vraag of het Neder- >nds toneelbestel gediend is met een tolvorming onder de acteurs, zulks joruitlopend op een door de Vere- n Schouwburgdirekteu- op 7 juni J.l. in Hoorn georga/ni- erd dispuut. Daar dit een onder - men zonder conclusies te rekken urenlang over kan spreken, omdat de reis toch wel vermoei- bleek het voor een aantal scussianten niet mogelijk te zijn om het ontbijt aan te zitten, raardoor de door Intourist georgani- irde rondrit door Moskou werd ge bist. Daarentegen werd naar goed Itussische gewoonte gezamenlijk ge- Jouched en werd de discussie onder liet genot van op straat gekochte prikozensap en oliebollen met ge- laktvulling voortgezet. Middags werden wij ontvangen de direktie van het Bolsjoithea- er, die tevens het beheer voert over e theateractiviteiten in het Congres gebouw. Het Bolsjoitheater heeft ^100 plaatsen, er zijn ongeveer 900 irtiesten in dienst en ongeveer 3000 pensen aan administratief en tech- sch personeel. Het gesprek handel- voornamelijk over de verkoopme- Leids schouwburgdirecteur Hans van Dam is al weer enkele weken te rug van zijn studiereis naar de Sowjet-Unie. Hij heeft in Moskou niet alleen het theaterleven maar ook het leven van alledag zo nauw keurig mogelijk geobserveerd. Zijn indrukken zijn interessant genoeg om hierbij af te drukken. thoden; het bleek duidelijk, dat het uitgangspunt voor een theaterdirec tie in de USSR totaal anders is dan die in Nederland: het is niet de kunst de theaters vol te krijgen, het is meer de kunst op taktische wijze het publiek te weren. Vrijkaarten en redukties worden niet verleend en ook abonnementen kent men. althans in Moskou, niet. De voorverkoop begint een maand tevoren in de zalige we tenschap dat elke voorstelling uitver kocht zal zijn. De helft van de toe gangsbewijzen wordt verkocht aan de kassa, de overige helft bij verkoop kantoren in de stad: zo wordt een gedeelte van de plaatsen verdeeld on der grote bedrijven en ook Intourist ontvangt voor de toeristen een be paald gedeelte van de toegangsbe wijzen. ZWARTE HANDEL Later bleek ons a t voor de aanvang van elke door ons bezochte voor stelling voor de deuren van het thea ter door door de diverse directies in alle toonaarden ontkende zwarte handel in toegangsbewijzen welig tierde. De toegangsprijzen variëren van 3 robel tot 70 kopeken, waarbij men moet rekenen dat de officiële koers van de roebel f4 is, maar dat de koopkracht hiervan naar mijn mening nog wel hoger ligt. De voorstellingen beginnen over het algemeen om 19 uur (in Lenin grad om 19.30 uur) en in geen enkel theater vindt men plaats aan wijzen de suppoosten. In kleding verschilt het publiek nagenoeg niet van het Nederlandse. 's Avonds bezochten wij de opera "Faust" die op het laatste moment ingezet was voor "Sadko". Dit natu ralistisch gebeuren had plaats in het Congresgebouw (6.000 plaatsen) en maakte voornamelijk indruk door de inmense afmetingen van toneel en auditorium. In de pauzes bleek het mogelijk om binnen 20 minuten op zeer efficiënte wijze het publiek zijn consumpties te laten gebruiken, door steeds aan één buffet één bepaald artikel te doen uitgeven. In tegen stelling tot Nederland wordt in de pauze geen koffie gebruikt, maar wel ijs, boterhammen met beleg en een soort pannekoeken. De avond en de nacht werd besteed aan een dis cussie aangaande de publiekorganisa- tie, waarbij we als conclusie konden stellen dat een publieksbinding in Nederland moet worden gebracht. Een aantal leden van ons gezel schap, waaronder ik, heeft kans ge zien om aan toegangsbewijzen te ko men voor een kindervoorstelling door leerlingen van de balletacade mie van het Bolsjoitheater op zon dagmiddag. Voor mij persoonlijk was deze voorstelling het hoogtepunt van deze reis, het was ongelooflijk wat