Oorlogsslachtoffer Hansen wil
verbroedering met de Duitsers
ONZE EMOTIE OVERBRENGEN
Rijnlandse heffing
afvoer mest en gier
GROOTSE TALENTENJACHT
Na zeventien maanden kamptwee jaar ziekenhuisetcetc..
lei
enmaal per jaar
^herdenking van
n de bevrijding
Spreekuur voor
5 sociale vragen
1
Watervervuiling tegengaan
Voor tuinbouw
was 1970
moeilijk jaar
Duivensport
Politie dichter
bij de burgerij
KfctitRS
SCIENTOLOGY
voor DISK-JOKKIE'S
le prijs EEN GOUDEN BEKER
A.S. VRIJDAGAVOND 8 UUR
CLUB '70 - LEIDEN le ETAGE, t.o. Station.
DODENHERDENKING IN LEIDEN
WOENSDAG 5 MEI 1971
LEÏDSCH DAGBLAD
PAGINA 3
Door
Hans Ludo van Mierlo
LEIDEN Bevrijdingsdag wordt niet meer ieder jaar ge
vierd. Ruim 25 jaar na de oorlog moeten we vooruit gaan den
ken, niet steeds over de oorlog blijven praten luidde twee jaar
geleden de motivering om nog slechts om de vijf jaar het einde
van de Tweede Wereldoorlog te vieren.
Of zoiets nu van hogerhand bepaald wordt of niet, toch blijft
elke vijfde mei voor veel mensen die de oorlog bewust hebben
u meegemaakt een feest. Maar hoe zouden de vele oorlogsslacht
offers, die nog dagelijks lijden onder de gruwelen van de oor-
li log, zo'n bevrijdingsdag laten passeren?
Eén van die mensen is de Leide-
^naar C. F. Hansen. De oorlog is niet
21 somaar aan hem voorbijgegaan. Ze
ventien maanden verbleef hij in een
concentratiekamp, waar hij naar
sijn zeggen „beurs" geslagen en ge-
;rapt is; na de oorlog lag hij daar-
loor twee jaar in een ziekenhuis;
linds de oorlog werd hij 24 keer ge-
>pereerd; hij leeft nu als een uiter-
nate vrolijk Leidenaar met één long
e\>n een plastic buikwand dankzij het
dejebruik van veel pijnstillende midde-
en. Wonderlijk genoeg niet haatdra
gend tegenover alles wat Duits is.
Integendeel: onder zijn beste vrien-
len zijn Duitsers en ex-NSB-ers.
Het verhaal van zijn „bevrijding"
'inden wij interessant genoeg om op
vijfde mei te publiceren. Niet
ir ere van de heer Hansen, die daar
;een prijs op stelt, maar zoals nij
iet formuleert „ter bezinning op al
[ie andere oorlogsslachtoffers, onder
Lifcie ook vele Leidenaars en als be-
ijs van de mogelijkheden van een
3e^chte bevrijding".
p\ ECHT BOOS
5|
„Kort geleden was ik weer in Ber-
nlijn. We kwamen toen met een groep
lajnensen, Berlijnse vrienden van mij,
iij de Berlijnse muur. Daar stond
Duitser te klagen over het
•.handelijke van die muur door de
■njtad. Hij vond het onrechtvaardig en
inmenselijk. Ik denk dat die man
laar zo'n beetje een dagtaak van
°>lnaakte van dat klagen. Toen werd
'el|
LEIDEN In sociëteit Minerva is
:lujisteren 'n 4-mei herdenking gehou
den, waarbij mr. D. d. Loos, voorzit-
ai ;r van de Stichting "Nederlands Da-
gdiau Comité" een korte inleiding
ield voor men de film "De bevrij-
ing van het concentratiekamp Da-
lau" vertoonde.
De heer De Loos verklaarde de
^Itarlijkse 4-mei herdenking nog
j leeds wenselijk te vinden „opdat men
-^'énmaal per jaar diep doordrongen
aakt van het feit, dat het leven ster-
er is dan de dood". En rechtstreeks
>t zijn gehoor van jongeren: „Zo
aak u de gedachte bekruipt, dat on-
i vrijheid niet deugt, sla dan de
orps- en VVSL-almanak van na de
n orlog er op na en bekijk de portret-
in van hen, die niet terugkeerden.
