limaatwisseling in
e loop der eeuwen
UA
)f
A
rHET TAPIJTCENTRUM'
Jaap ter Haar leefde zich in
vrijdan de
caravan-zomerhuis
tent of boot
iverda
nu 3.30
Historie
psalmen
"1SSEN TROPENZON EN USTIJDKOU
J ude tegels
Noordwijk
Geschiedenis van de lage landen
Verlichting
prov. weg 1
in Noordwijk
Sexhandel in
conflict met
evangelist
STAFELS
4H
UIS
tionist(e)
ROVER
DE MORRIS MINI MK I!
Gezellige verlichting
brengt sfeer in uw woning.
MAGAZIJN 'T HOEKJE
OCCASION
OPEL KADETT1968
f 3800-
BIJVERDIENSTE VOOR DAMES
jongeman of jongedame
ADVERTENTIES ONDER NUMMER
OVERDUIN
MONTEUR
Fa. VALK
TOPPERS
v. d. WEEK
nieuweAUTOhuren
autoverhuur T|1h%AD
11 =l
VERKOPER
IAG 12 MAART 1971
LEIDSCH DAGBLAD
pagina 13
IBURG Het weer gaf altijd al aanleiding tot specu-
en prognoses. Het ene deel beperkte zich tot voorspelling
ig tot dag, de andere trachtte voor tientallen jaren kli-
ndenzen te verzamelen. Nauwelijks had Europa een paar
e en droge zomers achter de rug, of de pessimisten be-
;n ook al, dat het niet lang meer zou duren of wij zouden
woestijn leven. Kwam er dan een strenge winter, zoals
rbeeld in het jaar 1962/63, dan was men er snel bij het
van een nieuwe ijstijd te voorspellen,
iet to werkelijkheid met het
In Midden-Europa gesteld
naar de mening van geleer-
arschijnlijk in de toekomst
zal zijn, kan men lezen in 'n
t Hans von Rudloff uit Frei-
Iceerde.
dit werk is er in de klimaat-
flenis van Europa in de loop
iwen een voortdurend op en
en wisseling tussen overwe-
j-koele en droge-war-
i geweest. In de loop van
pHdrekening zal het eerste kli-
It
;tin
iDWIJK Na de fototen-
van „X 65" de reproduc-
Pieter Brueghel, de tekenin-
Steenvoorden, de schilderij-
Breddels en de creaties van
il, is in de fraaie Her-
Kapel in de Hoofd-
kQ- reer een bijzondere expositie
morgen valt daar een ten-
milling van zeer exclusieve ou-
d. Is te bewonderen, afkomstig,
collectie van de dienst voor
verspreide kunstvoorwerpen.
It er Islamtische en Spaan
tegels met bijbelse voorstel-
Pj^net landschappen en tal van
lotieven. De expositie is da-
2 tot 5 uur nam. en van
nam. te bezichtigen.
maat-optimum hebben plaatsgevon
den tussen 1000 en 1200 na Chr. Aan
de hand van waterstanden, grenzen
van landbouwgronden en ijsomstan-
digheden, gerekend naar de toestand
var. de gletschers en de verslagen in
oude kronieken, komt de schrijver tot
de conclusie, dat in deze tijd in
Noord- en Midden-Europa een bui
tengewoon mild klimaat geheerst
moet hebben.
Het is aan te nemen, dat deze tem
peratuur de bewoning van Groen
land door de Noormannen mogelijk
moet hebben gemaakt en daarmee
indirect ook tot de eerste ontdekking
van Amerika heeft bijgedragen. E-
venzo zou men de aan het einde van
de 14e eeuw intredende klimaatver
slechtering voor de ondergang van
de nederzettingen van de Noorman
nen in Oost- en West-Groenland ver
antwoordelijk kunnen stellen. Het
slechte klimaat had al spoedig daar
na heel Midden-Europa in z'n greep.
Rond het midden van de 16e eeuw
volgde daarna zelfs een tijd van uit
gesproken strenge winters. Pas in
1680 kwam er weer een periode met
aanhoudend warme zomers, geringe
neerslag en milde winters.