kinderen van 7 tot 17 Jaar hier op technisch gebied presteerden. Dit is trouwens mijn hele indruk van het theaterleven in Ruslandeen zeer sterke en zeer hoog opgevoerde tech niek, maar verder weinig diepgang waartegen slechts een kindervoorstel ling als deze onze weerstand kon op heffen. Het was een bewerking van "De tovenaarsleerling" van Poesjkin op muziek van Choelaki, hetgeen juist door de eenvoudige opzet erg aan sprak. Ook bij deze voorstelling viel ons weer de kennis van het pu bliek op: op exact de Juiste plaatsen kwamen de open doekjes en de lach jes: daarentegen, hetgeen wij ook gezien hadden bij de voorstelling van Faust, by het slotapplaus liopt ieder een weg terwijl er toch bij elke voorstelling technisch een enorme prestatie geleverd werd. 's Avonds was er een voorstelling in het oude Russische circus waarbij wy ons af vroegen hoe het mogelijk is dat een dergelijk gevaarlijk gebouw nog in ex- ploitatie is. Van de weeromstuit werd de nacht gebruikt voor een discussie aangaande de verhouding tussen schouwburgexploitanten en overhe den, waaronder brandweer en ge meente. 's Middags hadden wij een gesprek met de directie van het Malitheater, het grootste toneeltheater van Mos- koiu. Dit gesprek ging over de nieu we stromingen in de toneelkunst. Hierbij viel een starre houding op zelfs ten aanzien van stromingen die naar onze mening reeds verouderd zijn. Althans bij het Malitheater is de tijd na Stanislawski stil blijven staan: de door Brecht ingevoerde methoden worden slechts in kleine theaters in praktijk gebracht. 's Avonds bezochten wij het toneel stuk "Tolles Geld" van Ostrowski in het Malitheater. Dit stuk hebben wij wegens het bijzonder statische spel en de onverstaanbaarheid al tien mi nuten verlaten. Ijlings ben ik naar het Gorki-park gegaan, maar daar bleek ik slechts het laatste gedeel- an een toneelvoorstelling te kun- zien. Deze dag werd besloten, met een nachtelijke discussie over toneelvernieuwingen en de gevolgen daarvan op de smaak en de belang stelling van het publiek. De vol gende ochtend besteedden wij aan het bezichtigen van het Kremlin het bezoeken van het Lenin- mausoleum en 's middags vertrok ken wij per lijndienst naar Lenin grad. LENINGRAD Deze stad van 4 miljoen inwoners is in 1703 aangelegd en is één groot museum van verschillende bouwstij len, schitterende paleizen, brede pros pects, waarvan de bekende Newski- prospect al 4% kilometer lang is. Een aardige ervaring is dat het in deze stad, die ligt op de breedte van ADVERTENTIE Zo'n geheugensteuntje is vandaag de dag heel Durex. En dat percentage stijgt nog steeds. gewoon. Meer dan een half miljoen mensen Logisch. Want Durex geeft zekerheid en is niet in Nederland kopen geregeld condooms. In de storend in het gebruik. En er zijn geen winkel of uit de automaat. Even makkelijk bijverschijnselen, ook niet op langere termijn. als een rol drop of een tube tandpasta. Dat is ook de reden dat veel huisartsen het Ruim 70% van de verkochte condooms is gebruik van condooms adviseren,"n veilig gevoel. THE BEST THERE IS. Stockholm in de zomer, nauwelijks donker wordt. Aan het prach tige winterpaleis dat in 1917 in het allereerste begin van de revolutie be stormd is, is de Hermitage gebouwd, een onvoorstelbaar groot museum, dat bezocht wordt door ongeveer 15.000 mensen per dag. In dit mu seum is o.a. een Hollandse afdeling waar waarschijnlijk meer Nederlandse schilderijen hangen van grote meesters dan in Nederland. Er zijn 400 zalen waarvan de grote on geveer 1000 m2 meten. De totale ex positielengte bedraagt 23 kilometer, en naar een grapje van de gids zou het 19 jaar moeten duren wil men alles daar zien, uitgaande van het feit dat men voor elk schilderij ongeveer 1 minuut nodig heeft. Des middags hadden wy een gesprek met de directeur van het Kirow- theater. Dit theater heeft 100 musici in dienst en daarnaast nog ongeveer 900 mensen als artiesten i ballet en opera)Bovendien nog ongev. 