Is ik dit een enkele keer doe zie ik
waarvan ik velen goed gekend
eb, ineens niet meer als tijdgenoten,
laar ik zie hen met vaderogen.
Épeernis vervult mij dan om de jong
Afgesneden levens en de angst be-
ruipt mij dat er ooit weer zulke al
manakken zullen verschijnen".
F; LEIDEN Het GAK, de sociale
enst en de raad van arbeid in Lei-
n zijn vandaag begonnen met een
emeenschappelijk spreekuur, bij
Ijze van experiment. Medewerkers
in de drie instanties zullen daartoe
;ns in de maand bijeen komen om
jorlichting te geven aan personen.
niet weten tot wie ze zich moeten
enden.
Bij de ingewikkelde sociale wetge-
ng blijkt dit soorö oriënterende
Dorlichting nogal eens nodig. Wan-
er bijvoorbeeld iemand arbeids-
jgeschiktheid is, maakt hij dan aan
jraak op een uitkering krachtens de
ektewet, de werkeloosheidswet, de
et arbeidsongeschiktheidsverzeke-
ng, de wet werkeloosheidsvoorzie-
ing, de algemene bijstandswet, de
jdelijke rijksgroepregeling minder-
aliden of misschien nog een andere
et? Gezamenlijke voorlichting kan
Dvendien voorkomen, dat de be-
nghebbende van het kastje naar de
tuur wordt gestuurd.
Geen klachtenbureau
Het is niet de bedoeling van het
•ij Dorlichtingsteam om als klachten-
otureau te fungeren. Overigens zal
idl et spreekuur een proef karakter heb-
3ii en, omdat nog moet worden afge-
ed acht in welke mate er behoefte aan
il bestaan.
.Het gezamenlijk spreekuur vindt
laats op de eerste woensdag van el-
e maand van 's middags 5—7 uur in
et gebouw van de huishoudelijke- en
zinsvoorlichting, Levendaal 1.
ik werkelijk boos. Ik zei toen: ik kom
u de groeten brengen van zes mil
joen vergaste joden. Daar werd die
man stil van al zal hij later wel
weer zijn doorgegaan. Mijn vrienden
namen het me wel kwalijk, maar dat
kon ik echt niet binnenhouden. Ze
moeten niet zeggen dat ze het niet
verdiend hebben. Die muur is een
schanddaad, daarvan ben ik over
tuigd, maar is dat reden voor
de Duitsers om zielig te gaan doen
na de schanddaden, die zij bedreven
hebben?"
Op zo'n moment woelt het verle
den in de heer Hansen weer op.
Maar doorgaans is hij anders.
Vriendelijk, innemend en begrijpend.
Vooral vreedzaam. Dat was hij al
voor de oorlog. „Toen de oorlog uit
brak was ik een van de mensen die
liepen met het gebroken geweertje,
de dienstweigeraars van die dagen.
Ik vond oorlog zinloos en menson
waardig. Dat vind ik nu nog, maar
toen ben ik het even vergeten. Als
lk toen een mitrailleur had gehad,
dan had ik iedere Duitser die voor
mijn voeten kwam. weggeveegd.
Maar ik had geen mitrailleur en de
oorlog was die eerste dagen voor mij
ik stond erbij en ik keek er naar'
NAMENS DUIZENDEN
Wat er na die eerste oorlogsdagen
gebeurde met de heer Hansen?
„Toen ik ziek was, heb ik gedacht,
nu kun je twee dingen doen. De held
uithangen of de lijdensfiguur wor
den. Maar helden bestaan niet en de
lijdensfiguur uithangen wilde ik niet.
LEIDEN Het Hoogheemraad
schap van Rijnland heeft beslo
ten, om binnen afzienbare tijd de
varkens-, kalver- en veeteeltbe
drijven, waarvan mest en gier
naar het oppervlaktewater wordt
afgevoerd, naar de mate van de
veroorzaakte watervervuiling aan
te slaan in de Rijnlandse heffing
waterkwaliteit.
Nu de onderhavige afvalwaterlo
zingen blijkens onderzoek, de laatste
tijd tot een niet meer te verwaarlo-
LEIDEN Onder leiding van de
heer B. van Vliet hield de Coöp
groente-, fruit- en bloemenveiling
Leiden en omstreken in de Stadsge
hoorzaal haar algemene vergadering.
