arxisme is zo dogmatisch
Is christelijke kerk was
irkdiensten Leiden en omgeving
[land kent vrijheid van godsdienstmaar ook de
jid om anti-religieuse propaganda te bedrijven
GELOVEN IN
DE KERK
Hemelvlucht en hemelvaart
VAN
BEZINNING
WOORD
Teveel onkunde in de kerken
kAG 15 MEI 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 15
„ten deel van de Russische Joden die wij spra-
■ns onsbezoek aan Leningrad en Moskou voelde zich
gerust anderen voelden zich in Rusland volkomen
re hooden eigenlijk van de Joden heel tegenstrijdige
De sen vertelde je dat de Joden er allemaal weg
de aner dat er al heel veel gaan en weer een ander zei
ledigSowjet-burger te voelen en niet gelukkig met het
ne te fjn. Hij vond dat het Zionisme hen verdacht maakt
regeing".
rfcelle Pr°f. dr. A. J. Ras-
•eijjfchoogleraar in Leiden,
Ijl, ondidaat in de theolo-
Tooriter van de vijf jaar
doorprof. Rasker opgerich-
groö-Oost", die zich vooral
iidtmet de bestudering van
.Wétverhouding in Europa
jtfzonder ook met de con-
tjsen christendom en mar-
g, werkgroep maakte in dit
rp 16 april tot 2 mei een
laar de Sowjet-Unie.
Leerstellingen
is een van de be-
gesprekspartners van het
vindt prof. Rasker.
n eenderde van de wereld-
leeft onder marxistisch re-
voor nog vele miljoenen,
e in Latijns-Amerika, is
*en van hoop op een be
ast. De confrontatie is niet
|k, vooral niet, wanneer
dsme, zoals in de Sowjet-
Bogmatisch is. Het is wat
it een spiegelbeeld of een
I van veel wat zich in de
te kerk in de loop der eeu-
voorgedaan, met onwrik-
ite leerstellingen, verering
«tastbare voorgangers en
[kettering van andersden-
Toch, of juist daarom, is
ontmoeting zeer nodig, om
p-dijn van misverstanden
eer te doorboren, en zowel
rtij als ook jezelf beter te
ADVERTENTIE
mden
mnd
WOL..
btt&L.
■ét
wallen
reis
storm
iiklieid voor
omzékertezijn1
iuranieman inlichtingen over
i-verceleringen of pg
tmtkcr ngsmaatschapp ij
(ml 68» r'dam-3 tel.010-251229'
Student J. Bijl
(Foto Holvast)
De werkgroep, waarvan nu prof.
Rasker en prof. Smits mentoren zijn
heeft zich onder leiding van de heer
Bijl goed op de (door de curatoren
van de universiteit gesubsidieerde)
studiereis naar Rusland voorbereid.
Men heeft zich proberen in te le
ven in de marxistische dogmatiek,
legt de voorzitter van de werkgroep
uit. op die manier kon men zich al
een voorstelling maken van bepaal
de standaard-antwoorden", die op de
vele vragen van de bezoekers zouden
komen en die ze dan ook inderdaad
te horen kregen". Van verschillende
wijsgerige problemen, die we onze
over het algemeen buitenge
woon welwillende gastheren en
gastvrouwen voorlegden, kregen we
ten antwoord „dit probleem is sedert
1917 in het marxisme-leninisme op
de volgende wijze opgelost".
Speelruimte
Prof. Rasker: „Dat soort typische
marxistische antwoorden krijg Je
ook op universitair niveau. Het is
alsof men een catechismus opzegt".
Toch heeft de hoogleraar de indruk,
dat men op de duur ook meer pluri
form zal gaan denken. Men is zich
bewust en Marx en Engels heb
ben al in die zin geschreven dat
het marxisme al naar de historie, de
cultuur en het karakter van een
volk een verschillend gezicht zal
krijgen. De vraag, waarover getwist
wordt is, hoeveel speelruimte kan wor
den toegestaan eer er een gevaarlijke
ketterij uit ontstaat. Dit geldt in
ternationaal (b. de crisis om Tsje-
choslowakije, de twist met China),
het geldt ook nationaal. In een veel
vormig land als de Sowjet-Unie,
waar nu iedere achtjarige, binnenkort
tienjarige onderwys ontvangt, en ve
len een universiteit of hogeschool
Door
Hans Ludo van Mierlo
bezoeken, kan een catechismusachti
ge ideologische voorlichting op de
duur niet meer bevredigen. Dat
geldt voor studenten en literatoren,
maar ook voor velen die in de na
tuurwetenschappen of techniek
werkzaam zijn, en wier werk zonder
een vindingrijke en soepele geest niet
vruchtbaar kan zijn.
Tot de belangrijkste redenen van
de reis naar Rusland behoorde ook
het zoeken van contact met de Rus-
sisch-orthodoxe kerk en met de
evangelische christenen en baptis
ten. Uiteraard probeerden de bezoe
kers zich een voorstelling te vormen
van de mate van vrijheid en vrij
heidsbeperkingen, die aan het ker
kelijk leven zijn opgelegd.
