eneraal Franco peinst
over terug te
niet
er
treden
KIJK VERGELIJK
Hoesak, 'beste' alternatief
MohammedHattakomt
naar Nederland voor
een medisch onderzoek
Belangwekkend gesprek met zijn jongere zuster
in vogelvlucht 'n vogelvlucht
Voor het eerst
'Praag' stopte
kritiek van de
Italianen in
ie doofpot....
Eilandbewoners
vertrekken uit
protest tegen
Mafia-leiders
Sinjawski komt
vrij wegens
„goed gedrag"
1%%
Staal Co
Tsjechisch partijcongres tevreden met beleid
VORSTELIJKE
AFKEER VAN
LANGE HAREN
CHILI WERKT
SAMEN MET
SOWJET-UNIE
ZATERDAG 29 MEI 1971
LEIDSCH DAGBLAD
(Van onze correspondent)
MADRID (GPD) In politiek Madrid, waar gewoonlijk al
om generaal Franco en zijn ministers draait, is nu een moe
van zes kinderen het gesprek van de dag. Enkele verkla
gen die zij aflegde aan een regionaal dagblad op bijna 2000
afstand, gaan in de Spaanse hoofdstad van hand tot hand.
ze politieke belangstelling is echter wel begrijpelijk, want
heet Dona Pilar Franco Bahamonde, en haar verklaringen
an over haar oudere broer Francisco, sinds 1939 Spanjes on-
wiste alleenheerser.
derdag in het Pardo-paleis met hem
middageten en we praten over alles
en nog wat. Ik vertel hem veel poli
tieke grapjes die op dat moment de
ronde doen, en het kost hem vaak
moeite te geloven dat men over deze
of gene gebeurtenis of persoonlijk
heid zulke grapjes kan maken. Of ik
vraag hem: „Paco». is het waar dat
er een kabinetscrisis in de lucht
hangt en dat je „meneer Zus en me
neer Zo" minister gaat maken?" En
et is de eerste maal dat een fa-
ielid van generaal Franco in het
iibaar intieme mededelingen vau
ncisco verstrekt en zeker dat
and openlijk durft te spreken
het reeds bestaande gerucht, dat
nco aan de ziekte van Parkinson
L Het feit, dat het dagblad 'La
rincia' van de Canarische eilan-
waar Dona Pilar Franco is aan-
omen om het huwelijk van een
haar kleindochters bij te wonen,
verklaringen kon afdrukken,
kent dat deze tot op het aller-
gste niveau met het vergrootglas
ren en goedgekeurd werden,
et grootste gedeelte van het in-
iew is gewijd aan de gezondheid
generaal Franco, maai- Dona Pi-
onthult ook enkele andere intie-
kleinigheden van haar omgang
'Paco', zoals zij haar broer met
amiliaire afkorting van de naam
icisco nóemt. „Ik ga elke don-
OME (AFP) De boodschap die
taliaanse communistische partij
gestuurd aan het 14-de Tsjecho-
aakse partijcongres is niet op het
re., voorgelezen. De Italiaanse
legeerde Sergio Segre kreeg daar-
geen toestemming,
de gisteren in Rome gepubli-
le boodschap aan het partycon-
in Tsjecho-Slowakije blijft de
aanse communistische partij bij
mening, dat de inval in Tsje-
Slowakije van de troepen van de
schaupactlanden onjuist is ge-
t en handhaaft zij haar positief
eel over "de fundamentele poli-
e richtlijnen die in januari 1968
de nieuwe koers in Tsjecho-Slo-
ije bepalend zijn geweest".
FILICUDI (Reuter) Bijna alle
270 bewoners van het eilandje Fili-
cudi bij Sicilië zijn gisteren uit pro
test tegen de komst van vijftien ver
bannen Maffia-leiders weggevaren
naar het naburige Lipari. Alleen
hoogbejaarden en zieken bleven ach
ter, plus enkele mensen om ze te
verzorgen. Een eilandcomité heeft
meegedeeld dat de anderen niet zul
len terugkeren voor de ballingen zijn
weggehaald.