In zijn inleidend woord gaf de heer
Van Vliet een overzicht van de gang
van zaken in het afgelopen jaar, dat
voor de tuinbouw bijzonder moeilijk
was. Tal van kostenverhogende fac
toren, waaronder de hogere stook-
prfjzen, zijn daar debet aan. Geluk
kig kon hij nu reeds constateren, dSt
in de afgelopen maand beterere re
sultaten werden bereikt. In zijn jaar
verslag stond de secretaris, de heer
C. G. Meijer, stil bij de in 1970 aan
gevoerde produkten en wees hij op
de betekenis van de vollegrondprj-
dukten voor de Leidse veiling. Na
enkele toelichtingen werden de ba
lans en de exploitatierekening goed
gekeurd. De heer A. van der Does
lichtte het rapport van de Raad vau
toezicht toe, waarna het bestuur de
charge werd verleend voor het ge
voerde beheer in het afgelopen jaar
LEIDEN De Leiderdorpse post
duivenvereniging "De Rijnklievers"
hield zondag een wedvlucht vanuit
Strombeek Bever «België). In con
cours lagen in totaal 324 oude dui
ven, die een afstand van circa 140
km moesten afleggen. Het resultaat
was als volgt: 1, 2, 4, 5, 6, 14 en 23
A. v.d. Dorp en Zn, 3, 7 en 24 P. v.
Griensven. 8 en 19 J. Zevenhoven. 9
en 16 M. Jongeleen, 10 gebr. Kok, 11
en 15 D. Zwaan, 12 W. v.d. Kooy, 13
N. v.d. Linden, 17 A. Dubbelaar. 18 en
22 N. Hoogervorst, 20 R. Lolkes d.
Beer, 21J. v.d. Leyden en 25 A. Pie-
terse.
Voor de postduivenvereniging "De
Blauwkras". die met 265 duiven deel
nam aan een wedvlucht vanaf het
Belgische Duffel, luidt de uitslag als
volgt: A. Houweling 1, A. M. Lee 2,
W. d. Roode 3, W. Siera 4, N. Boot 5,
W. d. Wetering 6, C. v. Weeren 7, F.
Franken 8, C. Kop 9„ P. Sloos 10.
Ook de postduivenvereniging "Het
Oosten" (332 duiven) loste haar dui
ven in Duffel: 1 en 5 W. v. Klink, 2.
B. Singeling, 3 en 9. C. Vesseur, 4.
H. d. Haas, 6. C. Gijsman, 7. S. Vene-
ma, 8. C. d. Mooy en 10. S. Mooten;
idem de LPV "De Snelvlieger met
als uitslag: 1. F. Jansen, 2. B. Geen
jaar, 3, 5. en 6. M. d. Lange en Zn.,
4. A. Ouwerkerk, 7. J. Roest en 8, 9.
10. B. Delsasso.
zen aantal en omvang uitgroeien,
werd het onbillijk geacht tegenover
de andere heffingsplichtingen de on
derhavige vervuilingsbronnen onbe
last te laten. Na verkregen advies
van de gewestelijke raden van het
landbouwschap, zal de heffing wor
den ingevoerd.
Het ligt in de bedoeling de agrari
sche wereld nader over deze aange
legenheid te informeren. Men hoopt
dan te bereiken, dat op de betrokken
bedrijven de nodige maatregelen ge
nomen worden, die leiden tot een
sterk gereduceerde vervuiling van
het oppervlaktewater ten gevolge
van het daarin lozen van mest en
gier.
Rijnlands Verenigde vergadering
besloot verder tot deelname in een
stichting die onder meer tot doel
heeft het beoordelen en/of coördine
ren van kennis op het gebied van zui
vering van afvalwater. Behalve
overheidsinstellingen die belast zijn
met een actieve zuiveringstaak ne
men ook andere bij deze materie be
langhebbende organisaties deel. In
dit verband zijn o.a. te noemen het
Rijksinstituut voor Zuivering van
Afvalwater (RIZA), de Vereniging
van Nederlandse Gemeenten en de
Vereniging van Exploitanten van
Waterleidingbedrijven in Nederland.