Sinds 1880 registreren de geleerden
'n algemene temperatuurstijging van
de aarde. Gedurende deze warmtepe-
riode begonnen bijvoorbeeld grote
hoeveelheden van de ijsmassa's van
de Zuid- en Noordpool en van de
gletschers te dooien. Dat heeft tot
een verhoging van de zeespiegel van
1 tot 2.2 millimeter per jaar geleid.
Nauwkeuriger gezegd: de afgelopen
70 Jaar is rond een duizendste van de
rond de eeuwwisseling nog aanwezige
ijsmassa's weggesmolten. Als ook het
overgebleven ijs nog smelt, dan zou
—volgens de berekeningen van de au
teur—de zeespiegel met 55 meter
stijgen. Maar dat is geen reden tot
ongerustheid: zelfs als het huidige
smelttempo gehandhaafd zou blijven,
dan zou dat pas over 55000(1) jaar 't
geval zijn.
Zelfs heden ten dage kunnen de
meteorologen nog geen exacte voor
spellingen op de lange duur over het
toekomstige weer doen. Zo blijven er
ook voor Hans von Rudloff alleen
vermoedens op grond van 't weers-
verloop in het jongste verleden over.
Volgens deze gelooft hij, dat het kli
maat in Europa op dit moment op
een gemiddeld niveau is ingesteld.
Naar zijn mening behoeft men de
komende jaren noch op 'n algemeen
sterke temperatuurstijging, noch op
een boven de normale maat uitgaan
de daling te rekenen.
Tegen aeteurs van
Erotisch panorama
50 gulden geëist
AMSTERDAM De procureur-
generaal bij het Amsterdamse ge
rechtshof mr. J. H Kemper, heeft
vijftig gulden boete geëist tegen de
vier medespelenden van de sex-
show Erotisch Panorama in Amster
dam op 11 april 1969.
Ik durf te stellen dat de belangrij
ke meerderheid van de Nederlandse
bevolking het te koop lopen met
sexuele middelen en capaciteiten nog
steeds walgelijk vindt, maar de
meerderheid schaamt zich in stilte,
aldus de procureur-generaal.
De raadsvrouwe van het viertal,
mr. H. M. de Kat-Presser, vond de
voorstelling een fris karakter heb
ben. Zij was van mening dat door de
samenstelling van de Nederlandse
bevolking het moeilijk is vast te stel
len wat de opvattingen van de meer
derheid zijn. Het is volgens haar
meestal een kleine bovenlaag die
van zich doet spreken.
KATWIJK De afdeling Kat-
wijk-Hoornes van de Ned. Chr. Vrou
wenbond hield haar maandelijke,
contactavond in de kleuterschool „De
Klimroos". Na opening en meditatie
over Johannes 18 vers 111 door de
presidente, mevrouw D. de Beste,
sprak drs. L. Haasnoot over onze
psalmen en richtte zich op de mu
zikale kant van dit uitgebreide on
derwerp. In de bijbel zijn veel tek
sten te vinden die handelen over
zang en muziek.
Toen na de reformatie mis- en
priestergezang werd afgeschaft, zocht
men naar een eigen eredienst.
Johannes Calvijn ontdekt een
Duits kerkbundeltje waarin psalm
119 voorkwam. Hij werd er door ge
grepen, heeft deze en nog andere
psalemen en gezangen in het Frans
vertaald. De mensen van de reforma
tie gingen hun pslamen zingen op
wijsjes van volksliedjes van die
dagen. In ons land vertaalde Pe
trus Datheen 150 psalmen uit het
Frans, die soms niet helemaal klop
ten met de oorspronkelijke tekst.
Toch bleef deze bundel ruim twee
eeuwen in gebruik. Toen het begrip
„mq^t" ontstond ging men voor het
gemak op hele noten zingen. Het or
gel krijgt meer betekenis en in de
17e eeuw gaat men de psalmen be
geleiden.
In 1938 kwam de Ned. herv. kerk
met een bundel op hele en halve no
ten en voor het eerst klopte het rit
me van de tekst met de melodie. Na
veel ingespannen en gezamenlijk ar
beid kwam in 1968 de uitstekende
nieuwe psalmberijming fot stand. Al
le protestante kerken hebben deze
in principe aanvaard. Ook de rk kerk
voerde deze psalmen in, zodat zich
het heugelijke feit voordoet dat wij
tenminste hierin één kunnen zijn.
