Publikaties weerspiegelen
crisis in kerk en geloof
HAIR
Schillebeeckx
over gehuwde
r.k. priesters
A
J
Niebuhr over strijd tussen cynisme en idealisme
Kerkdiensten Leiden en omgeving
Afgelegen Land?
WOORD
VAN
BEZINNING
LEIOSCB DAGBLAD
ZATERDAG 5 JUNI 1?
In de kerken is een kritische
geest ontwaakt, waardoor er enorm
veel in beweging is gekomen op het
gebied van theologie, bijbeluitleg,
organisatie en gezagsstructuur van
de kerk. Er is een veelomvattende
crisis ontstaan, die haar weerslag
vond in talrijke publikaties en be
schouwingen, in conferenties en
concilies, in synodes en andere
kerkvergaderingen. Wil de kerk in
de toekomst bestaansrecht behou
den, dan zal zij zich bezig hebben
te houden met de vraag in welke
opzichten zij zich moet vernieuwen,
hoe haar houding tegenover de
maatschappij en in de wereld zal
zijn. Er is al veel over geschreven,
maar de stroom van publikaties
schijnt nog lang niet ingedamd.
Aan de veelheid zijn weer verschei
dene nieuwe uitgaven van buiten
landse en eigen bodem toegevoegd.
Als wij een keus uit al die novi
teiten willen maken, valt ons oog in
de eerste plaats op een interessant
boek van de juist deze week over
leden Amerikaan Reinhold
Niebuhr: „Geloof in de politiek"
(Uitg. W. de Haan, Bussum). Nie
buhr was een der voornaamste verte
genwoordigers van het modern
praktisch christendom in Amerika.
Hij was onder meer adviseur van
het Amerikaanse departement van
Buitenlandse Zaken en heeft veel
publikaties over de internationale
politiek en over religieuze vraag
stukken op zijn naam staan.
In het boek: „Geloof in de politiek"
geeft Niebuhr zijn visie op de
functie van het christelijk geloof
voor de politieke en ethische vraag
stukken van deze tijd. Hij zag de
huidige situatie als een strijd tussen
politiek cynisme en christelijk idea
lisme. Niebuhr had echter een
diep vertrouwen in de sociale toe
pasbaarheid van de religie op de
hedendaagse problemen en hij aar
zelt daarom niet de tradities op
nieuw te formulieren. Het boek be
slaat een uitgebreid terrein. Proble
men van de koude oorlog, christe
lijk geloof en het economisch leven,
macht en ideologie, theologie en po
litiek denken, de waarheid in my
then. vormen een reeks onderwer
pen, die vanuit het geloofsleven
worden belicht.
Bonte mengeling
Veel minder filosofisch en op meer
populaire manier worden door Sipke
van der Land geloofszaken aan de
orde gesteld in zijn boek: „Aktief
geloof" (Uitg. J. H. Kok, Kampen).
Het^ is een verzameling artikelen,
reportages, gesprekken, reacties en
impressies.
Een bonte mengeling van onderwer
pen met als leidraad: de beleving
van het geloof in velerlei vorm en
verschillende omstandigheden.
Daardoor is het een aantrekkelijk
en gemakkelijk te lezen boekje ge
worden, dank zij de verhaaltrant
van de auteur. De overgang naar de
theologie is daarom wel bijzonder
groot.
De figuur van Jezus Christus is het
onderwerp van twee boeken, geti
teld: „Wie is in Godsnaam Jezus
Christus?" (Uitg. Lannoo, Tielt-U-
trecht) en „Jezus-rapport" (Uitg. N.
Kluwer, Deventer. Het eerstge
noemde boek bevat een veertigtal
bijdragen over de persoon en 1 te-
kenis van Christus door se) Q -s
van verschillende politieke en js-
telijke structuur. Dat feit op zich
zelf maakt het boek al interessant.
De lijst van medewerkers vermeldt
een aantal bekende namen, zoals
bisschop Bluyssen van Den Bosch,
ds. Buskes, prof. Grossouq, prof.
Van Holk, pater Jelsma, dr. Van
Leeuwen, prof. Lindeijer, prof.
Schoonenberg, dr. J. Soetendorp,
mr. dr. Stokvis, dr. Verhey en dr.
Elderenbosch.
Wie was Jezus?
In het seizoen 1969-1970 wijdde de
KRO een veertigtal uitzendingen
aan de vraag, wie Christus is, een
vraag, waarop geen mens ooit een
afdoend antwoord heeft kunnen
vinden. Deze veertig lezingen zijn
in het boek verwerkt en dwingen de
lezer tot bezinning op de unieke fi
guur van Jezus van Nazareth. In de
titel van het boek wordt geprobeerd
iets van de dimensie van Christus
te laten doorklinken. De inhoud
tracht het beeld en de vragen rond
Christus in getuigenissen dieper te
laten doordringen, omdat er meestal
een verkeerd beeld wordt getekend.
