Wennen aan
wandelen
centrum
Leiden
VOETGANGER KRIJGT VOORRANG OP AUTO
Waar beginnen
Waar parkeren
MOEDIG
LEIDSCH DAGBLAD
ZATERDAG 26 JUNI 1971
LEIDSCH DAGBLAD
Wethouder Kret van verkeersza
kken Is een moedig man. Met een
>r eet hangijzer als instelling van een
idei asielgebied neergelegd in een j
Vta. die aan duidelijkheid niets te
isen overlaat gaat hij een lan- j
hete zomer tegemoet. Hoe vallen
e discussies uit? Van een predikant
linkt het wat vreemd, maar de j
ltspraak over zijn verwachting is I
el duidelijk: "van halleluja tot
chfHe-bed..."
Het is niet het enige probleem,
it hem bezig houdt. De laatste
and wordt gelegd aan de binnen-
'adsnota met de beleidsvisie op het
phele gebied. Hij heeft zijn aandeel
de discussies rondom de Leidse
an, een ook voor Leiden uiterst
^felangrijk onderwerp. Verder zijn
kleinere zaken als het min of
er verkeersvrij maken van de
'lide wijk tussen Levendaal en
antsoen, welke maatregelen van-
tag zijn ingaan na een snelle en
indige manoexre. Gedeeltelijke
ijziging van de bestemming van
saneringsplan rondom de
faardgracht staat voor de deur.
In da*- geheel
rkeer en binnenstad neemt de
andelnota een plaatsje in. Wel een
tart plekje, want het is een be-
ngrijk facet in de ontwikkeling van
Leidse city. Steeds sterker wordt
zuigkracht van elders Leid-
phage! op de consument, steeds
eigender wordt de situatie voor
:iden als koopcentrum van een
oot gebied. De binnenstad wordt
rstikt door het verkeer, dat er van
idsher niet hoort en er niet past.
Eruit met het verkeer dus. Het is
makkelijker gezegd dan gedaan.
:t geldt natuurlijk wel voor het
orgaand verkeer. Dat kan worden
ïgeleid. Er zijn en komen wegen
ndom de stad. Verwijs het verkeer
arnaar. Maar het bestemmings-
rkeer moet het centrum kunnen
reiken. Dat kan via de openblij-
nde route.
Dan volgt het parkeerprobleem.
nog heel wat ruimte en die zal
reten worden uitgebuit en goed
ngegeven. Dat gaat volgens de no-
gebeuren. Jammer blijft, dat het
uwen van parkeergarages nog niet
een verder stadium is dan de stu-
;periode. Dit probleem ligt in de
;er van investeringen en beleg-
ïgen. Wethouder Kret weet, dat
belangrijke verdere stap zal
Binnenstad
onder
de loep
Door
Hans Melkert
LEIDEN De bezoekers van de
Leidse binnenstad zullen moeten
gaan wennen aan het idee, dat 't
centrum wandelgebied is en wordt
Leiden heeft geen geld en er is
dus geen kijk op, dat bijna ander
half miljoen kan worden gestoken
in het maken van een voetgan
gersgebied. Dit bedrag is nodig als
alle in de wandelnota aangekon
digde maatregelen worden geno
men en werken worden uitgevoerd
Het gaat gebeuren in een reeks
van jaren als de proef slaagt, die
nog dit jaar wordt genomen. Als
de raad „ja" zegt, wordt 't wan
delgebied met ingang van 4 okto
ber ingesteld. In veel gevallen zal
dat gebeuren moeten gebeuren
-met geïmproviseerde voorzie
ningen, maar de gewenningsperio
de kan beginnen.
Begin volgend jaar is de proef ach
ter de rug en zal het wandelge
bied definitief moeten worden in
gesteld. Met de Haarlemmerstraat
-promenade is dat eerder 't ge
val. Daarmee is de proef al be
gonnen en die loopt af als voor de
andere straten het wennen be
gint. Hoe dat allemaal gaat, staat
te lezen in de wandelnota, waaruit
wij gisteren de hoofdzaken publi
ceerden en waarop we vandaag
uitvoerig terugkomen.
Burgemeester en wethouders hebben
het vertrouwen, dat door samen
werking tussen college en raad
enerzijds en bevolking anderzijds
binnen enige jaren kan worden
bereikt, dat in de fraaie binnen
stad een gaaf wandelgebied tot
stand komt, waardoor het hart
van Leiden tot nieuwe bloei zal
komen, 't Gemeentebestuur hoopt
hiermee een nieuwe impuls te ge
ven aan de winkelstraten .De bin
nenstad zal anders verstikken
door het verkeer.
