landaard Geschiedenis:
hat aan materiaal
JAPANS UITDAGING:
Welvaart zonder welzijn
JÏPING
SLUKT
SS»-
SAMENZWEERDERS
TEGEN SADAT
VOOR RECHTER
Palestina-comité
demonsteerde
Amsterdam krijgt
z'n muziektheater
Hubert Lampo in de (Hanne) lorum
LITERAIRE KRONIEK
VAN CLARA EGGINK
Geen zendtijd
meer voor
vier organisaties
AG 5 JUNI 1971
LEIDSCH DAGBLAD
si
Standaard Geschiedenis van de 20ste Eeuw, deel 2 en 3
De eerste wereldoorlog, en de jaren twintig. Uitgave Stan-
daard-Antwerpen.
Over de Standaardgeschiedenis
van de tweede wereldoorlog en over
het eerste deel van de 20ste eeuw is
in deze krant eerder dit Jaar en
vorig Jaar al uitvoerig bericht. Het
gaat om fraaie, en naar verhouding
niet eens zo dure uitgaven waar
in zoals in een ondertiteling terecht
staat, foto's, feiten, figuren en me
ningen zijn -verzameld. Ruim opge
zette historische beschrijvingen soms
van ooggetuigen en veelal van be
kende deskundigen.
Hoofdredacteur van deze serie is
de kleurrijke Britse historicus A. J.
O. Taylor uit Oxford, die als een
expert in de eigentijdse geschiedenis
geldt. Het deel over de eerste wereld
oorlog - een gruwelijk deel - vormt
geen uitzondering op de regel. De
geschiedenis van die bittere Jaren,
waarin een eind kwam aan vele il
lusies in Europa, waarin een eind
kwam aan miljoenen levens, wordt
bijna uitputtend behandeld. En er is
niet alleen aandacht voor de oorlog
voering als zodanig. Veranderingen
in het strategisch denken worden be
handeld, evenals de wisselende ge
voelens aan de thuisfronten. Maar
ook is er een helder hoofdstuk over
de veranderingen in het technisch
denken, bewerkstelligd door uitvindin
gen uit de oorlog. Niet alleen de Bol
sjewistische Revolutie wordt behan
deld, maar ook de oorlogspropaganda
die een hoge vlucht nam.
Maar hoofdzaak voor mij blijft die
schat aan illustratief materiaal, die
de tekst niet alleen aanvult, maar
zorgt voor een verlevendiging en
verdieping. Bijzondere foto's, van tal
van fronten - het ging immers om
de eerste wereldoorlog maar ook
voorpagina's van kranten met hun
opzwepende teksten. Taylor en de
zijnen hebben er voor gezorgd dat er
opnieuw een monument verscheen,
dat afrekent met mythes en integen
deel zorgt voor een verbreding in
de inzichten die bestaan over die
gruwelijke periode 1914-T8. Ook de
naoorlogse periode is behandeld in
een deel dat loopt tot het aan de
macht komen van Hitler in 1933. Ook
hiervoor geldt: uitstekend leesbaar,
fraai geïllustreerd en veelzijdig. Er
zijn bijvoorbeeld schitterende hoofd
stukken over de veranderende po
sitie van de vrouw, het amusement
van de Jaren twintig en de opkomst
van de film. In dit laatste verband
wordt speciaal aandacht gewijd aan
Charlie Chaplin. Maar er is ook een
diepgaande analyse van de opkomst
van Mussolini, van de ontwikkeling
van het Russisch communisme en
van de Chinees-Japanse relaties om
een greep uit de politieke onderwer
pen te doen.
Twee H's: twee tegenstellingen. Uiteindelijk moest Hindenburg (links) zeer tegen
zijn zin Hitier als overwinnaar erKennen.
J* 5TON (RTR/AFP) De
1.10 politie heeft gister-
58-jarige gepensioneerde
gearresteerd, die de pi-
ïen Boeing 737 van de
luchtvaartmaatschappij
Uedfrlines" gedwongen had
veld Dulles bij Washing-
3n omdat hij naar Israël
kl was met 63
Atlanta in Georgia naar
Jew Yersey. De kaper is
in Charleston aan
;r I Kling op het vliegveld
mijten alle passagiers en
uitstappen. Deka-
Hje overige bemanningsle-
onder schot. Een van
er echter op een gege-
in hem te ontwapenen.