Over dat Christusbeeld is nog een
ander, interessant boek verschenen:
„Jezus-rapport" van Joh. Lehmann,
bijzonder fascinerend omdat de
Duitse auteur op grond van de tek
sten van de zgn. „Dode Zee-rollen"
tot de conclusie komt dat veel uit
spraken van Christus in het Nieuwe
Testament van aanzienlijk oudere
datum zijn. Daar de rollen voor de
geboorte van Christus werden ge
schreven, komt de vraag naar voren
of het klooster van Qoemran, niet
ver van Jericho, in welks overblijf
selen de rollen zijn gevonden, de ei
genlijke wieg van het christendom
is geweest. Of Jezus niet een lid
van de Joodse sectie is geweest, die
onder de naam Esseeërs, gestreng
de Joodse wetten naleefde en zich
afzonderde van het „heidense Jo
dendom", van die dagen.
De Joodse geschiedschrijver Flavius
Josephus gewaagt van deze „niet-
officiele religieuze beweging' die
zich in tegenstelling tot de Fari-
zeëers en Sadduceëers (officieel er
kende Joodse secten) tegen het met
de Romeinen samenwerkende hoge
priesterlijk gezag verzette. Lehmann
meent, dat dat de reden is, waarom
de evangelisten over het bestaan
der Esseeërs hebben gezwegen. Te
gen de achtergrond van de teksten
der „Dode Zee-rollen" worden, vol
gens de auteur, vele duistere ge
deelten uit de evangelies verstaan
baar en komt de figuur van Chris
tus en diens uitspraken in een ge
heel ander licht te staan. Een op
zienbarend boek, dat in de Duitse
kerken al veel reacties heeft veroor
zaakt, omdat het traditionele bijbel
verklaringen op indringende wijze
aantast.
In de domkerk van de West-
duitse universiteitsstad Tubingen
is onlangs een gedanst curatorium
uitgevoerd, waarvoor tweeduizend
bezoekers belangstelling toonden.
Het denkbeeld een ballet in een
kerk uit te voeren ontmoette aan
vankelijk veel tegenstand. Het re
sultaat overtuigde echter gelovi
gen en kunstvrienden in gelijke
mate.
Voor deze uitvoering had de
componist Harald Heilmann zijn
oratorische scène Schepping en
schepsel" ingestudeerd, een vier
delig werk voor een spreker, een
altstem, orgel, cembalo, vibrafoon
en slagtverk. Drie solisten van het
Stuttgarter Ballet namen de dan
sen voor hun rekening. Zonder
steun van décors en lichteffecten
vertaalden zij op een eenvoudig
podium de geestelijke inhoud van
de muziek in suggestieve choreo
grafische vormen.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Neerlangbroek, te
Ravestein en te Zegveld: J. West
rand kandidaat te Huissen.
Aangenomen naar Scheveningen J.
C. de Bruine, studentenpredikant
te Utrecht.
Bedankt voor Nieuwerkerk aan de
IJssel, P. J. Bos te Ameide; voor
Delft, G. Juckema te Enschede.
GEREF. KERKEN
Aangenomen de benoeming tot
godsdienstleraar aan het Comenius
college te Hilversum, J. van der Neut
(missionair predikant te Rotter
dam).
CHR. GEREF. KERK
Beroepen te Kerkwerve C. den
Hertog te Harderwijk.
VRIJ EVANG. GEM.
Zolang de Paus leeft
Hooglandse Kerk
10 u ds. A. J. Lamping 11.45 Oecu
menische studentendienst 5 uur dhr K.
J Visser Zoetermeer.
Mare Kerk
10.30 u ds. A. J. de Jong
Maranathakerk (Lage Morsweg) 10
uur dhr C. Stroo Koudekerk a. d. Rijn
Konlngskerk (Koningsstraat) 10.00 u
Ds. E. M. Pannekoek.
Bethlebenikerk (Driftstraat) 10 uur
ds. J. de Wit v
Bevrijdingskerk (Montgomerystr) 9.00
en 10.»0 uur ds Joh. Poort (gezins-
dlenst met geref).
Vredeskerk (Burggravenlaan) 10 uur,
Ds. G. C. Post.
Ver. vrljz. Hervormden (Aula Asser
straat) 10.30 uur ds. W. J. H. Hubeek
Zwolle.
Egllse Wallon (Breestraat) 10.30 u.
Pasteur D. Rlbs.
Academisch Ziekenhuis 10 u ds. P. J.
D. van Malssen.
Dlaconessenhuis (Houtlaan 55) 10.30
uur Ds. J. E. Brederveld.