Redelijke vrijheid
De heer Bijl: „De kerken kun
nen in Rusland met een redelijke
mate van vryheid opereren. In de
Sowjet-grondwet is de „vrijheid van
religieuze riten" verzekerd, maar
ook de „vrijheid van anti-religieuze
propaganda". Dat betekent, dat men
de kerkdiensten toelaat, maar het
athheïsme bevordert. „Godsdienston
derwijs aan jongeren is niet toege
staan en kan zwaar gestraft wor
den, dat is religieuze propaganda.
Volwassenen, d.w.z. achttien jarigen,
mogen echter uit vrye keuze tot
een religieuze gemeenschap toetre
den. De orthodoxe kerk bedient wel
op ruime schaal de kinderdoop en
ook het kinderavondmaal. Bij de
baptisten kan men vanaf 18 jaar
catechisatie ontvangen en gedoopt
worden, maar het lidmaatschap van
de gemeente is onverenigbaar met
het partijlidmaatschap. Er zijn groe
pen babtisten, die zich niet aan de
leeftijdsgrens houden („Christuus
keek ook niet naar zo'n leeftijdsgrens,
en daarom mogen en willen wij dat
ook niet doen"» en b.v. zondagschool
houden. Dat heeft de laatste tien
jaar aan ruim 500 van hen gevan
genisstraffen gekost. Zij nemen dat
als een martelaarschap om Chris
tus' wil op zich. De grote meerder
heid van de baptisten vindt dit ech
ter een onnodig fanatisme".
Prof. Rasker: „Wij zijn alleen in
Moskou bij de baptisten geweest. De
kerk is daar op zondag tijdens drie
diensten stampvol; verder is er twee
keer in de week een avonddienst. In
elk van de diensten zingt een van
de twee zangkoren we waren diep
onder de indruk, hoe goed ze zon
gen. Zij oefenen natuurlijk ook ge
regeld".
optreden van paus Johannes op
meer welwillendheid rekenen. Iets
wat wel weer niet zal gelden voor
de getuigen van Jehova, meent Prof.
Rasker. „Dat zijn fervente dienst
weigeraars. Daar kun Je in Rusland
25 jaar dwangarbeid voor krijgen.
Hoe dat met hen daar zou moeten
zie ik niet".
„Volgens het marxisme zijn het ge
loof en de kerk vruchten van so
ciale wantoestanden. Men noemt in
navolging van Marx de religie opium
van het volk. Die zou wel verdwij
nen als het beter gaat. Maar de
religie is taaier gebleken dan de so
ciale wantoestanden. Van tijd tot
tijd wil men dan nog wel eens hel
pen dit opium voor het volk uit te
bannen. Dat gebeurde onder Stalin
en later ook onder Chroesjtsjow".
Niettemin zijn er op dit moment
in Rusland op 230 miljien inwoners
tien tot vijftien procent orthodoxe
kerkgangers en ruim een half mil
joen gedoopte baptisten. En waar
schijnlijk nog drie keer zoveel niet-
gedoopten die van tijd tot tijd in de
kerk komen".
Prof. dr. A. J. Rasker
(Foto Holvast)
Of deze toewijding nooit moeilijk
heden oplevert?" Bij tijden is dat
wel zo geweest, maar naar onze in
druk loopt dat nu niet zo'n vaart.
Ook wat studiekeuze betreft schijnt
er nu niet veel discriminatie te zijn,
veel gelovige jongeren studeren (ook
van de Joden) en kunnen arts of
ingenieur worden. Maar hogere
ambtenaasrbanen, posities bij het
onderwijs en in het leger zijn in
het algemeen uitgesloten, terwijl
ook in andere betrekkingen promo
tiekansen bepaald minder zijn.
Paus Johannes
De katholieken, die tot tien jaar
geleden niet erg gezien waren in
Rusland, omdat het Vaticaan een
anti-communistisch bolwerk was.
kunnen volgens de heer Bijl na het
DRIEBERGEN Een volle week
(van 714 augustus) gaat "Kerk en
Wereld" aandacht besteden aan het
geloof en de kerk.
Het is de bedoeling dat de deelne
mers deze week met elkaar de vra
gen bespreken die bij hen leven ten
aanzien van kerk en geloof. Men
gaat zich ook bezighouden met ande
re vormen van geloofsbeleving: sa
menleven in kloosters en in religieu
ze communes en met niet-religieuze
vormen van samenleven.
ADVERTENTIE
Een eeuw geleden het schijnt
een eeuwigheid geleden kon
Je nog schrijven over de hemel
met zijn sterren, zijn zon en
zijn maan Sterren wezen de
weg en de zon van het goede en
de maan van het schone besche
nen het leven. Maar inmiddels
zijn de sterren van de hemel
getuimeld, de zon van het goede
en de maan van de schone
waarheid zijn verbrand. De he
mel is leeg geworden. Je kon
vroeger nog spreken over een
hemel als een werkelijkheid
Zeker, hij werd oneindig ver
weg gedacht, ergens achter de
melkweg, maar er was toch iets
van God. Maar ook die hemel
is weggevallen... wij kijken in
een leegte.
