Danny Kaye presenteert
'Kinderen der Aarde'
EXPLOSIE VAN RETORIEK IN
ERIK VOS' BACCHANTEN 71
C/MÖiÖ
de postgiro
Wereldomvattend tv-programma
Loek Stevens
42) overleden
Toneelpremière in Holland Festival
m
das makkelijk!
rfjy) vandaagi
en q/stërë/T]
Rommelig concert
Holland Festival
TV morgen]
faar schatting 400 miljoen mensen over de hele wereld kun
nen vanavond zestig minuten lang (18.50 uur) een recht
streeks schakelprogramma op tv volgen, dat als onderwerp
de activiteiten heeft van kinderen uit zeer uiteenlopende
landen.
uk de NOS-tv neemt het pro-
amma rechtstreeks in kleur over.
et wordt, voorzien van een inlei-
door Mies Bouwman, uitgezon-
via Nederland II. Het geheel
ordt gepresenteerd onder het mot-
hinderen der Aarde", daar Uni-
het Kinderfonds van de VN 25
ar bestaat.
et plan, een dergelijk wereldom-
ttend tv-programma te produc-
n, is ontstaan binnen de Europese
idio Unie. Dit mede naar aanlei-
ng van een aanbod van de Inter
zonale Telekommunikatie Unie
gedurende enkele uren het volle-
ige net van satellietverbindingen,
jnmunicatie-circuits en grondsta-
beschikbaar te stellen voor
uitzending rond de hele wereld,
eden hiertoe vormde de Wereld
ommunicatie Conferentie en ten-
lonstelling Telecom '71, die van
orgen af in Genève wordt gehou-
pONDERDAG 17 JUNI 1971
LEIDSCH DAGBLAD
ADVERTENTIE
IIDEN Geheel onverwacht is
week de heer C. L. Stevens, een
de directeuren van de Leidse
uziekschool, overleden. Loek Ste
ens bereikte de leeftijd van slechts
jaar. De crematie heeft inmiddels
-alle stilte plaats gehad.
Sinds september 1953 heeft Loek
tevens zijn krachten gewijd aan het
11| wziekonderwijs in Leiden, aanvan-
elijk als leraar piano en theorie bii
toenmalige muziekschool van de
aatschappij voor Toonkunst, sinds
oktober 1956 tevens als adjunct-
irecteur. later directeur van de in-
liddels opgerichte Volksmuziek-
chool.
Bij de samenvoeging van de Volks-
luziekschool en de Toonkunstmu-
lekschool tot de Leidse Muziekschool
leek Loek Stevens als directeur
aast de heer H. Geirnaert in het
jzonder belast met de algemene
luzikale vorming en het beginnende
istrumentale onderwijs van de kin
eren.
Naast zijn werkzaamheden voor
muziekonderwijs aan amateurs
Loek Stevens nauw betrokken
y het muziekvakonderwijs. Als
loofdleraar aan het Amsterdams
looser va tor ium het instituut waar
indertijd zelf zijn muzikale oplei-
g had voltooid (piano 1953, theo-
1C 1955) doceerde hij de vakker.
brmleer, contrapunt, harmonie en
lgemene muziekpedagogie.%
Loek Stevens gold op het gebied
het muziekonderwijs in Neder-
and als een autoriteit. Van ver
killende commissies en werkgroe-
n maakte hij deel uit, o.m. v2n
ue Werkgroep Lochem voor het mu-
tiekvakonderwijs, ingesteld door het
ministerie van Onderwijs en Weten-
schaopen, welke werkgroep zich be
hield met de inpassing van het
dekvakonderwijs in de zgn. Mam-
Doetwet.
Aan de Gemeentelijke Universiteit
Amsterdam bereidde Loek Ste
ens zich voor op het doctoraal
examen Muziekwetenschappen.
Met Loek Stevens is een begaafa
muziekpedagoog heengegaan Zijn
naai' menselijke maatstaven geie-
fcend, veel te vroeg overlijden wordt
coor allen die hem hebben gekend
met hem hebben mogen samen
werken. diep betreurd.