In de plaats van dr. H. van der
Linden werd tot secretaris-rentmees
ter, mr. B. Plomp te Middelburg,
thans griffier van het waterschap
Walcheren, benoemd. Aan dr. Van
der Linden werd de ere-penning van
Rijnland in brons uitgereikt.
LEIDEN Tot 13 Juni zal met 'n
politie-informatiebus een tocht wor
den gemaakt langs 30 gemeenten
met gemeentepolitie in de Randstad
Holland. Politiefunctionarissen zul
len in deze informatie-bus mede aan
de hand van het daarin opgesteld ex
positiemateriaal voorlichting geven
over de gemeentepolitie. Deze tour
nee is door het Ministerie van Bin
nenlandse Zaken georganiseerd in
overleg met de gemeenten Amster
dam, Rotterdam en Den Haag.
De voornaamste reden voor het
bezoek aan deze gemeenten is, dat
men in het land nog niet voldoende
op de hoogte is van vele, zowel ple
zierige als moeilijke facetten, die het
politieberoep kent. Daarnaast krijgt
men de mogelijkheid om zonder dat
daartoe de vaak noodzakelijke aan
leiding bestaat, met de politie in
contact te treden. Samenvattend
zou men de tournee kunnen zien als
een nieuwe stap om de politie dich
ter bij de burger te brengen
Dit contact wordt tegelijkertijd
benut om hen die meer dan te ver
wachten interesse voor de politie to
nen, desgevraagd uitvoerig over de
dagelijkse werkzaamheden van de
politieman te informeren. Gelet op
het aantal vacatures bij de politie in
de drie grootste steden van ons land
(in totaal pl. m. 500) is daarmede
bij de inrichting van de informatie
bus rekening gehouden. In het bij
zonder door het aanwezige fotoma
teriaal krijgt men een indruk van 't
werk van de politieman in deze ste
den.
De informatie-bus is morgen op de
Beestenmarkt en vrijdag op het
Vijf Meiplein gestationeerd, telkens
van 11 tot 8 uur 's-avonds.
Toen ik wat beter was, had ik geld
voor een week en ik ben toen begon
nen een doel te stellen. Wat er in
de oorlog gebeurde is niet belang
rijk. Het oorlogsverhaal is bekend.
Wat ieder privé meemaakte hoeft
niet verteld te worden. Ik spreek na
mens duizenden, niet namens één.
Het gaat over al die mensen die nog
steeds op de Jelgersmakliniek komen
en ieder op hun manier de gevolgen
dragen van de oorlog".
„Na de oorlog namen veel mensen
het mij kwalijk, dat ik Duitse auto
mobilisten, die naar Amsterdam
vroegen niet naar Den Haag stuur
de. Daar heb ik me altijd tegen ver
zet. Je kunt de Duitsers niet blijven
haten. Als we de Duitsers de oorlog
blijven verwijten antwoorden we op
hun wandaden met haat. Dan
strooien we zelf haat en dan zetten
we zelf het werk van Hitier voort.
Dan heeft Hitier nog gewonnen".
BRUG SLAAN
„We moeten gaan bouwen aan een
verstandhouding tussen de burgers
van alle landen. Wat ministerraden
in traag tempo doen, kunnen de bur
gers solide opbouwen door contact
met elkaar te zoeken".
De heer Hansen heeft die kans
aangegrepen toen hij kon. Nu ruim
vijf jaar geleden toen een groep
Berlijners de eerste aquarium
tentoonstelling van de Leidse aqua
riumvereniging „De Natuurvriend"
in de Hortus kwamen bezoeken. „Ik
verzorgde toen hun onderdak. Hoe
wel ik goed Duits spreek door mijn
verblijf in het kamp, had ik geen zin
om Duits met ze te praten, maar ik
veranderde van gedachten toen ik
kennis maakte met een Duitser, die
ook nog Joods bloed bleek te hebben.
Met hem raakte ik erg bevriend".
„Tijdens het bezoek bleek dat de
twaalf aquariumverenigingen in
Berlijn een grote achterstand op Lei-
ADVERTENTIE
Nieuwe Frense schoenen I Voor
vd<Jer en zoon, moeder en
dochter. 10 kleur kom b'inaf'i e$.
leer met nubuck Afwssbêgp
met
zeep!
