MET PASEN
ER OP UIT
ralstonü
Ak je maarVoortrekker neemt
doortrekker, de gemakkelijke pijptabak
arlemmer weet Duitser RudV na
jaar uit gevangenis te krijgen
evenslang
LLE Om precies twaalf uur drukte de portier van
jvangenis in hét Westduitse Celle op de elektrische
pener. Krakend zwaaide het zware geval open en inj
\likere opening verscheen een kleine grijze man, be-
met gloednieuwe tassen en koffers.
stond hij stil, toen ging
ond open voor een brede
ludi Kapfenberger was vrij.
a 21 jaar gevangenisstraf
moord. Een vrijheid, die
)ral te danken heeft aan
wone man uit Haarlem die
>ij wijze van aardigheidje
een verjaardagskaart had
rd.
is gelovig geworden en heeft zijn
verleden voorgoed de das om ge-
d.' n staat in maart in „Der
Stern".
Jan Duk
verhaal begint in 1950.
Kapfenbergen is dan driën-
jaar. Hij is de zoon van een
ie de drank niet met mate
e gebruiken. Rudi heeft het
na-oorlogse Duitsland niet
telijk. Roven en stelen zijn
aan vergezellen als was het
eede natuur.
heeft een heldere kop. wil
instrumentmaker worden,
daar is zijn vader op tegen,
ïtekent alleen maar nog lan-
die dure scholen zitten. En
heeft het geld hard nodig
indere zaken. Rudi verdwijnt,
zijn zin tussen de steigers
bouwwerken, als opperman.
Prachtig kostuum
Is inmiddels in de kost bij een
die een prachtig kostuum
heeft hangen. Rudi wil gaan sollici
teren, maar in zijn oude afgedragen
kloffie maakt hij niet zon beste
beurt vindt hij. Het kostuum wordt
een obsessie voor Rudi. Op 26 okto
ber van 1950 wordt die obsessie hem
èn zijn hospita noodlottig.
In de kelder slaat hij haar dood en
gaat op de vlucht. Voordat de poli
tie het lichaam van de 43-jarige
vrouw vindt is Rudolf Kapfenber
gen al gegrepen. Hij bekent meteen.
Hij wordt door de rechters schuldig
bevonden en verdwijnt, met de aan
tekening „levensgevaarlijk voor de
maatschappij", voor levenslang ach
ter de tralies. Cel nummer 304
heeft een nieuwe bewoner.
Begin 1970.
Een journalist van het Duitse blad
„Der Stern" maakt een serie verha
len over het gevangeniswezen in de
Bondsrepubliek. Hij komt daardoor
in Celle terecht, in cel 304, by Rudi
Kapfenbergen. Het relaas van de
levenslang gestrafte die inmiddels
niets meer met de moordenaar
Kapfenbergen van doen heeft hij
«venslang in de Bondsrepu-
*k is een ander begrip dan
r in Nederland. Het betekent
i inderdaad levenslang, al
twei dat van deelstaat tot
ktaat kan verschillen. Hoe
ook, minimaal betekent le-
ïslang in Duitsland dertig
gevangenisstraf.
Bet gratieverzoek, door de
arlemmer Jan Duk gedaan,
ook min of meer uniek. De
itsers zijn niet zo scheutig
it voortijdige vrijlating.
De vrijheid van Rudolf Kap-
ibergen is wel aan beperkin-
n onderhevig. Hij heeft nog
»jd tien jaar voor de boeg.
aar de eerste vijf jaar zijn
i*fjaren. Komt hij die jaren
°der kleerscheuren door dan
••"den de andere vyf jaar hem
Schonken.
Maar hij mag dan ook op
l*n enkele wijze met de poli-
in aanraking komen. Theo-
Rtisch is het mogelijk om hem.
1 de eerste vijf jaar. weer in te
tkenen wegens bijvoorbeeld
Pcnbare dronkenschap.
De Haarlemmer Jan Duk leest dit
verhaal waarin ook de verjaardag
van Rudi wordt genoemd. Dit fes
tijn valt een paar dagen na ver
schijning van het blad. Jan Duk
stuurt, zoals hij zelf zegt „bij wijze
van geintje" een verjaardagskaartje
aan de veroordeelde.