Misschien dat de mensen vroe
ger teveel naar de hemel keken
en te weinig naar de aarde, dat
ze de hemel in de verte zochten
om hun strijd en verdriet hier
te vergeten Tegenwoordig
hebben we alleen de aarde over
gehouden. In deze situatie moes
ten we de hemelvaartsdag maar
afschaffen of Ja, laat hem maar,
om zoals enkele leerlingen mij
zeiden, deze dag te gebruiken
om him fiets schoon te maken.
En toch wil ik me openstellen
voor de hemelvaart. Toen ze Lu
ther de bedreigde monnik, een
keer vroegen: „Waar blijf je als
de keurvorst je niet meer be
schermt? Je bent immers vo
gelvrij verklaard?" antwoordde
hij: „Onder de hemel". Hij be
doelde: jullie hebben gelijk, ik
ben een opgejaagd hert, maar ik
ben veilig onder de open hemel.
Ach, we hebben de hemel zo
ver weg gedacht. Waarom? U
behoeft de hemel niet oneindig
ver weg te zoekenzoveel
lichtjaren bij ons vandaan. De
hemel is vlakbij
Wanneer we de geschiedenis
die Jezus' hemelvaart beschrijft
nog eens lezen, worden we ge
troffen door een merkwaardige
dingen: Jezus was in gesprek
met Zijn leerlingen, die dach
ten dat alles bij het oude zou
blijvenEn zonder een woord
van afscheid, zonder een drama
tisch gebaar ging Jezus van hen
weg. Hij vond het niet nodig af
scheid te nemen. Daarbij ver
dween Jezus niet als een stip in
de oneindige ruimte, integen
deel. Hy was nog vlakbij en
werd door een wolk onderschept.
Mag ik er dit in lezen: Ik ga
heen en toch ben Ik bij Jullie,
achter de dunne wand van een
wolk. En Zijn armen bleven ze
genend naar ons uitgestrekt.
Christus, onze Broeder, is door
God in het centrum van de we
reldgeschiedenis geplaatst. Hij
werkt de grote plannen van God
uit. Toen Admiraal Caspar de
Coligny in een kleine stad, door
de vijand omsingeld, opgesloten
zat en men zijn overgave eiste,
schreef de Coligny op een stuk-
Je papier, dat op de punt van
een speer in de vijandelijke linie
geschoten werd, zijn veelzeg
gend antwoord: „Regen habe-
mus!". „Wij hebben een Ko
ning die leeft, die geschie
denis maakt en in Wiens han
den wij veilig zijn".
Ergens zijn we, ondanks al
onze ontkenningen, op zoek
naar een oord van vrede, licht,
gerechtigheid, liefde, geborgen
heid, ruimtevlucht van de
geestDie hemel is onbereik
baar voor onze jeugd gewor
den hij is leeggebrand. Maar
nu wij met onze neus op de he
melvaart dag gedrukt worden,
gaan wij het weer zien: de he
mel is niet ver weghij is
vlakbijvan daaruit houdt
onze grote Broer Christus de
teugels in handen. Ik ben on
derweg daarheen, waar mijn ou
ders, mijn zusjes en mijn broers
zijn. Soms ervaar ik heter
komt een rust over me, een
blijdschap, een geborgen zijn,
een vlam van vreugde en dan
zeg ik: ,,Als dit reeds een stuk
van de hemel is, hoe stralend
moet dan de hemel zelf zijn".
Ik vlucht niet meer voor de
hemel. Telkens wordt de hemel
geopend, op een kier gezet
en ik krijg weer moed. Kleine
mens, waar blijf Je? Nergens
o Ja, toch onder de hemel
Ds. G. Toornvliet, docent,
Visser 't Hooft Lyceum,,
Leiden.
OUDEWATER De kerken moe
ten meer dan ooit tevoren letten op
de ontwikkelingen in het Midden-Oos
ten en in het bijzonder op Israël.
Dat is de mening van de onlangs
opgerichte stichting "Israël en de
Bijbel" te Oudewater, die op He
melvaartsdag een manifestatie or
ganiseert in het conferentie-centrum
"De Bron" te Oudleusen bij Dalf-
sen (Ov).
Volgens de stichting is aan de ge
beurtenissen in Israël te zien dat 't
einde van de huidige beschaving na
bij is. Wij willen onze medegelovi
gen er op wijzen dat de letterlijke
vervulling van de profetieën over Is
raël op het ogenblik bijna dagelijks
is waar te nemen", aldus secreta
ris W. A. Griffioen. In het voorlopi
ge bestuur hebben o.m. ook de gere
formeerde ds. D. Sloot (Hijum) en
de Bodegraafse evangelist Jb. Klein
Haneveld zitting genomen.