..ig hiervan aan de ver
kon de politie die het
H ngeld had, de man ar-
iii<
Jisnpiad tegen de bemanning
de VS „gebombardeerd
rtjjfcn" en dat hij daarom
land wilde blijven maar
Israël ging.
H heeft circa drie uur op
,0lI(l Dulles gestaan. Omdat
iisn -Us van de Boeing te
Jor de Atlantische Oceaan
versteken .had de kaper
nen een ander vliegtuig
fooifchikking zou stellen,
fli
'&ANIEEN
EL IN
fCHTMET
'"ESTIJNEN
ng
"as (Reuter) De Jor-
a »en zijn gisteravond een
nnen op Palestijnse com-
in het gebied van Salt,
et ifwesten van Amman. Dit
lestijnse radiostation van
Jeweging Al Hassifa ge-
iërs gebruikten bij hun
n om 18.30 uur begon en
bu ïr nog voortduurde, zware
jven pantserwagens, een
[terstraaljager en een he-
ei»» de Palestijnen.
tion maakte voorts mel
en hevig gevecht" in de
,n sricho tussen Palestijnse
nti rijders en Israëlische
01' strijd daar, waarbij mor
•erjforgranaten werden af-
's middags uitgebro-
le enkele uren later nog
iraëliers zonden voort-
Tkingen naar het ge-
iie Van 7 tot en met
in Nederlandse economi-
de Sowjet-Unie verblij-
ie wordt georganiseerd
irale Kamer van handels-
iO {in samenwerking met het
SSR Instituut en heeft
mgstelling gekregen van
het Nederlandse bedrijfs-
fojzestig vertegenwoordigers
^lle bedrijfstakken zullen
deelnemen.
Gomcia hoofdverdachte
CAIRO (Reuter) De vroegere
Egyptische ministers en andere au
toriteiten die sinds de mislukte coup
vorige maand in arrest verblijven
zullen worden berecht op beschuldi
ging van pogingen de regering om
ver te werpen. Volgens het gezagheb
bende blad Al Achram wordt onder
deze pogmgen verstaan het versprei
den van ondermijnende pamflet
ten waarin kritiek wordt uitgeoefend
op president Sadat, het organiseren
van vijandige demonstraties en het
pogen een chaos te scheppen door 't
storen van verbindingen en nieuws
uitzendingen.
Openbare aanklager Mohamed Al
Azzawi verklaarde dat de vroegere
minister van Binnenlandse Zaken
Gomaa opdracht had gegeven do
cumenten te verbranden van de
geheime groepering binnen de Ara
bische Socialistische Unie die presi
dent Sadat vorige maand ten val wil
de brengen. Het noemen van de
naam van Gomaa evenals eerdere
onthullingen in Al Achram dat hij
DEN HAAG (ANP) „In gaza
worden bij huiszoekingen op grote
schaal Palestijnse mannen, vrouwen
en kinderen mishandeld. Collectieve
straffen worden toegepast op grond
van verdenkingen. Er is een concen
tratiekamp voor vrouwen en kinde
ren van „gezochte personen". De Is
raëlische onderdrukking neemt ver
houdingsgewijs scherpe vormen aan",
aldus het Nederlandse Palestina-co
mité. Het comité heeft gisteren
welke dag werd uitgeroepen tot „Ga-
za-solidariteitsdag" bekend ge
maakt actie te gaan ondernemen om
de Nederlanders duidelijk te maken
dat het Palestijnse volk in Gaza en
elders in door Israël bezette gebieden
„lijdt onder een barbaarse onderdruk
king". Het comité heeft gisteren ge
demonstreerd voor de Israëlische am
bassade ln Den Haag.
aan spiritistische bijeenkomsten
deelnam om een duidelijk beeld te
krijgen van een goed staatsbeleid
zouden erop kunnen wijzen dat de
vroegere minister van Binnenlandse
Zaken een van de hoofdbeklaagden
is.