Filicudi is door de gerechtelijke
autoriteiten van Sicilië tijdelijk in een
ballingsoord herschapen voor Mafia-
leiders die men "uit de weg" wil heb
ben tijdens het onderzoek naar de
moord op Palermo's officier van jus
titie Pietro Scaglione. Het eiland is
vroeger al een gevangeniskolonie ge
weest en de bewoners zeggen dat hun
inspanningen om er een toeristenoord
van te maken nu worden getorpe
deerd. Ze hielden protestbijeenkom
sten wierpen baricades op en weiger
den 'n onderkomen beschikbaar te
stellen' voor de onwelkome gasten. De
mafialeiders, die woensdag per boot
arriveerden, moesten met hun bewa
kers noodgedwongen hun intrek ne
men in een in aanbouw zijnd hotel,
waar zy het zonder water, verwar
ming of sanitaire voorzieningen moe
ten stellen.
dan zegt hij: „Maar Pilar, ik weet
niet eens wie meneer Zus en meneer
Zo zijn". Ik houd er vooral van hem
tegen te spreken, maar dat doe ik
ook met zijn ministers. Er ontgaat
hem niets. Ik kan u verzekeren dat
hy inlichtingen uit de eerste hand
krijgt van alles wat er in Spanje
gebeurt, tot in de verste uithoeken'
Kerngezond
Over Franco's gezondheid ver
klaart de Dona Pilar o.m.: „Ook al
klinkt het ongelooflijk, hij put de
mensen van zijn gevolg uit met zijp
onafgebroken activiteit. Hij is altijd
bezig, gaat van de ene plaats naar
de andere, of het nu staatszaken zijn
of een excursie om te gaan vissen
hij zit geen moment stil en heeft een
ijzeren gezondheid. Bij het vissen
waadt hij tot zijn middel in het wa
ter en laat zelfs de regen hem koud.
Wij hebben hem meer dan eens ge
zegd, dat zoiets niet goed is voor zijn
gezondheid, maar dan antwoordt
hij: „Als je me dit afneemt, ver
moord je me". Men heeft hem al
vaak „afgeschreven" Toen hij on
langs een receptie van nieuwe am-
sadeurs afzegde, hoorde men on
middellijk het gerucht dat hij op
sterven lag. Het enige dat er wer-
MOSKOU 'AP) De Russische
schrijver Sinjawski, die in 1966 we
gens belastering van de Sowjet-Unie
werd veroordeeld tot zes jaar dwang
arbeid, zal binnenkort worden vrijge
laten, zo werd gisteren van Russische
zijde vernomen.
Zegslieden met goede connecties in
de officiële hiërachie verklaarden dat
de 45-jarige Sinjawski voordat hij zijn
straf volledig heeft uitgezeten zal
worden vrijgelaten wegens zijn goede
gedrag in het werkkamp.
Sinjawski werd in februari 1966 sa
men met de schrijver Daniël veroor
deeld wegens "belastering van vde
Sowjet-Unie" in geschriften, die uit
de Sowjet-Unie werden gesmokkeld
en onder pseudoniem in het Westen
zijn uitgegeven. Hij kreeg onder de
schuilnaam Abraham Tertz grote be
kendheid in het Westen door zijn op
stel "Over het communistische rea
lisme" en de novelle "Het proces be
gint". Daniel werd veroordeeld tot vijf
jaar dwangarbeid en is in september
1970, na uitzitting van zijn straf op
vrije voeten gesteld.
ADVERTENTIE
Kijk eens wat Staal Cou biedt bij het sparen!
U zult zien, bij Staal Co
behoudt u een zeer grote vrijheid over uw geld
terwijl u toch een hoge rente maakt.
Ook u kunt daarvan profiteren! Wé&r u ook woont.
Want storten en opnemen kunt u
aan de kas van ons kantoor, maar gaat ook
héél eenvoudig per giro.
opzegtermijn
direct beschikbaar
inleg vanaf
rente
2 weken
f 1.000
f 100
5
3 maanden
f l.OOÓ
f 100,—
5% 96
6 maanden
f 1.000,—
f 250,—
6K96
1 jaar vast
rente jaarlijks
f 1.000,—
7 96
2 jaar vast
rente jaarlijks
f 1.000
7K96
3 jaar vast
rente jaarlijks
f 1.000,—
5 jaar vast
rente jaarlijks
f 1D00,—
8K%
V
Voor méér rente van uw geld
DEN HAAG, Lange Houtstraat 8, TeL(070) 283340, Postgiro473501
Geaffilieerd met F. ran Lanschot.
