BROEDER ZON, ZUSTER MAAN'
Zeffirelli verfilmt Franciscus' leven
Het primitieve van armoede
www®*
btej,..
uit 1^^
Films
in
Leiden
6 vrouwen Spaghetti-western
III
vanChing:
gruwelijk
Paar kogels meer
voor cle liefhebber
GWK-EMBLEEM
DE GRENSWISSELKANTOREN N.V.
Ostia - leerling filmt volgens Pasolini
Prolongaties en
reprises
iiliiiiiiiBiMiHiiiiiiiiiiniH
[DAG 12 MAART 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 25
OME (GPD) In Assisi wrijft de directeur van de plaat-
ke VVV zich tevreden in de handen. Al wekenlang is het
tsje bevolkt door een Italiaans-Engelse filmploeg die bezig
inamen te maken over het leven van Franciscus. De regis-
van de film is niemand minder dan de beroemde Franco
irelli (van 'Romeo en Julia' en 'De getemde feeks') en als
ilm klaar is en die wordt net zo'n wereldsucces als de an-
Zeffirelli-films, dan is dat goed voor Assissi.
ilscus is de heilige van de goed-
van het "bij de mensen" zijn.
liefde voor dieren en vogels is
[woordelijk en omdat hij op 4
ïr (in 1226) overleed is 4 okto- j
i onze tijd "Werelddierendag". I
iscus is de dichter van het I
lied. In dit lied noemt Francis- I
e zon en maan, de wind en de
de aarde en het water en j
le lichamelijk dood, zijn broe-
en zyn zusters. De film van
elli zal dan ook "Broeder Zon,
Maan" heeten Franciscus
de "hoofelijkheid" van God
ij elke dag zijn zon doet schij-
t>ver slechten en goeden. Het
lentaar van onze eigen Neder-
e nieuwe catechismus hierop is I
ironisch: "zou het aan ons mis
te merken zijn, dat ons va-
nds klimaat niet toestaat dit
ilijk voorbeeld dagelijks voor j
te hebben?". Misschien komen
ederlandse kerkbewaarders dan i
nog te weinig in Italië, dat ze
elijk niet weten dat ook daar de j
liet elke dag schijnt.
FRANCO ZEFF1RELL1
nabijheid van de dood
Wie dit uitblijven van Broeder Zon
aan den lijve ondervinden zijn de
medewerkers aan Zeffrirelli's film in
Assissi. Begin maart is het gemeen
koud in Franciscus' geboorteplaats.
De opnamen hebben plaats in de
enorme middeleeuwse burcht die
hoog boven het stadje uitrijst. Ze is
van binnen zonder kosten en moeite
te sparen gerestaureerd en alleen
wie met zijn handen teun "oekt
langs de wanden als hij de steile
trappen op en afgaat, voelt plot
seling niet tegen steen, maar tegen
plastic te tasten. Op het kleine bin
nenplein wordt een scène gerepe
teerd. Een snijdende wind kolkt er
langs mensen en cameras en wie
niet op moet heeft het gezicht in dik-
kes hawls gewikkeld Franciscus is
juist van een ziekte genezen en hij
komt ae trap naar zijn kamer af om
beneden door zijn ouders te worden
begroet, die hem naar de kerk zul
len meenemen. Er lopen geruchten
dat Fransicus enigszins getikt is ge
raakt. Vader Pietro Bernardone, de
rijke lakenkoopman, zal het volk la
ten zien dat het leugens zijn. De op
name verloopt traag. Het is de be-
I kende geschiedenis die iedere buiten-
I staander wel meet disillusion eren de
trap af. Eindeloos wordt hij door
j zijn ouders opgewacht en als ze ge-
I drieeën op de camera aflopen ver
zwikt moeder Johanna Pica elke
keer weer haar voet. De scène wordt
onderbroken. Moeder Johanna ge
speeld door de in Italië beroemde to
neel en filmactrice Valentina Cor
tes roept klagelijk om haar dienst
vaardig gevolg. Er wordt beklopt en
gezwachteld, geklaagd en pijn geac-
epteerd. Valentina Cortese draag
schoenen met tien centimeter hoge
zolen, omdat ze in de scène te klein
uitkomt.
REPETITIES
Diezelfde middag gerepeteerd in
de burcnc.' Vaient: ia spreekt ineen.