500man tchnisch en administratief personeel. Het theater, dat sterk doet denken aan Bolsjoi in wat kleiner formaat, is pas gerestaureerd nadat het in 1852 was heropend. Men brengt on geveer 40 nieuwe stukken per jaar uit, men speelt 6 dagen per week en is 1 dag vrij, neemt 2 maanden zo mervakantie en geeft één matinee per week. Gastoptredens komen daar vrijwel niet voor. uitsluitend in de vakanties. 65 pet. van het repertoire bestaat uit opera, de rest is ballet. Men brengt vier premières per Jaar uit, zodat de looptijd van de stuk ken zeer lang is. indien men in ogen- toire uit 40 stukken bestaat. Evenals in Moskou was het moei lijk van de direktie te weten te ko men wat het tekort is dat. op het theater wordt geleden. Werd het bij Bolsjoi na zeer lang vragen door e envan de mensen voorzichtig ge steld op 2Vi roepbel per plaats per voorstelling, in het Kirowtheater werd ons verteld dat er geen verlies werd geleden. Men incasseert per Jaar ongeveer 1.250 000 robel, een aangezien het een staatsbedrijf is. vloeit dat bedrag toe aan de staat. Van de staat wordt per première 150.000 robel gevoteerd. Later hoor den wij nog dat de kosten en op brengsten elkaar ongeveer in even wicht houden, wanneer de 150.000, roebel per première door de staat wordt betaald. Dit zou betekenen dat het totale tekort ongeveer 600.000 roebel per Jaar is. Gerekend tegen de koers van f 4 zou dit neerkomen op een bedrag van ongeveer f 2500000 per jaar. wat bepaald aan de zeer la ge kant is. De restauratie van het theater duurde van 1968 tot 1970 en was vergelijkbaar met de ko mende restauratie van de Leidse Schouwburg, hoewel er in Leningrad enkele balletstudiio's bijgebouwd zijn, alsmede een repetitiepodium, dat pre cies dezelfde afmetingen heeft als het hoofdtoneel. Ik had nog kans gezien om een goedkope plaats te krijgen bij 'n balletvoorstelling in het Kirowtehater. Hier werd gedanst de „Fon teinen van Bakshesch" door het twee de gezelschap van Kirow omdat het eerste op tournee in Japan was. Hoe wel ook dit zeer klassiek van opzet was maakte het op mij diepe indruk wegens de enorme techniek die deze dansers bezitten. Omdat het onze laatste Russische nacht was werd Hans van Dam in het hotel een afcheidsfeest geor ganiseerd dat tot vroeg in de och tend duurde. En om zes uur werden wij gewekt teneinde de terugreis te aanvaarden, wederom met een Rus sisch toestel. CAO voor de bloemkwekers DEN HAAG (ANP» In de Socia le Commissie Bloemkwekerijen van het Landbouwschap, is overeenstem ming bereikt over de cao 1971 72 voor de bloemkwekerijen. M.i.v. 1 september zullen de volgende lonen en andere voorwaarden gelden: Een gemiddelde arbeidstijd van 42\<i uur per week; verhoging van de voor het tijdvak 1 Juni t/m 31 augus tus geadviseerde lonen met 6.26 pro cent. Terugbrenging van de leeftijds grens van het volwassenloon van 23 tot 22 Jaar. Uitbreiding van het aan tal vakantiedagen met een snipper dag. Verhoging van de vakantietoe slag van 6 tot 6.4 procent van het jaarloon. Opneming van een indexe ringsclausule, waardoor een reële in komensverbetering van 2.75 procent op Jaarbasis gewaarborgd blijft. De Avro-tv zendt vanavond een show uit rond de zangeres Dionne Warwick. Als gasten tre den in deze show op de compo nist Burt Bacharach, de in Ame rika zeer populaire zanger Glen Campbell, de groep Creedence Clearwater Revival en de komiek George Kirbv. NEDERLAND 1 Samenvatting Tour de France (NOS) (Kleur) Pip en Zip (NOS) (Kleur) Journaal (NOS) (Kleur) Daktari (KRO) (Kleur) Journaal (NOS) (Kleur) Andy Williams Show (KRO) (Kleur) Het droeve lied