Het is de eerste post die Rudi sinds
vele jaren krijgt. Hy is diep ont
roerd en schrijft direct een brief
terug. Dat is het begin van een
lange en inrdingende briefwisseling.
Jan Duk en zijn vrouw Henny ra
ken geïntrigeerd door de vriende
lijkheid die er uit de brieven
straalt. Als Rudi meldt dat hij voor
het eerst een weekend naar buiten
mag, onder geleide, aarzelt het
echtpaar geen moment.
Zij stappen in de auto en rijden
naar Celle, een plaatsje niet ver
van de Oostduitse grens. Bij dit
persoonlijk contact staat het voor
Jan en Henny Duk vast: Rudolf
Kapfenbergen lijkt niet op de
moordenaar Kapfenbergen. Deze
man heeft duidelijk zijn leven ver
beterd.
Brief schrijven
Eenmaal weer thuis pakt Jan Duk
papier en pen en schrijft een brief
De 44-jarige Rudolf Kapfen
bergen, levenslang veroordeeld
wegens moord op zijn hospita is
na 21 jaar een vrij mal
Door toedoen van een Haarlemse
familie die zich het uitzich+loze
bestaan van de man had a f ge
trokken, kon Kapfenbergen giste
ren cel 304 van de gevangenis in
het Westduitse Celle voorgoed
verlaten.
aan president Kubel van de West
duitse deelstaat Hannover. In deze
brief doet hij een beroep op de hu
maniteit van de Duitse justitie;
laat Rudi Kapfenbergen vry. Na
vijf dagen al krijgt de Haarlemmer
bericht dat er aan de zaak gewerkt
wordt. Op 3 december horen ze dat
hij op 31 maart 1971 vrij komt.
's Morgens om half vijf al is Rudi
uit bed gekomen, na een nacht
waarin hij door de spanning geen
oog heeft dicht gedaan. Om zeven
uur vraagt hij de bewaker hoe laat
hij weg mag. „Als ik het wil" ant
woordt de man treiterend. Maar
Rudi weet beter, hjj is beste maat
jes met al de mensen ln de middel
eeuwse gevangenis.
Als hij om half negen hoort dat er
journalisten uit Nederland voor de
poort staan is er geen houden aan.
Hij snelt op ons af en vraagt:
„Wacht u op Rudi Kapfenbergen?"
Als wij bevestigend antwoorden
gooit hij zijn handen in de lucht
en roept: „Jongens, ik ben Rudi. Ik
ben vrij Rudi ist frei nach 21
Jahren.
Even. heel even maar bijt hij op
zijn onderlip. Maar de vreugde om
zijn vrijlating verdringen de tranen.
„Hemel, 21 jaar heb ik hier ge
zeten. Ik kom straks in de vakantie
naar Holland, lk heb geen idee hoe
dat land er uit ziet. Ik weet niets
van de wereld, ik heb alleen dit hier
gezien".
Later, als ze de stad met hem in
trekken, is het duidelijk; dit is de
gelukkigste man van de Bondsrepu
bliek. Hij loopt zingend door de
straatjes, roept opgewekt „halleluja" i
als hij een winkel Ingaat. Tegen
een wat somber kijkend meisje zegt
hij: „Kind lach toch Ik zou de
hele wereld wel kunnen omarmen
Zyn eerste tocht is naar de Stube
waar hij eens in de zoveel tijd met
een bewaker een biertje mocht
drinken. Nu is hij vrij en roept hij
Joviaal om Schnaps.
Een politieman komt op hem af en
vraagt geschrokken: „Rudi, wat doe
Jij hier?"
„Maar man, ik ben vanmorgen vrij
gelaten, weet Je dat dan niet? Na
twee glazen Schnaps en een pot
bier zegt hij: „We gaan. ik moet
nog wat kopen".
Bloemen kopen
In de bloemenwinkel koopt Rudi
rozen voor zijn vrienden in Ham
burg. Voor ruim 41 mark rozen.
Zostraks, in de kruidenierswinkel,
kregen we al het Idee. maar nu we
ten we het zeker. Rudi is na 21
jaar cel de waarde van het geld
vergeten. Bij de kruidenier sloeg hij
vijftien pakjes shag in, tien pakjes
sigaretten, twee plakken chocolade,
en een stevig stuk worst. Voor zijn
vrienden in de cel.