De stichting stelt zich ten doel "de
Nederlandse christenheid tot daad
werkelijke liefde en hulpbetoon voor
het door God uitverkoren volk" op
te roepen en belangstelling te wek
ken voor "de grote plaats die Israël
inneemt in het heilsplan van God".
Volgens het voorlopige bestuur
heerst er in vrijwel alle kerken en
geloofsgemeenschappen nog een
"schromelijke onkunde" ten aanzien
van "de leer der laatste dingen",
waarin Israël een belangrijke rol
speelt. Klein Haneveld: 'In de mees
te kerken wordt over deze zaken bij
na nooit gesproken".
De manifestatie op Hemelvaarts
dag zal gewijd zijn aan de problema
tiek van Israël, die volgens de or
ganisatoren meer een geestelijke
dan een politieke is. Behalve de he
ren Griffioen en Klein Haneveld zul
len nog enkele evangelisten en pre
dikanten het woord voeren.
Hervormde Gemeente
ise kerk: 10 u ds. C. H. Bijl
t. 1.45 u Oec. stud.dlenst, 5
J. de Jong.
k 10.30 u ds A. J. de Jong
tUjd.).
hakerk (Lage Morsweg) 10
Post.
terk (Koningsstr.) 10 u ds
Achterberg.
mkerk (Driftstraat)10 u
nnef, Leiderdorp.
•kerk (Montgomerystraat)
'h Poort.
»k (Buggravenln.) 10 u ds
hot.
i. Herv. (aula Asserstraat)
tt. Bloemhoff, Heiloo.
'allonne (Breestr.) 10.30 u
Jospin.
(henhuis 10 u ds J. E. Bre-
«enhuis (Houtlaan 55) 10.30
G. H. M. Posthumus Meyjes.
ikplaats Levendaal (Leven-
u Samenkomst.
>el Vredeskerk 10 u dhr J.
Uren.
iel „De Goede Herder" (GU
I'. 10.30 u dhr. M. van der
*fk: Zulderkerk 10 u ds De
Kronemeijer.
k 10 u ds G. van Halsema.
u ds Hortensius.
estkerk: 10 u ds J. Bijleveld
5 u de heer S. v. d. Land.
erk 10 u dhr. S. v. d. Land.
Md
Bijlevela.
igskerk u ds Kronemeijer.
Heer. (Dienst met belang
den: io u ds Hortensius.
«asten „Jeugdhaven" 'C u
dhr. De Koning. 10 u„Het
Post.
Aboerljn", Valeriusstraat 73
Jgddlensten voor de lagere
(vrljgem.) 10 en 5 u ds
10 en 4.30 u ds R. Boo-
"gem. (Oude R(Jn 3) 10 u ds
kt. Kerk 10 en 5 u ds Car-
Remonstr. Gem. 10 u
»h Gem- 10.15 u ds H. J.
«aarden.
Hells 10 u heiligendlenst,
(Steenschuur 6) 10.30
dienst.
Evang. Chr. Gemeenschap (Middel- i
stegrt. 3) 10 u dhr. Th. Dikkes.
Oud -Kath. Kerk (Cronesteinkade)
9.45 u H. M.
Vrije Kath. Kerk Vreewij kstr.)
10.30 uur gezongen H. M.
R.K. Kerk H. Antonius zat. av. 7 u.,
9.30, 11, 12.15. Haagse Schouw zat. av.
7 8.30, 9.30, 11.30 en 6.30 uur Harte-
brug zat. av. 7 u 8, 9, 10.45, 9.30 en
11 u en 6.30 u Bijkerk Timorstr. 9.30
en 11 u Leonardus zat. av. 7 u 8, 9,
10.45 12, 6 en 8 u. Petrusparochie zat.
7 u 8, 9.30, 12 en 6 u. Stud, parochie
zat. av. 7 u. in Lodewljkskerk zondag
11.45 u in Hooglandse kerk Herensin
gel zat.av. 7 u, 8. 9.30, 11, 12.15 en 6 u
Aarlanderveen Herv. Gem. 10 u
ds G. van Hoegee. 7 u ds A. M. Lln-
denburg te Ter Aar. Geref. Kerk 10 u
en 6.30 u ds J. Maneschijn te Am
stelveen. Chr. Ger. Kerk 9.30 u en 6.30
u ds P. van Zonneveld te Leerdam.
R.K. Kerk (zat. 7 u) 7.30 u en 10.30
u. Dorpshuis Ter Aar Aardam 9 en 12
uur.
Alphen aan den Rijn Herv. Gem.
Adventskerk Julianastraat 9.30 u ds
J. H. Bogers. 6.30 u ds M. Fokkema.
Kruiskerk Gouwsluis 9.30 u ds M. Ha-
nemaaljer. Opstandlngskerk Prinses
Marijkestr. 9.30 u ds M. Fokkema. 6.30
u ds J. H. Bogers. Gebouw Nab(J Van
Lennepstr. 9.30 u de heer Taselaar,
Jeugdkapel. Zaal Opstandlngskerk Pr.
