eertsema wil meebeslissen
ver een kandidaat-premier
Regering gaf geen „fair play"
S Steenkamp praat over „vrije kwesties"
Ifokantie?
Neem Aspirine
dan ook mee!
Eis: 20 jaar voor
moord op melkboer
\foor de tonderere*5-'^
Aspirine Junior met vruchtensmaak.
Opbrengst van
Pakistan-actie
ca. 20 miljoen
Polak:
Waver blijft voorlopig half jaar in ons land
haar vlug uit model?
lavona haarversteviger ÖD
0INSDAG 15 JUNI 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA T
(Van onze politieke redactie)
DEN HAAG Behalve over
de ontwikkelingssamenwerking,
waarover „de vijf" het nog
steeds niet eens zijn al komen
hun standpunten langzamer
hand dichter bij elkaar, spre
ken de fractievoorzitters van
daag met informateur Steen
kamp over de zogenaamde „vrije
kwesties". Hieronder worden
verstaan die politieke onderwer
pen, die in het regeer-akkoord
niet zullen worden geregeld en
waarover de coalitie-partners
als de onderwerpen in de ko
mende regeringsperiode aan de
orde komen, vrij zullen mogen
oordelen zonder dat het de coa
litie uiteen hoeft te doen
vallen. Die vrijheid moet dan zo
ver gaan, dat bij voorbeeld de
betrokken minister in het nieu
we kabinet aan een eventueel,
via een kamerinitiatief in te die
nen wetsontwerp, zijn contra
seign zal kunnen geven zonder
dat dit politieke consequen
ties hoeft te hebben.
In het bijgewerkte ontwerp
akkoord van prof. Steenkamp,
dat gisteravond ter nadere be
studering aan de vijf frac
tievoorzitters is overhandigd,
doet de informateur het voorstel
een aantal min of meer actuele
politieke onderwerpen als „vrije
kwesties" te beschouwen. De
standpunten van „de vijf"
liggen ook op dit punt echter,
voorlopig nogal uiteen.
Zo heeft de KVP-er Veringa
verklaard er geen behoefte
aan te hebben momenteel iets
te veranderen aan het omroep
bestel en aan de wetgeving op
het stuk van abortus. Zouden
anderen daar echter anders over
denken en dat is bekend dat
dit zo is dan wil hij met na
me de abortus niet als een „vrije
kwestie" zien. Met andere woor
den: óf in de komende regerings
periode niets veranderen, de
status quo handhaven óf het
probleem nu in het regeer-ak
koord regelen.
Drs. Udink (CHU) vindt de
omroep ook geen „vrije kwestie"
>erder „een niet-actuele kwestie"
De WD-er Geertsema ziet het
omroepbestel duidelijk als „een
gebonden kwestie", een probleem
om te regelen dus. Maar hij
heeft daar aan toegevoegd dat,
de liberalen op dit punt „niet al
les op haren en snaren zullen
zetten", aangezien bij voorbeeld
de invoering van een derde tv-
net voorlopig toch veel te duur
zal zijn.
Andere onderwerpen, die even
tueel als „vrije kwesties" zullen
worden beschouwd, zijn de wet
op de kansspelen en de kies
drempel. De WD is bereid de
kiesdrempel, waar zij zoals be
kend, tegen is, tot „vrije kwes
tie" te maken. In ruil daarvoor
zou zij dan echter graag zien.
dat AR en CHU hetzelfde zou
den willen doen met de wet op
de kansspelen.
Van onze politieke redactie
DEN HAAG WD-fractieleider mr. W. J. Geertsema
«ril inspraak bij het aanwijzen van de kandidaat voor het
rremierschap van het nieuwe kabinet. Hij neemt er geen
jenoegen mee dat de christelijke partijen het premierschap
i)s een onderonsje beschouwen.
Ma afloop van een fractievergade-
ing zei Geertsema gisteravond: "Het
pemierschap is een pure KVP-
westie. Als de KVP er geen prijs op
lit een kandidaat te leveren wil
dat duidelijk horen. Na de KVP is
WD aan de beurt om een kan-
idaat voor te stellen, Pas als de
VD daarvan afziet is de keuze aan
5 ARP".
In politieke kringen is vanaf het
»egin an de besprekingen over een
leuw kabinet AR-fractieleider mr.
W. Biesheuvel beschouwd als de
»ndidaat - premierVoor de verkie-
ngen is diens naam eveneens ge
temd. Geertsema heeft zich er ook
Den tegen verzet, dat Biesheuvel
of meer automatisch als kandi-
lat van de drie christelijke partijen
aar voren zou worden geschoven.