Over de datum voor het proces is
niets bekendgemaakt. Wel is in de
Egyptische hoofdstad aangekondigd
dat op 1 Juli verkiezingen zullen be
ginnen over een nieuwe en hervorm
de Arabische Socialistische Unie. De
verkiezingen zullen moeten zijn af
gesloten op 23 juli, de 19e verjaardag
van Nassers revolutie.
De Sowjet-Unie zou gisteren op 'n
vergadering van de „grote vier" heb
ben meegedeeld dat de Amerikaanse
poging om Israël en Egypte te bewe
gen tot een overeenkomst ter her
opening van het Suez-kanaal is mis
lukt. Van diplomatieke zijde werd
vernomen dat Russische ambassa
deur Jacob Malik dit vastgesteld
heeft en er bij de vertegenwoordi
gers van de V.S., Groot-Brittannië
en Frankrijk op aangedrongen heeft
terug te keren tot hun voornaamste
taak het opstellen van richtlijnen
voor 'n algehele vredesregeling voor
het Midden-Oosten.
EEG-voorstel
regionale
ontwikkeling
van landbouw
BRUSSEL (ANP) De Europese
Commissie in Brussel wil in de ko
mende vijf Jaar rond 765 miljoen
gaan uitgeven voor regionale ont
wikkelingsmaatregelen en eenzelfde
bedrag in twaalf Jaar gaan uitbeta
len aan rentesubsidies ten behoeve
van leningen voor de financiering
van produktieve investeringen
infrastructuren in bepaalde land
bouwgebieden. De uit te geven be
dragen zullen voornamelijk ten goe
de komen aan de zeshonderdduizend
landbouwers die, naar verwachting,
in de Jaren tussen 1972 en 1976 hun
beroep er aan zullen geven. In de
praktijk zullen ze voornamelijk van
toepassing zijn op de Mezzo Giorno
in Italië en het zuidwestelijk deel
van Frankrijk, maar ze kan uiter
aard ook voor andere moeilijke ge
bieden in het Europa van de zes gel
den.
Voor de gebieden waarop ze van
toepassing worden zullen criteria
worden aangelegd. Zo zal nodig zijn
dat in die gebieden het percentage
van de in de landbouw werkzame
beroepsbevolking boven het gemid
delde in de gemeenschap ligt. Ver
der moet de bruto-opbrengst per
inwoner in die streek lager zijn dan
het EEG-gemiddelde, terwijl boven
dien het percentage van de in de in
dustrie werkzame beroepsbevolking
er lager moet liggen dan het gemid
delde van de EEG.
Na de Amerikaanse uitdaging is er ook de Japanse. De
Zweedse economische journalist Hakan Hedberg schreef een
tegelijk fascinerend, weerzinwekkend en bewondering oproe
pend boek onder die titel.
De Japanners zijn er in de Jaren
zestig in geslaagd om een wonder
baarlijke economie uit de grond te
stampen. West-Duitsland symbool
van het Europese Wirtschafwunder
werd kansloos uit de wielen gereden
Binnen een jaar of tien zal het bru
to nationale produkt een heilige
koe in Japan dat van de verza
melde Euromarktlanden zijn gepas
seerd. In de nu komende jaren zul
len tal van industrieën die met veel
moeite in de naoorlogse tijd zijn op
gebouwd, worden gesloopt: creatie
ve afbraak zeggen de Japanners
■geestdriftig.
Het aantal studenten aan de uni
versiteiten zal wel verviervoudigd
worden. Bergen worden afgebroken
om ruimte te scheppen voor indus
trieën. Stukken zee en zeearmen
worden ingepolderd om ruimte te
scheppen,alweer voor industrie. Het
Japanse leefklimaat manifesteert
zich in een krankzinnige nijverheid,
maar ook in een buitengewoon
slecht woonklimaat, in een milieu
dat buiten de bossen en het platte
land, nauwelijks leefbaar lijkt.
