Moeilijk gesprek van Rome
en Madrid over concordaat
Benoeming van nieuwe bisschoppen als twistappel
HEUVELLIJN
WOOR1
VAN
BEZINNÉ
Enorme toeneming
van de verspreidinj
bijbelgedeelten
GZB SPRI
RESERVES*
Kerkdiensten Leiden en omgeving
PAGINA 10
LEIDSCH DAGBLAD
ZATERDAG 12 J
(Van onze correspondent)
MADRID (GPD) De dood van monseigneur Casimiro
Morcillo, aartsbisschop van Madrid, heeft het bewind van ge
neraal Franco beroofd van een van zijn sleutelfiguren in de
delicate onderhandelingen met het Vaticaan over het Spaanse
concordaat. Morcillo, die eind mei na een langdurige ziekte op
67-jarige leeftijd stierf, was namelijk ook voorzitter van de
Spaanse bisschoppenconferentie, die een belangrijke rol in de
genoemde onderhandelingen speelt. Hoewel de aartsbisschop
officieel een raadgevende stem had, maakte generaal Franco
daarvan graag gebruik om öf zijn positie te versterken öf de
zaak op de lange baan te schuiven.
Ingrijp
en
Monseigneur Morcillo had in vroe
gere jaren voor Spanje betrekkelijk
vooruitstrevende denkbeelden, maar
deed zich later meer kennen als een
behoudende figuur. Meer dan eens
greep hij persoonlijk in de concor
daatsonderhandelingen ten gunste
van Madrid in.
Als voorzitter van het bestuur van
het episcopaat had hij o.m. officiële
nota's van de Spaanse regering over
het concordaat aangenomen en be
antwoord, een procedure die niet
normaal is in onderhandelingen die
Oude Hebreeuwse
tekst gevonden
JERUZALEM (AP) Israëlische
oudheidkundigen hebben in Jeruza
lem een Hebreeuws inschrift ont
dekt, dat geschreven moet zijn tij
dens de eerste Joodse tempelperiode
van 960 tot 586 vóór het begin van
de jaartelling. Het eerste van deze
inschriften werd 50 jaar gelden bui
ten de oude stadsmüren van Jeru
zalem gevonden.
Prof. Nacham Avigad, leider van
het graafwerk der Hebreeuwse uni
versiteit in de Joodse wijk van de
oude stad, deelde mede, dat de in
scriptie circa 2700 jaar oud is en
met inkt is geschreven op een stuk
aardewerk.
ADVERTENTIE
eigenlijk over het hoofd van de bis
schoppen heen gevoerd moesten wor
den. Maar aangezien het bewind van
generaal Franco moeilijk openhaar
kon bekennen, dat het om interne po
litieke redenen niet wilde toegeven
aan de pauselijke eis van gedeelte
lijke herziening van het concordaat,
kwam het bijzonder goed uit een en
ander een kerkelijk aanzien te geven
door tussenkomst van het episcopaat.
De twistappel is de benoeming van
nieuwe bisschoppen, waarvoor de
Spaanse koningen in vroeger eeuwen
het z.g. „voorstellingsrecht" hadden
Dit privilege was één der eerste za
ken die generaal Franco reeds tij
dens de burgeroorlog door onderhan
delingen met het Vaticaan aan zich
wist te trekken, hetgeen uitdrukke
lijk erkend werd in het uiteindelijke
concordaat dat in 1953 ondertekend
werd. Toen het tweede Vaticaanse
concilie alle staten verzocht af te
zien van huh speciale rechten bij bis
schopsbenoemingen gaven andere
staten wél, maar Spanje niét daar
aan toe. De politieke overtuiging van
nieuwe bisschoppen is in een land als
Spanje immers van groot belang.
In het slop
Komende uit het vlakke land
tekent zich bij nadering van het
Zuidlimburgse land in de. verte
de lijn van een hoogopgaande
heuvel af. Bij stralend weer en
helder zicht zijn de kleuren
goed zichtbaar, bij bedekte lucht
gaat de lijn bijna verloren in 'n
grijze mist Hoe dan ook, die
heuvellijn is voor een landschap
dat nog Juist tot Nederland be
hoort iets heel aparts. In het
dichtbijgelegen Duitsland of
België strekken bergen' en da
len zich kilometers ver uit, bij
ons in het zuiden te het heuvel
land een gebied dat per auto
gemakkelijk binnen enkele uren
doorkruist kan worden.
Niet voor iedereen is een glooi
end landschap aantrekkelijk.