De woordvoerder van informateur
rof. dr. P. A. J. M. Steenkamp
seft meegedeeld, dat de informateur
an plan is aan de Koningin de
aam te noemen van een formateur
evens kandidaat-premier) als de
ractieleiders van KVP, ARP, CHU,
VD en DS'70 het over de kandi-
aat eens zijn. In d!a/t geval zou er
pen aanleiding zijn om in de Twee-
Kamer een debat te houden over
iet rapport van prof. Steenkamp.
Het is bekend, dat mr. Geertsema
iel zo'n debat wil, dat zou moeten
[toonden in een aanwijzing door de
"weede Kamer van een formateur
let name mr. Blesheuvel heeft in
en eerder stadium laten weten niet
"eel voor zo'n debat te voelen.
i de fractie van de KVP is gis-
n verzet gerezen tegen de af
spraak van „de vijf" om voor de
fensie om te beginnen 75 miljoen gul
den extra ter beschikking te stellen.
De fractie droeg voorzitter Veringa
op de kwestie opnieuw aan de orde
te stellen. Liever wil de KVP het
akkoord op dit punt beperkt zien tot
de instelling van een „brede com
missie" (door het nieuwe ka
binet) die moet uitzoeken in hoever
re Nederland voldoet aan de NAVO-
verplichtingen.
De drie christelijke fracties verwer
pen de voorgestelde bevriezing van
de ontwikkelingshulp op het huidige
niveau. Drs. B. J. Udink, de fractie
leider van de CHU en tevens demis
sionaire minister voor ontwikkelings
samenwerking, zei dat Nederland dat
internationaal niet zou kunnen
verkopen.
De KVP-er Veringa vond, dat tij
dens de hele kabinetsperiode de ont
wikkelingshulp tenminste 1% moest
zijn van het nationaal inkomen. Hij
hoopte, dat dit percentage in
de tweede helft van de periode zou
kunnen stijgen.
De VVD-er Geertsema zei: „Over
ontwikkelingshulp hebben „de vijf"
het langste gepraat. Ik acht het ech
ter onwaarschijnlijk, dat het akkoord
daarop stuk zal lopen". Volgens
Geertsema wil ook de VVD het be
drag voor ontwikkelingshulp niet be
vriezen. Wel wil de liberale fractie
af van het noemen van een vast
percentage. De fractieleider van
DS'70 dr. W. Drees jr., heeft ver
klaard dat bevriezing van ontwikke
lingshulp geen principiële kwestie is
voor zijn fractie.
AMSTERDAM Twintig Jaar
gevangenisstraf en terbeschikking-
itelling van de regering. Dat was de
eis die procureur-generaal bij het
Amsterdamse gerechtshof gisteren
liet horen tegen de 34-Jarige Suri
naamse scheepswerktuigkundige Ro
nald M.O.S., die op 21 oktober 1969
de 78-Jarige melkhandelaar Reijer
Royé met een spijker de schedel in-
iloeg, waarna de melkhandelaar
overleed.
Ronald beroofde de bejaarde man
bovendien van zijn portefeuille met
vijftig gulden. De procureur-generaal
noemde Ronald S., die eerder be
kende en nu ontkent dat hij de dood
van de melkhandelaar op zijn gewe
ten heeft, een "ijskoude killer". Hij
vond daarom een zeer lange straf
noodzakelijk.
Het was gisteren de tweede keer
dat het hof zich over deze zaak
boog. De behandeling was aangehou
den, omdat op de eerste zitting in de
cember de verdachte had gevraagd,
om onderzocht te worden door een
psychiater die hij in tegenstelling
tot drie andere zelf mocht uitkie
nen. Het verzoek werd toen ingewil
ligd.
De rechtbank veroordeelde Ronald
in mei 1970 tot vijftien Jaar gevan
genisstraf met aftrek. Er was toen
levenslang tegen hem geëist. Zijn
vriendin Erica een 27-Jarige pros
tituee werd door de rechtbank
voor het medeplichtig zijn aan dief
stal met geweld door de rechtbank
veroordeeld tot vier Jaar met aftrek.
Ronald ging in hoger beroep, Erica
niet.
De vier psychiaters waren gisteren
met elkaar eens, dat Ronald een
man is, die moeilijk te benaderen is.