'TE GEK.'
Verkrijgbaar ij'-
„CONTESSA"
excl. schoenen en lederwaren
DONKERSTEEG 12—14
LEIDEN
den hadden. Er werden door de Duit
sers contacten gelegd en nu spreken
we zelfs van zusterverenigingen. Dat
vond ik zelf belangrijk, niet zozeer
vanwege die kennis over het aqua
rium, maar in het kader van de toe
nadering. Ik ben nu verschillende
keren naar Berlijn geweest om lezin
gen te houden en lezingen te verta
len, maar ik heb steeds gezegd, dat
ik de persoonlijke contacten het be
langrijkste vind, dat we eerlijk te
genover elkaar moeten staan en een
brug over het verleden moeten slaan.
Ik heb gezegd, dat als we dat niet
doen Hitier uiteindelijk nog gewon
nen heeft. Dat begrijpen ze, ze zijn
het er mee eens en ze Juichen het
toe. Ook zij willen het verdeel en
heers van de Engelsen niet overne
men en evenmin het strooi haat van
Hitier. En dat soort contacten kun je
nu als eenling helpen bevorderen. Of
dat nu in het kader van een aqua
riumvereniging gebeurt of door een
voetbalclub. Mijn Duitse vrien
den vertelden me: als we er nu over
denken, snappen we ook niet dat we
zo meegesleurd konden worden. We
wisten het niet en als we het wel
wisten, durfden we niets te zeggen
uit angst voor de gevolgen".
„Het werk wat nu begonnen is
door de Leidse aquariumvereniging
wordt nu voortgezet. Het Rijnsburg-
se bloemencorso gaat naar Berlijn
en een afvaardiging van het Leida-
to-bestuur is al in Berlijn geweest
om besprekingen te voeren over een
volgend jaar op de Leidato te houden
Berlijnse week. Op die manier vieren
we de bevrijding goed".
C. F. Hansen,Jk kom u
de groeten brengen van zes mil
joen vergaste Joden".
ADVERTENTIE
WUziglng Wegenlegger
Burgemeester en wethouders van Lel
den brengen ter openbare kennis, dat
Gedeputeerde Staten der provincie
Zuid-Holland bij besluit van 24 maart
1971, G.S. no. 157, de Ingevolge de
Wegenwet opgemaakte 2e Wijzigings
legger van wegen dezer gemeente ge
wijzigd hebben vastgesteld.
De wijzigingslegger zal met Ingang
van 7 mei 1971 ter gemeentesecretarie,
afdeling Openbare Werken (kamer
106) voor een leder ter inzage liggen.
Tegen de vaststelling van de wijzi
gingslegger staat voor Iedere belang
hebbende tot uiterlijk 7 Juni 1971 be
roep open bij de Kroon. Het beroep
schrift moet by de Commissaris der
Koningin ln de provincie Zuid-Hol
land worden Ingediend..
L.eiden, 3 mei 1971
Over Scientology wordt in week
en dagbladen (zie b.v. Leidsdh Dag
blad van 4 mei j.l.) nogal eens mis
prijzend geschreven. Omdat mijn er
varingen anders zyn, wil ik deze
graag meedelen, opdat U als lezer
een veelzijdiger beeld krijgt. Ik kwam
in september 1970 met de beweging
(of wetenschap - het is m.i. allebei)
in contact door een communicatie
cursus te volgen. Het kostte me f30.
Daarvoor kreeg ik ongeveer 15 uur
theoretische en praktische begelei
ding bij de oefeningen van deze cur
sus. Ik was heel tevreden over het
resultaat. Myn vermogen om andere
mensen te confronteren en met hen
te communiceren was naar mijn ge
voel, en ook volgens uitlatingen van
anderen toegenomen.. Ook kan ik
me hierna gemakkelijker concentre
ren op wat ik doe, dan voordien. Ik
was verder aanwezig op communica
tiecursussen die in Utrecht en Am
sterdam werden georganiseerd. Op
een enkele uitzondering na, waren
alle deelnemers zeer tevreden over
deze korte cursussen.
Daarna ben ik enkele werken van
L. R. Hubbard gaan lezen. Ze boel
den me zo, dat ik besloot een cursus
voor „dianetic auditor" te volgen.