En dan: Japan mag een welvaarts
staat zijn, maar het is geen verzor
gingsstaat. Er heerst een onvoorstel
bare openbaarheid, waardoor het ene
ministerie profiteert van de kennis
van het andere, maar er is geen
sprake van een echte democratie.
De politici zijn corrupt, van een wel
vaartverdeling is geen sprake. Hed
berg zet dat allemaal helder en in
drukwekkend uiteen. Hij schildert
het beeld van de Japanse uitda
ging aan de economieën uit de rest
van de wereld, ook aan de Ameri
kaanse. Hij schrijft met een grote
kennis van zaken, met een exactheid
die vele Japanners genoegen zal
doen, gezien hun voorliefde voor
Hedbergs grote verdienste is dat
hij ons vaag begrip over het won
der dat op het eilandenrijk wordt
verricht scherpere lijnen weet te ge
ven. En vooral dat hij van dat won
der de wonderbaarlijkheid en de af
zichtelijkheid tegelijk weet te tonen.
Voor een ieder die enigermate geïn
teresseerd is in de toekomst is deze
momentopname van Japan zeker de
moeite waard.
Met 1800 plaatsen
AMSTERDAM (ANP) - De Voor
bereiding voor de bouw van een mu
ziektheater in Amsterdam, dat op de
plaats zal komen waar nu het als
sporthal in gebruik zijnde oude RAJ-
gebouw staat, is in een stadium ge
komen waarin met de uitvoering een
begin kan worden gemaakt. Indien
de gemeenteraad met het voorstei
van burgemeester en wethouders ak
koord gaat de daarvoor noodzake
lijke mddelen ter beschikking te stel
len dan zal aan de architecten ir
Bijvoet en prof. Holt opdracht wor
den gegeven het bestek en de be
stektekeningen te voltooien
Met de regering hechten b. en w
grote betekenis aan het spoedig tot
stand komen van dit voor Neder
land unieke theater, waar in hoofd-
Oost-Pakistan Ten behoeve
van de Oostpakistaanse vluchtelingen,
die zich in kampen in India bevinden,
zendt het Nederlandse Roode Kruis
woensdag een nieuwe voorraad van
bijna zesduizend blikken kindermelk-
voeding per schip uit Rotterdam naar
Calcutta, vanwaar het Indiase Rode
Kruis voor verder transport zal zor
gen.
Overlast Het college van B. en
W. van Soest heeft de chemische in
dustrie „Randstad" (25 werknemers)
in deze g emeente laten weten dat het
van plan is het bedrijf te sluiten van
wege het gevaar en de overlast die
het veroorzaakt voor de omgeving.
Het bedrijf heeft twintig dagen de
tijd om bij de Kroon tegen de be
slissing van het college in beroep te
gaan.
Prijs De Van der Rijnprijs voor
Jonge Surinaamse auteurs is dit jaar
toegekend aan de 23-jarige Nijmeegse
psychologie student Ludwich van
Mullier voor zijn korte verhaal „Le
sa mang" (Hoe bestaat het). Hij deelt
de prijs van f 5.000 met de 17-jarige
Rita Rahman uit Paramaribo. Ook zij
heeft gisteren haar prijs gekregen, zij
het aan de andere kant van de Oce
aan.
HUBERT LAMPO.
Er is méér, Horatio.
Gesprekken met Robin Hanne
lore.
Uitg. Meulenhoff, Amsterdam
Zoals Goethe zijn Eckermann
had en Simon Vestdijk zijn Gre
goor, zo heeft de Vlaamse ro
manschrijver Hubert Lampo,
blijkbaar zijn Robin Hannelore.
Hubert Lampo is de schrijver,
van een aantal interessante ro
mans en verhalen met een sur
realistische inslag, een vorm van
levensbeschouwing, die door
hem magisch-realisme genoemd
worrït. Om ei* een paar te noe
men: De Komst van Joachim
Stiller,De Duivelen de Maagd.