Toch zullen velen door het
ongewone van beboste hellingen
en dalen, met hun wisselende
kleuren van weiden, korenvel
den en struiken, getroffen wor
den. Sommigen kunnen, terug
van vakantie in eigen omgeving,
met een hunkering denken aan
het heuvelland. Als je het voor
recht mag hebben in deze Ne
derlandse bergwereld te wonen,
word je langzaamaan een soort
heuvel- en dalmens. Van de ene
plaats naar de ander gaande,
moet je een aantal keren heu
vel op heuvel af, langs wegen
die over bijna de gehele hori
zon uitzichtgeven of, omsloten
door heggen of hoogopgaand ge
boomte, in kronkelende bochten
gaan. Op hooggelegen punten is
de golvende heuvellijn verder -
weg of dichterbij over
zichtbaar. Het wordt
land, Je denken en leven
beheerst door die typisc
vellijn.
Is de aantrekkelijkhe
zo'n landschap bij de
die daar graag komen
vulling van een diep in
verlangen lijnen te mog
die stijgen, om daardoor
geheven te worden? Of
omgekeerd, zodat de in
gesteldheid van omhoog
perspectief zoeken, onda
diepte en druk in eigen
en zorg om de wereld en
komst, aansluit bij en v
digd wordt door de o
heuvellijn?
Misschien is het be
elk geval kan ons zuideli
schap, waar je uit een
en laaggelegen wereld
merkt op hoger niveai
beschouwd worden als
nerlijk verruimende,
daar komen' of wone
slechts lichamelijk,
geestelijk omhoogvoereni
vellijn.
Dr. P. L. Sch
Predikant Zuid'
Herv. Gem. Gulpe
De onderhandelingen geraakten zo-
zozeerin het slop, dat Paus Paulus VI
overging tot de zeer ongewone stap
om er een persoonlijke brief aan ge
neraal Franco over te schrijven. In
zijn brief van 29 april 1968 noemde
hij dat zelf dan ook een „historische
gebeurtenis". Hij vroeg generaal
Franco van zijn „voorstellingsrecht"
af te zien, „reeds vóór een mogelij
ke herziening van het concordaat",
aangezien het niet meer beantwoord
de aan „de geest en de eisen van
deze tijd". De paus voegde er aan
toe dat er „sterke stromingen van
de openbare mening" in Spanje wa
ren, die voor een dergelijke afschaf
fing waren en schreef tenslotte dat
het Vaticaan bereid was om in de
toekomst generaal Franco vooraf in
te lichten over nieuwe benoemingen,
voor het geval er „concrete bezwa
ren van algemene politieke orde"
zouden bestaan.
Generaal Franco overdacht zijn
antwoord grondig en schreef op 12
juni 1968 terug. Hij verzekerde de
paus dat hij de Spaanse openbare
mening beter kende dan wie dan
ook en er zeker van was dat deze
een eenzijdig toegeven van de Spaan
se staat zonder kerkelijke tegenpres
taties niet zou goedkeuren. Tussen
neus en lippen door herinnerde hij
Paulus VI aan de prijzende woor
den die zijn voorganger Pius XI in
dertijd aan Franco's strijd in de
Spaanse burgeroorlog had gewijd.
Tenslotte verklaarde hij dat het ak
koord over de bisschopsbenoemingen
„een van de hoekstenen" van het
concordaat was, en stelde een weder
zijdse herziening van het concordaat
voor. Dit betekende, dat het Vaticaan
zijns inziens ook over de brug moest
komen en van. bepaalde, vooral fi
nanciële voordelen in Spanje moest
afzien. De herzieningen zou, aldus de
brief van Franco, in overeenstem
ming moeten zijn met „het concor
daat en met de verklaring die ons
episcopaat hierover heeft afgelegd".
Zeer belangrijk
Dit laatste zinsdeel was bijzonder
belangrijk, aangezien Franco de
raadgevende rol van het episcopaat
plotseling tot een doorslaggevend ele
ment maakte. Hierbij zou de invloed
van monseigneur Morcillo het regi
me natuurlijk bijzonder nuttig zijn.
De aartsbisschop van Madrid had op
dat moment verscheidene hoge pos
ten in het regime: hij was lid van de
Cortes (parlement), van de troon-
raad en van de regentschapsraad.
Deze nauwe officiële betrekkingen
zijn ook de verklaring van de steeds
stijgende tegenstand die Morcillo niet
alleen binnen maar ook buiten Span
je ondervond. Hij was daarvan de
enige van de vier ondersecretarissen
van het Vaticaanse concilie (die in
dertijd door de concilievaders waren
verkozen)die niet tot kardinaal ver
heven werd.