7
kelijk gebeurd was, was dat hij slecht
had gegeten en zich niet lekker
voelde. Dat mag toch ook een staats
hoofd wel eens overkomen?
„Men spreekt er dikwijls van dat
mijn broer de z.g. „ziekte van Par
kinson" heeft. Daar is niets van aan.
Ik heb vrienden die aan deze ziekte
lijden en zij kunnen niet eens een
glas water optillen. Maar mijn broer
heeft een ijzersterke gezondheid
Men heeft indertijd een huis voo-
hem ingericht op Mallorca voor het
geval hij zich zou willen terugtrek
ken. Maar hij is van plan om vast
op zijn plaats te blijven totdat hij
niet verder meer kan".
De lange uitweiding van Dona Pi
lar over Franco's ijzersterke gezond
heid (hy is nu 78 jaar) klinkt na
tuurlijk vooral als een poging om
de vele Spanjaarden, die met bange
verwachtingen de toekomst zonder
Franco tegemoet zien, gerust te stel
len en een paniekstemming in poli
tieke kringen te verhinderen. Maar
twee andere opmerkingen van Dona
Pilar zijn zeer interessant: dat Fran
co bijzonder goed geïnformeerd is
(d.w.z. dat hij het roer nog lang niet
uit handen heeft gegeven), en dat
hij er niet aan denkt zich terug te
trekken zolang hy zijn taak nog kan
vervullen.
Olid-vice-president van Indonesië
neemt geen blad voor de mond
DJAKARTA (AP) De voormalige Soeharto te richten. Dit verhaal ver-
Indonesische vice-president dr. MO'
hammed Hatta vertrekt morgen naar
Nederland voor een medisch onder
zoek van een oogkwaal. Hy blijft hier
tot de Indonesische algemene ver
kiezingen, die begin juli worden ge
houden, voorbij zijn, zo vertelde pre
sident Soeharto gisteren. Soeharto
maakte het nieuws na een onder
houd met Hatta persoonlijk aan
journalisten bekend.
Een zegsman in de regering wist te
vertellen dat Hatta, die onder wijlen
Soekarno vice-president was. Soe
harto in verlegenheid heeft gebracht
doordat hij een groep personen, die
zich bij hem kwam beklagen over
vermeende intimidatie door over
heidsfunctionarissen, de raad had
gegeven de grieven rechtstreeks tot
WENEN (.GPD) De dogmatische
lijn, die de laatste twee Jaar onder
partijleider Hoesak steeds duidelij
ker tot uiting is gekomen, is op het
veertiende partijcongres in Praag,
dat vandaag is afgesloten voor 100
procent bevestigd. De 1.195 ge
delegeerden, die tezamen de hoog
ste partij instantie vormen, heb
ben Hoesaks verantwoording over
zijn beleid evenals het concept voor
het nieuwe vijfjarenplan (1971-1976)
goedgekeurd. In de economie wordt
weer meer alle nadruk op centra
lisering gelegd. Iedere aanpassing
van de produktie aan de vrije
markt wordt afgeschaft. Het "plan"
staat in het nieuwe concept geheel
centraal. Uit het centrale comité,
dat op dit congres'nieuw wordt ge
kozen, worden naar alle waar
schijnlijkheid alle liberale elemen
ten verwijderd, terwijl de dogma
tische vleugel zijn invloed voelbaar
heeft kunnen versterken.
Maar het centrale onderwerp op de
ze partijdag heeft de invasie van
de vijf partners van het Warschau
pact in augustus '68 gevormd. Op
nieuw hebben zowel president Swo-
boda als partijleider Hoesak de in
terventie geprezen als de enige mo
gelijkheid om het land "uit de klau
wen van de contrarevolutie" te red
den. Nog geen drie jaar geleden
had Swoboda in Moskou met zelf
moord gedreigd om het leven van
de gearresteerde en gefolterde,
Alexander Doebtsek te redden. Ook
Hoesak was kennelijk vergeten,
dat hij eind augustus 1968 de in
vasie "een tragisch misverstand"
had genoemd en na zijn terugkeer
uit Moskou op het Slowaakse par
tijcongres had verklaard: "Ik sta
geheel achter het concept van ka
meraad Doebtsek. Ik was er by toen
dat concept werd ontworpen. Ik
zal Doebtsek volledig steunen ik
sta en val met hem.