Terugkeer naar Atlantis, Doch
ters van Lemurië. De titels spre
ien wel voor zichzelf en kort
gezegd kan men spreken van
werk dat voortreffelijk geschre
ven, vaak op historische grond-
Qiet minder van deze tijd is,
waar het de probleemstelling
betreft. Het overbekende citaat
uit Hamlet dat als motto is ge
kozen: „There are more things
between heaven and earth, Ho
ratio, Than are dreamt of in
your philosophy". Keert u dan
ook niet voor niets gedeeltelijk
terug in de titel van deze lange
samenspraak tussen de auteur
in zijn vriend.
Evenwel, deze titel slaat maar
gedeeltelijk op deze dialoog, na
melijk voor zover die het werk
van Lampo tot onderwerp heeft.
Het verdere heeft noch met me-
tafisica noch met filosofie iets
te maken, maar wel met het
?eer menselijke gevoel te kort
gedaan te worden. Eigenlijk had
den de beide sprekers het bij 't
ierste onderwerp kunnen laten.
Dat zij dat niet gedaan hebben,
maakt echter dat we hier een
imusant staal van Vlaams lite
rair leven onder ogen krijgen en
wel een voorbeeld van wederzijds
e vijandigheid, die varieert tus-
jen kwaadaardige opmerkingen
in tijdschriften en dagbladen en
stiekeme daadjes zoals het lich
ten van namen uit lijsten van ge
nodigden e.d. Tenminste vol
gens Lampo.
Het is inderdaad zo dat Lam
po in dit boek, in deze dialoog,
uitvoerig spreekt over de mis
kenning en de achtervolging,
waar hij aan zegt bloot te staan,
althans blootgestaan te hebben.
Nederlanden bekijkt, zou men
toch zeggen dat hij het zo kwaad
niet had. Hij heeft goede uit
gevers in Nederland: wijlen Stol
en Meulenhoff. Zijn werk wordt
met lof vermeld: Carel Dinaux
ikzelf als ik zo vrij mag zijn.
Hij heeft een zeer groot lezers
publiek, hij heeft het geschenk
boek voor de boekweek 1969
geschreven en hij heeft on
top of it all de driejaarlijkse
staatsprijs ontvangen. Hij is 'n
vruchtbaar auteur en zit nog
vol plannen voor de toekomst.
Je vraagt je toch werkelijk af
wat een schrijver in het Neder
landse taalgebied nog meer wil.
Hij heeft voedsel voor zich en
Dat hier een grond van waar
heid is, valt niet te betwijfelen.
Er is en was altijd deining om
lieden die in het publiek optre
den, in casu om schrijvers. Hoe
erg dat in België wel is, weet
Ik niet zo precies, hoewel het
lot van Rogier van de Velde en
de schrifturen van b.v. Wever-
bergh wel zeer te denken geven
wat betreft zulke zaken als be
krompenheid, intrige en heksen
jacht. Echter, zelf lang geleefd
hebbende in een gelijksoortig
milieu als Lampo en er dus de
sroor- en nadelen van kennende,
Is het mij niet duidelijk, waar
om en waarover Lampo zich zo
bovenmate opwindt. Als men
sijn status als schrijver in de
de zijnen. Hij heeft een eigen
huis en een Citroën om in te rij
den. Materiëel dus ook geen
nood. Waarom dus al dit gejam
mer, uitgegeven met op de om
slag een geharnaste hand met
ïen opgeheven wijsvinger? Een
uitdaging of een waarschuwing?
Is Hubert Lampo ongelukkig
omdat hij geen Hugo Claus is
®n dus niet de aandacht krijgt
van de Jongste collega's? Jam
mert hij omdat hij, van een
voorgaande generatie zijnde,,
geen beat-proza schrijft? Deze
vraag kunnen we wel onbeant
woord laten, want hij geeft ons
self een antwoord in handen. Een
ïonfessie als deze geeft altijd on
willekeurig meer dan de auteur
geven wil. Op blz. 201 trekt
Hubert Lampo een vergelijking
tussen zijn lot en dat van wijlen
Dirk Coster "die gecapituleerd
had voor de ronduit rottige aan
vallen van Du Perron". Een ver
bazingwekkende uitspraak voor
waar. Ten eerste zou iemand die
zijn collega's verwijt dat zij
jeen „honnêtes hommes" zijn, in
dit geval zelf moeten beginnen
met te vermelden dat Du Per
ron zijn boek over Coster om
de meest honorabele reden zelf
uit de circulatie genomen heeft.