Oec. Werkplaats Levendaal (Le
vendaal 101) 10.30 uur Samenkomst.
jeugdkapel Vredeskerk 10.00 uur dhr
J. J. Schouten Zoeterwoude.
Jeugdkapel „De Goede Herder" (Ou
de Vest 13) 10.30 uur dhr. C. Zaalberg.
Geref. Kerk.
Zulderkerk 10 uur Dr. Dronkert 5 u
ds Bovenberg.
Petrakerk 10 u ds. De Heer 7 uDs.
Hortenslus.
Oude Vestkerk: 10 u ds Hortensius.
ft uur ds De Heer.
Beloftekerk 10 u ds S. Oegema Oegst-
geest 5 u dr Dronkert.
Bevrijdingskerk 9 en 10.30 u Gemeen
schap dienst met Ned herv 5 u ds
j. van Drie Delft (Dienst met belang
stellenden).
Groenhoven: 10 u ds J. Snoey Kat-
W Gezinsdiensten „Jeugdhaven": 10 u
„De Mirt" dhr Kroon, 10 u „Het
Mierennest": de heer J. Witte Tlel.
„De tamboerijn", Valeriusstr 73 10.30
uur: Jeugddiensten voor de la
gere schoojeugd..
Geref. Kerk (Vrljgem) 10 en 5 u ds
J v. d. Haan. Geref. Gem 10 en 4.30
uur R. Boogaard. Baptistengem (Oude
Rijn 3) 10 uds. R. Relling (HA)
'Chr. Geref. Kerk 10 en 5 uds Car-
Doopsgezinde Remonstr Gem 10 uur,
dr J. van Gonveren Hilversum.
Evang. Luth Gem 10.15 prof dr C. H.
Llndeyer Amstelveen.
Leger des Hells 10 u heiligingsdienst.
Chr. Science (Steenschuur 6) 10.30 u
Hollandse dienst.
Evang. Chr. Gemeenschap (Mid-
delstegrt 3) 10 u dhr Th. Dlkkes.
Oud Kath. Kerk (Cronesteinkade) H
9.45 uur.
Vrije Kath Kerk (Vreewljkstr) 1.30
uur gezongen HM.
RK Kerk H. Antonius zat av. 7 uur
9.30, 11, 12.15 Haagse schouw zat av. 7
8.30, 9.30 11.30 en 6.30 uur. Hartebrug
zat av 7 u 8. 9. 10.45, 9.30 en 11 uur
6.30 u Bijkerk Timorstr 9.30 en 11 uur
Leonardus zat av 7, 9, 10.45 12 en 7
u Petrusparochie zat 7 en 8 9.30, 12
en 6 uur. Stud, parochie zat av 7 uur
ln Lodewijkskerk zond 11.45 u in Hoog
landse Kerk Herensingel zat av 7 u 8
9.30 11. 12.15 en 6 uur.
Aarlanderveen Herv gem 10 uur
en 7 uur ds G. van Hoegee, geref kerk
10 uur ds Fr. de Jong te Alphen 6.30 u
ds. C. A. Langeveld te Waarder. Chr..
Geref Kerk 9.30 uur Dienst des woords.
6.30 u ds H. C. van der Ent te Kat
wijk aan Zee RK Kerk (zat 7 u) 7.30
uur en 10.30 uur Dorpshuls Ter Aar
Aardam 9 en 12 uur.
Alphen aan den Rijn Herv Gem.
Adventskerk Jullanastr 9.00 u ds J.
Broekhuls te Onstwedde voor de G.Z.
B. 6.30 u ds P. A. Lefeber, Kruiskerk
Gouwsluls 9.30 u ds M. Fokkema, Op-
standlngskerk Prinses Marijkestr 9.30
uur ds. P. A. Lefeber, 6.30 u ds. W.
Verboom te Onstwedde voor de GZB
Gebouw Nabij Van Lennepstraat 9.30
uur Ws J. H. Bogers Gezinsdienst Zaal
Opstandingskerk Prinses Marljkestraat
9.30 u Jeugdkapel de heer G. Sample-
mon, Martha-Stlchting „Rijnstroom" -
10.30 uur de heer W. de Vries te Am
stelveen, Kerk Oudshoornseweg 10 uur
Bloemendtenst, gezinsdienst ds G. Ca-
deé m.m.v. gemengd koor Ned. Prot.
Bond. Hervormde Sionskerk Hoofdstr.,
9.30 uur ds. S. W. Verploeg 6.30 uur
Candldaat Korevaar te Schoonrewoerd
De Goede Herderkerk Ten Harmsenstr
10.30 uur ds. N. J. M. Hoogendijk, Rld-
derveld „Het Kasteel" Veldbloemweg 9
uur ds N. J. M. Hoogendijk, Aula Mor-
gensterschool Parelstraat 5 uur ds. N. J
M. Hoogendijk, Geref Kerk Mara
nathakerk Raadhuisstr 10 uur ds G. O
N. Veenhulzen 6.30 u ds. A. Borman
Salvatorikerk W. de Zwijgerlaan 10 u
ds M. van Harmeien, 6.30 u ds. M.