Frans (Franciscus' moeder was een
Franchise) en de vader brult en
tiert, zoals van hem verwacht wordt
(maar in het Engels). Pietro Ber
nardone wordt vertolkt door de Brit
se Old-Vicacteur Lee Montague Hij
is als enige niet in de voorgeschre
ven kostuums gestoken. Als het zo
ver is gaat hij stampvoetend over de
voor de film herstelde zoldervioer
waarop de huiskamer van de familie
is nagebootst en na deze voorstel
ling verdwijnt hij mompelend in de
menigte baardig voetvolk, die. schil
derachtig op namaaktrappen geze
ten, op volkse scènes wacht.
Franciscus zelf is een vondst van
Zeffirelli. Twee jaar lang zocht Zef-
firelli in Europa en de Verenigde
Staten naar z'n Franciscus. Hij vond
hem in de Engelse, 23-jarige ama
teur-toneelspeler Graham Faulkner,
die tot dan toe een zwervend leven
had geleid als manusje van alles op
boerderijen en in donkere kamers
van fotografen. Faulkner, die iets
van een jongere koning Hoessein
van Jordanië heeft, vertelt me na de
middagpauze: "Ik ben niet van na
ture een eenzame zwerver, maar ik
had een geweldige behoefte on weg
te zijn van iedereen, alleen om me
zelf te vinden, een individu te wor- i
den. Wat ik in mijn rol kan laten
zien is hoe iemand werkelijk geluk- j
kig kan worden van binnen uit en
hoe dat naar buiten uitstraalt, con- j
stant, zonder dat je er door verlo-
ren raakt". Franciscus' zuster Cla-
ra wordt gespeeld door de 16-jarige i
Engelse Judi Bowker. Zeffirelli be-
studeerde duizend foto's van kandida- i
ten en hij nam Judi omdat ze een j
"onverklaarbare magie in haar
ogen" heeft. Overigens is haar rol
in de film maar klein. Op het mo
ment dat ik in Assissi ben heeft ze
drie maanden vrij en zit zo hoog en
droog in Groot-Brittannië op d school
banken.
zijn vader zijn bloedhonden op hem
afstuurt. De bloedhonden likken
Franciscus dan evenwel de handen.
Bij de opnamen worden ze door eni
ge zeer sterke mannen aan de teugel
gehouden. Het zijn zeer zledzame
exemplaren waar Zeffirelli ook al
weer heel lang naar heeft moeten
zoeken. De taal van de dialogen is
modern, de muziek van de pop-mu
sicus-dichter Donovan. Hij maakte
een "vrolijke combinatie" van klas
siek, Jazz en pop.
Eind van dit Jaar is de film pas
klaar. Eerst dienen de stakkers nog
drie weken op blote voeten en kaal
geschoren in de Italiaanse sneeuw te
baggeren. Dan volgen opnamen in
Sicilië (het klooster Monreale dient
als "Vaticaan") en in de buurt van
Baalbek (Syrië).
De première gaat misschien in San
Francisco, het land van broeder-
Aardbeving. Maar ook in Assissi
beefde de aarde op een nacht tus
sen de opnamen en de hele equipe
stortte zich uit zijn bedden in het
elegante Subiaso-hotel. Een film ma
ken met Franco Zeffirelli gaat nie
mand in zijn koude kleren zitten.
LEVEND MENS
Zeffirelli reed een paar jaar gele-
i den met een door Gina Lollobrigida
bestuurde auto tegen een boom. Ter-
v/ijl Gina overdreven klaagde over
I pijn in haar knie, belandde Zeffirel- 1
1 li in het ziekenhuis, waar hij maan- 1
raties in zijn verwondde gezicht te
de.i bleef om tientallen plastische ope
ondergaan. Hier had hij tijd om na
te denken over de nabijheid van de
dood. en over Franciscus. Zeffirelli
ziet zijn Franciscus als "een van de
eerste hippies, die zich tegen de rijk
dom en het ouderlijk huis
dom en het ouderlijk huis keren en
het zelf willen doen. Franciscus
was de eerste jongeling die zijn eigen
waarheid in zichzelf zocht en die
probeerde de wereld in positieve zin
te veranderen. Hij stichtte de eerste
beweging van jongelui die gebaseerd
was op offer en geloof".
Zeffirelli werd in '24 in Florence
geboren. Hij werkte als assistent bij
films van Visconti ("La terra tre-
me", "Senso") en hij was kostuum
ontwerper voor toneelprodukties van
Visconti. Tenslotte werd hij op eigen
;racht een fameus regisseur van
opera's in de Milanese Scala, in de
Londense Convent Garden en in de
Metropolitan in New York. in z'n film
"De getemde feeks" traden Elizabeth
I'aylor en Richard Burton op. De
perschef van de film, de Brit Wal
ter Alford vertelt niet zonder trots
GRAHAM FAULKNER
van binnen uit
dat het Dubliek bij "Romeo en Julia"
steeds in tranen uitbarst. In de len-
I te van vorig jaqr regisseerde Zeffirel
li de Missa Solemnis van Beethoven.
zoals die voor het eerst in opdracht
j van de Italiaanse televisie in de Sint
j Pieter ten in tegenwoordigheid van
de paus) werd uitgevoerd.