De afwijzende houding van een aan
tal andere communistische partijen
wat betreft de invasie blijkt nog
steeds een frontvorming in de hand
te werken. De Engelen hebben het
scheen op de voorpagina^ van vele
Indonesische kranten. Eind vorige
maand verscheen de naam van Hat
ta opnieuw groot in het nieuws door
dat een brief die hy aan Soeharto
had geschreven, was uitgelekt in de
pers. In deze brief waarschuwde
Hatta de president dat het lopende
proces tegen de krantenredacteur
Tengkoe Hafas de indruk zou kun
nen wekken dat „Indonesië even re
actionair is geworden als in de kolo
niale periode". Dit zou volgens Hatta
het aanzien van de regering kunnen
aantasten.
Hafas wordt er van beschuldigd de
Indonesische perswet te hebben over
schreden door publikatie van artike
len die een belediging zouden vor
men voor Soeharto en zijn regering.
De aangehaalde wetsartikelen stam
men nog uit het koloniale tijdperk.
KOPENHAGEN (Reuter)
Koning Frederik van Denemar
ken, zelf oud-marine-officier,
houdt niet van matrozen, die
hun haar lang dragen en heeft
dat luid en duidelijk te kennen
gegeven op de jaarlijkse Deense
vlootschouw, die donderdag in
Aarhus werd gehouden.
By de inspectie van matrozen
aan boord van het fregat Peter
Skram, stond de koning stil voor
een matroos met bijzonder lange
lokken en merkte op: "Dit lange
haar is verschrikkeiyk".
De bevelvoerend officier, die
de koning vergezelde, beaamde
dit met: ."Inderdaad majesteit,
het ziet er vreseiyk uit".
(Enkele jaren geleden is het
Deese militairen toegestaan, hun
haar tot even boven de schou
ders te dragen).
congres om die reden geboycot, de Hoesak met baas uit Moskou.
andere westerse zusterpartijen, Breznjew.
maar ook Jougo-Slavië en Roeme
nië hebben alleen een 2e garni
tuur gestuurd. Zelfs de Hongaarse
partijleider Kadar is van de offi
ciële versie afgeweken door in zijn
rede te verklaren, dat Tsjecho-Slo
wakije het in de zomer van 1968
intern best zelf had kunnen klaar
spelen en dat de buitenlandse im
perialisten het enige werkelijke ge
vaar hadden gevormd.
Maar Hoesak zelf heeft aan zijn
volgzaamheid op deze partijdag geen
enkele twijfel laten bestaan en daar
mee zijn positie vermoedelijk voor
lange tijd kunnen consolideren. On
der hem heeft de partij zich tot een
gesloten dogmatische beweging ont
wikkeld. Hij heeft meer dan 300.000
liberale leden uit de partij verwij
derd. Tegen twee vooraanstaande
hervormers generaal Prchlik en
de televisie-commentator Skoetina
en tegen vijftien Jonge Trotz-
kisten zijn zware vonnissen uit
gesproken. Zelfs de autonomie van
MOSKOU (DPA) De Sowjet-
Unie en Chili zyn overeengekomen
nauw samen te werken in handel.
Slowakije heeft deze vroeger zo vu- j wet®^c^P
rige Slowaak op wens van Moskou
ten dele weer ongedaan gemaakt.
Daarmee heeft Hoesak zijn belasting
betaald. De vroegere hervormer,
heeft zich op dit congres ontpopt
als een zuiver opportunistisch opere
rend politicus, die zijn opvattingen
en programma's zonder ook maar
met de ogen te knipperen aan de
momentele situatie kan aanpassen.
Toch beschouwt de bevolking hem
nog steeds als het gunstigste al
ternatief, hoezeer ze Gustav Hoe
sak ook haten.
en techniek.
De Chileense minister van Buiten
landse Zaken, Medina, deelde dit gis
teren mee aan het slot van een offi
cieel bezoek van drie dagen aan Mos
kou. Er zyn enkele overeenkomsten
getekend over Russische hulp by Chi
leense projecten.