De ontwikkeling van nieuwe winkel
centra rondom Leiden vraagt om
een aangepast verkeersbeleid voor
de binnenstad. Het maken van
voetgangersgebieden zal voorts de
de woonfunctie veraangenamen.
Voorts heeft bij B en W de over
weging een rol gespeeld, dat het
onaanvaardbaar is, dat de city
wegen extra worden belast met
doorgaand verkeer nu het voor
openbaar vervoer en bestemmings
verkeer steeds moeilijker wordt 't
hart van de stad te bereiken.
Het gemeentebestuur acht het on
derwerp zó belangrijk, dat het niet
als hoofdstuk van de volgende
maand verschijnende binnenstads
nota op tafel komt. maar apart
aan raad en burgerij wordt aan
geboden. Uiteraard zijn de be
leidslijnen in beide nota's op
elkaar afgestemd. De zomer is
bestemd voor de discussie rondom
de wandelnota. die op 20 septem
ber in de gemeenteraad zal wor
den behandeld. Er zullen hoorzit
tingen worden gehouden om de
burgerij bij dit belangrijke werk
stuk te betrekken.
Zo staat het gemeentebestuur riseerde verkeer in de richting
tten als hij i
uitbrengt.
Rest dan nog
parkeergarage-no-
>n nota openbaar
overigens in deze
ndelnota de nodige aandacht
irdt besteed. B. en W. kiezen dui-
lijk voor het openbaar vervoer,
?gen dat dit beter moet en dragen
eerste steen bij door hun
;1 busbanen in te stellen. Te
ijkt daaruit het uitgangspunt, dat
particuliere auto niet helemaal is
te denken uit de city, maar wel
7i dergeschikt wordt.
,d ïDe auto is geen heilige koe en Je
ut er by V en D niet mee naar
derde verdieping. Wie met dit
Igangspunt voor ogen de wandel-
peldta leest, zal begrip kunnen op-
lied engen voor het standpunt, dat er-
t spreekt. En Juist begrip zal no-
zijn in de discussie- en in de ge-
inningsperiode.
H. M
het gebied in de Leidse binnen
stad voor ogen, waar de voetgan
ger voorrang krijgt op de auto.
Komend uit de richting van het
station beginnen we in de Steen
straat.
Deze straat die een belangrijke
winkel- en horecafunctie vervult,
leent zich er bij uitstek voor om tot
semi-promenade te worden verheven.
Dat wil zeggen het tot stand bren
gen van een belangrijke trottoirver
breding (drie meter tot zes en hal
ve meter) en het gesloten verklaren
van de straat voor alle verkeer, be
halve openbaar vervoer, taxi's, fiet
sers, bromfietsers en voetgangers,
waarbij het bedienend verkeer «la
den en lossen) op bepaalde tijden nog
zou kunnen worden toegestaan.
de Lange Mare.
gehele waterzijde van de Boetermark
een trottoir dient te worden aange-
legd op de wijze, zoals dit is ge-
Komende vanuit de Donkersteeg g^ied aan de waterzijde van de Vis-
belandt men in het meest natuurlij- markt Qver de ,engte van het gehe_
ke voetgangersgebied van de binnen- le trottoir kunnen dan fietsklemmen
stad t.w. de Hoogstraat. Men treft worden geplaatst
daar nagenoeg altijd voetgangers op
de rijweg aan. Het is zelfs zo, dat
in het algemeen als hinderlijk wordt
ervaren, dat ter plaatse ook nog
auto's mogen rijden.
Het ligt in het voornemen de voet-
gangersoversteekpaats zodanig te ver
leggen, dat deze als het ware een
rechtstreekse verbinding gaat vormen
tussen de Vischbrug en de Maars-
mansteeg. Er ontstaat dan een voet
gangersgebied vanaf de Haarlemmer
straat tot aan de Breestraat toe.
Om dit gebied ook zo veel mogelijk
daadwerkelijk wandelgebied te doen
I zijn en het voetgangerskarakter zo
weinig mogelijk te verstoren, is het
Voor het gemotoriseerde verkeer is gewenst de op deze doorgang uitko-
een goede vervangende route aan- mende uitgangen van wegen t.w. de
wezig namelijk de route 2e Binnen- I Oude Rijn, noord- en zuidzijde, als-
vestgracht, Nieuwe Beestenmarkt en mede de Nieuwe Rijn, af te sluiten
Nota
voetgangersgebied
binnenstad.
Burgemeester en Wethouders
van Leiden brengen ter open
bare kennis, dat de nota vor
ming van een voetgangersgebied
In de binnenstad, die onlangs aan
de Gemeenteraad is aangeboden,
vanaf heden tegen betaling van
f5,— verkrijgbaar is by de afd.