Schenkeveld te Baarn. De Goede Her
derkerk 9 u ds A. Borman, 6.30 u G.
O. N. Veenhulzen m.m.v. Jeugdkoor en
koor te Woubrugge, Kasteel Rldder-
veld, Veldbloemweg 10.30 u ds. M.
Schenkeveld te Baarn 6.30 u ds, Fr.
de Jong. Geref Kerk (Vrljgem) Kan
tine Sociale werkplaats 9.30 u Lees-
dlenst 2.30 uur ds. J. v. d. Haan Chr
Geref Kerk Jeruzalemkerk Grljpen-
stelnstraat 9.30 uur en 5 uur ds D. J.
van Vuuren te Zaamslag. Oud Geref
Gem. Kerkgebouw Hoofdstr 240 9.30 u
en 4 u leesdlensten, Rem. Geref. Gem
van Mandersloostr 10.00 uur Streek-
dienst ds Moen te Tienhoven, Baptis
ten Gemeente Kerkgebouw Molenvllet-
laan 10 en 6.30 uur ds. Koekoek. RK
St. Bonifaciuskerk (zat 7 uur toedie
ning van het vormsel) 8.30 u 10 uur
m.m.v. Christus Koningkoor te Den-
Haag 11.30 u Plus X kerk (zat 5 uur
en 7 uur) 7.30. 9, 10.30, 11.45 en 5.30
Rldderveld parochie (zat 6.30 u) 8.45,
11.15 en 5.30 uur.
Abbenes Herv. Gem. 9.30 u ds. J.
J. Ruitenberg RK kerk 8, 10 en 7
uur.
Benthuizen Geref. Gem. 9.30 u lees-
dienst 3 uHonkoop te Moerkapelle.
Bodegraven Herv Gem 't Anker
9 en 10.30 u ds W. Balke, 6.30 uds.
Vis Zljderveld, Salvatorkerk 10 uds.
J. H. Cirkel, 6.30 u ds W. A. B. Ha
gen. Zwolle, Bethlehemkerk 9.30 uds.
T. J. Kamerbeek, Waarder, 6.30 u ds.
W. Balke. Geref Kerk 10 u ds L. Bui
tenhuis, 6.30 uds Marais Zuid-Afrika,
Nleuwerbrug 9.30 u ds. Buitenhuis ge
ref kerk (vrijgem) 9.30 uLeesdiens- i5
uur ds C. Bijl Hilversum, Geref Gem
10 en6.30 u Leesdienst Evang Luth.
Kerk 9 uds C. B. Roos, Evangelisa
tiekring 10 u eredienst 6.45 u dhr Th.
Dlkkes, RK kerk (za 7), 8, 10. 11.30
en 5.30 uur.
Hazerswoude Herv Gem 9.30 u
en 6.30 u ds L. Boer, Geref Kerk RK
Kerk St Bernardus Rijndijk (zat 7 u)
9.30 u en 11 uur. RK Kerk St Michael
Rijndijk (zat 7 u) 9 u en 11.30 u RK
Kerk Dorp (zat 7 u) 8, 10 en 11.30 u
Hlielgom Herv Gem 10 u ds. J.
Bronsgeest, bed. H. Doop en Voorber.
H. Avondmaal. 7 u Jeugddienst Park
wijk 7.30 u dhr J. Valkenburg 10 u
Jeugdkapeld lenst in de kantine van
Leeuwensteln, Pastoorslaan Dorpshuis
Venneperweg 10 uds J. C. J. Brons
geest van Den Helder Jeugddienst met
medewerking van Annerlet de Vries.
Geref Kerk 10 en 5 uur ds J. Hart
kamp Chr. Geref Kerk 10 uur Dienst
des Woords 7 uur ds W. van Dijk,
Gouda RK Kerk (zat 7)) 7, 8.30, 10
11.30, 12.45 en 5.30 uur.
SAN FRANCISCO (ANP) „Zo
lang Paus Paulus leeft, zullen de
roomskatholieke priesters niet mo
gen trouwen. Wel zullen in oktober
reeds gehuwde leken van rijpere
leeftijd tot priester gewijd kunnen
worden. Deze ontwikkeling zal be
ginnen in die landen waar een te
kort aan priesters is, zoals in de mis
sielanden".
Deze voorspellingen deed prof. dr.