Over de strafmaat en eventuele tbr
verschilden zij echter van' mening
De een meende samen met de
raadsman van Ronald dat een ge
vangenisstraf met psychotherapeuti
sche behandeling het beste was, een
ander meende dat verdachte het
meeste baat zou hebben bij een tbr.
De raadsman meende dat S. eerst
had bekend en later weer ontkend
had, om zijn vriendin Erica te hel
pen.
Uitspraak 24 Juni.
KVP-bestuur wil
haardracht van
militairen vrij
DEN HAAG (ANP) Het KVP-
bestuur heeft gisteravond in een ver
klaring minister Den Toom (Defen
sie) dringend gevraagd verouderde
voorschriften over haardracht van
militairen met spoed buiten werking
te stellen of te herzien. De haar
dracht van militairen moet worden
vrijgelaten, uiteraard met inachtne
ming van hygiënische en veiligheids
normen, vindt het bestuur
Met bezorgdheid heeft het dage
lijkse bestuur van de KVP kennis ge
nomen van het vonnis van de krijgs
raad. die de soldaat Ranus Wehr-
mann tot twee jaar gevangenis ver
oordeelde om dat deze in dienst wei
gerde naar de kapper te gaan. „De
straf staat in geen verhouding tot
het delict". Het bestuur wil dat het
hele militair tuchtrecht en strafpro
cesrecht wordt herzien.
Prinses Beatrix heeft gister- deren geopend. Nadat de prinses I de kinderen zitten om het vefrde-
middag in Hattum het 15de na-\een korte rol in een toneelstukje re verloop te zien
tionale kamp voor schipperskin-had meegespeeld ging ze tussen I
ADVERTENTIE
Ts
(bayew
DEN HAAG De organisatoren
van de actie voor Oostpakistaanse
vluchtelingen in India hebben mee-
dat zij op basis van da
bekende tellingen de
van de actie op f20 mil
joen schatten. De opbrengst kan pas
definitief tegen het eind van dezo
week worden opgegeven.
Koningin Juliana en Prins Bern-
hard hebben inmiddels ook een be
drag overgemaakt op gironum
mer 999. Het Nederlandse Roda
Kruis zal binnen een week voor een
kwart miljoen gulden aan medica
menten per vliegtuig naar Calcutta
zenden. Dit vliegtuig dat van de
KLM wordt gehuurd zal in elk
geval 19.000 flessen cholera-vaccin,
15.000 flessen fysiologische zoutop
lossing en 15.000 plastic zakken met
toedieningsystemen voor infusen
meenemen. Het geld voor deze hulp
goederen is afkomstig van giften op
giro 999.
Inmiddels is bekend geworden dat
behalve in Laren ook in Arnhem en
Oosterbeek onbekenden giften voor
Oost-Pakistan hebben ontvreemd. In
de Gelderse hoofdstad werden en
veloppen met inhoud uit enkele brie
venbussen gehaald, in Ooster
beek werd ruim 6500 gulden voor de
actie uit een kerk gestolen. Van de
daders ontbreekt elk spoor.
Verbaasd over
de uitspraak
HILVERSUM (ANP) Mi
nister Polak van Justitie heeft
gisteravond in het NOS-radio-
programma "Komt u maar'*
zijn verbazing uitgesproken
over de overweging van de pre
sident van de Haagse recht
bank (in het kort geding van de
Amerikaanse deserteur Ralph
Waver contra de Staat der Ne
derlanden), dat de spoed, waar
mee de staat voornemens was
te voldoen aan het Amerikaan
se verzoek om uitlevering van
Waver, niet te rijmen is met de
beginselen van „fair play".
De demissionaire minister
zei, dit verwijt vreemd te vin
den. "Er is enige weken op de
zaak gestudeerd en evenals de
rechter-commissaria heeft ook
de staatssecretaris Waver ver
scheidene malen gehoord," al
dus mr. Polak.
Volgens de minister zal de
uitspraak nog Jarenlang colle
gestof opleveren. Hij zei nog
geen mededelingen te kunnen
doen over de vraag, of de staat
in beroep zal gaan bij het go-
rechtshof.
Bijna een jaar lang verblijft Ralph Waver al in Nederland
met medeweten van onze regering en zonder dat de
Amerikaanse autoriteiten naar hem hebben omgekeken.
De Amerikanen hebben zelfs niet voldaan aan hun ver
dragsverplichting om Wavers desertie onmiddellijk aan
het Nederlandse gezag te melden. Pas naar aanleiding
van berichten in de pers is door de Amerikaanse ambas
sade een verzoek tot overlevering gedaan.