ALGEMENE ZAKEN der ge
meente-secretaris, le verdieping,
kamer 115.
f"
Betoging in Djakarta Rond
•OOO Indonesiërs hebben Donder -
is gavod op spectaculaire wijze biyk
eit Seven van hun verzet tegen de
.kj< de Indonesiscne regering ge
uit) !unde partij „Sekber Golkar'
(lieten massaal het stadion
:ig. akarta waar deze partij
3 lei ftingsbijeenkomst hield, toen mi-
ster van Buitenlandse Zaken
lam Malik de menigte toesprak.
Wandelen in het centrum
van LeidenNu al in de Haarlem
merstraat (foto links hoven),
Straks ook op de Hoogstraat als
verbinding tussen Haarlemmer
straat en Breestraat (foto rechts
hoven) en in de Steenstraat, waar
het verkeer op dit punt (foto
hierboven) linksaf de Tweede
Binnenvestgracht opgaat
Het Leidse wandelgebied zal geleidelijk en niet direct definitief
worden ingevoerd. Vaak zal moeten worden geïmproviseerdomdat
de geldmiddelen ontbreken. Er wordt naar gestreefd dit jaar een
bedrag van f. 150.000 beschikbaar te krijgen voor de eerste aanzet.
Deze zou bijv. kunnen bestaan uit het verleggen van de voetgangers
oversteekplaats over de Aalmarkt bij de Vischbrug in de richting
van de Maarsmansteeg, waardoor tussen Breestraat en Haarlemmer
straat een aaneengesloten wandelgebied ontstaat. En verder de
aanleg van een busbaan op de Boommarkt en het verbreden van
de trottoirs tussen stadhuis en Gangetje, het maken van een nieuwe
oversteekplaats op het kruispunt H aarlemmer straat-Turf markt-
Prinsessekade. Rioleringsplannen voor Breestraat en Steenstraat
zijn in voorbereidingwaarin opgenomen definitieve (sier)bestra-
tingswerken. Overigens staat het gemeentebestuur open voor idee-
en voor beschildering of versiering van straten.
De bouw van parkeergarages is in studie. De gedachten gaan uit
naar realisering van een garage aan de Ir. Driessenstraat (tesamen
met een bodecentrum en kantoorruimte), zo mogelijk in combinatie
met een garage aan de Langebrug, op de plaats van de huidige
brandweerkazerne en het pedologisch instituut. Met het oog op een
garage aan de Langebrug is in het investeringsplan rekening ge
houden met de bouw van een nieuwe brandweerkazerne aan de
Waard, die in 1973 zou moeten zijn voltooid. De mogelijkheid blijft
voorshands ook aanwezig om een garage te bouwen aan de Garen-
markt.
Hangende de ontwikeling inzake de parkeergarages zal een aantal
terreinen in de binnenstad moeten worden geschikt gemaakt voor
kort- en semi-langparkeren tegen betaling van parkeergeld. Hiertoe
komen in aanmerking:
Het parkeerterrein Garenmarkt (99 plaatsen);
Het parkeerterrein Pieterskerfkhof (74 plaatsen);
Het parkeerterrein Beestenmarkt (64 plaatsen);
Het parkeerterrein Ir. Driesenstraat (135 plaatsen);
Het parkeerterrein Agnietenstraat (40 plaatsen);
Het parkeerterrein Pelikaanstraat.
Beestenmarkt waar veel parkeer
gelegenheid is, die dan onmiddellijk
opvalt en vervolgens langs het wa
ter naar de Blauwpoortsbrug.
Om de voetganger de grootst moge
lijke veiligheid te garanderen zouden
voetgangersoversteekplaatsen
worden aangelegd c.q. kunnen
worden gereconstrueerd bij de St.
Aagtenstraat, de Narmstraat, de
Beestenmarkt, ten noorden van de
Morsstraat (naar de Blauwpoorts
brug), alsmede op het kruispunt
HaarlemmerstraatTurfmarkt
Prinsessekade.
Ter afronding van de klimaatsver
betering rond de Steenstraat zou 't
noordelijke trottoir van de Beesten
markt kunnen worden verbreed
waardoor een ideale mogelijkheid
ontstaat voor het maken van terras
jes. Een dergelijke oplossing zou
eveneens kunnen worden getroffen
voor het westelijke trottoir van de
Nieuwe Beestenmarkt. Tevens zou 't
zogenaamde middenvak dat thans
als langparkeerruimte in gebruik is,
tot plantsoen kunnen worden inge
richt.