In Frankrijks belangrijkste tv-
actualiteitenprogramma, het maan
delijkse Ai-mes Egaies (met gelijke
wapenen) zal vanavond dr. Mansholt
zijn bekende Europese landbouwplaa
verdedigen tegenover de Franse boe
renleider Lucien Biset De Neder
landse NOS-tv zal een deel van het
programma overnemen, dat in Frank
rijk de hele avond in beslag neemt.
Misschien liggen Blok, Fruin en
Huizinga elk in hun graf te tollen
misschien ook niet. Want ten
slotte hebben tientallen hedendaag
se geleerden en hooggeleerden Jaap
ter Haar op zijn vingers gekeken.
Ter Haar is weet U nog? de
vader van Saskia en Jeroen. Hij
schreef radio-series voor kinderen
en nu heeft hij de ware „Geschiede
nis van de Lage Landen" geschre
ven voor scholieren en volwasse
nen. En dat gaat zo:
Een in België opgegraven skelet
wordt de mijnwerker Seth, uit het
(vuur) stenen tijdperk. Om de in
1844 bij Wageningen in de grond
gevonden bronsschat liet 3500 jaar i
tevoren een Ierse smid het leven.
We zien, dankzij een kralensnoer,
het stamhoofd Imrod met zijn Hes-
sische bruid zijn intocht maken in
een Drentse nederzetting. Gerard
van Velzen wordt aangewezen als
de moordenaar van Floris V en een
monnik vloekt vroom wanneer hij
het buskruit blijkt te hebben uitge
vonden.
Zo is de vaderlandse geschiedenis
niet meer een kwestie van droge
Dirken met een nummer en Jaartal.
Het wordt een prachtig boekwerk in
vier delen, waarvan het eerste al in
de winkels ligt de andere komen i
nog dit Jaar uit. En dat boek laat
zich lezen als wat de historie toch
eigenlijk is: een boeiend en bont
verhaal. Ter Haar nam in zijn en- 1
thousiasme een aanloop van 4%
miljard jaar, maar hij komt al 1
spoedig dichter bij huis en in deel
1 al, zeker als het over de Midde
leeuwen gaat, krijgen we het een en
ander te horen waar we vandaag
nog mee te maken hebben.
Fibula-Van Dishoeck is een uitgeve
rij die veel geschiedenis doet in een
kostelijk fonds. Ze vond dat het ge
heel van de noord- en zuidneder
landse geschiedenis nu wel aan een
opfrissertje toe was. Met enkele
boeken waaronder een in vele
talen vertaalde geschiedenis van
Noord-Amerika had Ter Haar
zich daar de man voor getoond.
Een staf van Nederlandse en Belgi
sche specialisten droeg hem het
materiaal aan en controleerde zijn
.huiswerk". De nieuwste weten
schappelijke inzichten heeft hij ver
werkt. Intussên is hij op die manier
vier Jaar studie verder en dus aar
dig op de hoogte geraakt.
Elke fase beschrijft hij beknopt en
bevattelijk en vervolgens brengt hij
dramatiserend mensen uit die tijd
tot leven. Voor de leek zijn opge
graven scherven en oud roest op
zichzelf niet erg mededeelzaam. Het
verrast ons altijd weer, hoe specia
listen zulk materiaal lezen als een
boek en zo een toch tamelijk veel
lomvattend beeld krijgen van hoe
het geweest zal zijn. Ter Haar
brengt dat beeld bijna filmisch op
ons over en Rien Poortvliet Illu
streert het. Artistieke vrijheden kon
hij zich niet veroorloven, want „een
koe tekenen voor een slager is erg
moeilijk" elke gesp, ieder potje
moest verantwoord zijn. Zo ont
staan reconstructies, vergelijkbaar
met de suggestieve platen in inter
nationale uitgaven als „De wereld
ontwaakt". Uiteraard is het boek
overigens rijkelijk verlucht met fo
to's en andere documenten, waaron
der miniaturen, prenten en schilde
rijen. Ca. 400 illustraties per deel,
bijna evenveel als er pagina's zijn.
Om deze uitgave, die uiteraard al
leen verkocht kan worden in ons
beperkte taalgebied, niet al te duur
te maken is met de oplage op een
groot succes gerekend. Te oordelen
naar deel n, verdient het werk dat.
(ƒ39,50 per deel, bij Intekening
f 34,50).
