eren en plassen zullen de winning van
niet -
verleven
"Antillianen mobiliseren voor
terugkeer naar geboorteland
«et dode water en ons leefmilieu
Gevolmachtigde minister Rozendal:
LEIDSCH DAGBLAD
ZATERDAG 10 APRIL 1971
A
\<t week heeft de president van de Amsterdamse recht-
nr. U. W. H. Stheeman. bepaald dat de gemeente Am-
zand mag blijven zuigen uit de Vinkeveense Plassen,
«meenten (Abcoude en Vinkeveen-Waverveen) waar-
1 grondgebied aan de plassen grenst die er geen zand
via de recreatie zeer veel inkomsten uit putten,
een kort geding aangespannen. Zij wilden de zandwin-
rboden zien omdat zij vrezen dat de kwaliteit en daar-
recreatieve waarde van het water ernstig zal achteruit-
Stheeman heeft zich bij
praak et zozeer door de
en van één der beide par-
n leiden als wel door Juri-
jrwegingen. Nadat Amster-
nood had geklaagd omdat
igbouw in de hoofdstad
itagneerde, oordeelde de
van de rechtbank dat de
ueenten Abcoude en Vinke
erveen niet bij de justitie
moeten aankloppen, maar
egering. de Kroon. Want
is eigenaresse van de
mag die met een door
Utrecht verleende onthef-
0 ,de provinciale ontgron-
rdening tot een diepte van
uitdiepen.
BEROEP
het verlenen van die ont-
lebben Abcoude en Vinke
nen al in 1968 (toen
ging om een diepte van
4rter» beroep bij de Kroon
nd. Amsterdam legde de
stil. maar verloor on
geduld en kondigde her-
e »n de werkzaamheden aan.
istten Abcoude en Vinke-
1 erveen zich naar mr.
om daar via een kort ge-
itokje voor te steken.
mislukt is, moeten zij
een uitspraak van de
achten. Dat kan nog wel
of vier, vijf duren en dan
wel eens te laat zijn voor
en waarvoor zij in het ge-
gekomen. Met de kwaliteit
water in onze meren en
het niet zo geweldig ge
bouw van nieuwe rioolwa-
igsinstallaties vermag daar
bl ijk niet eens zo veel ver
ten gunste in te brengen
obleem zal zich in des te
vorm aan ons voordoen,
de meren en plassen die-
Men gemaakt. Wat bij ver-
rioolwaterafvoer (en ook
van -nitraten en fosfaten
ng> en verdere verdieping
delijk te gebeuren staat,
snaring in de meeste Zwit-
Oostenrijkse meren ons le-
Altern der Seen, veroude-
meren of om precies te
snelde veroudering. Water
vies is om naar te kijken,
omer en najaar kan gaan
door de vorming van zwa-
tof (de beruchte geur van
ren), dat te gevaarlijk is
zwemmen of van te drin-
;r waar vissen, vogels en
geen leven meer hebben
Ier.
dam zuigt zijn zand uit de
kste van de twee Vinke-
ilassen. Nu zou Je kunnen
vooruit, we offeren die pias-
de hoofdstedelijke woning-
et nog tamelijk gevarieerde
iten we verpieteren, recrea-
nog ook voor veel Amster-
i!> is er niet meer mogelijk,
er een groot hek omheen
bordje Verboden Toegang
Is Kees. Maar zo eenvou-
de zaak niet, want ook een
tl van de andere meren en
in ons land dreigen dode
te worden. Ook zonder dat
worden gemaakt,
en Indruk te geven volgt
greep: Braassemermeer en
tse plassen onbruikbaar
tmwater, Brielse Meer, waar
Istand met duizenden kuit
en honderden knobbelzwa-
iteruit is gegaan, zelfs ver
voor zwemmers, Eemmeer
Utt voor baden en zwemmen,
'eer misschien nog net wel
maar de duikeenden zijn
vttile water gevlucht. Leek
ten enemale betekent
eltjk voorgoed) ongeschikt
Dwater, Ketelmeer dat koel-
ervoir voor een elektrici-
nle dreigt te worden is
ogisch slecht, Bergumeer
ernstig bedreigd <en dat
«n elektriciteitscentrale
de Leijen. Hooidammen.
en Langweerderwielen,
Wasmeer sterk vervuild.
