Meningsverschil in NAVO
over antwoord aan Moskou
Boek van de Maand:
Tot 27 juni 11.50
Polen durven eindelijk
openlijk kritiek uitoefenen
weer
Fruit'taartje.
Aanslagen in Ulster
(daarna23.50)
Hoogste VS-militair
naar Madrid voor de
overwinningsparade
Onder Gierek vaart Warschau een andere koers (1)
Boekhandel DE KLER
Beschuit met aardbeien
lekker met lekker.
JONDERDAG 3 JUNI 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 11
MOSKOU (Reuter) Metropoliet
Urnen van Kroetitski en Kolomna is
|steren op een byzondere vergade-
Ing van de kerkeraad in Zagorsk
et algemene stemmen gekozen tot
atriarch van de Russische Ortho-
Dxe kerk. De 61-jarige Pimen is sinds
pril vorig jaar, na de dood van pa-
larch Alexii, waarnemend hoofd
leweest.
De Russische Orthodoxe kerk viert
11 1980 haar duizendjarig bestaan,
m telt naar schatting 30 miljoen
■den onder de 241 miljoen burgers
an de Sowjet-Unie.
Plmcii zou vandaag in de Yelo-
hovvski-kathedraal in Moskou wor-
en geïnstalleerd als „patriarch van
loskou en alle Russen", zoals de of-
ciële titel luidt. Verwacht werd,dat
plechtigheid zou worden by ge-
pond door president Makarios van
prus, Grieks-Orthodox aartsbis-
pop, door aartsbisschop Ieronymos
ui Griekenland, de rooms-katho-
ike kardinaal Jan Willibrands en
In delegatie van het patriarchaat
ai Constantinopel.
Pimen is op 23 juli 1910 in Bogo-
tdsk by Moskou geboren. Op 17-
rige leeftyd werd hy monnik in het
ooster van Zagorsk, in 1932 werd
jj tot priester gewyd, waarby hy
'stand deed van zijn geboortenaam
ergei Michailowitsj Izwekow en de
aam Pimen aannam.
Patriarch Pimen
Bulgarye en West-Beriyn - West-
a-iyners, die hun vakantie dit jaar
Bulgarije wilden doorbrengen,
llen een ander reisdoel moeten
ezen, tenzij ze bereid zyn de reis
a de bondsrepubliek te maken. De
ilgaarse autoriteiten hebben na-
eiyk besloten de landingsrechten
or de chartervluchten uit West-
erlyn van de Amerikaanse maat-
bappy .Modern Air" in te trekken
>fia eist dat de vluchten op het
ostberiynse vliegveld Schönefeld
ginnen.
Verworpen Het Israëlische par-
ment heeft gisteren een wetsont-
;rp ter legalisering van homo-
xualiteit van volwassenen met 38
gen 15 stemmen verworpen. On-
r de voorstanders waren drie
ouwen en een Arabische af gevaar
gde. Heftig verzet tegen het wets-
twerp kwam van de afgevaardig-
n van de religieuze partyen, die
!t pynlijk vonden dat de kamer
lfs maar over dit onderwerp sprak
Etna uitgewerkt Na de zware
tbarstingen van de afgelopen ne-
n weken is de vulkaan Etna op
^cilië gisteren tot rust gekomen. De
oeiende lavastroom die vooral de
>rpen Fornazzo en Sant Alfio be-
eigden en voor miljoenen schade
ngericht hebben, zyn tot stilstand
(komen en beginnen af te koelen
it de kraters komt nog slechts wei-
g lava naar buiten.