Marijkestr. 9.30 u Jeugdkapel de heer
Stouten. Martha-Stlchting „Rijn
stroom" 10.30 u ds I. J. Walpot. 9 u
nam. Bed. H. A. In Corn. Óeelhuis.
Oudshoornseweg 10 u Jeugddienst ds.
W. H. Stenfort- Kroese met med. van
koor en combo. Herv. Slonskerk Hooft-
straat 9.30 u cand. van der Heijden te
R'dam. 6.30 u in de kerk Oudshoornse
weg ds. Verploeg. Goede Herderkerk T
Harmsenstr. 9 uds N. J. M. Hoogen-
dijk. Ridderveld „Het Kasteel" Veld
bloem weg 10.30 u ds G. Cadée. Aula
Morgensterschool Parelstr. 5 u ds N.
J M. HoogendlJk. J. F. Kennedyschool
Luplnenslngel 11.15 u Zondagsschool
Geref. Kerk Maranathakerk Raadhuis
straat 10 u ds Fr. De Jong. 6.30 uds
T. Kamper te Zoetermeer. Salvatorl-
kerk W. de Zwijgerln. 10 uds M. van
Harmeien. 6.30 u ds J. Vos. De Goede
Herderkerk ten Harmsenstr. 10.30 u dr.
J. M. Vlijm te Lelden, 7 u ds H.
Leljsen te Noordwijk. Kasteel Ridder
veld (vrijgem.) 10.30 u prof. dr. J.
Bouma, 3 u ds J. v. d. Haar. Chr. Ge
ref Kerk Jeruzalemkerk Grljpenstein-
straat 9.30 u dienst des woords. 2.30 u
ds H. C. v. d. Ent te Katwijk aan Zee.
Oud Geref. Gem. Kerkgebouw Hooftstr.
24 9.30 u en 4 u leesdiensten. Rem.
Geref. Gem. Van Mandersloostr. 7 u
ds J. J. Wery te Haarlem. Baptisten
Gem. 10 u ds Koekkoek, 6.30 u ds Mal-
go te A'dam. R.K. St. Bonifacluskerk
(zat. 7 u) 8.30, 10 u 1ste Comm. dienst
en 11.30 u Jongerendienst Pred. F. J.
Wést. R.K. Plus X kerk (zat. 7 u)
7.30, 9 u 1ste Comm. dienst, 10.30 u,
11.45 u en 5.30 u. Parochie Ridderveld
(zat. 6.30) 8.45 u, 11.15 u en 5.30 u.
Benthuizen Herv Gem. 9.30 ds,
Dikken 6 u idem. Geref. Gem. 9.30 en
3 u stud. Kleppe.
Bodegraven Herv. Gem. 't Anker
9 en 10.30 u ds J. H. Cirkel. 6.30 u ds
W. Balke. Salvatorkerk 10 u ds C. M.
van Embden, Middelburg. 6.30 u ds J.
Vermaas, Huizen. Bethlehem kerk 9.30
u ds W. Balke. 6.30 u ds P. A. Lefe-
ber. Alphen a. d. Rijn. Geref. Kerk 10
u ds B. J. F. Schoep. 6.30 uds L. Bui
tenhuis. (Nleuwerburg) 9.30 u ds Bui
tenhuis. 6.30 u ds Schoep. Geref. Kerk
(vrijgem.) 9 en 16.15 u prof. J. Dou-
ma. Kampen. Geref. Gem. 10 en 6.30
u leesdienst. Evang. Luth. Kerk 10.30
u dr Gerh. Huls, Gouda. Evangelisatie
kring 10 u eredienst 6.45 u dhr. A. Ro
zendal.
Boskoop Herv. Gem. 9.30 u ds W.
L. Heijmans. 6.30 u ds T. H. Oosten-
brug uit Rijnsaterwoude; Maranatha-
mavo 11 u ds W. L. Heijmans; Geref.
Kerk 9.30 en 5 u ds H. Dijkstra. Chr-
Geref. Kerk 9.30 u leesdienst, 7 u ds
D. J. Klein Onstenkt uit Maassluis:
Geref. Gem. 9.30 u leesdienst en 3.30 u
ds Honkoop; Vrljz. Prot. geloofsge
meenschap 10 u ds G. Ch. Duinker
uit R'dam; Evangellecentrum Nieuw
Leven. 9.30 u in Concordia de heer Th.
Verwoerd; Verg. van gelovigen, 9.30 en
5 u samenkomst in lokaal Nleuwstr. 27
Volle evang. Bethel. 9.30 udhr. J. Mod
derkolk. R.K. kerk (dorp) (zat. av. 7
u) 8.45 u 10 u en 11.30 u. Ontmoe
tingscentrum Snljdelwljk (zat. mid
dag 5.30 u) 9.30 u.
