München door
de chaos naar
moderne Spelen
5:
^Ajfggaaü1
sSSw—
2 SSsT
:ïe£&-
can,?!5I :$w,a,on
Twintigste Olympiade in
unieke omgeving
ZATERDAG 26 JUNI 1971
LEIDSCH DAGBLAD
MÜNCHEN Als de snelle reiziger
over de autobahn uit de richting Neuren-
p' berg de stad München nadert zorgen enor
me borden met de vijf Olympische ringen
en de rozet van de XXste Spelen ervoor
dat hij niet over het hoofd ziet, dat in de
Beierse hoofdstad in 1972 het Olympische
festijn staat te gebeuren. Een vrij overbo
dig geheugensteuntje overigens want de
autobahn Neurenberg-München is in ver
band met dit sportgebeuren al drie jaar in
grondige revisie en heel München davert
dag en nacht en zelfs in de weekeinden van
de voorbereidingen met als voornaamste
doel de twaalfduizend deelnemers in au
gustus en september volgend jaar tot opti
male prestaties in staat te stellen.
Niet elke Münchenaar is overigens
trots en gelukkig met deze zeldzame
uitverkiezing door IOC-resident
Avery Brundage en zijn „raad
i wijzen", gezien de kernachtige toe
voeging „NEIN" op een van de he
melsblauwe Olympische welkomst
borden.
Eén van de ontelbaren die
ning is dat de miljarden, die
„gok" van de Olympische Spelen
;ullen verslinden, een nuttiger be
stemming hadden kunnen krijgen.
de velen ook, die
drie jaar dag in dag uit moeizaam
nei rijn weg moet banen door
chaotisch „omgespitte" stad,
zich met beklemming af
in vraagt hoe er ooit nog eens orde
zal komen
omleidingen, opbrekingen en bouw
stellingen.
Er wordt hier echter met de be
kende Duitse „Gründlichkeit'
zelfverzekerdheid gewerkt, met
i&ls koele en veilige supervisor de
computer, die de gigantische ont
wikkelingen in de futuristisch ge-
P^inte sportaccommodaties en ver-
:eerswegen op de voet volgt. Deze
stjmaakt het mogelijk op elk ogenblik
exact overizcht te krijgen
de stand der werkzaamheden
'aardoor kan worden voorkomen,
ten voor verrassingen komt te
of in tijdnood komt te verke-
caK
37
Niet minder dan vijfhonderd bouw
ondernemingen met 550 architec-
ingenieurs en in totaal
om resduizend arbeiders ook vele
ill raitenlandse zijn bij het op po-
dra len zetten van deze ultramoderne
pOlympische stad" betrokken. Zij
wezenlijken het grootste bouw-
ipjjplan, dat op het ogenblik in Europa
de gang is.
om
Brandpunt
bij de Münchener Reitakademie in
Riem. Daar bevindt zich een
stadion met een accommodatie voor
20.000 toeschouwers en maneges
voor training. In het park van het
slot Nymphenburg wordt de dres
suur gehouden en daarvan kunnen
zelfs nog 8000 man publiek getuige
zijn.
De schutters zullen 7 kilometer ten
noorden van het Oberwiesenfeld
hun banen vinden bij Hockbrück/
Garching, maar ook voor het
oeroude boogschieten is op de
Spelen van München een plaats in
geruimd.
Nieuw
Noviteit in het Olympische pro
gramma is de kanoslalom op een
kunstmatig gebouwd wildwatertra-
ject. Deze trots van de organisato-
Door
Piet Kienhuis
'm^Het brandpunt van de werkzaamhe-
s gelegen .p het Oberwiesen-
een vroeger vliegveld in het
van de stad, waar op een
oppervlakte van slechts drie vier
kante kilometer de meeste Olympi
sche accommodaties, inclusief het
,£le Olympische dorp en de „journalis-
ienwijk" rond de televisiemast van
33190 meter, die tot „Olympiaturm" is
omgedoopt, komen te liggen,
n )e Duitsers hebben lering getrok-
u len uit de Spelen in Tokio en
io, Mexico-stad waar deelnemers en
;al toeschouwers grote afstanden, met
fWplle nadelen van dien, moesten
;n om de stadions of
"üsporthallen te kunnen bereiken,
nu* hveederde van de in totaal 21 tak-
kin? en van sport, die in 1972 aan de
irde komen, worden op het Ober-
Idige ïiesenfeld ondergebracht. Alleen de
Olympische zeilwedstrijden zullen
en leven apart gaan leiden in het
londerden kilometers verder gelegen
g Kiel, waar ook een aparte openings-
én sluitingsceremonie zal worden
lehouden.
De roei- en kanobaan is het voor
naamste project dat buiten het
Dberwiesencentrum komt te liggen,
>p een kwartier afstand in de buurt
Kou ran Feldmoching/Oberschleiszheim.
,zeg| Het zogenaamde tweede Olympische
bux( tentrum wordt opgetrokken op het
ikin lünchener tentoonstellingsterrein 6
lm verder, waar reeds bestaande
'\i hallen worden ingericht voor scher
men (3000 toeschouwers) en voor
lewichtheffen (2500 toeschouwers).