(Van onze correspondent)
MADRID (GPD) Admiraal
Thomas H. Moorer, Amerika's hoog
ste militair, tweede in rang onmid
dellijk na president Nixon (als op
perbevelhebber van alle strijdkrach
ten), vliegt komende zondag speciaal
naar Madrid om generaal Franco's
overwinning in de burgeroorlog op
de Spaanse republiek te vieren. Ad
miraal Moorer, hoofd van de com
missie van generale staven van alle
Amerikaanse krijgsmachten, heeft
een uitnodiging „parade van de
overwinning" bij te wonen. Deze
parade, die zich over vele kilometers
en verscheidene uren uitstrekt, wordt
gewoonlijk door generaal Franco al
leen op 'n uitbouwsel van de eretri
bune afgenomen, waar hij dan al die
tijd zonder een vinger te bewegen
stram in de houding blijft staan om
de elite-eenheden van zijn strijd
krachten te salueren. Het gehele
corps diplomatique zit er vlakbij op
een andere tribune en verbaast zich
elk jaar weer over het Spartaanse
uithoudingsvermogen dat de 78-Ja-
rige generaal dan aan de dag legt.
Verleden jaar stond, één stap ach
ter genaar Franco, ook Prins Juan
Carlos als ere-generaal en toekomsti
ge koning van Spanje op dat uit
bouwsel. Dit Jaar krijgt de generaal
dus de begeleiding van admiraal
Moorer, die volgens de berichten
naast hem zal plaatsnemen.
Het bezoek van admiraal Moorer
wordt door het Spaanse bewind bij
zonder op prijs gesteld, dat dit bijna
nog belangrijker vindt dan de staats
bezoeken die twee republikeinse pre
sidenten van de V.S. tot nu toe in
Madrid hebben afgespeeld: Eisenho
wer in 1959 en Nixon in 1970. Per
slot van rekening was Madrid in die
gevallen niet meer dan een etappe in
een langere tournee van de Ameri
kaanse presidenten. Maar admiraal
Moorer komt, op officiële uitnodiging
van zijn Spaanse collega generaal
Manuel Diez Aregria, voor deze bij
zondere gebeurtenis uitsluitend en al
leen op en neer naar Madrid.
Zowel in Washington als in Ma
drid onderstrepen officieuze bronnen
dat dit een bijzondere erkenning
(Van onze correspondent)
LISSABON (GPD) Naarmate in Lissabon de twee verga-
derdagen van de NAVO-ministers van Buitenlandse Zaken
meer nabij komen wordt het duidelijker dat vooralsnog binnen
het Atlantische Bondgenootschap verwarring heerst over de
wijze waarop de Russen antwoord moeten krijgen op hun sug
gesties om tot vermindering van strijdkrachten te komen.
Secretaris-generaal Brosio heeft gisteravond tijdens een pers
conferentie gezegd dat de ministers zullen nagaan "of de tijd
rijp is om de besprekingen met het Oostblok over het houden
van een of meer veiligheidsconferenties van tweezijdig tot
meerzijdig overleg te verheffen".
De verdeeldheid binnen het bond
genootschap kan nog toenemen als
de Deense minister Hartling in Lis
sabon komt vertellen dat de Sowjet-
russische onderminister van Buiten
landse Zaken Tsarapkin in Kopen
hagen toch weer besprekingen over
vermindering van strijdkrachten
aan een conferentie over Europese
veiligheid heeft gekoppeld.
De besprekingen in Lissabon zul
len vermoedelijk niet veel verder
komen dan de algemene wens om de
veiligheid op een lager kostenniveau
via vermindering van strijdkrachten
mogelijk te maken als dat tenmin
ste wederzijds en evenwichtig kan
gebeuren. Maar zolang de Ameri
kanen met hun 300.000 man in Euro
pa niet duidelijk hebben gemaakt
hoe zij zich die vermindering der
strijdkrachten voorstellen, is met
bij voorbaat radicale Scandinaviërs,
afwijzende Fransen, vreesachtige
Duitsers, voorzichtig naar de EEG
kykende Engelsen en een met
het oog op Luns' benoeming zwijg
zaam Nederland weinig meer te ver
wachten dan een wel positief doch
niet veelzeggend gebaar in de rich
ting van het Kremlin.
