Hooggerechtshof Amerika
heft publikatie verbod op
SU VERLOOR
VOORSPRONG
OP AMERIKA
MET SALJOET
Scheur in gevel Cosa Nostra
Uitzonderlijk Brits
eerbetoon voor Luns
DONDERDAG 1 JULI 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 9
(Van onze correspondent mr. H. L. Leffelaar)
WASHINGTON Met 6 tegen 3 stemmen besliste het Hoog-
erechtshof gistermiddag, dat het ministerie van Justitie geen
uridische gronden had om de publikatie van de als "geheim"
reclassificeerde Vietnam-studie van het Pentagon tegen te
louden. De New York Times en de Washington Post, die direct
letrokken waren bij deze rechtzaak, begonnen vanochtend met
e voortzetting van hun op het rapport gebaseerde serie arti-
elen. Het Hooggerechtshof was van mening dat de regering
nvoldoende bewijzen had aangevoerd om een. publikatie-stop
e rechtvaardigen.
Onmiddellijk na de uitspraak werd
zetsel, dat bij de New York
imes sinds de publikatie-stop op 16
ini was overgebracht naar een ge-
elme kamer waar het werd bewaakt,
voorsohijn gehaald en klaar ge
laakt voor het drukken van de och-
nd-editie, die voor deze gelegenheid
in 850.000 exemplaren werd opge-
ierd tot 975.000.
Ook de Boston Globe en de St.
ouis Post-Dispatch, wie een publi-
itie-verbod was opgelegd, hebben
serie artikelen hervat. In totaal
aren er tenslotte achttien dagbladen
ie gedeelten uit het omvangrijke
pport publiceerden.
De vraag is nu wat de regering zal
idernemen tegen Ellsberg, die foto-
jpieën van het origineel ter be-
ihikking stelde van de New York
imes. De algemene verwachting is
hij schuldig zal worden bevonden
n het „ontvreemden van geheime
jeringsdocumenten". Een strafver-
inderde omstandigheid zal onge
peld zijn, dat sommige van de
httien dagbladen die tenslotte ge-
ulk maakten van het rapport, hun
emplaren kregen van andere bron-
n, zodat de regering bij een ver-
rdeling van Ellsberg gedwongen zal
zijn om ook deze andere leveranciers
van de documenten te vervolgen.
Voor Ellsberg pleit verder dat hij vier
delen van de 47 boekdelen van de
studie achterhield, omdat ze bij pu
blikatie nadelig zouden kunnen zijn
voor de onderhandelingen in Parijs
en voor het vraagstuk van de Ame
rikaanse krijgsgevangenen in Noord-
Vietnam.
Het Hooggerechtshof dat gewoon
lijk maanden nodig heeft om tot een
uitspraak over grondwetszaken te ko
men, deed deze uitspraak na drie da
gen van beraadslagingen, nadat za
terdag de pleiters voor beide partijen
waren gehoord. De tegenstemmers
(Burger, Harlan en Blackmun) bekri
tiseerden dan ook de koortsachtige
haast van het proces, waardoor een
„verstandig en weloverwogen" onder
zoek niet mogelijk was geweest. De
regering, aldus rechter Harlan, had
onvoldoende gelegenheid gehad om
haar standpunt uiteen te zetten.
Een van de voorstemmers meende
daarentegen dat de New York Times
en de Washington Post „in plaats van
veroordelingen voor deze moedige
verslagen, lof verdienen voor het die
nen van de grondwet.
(Van onze redacteur ruimtevaart)
Hoewel nog niets bekend is over de oorzaak van de dood van
de drie Russische kosmonauten in de Sojoez-11 na hun record
vlucht van bijna 24 dagen, kan worden aangenomen dat deze
tragedie een aanzienlijke vertraging in de uitvoering van het
Russische programma voor de bemande ruimtevaart betekent.
Ligt de oorzaak op mechanisch gebied, dan zal de Sojoez, waar
mee al eerder ook ernstige moeilijkheden zijn opgetreden,
"op de helling" moeten voordat het opnieuw de ruimte in wordt
gestuurd. Dan zal ongetwijfeld de toch al bestaande Russische
voorkeur voor onbemand ruimte-onderzoek van invloed zijn op
de duur van de vertraging- Moet de oorzaak van de ramp wor
den gezocht bij menselijke condities en grenzen aan menselijk
incasseringsvermogen, dan zal dit ook invloed doen gelden op
het Amerikaanse ruimteprogramma.