Hillegoin Herv. Gem. 10 u ds J.
Bronsgeest 7 uds A. L. Lapré, van
Noordw. a.' Zee 10 u Jeugdkapeldlenst
In kantine „Leeuwensteljn", Pastoors-
laan; Dorpshuls Venneperweg 10 u ds
Joh. Quak Koudekerk a. d. Rijn. Ge
ref. Kerk 10 en 6 u ds W. H. Pouwels.
Chr. Geref. Kerk 10 en 5 u student
L. van der Born Apeldoorn. R.K Kerk
St. Jozef 8.30 10 11.30 en 5 u. St, Mar-
tinus (zat. av. 7 u) 7, 8.30, 10 11.30,
12 45. 5.30 U.
Kaag Herv. Gem 10 u ds H. B.
van 't Hof R.K. Kerk 8, 10 en 7 u.
Katwijk aan den Rijn Herv. Gem.
Dorpskerk 9.30 ds Makkense 6 u heer
Stroo Koudekerk a. d. Rijn. Ontmoe-
tlngskerx 10 u ds Goverts Nieuw Ven
nep. 6.30 u idem. School Narcisstraat
10.30 Open Deurdienst. Ds. Kret Lel
den Geref. Kerk 9.30 u ds Pijlman
Katwijk a. Zee. 5 u ds Elderman. R.K.
Kerk (zat. av. 7 u) 9.30 en 11.15 uur
(N.C.J.) 6 u.
Katwijk aan Zee Herv. Gem. Nwe
Kerk 10 u ds Jac. de Vos 6 u ds C.
van den Bergh. Oude Kerk 10 u ds C.
ure 6 u ds Jac. de Vos Jeugddienst
(v.a. 5.45 uur vooraf zingen). Ichthus-
kerk 10 u kand. J. E. de Groot te Zeist
5 u ds A. Vink. Pnielkerk 9.30 u ds
J. P. van Roon 6 uds C. Treure.
Groen van Prlnsterenschool 10 u ds W.
Vroeglndewey. Zeehospitium (Long-
kliniek) 8.45 u ds W. Vroeglndewey.
Ziekenhuis „Overduin" 2 u ds J, P. v.
Roon. Geref. Kerk Vredeskerk 9.30 u ds
R. de Vries 5 u ds Snoey. Triumfator-
kerk 9.30 u ds D. H. Elderman 5 u
ds R. de Vries. Chr. Geref. Kerk 10 en
5 u ds H. C. van der Ent. Geref. Gem.
Remisestr. 10 en 5 u ds v. d. Bijl. Ge
ref. Kerk (Vrijgem.) 9 en 7 u ds Z.
G. van Oene, van Zwaolle. 10.30 u ds
Mosterd 5 u ds C. J. Breen van Am
sterdam.
Koudekerk Herv. Gem. 10 u de
heer C. Stroo. 7 u ds J. Th. W. Quak.
Geref Kerk 10 en 7 u ds H. J. Swierts
R.K. Kerk (Ver.gebouw) 10.15 u.
Leiderdorp Herv. Gem. Dorpskerk
10 u ds A. Geense (HA). Geref. Kerk
Hoofdstr.kerk 10 u en 6.30 u ds G. van
Loenen (H.A.) Scheppingskerk 9 u en
10.30 u mevr A. Geense-Ravestein. 5 u
ds A. Geense. R.K. Kerk (zat. av. 7.30
u) 9. 10.30 en 12 u.
Llsse Herv. Gem. Grote Kerk 10
u ds Hemmes, van Oegstgeest, 7 u
Jeugddienst Helv. kapel 10 u ds H. G.
Oostinga. Geref Kerk 10 en 7 u drs.
AE. van der Woude, Chr. Geref. Kerk
10 en 4.30 u ds D. H. Biesma (HA).
Geref. Gem. 10 en 4 u ds W. Suy-
ker. Geref. Kerk Vrijgem. 10 en 4.30
u ds J. J Verleur, Oud Geref. Gem.
9.30 en 3' u leesdiensten. Ned. Prot
Bond 10.15 u ds S. M. A. Daalder,
Haarlem. Aktle Kruistochten Neder
land Maandagav. 8 u ds J. Gravendeel,
in Gastenhuis Welkom; woensdagmid-
R.K. Kerk St. Agatha Parochie (zat,
dag 4.15 u JeugdbiJbelclub in Welkom.
7 u) 8.30, 10.15, 11.15 en 7 u. Depen
dance Poelpolder Flamlngoschool aan
de Zwaluwenstr. (zat. 7 u) 8.30, 10 30,
12 en 5.30 u. Engelbewaarders-parochie
(zat. 7 u) 8.45, 7.30 en 10.45 en 5.45 u.