Eén ding staat vast: als de NAVO
een vertegenwoordiger voor inlei
dende besprekingen met het Krem
lin aanwijst dan is Manlio Brosio
met enige schroom wel bereid zo'n
benoeming te aanvaarden, hoewel
hij zich liever volledig zou terug
trekken. Maar omdat de Amerika
nen hun ervaren diplomaat Charles
Bohlen al voorzichtigjes naar voren
hebben geschoven, zullen de Euro
pese NAVO-landen op Brosio ster
ke druk uitoefenen teneinde in hem
hun verlangen naar medezeggen
schap veilig te kunnen beleggen.
Luns is de enige kandidaat
ANP meldt uit Lissabon: de nieuwe
secretaris-generaal van de NAVO,
een post waarvoor minister Luns de
enige kandidaat is, zal omstreeks
september-oktober in functie treden,
aldus heeft de huidige secretaris
generaal, Manlio Brosio, gisteren
op een persconferentie in Lissabon
verklaard.
De ministerraad van de Noordat-
lantische Verdragsorganisatie, maar
nog waarschijnlijker de oude en de
nieuwe secretaris-generaal, zullen
de datum vaststellen waarop de
nieuwe secretaris-generaal zijn post
zal aanvaarden. In elk geval zal de
nieuwe topfunctionaris van de
NAVO de ministersconferentie moe
ten voorbereiden die tegen het einde
van het jaar in Brussel wordt ge
houden, aldus Brosio.
LONDENERRY (Reuter) In
de Noordierse stad Londonderry
heeft zich gisteravond een golf van
van brandbomaanslagen voorgedaan.
Twee grote opslagplaatsen in het
centrum liepen zware schade op. 'n
Aanslag op de Britse onderneming
„Burmah Oil" mislukte doordat de
bom op een ongevaarlijke plek ont
plofte. Later explodeerden nog twee
brandbommen in een openbare bi
bliotheek, maar het vuur werd door land.
de concierge geblust. Bij een door
zoeking van het gebouw werden nog
twee bommen ontdekt.
Over de televisie werden de za
kenlui van Londonderry gewaar
schuwd voor de aanslagen. Sommi
gen begaven zich naar hun bedrij
ven om deze te doorzoeken. Onder
grondse republikeinse groepen zijn
herhaaldelijk verantwoordelijk ge
steld voor aanslagen in Noord-lier-
Achter de schermen wordt inmid
dels geprobeerd om de uiteenlopen
de standpunten binnen de NAVO
met elkaar te verzoenen. Amerika
nen, Duitsers en Fransen hebben
gisteren tijdens een diner gepoogd
evenwicht te vinden tussen o.m. 't
Duitse verlangen om Berlijn als
centraal punt in de besprekingen te
handhaven en de veelvuldig gede
monstreerde Franse afkeer van be
sprekingen over vermindering van
strijdkrachten.
De Amerikaanse minister van De
fensie Laird heeft vorige week na 't
overleg met zyn NAVO-collega's in
het Duitse Mittenwald onomwon
den laten weten dat hij geen hoge
dunk had van de veelsoortige for
mules die de NAVO-partners heb
ben gesuggereerd. Daarom, zo kon
digde Laird aan. zullen de VS in ju
li met een gedetailleerd schema voor
de dag komen. Dit nog onbekende
advies van de VS kan in Lissabon
derhalve nog geen onderwerp van
gesprek zijn. De ministers van bui
tenlandse Zaken zullen er genoegen
mee moeten nemen dat de Amerika
nen in juli een plan indienen waar-
bi j de andere NAVO-landen zich,
gegeven de verhoudingen in 't bond
genootschap, wel goeddeels moeten
neerleggen.
van Washington voor het regime van
generaal Franco inhoudt. De Ameri
kaanse regering is zich er wel van
bewust, dat zij met dit besluit waar
schijnlijk op veel zere tenen trapt,
maar het strategische belang van
het Spanje van generaal Franco gaat
vóór alles. Vooral bij de huidige
spanningen in het Middellandse-Zee-
bekken zijn de vier steunpunten (een
nucleaire marinebasis en drie vlieg
velden), die Washington nu in Span
je heeft, onmisbaar geworden. Ter-
wille van de toekomst is het Penta
gon (Amerikaanse ministerie van
Defensie) zelfs bereid om het verle
den van het Spaanse regime te ver
geten of zelfs, zoals in dit geval, te
applaudiseren.