HIATEN
(0NDEN (GPD) De aftreden-
Nederlandse minister van Bui-
ilandse Zaken mr. Luns is afge-
in van zijn geweldige ervaring en
ote kennis van zaken, vooral we
llis zijn Joviale persoonlijkheid er
grote zin voor humor, in En-
land de populairste buitenlandse
plomaat. Men draagt hem vooral
warm hart toe als de onver-
gde voorvechter van het Britse
naatschap van de Europese ge
enschappen, zeker nu op het
ment dat dit streven met succes
lekroond.
Britse regering meende dan
op ondubbelzinnige wijze van
ir waardering voor de heer Luns
moeten laten blijken: hij is de
buitenlander die de exclusie
onderscheiding van „Companion
Honour" ten deel is gevallen. Mr.
is deelt deze eer met René Mas-
de eerste naoorlogse Franse
jassadeur in Londen alsmede met
iri Spaak en de premier van Sin-
lore, de heer Lee Kwan-joe.
e orde is beperkt tot een ma-
um van 65 gewone leden, bui-
tanders zijn ere-leden.
kmderdagochtend gingen de heer
is en zijn echtgenote naar Edin-
gh om daar in Holyrood House,
koninklijke residentie in de Schot
hoofdstad waar het koninklijk
tpaar op het ogenblik op bezoek
in een speciale audiëntie uit han-
van Koningin Elizabeth de ver-
selen van de orde te ontvangen,
èt hoogtepunt van het hem be-
le „vaarwel", dat tevens in zekere
een welkom inhoudt wat be-
t zijn nieuwe functie van se-
aris-generaal van de NAVO,
d gevormd door een lunch in het
Btelijke, statige Lancaster House
de Mali, welke „Joe Luns" zo-
hij hier vertederend wordt ge-
imd en diens echtgenote werd
igeboden door de Britse minister
Buitenlandse Zaken Sir Alec
?las Home.
tok dit was een uitzonderlijke eer,
ke geen enkele andere buiten-
dse scheidende staatsman ooit ten
is gevallen. De gastenlijst was
ek. Nagenoeg alle Britse staats-
len, met wie minister Luns ge
rende zijn lange loopbaan te ma-
heeft gehad waren aanwezig o.a.
oud-premier McMillan en de oud-
listers van Buitenlandse Zaken
don Walker, Lord George Brown
Michael Stewart. Verder waren
de Britse onder-ministers van
tenlandse Zaken en EEG-onder-
idelaar Geoffrey Rippon, diens
irganger George Thomsen en het
•lid der Britse regering Lord
knauIt-Peugeot-Volvo Renault
Peugeot zullen met de Zweed-
«utofabriek Volvo gaan samen-
rken om gezamenlijk in 1980 te
oen tot een jaarproduktie van
auto's zonder schadelijke
laatgassen. Deze zullen gebouwd
fden in een fabriek te Douvrin
el. Overigens zullen de drie
Weken concurrenten van elkaar
l'en.
Caiversiteit bezet Gehelmde
bemannen hebben gisteren onder
fling van legerofficieren de uni-
öteit van Caracas bezet nadat
tonstrerende studenten het kan
tvan de rector magnificus had-
1 geplunderd en de auto van diens
««vervanger in brand hadden ge-
De politie zal het universi-
«errein blijven bewaken totdat de
Mdigen zijn gevonden.
Thorneycroft. Mede zaten aan deze
lunch aan: alle Brits diplomaten,
die sinds 1942 als ambassadeur bij
het Nederlandse hof hebben gediend.
Europese bond De grootste me
taalarbeidersbonden van de zes
EEG-landen hebben zich in Brussel
verenigd tot één Europese bond. De
voorzitter van de Westduitse bond
van metaalarbeiders, Otto Brenner, is
voorzitter van de Europese bond.
waartoe 3,1 miljoen arbeiders beho
ren.
Eereerstel Aan een aantal
vooraanstaande oud-leden van de
Tsjechoslowaakse communistische
partij die uit de partij waren gesto
ten wegens het betrokken zijn bij
de stalinistische schijnprocessen in
de jaren '50 is eerherstel verleend.
Begin juni was de vroegere par
tijleider Nowotni weer in ere her
steld.
Morgenochtend begint het
slopen van de grote smeedijzeren
gebouwen van de Hallen in Pa
rijs. Zoals bekend is de eeuwen
oude levensmiddelenmarkt van
de Franse hoofdstad naar buiten
verplaatstwaardoor na sloping
van de bestaande gebouwen
ruimte ontstaat voor o.m. een
ondergrondse markt en een sta
tion van de metro.