NoordwijkBinnen: Herv. Gem. (In
Ger. Kerk Vinkenlaan) 10.30 u dr. Ch.
de Beus (Voorschoten) 7 u ds D. Keu-
nlng. Geref. Kerk 9.15 u drs. AE. van
der Woude (Llsse) 5 u dhr. A R Plaat-
zer (Kampen). Van der Berghstlchting
11 u drs. AE. van der Woude (Llsse
Ned. Prot. Bond. Lindenplein geen
dienst. R.K. Kerk (zat. av. 7 u) 8. 9.30,
11 en 12 u.
Noordwijk aan Zee Herv. Gem.
Hoofdstr. 10 u ds D. Keunlng. De Rank
Golfbaan 10 u ds A. L. Lapré. Kapel.
Hoofdstr. 7 u ds J. Streef land Noord-
wljkerhout). Geref. Kerk 10 u ds S.
Eringa (Den Haag) 7 u ds C. Warner.
Sole Mlo 9.30 u dhr. J. van Duin.
Herv. Ger. Evangelisatie (oude mulo,
Schoolstr.) 10 u ds J. Boezer (Eethen
en Drongelen) 3.30 uds A. van Eyk
(Gouda). R.K. Kerk (zat. av. 7 u) 9.
10.30, 12 en 7 uur.
Xoordwljkerhout Herv. Gem. 10
u kand. A. R. Plaatzer uit Kampen.
10 u in de Zllk ds. J. Streefland. R.K.
Kerk St. Jozef (zat. av. 7 u) 7.30, 8.45,
10.45 11.30 en 7 u. St. Viktor (zat. av.
7 u) 8, 9.30 11 en 6 u. H. Hart van
Jezus in de Zilk (zat. av. 7 u) 8.30, 10
en 11.30 u.
Hoogmade Herv. Gem. 10 u ds P.
Schoonenboom. R.K. Kerk (zat. 7 u)
9 en 11 u.
Ifazerswoude Herv. Gem. 9.30 u ds
D. Bouman te Katwijk aan Zee. 6.30
W<
9.30 en 5 u ds Brink.
R.K. Kerk St. Bernardus Rijndijk (za
terdag 7 u) 9.30 en 11 u. R.K. Kerk St.
Michael Rijndijk (zat. 7 u) 9 u en
11.30 u. R.K. kerk Dorp (zat. 7 u)
8, 10 en 11.30 u.
Lelmulden Herv. Gem. 9.30 u ds
J. H. de Vree. Geref. Kerk 9.30 u ds Jos
G. Los. 7 u ds A. P Helner te Ter
Aar. R.K. Kerk (zat 7 u) 730 u. 9.30
u en 11.15 u.
Nieuwkoop Herv. Gem. 9.30 u ds
Alma te A'dam. 6.30 u ds G. van Doorn.
Geref. Kerk 9.30 u en 6.30 u ds Rinse
J. A. Hanenburg. Chr. Geref. Kerk
9.30 u dienst des woords 2 u ds P
van Zonneveld te Leerdam. Rem. Geref.
Gem. Geen opgaaf ontvangen. R.K.
Kerk (zat. 7 u) 7.30, 9. 1045 en 7 u
Nleuwveen Herv Gem. 9.30 u ds
A. Vink te Katwijk aan Zee. 6.30 u ds
J. Gebraad. Geref. Kerk 9 0 u en 6.30
u ds J. Bovenberg te Lelden. R.K.
Kerk (zat 7 u) 9. 10.45 en 5 u
Oegstgeest Herv. Gem. (Groene
Kerk) 10.30 u ds J. Irik (H.A.) (Pau-
luskerk) 10 u ds W. E. Verdonk (HJl.)
Gemeentecentrum 7 uur da W. J. H.
Baart (Jeugdkerk Ge
meentecentrum) 10.30 u ds M. J. Wa
genvoorde. Vrljz. Herv. (Gemeentecen
trum) 10.30 u ds P. J. Barnouw te Den
Haag. Geref. Kerk 10 u ds Vegter. 7
u (gemeentecentrum) ds Van der Haas
Geref. Kerk (vrijgem.) 8.30 u ds J. v.
d. Haar. 3 u ds K. Deddens. R.K. Kerk
(zat. av. 7 u) 9. 1030, 12 en 6 u. Bo-
naventurakapel (zat. av. 6.0 u) 8 en
10 u.
Oude Wetering Herv. Gem. 9.30 u
ds Lalleman. Geref. Kerk 9.30 u kand
P. N. Holtrop te Rijnsaterwoude. 6.30
u ds N. Korenhoff te Heemstede. Rem.
Geref Gem. 7 u dr A. W. Cramer. R.K.
Kerk Meerkreuk (zat. 7 u.) 8.15, 9.45
11.30 u.
Rijnsaterwoude Herv. Gem. 9.30 u
ds T. Oostenbrug. 7 u ds A. de Leeuw
te Boskoop. Chr. Geref. Kerk 9.30 u
Dienst des Woords. 2.15 u ds G. Bouw
te Scheveningen. R.K. Kerk (zat. 7 u)
7.30 u. 9.30 en 11.15 u.