van mjjn gele huis. Vietnamees volksliedje (Filmportret van Saigon (KRO) (Kleur) De rode kamer. Tv-feuilleton naar de roman van Strindberg (KRO) Journaal (NOS) NEDERLAND II (Kleur) Pip en Zip (NOS) (Kleur) Journaal (NOS) Den Haag vandaag (NOS) (Kleur) Première: programma over filmkyken en filramaken (NOS) (Kleur) Operatie minus 5 (Barrier Reef) (AVRO) (Kleur) Journaal (NOS) Peyton Place (AVRO) (Kleur) Dionne Warwick met hart en ziel (Mu zikale show) (AVRO) AVRO's Televizier Magazine (AVRO) (Kleur) Journaal (NOS) Hilversum heeft besloten dat we een periode van griezelen moeten ondergaan. Donderdag vertoont de VPRO de eerste van vier aangekochte griezel films die door de BBC zijn ge produceerd. Als „opstapje", om ons vast een beetje te laten wennen aan dit voor de televi- visie nieuwe genre, zond de VARA gisteren „De kat en de kanarie" uit. Een film uit 1939 die eruit zag als een film uit 1938 flink gedateerd dus. Pau- lette Goddard als het frisse en vrolijke meisje waarvan je ze ker wist dat haar niets zou kun nen overkomen, en Bob Hope als de Jeune premier, hoewel hij natuurlij de enige echte onvervalste griezel van de he le rolbezetting was. Het was al lemaal niet zo goed gedaan, bo vendien moest Bob Hope voor de lichte toets zorgen opdat we niet helemaal reddeloos in de lappenmand zouden vallen, maar desondanks slaagde de film erin mij meermalen kippe- vel te bezorgen, wat geloof ik niet zozeer voor de kwaliteit van de film pleitte, alswel voor mijn suggestibiliteit. Wat dat worden moet als de BBC straks op volle toeren door de VPRO op ons wordt losgelaten, waag ik nog niet te becijferen, maar het lijkt me verstandig deze film slechts in groot ge zelschap te nuttigen. De Mexicaanse revolutie kost te een miljoen doden. Afgerond. Mijn encyclopaedic zegt daar over: „De jaren 1911—1920 wa ren zeer woelig". Men kan de ze revolutie wel enigszins ver gelijken met die van Castro op Cuba, waarbij de namen Castro, Che Guevara veranderd moeten worden in Pancho Villa en Za pata, dankbare gelegenheidsge vers aan filmregisseurs en boe- kenschrijvers uit onze tijd. Ove rigens voeg ik er haastig aan toe, dat de vergelijking slechts een aanduiding wil zijn, geen treffende gelijkenis suggereert, want de Mexicaanse boys uit 1910 gingen wel wat primitie ver te werk dan Che en Fidel in latere Jaren. Als U Uw programmablad ge lezen hebt weet u misschien dat de Engelse regisseur Tony Es sex. die ook die serie maakte over de Eerste Wereldoorlog, min of meer bij toeval op al de ze autentieke filmopnamen stuitte, toen hij op zoek was naar materiaal waaruit een aar dige documentaire rond Mexico kon worden opgebouwd ter ere van de Olympische Spelen. Zijn documentaire werd daardoor nog actueel ook, niet door de spelen, maar door de genade loze wijze waarop de Mexicaan se regering vlak voor de spelen met de demonstrerende studen ten afrekende, wat 10-tallen do den kostten. Dat was weer even ouderwets, te vergelijken met wat deze documentaire ons toonde. Dan was er ook nog een inter view met de schrijver Robert Ardrey over de gedragingen van dieren in vergelijking met de mens. Ardrey is blijkbaar een veelzijdig man, want hij le verde ook het scenario voor "De drie musketiers", de film uit 1948 die de TROS vorige week donderdag vertoonde. Nico Scheepmaker. WOENSDAG 7 JULI 1971 HILV. I. 402 m en FM-kanalen. 7.00 NCRV. 8.00 TROS. 12.00 KRO. 14.10 NCRV. 19.00 N.O.S. 7.00 Nws. 7.11 Het levende woord. 7.16 (S) Klass. en semi-klass. muz. 18^)^.(7-25 Horen en zien: 7.30 Nws.; schikt voor U: Opnamen mod. kamermuz. 10.15 Voor de vrouw. 11.00 Nws. 11.03 Aktua-Magazlne: nws.. nieuwtjes, reportages, kommen- taren en muz. 11.55 Meded. 12.00 (S) Gevar. progr. (12.22 Wij van het land; 12.26 Meded. t.b.v. land- en tulnb.; 12.30 Nws.; 12.41 Actualltel- In 't zilver: progr. voor oudere luis teraars. 