E. Schillebeeckx, hoogleraar aan de
universiteit van Nijmegen, in een
gesprek met het ANP, voorafgaan
de aan een serie lezingen, die hij in
San Francisco en aan de universiteit
van Californië te Berkeley hield.
De lezingen waren een afsluiting
van een verblijf van vier maanden
ln de VS van prof. Schillebeeckx.
j waar hij aan Harvard University
in het kader van het „Erasmus-lec
toraat in de Nederlandse beschaving
I doceerde. Het „Erasmus-lectoraat
is een door Nederlanders gesubsi
dieerd lectoraat, dat jaarlijks wordt
toegewezen aan Nederlanders die
hun sporen hebben verdiend op het
i terrein van de sociale wetenschap
derdorp RK Kerk (zat 7 u) 9 en 11 u
Kaag Herv Gem 10 u dienst rk
Kerk (zat 7) 8. 10 en 7 uur.
Katwijk aan den Rijn Ned Herv
Kerk (Dorpskerk) 9.30 uur ds. J. P. v.
Roon, van Katwijk aan Zee, 6 u ds
M. Heymans, Ontmoetlngskerk 10 uur
ds M Heymans, 6.30 ds A. Baas van
Rotterdam. Molenblok 10.30 uur ds. v.
der Velde van Lisse, Geref kerk 9.30 u
ds D. H. Elderman, 6.30 u ds. D. H.
Elderman, 6.30 u ds. F. Pijlman RK
Kerk 8, 9.30 en 11.15 uur.
Katwijk aan Zee Herv Gem Nieu
we Kerk 10 u ds C. Treure oppasdienst
6 u ds J. P. van Roon, voorber H.A.
Oude kerk 10 u ds Jac. de Vos. op
pasdienst 6 uur ds W. Vroegindewey,
of vervanger oppasd 6 uur ds C. van
den Bergh voorber H.A. Pnlëlkerk 9.30
uur ds W. Vroegindewey oppasdienst.
6 uur ds Jac. de Vos voorber H.A.
Groen van Prinstererschool 10 uur
Kand W. van Laar te Rhenen Zeehos
pitium (Longkliniek) 8.45 u ds. C.
Treure Wljkgebouw „De Hoeksteen" 10
uur Dovendienst ziekenhuis „Overduin'
2 uur Ds J. G. van Ieperen.
Geref kerk Vredeskerk 9.30 u ds. G.
v. Halsema 5 u ds D. H. Elderman,
Trlumfatorkerk 9.30 u ds. F. Pijlman
6.30 u ds G. van Halsema. Chr. Geref
Kerk 10 u ds H. C. van der Ent 5 u
ds H. C. van der Ent, Geref Kerk
(vrijgem) 9 u ds Roukema 7 u ds. Rou-
kema. Geref Gem Remlsestr 10 ur ds
v. d. Bijl, 5 uur ds. v. d. Bijl. Volle
Evangeliegem. Katwijk" 10 u dienst.
Koudekerk Herv Gem 10 u v.m.
ds J. Th. W. Quak. 7 u n.m. Open
Deurdienst ds J. Irik van Oegstgeest
mmv het meisjeskoor. RK Kerk (Ver
enigingsgebouw) 10.15 uur.
LEIDERDORP Herv gem Dorps
kerk 10 uds van Loenen geref Kerk
Hoofdstr 10 uur ds J. P. Honnef ge
meenschap dienst 6.30 u Geense, schep
pingskerk 9 en 10.30 uur ds Geense
5.00 ds J. P. Honnef. rk Kerk (zat
7.30) 9. 10.30 en 12 uur.
Leimulden Herv gem 9.30 uds.
Aver es te Benthelm in Duitsland In
terkerkelijke dienst ln de Geref Kerk
Geref Kerk 9.30 uur ds. D. Averes Ge-
zamelljke dienst met Hervormden 7 u
ds Jos G. Los RK Kerk (zat 7 u) 7.30
9.30 en 11.15 uur.
Llsse Herv Gem Grote Kerk 9 u
ds H. G. Oostlnga 7 u ds J. V. D.
Velden Helv KApel 10.30 uds H. G.
Oostlnga bed H. Doop Geref Kerk 10
en 7 uur drs A. E. v. d. Woude Chr.
Geref. Kerk 10 en 5 u ds H. H. Bles-
ma Geref Gem 10 en 4 Leesdlensten,
Geref K Vrijgem 10 en 4.30 ds J. J.
Verleur. Oud Geref Gem 9.30 en 3 uur
Leesdlensten woensdagavond 7.30 uur
Vaak hebben wij de laatste
weken de vraag gehoord: "Hoe
gaat het in het verre zuiden?"