In Spanje werd hij slechts op het
nippertje, dank zij de stemmen van
reeds teruggetreden bisschoppen, in
1969 herkozen als voorzitter van de
bisschoppenconferentie. Hij trok
hieruit de lering en liet zijn poli
tieke ambten in het regime varen.
Delicate zaak
De opvolging van monseigenur Mor
cillo is een delicate zaak voor het
regime. In de episcopale conferentie
wordt hij vrijwel zeker vervangen
door de huidige vice-voorzitter, En
rique y Tarancon. Deze vooruitstre
vende prelaat is vrij recent door Paus
Paulus VI van bijna volkomen on-
Hoewel generaal Franco een
"trouw zoon van de R.K. kerk" is
verlopen de onderhandelingen
over een concordaat met het Va
ticaan bijzonder stroef. Onze cor
respondent in Madrid schetst in
bijgaand artikel de achtergron
den.
Fotolinks Paus Paulus, rechts
generaal Franco.
bekendheid gepromoveerd tot pri
maat van Spanje, kardinaal en
aartsbisschop van Toledo. Hij is ook
onmiddellijk na de dood van Mor
cillo benoemd tot apostolisch admi
nistrator van het aartsbisdom Ma
drid. Zijn opvolger als aartsbisschop
kan nog flinke tijd op zich doen
wachten, en de uitkomst van die on
derhandelingen zal tekenend zijn
voor de huidige betrekkingen tussen
het Vaticaan en Madrid. Het Spaan
se bewind zou het liefst een vrij
conservatieve figuur benoemd zien
(men spreekt over de huidige bis
schop van Valencia), terwijl het Va
ticaan en vele sectoren van de Spaan
se kerk graag een vooruitstrevende
man zagen, zoals de huidige aarts
bisschoppen van Sevilla of Barcelo-
AMSTERDAM Opnieuw zijn de
bijbelgenootschappen erin geslaagd,
het aantal verspreide bijbels en bij
belgedeelten in 1970 drastisch te ver
hogen. Het totaal steeg van ruim
145 miljoen in 1969 tot veel meer dan
172 miljoen vorig jaar. Aan dit laat
ste cijfer ontbreken overigens nog de
opgaven van een viertal landen.
Toch is er geen sprake van een dras
tische verbetering in de bijbelver
spreiding. Het aantal volledige bijbels
is namelijk nauwelijks toegenomen,
en bedraagt voor de gehele wereld
slechts vijf miljoen. Hierbij werden
niet d'e bijbels geteld die door com
merciële uitgeverijen op de markt
worden gebracht. De "bestseller" in
het Engelse taalgebied, de New Eng
lish Bible, waarvan er vorig jaar in
maart een miljoen van de pers kwa
men, is bijvoorbeeld niet begrepen
in dit aantal, omdat deze bijbel niet
wordt uitgegeven door het Brits Bij
belgenootschap.
Wel zit er enige groei in de ver
spreiding van de nieuwe testamenten
via de bijbelgenootschappen. Er wer
den er twaalf miljoen verspreid, een
miljoen meer dan vorig jaar. Boven
dien werden er vier miljoen meer af
zonderlijke bijbelboeken verspreid.
Daarvan gingen er in 1970 ruim 36
miljoen van de hand.
De geweldige groei in het totale
aantal heeft vooral betrekking op de
enorme toeneming van het aantal
verspreide selecties. Dat zijn kleine
uitgaven van minder dan een boek
en vaak niet meer dan
Deze worden vooral in c
de Staten in grote oplage i
Vi
Een van de hoofdindiinl
de vorige week gehoudi in
gadering van de Gerefomn
dingsbond in de Hervoif
de GZB (Zeist)aan
van de rijkdom van de2
Toradjaland (Celebes) e#
tieve zending is de grom
Geldontwaarding en uitb
zendingswerk leidden t<ïai
42.000 na aanspreker'^
laatste reserve groot f 81
opging aan het tekort ova
f 818.000 bedroeg. De G2'e^
verder moeten doen me
inkomsten, van f 1,4 mil]K
gestegen tot ruim 1,9 mil
(plus f 200.000 ter dekki
schuld aan o.a. achtersts
rissen bij de Toradja-kerk
Het aantal zendingsmen Bel
steeg tot de record-hoog I
Op Celebes wordt men
genover soms gebruikel
lijkheden (o.a. activiteit t<
missie)in Kenia groell et
kerk naar zelfstandighek Ijk
de hele lijn, inclusief dill<
van het secretariaat in .1
het werk van en via de Gï
LEIDEN Herv. Gem Hooglandse
kerk 10.00 uur dhr. N. K. Eikerbout,
11.45 uur Oecumenische studenten
dienst.