Op politiek gebied zal periodiek
worden overlegd. De Sowjet-Unie zal
onder meer hulp bieden by de koper
winning, by de inrichting van fabrie
ken voor bouwmateriaal, by de bouw
van een vissershaven, van chemische
fabrieken en by de vis- en houtver
werkende industrie.
Het voornaamste gerecht in het
menu van de voorjaarsvergadering
van de NAVO, die volgende week in
de Portugese hoofdstad Lissabon bij
eenkomt, is zonder twijfel de kwes
tie van de verstandhouding tussen
Oost en West. Van weerszijden zijn
er op dit punt in de afgelopen Ja
ren bij herhaling voelhorens uitge
stoken, maar het wordt nu toch
langzamerhand tijd, dat de dialoog-
per-communiqué overgaat in realis
tische besprekingen. Van belang is,
dat de Noordatlantische Verdrags
organisatie zich drie jaar geleden in
Reykjavik bereid toonde tot „MBFR"
een van de vele in de internationa
le politiek gebruikelijke afkortingen,
in dit geval voor „mutual balanced
forces reduction": wederzijdse even
wichtige vermindering van de strijd
krachten. Van de zijde van de Oost-
europese (Warschaupact-) landen
werd geantwoord met het denkbeeld
van een Europese veiligheids
conferentie. Het Westen reageerde
niet onwelwillend en toonde zich
dat was in de NAVO-voorjaarszitting
van 1970 wel genegen tot een
dergelijk overleg mits aan bepaalde
voorwaarden was voldaan. Hoewel
men daarbij om. ook dacht aan snel
lere voortgang van het Amerikaans-
Russische SALT-overleg (over be
perking van de strategische wapens),
speelde de gedachte aan concrete
resultaten in de kwesties-Duitsland
en vooral-Berlijn een voorname rol.
Men weet, dat Moskou te dezer zake
uitermate traag is. Van enige voor
uitgang bij deze problemen is geen
sprake en met name „Berlijn" wordt
van Sowjetrussische zijde nog steeds
omgeven door een wolk van propa
ganda. Terecht stellen de NAVO-
landen zich op het standpunt, dat va
ge verklaringen van het Kremlin
weinig of niets tot succes bydra-
gen. Samenwerking op aangrenzende
terreinen als culturele uitwisseling
en bevordering van de handelsbe
trekkingen zijn waardeloos: die ko
men toch wel tot stand. Zolang er
dus ten aanzien van Berlijn zelfs
geen schijn van resultaat merkbaar
is. ontbreekt het in het Westen aan
de lust om aan de tafel van een vei
ligheidsconferentie te gaan zitten,
die dus van Westerse zijde doelbe
wust gekoppeld wordt aan vorderin
gen in het probleem-BerliJn. Inzake
troepenvermindering (MBFR) lig
gen de zaken anders, dit tot onge
noegen van de regering-Brandt in
Bonn. Die bleek, na hetgeen BrezJ-
new onlangs in Tiflis verklaar
de (bereidheid tot serieus overleg
over vermindering der strijdkrach
ten) van oordeel, dat ook MBFR-be-
sprekingen moesten worden gekop
peld aan nuttig effect in de kwestie-
Berlijn. In Washington schijnt men
daar anders over te denken. Wat is
namelijk het geval? Het Kremlin
heeft het politieke spel bij
zonder handig gespeeld: Brezjnews
verklaring stelde Nixon immers in
staat een krachtige afwijzing in te
nemen tegenover het denkbeeld van
Senator Mansfield om de Ameri
kaanse troepenmacht in Europa te
halveren. Want als er over troepen
vermindering zou worden gesproken,
zou het van Amerika byzonder on
verstandig zijn bij voorbaat een ster
ke troef uit handen te geven. Het
Kremlin dwong op deze manier pre
sident Nixon tot een redelyke mate
van dankbaarheid! Bonn vreest nu,
dat die erkentelijkheid van Washing
ton zich zal uiten in de weigering
ook de MBFR (troepenvermin
dering) aan succes in de kwestie-
Berlijn te koppelen. Wat het a.s.
overleg in Lissabon dus belangwek
kend maakt is de vraag of Amerika
over de hoofden van de Europese
bondgenoten heen met het Kremlin
zal willen praten, dan wel of ook de
bondgenoten nog een lepel in de po
litieke pap zullen mogen houden.