Ons antwoord kon steeds zijn:
"Best". Ja, in „Holland", zoals
de Limburgers zeggen, hebben de
meesten geen idee dat het meest
zuidoostelijke stukje Nederland
helemaal niet zo ver en afgele
gen is, als verondersteld wordt.
De trein rijdt tegenwoordig in
twee uur van Utrecht naar de
stad Maastricht. De bussen van
Limburg komen vrijwel elk uur
in alle dorpen van dit fraaie
stuk heuvelland. De wegen zijn
goed. Vooral de gemoedelijke
communikatie tussen de men
sen maakt 't gemakkelijk om Je
gauw thuis te voelen. Neen, af
gelegen is Zuid-Limburg zeker
niet.
„Maar", zo hoor Je anderen zeg
gen, „als protestant moet Je wel
een eenzaam gevoel hebben in
het roomse zuiden". Dan klinkt
het voor de meesten opnieuw
vreemd om te horen dat het met
die eenzaamheid geweldig mee
valt. Als Je bij de pastoor zo vaa
kunt komen als Je wilt, als je
verschillende kerkelijke activiteit
ten werkelijk samen doet, als je
voor de protestantse diensten
wekelijks de enthousiaste en de
kundige medewerking hebt van
een r.k. organist, is van een
zaamheid weinig meer over. Ja,
wat wil Je, in zuidoost-Limburg
wonen enkele honderden protes
tanten tussen vele tienduizen
den rooms-katholieken. Maar,
van drukkend overwicht van de
grootste groep is geen sprake.
Je bent op elkaar aangewezen
bij allerlei grote en kleine din
gen. Je leeft naast en met elkaar
Dat was reeds Jaren geleden zo,
nog vóór Paus Johannes en de
veranderingen, die ook in de ker
van zuidelijk Nederland plaats
vonden.
Afgelegen land. Afgezien van
Limburg, waar het wat ons be
treft geen moeite kost om thuis
te geraken, hebben wij in het
algemeen voor onbekende gebie-
den altijd een zekere argwaan, [i
Hoe vaak echter blijkt de indruk r
die wij van het leven en de ge- L
dachtenwereld van anderen heb- L
ben, onjuist te zijn. We hadden
al bij voorbaat een schema van L
een voor ons vreemd gebied
gemaakt en daarin bepaalde op
vattingen en kenmerken onder- F
gebracht. Voor nader contact b
en rechtstreekse informatie, mo-
gelijke wijzigingen in de toe
standen van het voor ons afge
legen land, namen we niet echt S
de tijd. We wisten het immers f
wel.
Daarom is het voor alles op
praktisch, geestelijk of gods- i
dienstig gebied, een ontdekking E
als we er door persoonlijk con- E
tact achter komen dat een voor
ons afgelegen land beslist niet
zo afgelegen is.
Dr. P. L. Schoonheim.
(Sinds enkele maanden predi-
kant te Z.O. Limburg, Herv. f
Gemeente Gulpen Vaals. Het
adres: Gulpen, Aan het Veld
ADVERTENTIE
pen. Het is de eerste keer dat dit
lectoraat werd toegekend aan een
theoloog.
Decentralisatie
In San Francisco vestigde hij er
herhaaldelijk de aandacht op dat 't
grote probleem ln de RK Kerk naar
zijn mening niet het celibaat, de a-
bortus of de geboortebeperking is,
maar de decentralisatie van de kerk.
Hij ziet de toekomst van de RK
Kerk als een gemeenschap van klei
ne lokale kerken. In de Verenigde
Staten ontstaat, zo meent hij, het
gevaar dat de bisschoppen, die daar
overwegend conservatief zijn, meer
Invloed zullen krijgen. In een land
als Nederland, waar meer zeven bis
schoppen zijn, ligt de decentralisatie
met terugdringing van de invloed
van de Romeinse Curie volgens hem
wel wat gemakkelijker.
Prof. Schillebeeckx merkte overi
gens een sterke verandering op in de
denkwijze van de RK Kerk in Ame
rika in vergelijking met drie jaar
geleden. „De progressiviteit komt
vanuit de onderste lagen," zo zei hij.
(9 Juni) ds J. van Prooije van Stave-
nisse Ned. Prot. Bond geen dienst Ak-
tie Kruistochten Ned: Maandagavond 8
uur ds J. Gravendeel ln Welkom. RK
Kerk ST Agatha Parochie zat av 7
uur 8.30 u Hm 10.15 11.45 en 7 uur
dependace Poelpolder zat av 7 uur) 9
en 11.30 uur Maria parochie zat av 7
uur 8.30 uur 10.30 12.00 en 5.30 uur.
Engelbewaarders Parochie zat av 7 u
7.30 8.45 10.45 en 5.45 uur.
Nieuwkoop Herv Gem 9.30 u ds.