Het kost me f750.- (aan studiema
teriaal komt er nog f 445.- bij o.a.
voor een electropsychometer)Vcor
dit bedrag kan ik net zo lang stu
deren als ik wil om het beoogde
doel te bereiken, ook de weekeinden
in een comfortabele ruimte en met
steeds een cursusleider ter beschik
king. Deze studie, die op praktische
toepassing (vooral op jezelf) is ge
richt, voldoet me goed en ik hoop
haar binnenkort te beëindigen. Ik
ben dan in staat andere mensen te
auditeren. Ik kan niet in het kort
uitleggen wat de begrippen diane-
tica, auditeren en auditor inhouden.
Dit zou zeker tot verwarring leiden
Ik verwijs voor de achtergronden en
inhoud van Scientology en Dianetica
naar de boeken van L. R. Hubard.
U kunt ze inzien en eventueel aan
schaffen by het Centrum, Oude
Vest 73, Leiden. U kimt daar ook
met mensen over deze onderwerpen
praten. Indien U dit mocht wensen,
kunt U ook met mij van gedachten
wisselen.
KEES VRIENS,
Utrechtse Veer 20, Leiden
ADVERTENTIE
Geeft U op - of kom kijken Tel. 01719-5278
Iedere vrijdagavond in Club '70.
De winnaars komen uit in een finale.
LEIDEN Als de dodenherdenking
er alleen is om onze pure dank
baarheid te tonen, zoals locoburge
meester S. Menken het zei, dan is
de bijeenkomst, zoals die gister
avond voor de 26ste maal in Leiden
werd gehouden, een goede vorm
Dan zal het aantal bezoekers gesta
dig dalen nu al tot een slechts
zeer ten dele bezette Marekerk
en dan zullen de bezoekers meer en
meer vergrijzen.
Als de dodenherdenking moet wor
den aangegrepen om onze emotie
over te brengen op de nieuwe ge
neratie het thema van pastoor
J. M. E. Keet dan is de vraag
of dit de goede manier is. De nieu
we generatie bleek nauwelijks ver
tegenwoordigd in de kerk, nam ook
niet deel aan de stille tocht naar 't
monument bij molen De Valk.
Als we onze emotie op de jonge ge
neratie willen overbrengen, is een
vorm van herdenking op de scho
len beter. Dat gebeurt al. Zoals ge
bruikelijk legde de schooljeugd gis
termorgen de boeketjes bij het
oorlogsmonument, 's-Avonds kwa
men daar de bloemen van de oude
ren bij.
Deze vraagstelling houdt geen kri
tiek in op de herdenkingsbijeen
komst op zich. Die was eenvoudig
en sober, al zijn er mensen, die de
culturele omlijsting van orgel- en
vioolspel en zang niet nodig vinden
Wat blijft dan over? Een kort woord
van de eerste burger, die herin
neringen opriep aan de laatste be
zettingsdag via het boek "Leiden in
bezettingstijd". Een korte toespraak
door pastoor Keet, die zei, dat het
voor overbrenging van onze emotie
op de nieuwe generatie nodig is de
wortel van het kwaad te tonen. Hij
schetste daartoe de rol van het volk
van Israël in de tijd van het chris
tendom.
En verder het gezamenlijk zingen
van "Wilt heden nu treden" en
twee coupletten van het Wilhelmus
onderbroken door twee minuten stil
te, die altijd pakkende momenten
van rust en overdenking in deze
drukke wereld. Alleen om dit ge
zamenlijk met anderen te kunnen
beleven, moet men de stichting "Do
denherdenking" dankbaar zijn, dat
ze de Jaarlijkse herdenking voort
zet, ook in de Jaren, dat we de be
vrijding niet meer vieren.
Voordat de stille stoet werd gefor
meerd, zong de sopraan Esther
Hillinga met orgelbegeleiding van
Jan van der Meer vijf passieliede
ren van Henri Ghéron, op muziek
gezet door Hendrik Andriessen.
Vóór de herdenking speelde de or
ganist vier versetten op de eerste
toon van A. van den Kerckhove en
De kranslegging bij het Be
vrijdingsmonument.
(Foto Holvast)
de violiste Henny Ravensteln het
adagio uit de eerste sonate in G-
mineur van Bach.