Mare kerk 10.30 u ds A. J. de Jong
5.00 urn ds. J. Kortleve Rotterdam.
Maranathakerk Lage Morsweg 10
uur ds. W. J. H. Baart, Oegstgeest.
Koningskerk 10 uur dhr. A. G. Hui
gen.
Bethlehemkerk Driftstraat 10 u
ds. E. M. Pannekoek.
Bevrijdingskerk Montgomerystraat
10.30 uur dhr. A. W. Berkhof.
Vredeskerk Burggravenlaan 10 uur
ds A. J. Lamping.
Ver. Vrljz. hervormden Aula As
serstraat 1 10.30 u ds. A. Werner Was
senaar.
Eglise Wallone Breestraat 10.30 u
Pasteur D. Ribs.
Academisch Ziekenhuis 10 u ds. J. E.
Brederveld.
Dlaconessenhuis Houtlaan 55 10.30
uur dr. L. Bech, Wassenaar.
Oec. werkplaats Levendaal Leven
daal 101 10.30 uur samenkomst ond.:
buitenlandse werknemers.
Jeugdkapel Vredeskerk 10 u mej A.
M. Lagerwerf.
Jeugdkapel „De Goede Herder" Ou
de Vest 13 10.30 uur dhr. P. Barendse.
Geref. Kerk Zuiderkerk 10 en 5 u
ds. Post.
Petrakerk 10 en 7 uur ds. Hortensius.
Oude Vestkerk: 10 en 6 uur Ds. Kro-
nemeljer.
Beloftekerk: 10 en 5 u. ds Maaskant
Bevrijdingskerk: 9 en 5 uur ds. Bo
venberg.
Groenhoven: 10 uds Moolhuizen HA
Gezinsdiensten „Jeugdhaven": 10 u
„De Mirt": de Heer. 10 uur „Het
Mierennest": de heer de Koning.
„De Tamboerijn", Valeriusstraat 73:
10.30 uur: Jeugddiensten voor de la
gere schooljeugd.
Geref. Kerk (Vrijgem.) 10 en 5 uds
J v. d. Haar,.
Geref. Gem 10 en 4.30 uur R. Boo-
Baptistengem (Oude Rijn 3) 10 uds
R. Relling HA.
Chr. Geref. Kerk 10 en 5 u ds ear
lier.
Doopsgezinde Remonstr Gem 10 uur
ds H. van Bllderbeek.
Evang. Luth Gem 10.15 ds. A. Stein-
hart, Schiedam.
Leger des Heils 10 u heiligingsdienst.
Chr. Science (Steenschuur 6) 10.30
Hollandse dienst.
Evang. Chr. Gemeenschap (Mld-
delstegrt 3) 10 u dhr. Th. Dikkes.
Oud Kath. Kerk (Cronestelnkade) H.
9.45 uur.
Vrije Kath Kerk (Vreewijkstr) 1.30 u
gezongen HM.
RK Kerk H. Antonlus zat av 7 uur
9.30. 11. 12.15 Haagse Schouw zat av
7 8.30, 9.30, 11.30 en 6.30 uur. Harte-
brug zat av 7 u, 8, 9, 10.45, 9.30 en 11
uur, 6.30 u Bijkerk Timorstr 9.30 en
11 uur. Leonardus zat av 7, 9. 10.45. 12
en 7 uur. Petrusparochie zat 7 en 8
9.30 12 en 6 uur. Stud, parochie zat av
7 uur in Lodewijkskerk zond. 11.45 uur
ln Hooglandse Kerk Herensingel zat av
7 u 8 9.30 11. 12.15 en 6 uur.
Aarlanderveen Herv Gem 10 en
7 uur ds G. van Hoegee, Geref Kerk
10 u de Weid. heer D. J. Brouwer te
Katwijk 7 uDs. H. Post te Oegstgeest
Chr Geref Kerk 9.30 UDienst des
woords 7 u ds H. de Graaf RK kerk
(zat 7 u) 7.30 en 10.30 uur Dorpshuis
Ter Aar Aardam 9 en 12 uur.
Alphen aan den Rijn Herv. Gem.
Adventskerk Jullanastraat 6.30 u ds.