G. van Doorn, 6.30 uds. van Itterzon
te Gouda Jeugddienst, Geref Kerk 9.30
en 6.30 uur ds S. J. Popma te Am
sterdam. Chr Geref Kerk 9.30 uur D.-
des woords 2 uur ds J. D. van Vuuren
te Zaamslag, Rem Geref Gem 10.30 u
Streekdlenst te Alphen ds Moen te
Tienhoven RK Kerk (zat 7 uur) 7.30, 9,
10.45 en 7 uur.
Nieuwveen Herv Gem 9.30 u ds.
J. Gebraad. 6.30 uur Kandidaat B. M.
J. Schelhaas te Amstelveen. RK kerk
(zat 7 u) 9, 10.45 en 5 uur.
NoordwiJk-Binnen: Herv Gem 10.30
uur ds. J.G. B.Jansen (HD), in Ger.
Kerk Vlnkenlaar. 7 uur ds K. Keuning
Ger. Kerk Vinkenlaan 9.15 uur ds C.
Warner (HA) 5 uur ds R. van Reeven
(Harderwijk) HA. van den Bergh-
stlchtlng 11 uur ds C. Warner RK kerk
(zat 7) 8, 9.30 11 en 12 uur.
Noordwijk aan Zee Herv Gemeen
te Hoofstr 10 uur ds D. Keuning HD
De Rank Golfbaan 7 u dr J. G. B.
Jansen. Ger Kerk Hoofdstr 9 uur ds
R. van Reeven Harderwijk H.A.
10.30 uur Ds. H. LIJesen HA 7 u ds.
C. Warner. Sole Mlo 9.30 uur ds. J.
v. Duin Herv. Ger. Evangelisatie 10 u
ds G. Boer (Z'meer) Oude Mulo school-
str 3.30 u ds D. van Vliet (Waddlnx-
veen). RK Kerk (zat 7) 9, 10.30 12 en
7 uur.
Noordwijkerhout Herv Gem 10 u
ds J. Streefland, rk St Jozef zat av 7
uur 7.30 8.45 10.15 11.30 en 7 uur RK
8t Viktor zat av 7 uur 8.00 9.30 11.00
en 6 uur. RK H. Hart van Jezus in de
Zllk, zat avond 7 uur 8.30. 10.00 en
11.30 uur.
Oegstgeest Herv gem Groene kerk
10.30 u ds W. E. Verdonk Pauluskerk
10 uds J. Irik (doopdienst) Gemeen-
t.ecentrum 7 uur mevr A. Geense-Ra-
vesteln, Leiderdorp Ver van Vrijz. herv
10.30 u prof dr. P. Smits Den Haag.
Geref. Kerk 10 u ds. Heemskerk Geref
Kerk vrijgem. geen opgave ontvangen
RK ker za. 7. 10.30 12 en 6 uur Bo-
naventurakapel zat 6.30 8 en 10 uur.
Oudewetering Herv Gem 9.30 uur
ds Hanemaayer Alphen Geref Kerk
9 en 7 uur ds H. Leljsen te Noord-
wijk. Rem Geref Gem 10 uur dr A.
W. Cramer. RK Kerk Meerkreuk (zat
7 uar) 8.15, 9.45 en 11.30 uur.
NEDERLANDS CONGRESGEBOUW
DEN HAAG
A PRINS WILLEM-ALEXANDER ZAAL
Laatste voorstellingen in
Den Haag van de Amerikaanse
LOVE-ROCK MUSICAL
15 t/m 24 JUNI-20.15 uur
(behalve 21 juni)
Prijzen f 7.50 -10.50 -13.50 bel. inb.
Hi
„Ik merk duidelijk dat men in Ame
rika op verscheidene punten vrijzin
niger denkt dan in Nederland. In
Nederland tracht men een zekere
band met de kerk te behouden. In
Amerika streeft men naar volledige
vrije gemeenten, waar leken en
geestelijken de dienst uitmaken, en
niet teveel nadruk wordt gelegd op
gewijde priesters".
Prof. Schillebeeckx, die dezer da
gen weer naar Nederland terugkeer
de, zal zijn Amerikaanse ervaringen
uitvoerig beschrijven in een artikel
voor een Nederlands tijdschrift. I
zal daarin vergelijkingen maken 4n
een artikel dat hij drie Jaar geleu
publiceerde in „de Bazuin". Dat a'
kei oogstte destijds veel kritiek 1 j.
de kant van de Amerikaanse l r
schoppen, door de daarin vervs
voorspelling dat in de eerste vijf je
tien jaar één op de zes rooms-kat!
lieke geestelijken in de VS het ai
zou verlaten. „Mijn voorspelling
veel te mild," aldus prof. Schi! j
beeckx. „De huidige situatie is
erger," zo zei hij.