!*el geen vogels meer en al
geruime tijd zonder vissen.
plassen steeds vuiler
minder duikeenden. An-
en Kortenhoefse plassen
lild. zelfs het Naarder-
oudste natuurmonument,
ïl door blauwwierengroei
alle Groningse meren
verontreinigd
L. Golterman. directeur
limnologisch Instituut te
heeft onlangs gezegd
dat in feite al onze meren en plas
sen geen zelfreinigend vermogen
meer hebben. En uitgerekend in een
onder zijn medeverantwoordelijk
heid verschenen rapport, een docto
raalstudie van drs. W. Ferro. wordt
betoogd dat een verdere uitdieping
van de Vinkeveense plassen op die
zelfreinigende capaciteit geen nade
lige invloed zal uitoefenen. Dal lijkt
in lijnrechte tegenspraak met de
verwachting van het Rijksinstituut
voor Natuurbeheer, waarop de ge
meenten Abcoude en Vinkeveen-
Waverveen zich baseren Het is heel
goed mogelijk en zelfs zeer waar
schijnlijk dat op korte termijn ge
zien het Limnologisch Instituut ge-
I lijk krijgt en het Rijksintituut voor
Natuurbeheer op langere termijn.
M.a.w.verdieping zal de dood van
het water uitstellen. Maar om de
zelfde reden, grotere watermassa,
zal de ramp dan groter zijn.
Om zowel de belangen van re
creatie. sportvisserij als natuurbe
houd (waarden die terecht steeds
hoger worden aangeslagen i zo goed
mogelijk te dienen, mogen plassen
en meren in ons land eigenlijk niet
dieper zijn dan vier tot zes nieter.
De meeste zijn dat van nature ook
niet. Wanneer ze dieper worden ge
maakt. ontstaat in het water een
spronglaag. De temperatuur en ook
de zuurstofverzadiging is boven de
spronglaag aanmerkelijk groter dan
er onder.
Wanneer het water onder de
spronglaag gedurende- lange tijd
niet in contact komt met de opper
vlakte. bestaat het gevaar dat de
zuurstof geheel verbruikt wordt, de
bacteriologische afbraak van afval
stoffen blijft in de beginfase steken
en levert als een der eindprodukten
het giftige zwavelwaterstof op
Als nu de herfst de buitenlucht
afkoelt, verdwijnt de spronglaag en
kan het rottende bodemwater zich
met het water erboven vermengen.
STINKEND
De zwavelwaterstof komt stinkend
aan de oppervlakte en de vissen
sterven massaal Ook in warme zo
mers. wanneer een grote aanslag op
de zuurstofvoorraad wordt gepleegd,
kan zich dit verschijnsel voordoen
Het Limnologisch Instituut nu
gaat uit van de verwachting dat
het allemaal wel zal meevallen, om
dat de toevoer van afvalwater zal
verminderen. Maar dat is nu juist
het punt: de praktijk met de riool
waterzuivering in Nederland wijst
uit dat we de eerste jaren nog niet
toe zijn aan de laatste, zeer dure
fase van zuivering, waarbij ook de
voedingszouten (sulfaten, fosfaten,
nitraten» uit het afvalwater worden
gehaald.