J. H. Bogers, 6.30 u ds. M. Fokkema,
Kruiskerk Gouwsluis 9.30 u ds. M. Ha-
nemaayer, Opstandingskerk Prinses
Marijkestraat 9.30 ds M. Fokkema. 6.30
u ds. J. H. Bogers, Gebouw Nabij van
Lennepstraat Geen jeugdkapel, Zaal
Opstandingskerk Prinses Marijkestraat
9.30 u dhr. Kruithof Martha-Stichting
„Rijnstroom" 10.30 u ds. P. v. d. Horst
te Leiden, Ouidshoorn kerk Oudshoorn-
seweg 10.15 uur ds. G. Cadée, Hervorm
de Slonskerk Hooftstr 9.30 u ds. S. W.
Verploeg, 6.30 uds. S. W. Verploeg, de
Goede Herderkerk Ten Harmsenstraat
10.30 u ds. Eekhof te Leiden, Rldder-
veld „Het Kasteel" Veldbloemweg 9 u
ds. G. Cadeé, Aula Morgensterschool
Parelstraat 5 uur ds. S. W. Verploeg,
Geref Kerk Maranathakerk Raadhuis
straat 10 u ds. Fr. de Jong, 6.30 u ds
J. Kapteyn te Reeuwijk, Salvatorlkerk
W de Zwijgerlaan 10 uds. M. van
Harmeien, 6.30 u ds. Fr. de Jong, De
Goede Herderkerk Ten Harmsenstr 9
uur ds. N. J. M. Hoogendijk, 5 uur
ds. H. Lijesen te Noordwijk. Kasteel,
Ridderveld Veldbloemweg 10.30 uur,
ds. J. Kapteijn te Reeuwijk, 6.30 uur
ds. M. van Harmeien, Geref. Kerk
(Vrijgem) Kantine Sociale werkplaats
9.30 en 6.30 uur ds. A. Kooij. Chr. geref.
kerk Jeruza-
lemkerk Grijpensteinstraat 9.30 u en 5
uur ds. P. Sneep, Oud Geref. Gem.
Kerkgebouw Hoofdstraat 240 9.30 uur
en 4 uur Leesdlensten, Baptisten ge
meente 10 uur en 6.30 uur A. Visser Jr
Kerkgebouw Molenvlletlaan RK St.
Bonifaciuskerk (zat 7 u) 8.30 10 uur
en 11.30 uur, RK Plus X kerk (zat 7
uur) 7.30, 8. 10.30, 11.45 en 5.30 uur
Boskoop Herv Gem 9.30 u ds. T.
H. Oostenbrug en 6.30 u ds. J. den Ol
den Rotterdam, Maranatha-mavo 11
Bodegraven
uur ds. T. H. Oostenbrug, Geref Kerk
9.30 en 6.30 uur ds H. Dijkstra Chr.
Geref. Kerk 9.30 en n.m. 3 uur ds R.
Toorman, Geref. Gem. 9.30 uur lee-
dienst en n.m. 7 uds. H. RIJksen Gou
da vrijz Prot 10 u in Rem Kerk de
heer P. v. d. Laarse Evangeliecentrum
„Nieuw Leven" 9.30 uur de heer Th.
Verwoerd in Concordia, Verg van Gelo
vigen 9.30 uur samenkomst RK Kerk
(dorp) zaterdagavond 7 uur 8.45 10 en
11.30 uur Ontmoetingscentrum Snij-
delwljk (zaterdagmiddag 5.30 uur) 9.30
uur.
Herv. Gem 't anker:
10.30 u ds. W. Balke, 6.30 ds. J.
H. Cirkel, Salvatorkerk 10 u ds. J. H.
Cirkel, 6.30 u dr. B. W. Steenbeek Nun-
speet, Bethlehemkerk 9.30 u ds. H. O.
Molenaar Scheveningen, 6.30 u ds. W.
Balke. Geref. Kerk (vrijgem) 10.30 en
16.15 uur ds. A. Kooij Emmen, Geref.
Gemeente 10 en 6.30 uur Leesdienst,
dinsdag 7.30 uur ds. A. Weststrate Me-
liskerke, Evangel. Luth. Kerk 10.30 u
ds. D. Pobuda, Evangelisatiekring 10 u
eredienst 6.45 uur J. Klein Hane-
veld, Nijmegen, RK Kerk (zat 7 uur
8 10 11.0 en 5.30 uur.
Benthuizen Geref Gemeente 9.30
en 6 uur leesdienst. Dindag: 7.30 uur
kand. Kleppe van Capelle a. d. IJssel.