„Al was het mijn laatste geld. bloe
men zullen ze krijgen. Zij hebben
in Hamburg een kamer voor me
versierd en ingericht. Daar weet ik
toch geen weg mee na al die jaren.
Rudolf Kapfenbergen is de gevan
genis uit gegaan met in zijn zak
een zak die in een gekregen pak zit
1020 mark. het loon voor eenen
twintig jaar werk.
Duizend mark
„Per dag kregen we maar één mark
vijfentwintig. Met die duizend mark
moet ik een nieuw leven beginnen.
Maar dat is niet erg. Ik heb een
baan In de gevangenis heb ik stof
feren geleerd. Die baan heb ik via
de reclassering gekregen, al mijn
collega's in Hamburg weten wie ik
ben. Dat is goed, anders krijg Je
gefluister achter Je rug. Daar krij
gen we alleen maar complexen
van".
Zenuwachtig loopt hij op en neer
voor zijn,, voormalige woonplaats.
Wachtend op zijn vrienden uit
Haarlem.
„Weet Je, die beambten daar. alle
maal beste mensen, maar ze kun
nen zich niet voorstellen dat ik. een
levenslang veroordeelde, vrienden
heb buiten de cel. Maar toevallig
heb ik ze wel. Is het niet heerlijk?
Als het kleine wagentje van de
Duks in zicht komt rent hij er op
af. Hij valt zijn vrienden spontaan
om de hals, kust mevrouw Duk,
moeder van vijf dochters links en
rechts op de wangen. Het huilen
staat hun nader dan het lachten.
ogen dwalen voor de laatste maal
langs de muren van de gevangenis.
Vlak voor hij bij het café naar bin
nen stapt schalt zijn stem een
groet over de natte kasseien. Naar
een in het groen geklede bewaker:
„Viel Glück für dich und deine
Kinder".
Jonge grootvader De 29-Jarige
Horst Schenk uit Hamburg wordt als
de jongste grootvader van West-
Duitsland beschouwd. Zijn vijftien
jarige dochter bracht deze week een
kind ter wereld. Schenk heeft, sinds
hij op 14-Jarige leeftijd vader werd,
een gezin gevormd dat thans acht
kinderen telt.
AMSTERDAM
Stadsschouwburg12. 14 april 20.15 uur Ned Comedle J5va Bon£«ir",
10 april 20.15 uur Nationale Bollet. 11 april 13.30 uur Nationale Ballet.
11 16 17 april 20.15 uur Ned. Comedle „Warm en houd 12 april 13 30
uur Scapino-ballet. 13 april 20.15 uur Haagse Comedle ..Mooi weer
^Concertgebouw11 april 10.30 uur Paasdienst van de Ned Herv.
Gemeenten. 15 april 20.15 uur Concertgebouworkest olv Bernard Hai-
tink mmv Mischa Dichter, piano. 15. 17 april 20 15 uur Danat Kwintet
16 april 20.15 uur Brabant Orkest olv Hein Jordans. 16 april 20 15 uur
Fine Arts' Quartet.
De Brakke Grond 13 t/m 17 april 20.30 uur Nieuwe Komedie „Dag
stel naast de tatel". 10. 11 april 14.30 uur Kindervoorstellingen Panto-
mime-theater Carrousel.
Carré: t/m 2 mei <beh. 9 en en 14 april» 20.15 uur Blyspel „Vlinders
zijn vry". 9 april 24 uur Ned Blazersensemble.
Shaffytheater. t/m 30 mei 20.30 uur Funhouse horror mmv Rob van
Houten.
Kleine Komedie: 10 t/m 18 april 20 15 uur Zuidelijke Toneelgroep
Globe „Kortsluiting".
De Koopermolen: geh. mnd. april (beh. ma.) v.a. 19 uur Cabaret Henk
Elsink.
Nw. de la Mar-theater: t/m 30 april 20.15 uur Cabaret Wim Sonneveld
met Corrie van Gorp en Willem Nyholt.
Theater Tingel Tangel: 9 en 10 april 20.30 uur Cabaret Don Quishoc-
king.
Rijksmuseum: t'm 23 mei ma. t/m za. 10-17, zo. 13-17. vr. 19 30-22 uur
„De eeuw van Rembrandt", Hollandse schilderijen uit Franse musea.