Juist die voedingszouten zijn in
het water schuldig aan al te snelle
groei van planten en dieren (eutro
fiëring), waardoor meer zuurstof
wordt gevraagd dan geboden. In de
Vinkeveense plas waar Amsterdam
zand zuigt, 200 hectare groot, 30
I meter diep nu. is onder de sprong
laag blauwwierengroei aangetoond
I Blauwwieren zijn giftig voor het
vee, onder bepaalde voorwaarden
ook voor de mens, zwemmers die er
niet van drinken ondervinden
j blauwwieren als hinderlijk en ten-
I slotte geven ze een onaangename
smaak aan het drinkwater. Neder-
i land telt al heel wat blauwwierwa-
- teren: Brielse Meer, Eemmeer, An-
I keveense, Kortenhoefse, Loosdrecht-
se plassen, Naardermeer en Zwarte-
water.
I Hoe het ln de noordelijkste der
I twee Vinkeveense plassen zou kun-
I nen worden, kan de tot veertig me-
1 ter uitgediepte Sloterplas misschien
leren. De .Sloterplas is jaarlijks zes
1 weken anaëroob, dat wil zeggen dat
de rottingsbacteriën het werk van
de gewone afbraakbacteriën hebben
overgenomen. Er zijn bovendien een
I paar zwemmers verdronken, die
I vermoedelijk kramp kregen toen bij j
I een omslag van het weer het veel
1 koudere water uit de diepte naar
boven kwam.
Is het dan niet veel verstandiger
voortaan voor wegenaanleg en wo
ningbouw alleen zandwinning te
plegen uit nieuwe, uit landschappe
lijk en natuurlijk oogpunt oninte
ressante putten, eventueel compleet
met enige afvalwaterlozing? Een
werkgroep diepe plassen en ont-
grondingen van het Rijksinstituut
voor Zuivering van Afvalwater
kwam in 1968 tot de conclusie dat
het publiek dan met een hoog hek
en een bordje Vuil Water be- j
schermd diende te worden tegen i
vergiftiging en verdrinking Maar
met de bescherming van onze ka
rakteristieke grote meren zouden we
dan misschien ook een serieus begin
kunnen maken.
De meeste Antillianen die in Nederland werken en stu
deren zijn totaal vervreemd van hun geboorteland. Zij
kennen de positieve ontwikkelingen die de Antillen in de
afgelopen tien jaren hebben doorgemaakt minder goed dan
de negatieve tendensen die hun hoogtepunt vonden in de
uitbarsting van sociale onvrede op 30 mei 1 969. Zij heb
ben geen geloof meer in hun land en stoppen hun ervaring
en vakkennis liever in de oververhitte Nederlandse wel
vaartspot dan in de moeizaam worstelende economie van
hun land.
Sylvius Rozendal (43 jaar), trouwe aanhanger van de
onverwoestbare Democratische Partij op de Nederlandse
Antillen, sinds 1 3 februari de hoogste vertegenwoordiger
van zijn land in Nederland, is ervan overtuigd dat hij zijn
landgenoten in Nederland kan mobiliserén om terug te
gaan naar het eilandengebied voor de kust van Venezuela.
echter alleen treffen indien de be
groting wordt aangepast. De begro
ting 1971-1972 zal dan ook een gro
te bezuiniging te zien geven op het
gebied van de personeelskosten.
Wij zullen daarnaast onherroepelijk
steun moeten krijgen van Neder
land om de sociale voorzieningen te
kunnen verwezenlijken. De bevolking
1 is te klein om met de eigen premies
j het hele ziektekostenpakket te kun
nen bekostigen."
Gevolmachtigde minister Rozendal is
I er zeker van dat het nieuwe sociaal
I programma zal worden uitgevoerd.
I ..Wij hebben voor grotere problemen
I gestaan. De erkenning van de socia
le noden is levensgroot aanwezig.
Het gaat er om op welke wijze wij
deze noden kunnen opvangen. Ik heb
volledig vertrouwen in de bereidheid
van de Antillianen om offers te bren
gen."
Gevolmachtigde minister Ro
zendal.
