overwint
bisis
politieke
LET OP UW ZAAK
Uitzonderingstoestand in Turkije
is steeds minder een uitzondering
nsen
>r
Kerken dringen aan op
vredesconferentie
^ers
gen
Russen
tapten
telefoon
af
ona
LU
Russische vice-president AU Sabri ontslagen
Moeilijke
kabinets
formatie
in Cambodja
Nederlands
instituut
in Egypte
Beroepingswerk
Lanceringen
naar Mars
uitgesteld
3 MEI 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 13
(AFP, Reuter, AP) Ali Sabri, vice-president
ite, is door president Sadat uit deze functie ont-
ijzonderheden zijn niet meegedeeld, maar het
t Sabri lid blijft van het bestuur van de Arabische
L:he Unie.
Koning Hoessein van Jordanië over
Rogers was in de middag uit de
hoofdstad van Saoedi-Arabië, Riad.
in Amman aangekomen. Riad was de
eerste hoofdstad die Rogers op zijn
reis door verscheidene Arabische lan
den en Israël bezocht.
Koning Feisal heeft een gelijksoor
tige boodschap van Nixon gekregen
Gisteren zei radio Riad dat Rogers
gesproken had over heropening van
het Suezkanaal. Dit punt staat ook
op de agenda van zijn besprekingen
in Jordanië, Libanon. Egypte en Is
raël.
Tegen eventuele aanslagen door
Palestijnse verzetsstrijders, die Am
man hebben beheerst, en ter voor
koming van anti-Amerikaanse de
monstraties had het Jordaanse leger
omvangrijke veiligheidsmaatregelen
getroffen en het vliegveld van Am
man hermetisch gesloten.
Een staking van drie uren. die in
I de middag zou worden gehouden
j werd afgelast. De Jordaanse regering
had bereikt dat in ruil voor het af-
lasten van de staking uit naam van
de protesterende organisatie een nota
tegen het Amerikaanse beleid in het
Midden-Oosten zou worden aangebo
den.
over Sabri's ontslag.
Iding gewekt in alle
n het Midden-Oosten.
>ns van Amman. Da-
;t en Riad openden hun
ingen er mee. terwijl i
ische radio er uitvoerig i
besteedde
waarnemers zijn het i
dat de verwijdering van j In Amman deden zich geen inci-
Moskou" de kansen op denten voor. Politieke waarnemers
:t komende bezoek van vatten dit op als een bewijs dat Ko-
se minister van Buiten- ning Hoessein en het Jordaanse leger
William Rogers, aan er de laatste weken in geslaagd zijn
de hoofdstad te zuiveren van Pales
tijnse verzetsstrijders.
Rogers voerde vanochtend bespre
kingen met Koning Hoessein, premier
Wasfi et Tall en minister van Buiten-
vorig Jaar overleden i landse Zaken Abdallah Salah. Het
pgevolgd. overwonnen j standpunt van Jordanië is: geen een
zijdige regeling door een van de be
trokken landen met Israël, afwijzing
van elk plan tot oprichting van een
Palestijnse staat in bezet gebied en
le zal komen.
Crisis i
laar uit. dat Sadat deze i
e crisis sinds hü de op
isis tussen het gematig- j
i en de ..ultra's" in de i
ialistische Unie de
partij in Egypte
midden van de vorige
licht, toen de bekrach- j
t akkoord tot vorming
atie van Egypte. Syrië
lairo op moeilijkheden
standers van deze over- j
der leiding van Ali
dat Egypte bij een fe-
winnen zou hebben,
zou worden
Nadat enige nog
wijzigingen in het fede-
aren aangebracht, gin-
van de Arabische So-
nie donderdag na veel
't plan akkoord, waar-
lent in Cairo het met
ïmen berachtigde.
Al eerder
I LONDEN <AFP> Het Engelse
Jte SvH,. m blad Dailv Mal1 hee,t 8emeW- dat de
ihazf^iè federatie-over- contraspionage een geva. van
nden. waren er in Cal- i aPi™W °P h(t b
leningsverschillen. Deze «ek°mEa Ladf ,^ri^ He he
beleid ten aanzien van ™bbSfa n L n H IV
iet Israel en in het bii- i ach,l!ltin8 hebben gehad over de ge-
.ding tegenover de be- helma telefoonnummers van hoge re-
1 van de VS Terwiil de genngsfunctionanssen en de ge
ve nïoen erfdehoudine b™" deze lijnen met be-
„„„wow. hulp van uiterst moderne ïnstru-
snington aannam, vei c
r 6 menten hebben afgeluisterd.
Russische diplomaten zouden grote
sommen geld hebben geboden aan
lagere ambtenaren van het ministe
rie van Defensie om de nummers te
weten te komen. De tweede secretaris
van de Russische ambassade zou in
middels met spoed naar Moskou zijn
ontboden.