Bijdragen aan de uitzending leveren
kinderen uit elf landen. „Kinderen
der Aarde" zal voorts tot stand ko
men door toedoen van 2500 mede
werkers.
VER. NATIES
De verschillende onderdelen van het
programma worden vanuit het ge
bouw van de Verenigde Naties in
New York gepresenteerd door Dan
ny Kaye. Joop van Zijl verzorgt
voor Nederland het commentaar.
Het programma is voorbereid door
een Eurovisie-groep, bestaande uit
BBC, ARD, ORTF en NOS (Carel
Enkelaar). Eindregisseur in het in
tercontinentaal schakelcentrum in
New York is Robert Squier.
Reeds in 1967 is een wereldomvat
tend tv-programma (Our World)
uitgezonden. Het aantal landen dal
rechtstreeks met satellieten is ver
bonden is sindsdien verdubbeld.
Filmkomiek Danny Kaye die
vanavond het wereldomvattende
tv-programma "Kinderen der
Aarde" zal presenteren.
Toneelvernieuwing is een zaak
die niet van de ene dag op de
andere tot stand kan komen
het is de vraag of zoiets kan ge
beuren met het huidige acteurs
bestand, ongeacht de kwaliteit
van die acteurs.. Gedachten
niet bijzonder origineel overigens
die zich opdringen naar aan
leiding van Bachanten '71", de
Holland Festival-inbreng van het
Nederlands Theater Projekt van
Erik Vos, gisteravond in première
gegaan in het Amsterdamse Car
ré-theater.
De voorstelling, een bewerking
van „Bacchanten" van Euripides,
door Inez van Dullemen en Erik
Vos, heeft boeiende momenten (en
een prachtig hoogtepunt met de
Agaue van Henny Orri), maar is
als geheel onbevredigend. Erik Vos
heeft in zijn programma-inleiding
de oorzaak daarvan zelf al aangege
ven „Vier maanden om te leren
werken in dit proces is weinig". In
die vier maanden heeft hij met het
koor opmerkelijke resultaten be
reikt. en de choreografie, het geluid
en het licht vult prachtig de im
mense ruimte van Carré.
Maar de tijd bleek te kort om ac
teurs als Henk van Ulsen en vooral
Guus Hermus dat proces van „orga
nisch groeien van vormen" met
vrucht te doen ondergaan. Bij hen,
en anderen, had het ontkurken van
de emotionaliteit een explosie van
retoriek tot gevolg. En ook al is de
tekstbewerking hier en daar rijke
lijk retorisch: dat kan toch nooit
de bedoeling van Erik Vos zijn ge
weest.
..Bacchanten" van Euripides schetst
de Dionysische vervoering van de
ADVERTENTIE
Altijd makkelijk:
betaalkaart
9234567 TH G LUCASSËN
8 STATIONSSTRAAT 33 LOOWOUDE 9999
dat u in het buitenland
- zonder kosten - geld kunt
opnemen met
uw girobetaalkaart
15 Engelse Ponden, 100 Duitse Marken, 200 Franse Francs,
2000 Luxemburgse Francs, 200 Deense Kronen, 200
Noorse Kronen, 200 Zweedse Kronen, 100 Finse Marken.
En vanaf 1 juli as. 1000 Oostenrijkse Schillingen.
Deze advertentie past precies in uw paspoort.
Meenemen dus; dan weet u hoeveel u kunt opnemen.
vrouwen van Thebe, die in de ban
van god Bacchus of Dionysos zijn
geraakt, een straf van god. De The-
banen ontkenden dat Dionysos een
god zou zijn. hun koning Pentheus,
een rationele machthebber, volhardt
in die godslasteringen zal door zijn
moeder, in bacchantische vervoe
ring, worden gedood. Opstand tegen
de goden wordt gestraft, lijkt de
moraal in de klassieke theologie,
maar je kunt er. zoals overal in de
klassieken, een andere strekking in
leggen. Dat wil Erik Vos. door er
een strijd in te zien tussen de
machten van wet en orde en die
van de ongebonden natuurkrachten.