ADVERTENTIE
Rectificatie wegens foutieve plaatsing op 2 Juni.
Dit boek loodst u door het beste vaarwater
in ons land. Wijst u de juiste koers naar
groenomzoomde meren, stille plassen en
kruip-door-sluip-door-riviertjes.
Kijkt u maar in „Varend door Nederland".
Alle aardige plekjes staan er in.
Kompleet met heldere beschrijvingen van
de veiligste vaarroutes.
Geïllustreerd met 97 foto's (waarvan
24 in kleur) en 16 gedetailleerde kaarten.
Ga vandaag nog naar uw boekhandelaap.
Want nu krijgt u dit prachtige boekwerk
voor de helft van de prijs.
Zolang de voorraad strekt.
Nieuwe Rijn 45 - Leiden - Telefoon 2088543370
(Van onze correspondent)
WENEN (GPD) Ook als half
Warschau in dit warme voorjaar
in het nobele café 'Nowy Swiat'
soelaas komt zoeken en de tafel
tjes rondom alle bezet zijn,
schijnt onze gesprekspartner het
in tegenstelling tot vroeger niet
nodig te vinden zijn stem te tem
peren als het gesprek op de poli
tiek komt. ,.Dat Gomoelka einde
lijk is afgezet, betekent een ver
lossing. Die man werd in de laat
ste jaren net zo gehaat als hij
bij zijn benoeming in 1956 werd
aanbeden. Wat we van de nieuwe
partijleider Gierek moeten den
ken, weten we niet. Als eerste
ADVERTENTIE
Beschuit met aardbeien. Lekker vlug gemaakt.
Als toetje of zomaar tussendoor.
Een gezonde traktatie die ook uw figuur ontziet.
Zo'n brosse beschuit met frisse aardbeien
is een lekkere zomergewoonte!
Ill Onze correspondente in Wenen,
mevr. An Salomonson, is on
langs in Polen geweest. Hier
onder volgt het eerste artikel
van een korte serie over het
|ll huidige Polen.
man van Silezië heeft hij van dat
industriegebied en van de hoofd
stad Katowice een moderne, rela
tief welvarende gemeenschap ge
maakt. Daarom geven we hem
een vertrouwenskrediet. Over een
jaar of twee is het tijd voor een
oordeel".
De algemene indruk na een week
praten wordt hiermee bevestigd. De
terreur in Polen is verdwenen. De
mensen durven weer wat te zeggen,
niet alleen in de tram, maar ook op
partijbijeenkomsten. „Ook als je kri
tiek hebt, word Je niet meer meteen
gearresteerd. Zeker de laatste Jaren
werd er ook slechts zelden gearres
teerd. maar Je verloor de baan, of Je
kreeg een slechte baan of je toela
gen werden geschrapt. De rollen
zijn nu omgekeerd. De autoriteiten
worden ter verantwoording geroepen
De ministers moeten antwoorden op
kritiek. Hebben we niet uit eigen
kracht bereikt, dat de prysverhogin-
gen van december weer ongedaan
zyn gemaakt?"
Dat die laatste maatregel evenals
de koffie in ons glas alleen betaald
kon worden dankzij de Russische le
ning van 100 miljoen roebel schijnt
niemand te bezwaren. Daaraan kun
Je zien dat is de algemene teneur
hoe gevaarlijk de Sowjetrussische
leiders de onlusten van december
hebben opgevat. De Tsjechoslowaken
bedelen immers sinds Jaar en dag
om een krediet zonder het te krij
gen, maar die zitten ook zo al onder
de knoet. „Bij ons durfde Brezjnew
geen militaire interventie aan, omdat
hij wist dat wij, in tegenstelling tot
de Tsjechoslowaken, zouden terug
vechten. Hij was gedwongen die le
ning te geven, omdat hij wist dat de
opstanden in de industriestreken zich
zouden herhalen en steeds gevaar
lijker zouden worden als de levens
standaard nu niet voelbaar omhoog
zou gaan".