Rijnsburg Herv Gem Grote Kerk
9.30 u ds Van Gosllga 5 uur ds Wisse
Bethelkerk 9.30 uur ds. Wisse 5 uur ds
van Gosllga Geref kerk Petrakerk 9.30
en 5 uur ds Bllleveld Immanuelkerk,
9.30 en 5 uur ds Langeler Maranata-
kerk 9.30 en 5 uur ds. Hulsman, Geref
Kerk vrljgem. geen opgave ontvangen
Chr Geref Kerk 9.30 en 5 uur ds. Floor
Badhoevedorp RK Kerk (in tuinbouw
school zat 7, zo 10.30 uur.
Rljnsaterwoude Herv Gem 9.30
uur ds. P. A. A. Klusener te Zeist, 7
uur ds. G. de Ru te Rotterdam. Chr
Geref Kerk 9.30 uur en 2.15 uur ds.
M. S. Roos te Elburg, RK kerk zat 7
uur 7.30, 9.30 en 11.15 uur.
Sassenheim Herv Gem 9.00 uur
ds. A. Westra, 10.30 u Ds. A. Westra.
18.30 uur ds. H. J. Kalf van Benne-
broek, Geref Kerk 9.30 u en 5 u Ds.
H. v. d. Berg H.A. en Dankzegging.
Chr. Geref kerk 10 uur ds L. S.
den Boer H.A. 5 uur ds L. S. den
Boer Dankzegging. RK kerk 8. 9.30 11
en 5.30 uur.
Valkenburg Herv Gem 10 en 6.30
uur ds. G. Zonneveld. Geref Kerk
9.30 en 6.30 mr ds. H. Rooze, Geref.
Kerk Vrljgem 9 en 3 uur ds. J. Blok
land.
Voorhout Herv Gem 10 uur ds.
J. Hoogenkamp RK Kerk (zat 7) 7.30
9. 10.30 11.45 en 5.30 uur.
Voorschoten Herv. Gem. Dorps
kerk 10 uds Meljerlng. 7 u ds. Bijl-
Lelden Jeugddienst. Hulp en Heil 10 u
ds Verheule, Rijndijk 10 u ds Bijl-Lei
den. Aula Noord-Hofland 9.45 u ds. de
Beus.
Geref. Kerk 9 en 10.30 u en 5 u
ds W. P. H. Pouwels-Hillegom. Geref.
Kerk vrijgem. 10 uleesdlenst 5.30 u ds
N. Bruln-Gronlngen. RK kerk Lauren-
tius zat 7 7.30, 9, 10.30 12 en 5 uur
Moeder Gods zat 7, 8. 10, 11.30 en
6 uur.
Waddlnxveen -Herv. Brugkerk 9.30
uur ds J. v. d. Heuvel 6.30 u. ds D.
van Vliet, Wljkgebouw 9.30 u ds. T
van 't Veld, 6.30 u ds J. v. d. Heuvel
Bethel 9.30 u ds. D. van Vliet, 5.00 u
ds. T. van 't Veld, Immanuël 9.30 u
ds. H. M. Cnossen 7.00 uds. H. Hu-
tlng Jeugddienst. Geref Verenigings
gebouw 9.30 u ds J Modderaar H-A.,
5 ud s. J. Modderaar dankzegging Ha
Ontmoetlngskerk 9.45 u ds. B. Koekoek
HA, 5.00 ds B. Koekoek dankzegging
HA Chr afgescheiden Gem 9.30 u en
ds. P. A. Verloop Oud Ger.
Warmond Herv gem 10 uur ds
J. M. Snijders, RK kerk za 7, 8, 10
en 11.30 uur.
Woubrugge Herv Gem 9.30 enf
uur ds Frauber. geref kerk 9.30 enu
uur ds De Jong Den I?aag.
Zevenhoven Herv Gem 1
Rijenga, de Hoef 7 u ds Rljenga G
Kerk 9.30 u en 7 uur dr J. Schell
te Amsterdam. RK kerk zat 7 i
9 uur en 10.45 uur.
Zoeterwoude Herv Gem lO^Ct
dienst, rk kerk st Jan Zuidbuurta* l
7.30 u 7.30 10 en 11 uur. RK Ct a
tus Dienaar Kerk zat 7 u 8.30 10 1
RK Kerk Meerburg zat
uur.
Zwammerdam Herv. gem 9 u dl
J. Goedhart te Nieuwkoop 6.30 u
M. Hanemaaljer te Alphen Herv 0
dienst, geref kerk 10.30 u onbeW
6.30 u ds M. Hanemaaljer te Alp 11
Rem Geref Gem 10.30 u Streekdli le
te Alphen ds. Moen te Tienhoven,
kerk zat 7 u 8, 10 11.30 en 5.3
3.45 10.30 12 e