Dat laat de ontnuchtering aan het
slot. de „kater", wat in de lucht
hangen en geeft nog meer proble
men. zoals de figuur van Pentheus
die in Euripidis visie een verblinde
is, in Vos' visie edi krachtige tegen
pool moet zijn, maar in de voorstel
ling als een haast komische speelbal
van de god naar voren komt.
In de tekstbewerking viel het ac
cent vooral op de dionysische ver
voering, nog sterker aangezet door
voor- en tussenspelen genomen uit
poezie van de Azteken, Luiseno-In-
dianen. Maya's, Kelten en dergelijke
volken met een mystieke inslag.
Ook de toneelmuziek, veel slagwerk,
celesta, betokkelde piano, basklari
net o.a., onderstreept het magische
karakter van het spel. In die sfeer
is ook de koorbehandeling gehou
den: zeer bewogen op en rond de
speelcirkel onder de hoge koepel van
Carré, met de stralende sopraan
van Anne Haenen in dat koor, die
de muzikale notities van Theo Loe-
vendie zingt. In de tekst is op veel
plaatsen het antieke ritme, ook in
versvoeten, bewaard, maar het ge
sprokene wijkt vaak ver af van de
geschreven tekst. Het is een van de
redenen waardoor vooral de Pen
theus van Guus Hermus volstrekt
uit de toon valt: er ontstaat een
ongedisciplineerde retoriek, die vloekt
tegen de beheerste emotionaliteit
van het koor. Hoe het wel kan be
wees Hanny Orri: een strikt tekst-
gebruik, een overweldigende explosie
van gevoelens tot in nuances uitge
speeld ze was de enige die een
werkelijke theateremotie teweeg
bracht. Henk van Ulsen is een
menselijk vileine Dionysos, knap ge
daan maar zonder de goddellijke
vervoering die men mag verwach
ten. Een heel plastische Lou Landré
als Kadmos en bode, en een opmer
kelijke Dirk Decleir, ook sterk reto
risch getint maar met een uitste
kende toneelpresentatie.
Henni Orri, rechts op de voor
grond. die als actrice uitblinkt in
Erik Vos' Bachanten '71.
Tenslotte: ..Bacchanten '71" was de
derde bijdrage van Erik Vos in
achtereenvolgende Holland Festivals,
na „De Perzen" en „Prometheus"
niet de beste, maar zijn doelstelling
was nu anders. In het kader een
voorstelling die in de Nederlandse
toneelontwikkeling van historische
betekenis is, en die men alleen
in Carré kan zien tot en met 30
juni.
Jaap Joppe
NEDERLAND
6.45 (Kleur) Tim en de leeuw (NOS)
6.55 (Kleur) Journaal (NOS)
7.05 Betty Boop: tekenfilm (VPRO)
7.12 (Kleur) De popgroep Creedance Clearwater Re
vival (VPRO)
8.05 (Kleur) Journaal (NOS)
8.25 Berichten uit de samenleving (VPRO)
8.35 Thicker that water. Film met Laurel en Hardy
(VPRO)
8.55 (Kleur) China op het eerste gezicht: filmimpres
sies (VPRO)
9.25 (Kleur) Oud en nieuw, van alles wat. Licht mu
ziekprogramma (VPRO)
10.00 (Kleur) Eerste jaar; filmreportage van de reis
van een 18-jarige Amerikaanse jongen, die naar
de universiteit gaat (VPRO)
(Kleur) Journaal (NOS)
10.45
NEDERLAND II
6.30 (Kleur) Tim en de leeuw (NOS)
6.40 (Kleur) Journaal (NOS)
6.50 (Kleur) Kinderen der aarde. Programma voor en
door kinderen in verband met het 25-jarig be
staan van UNICEF (Kinderfonds Ver. Naties)
(NOS)
8.05 (Kleur) Journaal (NOS)
8.26 (Kleur) Showprogramma met Tom Jones
(TROS)
9.15 Het Rode Goud. Documentaire film (TROS)
10.05 (Kleur) PSV in het tropenpak (1). Filmverslag
(TROS)
10.30 (Kleur) Journaal (NOS)
Doris Day, geboren Kappel-
hoff, inmiddels 47 Jaar oud, is
een van de vele zangers en
zangeressen die door de aard van
hun oorspronkelijk werk (al
leen op het toneel, met slechts
de stem als expressiemiddel,
een groot aantal toeschouwers
te boeien is een heksentoer),
gaandeweg zoveel persoonlijk
heid en toneelgevoel vergaar
den, dat zij ook ontdekt wer
den als filmacteur (actrice en
daarmee even hoge ogen gooi
den als zanger of zangeres.