Vele concessies
Die rekening lijkt aardig op te
gaan. De prijsverlagingen heb
ben grote indruk gemaakt, vooral bij
de armere bevolkingsgroepen waar 80
A 90 pet. van het inkomen voor le
vensmiddelen moet worden uitgege
ven. Verdere belangryke concessies:
de produktienormen in de fa
brieken zijn verlaagd:
het woon bouwprogramma is
drastisch verhoogd;
de boeren hebben geen ver
plichte leveranties meer aan de
staat, ze krijgen goedkoper veevoer
en goedkope steenkool voor de fokke
rijen. ze worden opgenomen ln het
sociale verzekeringspakket, en ze
krijgen staatshulp bij de aanschaf
van tractors, kunstmest en andere
benodigdheden.
De grootste indruk evenwel maakt
de nieuwe democratische regerings
stijl. Sinds drie maanden reizen de
leiders kriskras door het land om
hun politiek aan de man te bren
gen. In urenlange discussies legt
Gierek de fabrieksarbeiders de bedoe
ling van zijn spaarprogramma uit en
vraagt ze om hun medewerking. Zul
ke contacten liggen hem. Al in zijn
Katowicer jaren liep hij geregeld
een café binnen om met de arbei
ders een biertje te drinken. Daarin
steekt hy gunstig af tegen Gomoel
ka, die elk contect met de bevolking
verloren had en die in een woede
aanval placht te ontbranden, wan
neer z'n lijfwacht in z'n .Kurort"
iemand uit de streek bij hem bin
nen liet.
„Maar te geloven dat Gierek een
politieke liberalisering A la Doebtsek
wil, is een fundamenteel misver
stand", hervat de Pool in „Nowy
Swiat". „Daarvoor is hij te realis
tisch en daarvoor ontbreekt het hem
te zeer aan fantasie. Journalisten die,
geïnspireerd door de nieuwe stijl,
hun pen tè vrijmoedig gebruiken,
worden onmiddellijk tot de orde ge
roepen". Dat is een verwijzing naar
het recente ontslag van een bekende
redacteur in Bialystok die in „Kul-
tura" een aanval had gelanceerd op
de plaatselijke partijleider. Na de al
lernoodzakelijkste concessies wil
Gierek de teugels kennelijk strak
houden om zijn economische hervor
mingsplannen te kunnen verwerke
lijken. Aan die plannen werken op
het ogenblik 200 specialisten uit al
le vakrichtingen. Een zekere mate
van liberalisering is daarby volgens
ingewyden onvernrijdeiyk. Voor aan
passing van de produktie aan de wet
ten van de vrije markt, een decentra
lisering en een soepeler afwikkeling
van in- en uitvoer zal de technocraat
uit Silezië zeker niet terugschrikken.
Hem schijnt één doel voor ogen te
staan: een zodanige stijging van het
levensniveau, dat het Poolse volk na
26 Jaar eindelijk met zijn commu
nistische regime verzoend zal raken.
Maar voor sceptici bjkt deze droom
gezien de miljoenenschade van de
rellen deze winter en gezien de hy
potheek van de honderd miljoen
Russische roebels verder dan ooit
van de werkelijkheid verwijderd.
,MiJn kleinkinderen zullen volgens
de plannen in het Jaar 2000 ieder een
kamer voor zich hebben", zegt de
Pool gelaten. Hijzelf heeft precies
wat hij volgens de huidige normen
mag hebben: voor zichzelf, zijn
vrouw en zijn twee volwassen zoons
twee hele kamers en een keuksn.