Hazerswoude Herv Gem 9.30 en
6 30 uur ds. L. Boer, Geref Kerk 9.30
en 5 uur ds. Brink (HA). RK kerk st
Bernardus Rijndijk (zat 7 u) 9.0 uur
en 11 uur. RK kerk st Michael Rijn
dijk (zat 7 uur) 9 uur en 11.30 uur
RK kerk Dorp (zat 7 uur) 8 10 en
11.30 uur.
Hoogmade Herv gem 10 u ds. P.
Schoonenboom, RK kerk (zat 7 uur) 9
en 11 uur.
Kaag Herv Gem 10 uur dienst,
RK kerk (zat 7) 8 10 en 7 uur.
Katwijk aan Zee Herv gem Nwe
Kerk 10 uur ds. A. Vink HA 6 u ds.
W. Vroegindewey, Oude kerk 8.30 uur
ds. H. G. Oostinga van Lisse (Bad-
dienst) 10 uur ds. G. C. Post, van
Leiden (bed. HA)— 6 uur ds. dr. G.
Hartdorf van Amsterdam (dankz. HA)
Ichtiskerk: 10 uurds. C. Treure (Bed.
H.A.) 5 uur ds. J. P. van Roon (Bed.
H.A. en Dankz.)
Pniëlkerk 9.30 uur ds. W. Kool (Bed.
HA), 6 uur ds I. J. Wisse van Rijns
burg (dankz. HA) Groen van Prinster-
school 10 uur ds. H. G. Oostinga van
Lisse. Zeehospitium 8.45 uur ds. A.
Vink (Bed HA), Ziekenhuis „Over-
duln" 2 uur ds J. G. van Ieperen.
Geref. Kerk: Vredeskerk 9.30 uur ds.
F. Pijlman voorber. HA, 5 uur ds. G.
van Halsema, Triumfatorkerk 9.30 uur
ds. R. de Vries voorber. HA, 6.30 uur
ds. F. Pijlman, Chr. Geref. Kerk 10 en
5 uur ds. H. C. van der Ent Geref.
kema, 10.
Gemeente, Remisestraat 10 en 5 uur
ds v. d. Bijl, Volle Evangelie gemeen
te 10 uur dhr. Bulthuis.
Katwijk aan den Rijn Herv. gem.
Do.^lcia ty.au uas wisse Rijiisbuig b
uui us xieymans, Oxumoeungskerk 10
uur us. Baas ixotteraarn, o.30 u as. van
u.- .u j-.ciuen. üehooi iNussaustraat -
- ,an jsuiueii wassenaar.
Geref. Kerk 9.30 uur ds. De Vries Kat-
u)
Herv Gem Dorpskerk
Geense RK kerk (zat
9.30 uur
xlOiurOp, t U US a Os or. l^OS JXK
Keis. ^zat, 'i u) 7.30 y.30 en 11.lo uur.
Lisse Herv Gem Grote kerk 9 u
ds o. van aer Vemen u as H. G.
oostinga, Heiv. kapel 10.30 u üs J. van
der Veiden, gerei. Kerk 10 en 7 uur ürs
a. E. v. a. Wouae Chr Ger Kerk
10 en 4.30 uur as. Biesma, oereioim.
üem 10 en i uur ds W. ouyker, Geref
Vrijgem 10 en i.30 uur as. j. Verieur
Ouu feci- gem 9.30 en 3 leesdlensten,
W°16 °'junl 7.30 uur ds. W. Kamp,
va»- o.„x.Lioroi, i-Jeu r-roc Bond geen
dienst, liKuie Kruisi-ochten Ned maan
dagavond 8 uur ds J. Gravendeel in
WeiKom, RK kerk St Agatha parochie
zat av 7 uur 8.30 uur nM 10.15, 11.45
en 7 uur, dependance Poeipolder zat,
av 7 uur) 9 en 11.30 uur Maria pa
rochie zat av 7 uur 8.30 uur 10.30 12.00
en 5.30 uur. Engelbewaarders Pa
rochie zat av 7 u 7.30 8.45 10.45 en
5.45 uur.
Noordwljkerhout Herv Gem 10.00
uur ds J. Streel'iand 7.00 uur ds. J.
Streelland in de Zilk, aula, rk meisjes
school, RK Kerk St Jozef (zat av 7
uur), 8.00 10.00, 11.30 en 7 uur. St.
Viktor (zat av 7 uur) 8.00 9.30 11.00
en 6 uur, H. Hart in de Zilk (zat av
7 uur) 8.30 10.00 en 11.30 uur.