Andere voorbeelden daarvan
zijn Sinatra, Montand, Mou-
loudji, Aznavour, Liza Minelli,
Willeke Albert!, etc. Wel Doris
Day wist zich uitstekend te
handhaven tegenover Rex Har
rison, die op zijn beurt overi
gens aardig kan zingen, blij
kens rollen als mr. Doolittle en
prof. Higgins. De film, die elf
jaar oud was, deed merkwaar
dig verouderd aan, niet alleen
wat kleding en make-up en
haardracht e.d. betreft, maar
ook op andere punten.
Het feit bijvoorbeeld dat de
muziek wel erg hitchcockiaans
was en bij voorbeeld de terug
houdendheid waarmee alleen
gezinspeeld werd op wat de op
beller door de telefoon zei. Het
merkwaardige effect van zulke
films die niet spelen in een ver
voorbije tijd (rond de eeuw
wisseling bij voorbeeld), maar
„slechts" tien jaar geleden, is
dat zij voor ons gevoel ouder
wetser zijn omdat we bij die
oudere films de antieke kleding
etc. incalculeren, aanvaarden
bij wijze van spreken, en dat
de entourage van tien jaar ge
leden weigeren, waardoor we
het laatste „eigenlijk erg ou
derwets" vinden, en het spel
rond 1900' „eigenlijk heel mo
dern". Want in het laatste ge
val valt het verschil ons mee.
In het eerste geval valt het
verschil ons tegen.
De NOS liet ons verder voor
de tweede keer rondkijken in
de wereld der insecten. Ik heb
mij vroeger enkele keren lo
vend uitgelaten over Engelse
films over de koolmees, de mus
en dergelijke vogels, „profiles'
van een bepaalde vogel die mij
zeer aanspraken, omdat je na
afloop het idee had zo'n beest-
Je volledig onder de knie te
hebben. Maar hoewel ook deze
aflevering over de insecten zich
beperkte tot de kevers, had ik
toch niet dat zelfde gevoel van
volledig ingelicht te zijn en
„vriend des huizes" te zijn ge
worden van de kever, als toen
bij die koolmees. Ik denk dat
het aan hét diertje zelf lag;
misschien is de koolmees de
kleinste maat vogel waarmee Je
zoiets doen kunt en blijft de
kever onder de maat van een
dergelijke aanpak. Het was al
lemaal met grote zorg bijeen-
gefilmd. en wis en drie interes
sant, maar al die kevers ont
wikkelden zich niet tot „per
soonlijkheden", zoals die vogels
in die Britse serie. En dat
vond ik toch een gemis.
NICO SCHEEPMAKER
In Leidse Marekerk
VRIJDAG 18 JUNI 1971
HILV. I. 402 m en FM-kanalen.
7.00 KRO. 10.00 NOS. 11.00 KRO.
I 14.55 TROS. 18.00 NCRV. 22.00 TROS.
7.00 Nws. 7.11 Het levende woord.
7.16 (S) Klass. en semi-klass. muz.
(gr.). (7.30 Nws.; 7.32—7.40 Act.;
8.008.10 Nws.). 8.25 Overweging.
8.30 Nws. 8.32 Voor de hulsvrouw.
(9.009.10 Gymn. voor de huis
vrouw). 9.40 Schoolradio. 10.00 (S)
Fragmenten uit Russische Opera's.