De nieuwe Antilliaanse gevolmach
tigde minister, opvolger van dr E
Jonckheer, weet zijn formele taak
nauwkeurig te omschrijven.
„Ik ben de liaison tussen de An
tilliaanse- en de Nederlandse rege
ring. Mijn primaire taak is de goe
de verstandhouding tussen beide re
geringen te bevorderen en zaken die
de Antillen raken te behartigen, zo
als ontwikkelingshulp, meerjaren
plannen, welvaartsprojecten."
Hij tilt echter veel zwaarder aan
wat hij noemt het „hoognodige her
stel" van de kontakten met de An
tillianen in Nederland.
Er werken en studeren hier negen
duizend Antillianen. Ze weten nau
welijks wat er te koop is in hun ge
boorteland. Ik zal dan ook persoon
lijk contact met hen opnemen, en
stimuleren dat zij weer in de „an-
tilliaanse sfeer" thuis raken. Vooral
voor de studenten is dit van belang
Tijdens hun studie jnoeten ze, en
daarin moet onze regering hen steu
nen, vaker naar de Antillen terug.
Steun vaklieden
Gevolmachtigde minister Rozendal
is er sterk voor geporteerd Antillia
nen die in Nederland 'n vakopleiding
hebben genoten financieel te steunen
om op de Antillen een eigen bedrijf
op te richten.
De Antilliaanse regering ziet graag
kleine bedrijven komen. Waarom
zou een Nederlandse automonteur
die bij ons een bedrijf wil beginnen
wel in aanmerking komen voor de
Nederlandse fondsen die industrie
vestigingen steunen en een in Ne
derland wonende Antilliaanse mon
teur die hetzelfde voor ogen staat
„nee" op zijn verzoek moeten krijgen.
Er zit eeft grote mate van onrede
lijkheid in een beleid dat alleen Ne
derlandse vaklieden steunt en de An
tilliaanse vakman, als hij terug wil
keren helemaal laat opdraaien voor
de investeringskosten.
Bijzondere aandacht wil de heer
Rozendal ook schenken aan de Con
tacten met de buitenlandse vertegen
woordigingen in Den Haag
I Als lid van de Staten van de Ne-
I derlandse Antillen 1966 tot 1967en
j als vice-minister president en minis-
i ter van financiën in het kabinet Pe-
tronia dat vorig jaar december af
trad, heeft hij van dichtbij de groei-
1 ende belangstelling van niet-Neder-
I landse zakenlieden voor de Antillen
meegemaakt. Een belangstelling die
j wijdse perspectieven biedt voor de
industriële openlegging van zijn land.
„Den Haag is de enige buitenpost
van de Antillen in de wereld Het ligt
dus voor de hand dat de basiskon-
I takten met niet-Nederlandse inves
teerden hier moeten worden gelegd.
De niet-Nederlandse zakenlieden
I hebben interesse voor ons land. Op
I Curacao is er onlangs een Japanse
bank gevestigd. De afgelopen zes
maanden zijn verschillende Japanse
economische en industriële missies
bij ons geweest."
Offers
Vrees voor sociale onrust behoeft
j er volgens de heer Rozendal niet te
zijn.
J Hij heeft begrip voor de kritische
geluiden die opstegen toen de heer
Isa het huidige kabinet had gefor
meerd en de leiding nam van t team
van oude en trouwe DP-adepten, die
in de afgelopen tien jaar het brand
hout aansleepten voor de vlammen
van 30 mei 1969.
„De regering heeft een sociaal
i sterk progressief programma ont
wikkeld. Wij willen een aantal socia
le voorzieningen met spoed doorvoe-
I renontslagrecht, verplichte erken-
ning van de vakbonden, minimumlo
nen, verbindend verklaren van CAO
's: aanpassing van ouderdoms- en
weduwenuitkeringen. Laten wij zien
wat van dit sociaal programma te
rechtkomt voordat wij een oordeel
I uitspreken.
Deze voorzieningen kunnen wij