Aansluitend liggen de Prinsesseka
de en de Bostelbrug. Dit weggedeel
te zal tot in lengte van jaren voor
het gemotoriseerde verkeer beschik
baar moeten blijven. In de nabije
toekomst ontstaat wellicht een mo-
gelykheid om t Galgewater te gaan
gebruiken als vervangende route van
één van de beide rijrichtingen in
Noordeinde, aangezien het Zeevaart
schoolcomplex inmiddels is aange
kocht.
In het kader van het voetgangers
gebied Haarlemmerstraat zouden de
parkeerhavens aan de oostzijde van
de Lange Mare, voorzover gelegen
tussen de Clarensteeg en de Haar
lemmerstraat. moeten worden opge
heven. om het trottoir verder te kun
nen verbreden en de constante hin
der, die het openbaar vervoer on
dervindt, op te heffen.
Voor wat de overzijde van de Lan
ge Mare ter hoogte van de Har-
tebrugkerk aangaat, bestaat een
aantrekkelijk plan voor het plaatsen
van rijwielklemmen, banken en de
bloembakken.
Een andere voorziening is nog het
plaatsen van verkeers(voetgangers)
lichten op het kruispunt hoek Haar
lemmerstraatMare. Deze is nood
zakelijk én met het oog op de grote
concentraties van voetgangers op dit
kruispunt én in het belang van een
goede doorstroming van het gemoto-
alle, behalve voor het bedienend
verkeer. Dit houdt in, dat de Oude
Rijn noordzijde tussen de Donker
steeg en de Pelikaanstraat en de
zuidzijde van de Oude Rijn, tussen
de Hoogstraat en de Hooglandse Kerk
gracht, alsmede de Nieuwe Rijn,
voorzover gelegen tussen de Visch
brug en de Burgsteeg, bij het voet
gangersgebied worden betrokken.
Een plan is ontworpen voor het
bestemmen van een rijstrook aan de
Boommarkt voor het openbaar ver
voer. In dit plan is de zuidelijke rij
strook. beginnend ter hoogte van het
voormalige telegraafkantoor, bestemd
tot busbaan. Het is de bedoeling de
verkeersliohteninstallatie zodanig aan
te passen, dat de groene fase voor
het openbaar vervoer, dat zich in de
richting van de Prinsessekade be
weegt, een aantal seconden eerder
wordt gegeven dan die voor het ove
rige verkeer. Hierdoor krijgt het
openbaar vervoer ter plaatse een ab
solute voorrang.
Op de hoek van de Boommarkt
Kort Rapenburg zal voorts ei
afverbod worden ingesteld
le verkeer, behalve fietsers e
fietsers.
i links-
jor al-
l de
Voor wat het grootste deel
Breestraat betreft, staan voor ogen
het creëren van een semi-voetgan-
gersgebied, derhalve een dagelijkse
afsluiting van de straat vanaf een
bepaald tijdstip ('bijvoorbeeld 13.00
uur) van de Papengracht tot 't Gan
getje voor alle verkeer behalve open
baar vervoer, taxi's, fietsers, brom
fietsers en voetgangers.
Bij het afsluiten van de Breestraat
eenrichtingverkeer moeten
Rijn noordzijde bevindt, zijn weg den ingevoerd op de Papengracht,
vervolgt via de Oude Rijn zuidzijde.
Aangezien de grote vrachtauto's de
bocht noordzijdezuidzijde niet kun
nen halen, zou uitsluitend dit verkeer
kunnen worden toegestaan via de
Hoogstraat en de Vischbrug naar de
Aalmarkt te rijden.
Het van de Nieuwe Rijn komende
bedienend verkeer zal zijn weg
eveneens via de Vischbrug en de
Aalmarkt moeten vervolgen. Er van
uitgaande, dat de tijden voor het be
dienend verkeer worden beperkt, lijkt
het toe, dat door het treffen van de
ze maatregelen een veel beter kli
maat voor de voetganger wordt ge
schapen. In de maatregelen is nog
niet opgenomen het totaal afsluiten
van de uitmonding van de Nieuwe
Rijn op de Hoogstraat. De reden
hiervan is, dat er vooralsnog een
mogelijkheid moet blijven tot het
toelaten van bedienend verkeer, dat
ook moet kunnen vertrekken. In dit
verband merken wij op, dat het uit
een oogpunt van verkeersveiligheid
ten enenmale onverantwoord moet
worden geacht, dat het vrachtver
keer de Nieuwe Rijn achteruit rij
dend zou verlaten.