11.00 Nws. 11.03 Voor de zieken. 11.55
Med. 12.00 (S) Van twaalf tot twee:
gevar. progr. (12.22 WIJ van het
land; 12.26 Med. t.b.v. land- en tuin
bouw; 12.30 Nws 12.41 Act.; 13.00—
13.05 Raden maar...). 14.05 Concert a
la carte: verzoekprogr. van klass. en
semi-klass. muz. 16.00 Nws. 16.03 (S)
Disco Drive In: De showbusiness op
de korrel genomen. 17.00 Ak-
tuaySportkompas(Sport) nieuws,
rep., commentaren en muz. 18.00 Act.
Srogr. met muz. lllustr. (18.3018.41
ws.; 19.0019.10 Wereldpanorama).
19.30 Veel gevraagde gewijde muz.
(gr.). 20.00 (S) Van Strauss tot
Stolz: amusementsmuz. 21.25 Die aar
dige mijnheer Bengarl. hoorspel. 22.Q0
(S) Opname... 5 tellen na nu: The
Golden Gate-quartet en The Dutch
Swing College Band. 22.30 Nws. 22.40
Den Haag vandaag. 22.55 (S) De
Beyaerd-Hier, cab. progr. 23.55 Nws.
HILV. II. 298 ni en FM-kanalen.
7.00 AVRO. 9.00 NOS. 10.00 AVRO.
12.00 NOS. 13.11 VARA. 14.00 EO.
15.00 NOS. 16.00 VPRO. 21.00 VARA.
7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn. 7.20 Dag
met een gaatje: lichte gramm.muz.
met rep. en interviews. (8.00 Nws.;
8.11 Radiojournaal; 8.308 33 De
groenteman). 9.00 Internationaal
Spectrum: klass. -■»
LEIDEN Het eerste evenement
in het Holland Festival in Leiden
had gisteravond plaats in de Mare
kerk. waar een "herdenkingsconcert"
werd gegeven door o.a. het Neder
lands Madrigaalkoor. Dat herdenken
viel een beetje in het water, en wel
om drie redenen. De eerste is, dat het
publiek in de pauze buiten de kerk
een bekertje koffie moest proberen te
bemachtigen bij een rijdende snack
bar. Ten tweede was er geen enkqle
reden voorhanden om de componisten
Abraham van den Kerckhoven en
Hendrik Andriessen te herdenken,
vooral wanneer men bedenkt dat de
laatste nog in leven Is. En in de derde
plaats waren de ten gehore gebrachte
werken van Josouin, Sweelinck en
Diepenbrock niet erg representatief
voor deze componisten.
Het solistisch aandeel van organist
Albert de Klerk bestond uit werken
van Van der Kerckhoven, Sweelinck
en Andriessen, waarbij Sweelinck zo
wel compositorisch als artistiek het
meest belangwekkend was. De Klerk
maakte ruimschoots gebruik van de
vele mogelijkheden, die dit orgel biedt.
Zijn knappe registraties konden ech
ter niet verhelen, dat de restauratie
van het instrument beslist beter had
kunnen en moeten worden uitgevoerd.
Zangsoliste, begeleid door Albert de
Klerk, was de sopraan Elly Ameling.
Van Diepenbrock hracht zij vier re
ligieuze werken, die bepaald niet tot
het standaard-repertoire behoren,
over het geheel genomen konden we
bij haar een hoog uitvoeringspeil
waarnemen, hoewel de composities
weinig inspirerend waren.
Het Nederlands Madrigaalkoor on
der directie van Herman Strategier
hield zich onderwijl met de drie her
dachten bezig. Indien het hier zou
gaan om een gewoon concert, zou het
koor van mij een dikke voldoende
krijgen, gezien de moeilijkheidsgraad
van de werken en van a capellazang
op zich, temeer waar er veel was ge
daan aan nuancering. In het Holland
Festival echter is eerder de kwalifi
catie „redelijk" van toepassing, met
als voornaamste negatieve factor het
gebrek aan eenheid: ik hoorde een
groep individuele vocalisten, geen
koor.