Hoe de Paus over Zeffirelli's Fran
ciscus zal denken, moet nog worden
afgewacht. "Het zou erg bekrompen
zijn als de kerk er iets tegen had",
vindt Franciscus-vertolker Faulknpr.
"Want we willen iedereen een echt
levend mens laten zien".
BLOEDHONDEN
De film eindigt als Franciscus
naar Rome vertrekt om Paus Inno-
centius III om toestemming te vra-
j gen voor de broeders te prediken.
1 Het verhaal beperkt zich tot de pe
riode als play-boy zich langzaam los-
1 maakt van al het aardse, de bevol-
j king van Assissi tegen zich krijgt
(die hem voor gek verklaart) en
Aan-en verkoop van alle vreemde valuta tegen de officiële, dagelijks ir>
de grote dagbladen gepubliceerde koersen ook voor cheques, reisver
zekeringen spaar-, salaris- en depositorekeningen goud en zilver.
De Grenswisselkantoren N.V. op het N.S.-station van Leiden.
Geopend van maandag tot en met zaterdag van 8 tot 8 en op
zondag van 9 tot 5. Telefoon 01710-44558.
De acteur Richard Burton ter 'OToole voor de filmversie van
werd niet verondersteld te komen Dylan Thomas„Onder het Meik
in de Londense filmstudio, waar j woud". Hij kwam evenwel opda-
zijn vrouw Elizabeth Taylor een gen om er zeker vaii te zijn, dat
slaapkamer scène opnam met Pe- i alles ouwe jongens" was.
TUDIO Een dor landschap
zee, een armoedig huis, een
ie gevangenis, zomaar wat de-
waartegen de film „Ostia'
afspeelt Een film over een
in stukje zelfkant van de maat-
appij. Twee broers, inbrekers,
schien homofiel, maar mis
Hen ook niet, wonen bij elkaar
zonder luxe, zonder com-
t, zonder klagen en met veel
Hun vader was fascist en
He het van hen ook maken Hij
ze echter niet opgroeien, want
termoorden hem toen hij hun
felingsschaap geslacht had vooi
feestje met zijn vrienden. Aar
andere kant het meisje. Ner
s vandaan Gevonden in het
H Vroeger eens ontmaagd door
ar vader Nu een zwerfster. Als
Zelfsprekend opgenomen in huis
de twee broers Niet uit gast-
Md, meer uit lamlendigheid
omdat ze vrouw was, want ze
ten haar niet aan Wel drie van
Q vrienden Het meisje schijnt ei
te om te geven.
filmde alleen is net verhaal. Er
achter steekt veel meer. Het ligt
aan de toeschouwer wat hy van
de film maakt Daarom wornt hy
ook door middel van de camera
techniek steeds uitgenodigd mee
rond te lopen door de armoewijken
buiten Rome. Aangrijpend is zo'i
wandeling niet. evenmin verras
send. Waarschijnlijk alleen maai
ontgoochelend.
De twee broers worden overtui
gend neergezet door Franco Cittj
(broer van de regisseur) en Lau
rent Terzieff. Het meisje wordt ge
speeld door Anita Sanders, eeo
Zweedse die „alles" mee heeft.
ADVERTENTIE
Het meisje (Anita Sanders
met een van haar mannen.
Samen leven ze wat naast elkaar
heen. Af en toe wordt er wat ge
sproken. Het leven is niet veel
maar het gaat op die manier Dan
gaan de broers naar de gevange
nis voor een jaar. Het meisje komt
eenmaal op bezoek Ze zegt dat ze
samenwoont met een van de broers
Met die smoes mag ze de broers
zien, maar daarmee komt ook de
jaloezie in het leven van de broers
Na de vrijlating uitlopend op een
moord. Meer uit vergissing dan uit
haat. Jammer en zinloos.