Vorige week woensdag was in offi
ciële kringen vernomen dat de Britse
regering de laatste maanden inten
sief bezig is Russische-functionaris-
sen die zich aan "ontoelaatbare ac
tiviteiten" sohuldig maken, uit te
wijzen.
Egyptische pers art-i
nerika
re rede ter gelegenheid
ste mei liet president
srnstige waarschuwing
adres van ..die perso
on die het volk onder
stellen".
Hoessein
anse minister van Bui
en bracht gisteren een
president Nixon aan
VERTENTTE
uche deo-bad
ïrkwikkend
eidsschuim
zeer verfrissend
teruggave van het oude stadsdeel van
Jeruzalem aan Jordanië.
Nadelig
Intussen bereidde het Israëlische
kabinet zondag op zyn wekelijkse
vergadering het bezoek van Rogers
voor Zegslieden in Jeruzalem zeiden
dat de toespraak van president An
war el Sadat van Egypte op 1 mei
een gedeeltelijke regeling door her
opening van het Suezkanaal nadelig
heeft beïnvloed.
President Sadat zei, dat hij de
Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken, met open geest zal
ontmoeten, maar dat hij niet zou
toestaan, dat Israëlische troepen op
Egyptisch gebied blijven. Volgens
Sadat moeten Egyptische militairen
het Suezkanaal oversteken voordat
dit voor de scheepvaart kan worden
gereedgemaakt. Onder deze omstan
digheden was hij bereid nog een be
perkt bestand te aanvaarden om VN-
gazant Gunnar Jarring tijd te geven
een tijdschema op te stellen voor al
gehele terugtrekking. Hij waarschuw
de Israël, dat als het niet uit de
Sinaï vertrekt, Egypte gereed is weer
oorlog te gaan voeren ..Het zal oog
om oog. t?.nd om tand zijn, wij zullen
gebruik van napalm met napalm be
antwoorden", aldus het staatshoofd
tot de emotioneel roepende arbeiders
in zijn toespraak die twee uur in be
slag nam.
De Israëlische vice-premier Allon
zei in een commentaar op de rede
van de Egyptische president, dat de
Arabische leider kennelijk had beslo
ten het Suezkanaal in dit stadium
niet te openen. „Als de Egyptische
PHNOM PENH 'AFP» In Cam
bodja heeft ook generaal In Tam ge
weigerd een nieuw kabinet te vormen.
Na het aftreden om gezondheidsre
den van premier Lon Nol. hadden
reeds generaal Sirik Matak en Sjoeop
Heil hun formatie-opdracht terug
gegeven.
Op een bijeenkomst in aanwezig
heid van Tsjeng Heng. de demissio
naire premier en vice-premier, Lon
Nol en Sirik Matak. en de voorzitters
van beide kamers van het parlement.
In Tam en Ong Sim, is nu besloten
pen formule te zoeken voor een rege
ring van "nationale eenheid".
president het recht eist. dat militai
re eenheden het Suezkanaal overste
ken. betekent dit dat Egypte heeft
besloten het kanaal geblokkeerd te
houden.
Rogers vloog vanmiddag naar Bei
roet. Morgenmiddag wordt hü in
Cairo verwacht, waar hü donderdag
met president Sadat zal spreken. Ro
gers zal twee dagen in Cairo blüven.
De Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken Rogers met
zijn Saoediarabische collega
Omar Sakkaf en onder-minister
Joseph Sisco rechtstijdens het
koffiedrinken in de VIP-kamer j
van het vliegveld van Riaad.
langer dan in welk Arabisch land i
dat hü aandoet tüdens zün reis
door het Midden-Oosten.
NYBORG IAFP> Tijdens de
zesde algemene vergadering van
de conferentie van Europese ker
ken in het Deense Nyborg bij -
j een onder voorzitterschap van de
Nederlander dr. W. A. Visser 't
Hooft is sterk aangedrongen op
het houden van een Europese
vredesconferentie.
Aan de kerken zal worden gevraagd
er bü hun regeringen op aan te
dringen dat een dergelüke vredes
conferentie zo spoedig mogelük zal
worden gehouden. De regering van
Finland heeft als conferentie-oord
Helsinki aangeboden. Niet alleen
de Oost- en West- Euorpese landen,
maar ook de Verenigde Staten en
Canada zouden aan deze vredescon
ferentie moeten deelnemen.
Strijd staken
In een resolutie zün verder alle
christenen in Noord-Ierland drin
gend verzocht de strüd tegen elkaar
te staken, de voedingsbodem voor
angst en onrust weg te nemen en
steun te verlenen aan hun leiders
die zich op basis van gerechtigheid
voor een algehele verzoening inzetten.