NOORDWIJK Het ziet er nu
wel naar uit, dat het gedeelte van
de provinciale weg 1 van 't kruis
punt Noordwijkerweg op de grens
van Katwijk en Rijnsburg naar de
Zwarteweg van een straatverlich
ting wordt voorzien. Op dit drukke
weggedeelte was het tot nu toe 's a-
vonds aardedonker.
De lichtmasten voor de neon-ver-
lichting liggen reeds langs de weg,
zodat er gegronde hoop bestaat, dat
spoedig met de plaatsing ervan zal
worden begonnen. Wanneer de licht-
mastjes eenmaal branden gaan
zal dat een belangrijke verbetering
voor het verkeer van en naar
Noordwijk betekenen.
UTRECHT (ANP) De Puttense
evangelist B. Hoekendijk, die vrij
dagnacht met zijn aanhangers een
grote anti-porno-actie wil gaan uit
voeren heeft 'n aangetekende brief
gekregen van de firma Hebru in
Utrecht waarin Hebru hem bij voor
baat aansprakelijk stelt voor even
tuele schade aan haar eigendom
men. Hebru is een handelsonder
neming die artikelen levert aan
sexboetieks en die zelf ook sexshops
bezit in Utrecht, Eindhoven en 's-
Hertogenbosch.
De heer Hoekendijk en zijn mede-
verontrusten over de zedeloosheid
in Nederland hebben aangekon
digd, dat ze in de nacht van vrij
dag op zaterdag in tal van dorpen
en steden sexboetieks en soortgelij
ke gelegenheden gaan volplakken
met het motto „Gij zult de meer
derheid in het kwade niet volgen".
Ze hebben daarvoor duizenden affi
ches en plakzegels laten maken.
Hebru noemt dit „een gewelddadige,
agressieve en ondemocratische
strijd. (Het beschadigen en be
smeuren van andermans eigen
dommen) tegen de sex in al haar
hoedanigheden". Volgens Hebru is
het merendeel van de Nederlandse
bevolking ervan overtuigd, dat
„agressiviteit en geweld" zoals door
de heer Hoekendijk gepropageerd,
schadelijker zijn voor de gezonde
samenleving dan meer sexuele
vrijheid, begeleid door overheid en
sexuologen.
35.—
Istof 59,50
Ir
unitaire
essoires
iPBAKJES
rpèDOEKREKJES
I? !HE MATTEN
E GORDIJNEN
1ASTIC
OERPIJP
OCHTEN
OKKEN
nl IOPPELINGEI.
handdouche,
ero
sautomaat,
insproeier
elke geiser of
sse kraan.
fl ken leiding
"felingen, enz.
oliekachel.
Ui*
g 0 onderdelen
0ffilters
/en uw haard
jr+50 en 6,50
sanitair
iet-zelf-shop
e*T
"j k
lapenburg 5-7-9
lefoon 32041
KOOP
riming aparte
"erhuurd), beneden
voor boetiek, ate-
'erkplaats.
rum.
Te bevragen
01710—25091
NOORDZEE
idwijk aan zee
k 11119—3141
UIT
VOORRAAD
LEVERBAAR
850 EN 1000 CC
VRAAG NU PROSPECTUS OF PROEFRIT.
VAN OLDENBARNEVELDTSTRAAT 37
LEIDEN - TELEF. 01710—54909—51683
Iedere zaterdag open van 09 uur tot 17 uur.
Steeds het nieuwste bij
BREESTRAAT 120
Autobedrijf JONGELEEN
St. Jacobsgracht 1016
Leiden - Tel. 21560
SKODA DEALER
OOK U KUNT TIENTALLEN GULDENS PER AVOND
VERDIENEN
Leuk vrouwelijk werk. Geen colportage. Geen inves
tering. U deelt zelf uw tijd in. Bel voor inl. 020—766100
(gehele dag) of 025033820 (na 1 uur 's middags),
of schrijf naar: Ovation International, Apollolaan 76,
Amsterdam.
voor haar nieuwe vestiging te leiden
zoekt party shop een
voor de ruim gesorteerde notenbar
aanvangssalaris vanaf f 125,- netto per week
sollicitaties na telefonische afspraak:
party shop, telefoon 0 173023891 (9.001730 uur)
0 1730—21824 na 18.00 uur)
cameretten 1, delft.