Sen nieuwe hal met een toeschou-
de Kersaccommodatie van 5000 wordt
irejjpebouwd voor de worstelaars en Ju-
en de basketballers worden
g'ja°ndergebracht in een nieuw stadion,
mi dat eveneens 5000 toeschouwers kan
'V*? bergen. De ruiters vinden onderdak
ren komt te liggen op het Augs-
burgse Eiskanaal, een half uur rij
den verwijderd van München. Na
vele proefnemingen is daar een sla-
lombaan met stroomversnellingen
en kolken gecreëerd met behulp van
betonnen hindernissen, die een ideaal
en „eerlijk" traject voor kanovaarders
garandeert. Dertigduizend toeschou
wers kunnen van dit opwindende
bruisende gebeuren getuigen zijn.
Nu terug naar het Olympische cen
trum op het Oberwiesenfeld, slechts
vier kilometer van het stadscentrum
verwijderd, waar de „Olympiade
van de korte wegen en de fraaie
beplanting" zijn voltooiing nadert.
s gestreefd naar een aantrekke
lijk Olympisch landschap met oan.
waterpartijen, waarin de verschil
lende sportaccommodaties zoveel
mogelijk op verantwoorde wijze wor
den „ingebed".
Het is de bedoeling geweest van de
Olympische architecten de atleten
de miljoenen bezoekers in een
prettige omgeving te ontvangen
zij niet zullen worden over
weldigd door de gigantische sta
dions en de betonnen torenflats van
het Olympische dorp en de „jour-
nalistenstad".
De zuidkant van de Oberwiesenfeld
is herschapen in een heuvelland
schap, dat voor een gedeelte is ont
staan uit oorlogspuin en verder
door uitgravingen van de in aan
bouw zijnde ondergrondse en van
de roeibaan. De hoogste top van
deze heuvels is 65 meter van waaraf
men een fraai overzicht heeft over
het Olympische sportcentrum. In de
weekeinden beklimmen duizenden
Duitsers de heuvels om de vorderin
gen van de imposante sportvoorzie-
ningen in ogenschouw te nemen.
Anderen laten zich in de Olympia-
turn naar 190 meter tillen van
waaruit de in aanbouw zijnde sta
dions overigens niet meer lijken
dan kleine kraters.
Ook van meer nabij is het de tallo
ze nieuwsgierigen toegestaan de
vorderingen in ogenschouw te ne
men via de wegen die door het
Olympische centrum lopen. In een
informatiecentrum kan men zich
voorts nauwkeurig op de hoogte
stellen van de talloze details
daar worden voortdurend kleuren
films gedraaid, die een „gründlich"
Feesttaart
Het Olympisch stadion is uiteraard
München de „feesttaart"
de meeste zorg is besteed
dat 84 miljoen Mark opslokt van
het bijna beangstigende en nog
steeds stijgende budget. Tachtig
duizend kijklustigen zullen zich hier
om de grasmat kunnen scharen, die
al meer dan twee jaar ligt te rijpen
en al was ingezaaid toen nog
slechts de grondwerken voor de
arena waren voltooid.
Tribunes voor 80.000 toeschouwers
(47.000 zit- en 33.000 staanplaatsen)
lijken misschien vandaag de dag
niet overdreven veel. Maar de orga
nisatoren hebben uiteraard verder
gekeken dan slechts de zestien da
gen Olympische Spelen. Ook daarna
moet het stadion exploitabel zijn en
vandaar dat men zich heeft be
perkt, indachtig de bekende Duitse
volzin „In der Beschrankung zeigt
sich der'Meister",
Bovendien heeft men willen voorko
men, dat het publiek de sportbeoe
fenaars in het stadion niet groter
zou zien dan insecten. Behalve de
openings- en sluitingsceremonie
worden in deze arena de voetbalfi
nale, de atletiekwedstrijden en
de laatste dag de Prix des Nations
de springruiters gehouden.
De grasmat van het Olympisch sta
dion is zelfs voorzien van een ver
warmingsinstallatie door middel van
19 km buis. Hierdoor is het moge
lijk (later) sneeuw en ijs te ver
drijven, maar ook het groeiproces
van het gras te verlengen. De atle
tiekbaan is voorzien van de kunst
stof Rekortan. Niet minder dan 550
schijnwerpers zullen ervoor zorgen,
dat men ook 's avonds de indruk
krijgt de wedstrijden bij daglicht te
volgen.
Sporthal
Slechts 200 meter van het stadion
verwijderd wordt de grote sporthal
opgetrokken waar plaats is voor
11.000 toeschouwers en die tijdens
de Spelen zal worden gebruikt voor
de turnmanifestaties en de zaal
handbalwedstrijden. De hal krijgt
een speelveldoppervlak van 45 x 90.
dat zeker niet ongunstig afsteekt
bij het veld van het Olympisch sta
dion, dat 68 x 105 meet.