DEN HAAG
Kon Schouwburg: 11 april 20.15 uur Haagse Comedle „Mooi weer van
daag". 12, 16 april 20.15 uur Haagse Comedie „Rondedans". 13 april
Nw. Rotterdams Toneel Tramlijn begeerte". 14 april 20 15 uur Ned.
Comedie. 10. 15 april 20.15 uur Haagse Comedie „Vriend Antoine'
Circustheater: 10. 12 april 20 uur Ned. Operastichting „Le Nozze di
Figaro".
Ned. Congresgebouw: 9. 10 april 20.15 uur. 11, 12 april 14.30 en 20.15
uur Javaanse hofdansers (zie foto». 14 april 20.30 uur Residentieorkest
Kartonnen doos
Na het uitschrijven komt hij naar
buiten. Behalve wat gloednieuwe
tassen en een koffer draagt Rudi
ook een kartonnen doos met daarin
de kleren die hij bij zijn arrestatie
droeg. Als de spullen zijn ingeladen
en er naar een koffiehuis wordt ge
reden gaat Rudi de paar honderd
meter lopen.
Voor het eerst na 21 Jaar loopt hij
alleen over straat, zijn vochtige
ADVERTENTIE
Pijproken is eenvoudig
m&m wx i i \it. .1 J
Dat is zo'n gemakkelijke
tabak. Gewoon plezierig
je pijp stoppen.
Trekt lekker licht. Islekker
zacht. Dat weet iedere
Voortrekker-roker, f 1,50
olv Willem van Otterloo, 16 april 20.30 uur Concertgebouworkest olv
Bernard Haitink.
Diügentia: 13 april 20.15 uur Musica da Camera mmv Ruud v. d Meer,
bariton. 14 april 20.15 uur Cabaret Fons Jansen „Drie maal ander
maal", 15 april 20 uur Fine Arts Quartet, 16 april 20.15 uur Symfonie
Orkest olv Sam Swaap.
Hot-theater: 10. 11. 12 april 20.30 uur Nieuwe Komedie „De kneep".
Houtrusthallen 11, 12 april Antiekbeurs.
LEIDEN
Leidse Schouwburg: 10 april 20.15 uur Litteris Sacrum „De revisor". 13
april 20.15 uur Folk-music, 15, 16 april 20.15 uur Blijspel „In de holte
van je arm".
Stadsgehoorzaal: 14 april 12.45 uur Pauze-orgelconcert mmv Ben Fey
Jazz-zolder Hot-house; 16 april 21 uur Kwintet Leo Meijer.
Keukenhof: t'm eind mei 22ste internationale bloemententoonstelling
in de open lucht..
ROTTERDAM
Rotterdamse Schouwburg: 10. 14 april 20.15 uur Nw. Rotterd. Toneel
„Tramlyn begeerte". 16 april 20.15 uur Nw. Rotterd. Toneel „Koning
Jan". 11 april 20.15 uur Nw. Rotterd. Toneel „Vrouwen géén probleem",
12 april 20.15 uur Nw. Rotterd. Toneel „Tchao", 13 april 20 15 uur To-
neelgr. Centrum „Kwasten".
De Doelen: 9 april 24.15 uur Boedapester Staats Zigeuner-ensemble,
10 t/m 12 april 20.15 uur Cabaret Seth Gaaikema, 11 en 12 april 20.15
uur The Edwin Hawkins Singers (zie foto). 15 april 20.15 uur Rotterd.
Philharm. Orkest, 16 april 20.15 uur Rotterdams Operakoor olv Piet
Struyk.
De Lantaarn: 15 april 20.15 uur Muzikale avond met moderne muziek.
Hofplein-theater: 10 t/m 18 april 20.15 uur Bljjspel ..Nee schat, nu niet"
Luxor-theater: 9. 10 april 20 uur Toon Hermans One Man Show
Ahoy-hallen: 9 t/m 15 april dag. 10.30-17 uur en 19-22.30 uur Visma '71
internationale beurs voor de sportvisserjj.
Gebouw Odeon: 12 april 10-18 uur Internationale pa&sruilbeurs en an
tiekbeurs.
Sportpaleis Ahoy: 9 april 18 uur Wielrennen Ned kamp voor profs
achter derny's, 16 april 18 uur wielrennen, stayers om de Gre?-« Prfje
van Rotterdam.
AG 8 APRIL 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 21