In de resolutie heet het verder, dat
de problemen van Noord-Ierland in
hun structuur eerder politiek en eco
nomisch zün dan religieus. Het feit
dat r.-katholieken en protestanten
toch met elkaar in conflict zün ge
komen geeft de conferentie aanlei
ding te verklaren dat degenen die
onzekerheid verspreiden en geweld
gebruiken de geboden van Christus
overtreden. In een andere resolutie
spreekt de conferentie zich uit voor
nieuwe wezenlijke stappen in de ver
houding met de R. K. Kerk.
Ondanks haar grote waardering
voor het verdrag tot het niet ver
spreiden van atoomwapens pleitte de
kerkenconferentie dringend voor een
internationaal verdrag, dat de pro-
duktie van nucleaire, chemische en
bacteriologische wapens verbiedt. De
kerken in Oost- en West-Europa
worden opgeroepen om in hun land
te onderzoeken of een vredesdienst
zonder wapenen niet meer tot de
opdracht van christenen behoort dan
een militaire dienst zonder wapenen.
ADVERTENTIE
Uw eigen
herenmodezaak tussen
Botermarkten Breestraat
beroemt zich op
een uiterst
gevariëerde,
uiterst laaggeprijsde
kollektie pantalons.
Of u broeken zoekt
in katoen
of kunstvezel,
in city- of westernstijl,
voor uw werk
of uw vrije uur:
u vindt de broek
die u zoekt bij
C&A.
En deze week
bovendien
als extraatje 100%
katoenen tinneroy
JEANS in alle mode
kleuren voor
LEIDEN In Cairo is vorige week
het door de Leidse universiteit opge
richte Nederlandse Instituut voor
Archeologie en Arabische Studiën
officieel geopend door de minister
van cultuur van de Verenigde Ara
bische Republiek Badreddin Abou
Ghazi, in aanwezigheid van o.a. de
Nederlandse ambassadeur te Cairo,
dr. Ih. P. Bergsma.
Het Nederlands Instituut voor Ar
cheologie en Arabische studiën heeft
ten doel de studie te bevorderen van
de egyptologie, de archeologie, de
hellenistiek, de papyrologie, de kop-
tologie en de arabische taal- en cul
tuur. Het zal hiertoe om. gastvrij
heid verlenen aan Nederlanders die
de VAR voor genoemde studiën be
zoeken, en hulp verlenen aan Ne
derlands archeologisch onderzoek.
Daarnaast zal vanuit het instituut
worden getracht in Egypte meer be
kendheid te geven aan de Neder
landse cultuur. Het instituut is tot
stand gekomen met medewerking
van de Verenigde Arabische Repu
bliek en met financiële steun van
enkele Nederlandse ondernemingen.
Directeur van het instituut is drs. W.
F. G. J. Stoetzer.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Wageningen E. J C.
Hamminga te Hoogeveen.
Benoemd tot bijstand in het pasto
raat te Everdingen T. Hovius, te Dor
drecht.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Geleen H. Kuiper te
Mijdrecht.
GEREF. KERKEN (vrügemaakt)
Beroepen te Haren H. J. Nijen-
huis te Groningen.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Rotterdam L. Blok
te Beekbergen.
WASHINGTON (AFP) De Nasa
heeft de lancering van beide Mari
ners 8 en 9) naar Mars 24 uur uit
gesteld. De Mariner-8 zal op 9 mei
tusen 02.07 en 02 54 uur Ned. tüd
worden gelanceerd. De Mariner-9
volgt tien dagen later op een nog
niet. vastgesteld tüdstip.
Het uitstel van de lanceringen is
veroorzaakt door de slechte werking
van een spectrometer die de infra
rode straling van de planeet moet
gaan meten.
Volgens het aanvankelüke vluchf-
plan zouden beide Mariners op 14
en 24 november bü Mars moeten
aankomen.
(Van onze correspondent)
ANKARA Hoewel in Turkije
;an een rechtstreekse staatsgreep
nog steeds geen sprake is. wordt Ce
greep van de militairen op de staat
wel steeds sterker Om de woord
speling nog even voort te zetten
het zün juist de hoge militairen
die zich door deze ontwikkelinp
„gegrepen" voelen Opnieuw is de
staat van beleg in Turküe afge
kondigd. ditmaal in elf provincies
waaronder die van de drie groot
ste steden Opnieuw zien de top-
generaals zich betrokken bü be
stuurlüke en rechterlijke zaken
Door
Frans van Hasselt
waar zü zich volgens de berte
Turkse tradities weinig toe aan
getrokken voelen Zü weten dat
het juist de provocaties van radi
cale groepen zijn die deze ontwik
keling afdwingen. De linkse stu
denten en arbeiders wensen im
mers juist een steeds grotere be
trokkenheid van de militairen bh
de legering, omdat zij hopen dat
daarin allengs een nieuwe lichting
radikalere jongere officieren aan
bad zal komen die het meer met
hun denkbeelden eens is ook op
het gebied van de buitenlandse p
litiek.