16.00 Nws. 16.03 (S) Meisjes- pianobegel. 16.15 Radiostrip de kinderen. 16.30 Gevar. progr. de Jeugd. 17.30 Actueel progr. muzikale illustr. (17.50-18.00 ging ln Nederland: 18.30-18.41 Nws 19.00 Openbaar Kunstbezit. Morele Herbewapening. 19.10 Het eigen ge luld van Morele Herbewapening, le zing. 19.20 Nabeschouwing Ronde van Frankrijk 1971. 19.25 (S) S.N.I.F.: Signalementen. Inform, de lichte 19.50 Progr. voor_ blinden en slecht- views, voor- en nabeschouwingen, dtskussie6 en overz. perskritieken. Aansluitend: a) Nederlands Kamer koor en solisten: klass. liederen; b) Klavecimbel en viola da gamba: wer ken uit de Spaanse Barok. 22.30 Nws. 22.39 (S) Mensen, ontmoetingen, me ningen. 23.55 Nws. HILV. II. 298 m en FM-kanalen. 7.00 VARA. 7.54 VPRO. 8.00 VARA. 17.02 NOS. 18.11 VARA 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn. 7.20 (S) Muzikale ochtendpost (gr (7.33-7.38 Van de voorpagina). 7.54 Deze dag. 8.11 Actualiteiten. 8.22 (S) 9.00 Radioweekbl., 9.00 Ons 9.35 Waterstanden; 10.15 Koning Klant: 10.30 De Week bladen; 10.45 Voor de kleuters; 11.00 Nws. 11.03 Op de koffie: Inform, en comment. 12.00 (S) Licht vocaal- en instrumentaal ensemble met zangsol 12.25 (S) Brassband Magazine. 13.00 Nws. 13.11 Actualiteiten. 13.25 Speel ruimte, met om: 10.25 Kennismaking met de buurtbewoners: 14.00 Operet tewereld: 14.35 Kinderkoor; 14 favorieten muziek: 15.40 Een grote de Jeugd. 17.02 Onder 17.55 Meded. 18.00 Nws. 18.11 Actuali teiten. 18.20 (S) Klink Klaar, zonder 19.30 Nws. 19.35 (S) Dansor- 20.05 (S) Melo- -*"•uci .rvrtum,. ai.io Promenade-Orkest. 21.40 (S) Muz. India. 22.30 Nws. 22.38 Meded. 22 43 Acualitelten. 22.50 Radio Jazz Maga zine. 23.15 (8) Stereo-Pop. 23.55 Nws. HILV. III. 240 in. en FM-kanalen. 9.00 AVRO. Arbeidsvitaminen: pop. t.L.pl.progr. (11.00 Nws 12.00 Nws. 12.03 Zet 'm op: licht pl.progr. (13.00 Nws.; 13.03-13.06 Radiojournaal). 14.00 Nws. 14.03 Gimmick. 15.00 Nws. 15.03 Muz. Boetiek. 16.00 Nws. 16.03- 18 00 Lichte platen. (17.00 Nws.; 17.02-17.05 Radiojournaal). DRAADOMROEP Woensdag 7 Jul! van 18 - 20 uur (Over de 4e lijn) Tuxedo Junction (Feyne), Sing sing sing (Prima). Christopher Columbus (RazafSkandlnvalan shuffle (A6- mussen). After you've gone (Crea mer). Swe- Dane symphony (Neu mann). Muskrat ramble (Orv). No yet (Stanley), Dusty rag. Friend- blues (Handy), f ,~«.ppen). What a My girl Josephine as ln a morning Ma he's making rad) Theme for a" dream (Gafson), Man of mystery (Carr), F.B.I. (Gorn- ley). I love you (Welch), 's Wonder ful (Gershwin), Yes we have no ba nanas (Silver). Lucille (Penntman). Ebony eyes (Loudermllk). Dellcado (Azavedos), Vay con Dlos (Russell). Tu amor en mi amor (Fuentes), Por tuguese washerwoman (Popp). I'm beginning to see the light (James), Tzena tzena tzena (Parish). Tenderlv (Gross). On the sunny side of the street (McHugh), Melody for Melonae (McLean). I'll keep loving jfif NOS: 18.25_Samenvattlng dekkertjes, TV-serle voor de leugd. IKOR/CVK/RKK19.30 Kenmerk: de wekelijkse tnformatlerubr. over kerk en samen 1. NOS: 20.00 (K) Journ. NOS: 20.20 (K) Uit de wereld der ln- sekten: sprinkhanen, fllmreportage. 20.35 (K) Summer Holiday, speelfilm (Rijkskeuring: alle leeftijden). 22.10 (K) Uitzending Stichting Socutera. NOS: 22.25 Studio Sport 22.5022.55 (K) Journ. Nederland II— NOS: 1845 (K) Pip en Zip NOS: 18.55 (K) Journ. NCRV: 19.05 (K) Ed dy Ready GO: muz. programm. voor de Jeugd. NOS: 20.00 (K) Journ. NCRV 20.21 (K) Noorwegen land van wil de romantiek, filmreportage 21.05 (K) Spel zonder Grenzen ln het Sportpaleis Ahoy te Rotterdam. 22.26 The Car diff Canton Singers. NOS: 22.3522.40 K) Journ.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1971 | | pagina 5