Bij ongevallen in het verleden zijn
telkens grote vertragingen en hiaten
in de bemande ruimtevaart opgetre
den. Tussen de vlucht van de Russi
sche Wosjod-2 met Beljajew en Leo-
now in maart 1965, die eindigde in
een noodlanding in de Oeral, en de
volgende Russische vlucht, die van
Komarow in de Sojoez-1 in april 1967
i verliepen 765 dagen. Daarmee begon
een nieuw hiaat: Komarow kwam
om bfj een mislukte landingsmanoeu
vre, en het duurde toen 551 dagen tot
Beregovoy in oktober 1968 startte
met de Sojoez-3.
De Amerikanen kenden zo'n on
derbreking in het programma dooi
de brand in de Apollo-capsule in
januari 1967. Er verliepen daardoor
696 dagen tussen de landing van de
Gemini-12 met Lovell en Aldrin in
november 1966 en de start van de
Apollo-7 met Shirra, Eisele en Cun
ningham in oktober 1968. Een kortere
onderbreking was het gevolg van de
befaamde „schipbreuk in de ruimte".
Lovell, Swigert en Haise landden met
hun kreupele Apollo-13 in april 1970
en het duurde toen 288 dagen voor
dat de Apollo-14 met Shepard, Roosa
Dood van Joe Colombo brengt misdadigers-hierarchie weer in publiciteit
Maandag is het gebeurd". De kogel
die hem altijd te wachten stond"
trof Joe Colombo in New York.
De 48-jarige commandant van de
familie van Profaci had zich al
lang de toorn van zijn medefami
lieleden uit de Cosa Nostra op de
hals gehaald. Want er hoeft geen
twijfel over te bestaan. De corpu
lente Joe Colombo was een be
langrijke figuur uit de Amerikaan
se onderwereld-organisatie Cosa
Nostra. En de door hem opgerich
te Amerikaanse-Italiaanse Liga
voor de Burgerrechten is niet
meer dan een mantelorganisatie
voor gangsterdom.
Sinds 1963 is er heel wat over de or
ganisatie van de Amerikaanse mis
daad bekend. Dat kwam doordat
toen voor het eerst een lid van de
Cosa Nostra doorsloeg. Joseph Va-
lachi onthulde in de loop van de
volgende Jaren hoe de "families"
waren opgebouwd. In de gevange
nis waarin hij voor heroïne-handel
zat, was hij door zijn "familiele
den" met de dood bedreigd. Vito
Genovese, op dat moment zijn cel
maat, getuige bij Valachi's huwe
lijk en, ondanks zijn celstraf opper
baas van de Cosa Nostra, had Va-
lachi van verraad beticht en hem
de „doodskus" gegeven.
Dat werd voor Valachi teveel. Hij
sloeg door. Nog zijn lang niet al
zijn bekentenissen geopenbaard,
maar er is nu voldoende bekend
over de opbouw van de Ameri
kaanse georganiseerde misdaad en
haar voornaamste steunpilaren
Desondanks is de macht van deze
"bazen" zo groot, dat zij nog
steeds als zakenlieden door het le
ven kunnen gaan.
Bendeoorlog
Carlos Gambino in maart
1970 toen hij door de FBI iverd
gearresteerd op beschuldiging be
trokken te zijn geweest bij plan
nen voor een overval op een be
drag van 6 miljoen dollar.
Cosa Nostra kwam eind van de Ja
ren twintig van de grond. Het was
bedoeld om een eind te maken
aan de voortdurende bendeoorlo
gen die voornamelijk bedreven
werden door gangsters van Itali
aanse afkomst. Er zijn zo'n stuk
of 18, 19 families, die elk een eigen
zone hebben, waarin ze opereren.
De regent van een familie staat
bekend als de baas. Onder hem
een onderbaas. Daaronder weer
enige luitenants die opereren met
soldaten. Leden van de Cosa.Nos-
stra kunnen slechts mensen van
Italiaanse afkomst zijn. Maar dat.
wil niet zeggen dat de Cosa Nostra
zich uitsluitend van eigen leden
bedient. Constant wordt gewerkt
met Joden, negers en Ieren voor
het uitvoeren van vuile karweitjes.
New York kent vijf families. De
bazen hebben allemaal 'n keurige
facade waarachter' zij zich ver
schuilen.
Neem bijvoorbeeld de voornaam
ste man van het ogenblik in New
York, Carlos Gambino, 72 Jaar
oud. Hij noemt zichzelf „adviseur
voor manegement-problemen".