De meesten van de talrijke toehoor
ders hebben het koor trouwens niet
al te best kunnen horen, hetgeen te
wijten was aan een verkeerde opstel
ling. De totaal-indruk van het con
cert was een rommelige, welke nog
werd versterkt door het programma
boekje. waarin ik meer dan twintig
fouten heb geconstateerd.
R. G. HARMS.
(gr.). (11.00-11.02 Nws.). 11.30 (S)
BBC Symfonie Orkest: mod. muz.
(opn.). 11.55 Beursberichten. 12.00
Blik op de wereldpopulair progr.
over ontwikkelingshulp. Overheids
voorlichting: 12.30 Uitzending voor
de landbouw. 12.40 (S) Lichte
gramm. muz. 12.50 recht en slecht,
praatje. 13.00 Nws. 13.11 Act. 13.25
(S) Sopraan en plano: semi-klass.
liederen. 14.00 Ruimte: radlomag met
gew. muz lezingen en een korte
15.40 Toerlsmo: toeristische Informa
tie uit binnen- en buitenland. 16.00
Lichte muz., rep., commentaren. In
terviews. berichten en tel. reaktles.
(16.00 Nws.; 17.55 Med.; 18 00 Nws.;
18 20 Politieke Partijen: Uitz. van de
Boeren Partij: 1930 Nws.). 21.00
Grande Messe des Morts (requiem),
op. 5. Berlioz (opn.) 22.30 Nws. 22.40
Med. 22.45 Act. 22.55 (S) Prettig
weekend: licht muz. progr. 23.55 Nws.
9.00 Nws. 9.03 De Eddy Becker Show.
10.00 Nws 10.03 Muz. bij de koffie.
(11.00 Nws.). 12 03 Pers vers. 13.00
Nws. 13.03 Jan Corduwener Show, m.
o.a. Europees Popparlement. 14 00
Nws. 14.03 De Herman Stok Show.
met o.a. Top Tien LP's. 15.00 Nws.
15.03 De Eddv Becker Show. 16.00
Nws. 16.03 Top-30. (17 00 Nws.).
DRAADOMROEP
(Over de 4e lijn)
Vrijdag 18 Juni van 18—20 uur
Richard Strauss: 1. Uit „Elektra"»
Was wlllst du fremder Mensch.
Christel Goltz; Ferdinand Frantz;
Beiers Staatsorkest o.l.v. Georg Sol tl.
2. Uit ..Daphne": O blelb'. gellebter
Tag. Annelles Kupper. Phllharmo-
nlsch Orkest van MAnchen o.l.v.
Frltz Lehmann.
Richard Wagner: „Siegfried": Gerhard
Stolze; Wolfgang Windgassen; Hans
Hotter; Phllharmonlsch Orkest van
Wenen o.l.v. Georg Soltl.
NEDERLAND I
NOS: 18.45 (K) Tim en de leeuw.
NOS: 18.55 (K) Journaal AVRO: te
19D5 (K) Avro's Sportpanorama NOS:
20.00: <K) Journaal AVRO: 20.21 (K)
Duo Sandra en Andress: Uedjeaprogr.
20.45 The selling of the Pentagon,
document, van de CBS. 21.40 Babeck
detectlve-serle (dl. 1) NOS 22.45—
22.50 (K) Journaal.
NEDERLAND II
NOS: 18.45 (K) Tim en de leeuw.
NOS: 18.55 (K) Journaal. NOS: 19.05
Ter Visie: parlementair en politiek
weekoverzicht. KRO: 19.30 (K) Fellx
de kat. tekenfilm 19.45 Mensen ln
Nood film over ontwikkelingshulp. NOS
20.00 (Kl Journaal KRO: 20.21 (K)
De Wreken- TV-serle 21 11 (K) Black
and White Minstrel Show. 22.05 Brand
punt. NOS: 22.35—22.40 (K) JournaaL