Vlak naast de sporthal, op 8 meter
afstand, komt het zwemstadion te
liggen, toegang biedend aan 9000
toeschouwers, d.w.z. alleen geduren
de de Spelen. Tribunes voor 7500
kijkers zijn slechts tijdelijk. Zij
worden na de Spelen weggehaald en
dan pas wordt het zwemstadion aan
de oostzijde gesloten. Dit stadion
bevat vijf zwembassins: het wed-
strijdbad van 50 bij 21 m, een
springbad (21,5 x 20 m), een trai
ningsbad van 50 x 12,5 meter, een
basin om zwemmen te leren van
16,75 x 8 meter en een bassin voor
Het paradestuk van de München-
se Olympische skyline wordt het gi
gantische tentdak van 74.800 vier
kante meter, dat niet alleen de
westzijde van het Olympisch sta
dion zal overdekken, maar tevens
de sporthal en het zwemstadion. Dit
futuristische dak, dat uit acrylglas
zal gaan bestaan, is in de totale
Olympische bouw het voornaamste
onderwerp van gesprek geweest.
Het gevaarte dat uit een staaldra-
dennet met mazen van 75 x 75 cen
timeter bestaat, zal worden opge
hangen aan pylonen van 51 tot 80
meter hoogte met een middellijn tot
3 meter. Dikte van het acrylglas 7
centimeter. Het dak wordt, net
zoals bij een normale tent, gespan
nen door kabels. Einde van dit jaar
moet de bedekking zijn voltooid om
dan in de winter met wind, regen,
sneeuw en ijs te kunnen worden
beproefd.
Brein
Het ontwerp van het dak is ont
sproten aan het brein van prof.
Günter Behnisch uit Stuttgart,
hoofdarchitect van de Olympische
bouwwerken, die het idee aanvanke
lijk in enkele vlotte lijnen op papier
schetste, maar waarover zich later
een dozijn hooggeleerden bogen
teneinde de technische problemen
onder de knie te krijgen. Kosten
van deze buitenissige overkapping,
die in de internationale bouwwereld
met de grootste belangstelling wordt
gevolgd103 miljoen Mark.
De oostkant van het Olympisch
stadion wordt pas na de Spelen
overdekt teneinde het uitzicht op de
andere sportaccommodaties en op
het Olympische vuur niet te belem-
Er verrijst in de buurt van het
Olympisch stadion ook een apart
wielerstadion, dat eveneens (behalve
Boven nog juist zichtbaar
een deel van de reusachtige over
kappingen van kunststof. Achter:
de televisietoren. Onder: een blik
over het uitgestrekte terrein waar
de talrijke stadions en banen zijn
in het centrum) wordt voorzien van
een doorzichtig dak van kunststof
en 5000 toeschouwers rond de piste
kan bergen. De baan die wordt ge
bouwd door de beroemde „wieler-ar-
chitect" Schürmann, bestaat uit
Afrikaans Doussier-Afzeliahout en
krijgt een lengte van 285,714 meter,
hetgeen neerkomt op één kilometer
na 3% baanlengtes. De baan is
goed voor een maximumsnelheid
van 90 km.
De boksers worden ondergebracht in
de bestaande ijssporthal in de buurt
van de Olympiaturm en zal 6000
toeschouwers plaats verschaffen.
Het Oberweisenfeld bevat voorts
nog het hockeycentrum, dat onlangs
door Nederland is ingewijd met de
wedstrijd tegen West-Duitsland. Er
.omen hier op de twee centrale vel
den tribunes voor 18.009 toeschou
wers, van wie er 7000 kunnen zit
ten. De volleyballers vinden onder-
aak in de nieuwe sporthallen van
de universiteit, eveneens op het
Oberwiesenfeld.
De roei- en kanobaan bij Feldmo-
:hing wordt 2230 m lang en 140 m
jreed. Men heeft 2,3 miljoen kubie-
:e meter aarde moeten uitgraven
om de baan te bouwen. Welis-
vaar zijn er meren genoeg in de
omgeving van München, maar de
organisatoren hebben de omstandig
heden het meest ideaal willen ma
ken: overal gelijke diepte en gelijke
stroomverhoudingen. Niet minder
dan 25.000 toeschouwers zullen de
watersporters aan de gang kunnen
zien.
Nog 14 maanden scheiden München
van het uur van de waarheid, van
het uur waarop men „iets" van de
miljarden zal kunnen gaan terug
verdienen en het Olympische huis
aan kant zal moeten zijn. Er zal
nog veel moeten gebeuren als af
sluiting van vier jaar zenuwslopen
de arbeid met als voornaamste doel
zestien dagen sport. De Duitsers
vertrouwen dat zij op tijd rond zul
len zijn. Einde van een peperdure
operatie, die München, dankzij de
sport, in ieder geval een „facelift'*
zal hebben gegeven
vele steden jaren vooruit is.
ADVERTENTIE
Wonderland n>et
jumbo speeltuin
:525»«
tramp°bnes
Si*""®
9 rn3i®9 r\uinreH
popPen
)in9 dui,eren V00RTS: duin
VBAAG recreatiecenttv^
(01751) S*82