Dit is het gegeven waarmee Ser
gio Citti, leerling van de grote Pier
Paolo Pasolini, die ook wel een
hand in de film heeft gehad, een
meer dan goede middelmatige film
heeft gemaakt. Een dichterlijk
meesterwerk, dat Juist in zijn so
berheid van actie en decor waarde
krygt. Een film van een niveau
dat waarschijnlijk juist zo hoog za)
liggen dat er slechts een klein pu
bliek voor is. De kracht van de
film is dat juist de suggestie het
verhaal weergeeft. Niet het ver-
Illf
CAMERA We schijnen er in
Leiden maar geen genoeg van te
kunnen krijgen. De film "Meisjes-
internaakt" gaat de negende week
in. Wie hem nog niet mocht heb
ben gezien: het gaat om een jon
gen, die als meisje verkleed een in
ternaat binnendringt en wat aan
leiding geeft tot enkele opmerke
lijke situaties.
TRIANON De reprise van de
bekroonde film "Dr. Zjiwago" blijft
het ook doen. In de hoofdrol ziet
u Omar Sharif. Verder heeft het
veel weg van een kleurrijk sprook
jesboek.
LUXOR "De gendarme op
drift" is de nieuwste film met Louis
de Funes. die de tweede week in
gaat. Ditmaal is Louis de Funes
weer de gendarme van de mondaine
badplaats St. Tropez. Het is weer
het bekende recept: bekkentrekken,
autoraces over bochtige wegen,
jacht op nudisten enz.
REX „De zes vrouwen van
Ching" gunt ons een kijkje achter
de liefdesschermen van het Verre
Oosten in vroeger dagen. Wol als
men daar de afgelopen decennia
niet wat veranderd is. geef ons
portie dan maar aan fikkie. Want
veel liefs komt er beslist niet op
het scherm.
Het begint al direct met een jon
gen, wiens oor wordt afgesneden en
vervolgens een flink zwaard in de
buik geworpen krijgt. Onmiddellijk
daarna zijn we er getuige van dat
'n vrouw haar man om zeep brengt
met een flinke portie snelwericenu
vergif in zijn thee. En zo gaat het
eigenlijk de hele film door.
Er wordt gemoord, geplunderd
vergiftigd, geroofd en gemartexd en
ook als de liefde zo nu en dan om
de hoek komt kij.ten is het een
en al geweld Kinderen worden aan
de lopende band verkracht door
ongure types en onwillige vrouwen
krijgen er met de zweep van lang*
of worden gekneveld
Om het verhaal, dat voortkruipt
als een slak op de rug van een
schildpad af en toe nog smakelo
zer te maken dan het al is komt
ook het bovennatuurlijke nog even
op de proppen. Een man, die van
tevoren overhoop gestoken is, ver
heft zich plotseling van de gronci
en schiet als een Apollo de ruim
te in.
Het is allemaal even onwaarach
tig en bovendien oervervelend en
soms onbegrijpelijk verfilmd. Het
samenraapsel van gruwelijke film
beelden kreeg bovendien nog een
verkeerde Nederlandse titel. Wan;
de man die een half dozijn vrou-,
wen bezit heet geen Ching maar
Shi Men De zegswijze: „Wat Je
verhaalt is lekker", gaat ditmaal
dan ook beslist niet op.
LIDO - In de nadagen van de
grote Amerikaanse burgeroorlog,
dus een beetje tussen beschaving
en het werkelijke wilde westen,
speelt zich deze week in Lido een
gevecht af om een grote schat.
Die schat is dan een 500.000 dol
lar door een oude kolonel van het
Confedratieve leger verborgen voor
het geval het allemaal mis zou lo
pen. Twee helden trekken er op uit
om hem te zoeken, waarmee dan
een situatie is geschapen waarmee
men in een western en vooral een
spaghetti western wel raad weet.
In de eerste plaats verkrijgen
onze twee helden ondanks aanvan
kelijk nutteloze, maar later nuttige
samenwerking van de dochter van
de kolonel het door hen begeerde
edelmetaal niet zo erg gemakkelijk.
Terwijl op het moment suprème
verraad in eigen kring de balans
te nadele van de eerlijke vinders
Een van de helden hier nog
intiem met een meisje dat hew
later zal bedriegen.
lijkt door te slaan. Deze moeilijk
heden blijken onze twee helden zij
het niet gemakkelijk, toch de baas
te kunnen. Tussen hun welslagen
en het begin van het streven liggen
echter de nodige complicaties waar
door voor een paar kogels toch de
nodige spanning en het perspcetlef
van wat in de wandel aangeduid
wordt als spaghetti western krijgt.
Voor een paar kogels meer is daar
om wel een aardige film voor de
liefhebbers van schieten en hard
avontuur, omdat Juist ondanks de
simpelheid van het thema (de Jacht
naar het goud) dankzij het per
soonlijke verraad een zeer verras
send element krijgt.