Ten tweede gaat deze vergelij
king aan alle kanten mank al
was het alleen maar omdat Dirk
Foster geen romanschrijver en
eigenlijk helemaal geen schrij
ver was in de creatieve zin van
het woord, zoals Lampo is. Dirk
Coster wilde een profeet zijn en
daar waren de Forumianen niet
van gediend en terecht. Moe
ten we nu de conclusie trekken
dat Lampo dat eigenlijk wil zijn
een profeet, een aanvoerder,
de profeet van het magisch-rea
lisme? Wil hij aanhang, volge
lingen. een school maken? La
ten wij hopen van niet. want
daar is hij niet voor in de we
reld gezet. Laat hij doorgaan
met romans en verhalen schrij
ven en zich niet inbeelden dat
iedereen die, in welk verband
dan ook, vergeet zijn naam te
Qoemen "geconditioneerd" zijn
moet.
Dit boek is boeiend en vlot, het
is verhelderend voor wie geïn
teresseerd is in het werk van
Lampo, het is amusant vanwe
ge de roddel. Maar het heeft mij
?r (gelukkig) niet van overtuigd
dat Hubert Lampo een marte
laar is.
zaak opera, ballet en muziek zal
worden gegeven. Het zal niet alleen
Nederlandse bezoekers trekken maar
het zal ook een uitgaanscentrum zijn
voor de vele vreemdelingen die voor
langere of korte duur ons land en
onze stad bezoeken, zo verwachten
b. en w. Bovendien zal de ruimere
accommodatie in Amsterdam het
mogelijk maken buitenlandse toneel-
en muziekgezelschappen hier te la
ten optreden. Er zullen in de zaal
1780 plaatsen komen. Voor de bouw
en het gereedmaken van het omrin
gende terrein is in totaal een bedrag
van ruim 57 miljoen gulden nodig.
DEN HAAG (ANP) Minister
Klompé van CRM heeft gisteren be
schikkingen getekend, waarbij be
paald wordt dat met ingang van 1
oktober 1971 de zendtijdtoewijzingen
voor de Nederlandse vereniging voor
Sexuele Hervorming (NVSH), De Mo
rele Herbewapening en de Humani
taire Idealistische Radio-omroep
(HIRO) worden ingetrokken. Deze in
trekking geldt zowel voor de toege
kende radio- als televisiezendtijd.
De minister heeft voorts beschikt,
dat voor de Bond zonder naam alleen
de tv-zendtijd wordt ingetrokken. De
ze organisatie behoudt de radio-zend
tijd.
De intrekking van de zendtijdtoe-
wijzingen geschiedt op grond van het
bepaalde in de omroepwet over de
eisen, waaraan andere instellingen
dan omroeporganisaties, aspirantom
roeporganisaties, de NOS, kerkgenoot
schappen en politieke partijen moe
ten voldoen om voor zendtijd in aan
merking te komen. Een van de bepa
lingen is dat die instellingen in zo
danige mate gericht moeten zijn op
de bevrediging van bepaalde in het
volk levende culturele, of godsdien
stige dan wel geestelijke behoeften,
waarin niet in voldoende mate wordt
voorzien door programma's van an
dere instellingen welke zendtijd heb
ben verkregen, dat hun uitzendingen
uit dien hoofde geacht kunnen wor
den van algemeen te zijn.
Minister Klompé heeft overwogen,
dat de programma's van andere zend
gemachtigden thans voldoende voor
zien in de bedoelde behoeften, zodat
de radio- en tv-programma's van de
vier organisaties niet meer geacht
kunnen worden van algemeen nut te
zijn.
De Morele Herbewapening heeft al
verklaard bij de Kroon in beroep te
gaan tegen de beschikking van de mi
nister.