Rijnsburg Herv. Gem. (Grotekerk)
9.30 u ds Wisse. 5 u ds Van Gosllga
(Bethelkerk) 9.30 u ds Van Gosllga. 5
u ds Wisse, Geref. Kerk Petrakerk 9.30
u ds Baayen. 5 u ds B. Bouma. Noord
wijk. Immanuëlkerk 9.30 u ds B. Bou
ma. 5 u ds Hulsman. Maranathakerk
9.30 u ds Hulsman. 5 u ds Baayen. Chr.
Geref. Kerk 9.30» u leesdienst, 3 u ds
Den Boer Geref. Kerk (vrijgem.) geen
opgave ontvangen. R.K. Kerk tuin
bouwschool (zat. av. 7 u) 10.30 uur.
Sasscnhelm Herv. Gem. 9 en 10.30
(HD.) ds. A. Westra, 6.30 u. D. J.
Poort, van Lelden Geref. Kerk 9.30 u.
ds J. D te Winkel. 5 u ds H v. d. Berg.
Chr. Geref. Kerk 10 u ds L. den Boer.
6 u ds L. S. den Boer. R.K. Kerk 8,
9.0. 11 en 5.30 u.
Valkenburg Herv Gem. 10 u en
6.30 u ds G. Zonneveld. Geref. Kerk
9.30 u ds H. Rooze. 6.30 u ds H. Post.
Geref. Kerk (vrijgem.) 9.30 en 5 u,
leesdienst.
Voorhout Herv. Gem. 10 u ds Hoo-
genkamp. Geref. Kerk (ln Herv. Kerk)
7 u ds H. v. d. Berg van Sassenhelm.
R.K. Kerk (zat. 8 en 7 u) 7.30, 9. 10.30,
11.45 en 5.30 u.
Voorschoten Herv. Gem. Dorps
kerk 10 uur ds H. Buldje, 7 uur
- - - 10 u Cz"
ref. Kerk 9 en 10.30 u ds de Zeeuw
heule. Rijndijk
ds Meering. Ge-
5 u ds J. Hartkamp (Hlllegom) Aula
Noord-Hofland 9.45 u ds Reedijk. Ge
ref. Kerk (Vrijgem.) 10 en 5 u ds H.
Mosterd uit Hoogeveen. R.K. Kerk 80.
te 10.30 en 12 u. Moeder Gods St. Lau-
rentius Parochie (zat. av. 7 u) parochie
(zat. 7 u) 8. 10 en 11 u. Aula. Noord
Hofland (zat. af. 7.30 u) 11.30 u.
Waddhixveen Herv. Gem. Brug-
kerk 9.30 u ds D. van Vliet (HA) 6.30
u ds D. van Vliet; WIJkgebouw 9.30
u en 6.30 u ds J. v. d. Heuvel (HA);
Bethelkerk 9.30 u en 5 u ds T. van
't Veld (HA). Immanuelkerk 9.30 dhr.
T. H. Verwoerd (opendeurdlenst) 7 u
ds. N. J. Flink. Ger. Kerk Ver. Ge
bouw 9.30 u dr E. de Vries te Sche
veningen. 5 u ds B. Koekkoek; Ont-
moetingskerk 10 u ds B. Koekkoek. 5 u
ds £J. Tlemersma te Zwammerdam. Ge
ref. Gem. Zuidkade 158: 10 u en 6.0
u leesdienst.
Warmond Herv. Gem. 10 u ds J.
D. te Winkel te Sassenhelm (Herv
Teref. dienst) 7 u ds J. M. Snllders
H.A R.K. Kerk (zat av 7 u) 8. 10
en 11.30 u.
Woubrugge Herv. Gem. 9.30 en 6.30
Het beeld van St. Antonius in
de Leidse Hartebrugkerk.
(Foto Holvast)
u ds Franken Geref. Kerk 9.30 en 6.30
u ds Van den Bos, Pijnakker.
Zevenhoven Herv. Gem. 9.C0 u ds
Rellenga. Geref. Kerk 9.30 u en 7 u ds
J. Bos te Houten. R.K. Kerk (zat. 7 u)
7.45 u 9 u en 10.45 u.
Zoeterwoude Herv Geen. 10 u ds
Van der Schoot te Blauwkapel. R.K.
Kerk St. Jan Zuidbuurtseweg (zat.
7.30 u) 7.30, 9 en 11 u R.K. Kerk St.
Aloyslus (zat. 7 u) 7.30, 9. 10.30. en
11.30 u. RK Kerk Pastorie Meerburg
(zat 7 u) 8.45. 10.30 12 en 6 u.
Zwammerdam Herv. Gem. 10.30
u en 6.30 u ds D. Goudzwaard. Geref.
Kerk 9 u ds SJ. Tlemersma H A. 6 30
u ds D. Goudzwaard Rem. Geref. Gem.
R.K. Kerk (zat 7 u) 8. 10. 1130 en
5.30 u.