Ofschoon op de a.s. NAVO-con-
ferentie in Lissabon over Berlijn dus
wel een paar hartige woorden zul
len vallen, lijkt deze kwestie toch
niet zodanig in het slop te zijn ge
raakt, dat er geen enkele mogelijk
heid van oplossing zou bestaan en
andere belangrijke internationale
vraagstukken op pijnlijke wijze zou
den zijn geblokkeerd. De Westelijke
„Grote Drie" (Amerika. Engeland,
en Frankrijk) beraden zich name
lijk op het ogenblik met de Sowjet-
Unie over een nieuwe formule, die
de .toestand in en om West-Berlijn
kan verbeteren. Volgens berichten
uit Washington zou de Sowjet-Unie
nieuwe voorstellen in die richting
hebben gedaan, al werd in de Ame
rikaanse hoofdstad ontkend, dat die
beslist tot een „doorbraak" zullen lei
den. Naar het schynt zou Moskou de
onoplosbare meningsverschillen over
de wettelijke status van West-Ber
lijn „in de koelkast" willen zetten.
Dit om te verhinderen, dat zij de
concrete onderhandelingen over de
nagestreefde verbeteringen tot on
vruchtbaarheid doemen. Men zou
hieruit de voorzichtige conclusie
kunnen trekken, dat de Kremlin-
leiders inzien, dat een al te star
standpunt inzake Berlijn als een
boemerang zal werken. Ook al lij
ken de meningen van Washington
enerzijds en met name Bonn an
derzijds inzake koppeling van „Ber
lijn" aan besprekingen over troe
penvermindering uiteen te lopen,
toch heeft het Kremlin er niet al
te veel vertrouwen in te zullen sla
gen in het drijven van een wig tus
sen de NAVO-bondgenoten. Als het
erop aankomt vormen de NAVO-
landen een gesloten front, dat zich
door behendige manoeuvres van Mos-
koud (zie hierboven) niet uiteen
laat scheuren. De Sowjet-Unie zal
dus ten aanzien van Berlijn enige
concessies moeten doen, al verkaar
den Amerikaanse regeringsambtena
ren, dat de nieuwe Sowjetrussische
voorstellen nog heel wat haken en
ogen bevatten. Tegelijkertijd kwa
men er gisteren berichten uit Bonn,
dat de regering-Brandt er niet aan
denkt het destijds door de Bondskan
selier gesloten „verdrag van Moskou"
te laten ratificeren zonder de tot
standkoming van „een bevredigende
regeling" over Berlijn. Die verklaring
was bedoeld als antwoord aan de re
belse oppositie van de christen-de
mocraten, die Brandt blijven ach
tervolgen met het verwijt, dat hij
door dat Moskoüse verdrag de Ber-
lijnse troef uit handen heeft gege
ven. Regeringswoordvoerder Ahler»
onderstreepte weer eens, dat de ra
tificering van het verdrag nadruk
kelijk afhankelijk is van „prakti
sche vooruitgang in de toestand in
en om Berlijn". Wat de status van
Berlijn betreft, die wordt, zei hij,
op het ogenblik door de Grote Vier
(de drie Westelijke mogendheden en
de Sowjet-Unie) onder ogen gezien.
Maar de feitelijke toestand en de
status-kwestie zijn zo innig met el
kaar verbonden, dat die laatste niet
zomaar opzij gezet kan worden. Bij
alle toeschietelijkheid, zo zou men
dus kunnen zeggen, schijnt Brandt
de man van „de dialoog met
Oost-Europa" het been ejus stijf
te houden wanneer het erom gaat
de belangen van West-Dultsland te
verdedigen. Opmerkelijk is, dat Ah-
lers sprak over het vervlochten-zijn
van de praktische toegankelijkheid
van Berlijn en de verhouding van
dat gebied ten opzichte van geheel
West-Duitsland. Waaruit men zou
mogen afleiden, dat Brandt niet al
léén maar een „pragmaticus" is.
Rl.