Noordwijk aan Zee Herv Gem.
Hoofdstraat 10 uur ds A. L. Lapré HA
De Rank, Golfbaan 7 uur ds A. L. La-
pré (HA), Ger. Kerk Hoofdstraat 10 u
ds H. Lijesen 7 uur ds. C. Warner,
tRrv Ger Evangelisatie (oude Mulo -
Schoolstraat) 7 uur ds G. Post (Lei
den) RK Kerk ((zat 7) 9, 10.30 12 en
Noordwijk-Binnen Herv. Gem.,
(in Ger. Kerk Vinkenlaan) 10.30 uur
ds. J. A. G. van Zanten (Wassenaar)
7 uur dr. J. G. B. Jansen. Geref.,
Kerk Vinkenlaan 9.15 uur ds. C. War
ner, 5 uur ds. H. Lijesen, van den
Berghstichting 11 uur ds. C. Warner.
RK Kerk (zat 7 u) 8, 9.30 11 en 12
uur.
Nieuwveen 10 u en 6.30 u ds. W.
Tom, Gerf. Kerk Herv Gem 9.30 uur
ds J. G. van Iperen, 6.30 u ds. Bouter,
RK kerk (zat 7 u) 9, 10.45 en 5 uur
Nieuwkoop Herv Gem 9.30 uur ds
G. van Doorn, 6.30 u ds. H. A. Bolsma
Geref Kerk 9.30 uur ds R. J. v. d
Veen, 7 u ds J. G. Meynen, Chr Geref
Kerk 9.30 uDienst des woords 2 uur
Eerw heer J. van Leeuwen Rem Geref
Gem RK Kerk (zat 7 u) 7.30 9 10.45
en 7 uur.
Oudewetering Herv Gem 9.35 uur
ds Lalleman (voorber HA) Geref Kerk
9.30 u ds Mevr Geense 7 u ds N. Ko
renhof f rem geref gem 10 dhr J. P.
Hulsbos rk Kerk Meerkreuk (zat 7
uur) 8.15, 9.45 en 11.30 uur.
Oegstgeest Herv. gemeente Groe
ne kerk 9 u ds. R. van Roon uit
Doorn (Jeugddienst) - Pauluskerk 10 u
ds. W. E. Verdonk (HA) Ver. van vrijz
herv. 10.30 u ds. M. J. Wagenvoorae,
Geref Kerk 10 u ds. Vegter, 7 u ds.
Irik, Geref Kerk vrijgem 8.30 en 3 uur
ds J. v. d. Haar (HA), RK kerk (zat
7 u) 10.30 12 en 6 uur Bonaventura-
kapel (zat 6.30) 8 en 10 uur.
Rljnsaterwoude Herv Gem 9.30
uur ds P. van Malsen 7 u ds. Th.
Oostenbrug Chr Geref Kerk 9.30 uur
dienst des woords 2.15 uur ds. G Bouw
RK kerk (zat 7 u) 7.30 9.30 en 11.15
Rijnsburg Herv gem Grote kerk
9.30 uur dr. C. Bezemer uit Schevenin
gen 5 uur ds Van Gosliga Bethelkerk
9.30 uur ds. Van Gosliga (doopdienst)
5 uur ds B. v. d. Lely uit Hansweert,
camping Koningshof 10.30 uur de heer
J. Bergman Geref kerk Petrakerk 9.30
uur ds Hulsman 5 uur ds H. v. d. Berg
Sassenhelm Immanuelkerk 9.30 uur ds
Baayen, 5 uur dr. E. de Vries, Sche
veningen Maranathakerk 9.30 u. dr. E.
de Vries 5 uur ds Huisman, Geref Kerk
vrijgem. 10 en 5.15 uur ds. Deddens
(HA) Chr Geref. Kerk 9.30 en 5 uur
dienst RK kerk (in tuinbouwschool) -
zat 7 u zo 10.30 uur.
Sassenhelm Herv. gem. 9.00 uur
ds A. Westra, 10.30 uur ds. A. Westra.
6.30 u ds. H. S. J. Kalf Bennebroek.
Geref. Kerk 9.30 uur ds. H. v. d. Berg
5 uur ds. A. G. Baayen van Rijnsburg.
Chr. Geref Kerk 10 en 5 uur kand. C.
V. D. Kamp van Amsterdam. RK kerk
8. 9.30, 11 en 5.30 uur.