Colombo's voorganger was Joseph
Profaci, officieel importeur van
olijfolie. Hij werd vermoord na
een bloedige opstand van een van
zijn soldaten Jospeh Gallo, dezelf
de man die nu wordt vermoed
achter de aanslag op Colombo. De
uiterst bruut optreden Gallo staat
in Cosa Nostra klingen bekend als
"Crazy Joe". December 1961 werd
hij tot veertien jaar veroordeeld
voor pogingen tot oplichting. Maar
begin dit jaar kwam hij vrij. Het is
wel duidelijk dat zijn nogal woes
te optreden in de Cosa Nostra met
het nodige wantrouwen wordt ga
degeslagen. Gallo vestigt het zoek
licht van de publiciteit op de Cosa
Nostra en dat is niet de bedoeling.
Want publiciteit trekt de aandacht
van politie en publieke aanklagers
en dat kan nooit goed zijn voor de
zaken.
Geen geheim
zichzelf bescheiden „handelaar in
ontroerend goed", maar zijn in
komsten komen uit drugverkoop,
uit afpersing, woekerrentes, etce
tera. Het vervelende voor Joe Co
lombo is wel. dat hij de laatste
tijd geen geheim heeft gemaakt
van zijn macht in de onderwereld
in New York. Daarom is de veron
derstelling helemaal niet gewaagd
dat met name Carlos Gambino
schoon genoeg begon te krijgen
van Colombo's luidruchtige pogin
gen aandacht op zich te vestigen.
En dat Gallo van de oude baas
een moordenaar moest huren. In
elk geval is aGllo niet in zijn op
zet geslaagd. Een openbare bijeen
komst is geen gelegenheid om een
vooraanstaand familielid te liqui
deren. Dat moet gebeuren in een
obscure gelegenheid, waarbij de
moordenaar anoniem moet blij
ven. Dat "hoort" in de kring van
Cosa Nostra. Er moeten liever
ook maar geen getuigen zijn, en
ze moeten zich vooral niets kunnen
herinneren.
Broeders
Die ijzeren familieregels zijn inge
voerd in het eind van de Jaren
twintig. De eerste „baas der ba
len" was Salvatore Maranzano. Hij
eiste dat de leden van Cosa Nos
tra elkaar als broeders zouden be
schouwen, ook al hadden ze el
kaar in het verleden bestreden.
„Vergeef en vergeet. Als je eigen
zuster wordt vermoord, probeer dan
geen wraak te nemen. Als je dat
toch doet, betaal je met je eigen
leven".
Maar Maranzano zou niet lang ge
nieten van zijn regels. Spoedig viel
hijzelf ten offer aan een opstand
onder leiding van Carlo „Lucky" Lu
ciano, die een jaar of vijf, zes on
beperkt zou heersen. Opgemerkt
mag nog wel worden dat Al Ca-
pone, ondanks alle legenden, wel
baas was van de familie in Chicago,
maar nooit de belangrijkste man
in de Cosa Nostra was. Maar de
bestrijding van de misdaad in de
Verenigde Staten werd in de loop
van de Jaren dertig heftiger. Of
ficier van Justitie Tom Dewey, la
ter gouverneur van New York, wist
Luciano achter de tralies te krij
gen. Maar in 1945 werd hij op vrije
voeten gesteld en naar Italië over
gebracht. waar hij in de jaren zes
tig is overleden.
Commissie
en Mitchell in januari 1,L startte
naar de maan.
Met deze hiaten als richtsnoer kan
men stellen, dat de Russen dit jaar
niet meer aan een bemande vlucht
zullen toekomen, en dat zelfs een
vlucht in de eerste helft van volgend
jaar niet waarschijnlijk is.
Skylab
Joe Colombo centrummet
de militante Joodse rabbijn Meir
Kahane die 'n per conferentie gaf
over de coördinatie van de activi
teiten van zijn Joodse Defensie-
liga en Colombo's Italiaans-Ame
rikaanse Liga voor Burgerrechten.
genomen. In de praktijk werd Pi-
to Genovese zijn opvolger en dat
heeft voortdurend tot aan het eind
van de jaren zestig, toen hij in
de gevangenis overleed. De functie
van baas-der-bazen werd niet meer
officieel vervuld. Een commissie
van bazen bestuurt de Cosa Nostra,
waarbij nu Carlo Gambino als
een soort familie-oudste fungeert.