Boekje
Vorig jaar Juni werd het leger
door premier Demirel te hulp ge
roepen nadat in Istanboel bloedige
arbeidsonlusten waren uitgebroken
Deze plaaiselüke staat van beleg
verliep geheel volgens het boekje
te weten artikel 124 van de grond
wet dat deze materie regelt. Het
parlement gaf er zün constitutio
neel vereiste goedkeuring aan en
liet haar ook nog eens voor twee
maanden verlengen Typerend was
lat de uitzonderingstoestand in de
herfst als een nachtkaars uitging
omdat het parlement dat haai
andermaal had moeten continue
ren met reces was!
Maar intussen had zü in Istaa-
boel de rust teruggebracht en aldus
een zekere populariteit verworven
bü de gewone man Militaire ju
risten hadden met kenneüjke te
genzin gewerkt aan de berechting
van ruim 100 linkse geweldplegers,
die door een batterü van geduchte
advocaten werden verdedigd. Toen
de staat van beleg was opgeheven
waren zü nog maar met enkele
tientallen gevallen klaargekomen
waarin zü opvallend coulante von
nissen hadden uitgesproken De
rest van de dossiers werd naar de
burgerlüke rechtbanken verwezen,
waar de procedure zich eindeloos
voort kan slepen.
Klimaat
Hernieuwde troebelen in het hele
and leidden vorige maand tot de
nilitaire interventie die het einde
>etekende voor de iechtse regering-
Demirel en het optreden van eer.
ploeg van ..technocraten" ondei
professor Erim die tal van hervor
mingen in haar programma schreef
Het gezag van het parlement, dat
min of meer werd gedwongen zün
goedkeuring hieraan te geven (zo
als het Franse aan De Gaulle in
1958) liep verder terug. Tot een
nieuwe staat van oeleg kwam het
echter niet. Enige weken bleef het
rustig. Toen hernieuwden de radi
cale groepen hun ontvoeringen en
bankroven, die er op uit waren een
klimaat te scheppen waarbü het
niet langer meer vanzelfsprekend
was dat de rüken onbeschermd ble
ven in een arm land als Turküe.
Terug
Alleen al om niet een figuur te
slaan in de ogen van de aanhan
gers van de ten val gebrachte pre
mier Demirel, zün de hoge militai
ren en burgerlüke autoriteiten nu
wel genoodzaakt terug te grüpen op
ie fomule van de staat van beleg
van zomer vorig ,aar. Opnieuw
:al men zioh alle moeite geven de
«aken volgens het constitutionele
boekje te laten verlopen; het par
lement zal andermaal zün fiat aan
de maatregel moeten verlenen.
Maar het gevaar is. dat de mili
tairen steeds moeilüker weer terug
zullen komen in hun kazernes, ook
wanneer zü dit en wat betreft
de topgeneiaals hoeft men daaraan
niet te twüfelen zouden wilien
Juist de goede weerklank die de
uitzonderingstoestand andermaal
zou kunnen hebben als ze opnieuw
de rust weet te waarborgen, brengt
het gevaar mee dat men deze toe
stand steeds minder als „uitzonde
ring" zal willen zien Daarbü komt
dat premier Erim onlangs het par
lement in het uitzicht heeft ge
steld dat het spoedig een wet in be
handeling krügt waarbü de be
voegdheden van de militairen onder
de staat van beleg nog worden uit
gebreid. Ook zouden de krügsraden
al hun rechtzaken moeten afma
ken, ook na de opheffing van de
<taat van beleg.
CENTO
Een van de redenen dat de staat
van beleg deze week is uitgeroepen
is overigens ongetwüfeld dat men
de vele buitenlandse diplomaten
die toestroomden voor de confe
rentie van de centrale verdragsor
ganisatie (CENTO), die eind vorlze
week in Ankara werd gehouden
goed wilde ontvangen en niet na
een ontvoering wilde zien vertrek
ken. Het leger kon nu in de hoofd
stad een avondklok instellen, wan
neer het dat nodig achtte. De mees
te demonstraties waren natuurlijk
in de maak tegen de Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken
Rogers, maar ook de Britse en Per-
zisohe afvaardigingen zouden n'.et
ongemoeid zün gelaten er zijn
oüvoorbeeld veel Perzische studen
ten in de hoofdstad die fanatiek
anti-Sjah zün. Merkwaardigerwijze
gaat Pakistan hier bü de linkse be
weging nog zowat vrijuit, ondants
de bloedige onderdrukking van de
beweging in Bengalen Dit komt
waarschijnlük doordat ook dc re
dering in west-Pakistan al cnke.e
jaren een grote onverschilligheid
m acht neemt van deze verdrags
organisatie. waarvan de Turk Me-
mencioglu secretaris-generaal is.