Voorhout Herv. Gemeente 10 u
ds. Hoogenkamp 7 uur Gereformeerde
dienst ds Eelderman van Katwijk aan
>scl
Voorschoten Herv Gem Dorps
kerk Collecte kinderbescherming 10 30
uur Intrede ds A. K. v. d. Schoot be
vestiger ds Verheule, 7 uur ds Verheule
Hulp en Heil 10 uur pater F. Gerrits-
ma. Rijndijk 10 uur ds. v. d. Geest
Geref. Kerk 9 en 10.30 uur ds. de
Zeeuw. Om 7 uur ds A. C. Kersten-
Den Haag, Aula Noord-Hofland 9.45
uur kand. F. P. van Stam-Amsterdam.
Geref. Kerk vrijgem. Diensten om 10.15
en 4.30 uur ds. A. W. Boxman-Ede.
Remonstrants doopsgezinde kring in
Cultureel Centrum 10.30 uur dr A W
Cramer Leiden, RK kerk Laurentius.'
(zat 7 u) 7.30 9. 10.30 12 en 5 uur
Moeder Gods (zat 7 uur) 8, 10 11.30
Wassenaar Herv. Gem. Dorpskerk
9 u toeristendienst 10 u dr Th C.
Frederikse 16.30 u ds. H. N. van Hens-
bergen, Dlrksland 7 u drs. A. van Buu-
ren, Wassenaar, Kievietkerk 9 u jeugd-
kerk 10 u prof dr. H. Berkhof Oegst
geest. Messiaskerk 10 u ds. F. M. Lands
man, Dorpscentrum 9.30 uur ds.
W. Vroegindewy, Katwijk 10 u kinder
diensten, Shalom 10 u jeugdkapel.
Geref. Kerk Bloemcamplaan 10 uur
ds P. Heinen, Utrecht 7 uur ds. L.
Bech, Zullaan 10 en 7 uur ds. D. van
der Meulen.
Ned. Prot Bond Lange Kerkdam 10.30
uur ds. B. Nijholt, RK Kerk 8.30 10
en 11.30 uur.
Waddinxveen Herv Brugkerk 9.30
uur ds D. van Vliet 6.30 u ds. J. Koo
ien Werkendam. Wijkgebouw 9.30 uur
ds J. v. d. Heuvel 6.30 uur ds van
Vliet Bethel 9.30 uds H. Stolk Sche
veningen 6.30 uur ds. J. v. d. Heuvel
Immanuel 9.30 u ds J. Bregman 7.00
uur ds W. Radstake, geref. Verenigings
gebouw 9.30 uds J. Modderaar 5 uur
ds. D. N. Verschoor Moordrecht, Ont-
moetlngskerk 10 uur ds. S. van der
Veen Krimpen a. d. IJssel 5 uur ds.
J. Modderaar, Remonstr. Geref. Gem.
ds. G. Bloemendaal Delft Chr. Afgesch.
Gem ds. P. A. Verloop 9.30 uur en
5 uur Oud geref in Ned Zuidkade 158
10 uur en 6.30 uur Leesdienst.
Woubrugge Herv. Gem 9.30 Hr.
van Gorkum Soest, 6.30 ds. Cnossen
Amsterdam (jd) Geref Kerk 9.30 uur
Kand. Middelkoop, Amsterdam 6.30 u
ds. Booy Llnschoten.
Warmond Herv Gem 10 u ds. J.
M. Snijders (Gezinsdienst) m.m.v. blok
fluitgroep en zondagschool. RK Kerk
(za 7 u) 8, 10 en 11.30 uur.
Valkenburg Herv Gem 10 uur en
6.0 u ds. G. Zonneveld, Geref. Kerk
9.30 en 6.30 u ds. H. Rooze. Ger. Kerk
vrijgem. 9.30 en 5 uur ds. M. Janssens
(HA).
Groene Kerk Oei ete
<F°fa
[tl
Zwammerdam Herv f16'
de Wit te Leiden,,
Vink te Katwijk, Geref
ds. A. Borman te Alphei
W. Kool te Katwijk. RK
uur) 8. 10, 11.30 en 5.30 uv»ee
del
Zoeterwoude Herv I lj
dienst, 5 u ds. Postir
Kerk Zuldbuurtseweg
10 uur en 11 uur, RK B>
kerk (zat 7 u) 8.30 I*
r RK kerk Meerbui j.
45 10.30 12 en 6 uur.
ZevenhovenHerv. Gei
ds. Reijenga, geref. h
H. J. Bolster uit Canadt het
R. J. Reijenga, RK kerk
7.45 9 en 10.45 uur.
ijn