De spoed waarmee de Nederlandse regering voornemens
was aan dit verzoek te voldoen valt dan ook niet te
rijmen met de beginselen van ,,fair play" en de eisen
van de jegens Waver in acht te nemen zorgvuldigheid.
Aldus overweegt de president van de Haagse rechtbank
mr. J. H. C. Slotemaker in zijn vonnis inzake het korte
geding van de Amerikaanse deserteur Ralph Waver
tegen de Staat der Nederlanden.
Vluchteling?
Essentieel voor zijn beslissing om
overlevering van Waver aan de
Amerikaanse krijgsmacht voorlopig
voor een periode van zes maanden
te verbieden, is de overweging van
de president dat over Wavers ver
zoek om een verblijfsvergunning
nog niet eens tot in hoogste instan
tie is beslist en dat het helemaal
niet zeker is dat deze beslissing de
finitief afwijzend zal uitvallen.
Buitendien moet ook nog worden
beslist op een door Waver in te
dienen verzoek om toelating als
vluchteling op grond van de Vreem
delingenwet.
Tenslotte is door verscheidene ge
zaghebbende Juristen betoogd dat
Waver niet meer onderworpen is
aan de Amerikaanse rechtsmacht
Door
Sybe Stamm
en dat het NAVO-statusverdrag tot
overlevering zijn geval niet van toe
passing is.
Gecompliceerd
Over de Juridische vraagstukken in
deze zaak bestaat dan ook ernstig
verschil van mening. De opvattin
gen van diegenen die menen dat
Waver niet kan worden overgele
verd zijn naar het voorlopige oor
deel van de rechter „klaarblijkelijk
niet van elke grond ontbloot".
ADVERTENTIE
1 mild en normaal v.a. II c
voordeelflakon voor 10 behandelingen 3.50
Ralph Waver is op vrije voeten.
Naar het ministerie van Justitie des
gevraagd meedeelde is, direct na
dat op het departement de uitspraak
van de rechter bekend werd, aan de
Haarlemse officier van Justitie ver- aldus de rechter, die van mening is
ding ten overstaan van respectieve
lijk de rechter-commissarls en de
staatssecretaris van Justitie in volle
omvang en uitputtend te doen be
handelen.
Door hem thans aan de Ameri
kaanse autoriteiten over te leveren
zou de regering zich schuldig ma
ken aan een onrechtmatige daad,
zocht Waver vrij te laten.
In elk geval meent de president dat
hem in de korte tijd die hem ter
beschikking stond geen voldoende
gefundeerd oordeel kan worden ge
vergd over gecompliceerde Juridische
vraagstukken waarover zo veel me
ningsverschil bestaat.
dat de staatssecretaris met afweging
van alle belangen in redelijkheid
niet reeds op 10 Juni tot een onge-
grondverklaring van Wavers beroep
had kunnen komen.
Onderzoek
De rechter acht het ook niet uitge
sloten dat na nader onderzoek of
naar aanleiding van Wavers verzoek
om een verblijfsvergunning en om
unvoiaoenae als viUChteling te worden toegelaten,
i de staatssecreatris zijn besluit van
De Haagse rechtbankpresident vindt 10 juni zal intrekken Terwijl tevens
dat Ralph Waver onvoldoende tijd de mogelijkheid bestaat dat de re
en gelegenheid heeft gehad om de gering aan de V.S. zal vragen van
Juridische problematiek in deze Wavers overlevering af te zien in
zaak met hulp van deskundige Ju- verband met twijfel over de inter-
risten en na behoorlijke voorberei- pretatie van het NAVO-atatusver-
Ralph Waver Is sinds gister
avond weer op vrije voeten. On
middellijk na zijn invrljheidsstei-
ling zocht hij zijn oude hospita in
Haarlem op.
drag. Overlevering thans zou deze
mogelijkheden voor Waver afsnij
den.
Dat alles wettigt thans een verbod
aan de staat tot overlevering van
Waver, aldus mr. Slotemaker, die
zichzelf echter niet bevoegd acht
tot het opleggen van een onbeperkt
verbod.
Traditia
Hij verbond daarom aan zijn ver
bod een voorlopige termijn van zes
maanden een termijn die zo nodig
op vordering in kort geding voor
verlenging vatbaar is „opdat in
tussen de verdere ontwikkeling van
zaken kan worden afgewacht
De staat werd veroordeeld in d«
kosten van het geding.