Markten
Hoewel B. en W zich, mede met
het oog op het betrekken van de
Breestraat bij het voetgangersge-
over de eventuele afsluiting van de
Botermarkt en de Vismarkt de
vervangende route zou dan moeten
zyn: Hooigracht, laatste deel Haar
lemmerstraat, Grove Havenbrug
Oude Herengracht, Verversbrug, Lan
gegracht of singelroute zfjn zy uit
eindelijk tot de conclusie gekomen,
dat daarmede dient te worden ge
wacht totdat de nieuwe Pauwbrug,
de dam in de Korte Mare en de
tweede Valkbrug gereed zyn.
Voor wat de Marktroute betreft,
constateren zij, dat het én in het be
lang van de voetgangers én in het
belang van het openbaar vervoer én
met het oog op het goed functione
ren van het achterliggende verkeers
circulatieplan LevendaalKorevaar-
straat, dringend noodzakelijk is de
22 parkeerplaatsen aan de waterzij
de van de Botermarkt op te heffen. B
en W. zijn van mening, dat over de
dat een vlotte doorstroming 1
doelverkeer op de Papengracht in de
richting van de Langebrug en 't Ge
recht, Pieterskerkhof, Garenmarkt,
(richting van de kortparkeerterrei-
blijft. Voorts dienen de smalle trot
toirs aan beide zijden van de Bree
straat vanaf de Papengracht te wor
den verbreed en wel op een zodanige
wijze, dat een rijbaanbreedte van
zes meter overblijft.
Het Rapenburg en de Langebrug
zullen voor het bestemmingsverkeer
voorlopig als aanrijroute worden ge
bruikt. Het is van groot belang hier
bij op te merken, dat op korte ter
mijn een voorlopige vervangende
route voor het doorgaande verkeer
tot stand zou kunnen komen, t.w. de
over het terrein van de voormalige
zeevaartschool, Noordeindeplein, ge
dempte Trekvliet, Groenho venstra at,
Witte Singel.
Routes
Afgezien van de te realiseren ver
vangende route via het KortGalge
water kunnen thans de volgende rou
tes tijdelijk worden gebruikt, die het
binnenstadsverkeer kunnen ontlas
ten:
Via de Boerhaavelaan of de Oegst-
geesterweg naar de Willem de Zwij
gerlaan en dan via de Marnixstraat
en/of de Kooilaan naar de singelrou
te (waar een nieuwe brug wordt ge-
Veer)
dezelfde route, maar dan via de
Engelendaal in Leiderdorp (zoals ook
reeds in omgekeerde richting is aan
gegeven op de Rijndijk in Zoeterwou-
deLeiderdorp
Voor de verbinding Rynsbtu'ger-
wegkwartier en Bruggravenlaankwar
tier kan eveneens gereden worden
via de Marnixstraat, de Maresin-
gel, de Oude Herengracht, de Haven,
de Herengracht, de Ir. Driessen
straat, de Hooigracht enzovoorts;
Ook kan de route gekozen worden
via het Stationsplein, de Morsweg,
de Rijnzichtbrug en de Haagweg,
(linksaf via de Witte Singel rechtsaf
via de Churchillaan).
Ook in omgekeerde richting zijn
trouwens routes te bedenken, bij
voorbeeld Lammenschansweg. De
Sitterlaan, Burggravenlaan. Hoge
Rijndijk—singelroute of Lammen
schansweg. de noord-zuid-verbindlng
tot aan de Ir. Driessenstraat of tot
de Haarlemmerstraat of tot de Pauw-
burgLangegr ach t
De Breestraat krijgt meteen een
nieuwe verlichting: twee hangarma
turen met kwikverlichting (zoals op
het Stationsplein). Vóór enkele ge
bouwen zullen in totaal 12 stuks zo
genaamde Leidse palen met gloei
lampverlichting worden aange
bracht. Bij het Gemeenlandshuis en
de Stadsgehoorzaal zal een gevelver
lichting worden geplaatst, terwijl de
huidige armaturen van de gevelver
lichting van het Stadhuis door nieu
we zullen worden vervangen. De ge
velverlichting moet mede worden be
schouwd als een aanvullende verlich
ting van de zogenaamde Leidse pa
len.
Ter kennismaking: het
4 weken voor de halve prijs
Ik word abonnee per 12 juli 1971 en ontvang
de krant reeds vanaf heden.
Stuur mij 4 weken het Leidsch Dagblad voor
half geld en noteer mij aansluitend als abonnee
adres:
plaats:
gironummer:
Hokje zwart maken, bon Invullen In oper. envelop (zonder
postzegel) sturen aan Leidsch Dagblad antwoordnummer
214. Leiden.