Bij het zenden van brieven op advertenties onder
nummer, adviseren wij U om geen originele getuig
schriften en/of andere waardevolle stukken in te slui
ten. doch te volstaan met afschriften of fotokopieën
Voor eventuele niet terugzending hiervan door de
adverteerder, ook al is dat in de advertentie toegezegd,
aanvaardt het Leidscb Dagblad geeD verantwoorde
lijkheid.
De grootste sortering
BUTAAN GASKOMFOREN
VERLICHTINGEN
STRIJKIJZERS
KACHELS
CARAVAN KACHELS (Truma)
KOELBOXEN EN KASTEN v.a. 10 lifer
GEISERS werkend op voefpomp
SCHEMERLAMPEN
KOFFIEZETAPPARAAT
CHEMISCHE TOILETTEN - SANITAIRE VLOEISTOF - PLASTIC
AANRECHTEN - ROESTVRIJ STALEN AANRECHTEN met ingeb. com-
foor - WATERPOMPEN hand, voet of 12 volt - HONDA STROOM
AGGREGATEN - TRANSISTOR TL VERLICHTING - HUSQVARNA
GRAS- hand en motor MAAIERS - BARBECUE'S. Grote sortering
TUINMEUBELEN - PARASOLS (alle soorten fittingmaterialen -
DRUKREGELAARS enz. CAMPINGGAS, Jetgas, Vapa Primus
Depot Margas.
Geen parkeerprobleem.
DE SPECIAALZAAK
voor Leiden en omgeving
CAMPING GASSHOP
Aluminium ladders
en trappen
In iedere lengte leverbaar
H. JANSE
Haarlemmerstraat 129
Telefoon 21808.
TE KOOP
OPEL COMMODORE
(1968) i.z.g.st., kleur groen,
km. st. 58.000.
Vraagprijs f7.000,—.
J. M. P. I. DROOG H
Quarles v. Uffordstraat 103,
Noordwijk - Tel. 01719-2723
BAKKER S AUTOMOBIELBEDRIJF N.Y.
LEIDEN SASSENHEIM
HERENGRACHT 79 HOOFDSTRAAT 1
TEL. 01710—33861 TEL. 02522—11427
biedt de volgende auto's aan:
Citroën Ami Break 1966
Citroën Ami Break 1967
Citroën D. Spec. Conf1968
Citroën Ami 8 1970
Citroën 2 C.V. 1969
Voor het voorjaar
JOVANDA KOUSEN
naadloos
met rekbare boord,
nieuwe tinten
2,95
DAMES BLOUSES
en
PULLOVERS
VESTEN
Aparte tinten.
Ook in grote maten.
HOOIGRACHT 62,
LEIDEN - TEL. 25650
bereikbaar met bus 13-14.
GEVRAAGD voor
motoren en bromfietsen
r. d. Haagse Schouw, Leiden,
telefoon 25191
HUISHOUD-
TRAPPEN
4 treden 22,50
5 treden 27,50
6 treden 37,
TIJGER PLASTIC
EMMERS
tot woensdag.
10% KORTING
KASTPAPIER
AFWASBAAR 0,95
20 tot 30% voordeel
op enkele
PYROFLAM
PANNEN
ZIE ONZE ETALAGE
lllllllllllllllllilllllilllllllllili
IIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII I
RECTIFICATIE
LEVENDAAL 159—161 - LEIDEN - TELEFOON 01710—25472
tegenover de Consumentenmarkt
DESSO Forto Tegels 50 x 50 van f 6,1C
Alleen in rood leverbaar.
st.aagtenstraat 14 lil Ivl
telefoon:01710-25709-53627 leiden
Voor onze exclusieve zaak in HERENMODE,
vragen wij beschaafde
PART-TIME MEDEWERKSTERS
voor de verkoop.
Werktijden in overleg '9 morgens of
's middags.
Ook gehuwde dames komen in aanmer
king.
Brieven onder nummer 65951 bureau van dit blad.
Kort Rapenburg 10
Telefoon 32041
De Broekenspecialist
vraagt jong actief
AANKOMEND- of
Directe sollicitaties dagelijks
aan de zaak
HAARLEMMERSTRAAT 197
LEIDEN, TEL. 31413