De uitbarsting van geweld die nu
geleid heeft tot 'n aanslag op Co
lombo zou kunnen betekenen dat de
bendenoorlogen weer van start
gaan. waarbij het vuur nog eens
extra wordt aangewakkerd door ras
senhaat en revolutionaire verlan
gens.
JRS.
Bron: Peter Maas The Valachi
papers, Londen 1969.
Daarmee zou de Russische voor
sprong op Amerika met betrekking
tot de ontwikkeling van een bemand
ruimtestation in een baan om de
aarde goeddeels verloren gaan. De
Amerikanen willen begin 1973 hun
„Skylab" lanceren, een veel groter
ruimtestation dan de experimentele
Saljoet waarmee de Russen thans
hun dramatisch geëindigde experi
ment hebben ondernomen. Het blijft
evenwel mogelijk, dat deze Ameri
kaanse plannen in gevaar komen,
wanneer mocht blijken dat de oor
zaak van de Russische tragedie gele
gen is in de onmogelijkheid voor de
mens, een langdurige gewichtsloos
heid te ondergaan zonder ernstige
risico's bij de terugkeer naar de
Oorzaak
Ei* zijn verschillende veronderstel
lingen geopperd met betrekking tot
de doodsoorzaak van de kosmonauten
Op mechanisch terrein is te denken
aan een kleine brand aan boord van
de Sojoez waardoor zich giftige stof
fen hebben ontwikkeld, voorts aan 'n
lek waardoor de zuurstofvoorziening
uitviel, en tenslotte aan oververhit
ting. Maar het is standaardproce
dure, dat ruimtevaarders ruimtepak-
ken met eigen zuurstofvoorziening
dragen bfj start en landing, en daar
mee zouden twee van de drie ge
noemde oorzaken vervallen. Overver
hitting zou duidelijke sporen moeten
nalaten aan en in de capsule, en dit
zou in strijd zijn met de Russische
mededelingen, dat men voor een
raadsel staat en dat het ruimteschip
bij de landing intact was.
De sterkste vermoedens gaan uit
naar de oorzaak, die wij gisteren
reeds als mogelijk vermeldden: dat
de kosmonauten na een record-pe
riode van gewichtsloosheid niet meer
opgewassen waren tegen de beproe
vingen van de afremming in de at
mosfeer. juist in de periode van
„radio-stilte" wanneer deze beproe
vingen door een schijnbare plotse
linge enorme gewichtstoename het
grootst zijn.
Bijzetting
Inmiddels zijn vandaag de stoffe
lijke resten van de kosmonauten naar
Moskou gebracht, waar zij staan op
gebaard in het hoofdgebouw van het
Russische leger. Zaterdag zullen zij
worden bijgezet in de muur van het
Kremlin, waar ook de in 1968 bij een
vliegtuigongeluk omgekomen eerste
mens in de ruimte Gagarin en de
eerste tijdens een ruimtevlucht om
gekomen kosmonaut Komarow zijn
bijgezet.
Uit de gehele wereld, ook namens
de Nederlandse regering, zijn bood
schappen van rouwbeklag gezonden
naar de Russische autoriteiten en de
groep kosmonauten.
De voorzitter van de Russische
Akademie van Wetenschappen Kel-
dich is uit Moskou naar de lanceer
basis Baikonoer gereisd om het on
derzoek te leiden naar de oorzaak
van het drama.
Nazi-behandeling De 25-jarige
Sowjetrussische arbeidster Nadezjda
Jemelkina is in Moskou gearresteerd
wegens het verspreiden van pamflet
ten waarin werd gezegd, dat politie
ke gevangen in de Sowjet-Unie on
derworpen worden aan nazi-achtige
behandelingen. Zij werd opgepakt toen
zij op het Poesjkinplein in het cen
trum pamfletten uitdeelde. Ze wordt
nu verhoord op beschuldiging van
het verspreiden van anti-Russische
leugens en het schenden van de
openbare orde. Beide aanklach
ten kunnen drie Jaar werkkamp op
leveren
Overval in Straatsburg Ge
maskerde bandieten, die zich ver
scholen hielden in het hoofdpost
kantoor te Straatsburg, hebben gis
teren een geldtransport gestolen, na
dat de politiebewaking naar huis was
gegaan. De buit bedroeg naar schat
ting 7 miljoen gulden, het groot
ste bedrag dat ooit in Frankrijk is
gestolen. De gewapende mannen
volgens sommige getuigen vier, vol
gens andere vijf of zes konden
ontsnappen met acht postzakken, die
tot de rand toe waren gevuld met
Franse francs.
